intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Hiệu quả của PCR trong phát hiện M. Tuberculosis trực tiếp trong bệnh phẩm soi kính âm tính của bệnh nhân lao

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

74
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chẩn đoán lao phổi và lao ngoài phổi âm tính với trực khuẩn kháng cồn kháng toan (AFB) luôn là một thách thức khi mà kỹ thuật chẩn đoán phòng thí nghiệm chủ yếu cho các trường hợp soi kính âm tính vẫn là nuôi cấy cổ điển. Do thời gian chờ đợi kéo dài (4-8 tuần) trong khi độ nhậy cũng không cao đặc biệt đối với lao ngoài phổi [1, 2, 3], các nhà lâm sàng nhiều khi phải áp dụng phương pháp điều trị thử hoặc quyết định...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Hiệu quả của PCR trong phát hiện M. Tuberculosis trực tiếp trong bệnh phẩm soi kính âm tính của bệnh nhân lao

  1. TCNCYH 23 (3) 2003 HiÖu qu¶ cña PCR trong ph¸t hiÖn M. tuberculosis trùc tiÕp trong bÖnh phÈm soi kÝnh ©m tÝnh cña bÖnh nh©n lao Hå Minh Lý1, NguyÔn V©n Anh1, Ph¹m Kim Liªn1, NguyÔn HiÒn Anh1, NguyÔn Kim Trinh1, §Æng §øc Anh1, NguyÔn V¨n Thiªm2 1 ViÖn VÖ sinh DÞch tÔ trung −¬ng 2 Häc viÖn qu©n y 103, Hµ Néi PCR ®−îc ¸p dông ®Ó x¸c ®Þnh M. tuberculosis trùc tiÕp trong bÖnh phÈm cña 254 bÖnh nh©n lao vµ 60 bÖnh phÈm cña bÖnh nh©n nhãm chøng. TÊt c¶ c¸c bÖnh nh©n lao ®Òu cã kÕt qu¶ ©m tÝnh víi trùc khuÈn kh¸ng cån, kh¸ng axit (AFB) b»ng soi kÝnh hiÓn vi trùc tiÕp. BÖnh phÈm nhãm chøng bao gåm dÞch n·o tuû, dÞch mµng phæi, vµ dÞch röa phÕ qu¶n cña bÖnh nh©n cã c¨n nguyªn ngoµi lao. §èi víi bÖnh phÈm cña bÖnh nh©n lao, PCR ®· ph¸t hiÖn ®−îc M. tuberculosis trong 60/100 (60%) bÖnh phÈm ®êm , 35/41 (85%) bÖnh phÈm dÞch röa phÕ qu¶n, 60/86 (70%) bÖnh phÈm dÞch n·o tuû vµ 19/27 (70%) bÖnh phÈm dÞch mµng phæi, ®¹t ®é nhËy chung lµ 69%. PCR chØ cho d−¬ng tÝnh gi¶ víi 2 trong sè 60 bÖnh phÈm nhãm chøng, ®¹t ®é ®Æc hiÖu chung lµ 97%. §èi víi c¸c bÖnh phÈm cã kÕt qu¶ nu«i cÊy ©m tÝnh, PCR ph¸t hiÖn ®−îc M. tuberculosis trong 81/118 tr−êng hîp ®¹t 69%. TÊt c¶ c¸c tr−êng hîp nu«i cÊy d−¬ng tÝnh, ngo¹i trõ mét mÉu dÞch n·o tuû vµ hai mÉu dÞch röa phÕ qu¶n, ®Òu cã ph¶n øng PCR d−¬ng tÝnh. KÕt qu¶ cho thÊy PCR lµ mét trong nh÷ng c«ng cô cã thÓ c¶i thiÖn kh¶ n¨ng chÈn ®o¸n bÖnh lao bao gåm c¶ lao phæi vµ lao ngoµi phæi, ®Æc biÖt lµ c¸c tr−êng hîp