Hiệu quả của CPP-ACP trên pH mảng bám răng ở một nhóm trẻ khuyết tật tại Thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> HIỆU QUẢ CỦA CPP-ACP TRÊN pH MẢNG BÁM RĂNG<br /> Ở MỘT NHÓM TRẺ KHUYẾT TẬT TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Nguyễn Quỳnh Anh*, Phan Ái Hùng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Sâu răng là một quá trình động diễn ra trong mảng bám vi khuẩn đưa đến mất cân bằng giữa<br /> mô răng với chất dịch chung quanh, hậu quả là sự mất khoáng mô cứng răng. Nhiều nghiên cứu cho thấy vai trò<br /> kháng sâu răng của CPP-ACP thông qua ức chế sự khử khoáng và tăng cường sự tái khoáng hóa men răng.<br /> Mục tiêu của nghiên cứu này nhằm đánh giá pH mảng bám răng của trẻ khuyết tật trước, sau và ngưng<br /> thoa CPP-ACP, đồng thời phân tích một số yếu tố liên quan đến sự thay đổi pH mảng bám răng.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Thử nghiệm lâm sàng không nhóm chứng. 65 trẻ khuyết tật được đo pH mảng<br /> bám ban đầu, sau 12 tuần liên tục thoa Tooth Mousse và sau 2 tuần ngưng thoa Tooth Mousse.<br /> Kết quả và kết luận: Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p0,05) về khả năng sinh axít mảng bám khi so sánh pH mảng bám sau 12 tuần thoa Tooth Mousse với<br /> pH mảng bám sau 2 tuần ngưng thoa Tooth Mousse, pH mảng bám ban đầu với pH mảng bám sau 2 tuần<br /> ngưng thoa Tooth Mousse. Trẻ có số lượng răng ≥ 21 có cơ hội tăng pH mảng bám gấp 4,82 lần so với trẻ có số<br /> lượng răng ≤ 20 (p=0,019).<br /> Từ khóa: CPP-ACP, pH mảng bám, khử khoáng, tái khoáng hóa.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EFFECT OF CPP-ACP ON pH PLAQUE IN A GROUP OF DISABLED<br /> CHILDREN IN HO CHI MINH CITY<br /> Nguyen Quynh Anh, Phan Ai Hung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 133 - 137<br /> Background: Tooth decay which leads to an imbalance between dental tissue and its surrounding fluid is a<br /> dynamic process taking place in bacterial plaque, resulting in the demineralization of hard dental tissue. Many<br /> studies represent the role of anticariogenicity of CPP-ACP by inhibiting demineralization and enhancing<br /> remineralization of tooth enamel.<br /> The objective of this study were to assess the pH plaque of disabled children before, after and after stop<br /> applying CPP-ACP, and to analyze some factors relating to the change of pH dental plaque.<br /> Methods: Clinical tests with non-control groups. 65 disabled children were measured original pH plaque,<br /> after 12 weeks continuously applying Tooth Mousse and after 2 weeks stopping Tooth Mouse applying.<br /> Results and conclusion: There was a statistically significant difference (p0.05) in the ability of creating acid plaque between pH plaque after 12 weeks applying<br /> Tooth Mousse and after 2 weeks stop applying it; between the original pH plaque and the pH plaque after 2 weeks<br /> stop applying Tooth Mousse. Children with or more than 21 teeth had chance of increasing pH plaque 4.82 times<br /> * Khoa RHM, Đại học Y Dược TP.HCM.