Hoàn thiện công tác quản lý thuế nhập khẩu tại Chi cục Hải quan khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ NHẬP KHẨU TẠI CHI CỤC<br /> HẢI QUAN KHU KINH TẾ CỬA KHẨU CẦU TREO<br /> IMPROVING THE MANAGEMENT WORK OF IMPORT TAXATION AT THE CUSTOMS<br /> DEPARTMENT OF CAUTREO BORDER GATE’S ECONOMICAL ZONE<br /> Trần Trọng Bình1, Hồ Huy Tựu2<br /> Ngày nhận bài: 07/4/2014; Ngày phản biện thông qua: 08/5/2014; Ngày duyệt đăng: 01/12/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bài viết này tìm hiểu thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế nhập khẩu tại Chi<br /> cục Hải quan Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo - Hà Tĩnh. Bài viết tập trung vào hai vấn đề chính: (1) Xác định được những<br /> ưu, nhược điểm và nguyên nhân và (2) Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế nhập khẩu tại Chi<br /> cục. Bài viết đã chỉ ra những hạn chế cơ bản và quan trọng nhất trong công tác quản lý thuế nhập khẩu tại Chi cục. Trên<br /> cơ sở đó, một hệ thống các giải pháp toàn diện được đề xuất bao gồm: (1) Hoàn thiện tổ chức bộ máy và hoàn thiện công<br /> tác quản trị nguồn nhân lực; (2) Tăng cường thực hiện liêm chính; (3) Hoàn thiện việc công tác thu thập và xử lý thông tin<br /> quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan, kiểm tra xác định trị giá tính thuế; (4) Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chống buôn<br /> lậu qua biên giới; và cuối cùng (5) là hiện đại hóa cơ sở vật chất trang bị. Vì công tác quản lý thuế nhập khẩu luôn là vấn<br /> đề nóng trong thời gian gần đây, bài viết có giá trị tham khảo cao cho Chi cục cũng như toàn ngành Hải quan Việt Nam.<br /> Từ khóa: quản lý thuế nhập khẩu, Chi cục Hải quan Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The paper aims to understand the real situation of and suggest solutions to improve the management work of import<br /> taxation at the Customs Department of Cautreo Border Gate’s Economical Zone, Hatinh. The paper focuses on two main<br /> problems: (1) Determing strengths, weaknesses and their causes; and (2) Suggesting solutions to improve the management<br /> work of import taxation at the Department. The paper shows the most basic and imporatnt shortcomings in the management<br /> work of import taxation at the Department and suggests a comprehensive set of solutions from (1) Improving mechanism<br /> organization and human resource; (2) Enhancing integrity; (3) Improving collecting and processing risk management data,<br /> enhancing the customs cleareance-after control, inspecting the tariff value; (4) Enhancing the examiniation of<br /> border-acrossing smuggling; Finally, (5) Moderning infrastructure. For import taxation management is a hot issue in<br /> recent time, the paper has a high reference value for the Department as well as the whole of Vietnamses Customs.