Hiệu quả điều hòa rối loạn lipid máu của việc kết hợp TMA với Atorvastatin trên người di chứng tai biến mạch máu não

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> HIỆU QUẢ ĐIỀU HÒA RỐI LOẠN LIPID MÁU<br /> CỦA VIỆC KẾT HỢP TMA VỚI ATORVASTATIN<br /> TRÊN NGƯỜI DI CHỨNG TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO<br /> Võ Duy Nhân*, Trần Thu Nga**, Nguyễn Thị Sơn**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Hiện nay, hai nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là bệnh động mạch vành và đột quỵ. Nhiều<br /> nghiên cứu đã chứng minh rằng điều chỉnh các rối loạn lipid máu giảm được tỉ lệ mắc bệnh cũng như thoái triển<br /> mảng xơ vữa. Nhiều công trình nghiên cứu chứng minh tác dụng hạ lipid máu củacác vị thuốc Ngưu tất, Hoa<br /> hòe, Nghệ, Chè đắng, Giảo cổ lam. Nghiên cứu này nhằm xác định hiệu quả hạ lipid máu của sự phối hợp Ngưu<br /> tất, Hoa hòe, Nghệ, Chè đắng, Giảo cổ lam trong viên TMA với Atorvastatin 10mg trên bệnh nhân rối loạn lipid<br /> máu.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả của chế phẩm TMA (Ngưu tất, Hoa hòe, Nghệ, Chè đắng, Giảo cổ<br /> lam) phối hợp với atorvastatin 10 mg trên bệnh nhân rối loạn lipid máu.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng mở, có nhóm chứng, sắp xếp<br /> ngẫu nhiên, thực hiện tại khoa Nội BV Y HỌC CỔ TRUYỀN TỈNH TÂY NINH- từ tháng 10/2014 đến tháng<br /> 8/2015. 64 bệnh nhân được chẩn đoán di chứng tai biến mạch máu não có rối loạn lipid máu (44 nam, 22 nữ), mỗi<br /> nhóm nghiên cứu có 32 bệnh nhân, tuổi trung bình 62,37 ± 9,96, Cholesterol TP > 200 mg/dl (5,2mmol/l) có kèm<br /> theo hoặc không kèm theo LDL-C > 100 mg/dl (2,6 mmol/l) và Triglycerid > 200 mg/dl (2,3 mmol/l). Theo dõi và<br /> đánh giá các trị số cholesterol toàn phần, triglycerid, LDL-C, HDL-C, trước và sau điều trị 8 tuần.<br /> Kết quả: Sau 8 tuần dùng kết hợp chế phẩmTMA với atorvastatin 10 mg, cholesterol trung bình ban đầu<br /> 5,73 mmol/l giảm còn 4,06 mmol/l, tỉ lệ giảm cholesterol 29,32% (p < 0,001); triglycerid trung bình ban đầu<br /> 1,85mmol/l giảm còn 1,60mmol/l, tỉ lệ giảm 13,51% (p < 0,05), LDL-C trung bình ban đầu 3,07 mmol/l giảm còn<br /> 1,68 mmol/l, tỉ lệ giảm 45,27% (p < 0,001), HDL-C trung bình ban đầu 1,48 mmol/l tăng lên 1,90 mmol/l, tỉ lệ<br /> tăng 27,7% (p < 0,05). So với nhóm chỉ dùng atorvastatin 10mg, mức độ giảm lipid máu ở nhóm thử nghiệm<br /> nhiều hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001). Trong thời gian điều trị không ghi nhận tác dụng phụ trên cả 2 nhóm<br /> bệnh nhân.<br /> Kết luận: Trên bệnh nhân di chứng tái biến mạch máu não có rối loạn lipid máu, kết hợp TMA với<br /> atorvastatin có tác dụng làm giảm Cholesterol toàn phần, LDL C, Triglycerid và tăng HDL-C tốt hơn<br /> atorvastatin đơn trị liệu sau thời gian 8 tuần điều trị liên tục.