<br /> Tác giả liên lạc: ThS Nguyễn Quỳnh Anh ĐT: 0983529614<br /> <br /> 134<br /> <br /> Email: mimidhy@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> than children with or less than 20 teeth (p=0.019).<br /> Keywords: CPP-ACP, pH plaque, demineralization, remineralization.<br /> Để đánh giá hiệu quả của CPP-ACP (có<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> trong sản phẩm Tooth Mousse) đối với pH<br /> Sâu răng là một quá trình động diễn ra trong<br /> mảng bám răng, nghiên cứu thử nghiệm lâm<br /> mảng bám vi khuẩn dính trên bề mặt răng, đưa<br /> sàng không nhóm chứng được thực hiện trên 65<br /> đến mất cân bằng giữa mô răng với chất dịch<br /> trẻ khuyết tật. So sánh pH mảng bám ban đầu<br /> chung quanh và theo thời gian, hậu quả là sự<br /> với pH mảng bám sau 12 tuần thoa Tooth<br /> mất khoáng mô cứng răng. Nhiều vi khuẩn có<br /> Mousse, sau 2 tuần ngưng thoa Tooth Mousse.<br /> trong mảng bám răng có khả năng lên men từ<br /> Phân tích một số yếu tố liên quan đến sự thay<br /> chất nền là cacbohydrate và sinh ra một lượng<br /> đổi pH mảng bám răng.<br /> lớn axít hữu cơ(14).<br /> Có nhiều nghiên cứu ghi nhận các kết quả<br /> khác nhau về mối liên quan giữa mảng bám<br /> răng và sâu răng, tuy nhiên mảng bám vẫn được<br /> xem là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với<br /> sâu răng. Trẻ khuyết tật không thực hiện được<br /> các hoạt động chăm sóc răng miệng cần thiết<br /> thông thường để kiểm soát mảng bám. Tình<br /> trạng này càng nặng hơn khi tuổi của trẻ càng<br /> lớn(5) và độ trầm trọng của khuyết tật càng<br /> cao(12). Vì vậy, các nỗ lực kiểm soát mảng bám là<br /> mục tiêu hàng đầu trong chiến lược chăm sóc<br /> dự phòng sâu răng ở trẻ khuyết tật. Tuy nhiên,<br /> kiểm soát mảng bám bằng cơ học khó thực hiện<br /> trên đối tượng trẻ khuyết tật do sự kém hợp tác,<br /> do đó kiểm soát mảng bám bằng liệu pháp hóa<br /> học là một giải pháp hỗ trợ cho đối tượng này(1).<br /> Sữa và các sản phẩm từ sữa được xếp vào<br /> nhóm thực phẩm có hiệu quả chống sâu răng<br /> nhờ các yếu tố: calci, phosphate, casein và<br /> lipid(2). Casein Phosphopeptide (CPP) là một loại<br /> protein hòa tan trong sữa, kết hợp với<br /> Amorphous Calcium Phosphate tạo thành CPPACP. CPP-ACP được thừa nhận là tác nhân tái<br /> khoáng lần đầu tiên vào năm 1998(8).<br /> <br /> VẬT LIỆU - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Vật liệu<br /> Bộ kit “Plaque - Check + pH” đo pH mảng<br /> bám, Tooth Mousse với thành phần chính CPPACP của hãng GC.<br /> <br /> Mẫu nghiên cứu<br /> 65 trẻ từ 2 đến 14 tuổi gồm 40 nam và 25 nữ<br /> tại cơ sở nuôi dưỡng trẻ em khuyết tật Thiên<br /> Phước, ấp lô 6, xã An Nhơn Tây, huyện Củ Chi,<br /> thành phố Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Thử nghiệm lâm sàng không nhóm chứng.<br /> <br /> Quy trình nghiên cứu<br /> Mảng bám được thu thập vào khoảng 9 giờ<br /> sáng, cách 2 giờ sau bữa ăn sáng và được thu<br /> thập vào 3 thời điểm:<br /> Lần 1: thời điểm ban đầu khi chưa can thiệp<br /> thoa TM.<br /> Lần 2: sau khi đã thoa TM liên tục trong 12<br /> tuần.<br /> Lần 3: sau khi ngưng thoa TM 2 tuần kể từ<br /> lần 2.