AFB ©m tÝnh b»ng soi kÝnh. I. §Æt vÊn ®Ò s¾m cao vµ khã kh¨n trong xö lý chÊt th¶i phãng x¹, viÖc sö dông vÉn cßn h¹n chÕ [4]. ChÈn ®o¸n lao phæi vµ lao ngoµi phæi ©m tÝnh víi trùc khuÈn kh¸ng cån kh¸ng toan PCR lµ mét kü thuËt cã thÓ thùc hiÖn nhanh (AFB) lu«n lµ mét th¸ch thøc khi mµ kü thuËt trong vßng 1-2 ngµy, nh−ng l¹i cã kh¶ n¨ng sao chÈn ®o¸n phßng thÝ nghiÖm chñ yÕu cho c¸c chÐp tr×nh tù ®Æc hiÖu trªn genome cña vi tr−êng hîp soi kÝnh ©m tÝnh vÉn lµ nu«i cÊy cæ khuÈn tõ mét vµi b¶n lªn hµng tr¨m triÖu ®Õn ®iÓn. Do thêi gian chê ®îi kÐo dµi (4-8 tuÇn) hµng tû phiªn b¶n. Trong khi soi kÝnh chØ x¸c trong khi ®é nhËy còng kh«ng cao ®Æc biÖt ®èi ®Þnh ®−îc vi khuÈn ë nång ®é tèi thiÓu 105/ 1 víi lao ngoµi phæi [1, 2, 3], c¸c nhµ l©m sµng ml bÖnh phÈm, PCR cho phÐp x¸c ®Þnh vi nhiÒu khi ph¶i ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ khuÈn ë nång ®é rÊt thÊp chØ 1-3 vi khuÈn trong thö hoÆc quyÕt ®Þnh ®iÒu trÞ chØ dùa trªn triÖu 1 bÖnh phÈm [1]. PCR do vËy ®−îc ®¸nh gi¸ lµ chøng l©m sµng. HÖ thèng ®o phãng x¹ mét c«ng cô cã gi¸ trÞ trong chÈn ®o¸n c¸c BACTEC ra ®êi cho phÐp ph¸t hiÖn sím qu¸ bÖnh nhiÔm khuÈn trong ®ã cã bÖnh lao. Tuy tr×nh mäc cña vi khuÈn nhê c¬ chÊt cã ®¸nh nhiªn cho ®Õn nay viÖc sö dông PCR trong dÊu phãng x¹ gióp lµm gi¶m thêi gian chê ®îi chÈn ®o¸n lao míi ®−îc ¸p dông h¹n chÕ ë mét xuèng cßn mét nöa. Tuy vËy do chi phÝ mua sè phßng thÝ nghiÖm lín ë ViÖt Nam. HiÖu qu¶ 14
  2. TCNCYH 23 (3) 2003 vµ tÝnh n¨ng ¸p dông cña ph−¬ng ph¸p cßn hiÖu cho tr×nh tù trªn IS6110 cña vi khuÈn lao ch−a ®−îc nhiÒu nghiªn cøu ®Ò cÊp ®Õn mét nhãm ®iÓn h×nh. Trõ bÖnh phÈm ®êm, tÊt c¶ c¸ch toµn diÖn, ®Æc biÖt trong chÈn ®o¸n lao c¸c bÖnh phÈm ®Òu ®−îc tiÕn hµnh nu«i cÊy AFB ©m tÝnh. ph©n lËp song song víi PCR t¹i ®©y. KÕt qu¶ PCR ®−îc ®èi chiÕu víi kÕt luËn cuèi cïng cña Môc tiªu cña nghiªn cøu lµ: §¸nh gi¸ hiÖu l©m sµng t¹i thêi ®iÓm bÖnh nh©n ra viÖn ®ång qu¶ kü thuËt PCR trong ph¸t hiÖn M. thêi so s¸nh víi nu«i cÊy. C¸c tÝnh to¸n thèng tuberculosis trùc tiÕp trong bÖnh phÈm soi kÝnh kª còng ®−îc sö dông ®Ó so s¸nh kÕt qu¶. ©m tÝnh víi trùc khuÈn kh¸ng cån kh¸ng axit cña bÖnh nh©n lao. III. KÕt qu¶ II. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p TÊt c¶ c¸c bÖnh phÈm kÓ c¶ bÖnh phÈm cña nghiªn cøu bÖnh nh©n lao vµ bÖnh nh©n kh«ng lao nhãm chøng ®Òu ®−îc xö lý t¸ch chiÕt DNA, ch¹y 1. VËt liÖu: PCR vµ ®iÖn di x¸c ®Þnh kÕt qu¶ trªn gel VËt liÖu bao gåm 254 bÖnh phÈm cña bÖnh agarose. BÖnh phÈm d−¬ng tÝnh lµ bÖnh phÈm nh©n lao vµ 60 bÖnh phÈm cña bÖnh nh©n nhãm cho v¹ch trªn gel ®iÖn di ®Æc hiÖu cho ®o¹n chøng ®−îc ®iÒu trÞ t¹i viÖn Lao trung −¬ng, tr×nh tù axit nucleic trªn IS6110 ®−îc sao chÐp bÖnh viÖn B¹ch Mai, viÖn Nhi trung −¬ng, viÖn víi cÆp ®o¹n måi sö dông. Tû lÖ d−¬ng tÝnh víi Qu©n Y 103 vµ trung t©m Chèng lao Hµ Néi. PCR ®èi víi mçi lo¹i bÖnh phÈm cña c¸c bÖnh BÖnh phÈm cña bÖnh nh©n lao bao gåm 100 nh©n m¾c c¸c thÓ lao kh¸c nhau bao gåm lao mÉu ®êm, 41 mÉu dÞch röa phÕ qu¶n, 86 mÉu mµng n·o, lao trµn dÞch mµng phæi, lao phæi, vµ dÞch n·o tuû vµ 27 mÉu dÞch mµng phæi. TÊt c¶ bÖnh nh©n nhãm chøng ®−îc tr×nh bÇy ë b¶ng c¸c bÖnh nh©n nµy ®Òu cã kÕt qu¶ AFB ©m tÝnh 1. b»ng soi kÝnh hiÓn vi trùc tiÕp vµ sau nµy ®Òu B¶ng 1. KÕt qu¶ PCR x¸c ®Þnh ®−îc chÈn ®o¸n lµ bÖnh nh©n lao dùa vµo kÕt M. tuberculosis trong bÖnh phÈm luËn cuèi cïng kÕt hîp c¸c kÕt qu¶ th¨m kh¸m cña bÖnh nh©n lao vµ bÖnh nh©n nhãm chøng l©m sµng vµ c¸c xÐt nghiÖm kh¸c. BÖnh phÈm nhãm chøng bao gåm 37 mÉu dÞch n·o tuû cña BÖnh PCR Se Sp(%) bÖnh nh©n viªm mµng n·o cã c¨n nguyªn ngoµi phÈm (+) (%) lao, 13 bÖnh phÈm dÞch mµng phæi cña bÖnh BÖnh §êm 60/100 60 nh©n trµn dÞch mµng phæi do ung th− vµ 10 nh©n bÖnh phÈm dÞch röa phÕ qu¶n cña bÖnh nh©n DRPQ 35/41 85 90 lao viªm phÕ qu¶n kh«ng do lao. DMP 19/27 70 100 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: DNT 60/86 70 97 TÊt c¶ c¸c bÖnh phÈm trªn ®−îc thu thËp 174/254 69 96 trong thêi gian nghiªn cøu (1997-2001) riªng lÎ cho tõng tr−êng hîp t¹i c¸c bÖnh viÖn mµ BÖnh DNT 1/37 bÖnh nh©n ®Õn ®iÒu trÞ. BÖnh phÈm ®−îc göi nh©n DMP 0/13 cïng ngµy vÒ phßng thÝ nghiÖm Mycobacteria chøng viÖn VÖ sinh dÞch tÔ trung −¬ng kh«ng kÌm DRPQ 1/10 theo th«ng tin vÒ l©m sµng cña bÖnh nh©n. TÊt DRPQ: dÞch röa phÕ qu¶n; DMP: dÞch c¶ c¸c bÖnh phÈm ®Òu ®−îc chÈn ®o¸n b»ng kü mµng phæi; DNT: dÞch n·o tuû thuËt PCR sö dông ®o¹n måi Pt18 vµ INS2 ®Æc 15
  3. TCNCYH 23 (3) 2003 §èi víi bÖnh phÈm cña bÖnh nh©n lao, PCR So víi kÕt qu¶ nu«i cÊy, PCR cã ®é nhËy ph¸t hiÖn ®−îc M. tuberculosis trong 60/100 cao h¬n mét c¸ch cã ý nghÜa ë nhãm bÖnh (60%) bÖnh phÈm ®êm , 35/41 (85%) bÖnh nh©n lao mµng n·o vµ bÖnh nh©n trµn dÞch phÈm dÞch röa phÕ qu¶n, 60/86 (70%) bÖnh mµng phæi do lao (P