<br /> Từkhóa:Chế phẩm TMA,Ngưu tất, Hoa hòe, Nghệ, Chè đắng, Giảo cổ lam, hiệu quả hạ lipid máu<br /> ABSTRACT<br /> THE EFFECT OF TMA COMBINE WITH ATORVASTATIN 10MG ON DYSLIPIDEMIA PATIENTS.<br /> Vo Duy Nhan, Tran Thu Nga, Nguyen Thi Son * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 20 - No 6 - 2016: 133 - 139<br /> <br /> Background: Today, the main reasons of death are CVD and stroke. Plenty of researches have proved that the<br /> adjustment of dyslipidemic reduced the rate of suffering diseases as well as preventing the development of<br /> sclerosis. Many projects have demonstrated the reducing lipids function of Achyranthes bidentata, Styphnolobium<br /> japonicum, Curcuma longa, Ilex kaushue, Gynostemma pentaphyllum. This research is to determine the lipid<br /> reduction effect of the combined from Achyranthes bidentata, Styphnolobium japonicum, Curcuma longa, Ilex<br /> <br /> * Bệnh viện Y học dân tộc tỉnh Tây Ninh Khoa Y học cổ truyền – Đại học Y Dược TP HCM<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS. Võ Duy Nhân ĐT: 0918 550841 Email: voduynhan2003@yahoo.com<br /> <br /> 133<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016<br /> <br /> kaushue, Gynostemma pentaphyllum with atorvastatin 10mg on dyslipidemia patients.<br /> Aims of the study: Evaluate the lipid reduction effect and safety of TMA combine with atorvastatin 10mg<br /> on dyslipidemia patients.<br /> Study design and Methods: Open clinical test research, with control group, randomized was carried out at<br /> Tây Ninh Traditional Medicine Hospital from 2014, Nov. to 2015, Aug. 64 patients with Cholesterol > 200 mg/dl<br /> (5.2 mmol/l) accompanied by or not LDL-C > 100 mg/dl (2.6 mmol/l) and Triglycerides > 200 mg/dl (2.3 mmol/l)<br /> were enrolled (44 male and 22 female), each group 33 patients, age of 62.37 ± 9.96. Cholesterol total, triglycerides,<br /> LDL-C, HDL-C was checked before and after every 4 weeks of treatment.<br /> Results: After 8 weeks using the TMA combine with atorvastatin 10 mg, cholesterol level was decreased<br /> (5.73 mmol/l to 4.06 mmol/l), the reduction rate of cholesterol is 29.32% (p < 0.001); the triglycerides level (1.85<br /> mmol/l to 1.60 mmol/l), the reduction rate 13.51% (p < 0.05); the LDL-C (3.07mmol/l to 1.68 mmol/l), the<br /> reduction rate 45.27% (p < 0.001); the HDL-C (1.48 mmol/l to 1.90mmol/l), the increasing rate 27.70% (p <<br /> 0.05). In comparison to the group using Atorvastatin 10mg, the effect of lowering blood lipids in the study group<br /> is higher and the difference is statistically significant (p < 0.05). During the period of treatment, no side effect was<br /> noticed on both 2 groups of research.