<br /> Keywords: the management work of import taxation, Customs department of Cautreo Border Gate’s Economical Zone<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Đối với bất kỳ một quốc gia, vùng lãnh thổ nào<br /> trên thế giới, thuế luôn là một công cụ để thể hiện<br /> quyền lực nhà nước của quốc gia, vùng lãnh thổ<br /> đó. Đồng thời, thuế còn là nguồn tài chính chủ yếu<br /> để phục vụ nhu cầu chi tiêu của toàn xã hội. Tại<br /> Việt Nam, số thu thuế từ hoạt động xuất nhập khẩu<br /> của ngành Hải quan đóng góp một phần đáng kể<br /> vào nguồn thu ngân sách của cả nước. Tỷ trọng thu<br /> từ hải quan từ 2008 đến 2011 chiếm trên dưới 22%<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> tổng thu, con số này trong năm 2012 là 17,7%; tính<br /> đến hết tháng 10 năm 2013 là khoảng 19% [3].<br /> Trong đó, thuế nhập khẩu chiếm tới 25% tỉ trọng thu<br /> thuế của quốc gia [1, 2]. Việt Nam đã chính thức trở<br /> thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới<br /> (WTO). Vì thế, công tác quản lý và thu thuế trong bối<br /> cảnh hội nhập kinh tế quốc tế cần phải được điều<br /> chỉnh linh hoạt, phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng<br /> thời cũng thể hiện được vai trò bảo hộ sản xuất trong<br /> nước, tạo nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước.<br /> <br /> Trần Trọng Bình: Cao học Quản trị kinh doanh 2012 - Trường Đại học Nha Trang<br /> TS. Hồ Huy Tựu: Khoa Kinh tế - Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 81<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> Công tác quản lý và thu thuế cần phải được hiện đại<br /> hóa một cách toàn diện về phương pháp quản lý,<br /> thủ tục hành chính, bộ máy tổ chức, đội ngũ cán bộ,<br /> áp dụng rộng rãi công nghệ tin học…<br /> Cùng với xu thế đó, Khu kinh tế cửa khẩu quốc<br /> tế Cầu Treo đang nỗ lực phấn đấu đến năm 2020<br /> sẽ trở thành một khu kinh tế tổng hợp đa ngành,<br /> đa lĩnh vực, và được quy hoạch thành trọng điểm<br /> của khu vực Bắc Trung bộ Việt Nam, có vị trí chiến<br /> lược trong phát triển Hành lang kinh tế Đông - Tây.<br /> Vì vậy, vấn đề hoàn thiện quản lý công tác xuất nhập<br /> khẩu nói chung, và quản lý thuế nhập khẩu trở thành<br /> một nhiệm vụ cấp bách của Chi cục Hải quan cửa<br /> khẩu Cầu Treo. Tuy nhiên, công tác quản lý thuế<br /> nhập khẩu trên địa bàn khu kinh tế của Chi cục trong<br /> những năm qua vẫn còn nhiều bất cập, hiệu quả đạt<br /> được từ công tác quản lý thuế nhập khẩu chưa cao.<br /> Do đặc điểm địa lý, xã hội của khu kinh tế cửa khẩu<br /> Cầu Treo, hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép<br /> hàng hóa ngày càng tinh vi, diễn biến hết sức phức<br /> tạp. Bên cạnh đó, tình trạng lợi dụng chính sách<br /> quản lý thuế nhập khẩu của các đối tượng nộp thuế<br /> Khai thuế<br /> <br /> ↓↑<br /> <br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Mô hình phân tích<br /> Theo mô hình doanh nghiệp tự kê khai, nộp<br /> thuế hiện nay, việc quản lý thuế nhập khẩu gồm 4<br /> nhóm công việc như sau: quản lý khai thuế; quản lý<br /> nộp thuế; xét miễn, giảm thuế, hoàn thuế, không thu<br /> thuế; xem xét khiếu nại về thuế và thanh tra thuế.<br /> Toàn bộ nội dung được minh họa ở sơ đồ 1 [4, 5].