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Bảng 1: Kết quả pH mảng bám qua các lần đo.<br /> pH mảng bám lần 1<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> ≤5<br /> >5<br /> <br /> ≤ 5,5<br /> n = 21<br /> (32,3%)<br /> 5 (23,8)<br /> 16 (76,2)<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> ≥ 6,0<br /> n = 44<br /> (67,7%)<br /> 7 (15,9)<br /> 37 (84,5)<br /> <br /> pH mảng bám lần 2<br /> ≤ 5,5<br /> n = 18<br /> (27,7%)<br /> 7 (38,9)<br /> 11(61,1)<br /> <br /> ≥ 6,0<br /> n = 47<br /> (72,3%)<br /> 5 (10,6)<br /> 42 (90,3)<br /> <br /> pH mảng bám lần 3<br /> ≤ 5,5<br /> n = 23 (35,4%)<br /> 4 (17,4)<br /> 19 (82,6)<br /> <br /> ≥ 6,0<br /> n = 42<br /> (64,6%)<br /> 8 (19,0)<br /> 34 (81,0)<br /> <br /> Tổng<br /> N = 65 (100%)<br /> 12 (18,5)<br /> 53 (81,5)<br /> <br /> 135<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> P<br /> <br /> 0,503<br /> Nam<br /> Nữ<br /> <br /> Giới tính<br /> <br /> 13 (61,9)<br /> 8 (38,1)<br /> <br /> P<br /> <br /> 27 (61,4)<br /> 17 (38,6)<br /> <br /> 11 (61,1)<br /> 7 (38,9)<br /> <br /> 0,967<br /> <br /> 0,965<br /> <br /> 31 (70,5)<br /> 13 (29,5)<br /> <br /> 17 (94,4)<br /> 1 (5,6)<br /> <br /> 32 (76,2)<br /> 10 (23,8)<br /> <br /> 51 (78,5)<br /> 14 (21,5)<br /> <br /> 0,652<br /> <br /> 23 (52,3)<br /> <br /> 5 (27,7)<br /> <br /> 26 (55,3)<br /> <br /> 9 (39,1)<br /> <br /> 22 (52,4)<br /> <br /> 31 (47,7)<br /> <br /> 13 (61,9)<br /> <br /> 21 (47,7)<br /> <br /> 13 (72,3)<br /> <br /> 21 (44,7)<br /> <br /> 14 (60,9)<br /> <br /> 20 (47,6)<br /> <br /> 34 (52,3)<br /> <br /> 0,052<br /> <br /> 0,304<br /> <br /> 0,047<br /> <br /> pH mảng bám lần 1<br /> pH mảng bám lần 2<br /> pH mảng bám lần 2<br /> pH mảng bám lần 3<br /> pH mảng bám lần 1<br /> pH mảng bám lần 3<br /> <br /> N<br /> 65<br /> 65<br /> 65<br /> 65<br /> 65<br /> 65<br /> <br /> TB<br /> 5,90<br /> 6,0<br /> 6,0<br /> 5,98<br /> 5,90<br /> 5,98<br /> <br /> ĐLC<br /> 0,32<br /> 0,38<br /> 0,37<br /> 0,41<br /> 0,32<br /> 0,41<br /> <br /> p<br /> 0,047<br /> 0,813<br /> 0,188<br /> <br /> Kiểm định t bắt cặp<br /> Bảng 3: Mô thức hồi quy logistic một số yếu tố liên<br /> quan mảng bám răng ở nhóm trẻ có pH mảng bám<br /> tăng sau 12 tuần thoa TM (so với nhóm trẻ có pH<br /> mảng bám không thay đổi).<br /> Yếu tố<br /> <br /> OR<br /> (KTC 95%)<br /> <br /> p<br /> <br /> ≤5<br /> <br /> Hệ số<br /> Hồi quy<br /> β<br /> 8 (14,8) -0,701<br /> <br /> 0,496<br /> <br /> 0,58<br /> <br /> >5<br /> <br /> 46 (85,2)<br /> <br /> (0,04-6,25)<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 34 (63)<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 20 (37)<br /> <br /> Nhai Biết nhai<br /> thức Không<br /> ăn biết nhai<br /> Loại Bại não<br /> khuyết Khuyết<br /> tật tật khác<br /> <br /> Tỉ lệ<br /> (%)<br /> <br /> 0,9<br /> <br /> 19 (82,6)<br /> 4 (17,4)<br /> 0,745<br /> <br /> 0,306<br /> <br /> Kiểm định chính xác Fisher<br /> của mảng bám cũng được xem là cần thiết trong<br /> đánh giá nguy cơ sâu răng(5,13).<br /> <br /> Bảng 2: So sánh pH mảng bám giữa các lần đo.