<br /> Conclusion: The combination of TMA with atorvastatin 10mg has more effective on reducing Cholesterol<br /> total, LDL-C, Triglycerides and increasing HDL-C after 8 weeks of treatment than using only atorvastatin 10mg.<br /> Keywords: TMA, Achyranthes bidentata, Styphnolobium japonicum, Curcuma longa, Ilex kaushue,<br /> Gynostemma pentaphyllum, lipidemia-lowering effect.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ trường diễn. Đồng thời, TMA có tác dụng điều<br /> chỉnh lipid máu: giảm trị số triglycerid,<br /> Rối loạn lipid máu là một trong những yếu<br /> cholesterol toàn phần, giảm LDL-cholesterol<br /> tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch do xơ vữa<br /> máu trong bệnh cảnh tăng lipid máu nội sinh<br /> động mạch(2). Theo WHO, hàng năm bệnh tim cấp hay mạn tính(6). Ngoài ra, chế phẩm còn có<br /> mạch gây tử vong 17,5 triệu người và dự đoán sẽ tác dụng làm tăng trị số HDL-cholesterol, tác<br /> có khoảng 25 triệu người tử vong do bệnh tim dụng bảo vệ gan-thận, bảo vệ mạch máu, chống<br /> mạch vào năm 2020. Các hóa dược điều trị RLLP sự hình thành huyết khối. Chế phẩm đã được<br /> máu có tác dụng ổn định lipid máu tốt, nhưng thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 cho thấy tính<br /> cũng có nhiều tác dụng phụ không mong muốn. an toàn khi sử dụng trên người ở liều tối đa 18<br /> Trong số đó, Atorvastatin là thuốc điều trị RLLP viên/người/ ngà(3). Với mong muốn có được tác<br /> máu rất phổ biến trên thế giới, với tác dụng ổn dụng hiệp đồng khi kết hợp atorvastatin với chế<br /> định các chỉ số lipid máu, cải thiện rối loạn chức phẩm TMA trong điều trị RLLP máu, đồng thời<br /> năng nội mạc, tăng độ khả dụng sinh học của giảm bớt các tác dụng bất lợi của atorvastatin,<br /> nitric oxid, chống oxy hoá, ức chế những đáp nghiên cứu này sẽ đánh giá hiệu quả của chế<br /> ứng viêm, và ổn định mảng xơ vữa. Đồng thời phẩm TMA (Ngưu tất, Hoa hòe, Nghệ, Chè<br /> cũng gây các tác dụng không mong muốn như: đắng, Giảo cổ lam) phối hợp với atorvastatin<br /> viêm cơ, dị cảm, bệnh lý thần kinh ngoại biên, trên bệnh nhân rối loạn lipid máu.Nghiên cứu<br /> viêm tụy, viêm gan, chán ăn, ói mửa, ngứa, phát được tiến hành với các mục tiêu cụ thể là:<br /> ban, rối loạn đường huyết(1). Xác định nồng độ các lipid máu sau 8 tuần<br /> Chế phẩm TMA gồm cóNgưu tất, Hoa hòe, điều trị kết hợp atorvastatin với chế phẩm<br /> Nghệ, Chè đắng và Giảo cổ lam- đã được nghiên TMA (Ngưu tất, Hoa hòe, Nghệ, Chè đắng,<br /> cứu thực nghiệm trên chuột nhắt trắng cho thấy Giảo cổ lam).<br /> không có biểu hiện về độc tính cấp, độc tính bán<br /> <br /> <br /> 134<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Xác định tỷ lệ bệnh nhân có chỉ số lipid máu P2=0,33; P1=0.594; P*= 0,462; → N=72. Như vậy mỗi nhóm<br /> trở về bình thường sau 8 tuần điều trị kết hợp nghiên cứu 72 bệnh nhân.<br /> atorvastatin với chế phẩm TMA. Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Xác định các tác dụng khác khi kết hợp Bệnh nhân di chứng TBMN chưa điều trị<br /> atorvastatin với chế phẩm TMA trong 8 tuần hoặc đã tự ngưng điều trị rối loạn lipid máu trên<br /> điều trị trên bệnh nhân RLLP máu. 4 tuần. Bệnh nhân được chẩn đoán là rối loạn<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU lipid máu nguyên phát theo phân loại và mục<br /> tiêu điều trị ATP III:100 mg/dl (2.6 mmol/L) <<br /> Thuốc nghiêncứu LDL-C< 160 mg/dl (4,1 mmol/L) và kèm theo<br /> Chế phẩm TMA 500 mg/ viên chứa: 300 một hoặc nhiều các chỉ số sau :<br /> (4)<br /> <br /> mg cao dược liệu gồm Chè đắng (15%), Giảo<br /> 200 mg/dl (5,2 mmol/L) < cholesterol TP < 300<br /> cổ lam (45%), Ngưu tất (20%), Hoa hòe (20%),<br /> mg/dl (7,8 mmol/L).<br /> Nghệ 50 mg<br /> HDL-C < 40 mg/dl ( 150<br /> Theo nghiên cứu của ASCOT-LLA (2003)(7)<br /> micromol/L<br /> thực hiện trên 10305 bệnh nhân tăng lipid máu<br /> điều trị với Atorvastatin 10 mg/ngày làm giảm Có các bệnh cấp hoặc mạn tính khác được<br /> LDL-C 33%. Đề tài đặt giả thuyết phác đồ kết biết sẽ ảnh hưởng đến việc kiểm soát lipid máu.<br /> hợp Atorvastatin và chế phẩm TMA (Ngưu tất, Bệnh nhân viêm gan cấp, viêm gan mạn<br /> Hoa hòe, Nghệ, Chè đắng, Giảo cổ lam) sẽ làm hoặc những trường hợp men gan tăng trên 2 lần<br /> hạ lipid máu tốt hơn 1,8 lần do đó làm giảm so với giá trị bình thường (AST hoặc ALT tăng<br /> LDL-C 59,4% bệnh nhân nghiên cứu. Muốn có trên 80 U/L) không rõ nguyên nhân.<br /> 90% khả năng để chứng minh điều này với sai số Bệnh nhân không tự đi lại được hoặc không<br /> cho phép là 10%, độ tin cậy 95%. Công thức tính thực hiện được chế độ luyện tập trong nghiên<br /> cỡ mẫu (5): cứu.<br /> 2<br /> Sử dụng lâu dài các loại thuốc có khả năng<br /> N<br />  Z(1<br /> 2<br /> )<br /> 2P* (1  P* )  Z(1 ) P1 (1  P1 )  P2 (1  P2 )  gây ảnh hưởng đến trị số lipid máu: corticoid,<br /> (P1  P2 )2 thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế beta, hormone thay<br /> Trong đó: α=0,05; Z0,975= 1,96; 1- β=0,90; Z0,9=1,28; thế.<br /> <br /> <br /> 135<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016<br /> <br /> Phụ nữ có thai, đang dùng thuốc ngừa thai thường trên. Triệu chứng lâm sàng có thể có căn<br /> hoặc cho con bú. cứ vào lời khai của bệnh nhân là triệu chứng mới<br /> Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản không sử xuất hiện trong thời gian dùng thuốc hoặc có<br /> dụng các phương pháp tránh thai. biểu hiện nặng hơn triệu chứng đã có từ trước<br /> khi điều trị.<br /> Tiêu chuẩn ngưng điều trị<br /> Bệnh nhân không thực hiện xét nghiệm Tiêu chuẩn đánh giá<br /> đúng thời gian quy định; không tiếp tục thực Chỉ số lipid máu được xem là thành công khi<br /> hiện đúng chế độ tập luyện; dùng thuốc không đạt mức bình thường: LDL-C ≤ 2,6 mmol/L,<br /> liên tục hoặc không đúng theo nghiên cứu; trong Cholesterol TP ≤ 5,2 mmol/L, HDL-C ≥ 1<br /> thời gian điều trị có dùng thuốc điều chỉnh rối mmol/L, Triglycerid ≤ 1,7 mmol/l.