  4. TCNCYH 23 (3) 2003 ë bÖnh nh©n lao mµng n·o kh«ng cã sù kh¸c (P>0.05). biÖt víi tû lÖ t−¬ng øng lµ 67% vµ 60% B¶ng 4. Liªn quan gi÷a kÕt qu¶ PCR víi ®iÒu trÞ thuèc lao cña bÖnh nh©n lao. BÖnh nh©n D−¬ng tÝnh PCR P §· ®iÒu trÞ (%) Ch−a ®iÒu trÞ (%) Lao MN 8/24 (33%) 54/64 (84) 0.05 TDMP: trµn dÞch mµng phæi; MN: mµng n·o ph¶n øng (t−¬ng ®u¬ng víi l−îng DNA cña 2 IV. Bµn luËn ®Õn 3 vi khuÈn). §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch t¹i ViÖc cho ra ®êi mét ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n sao PCR l¹i ®¹t ®é nh¹y cao trong chÈn ®o¸n nhanh vµ hiÖu qu¶ ®· trë nªn rÊt quan träng vµ lao, thËm chÝ lao cã AFB ©m tÝnh víi soi kÝnh. cÊp thiÕt trong trong cuéc chiÕn ®Êu chèng l¹i §é nhËy cña PCR cßn cao h¬n h¼n so víi nu«i bÖnh lao, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c thÓ lao Ýt vi cÊy ®Æc biÖt ë c¸c thÓ lao Ýt vi khuÈn nh−ng l¹i khuÈn kh«ng thÓ ph¸t hiÖn bµng ph−¬ng ph¸p nguy hiÓm nh− lao mµng n·o, lao trµn dÞch soi kÝnh. mµng phæi (P
  5. TCNCYH 23 (3) 2003 3. PCR d−¬ng tÝnh víi 69% bÖnh phÈm Quang Trung (2000): PCR trong chÈn ®o¸n cã kÕt qu¶ nu«i cÊy ©m tÝnh. bÖnh lao. TuyÓn tËp c«ng tr×nh viÖn VÖ sinh dÞch tÔ trung −¬ng 1997-2000, Nhµ xuÊt b¶n Y 4. Tû lÖ d−¬ng tÝnh cña PCR trªn nhãm häc. Tr 200-204. bÖnh nh©n ch−a ®iÒu trÞ thuèc lao cao h¬n mét c¸ch cã ý nghÜa so víi nhãm ®· ®iÒu trÞ ë bÖnh 3. A. H. J. Kolk, A. R. J. Schuitema, S. nh©n lao mµng n·o (P
  6. TCNCYH 23 (3) 2003 taken from patients with pleural cancer, non-tuberculosis meningitis and bronchitis. The PCR could detect M. tuberculosis in 60/100 (60%) sputum samples, 35/41 (85%) bronchial washes, 60/86 (70%) cerebrospinal fluids and 19/27 (70%) pleural fluids. The overall sensitivity of the PCR for these AFB smear negative was 69%. False positive presented in only 2 out of 60 specimens of control group, the specificity therefore was 97%. PCR could detect M. tuberculosis in 81/118 (69%) culture negative specimens. Excepted one cerebrospinal fluid and two bronchial washes, all culture positive specimens were positive with PCR. The result demonstrate the usefulness of using PCR in rapid diagnosis of pulmonary and extra pulmonary tuberculosis, especially AFB smear negative cases. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2