Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br />
<br />
Nghiên cứu Y học <br />
<br />
HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP CAN THIỆP ĐA MÔ THỨC <br />
TRONG CẢI THIỆN TỶ LỆ TUÂN THỦ RỬA TAY CỦA NHÂN VIÊN Y TẾ <br />
TẠI KHOA NỘI TỔNG QUÁT BỆNH VIỆN CHỢ RẪY <br />
Trương Ngọc Hải*, Nguyễn Thị Thu Lệ*, Nguyễn Thị Mỹ Linh*, Dương Thị Mỹ Dung* <br />
<br />
TÓM TẮT <br />
Mở đầu: Vai trò của vệ sinh tay trong phòng ngừa bệnh lý nhiễm khuẩn bệnh viện đã được thiết lập rõ. Tuy <br />
nhiên, tỷ lệ tuân thủ rửa tay của nhân viên y tế vẫn còn thấp. <br />
Mục tiêu: Khảo sát tỷ lệ tuân thủ rửa tay của nhân viên y tế ở khoa Nội tổng quát (9B1) bệnh viện Chợ <br />
Rẫy. Đánh giá hiệu quả của biện pháp can thiệp đa mô thức trong cải thiện mức độ tuân thủ rửa tay. <br />
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu, quan sát, có can thiệp. Tất cả nhân viên y <br />
tế có tiếp xúc với bệnh nhân khoa 9B1 đều được quan sát sự tuân thủ rửa tay trước và sau khi được can thiệp đa <br />
mô thức (nâng cao nhận thức, cung cấp đầy đủ phương tiện rửa tay, tăng cường quản lý quy trình rửa tay). <br />
Kết quả: Tỷ lệ tuân thủ rửa tay chung của nhân viên y tế khoa 9B1 trước can thiệp là 25,8%. Nguyên nhân <br />
phổ biến của việc không tuân thủ rửa tay là không có thời gian. Sau khi can thiệp, mức tuân thủ chung tăng lên <br />
đến 60,2 ±19,9%. Trong đó, mức độ tuân thủ của điều dưỡng là 77,3%, bác sĩ 65,0% và hộ lý 38,4%. <br />
Kết luận: Phương pháp can thiệp đa mô thức như đã làm cải thiện tốt tỷ lệ tuân thủ rửa tay ở nhân viên y <br />
tế tại khoa nội tổng quát (9B1) bệnh viện Chợ Rẫy. <br />
Từ khóa: tuân thủ rửa tay, can thiệp đa mô thức. <br />
<br />
ABSTRACT <br />
EFFICACY OF A MULTIMODAL INTERVENTION STRATEGY IN IMPROVING HAND HYGIENE <br />
COMPLIANCE IN THE GENERAL INTERNAL MEDICINE DEPARTMENT OF CHO RAY HOSPITAL <br />
Truong Ngoc Hai, Nguyen Thi Thu Le, Nguyen Thi My Linh, Duong Thi My Dung <br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2013: 648 ‐ 652 <br />
Context: The role of hand hygiene in preventing health care associated infections (HCAIs) has been clearly <br />
established. However, compliance rates remain poor among health care personnel. <br />
Aims: 1) To investigate the health care worker’s hand hygiene compliance rates in the General internal <br />
medicine department (9B1) of Cho Ray hospital, 2) to study the efficacy of a multimodal intervention strategy at <br />
improving compliance. <br />
Design: A three‐month observational, intervention study. <br />
Materials and Methods: All health care personnel who came in contact with patients in 9B1 department <br />
were observed for their hand hygiene compliance before and after a multimodal intervention strategy (education, <br />
posters, verbal reminders and easy availability of products). <br />
Results: Previously, hand hygiene compliance among medical personnel working in 9B1 department was <br />
25.8% and the most common reason cited for non‐compliance was lack of time. The overall compliance has been <br />