<br /> loạn lipid khác hoặc từ chối không tiếp tục tham Phân tích và xử lý số liệu<br /> gia thử nghiệm tăng men gan, men gan (SGOT,<br /> Dùng phần mềm thống kê IBM SPSS: So<br /> SGPT tăng gấp 1,5 lần trị số bình thường).<br /> sánh các kết quả trước và sau dùng thuốc ở mỗi<br /> Kỹ thuật chọn mẫu và phân nhóm<br /> nhóm dùng phép kiểm T bắt cặp; dùng phép<br /> Bệnh nhân được chọn theo phương pháp ngẫu<br /> nhiên khi tiến hành, dựa theo mã số bệnh án. kiểm t – test cho 2 nhóm độc lập; so sánh sự biến<br /> <br /> Nhóm thử nghiệm dùng Atorvastatin 10 mg thiên về chỉ số lipid máu trung bình giữa các<br /> uống 01 viên sau ăn chiều và chế phẩm TMA 2 tuần dùng phép kiểm Anova; kiểm định sự<br /> viên x 3 lần, uống sau ăn (S-T-C). tương đồng giữa hai nhóm bằngphép kiểm χ2.<br /> Nhóm chứng dùng 01 viên Atorvastatin 10 KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> mg uống sau ăn chiều.<br /> Tổng số bệnh nhân hoàn thành nghiên cứu<br /> Bệnh nhân cả hai nhóm điều được dùng<br /> là 64 , gồm 42 nam và 22 nữ có độ tuổi từ 52 đến<br /> thuốc liên tục trong thời gian 08 tuần, mỗi 04<br /> tuần đánh giá lại chỉ số lipid máu.Tất cả các bệnh 77 tuổi, mỗi nhóm 32 bệnh nhân.<br /> nhân tham gia nghiên cứu đều được hướng dẫn Bảng 1. So sánh đặc điểm lâm sàng của 2 nhóm<br /> chế độ ăn và tập luyện như nhau. Đối với các nghiên cứu.<br /> bệnh lý đi kèm RLLP máu, việc điều trị được Nhóm thử Nhóm chứng Giá<br /> Đặc điểm<br /> nghiệm (n=32) (n=32) trị p<br /> thực hiện bằng những thuốc không ảnh hưởng<br /> Tuổi trung bình (tuổi) 60,06 ± 8,03 64,69 ± 11,89 0,73<br /> đến lipid máu. Nữ 10(31,2%) 12(37,5%)<br /> Giới 0,79<br /> Các tham số theo dõi Nam 22(68,8%) 20(62,%)<br /> BMI 22,72±3,19 23,1±3,94 0,69<br /> Cận lâm sàng: Cholesterol TP, LDL-c, HDL-c, ≤2 7 5<br /> YTNC tim<br /> Triglycerid, số lượng hồng cầu, số lượng bạch 0,08<br /> mạch >2 25 27<br /> cầu, ure, creatinine máu, SGOT, SGPT thời điểm Cholesterol máu<br /> 5,73±0,63 5,68±0,64 0,73<br /> trước dùng thuốc, sau 8 tuần dùng thuốc. (mmol/L)<br /> LDL-c (mmol/L) 3,07±0,58 3,01±0,58 0,66<br /> Các triệu chứng lâm sàng: Dựa vào câu hỏi HDL-c (mmol/L) 1,47±0,23 1,56±0,46 0,33<br /> phỏng vấn bệnh nhân trong thời gian 08 tuần Triglycerid (mmol/L) 1,85±0,79 2,00±0,64 0,4<br /> dùng thuốc. Quy ước có triệu chứng trước uống Nhận xét: sự phân bố về tuổi trung bình, giới<br /> thuốc, sau mỗi 04 tuần điều trị bệnh nhân sẽ<br /> tính, BMI, nguy cơ bệnh mạch vành và các chỉ số<br /> được đánh giá.