<br /> <br /> 2,46 (0,67-9,09) 0,177<br /> <br /> 24 (44,4) 0,894 2,44(0,64-9,31) 0,19<br /> 30 (55,6)<br /> 42 (77,8) -0,201 0,82 (0,17-4,05) 0,806<br /> 12 (22,2)<br /> <br /> Số<br /> ≥ 21 30 (55,6) 1,573 4,82 (1,3-17,9) 0,019<br /> lượng răng<br /> răng ≤ 20 răng 24 (44,4)<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Khả năng sinh axít trong môi trường pH<br /> thấp là một dấu chứng quan trọng của vi khuẩn<br /> sinh bệnh. Vì vậy, đánh giá khả năng sinh axít<br /> <br /> 136<br /> <br /> 40 (61,5)<br /> 25 (38,5)<br /> <br /> 8 (38,1)<br /> <br /> P<br /> <br /> Giới<br /> tính<br /> <br /> 25 (59,5)<br /> 17 (40,5)<br /> <br /> Biết nhai<br /> Không biết<br /> nhai<br /> <br /> 0,026<br /> <br /> 34 (72,3)<br /> 13 (27,7)<br /> <br /> 15 (65,2)<br /> 8 (34,8)<br /> <br /> 20 (95,3)<br /> 1 (4,77)<br /> <br /> P<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> 29 (61,7)<br /> 18 (38,3)<br /> <br /> 0,896<br /> <br /> Bại não<br /> KT khác<br /> <br /> Loại khuyết<br /> tật<br /> <br /> Nhai thức<br /> ăn<br /> <br /> 0,014<br /> <br /> pH mảng bám là khả năng sinh axít của<br /> mảng bám sau khi tiếp xúc với đường. Trong<br /> nghiên cứu này, khả năng sinh axít của mảng<br /> bám được đánh giá thông qua sự đổi màu mảng<br /> bám theo thời gian sau khi tiếp xúc với dung<br /> dịch sucrose sau 5 phút(14).<br /> pH giảm đến mức pH tới hạn của men<br /> răng và duy trì trong một thời gian dài, hiện<br /> tượng mất khoáng men răng xảy ra. Do đó,<br /> can thiệp một tác nhân có thể trung hòa axít<br /> mảng bám hoặc kéo dài thời gian kiềm của<br /> mảng bám sẽ hạn chế được quá trình mất<br /> khoáng mô cứng của răng. Có thể thúc đẩy<br /> quá trình tái khoáng men răng bằng CPPACP(4). Thật vậy, nghiên cứu in vitro của<br /> Reynolds(7) đã chứng minh CPP-ACP có vai<br /> trò như một nguồn dự trữ ion calci,<br /> phosphate bù đắp cho sự giảm pH, ngăn ngừa<br /> sự khử khoáng, thúc đẩy quá trình tái khoáng<br /> men răng. Tác dụng ngừa giảm pH mảng bám<br /> của CPP-ACP sau tiếp xúc với sucrose đã<br /> được Caruana và cộng sự ghi nhận(3). Kết quả<br /> nghiên cứu của tác giả cho biết, thoa CPPACP trước sử dụng sucrose khi sẽ giảm được<br /> tình trạng giảm pH mảng bám. Thêm vào đó,<br /> khả năng hạn chế sâu răng của CPP-ACP<br /> cũng được Rose và cộng sự(10) chứng minh<br /> CCP-ACP kết hợp tốt vào mảng bám răng, dự<br /> trữ một lượng lớn calci, phosphate bên trong<br /> mảng bám và khuếch tán từ từ calci,<br /> phosphate tự do. Điều này làm hạn chế quá<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> trình mất khoáng khi có tác nhân gây sâu răng<br /> và cung cấp một nguồn calci, phosphate cho<br /> quá trình tái khoáng xảy ra sau đó.<br /> Sau 12 tuần thoa Tooth Mousse, so với pH<br /> mảng bám lần 1, đã có sự thay đổi về pH<br /> mảng bám trong lần đo này. Tỉ lệ % trẻ có pH<br /> mảng bám ≤ 5,5 giảm hay nói cách khác tỉ lệ %<br /> trẻ có mảng bám có khả năng lên men cao<br /> giảm, tỉ lệ % trẻ có pH mảng bám ≥ 6,0 tăng<br /> lên (Bảng 1). Chúng tôi nhận thấy rằng, khi<br /> thoa Tooth Mousse liên tục trong 12 tuần, có<br /> sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p 0,05) về khả năng sinh axít mảng bám giữa<br /> pH mảng bám sau 12 tuần thoa Tooth Mousse<br /> với pH mảng bám sau 2 tuần ngưng thoa Tooth<br /> Mousse, pH mảng bám ban đầu với pH mảng<br /> bám sau 2 tuần ngưng thoa Tooth Mousse.