<br /> <br /> DOANH NGHIỆP<br /> Thanh khoản<br /> <br /> Nộp thuế<br /> <br /> - Kê khai đầy đủ các<br /> tiêu chí vào tờ khai<br /> Hải quan<br /> - Đăng ký làm thủ tục<br /> nhập khẩu hàng hóa<br /> <br /> để gian lận thương mại, trốn thuế vẫn thường xuyên<br /> xảy ra như: cố tình khai sai mã số hàng hóa để được<br /> áp mức thuế suất thấp hơn, khai thấp giá trị thực<br /> tế hàng hóa, khai sai số lượng, chủng loại… nhằm<br /> làm giảm số tiền thuế phải nộp dẫn đến gây thất thu<br /> cho ngân sách Nhà nước. Xuất phát từ những lý do<br /> đó, việc đi sâu nghiên cứu những vấn đề liên quan<br /> đến công tác quản lý thuế nhập khẩu, đánh giá tình<br /> hình quản lý thuế nhập khẩu của Chi cục và đề ra<br /> giải pháp đồng bộ, mang tính chiến lược cho hoạt<br /> động quản lý thuế nhập khẩu đang là một đòi hỏi<br /> cấp thiết. Đây chính là mục tiêu giải quyết chính của<br /> bài viết.<br /> <br /> - Kê khai nộp thuế<br /> - Tiến hành nộp thuế tại Kho bạc Nhà<br /> nước hoặc tại cơ quan Hải quan<br /> →<br /> <br /> ↓↑<br /> <br /> Khiếu nại<br /> <br /> Thanh tra<br /> <br /> - Lập bộ hồ sơ thanh<br /> Gửi văn<br /> khoản thuế đối với hàng<br /> bản khiếu<br /> là NLSX hàng XK hoặc<br /> nại về thuế<br /> là công văn đề nghị miễn,<br /> (nếu có)<br /> giảm, hoàn đối với loại<br /> đến cơ<br /> → hàng tạm nhập tái xuất → quan Hải →<br /> hoặc hàng hóa không<br /> quan<br /> thuộc đối tượng chịu thuế<br /> - Gửi hồ sơ thanh khoản<br /> hoặc đơn đề nghị đến cơ<br /> quan Hải quan<br /> <br /> HẢI QUAN<br /> <br /> - Tiếp nhận khai báo<br /> - Tiến hành theo dõi quá trình chấp hành<br /> của doanh nghiệp<br /> nghĩa vụ nộp thuế của Nhà nước<br /> - Kiểm tra việc khai<br /> - Tiếp nhận chứng từ nộp thuế của doanh<br /> báo thuế của Doanh<br /> nghiệp và tiến hành nhập máy xóa nợ thuế<br /> nghiệp<br /> cho doanh nghiệp trên mạng quản lý nợ thuế<br /> - Ra QĐ ấn định thuế<br /> - Tiến hành tính phạt chậm nộp thuế nếu<br /> nếu thấy sự khai báo<br /> doanh nghiệp nộp quá hạn so với thời<br /> của doanh nghiệp → hạn đã quy định trong văn bản Luật<br /> →<br /> chưa chính xác hoặc<br /> - Nếu doanh nghiệp cố tình chây ỳ không<br /> không trung thực<br /> chịu nộp thuế đúng thời hạn được quy<br /> - Thực hiện công tác<br /> định trong Luật thì tiến hành cưỡng chế<br /> kế toán theo dõi thu<br /> thuế doanh nghiệp<br /> nộp tiền thuế của<br /> - Sử dụng các biện pháp đôn đốc thu đòi<br /> các tổ chức, cá nhân<br /> nợ đọng thuế như phối hợp với các cơ<br /> nộp thuế<br /> quan ban ngành công an, toàn án…<br /> <br /> ↓↑<br /> <br /> - Tiếp nhận hồ sơ thanh<br /> khoản hoặc đơn đề nghị<br /> miễn giảm hoàn<br /> - Kiểm tra bộ hồ sơ khai<br /> thuế<br /> - Ra quyết định miễn giảm<br /> hoàn<br /> <br /> ↓↑<br /> <br /> Xem xét,<br /> trả lời việc<br /> khiếu nại<br /> về thuế<br /> cho doanh<br /> nghiệp<br /> →<br /> <br /> ↓↑<br /> <br /> Tiến hành<br /> thanh tra<br /> thuế khi có<br /> nghi ngờ<br /> hoặc định kỳ<br /> →<br /> <br /> Hình 1. Mối quan hệ giữa doanh nghiệp và Hải quan trong quy trình quản lý thuế nhập khẩu<br /> <br /> 82 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Chấp hành<br /> việc thanh<br /> tra khi có yêu<br /> cầu của cơ<br /> quan quản lý<br /> thuế<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> 2. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên<br /> cứu<br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của bài viết<br /> tập trung vào công tác quản lý thuế nhập khẩu tại<br /> Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa khẩu Cầu Treo Hà Tĩnh, diễn ra trong thời gian 5 năm qua từ<br /> 2009 - 2013. Dựa trên phương pháp luận duy vật<br /> biện chứng để xem xét một cách khách quan, toàn<br /> diện, lịch sử, đồng dựa trên các quan điểm, đường<br /> lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước<br /> về những vấn đề liên quan. Nguồn dữ liệu chính của<br /> bài viết là dữ liệu thứ cấp được thu từ các website,<br /> phần mềm trị giá tính thuế GTT01, báo cáo tổng<br /> kết các năm của Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa<br /> khẩu Cầu Treo và của Cục Hải quan Hà Tĩnh, số liệu<br /> thống kê của cơ quan quản lý, sách báo, tạp chí…<br /> Việc phân tích phương pháp tổng hợp, so sánh sử<br /> dụng kết hợp nghiên cứu tài liệu với thực tiễn.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Quản lý khai thuế<br /> Từ năm 2010, Cục Hải quan tỉnh Hà Tĩnh đã<br /> được Tổng cục hải quan phê duyệt kế hoạch triển<br /> khai thí điểm thủ tục hải quan điện tử và là 1 trong<br /> 13 Cục Hải quan thực hiện thủ tục Hải quan điện<br /> tử. Số thuế thu qua việc thực hiện thủ tục hải quan<br /> điện tử năm 2012 đạt 19,8 tỷ đồng chiếm gần 84%;<br /> năm 2013 đạt hơn 97 tỷ đồng chiếm 97% trên tổng<br /> số thuế của Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa khẩu<br /> Cầu Treo1. Theo quy trình hải quan điện tử, khi<br /> Doanh nghiệp đăng ký tờ khai hải quan điện tử, Hệ<br /> thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan (sau đây gọi<br /> tắt là Hệ thống) tự động tiếp nhận, kiểm tra, cấp<br /> số đăng ký, phân luồng tờ khai hải quan điện tử.<br /> Trường hợp thông tin khai của người khai hải quan<br /> gửi đến chưa phù hợp (chuẩn dữ liệu, tỷ giá tính<br /> thuế…), hệ thống sẽ tự động phản hồi cho người<br /> khai hải quan “Thông báo từ chối tờ khai hải quan<br /> điện tử” trong đó hướng dẫn người khai hải quan<br /> những nội dung cần điều chỉnh, bổ sung hoặc từ<br /> chối đăng ký và nêu rõ lý do. Trường hợp thông tin<br /> khai của người khai hải quan phù hợp, hệ thống sẽ<br /> tự động phản hồi “Thông báo hướng dẫn làm thủ<br /> tục hải quan điện tử” cho người khai hải quan trong<br /> đó bao gồm số tờ khai, các chỉ dẫn và kết quả phân<br /> luồng tờ khai.<br /> 2. Quản lý nộp thuế<br /> Sau khi tiếp nhận khai thuế, căn cứ kết quả<br /> tự kê khai tính thuế của đối tượng nộp thuế hoặc<br /> 1<br /> <br /> Số 4/2014<br /> kết quả kiểm tra ấn định thuế, cơ quan Hải quan<br /> có trách nhiệm hướng dẫn đối tượng nộp thuế nộp<br /> ngân sách theo đúng quy định. Đối tượng nộp thuế<br /> có thể nộp tiền thuế trực tiếp tại cơ quan Hải quan,<br /> Kho bạc Nhà nước hoặc tại các ngân hàng. Cán<br /> bộ kế toán thuế căn cứ vào chứng từ ghi số thuế<br /> phải thu và các Quyết định ấn định thuế (nếu có),<br /> số thuế doanh nghiệp còn nợ trên mạng theo dõi nợ<br /> để tiến hành theo dõi thu thuế, quản lý nợ thuế và<br /> thanh khoản thuế cho doanh nghiệp. Sau khi doanh<br /> nghiệp nộp thuế, cán bộ kế toán thuế căn cứ biên<br /> lai thu thuế hoặc giấy báo có tiến hành nhập số liệu<br /> vào chương trình kế toán thuế (KTT559) để giải tỏa<br /> nợ thuế cho doanh nghiệp, chương trình KTT559 sẽ<br /> tự tính số tiền phạt chậm nộp thuế do doanh nghiệp<br /> nộp chậm so với ngày ân hạn thuế (nếu có).