<br /> lipid máu ban đầu: Cholesterol, HDL-c, LDL-c,<br /> Các tác dụng không mong muốn: Theo dõi<br /> Triglycerid giữa 2 nhóm khác biệt không có ý<br /> qua bệnh án nghiên cứu. Men gan được xem là<br /> tăng khi: SGOT, SGPT tăng gấp 1,5 lần trị số bình nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> <br /> <br /> 136<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Đánh giá hiệu quả điều trị dựa trên các chỉ nghiệm tốt hơn nhóm chứng và khác biệt này<br /> số lipid máu không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05)<br /> Bảng 2. So sánh hiệu quả điều trị trên trị số Bảng 4. So sánh hiệu quả điều trị trên trị số HDL-C<br /> Cholesterol trung bình trước và sau 8 tuần điều trung bình trước và sau 8 tuần điều trị giữa 2 nhóm:<br /> trịgiữa 2 nhóm: Nhóm thử nghiệm Nhóm chứng<br /> HDL-C (mmol/L)<br /> Cholesterol TP Nhóm thử Nhóm chứng (n=32) (n=32)<br /> (mmol/L) nghiệm(n=32) (n=32) Trước điều trị 1,48 ± 0,23 1,56 ± 0,46<br /> Trước điều trị 5,73 ± 0,63 5,68 ± 0,64 Sau điều trị 1,90 ± 0,30 1,67 ± 0,42<br /> Sau điều trị 4,06 ± 0,87 4,52 ± 0,50 Mức độ thay đổi Tăng 0,41 ± 0,25 Tăng 0,12 ± 0,12<br /> Mức độ thay đổi Giảm 1,68 ± 0,95 Giảm 1,13 ± 0,45 Tỉ lệ % thay đổi Tăng 27,7% Tăng 7,69%<br /> Tỉ lệ % thay đổi Giảm 29,32% Giảm 19,96% So sánh trước t = -5,117 ; p =<br /> t = -9,314, p = 0,000<br /> So sánh t = 9,933 ; t = 15,833; sau 0,000<br /> trước sau p = 0,000 p = 0,000 So sánh 2 nhóm F = 3,964 ; t = 2,381 ; p = 0,02<br /> So sánh 2 nhóm F = 1,28 ; t = -2,60 ; p = 0,012<br /> Nhận xét: HDL-c của nhóm thử nghiệm tăng<br /> Nhận xét: Cholesterol máu của nhóm thử 27,7%, nhóm chứng tăng 7,69 %, cả 2 nhóm đều<br /> nghiệm giảm 29,32%, nhóm chứng giảm 19,96%, tăng HDL-C máu có ý nghĩa thống kê (p < 0,001).<br /> cả 2 nhóm đều giảm Cholesterol máu có ý nghĩa Tác dụng tăng HDL-C ở nhóm thử nghiệm tốt<br /> thống kê (p < 0,001). Tác dụng hạ Cholesterol TP hơn nhóm chứng và khác biệt này có ý nghĩa<br /> ở nhóm thử nghiệm tốt hơn nhóm chứng có ý thống kê với p < 0,05.<br /> nghĩa thống kê với p < 0,05.<br /> Bảng 5. So sánh hiệu quả điều trị trên trị số LDL-C<br /> Bảng 3. So sánh hiệu quả điều trị trên trị số trung bình trước và sau 8 tuần điều trị giữa 2nhóm:<br /> Triglycerid trung bình trước và sau 8 tuần điều trị Nhóm thử nghiệm Nhóm chứng<br /> LDL-C (mmol/L)<br /> giữa 2 nhóm: (n=32) (n=32)<br /> Nhóm thử nghiệm Nhóm chứng Trước điều trị 3,07 ± 0,58 3,01 ± 0,58<br /> TG (mmol/L) Sau điều trị 1,68 ± 0,51 2,11 ± 0,57<br /> (n=32) (n=32)<br /> Trước điều trị 1,85 ± 0,79 2,01 ± 0,64 Mức độ thay đổi Giảm 1,39 ± 0,76 Giảm 0,90 ± 0,46<br /> Sau điều trị 1,60 ± 0,69 1,84 ± 0,74 Tỉ lệ % thay đổi Giảm 45,27% Giảm 30,40%<br /> Mức độ thay đổi Giảm 0,25 ± 0,57 Giảm 0,24 ± 0,85 So sánh t = 10,388 ; t = 10,772 ;<br /> trước sau p = 0,000 p = 0,000<br /> Tỉ lệ % thay đổi Giảm 13,51% Giảm 11,76%<br /> So sánh 2 nhóm F = 0,101 ; t = -3,166 ; p = 0,002<br /> So sánh t = 2,474 ; t = 1,144 ;<br /> trước