improved following the intervention to 60.2 ± 19.9%. All groups showed improvements: nurses 77.3%, doctors <br />
<br />
* Khoa Nội tổng quát, BV Chợ Rẫy <br />
Tác giả liên lạc: TS. Bs. Trương Ngọc Hải; ĐT: 0838554137. E‐mail: ngochai.truong@gmail.com <br />
<br />
648<br />
<br />
Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012 <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013 <br />
<br />
Nghiên cứu Y học<br />
<br />
65.0% and staff health‐workers 38.4%. <br />
Conclusion: Intervention strategies, such as the one used, can be useful in improving the compliance rates <br />
of hand hygiene compliance among health care workers in the General internal medicine department (9B1) of Cho <br />
Ray hospital. <br />
Keywords: hand hygiene compliance, multimodal intervention <br />
tháng (từ 01/5/2011 đến 01/8/2011), tại khoa Nội <br />
ĐẶT VẤN ĐỀ <br />
tổng quát‐bệnh viện Chợ Rẫy. Với 38 giường <br />
Rửa tay là biện pháp đơn giản nhất, hiệu <br />
bệnh, khoa có 32 nhân viên (bác sĩ, điều dưỡng, <br />
quả nhất để phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh <br />
hộ lý) chăm sóc, điều trị cho khoảng hai ngàn <br />
viện. Tuy đã có nhiều tiến bộ trong kiểm soát <br />
lượt bệnh nhân nằm viện mỗi năm. <br />
nhiễm khuẩn bệnh viện, tỷ lệ tuân thủ rửa tay <br />
Tất cả nhân viên y tế (bác sĩ, điều dưỡng và <br />
của nhân viên y tế theo hướng dẫn của Tổ chức <br />
hộ lý) có tiếp xúc với bệnh nhân trong khoảng <br />
Y tế Thế giới (WHO) vẫn còn rất thấp. Theo <br />
thời gian nghiên cứu, đều được ngẫu nhiên <br />
những nghiên cứu đã được công bố, tỷ lệ tuân <br />
quan sát kín đáo bởi 2 quan sát viên (điều <br />
thủ rửa tay trung bình ở vào khoảng 40%. Để cải <br />
dưỡng trưởng khoa và chuyên viên của khoa <br />
thiện tình trạng này, WHO đã đưa ra khuyến <br />
kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện). <br />
cáo “năm thời điểm rửa tay”, mô tả những điểm <br />
Việc quan sát đảm bảo các yêu cầu sau: ngẫu <br />
cơ bản của vệ sinh tay và những thời điểm cụ <br />
nhiên, không thông báo trước; thời gian mỗi lần <br />
thể cần rửa tay để ngăn chặn sự lây lan của vi <br />
quan sát là 15‐30 phút. Ghi nhận số lần tuân thủ <br />
khuẩn trong tiến trình chăm sóc cho bệnh nhân. <br />
và kỹ thuật rửa tay đúng cách của nhân viên y tế <br />
Tuy nhiên, công tác giáo dục tuyên truyền, phân <br />
so với số cơ hội rửa tay ‐ dựa trên khuyến cáo “5 <br />
phối tờ rơi, tổ chức lớp học… chỉ có thể làm tăng <br />
thời điểm <br />
rửa tay” của WHO và bảng theo dõi <br />
thoáng qua tỷ lệ tuân thủ. Không có can thiệp <br />
đang được sử dụng tại Bệnh viện Chợ Rẫy của <br />
đơn lẻ nào làm tăng hằng định tỷ lệ tuân thủ rửa <br />
phòng Kiểm soát nhiễm khuẩn. <br />
tay. <br />
Trong năm 2011, WHO, Bộ Y Tế và bệnh <br />
viện Chợ Rẫy đã phát động phong trào tăng <br />
cường rửa tay trong chăm sóc bệnh nhân ở nhân <br />
viên y tế. Tuy nhiên, thông tin dữ liệu về mức <br />
độ tuân thủ, thực hành rửa tay ở các nhân viên y <br />