<br /> Sau 12 tuần thoa Tooth Mousse, trẻ có số<br /> lượng răng ≥ 21 có cơ hội tăng pH mảng bám<br /> gấp 4,82 lần so với trẻ có số lượng răng ≤ 20 (p =<br /> 0,019).<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Abreu MH, Paixão HH, Resende VL, Pordeus IA (2002).<br /> Mechanical and chemical home plaque control: a study of Brazilian<br /> children and adolescents with disabilities. Spec Care Dentist, 22(2):<br /> 59-64.<br /> Aimutis WR (2004). Bioactive properties of milk proteins with<br /> particular focus on anticariogenesis. J Nutr, 134(4): 989-995.<br /> Caruana PC, Mulaify SA, Moazzez R, Bartlett D (2009). The effect<br /> of casein and calcium containing paste on plaque pH following a<br /> subsequent carbohydrate challenge. J Dent, 37(7): 522-526.<br /> Cochrance NJ, Saranathan S, Cai F, Cross KJ, Reynolds EC (2008).<br /> Enamel subsurface lesion remineralisation with casein<br /> phosphopeptides stabilised solution of calcium, phosphate and<br /> fluoride. Caries Res, 42(2): 88-97.<br /> Gao XJ, Fan Y, Kent RLJ, Van HJ, Margolis HC (2001). Association<br /> of caries activity with the composition of dental plaque fluid. J Dent<br /> Res, 80(9): 1834-1839.<br /> Reynolds EC (1987). The prevention of sub-surface<br /> demineralization of bovine enamel and change in plaque<br /> <br /> 137<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> composition by casein in an intra-oral model. J Dent Res, 66(6):<br /> 1120-1127.<br /> Reynolds EC (1997). Remineralization of enamel subsurface lesions<br /> by casein phosphopeptide-stabilized calcium phosphate solutions. J<br /> Dent Res, 76(9): 1587-1595.<br /> Reynolds EC (1998). Anticariogenic complexes of amorphous<br /> calcium phosphate stabilized by casein phosphopeptide: A review.<br /> Spec Care Dentist, 18(1): 8-16.<br /> Reynolds EC, Cain CJ, Webber FL, Black CL, Riley PF, Johnson IH,<br /> Perich JW (1995). Anticariogenicity of calcium phosphate<br /> complexes of tryptic casein phosphopeptides in the rat. J Dent Res,<br /> 74(6): 1272-1279.<br /> <br /> 138<br /> <br /> 10. Rose RK (2000). Bingding characteristics of streptococcus mutans<br /> for calcium and casein phosphopedtide. Caries Res, 34(5): 427-431.<br /> 11. Rose RK (2000). Effects of anticariogenic casein phosphopeptide on<br /> calcium diffusion in streptococcal model dental plaques. Arch Oral<br /> Biol, 45(7): 569-575.<br /> 12. Shaw L, Maclaurin ET, Foster TD (1986). Dental study of<br /> handicapped children attending speacial schools in Birmingham,<br /> UK. Community Dent Oral Epimediol, 14(1): 24-27.<br /> 13. Tung MS, Eichmiller FC (2004). Amorphous calcium phosphates<br /> for tooth mineralization. Compend Contin Educ Dent, 25: 9-13.<br /> 14. Walsh LJ (2006). Dental plaque fermentation and its role in caries<br /> risk assessment. Int Dent S Afric, 1: 4-13.<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br />