sau p = 0,019 p = 0,261 Nhận xét:LDL-c của nhóm thử nghiệm<br /> So sánh 2 nhóm F = 0,905 ; t = -1,345 ; p = 0,183<br /> giảm 45,27 %, nhóm chứng giảm 30,40 %, cả 2<br /> Nhận xét: Triglycerid máu của nhóm thử<br /> nhóm đều giảm LDL-C máu có ý nghĩa thống<br /> nghiệm giảm 13,51% có ý nghĩa thống kê (p <<br /> kê (p < 0,001). Tác dụng hạ LDL-C ở nhóm thử<br /> 0,05); nhóm chứng giảm 11,76%, không có ý<br /> nghiệm tốt hơn nhóm chứng và khác biệt này<br /> nghĩa thống kê. Tác dụng hạ TG ở nhóm thử<br /> có ý nghĩa thống kê với p < 0,05.<br /> Bảng 6. So sánh tỉ lệ bệnh nhân đạt các chỉ số lipid máu bình thường giữa 2 nhóm:<br /> Nhóm thử nghiệm(n=32) Nhóm chứng (n=32)<br /> Các chỉ số lipid máu Giá trị p<br /> Số bệnh nhân Tỉ lệ % Số bệnh nhân Tỉ lệ %<br /> Cholesterol TP ≤ 5,2 27 84,37 20 62,5<br /> 0,048<br /> (mmol/L) > 5,2 5 15,63 12 37,5<br /> ≤ 1,7 23 72 18 56<br /> TG (mmol/L) 0,193<br /> > 1,7 9 28 14 44<br /> ≤ 2,6 30 93,75 26 81,25<br /> LDL-C (mmol/L) 0,131<br /> > 2,6 2 6,25 6 18,75<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 137<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016<br /> <br /> <br /> Nhận xét: Tỉ lệ bệnh nhân có cholesterol đạt Tác dụng không mong muốn<br /> mức bình thường (≤ 5,2 mmol/L) sau điều trị Trong suốt quá trình theo dõi chỉ có hai bệnh<br /> giữa 2 nhóm khác biệt có ý nghĩa thống kê với p nhân ở nhóm nghiên cứu than phiền về triệu<br /> < 0,05. Tỉ lệ bệnh nhân giảm TG đạt mức bình chứng khó tiêu, đầy bụng xảy ra sau khi uống<br /> thường ≤ 1,7 mmol/L và tỉ lệ bệnh nhân giảm thuốc 3 ngày, kéo dài 4 ngày sau đó tự hết.<br /> LDL đạt mức bình thường ≤ 2,6 mmol/L giữa 2 Ngoài ra sự dung nạp thuốc của tất cả bệnh<br /> nhóm khác biệt không ý nghĩa với p > 0,05. nhân đều tốt. Như vậy việc kết hợp chế phẩm<br /> Nhận xétchung: với atorvastatin trên lâm sàng khá an toàn và<br /> Phác đồ kết hợp chế phẩm TMA với thuận lợi.<br /> atorvastatin 10 mg làm giảm cholesterol 29,32%, KẾTLUẬN<br /> giảm triglycerid 13,5%, giảm LDL-c 45,27%, tăng Kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng<br /> HDL-c 27,7%. Nhóm Atorvastatin 10 mg đơn lẻ sau 8 tuần cho thấy kết hợp TMA và atorvastatin<br /> làm giảm cholesterol 19,96%, giảm triglycerid 10 mg có hiệu quả điều trị, ổn định và an toàn<br /> 11,76%, giảm LDL-c 30,4%, tăng HDL-c 7,69%. trên bệnh nhân di chứng TBMN có rối loạn<br /> Kết quả cho thấy nhóm sử dụng phác đồ kết hợp chuyển hoá lipid.<br /> hiệu quả hơn dùng Atorvastatin 10 mg đơn lẻ<br /> Phác đồ kết hợp chế phẩm TMA với<br /> trong việc điều chỉnh RLLP máu ở bệnh nhân có<br /> atorvastatin 10 mg làm giảm cholesterol 29,32%,<br /> tăng LDL, tăng cholesterol và giảm HDL-C.<br /> giảm triglycerid 13,5%, giảm LDL-C 45,27%, tăng<br /> Ảnh hưởng của thuốc lên chức năng gan HDL-C 27,7%.