tế tại BVCR chưa nhiều, mức độ nhận thức về sự <br />
cần thiết của việc rửa tay của nhân viên y tế <br />
chưa được biết rõ. Vì vậy, chúng tôi thực hiện <br />
nghiên cứu tiến cứu, quan sát về thực hành rửa <br />
tay tại khoa Nội tổng quát nhằm đánh giá tỷ lệ <br />
tuân thủ rửa tay ở nhân viên y tế, lượng giá mức <br />
độ nhận thức và lý do không tuân thủ rửa tay, <br />
đồng thời nghiên cứu hiệu quả của phương <br />
pháp can thiệp đa mô thức, dựa trên “năm thời <br />
điểm rửa tay” trong cải thiện sự tuân thủ rửa tay <br />
của nhân viên trong khoa. <br />
<br />
ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br />
Nghiên cứu được thực hiện quan sát, tiến <br />
cứu, có can thiệp, trong khoảng thời gian 3 <br />
<br />
Phương pháp can thiệp đa mô thức gồm: <br />
‐ Tổ chức lớp tập huấn do chuyên viên có kinh <br />
nghiệm của khoa kiểm soát chống nhiễm khuẩn <br />
phụ trách. Áp dụng phương pháp đào tạo trực <br />
quan sinh động, thiết thực. Tập huấn về lý <br />
thuyết kết hợp với thực hành (dựa trên “năm <br />
thời điểm rửa tay”) và có kiểm chứng bằng việc <br />
cấy vi khuẩn từ phết bàn tay nhân viên trước và <br />
sau tập huấn. <br />
‐ Nhắc nhở bằng hình ảnh: Các thông báo của <br />
bệnh viện, tranh ảnh (tranh vui, cổ động) được <br />
gắn ở những vị trí nổi bật, dễ quan sát thấy <br />
trong khoa. Ở mỗi bồn rửa tay đều có gắn hình <br />
ảnh hướng dẫn quy trình rửa tay đúng cách. <br />
‐ Nhắc nhở bằng lời nói: Trong các buổi giao <br />
ban hàng ngày, lãnh đạo khoa thường xuyên <br />
nhắc nhở nhân viên tăng cường tuân thủ rửa <br />
tay. <br />
‐ Có chính sách khen thưởng, động viên kịp thời: <br />
<br />
Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br />
<br />
649<br />
<br />
Nghiên cứu Y học <br />
<br />
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br />
<br />
Tổ chức thi đua giữa các nhóm, khen thưởng <br />
cho người tuân thủ cao nhất. Tạo không khí thi <br />
đua lành mạnh, sáng tạo, cùng nhắc nhau tuân <br />
thủ rửa tay giữa các nhân viên. <br />
<br />
đáng kể, đạt 60,2%, trong đó của điều dưỡng là <br />
75‐81%, bác sĩ 61‐70% và hộ lý 33‐41%. <br />
<br />
‐ Đảm bảo cung ứng đầy đủ phương tiện và hóa <br />
chất rửa tay, để ở nơi dễ thấy, dễ sử dụng: Lắp đặt <br />
mới hệ thống rửa tay nhanh (khung giá đỡ, bình <br />
đựng dung dịch khử khuẩn tay) tại mỗi phòng <br />
bệnh, mỗi xe tiêm chích và tại phòng hành chính <br />
khoa. Đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời hóa <br />
chất rửa tay. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Chương trình can thiệp hoàn thành trong <br />
vòng 12 tuần. Ngay sau khi chấm dứt nghiên <br />
cứu can thiệp, 32 nhân viên trong khoa (gồm: 5 <br />
bác sĩ, 20 điều dưỡng, 2 bác sĩ hội chẩn, 2 kỹ <br />
thuật viên vật lý trị liệu và 3 hộ lý) được phát <br />
bảng câu hỏi tự lượng giá gồm 12 điểm. Tất cả <br />
bảng câu hỏi được phát và thu lại ngay để <br />
phân tích. <br />
Các biến số được so sánh bằng test χ2 hay <br />
Fisher exact, dùng phần mềm SPSS 13.0 và giá <br />
trị P