<br /> thận<br /> Tỉ lệ bệnh nhân có chỉ số lipid máu trở về<br /> Sự thay đổi các trị số SGOT, SGPT, ure và bình thường với cholesterol là 84,37%, triglycerid<br /> creatinin máu sau 8 tuần dùng thuốc không có ý là 71,87% và LDL-c là 93,75%.<br /> nghĩa thống kê trong mỗi nhóm và giữa 2<br /> Phác đồ kết hợp chế phẩm TMA với<br /> nhóm.Sự thay đổi này trước và sau điều trị vẫn<br /> atorvastatin 10 mg dung nạp tốt, không ảnh<br /> nằm trong giới hạn sinh lý ở người bình thường.<br /> hưởng đến SGOT, SGPT, creatinin máu, ure<br /> Chứng tỏ thuốc có tính an toàn không ảnh<br /> máu, số lượng hồng cầu, số lượng bạch cầu,<br /> hưởng chức năng gan thận.<br /> đường huyết lúc đói, không thay đổi BMI trong<br /> Ảnh hưởng của thuốc trên một số chỉ số 8 tuần điều trị.<br /> huyết học, đường huyết và BMI<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Các giá trị số lượng hồng cầu, số lượng bạch 1. Vaughan JC et al (2004). Update on Statin: 2003. Circulation,<br /> cầu, đường huyết, chỉ số BMI trước và sau điều 110, p. 886-892.<br /> 2. Fauci AS, Braunwald E,.Kasper D L, Hauser S L, Longo DL,<br /> trị thay đổi không có ý nghĩa thống kê trong Jameson JL (2005), “Disorder of Lipid Metabolism” Harrison’s<br /> từng nhóm và giữa hai nhóm. Manual of Medicine, 16th edition, p. 856-861.<br /> 3. Hà Thị Hồng Linh (2015). Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1<br /> Như vậy phác đồ này có thể sử dụng an toàn của viên nang thanh mạch an. Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh,<br /> phụ bản của Tập 19 - số 5, tr53-59.<br /> cho bệnh nhân RLLP máu. Tuy nhiên để sử 4. NCEP (2001), “ATP III guidelines At-A-Glance Quick Desk<br /> dụng lâu dài thì cần tiến hành nghiên cứu dài Reference”, www.nhlbi.nih.gov (30/06/2014)<br /> 5. Nguyễn Đỗ Nguyên (2002). Phương pháp nghiên cứu khoa học<br /> hơn nữa. trong y khoa. Bộ môn Dịch tễ, Khoa Y tế công cộng, ĐHYD<br /> TP.HCM<br /> <br /> <br /> <br /> 138<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Số 6 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 6. Nguyễn Thị Thu Hương (2015). Khảo sát tác dụng hạ lipid (ASCOT-LLA): A multicenter randomized controlled trial.<br /> máu của viên Thanh Mạch An trên thực nghiệm. Tạp chí Y học Lancet 2003;361, p.1149-1158.<br /> TP. Hồ Chí Minh, phụ bản của tập 19 - số 5, tr. 182-190.<br /> 7. Sever PS, Dahlof B, Poulter NR, et al for the ASCOT<br /> investigators (2003). Prevention of coronary and stroke events Ngày nhận bài báo: 30/08/2016<br /> with atorvastatin in hypertensive patients who have average<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 20/09/2016<br /> or low-than-everage cholesterol concentrations in the Anglo-<br /> Scandinavian Cardiac Outcomes Trial-Lipid Lowering Arm Ngày bài báo được đăng: 25/11/2016<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 139<br />