<br /> 3. Quản lý theo dõi nợ<br /> Chi cục thực hiện nghiêm túc công tác đôn<br /> đốc, thu đòi nợ đọng thuế, không để phát sinh nợ<br /> xấu. Hàng ngày cán bộ theo dõi nợ thuế kiểm tra<br /> danh sách các doanh nghiệp nợ thuế trên chương<br /> trình KTT559. Đối với các doanh nghiệp gần đến<br /> ngày hết thời gian ân hạn, bảo lãnh nộp thuế thì<br /> gọi điện thông báo, nhắc nhở doanh nghiệp biết để<br /> nộp thuế; trường hợp đã đến hạn nộp thuế nhưng<br /> doanh nghiệp chưa nộp thì tiến hành gọi điện thoại<br /> nhắc nhở, gửi giấy mời giám đốc doanh nghiệp đến<br /> để làm việc về số thuế doanh nghiệp chưa đóng.<br /> Đối với các doanh nghiệp nợ chây ỳ (nợ quá hạn 90<br /> ngày kể từ ngày hết thời hạn ân hạn nộp thuế) thì 03<br /> ngày trước thời hạn áp dụng các biện pháp cưỡng<br /> chế theo quy định, Chi cục sẽ thông báo bằng văn<br /> bản để doanh nghiệp biết. Nếu quá ngày thứ 90<br /> doanh nghiệp không làm thủ tục thanh khoản,<br /> không nộp thuế thì Chi cục sẽ áp dụng các biện<br /> pháp cưỡng chế theo quy định.<br /> 4. Quản lý cưỡng chế thuế<br /> Tại Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa khẩu Cầu<br /> Treo, sau khi thực hiện các biện pháp đốc thu thuế,<br /> hồ sơ nộp thuế đã quá hạn 90 ngày so với ngày cuối<br /> cùng được ân hạn thuế nhưng doanh nghiệp vẫn<br /> không đến thanh khoản thuế thì sẽ tiến hành cưỡng<br /> chế thuế theo điều 93 của Luật Quản lý thuế. Các<br /> biện pháp cưỡng chế trên chấm dứt hiệu lực, kể từ<br /> khi doanh nghiệp nộp tiền thuế, tiền phạt được nộp<br /> đủ vào ngân sách Nhà nước. Việc thực hiện các<br /> biện pháp cưỡng chế thuế nhằm thu hồi nợ đọng<br /> tiền thuế, tiền nợ phạt chậm nộp thuế luôn được<br /> lãnh đạo Chi cục quan tâm. Đến nay, do thực hiện<br /> <br /> Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa khẩu Cầu Treo<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 83<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 4/2014<br /> <br /> tốt công tác quản lý thuế, cũng như đặc thù của khu<br /> kinh tế cửa khẩu, tại Chi cục không tồn tại nợ đọng<br /> khó thu.<br /> <br /> để có biện pháp theo dõi và có cơ sở kiểm tra quản<br /> lý các doanh nghiệp này trong quá trình thực hiện<br /> làm thủ tục Hải quan.<br /> <br /> 5. Công tác hoàn thuế, miễn thuế, không thu thuế<br /> Công tác miễn thuế tại Khu kinh tế cửa<br /> khẩu Cầu Treo chủ yếu thực hiện đối với hàng<br /> hóa nhập khẩu tạo tài sản cố định của các dự<br /> án ưu đãi đầu tư. Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề<br /> tương đối nhạy cảm từ việc xác định đúng đối<br /> tượng, hàng hóa, vật tư được miễn thuế đến việc<br /> kiểm soát lượng hàng hóa thực tế nhập khẩu so<br /> với danh mục miễn thuế đã được cấp. Do đặc<br /> thù loại hình này lượng hàng hóa nhập khẩu lớn,<br /> khi đăng ký danh mục không thể chi tiết nên các<br /> doanh nghiệp thường lợi dụng để nhập khẩu<br /> hàng hóa không được chi tiết trong danh mục<br /> hoặc nhập khẩu các loại vật tư, nguyên liệu trong<br /> nước đã sản xuất được nhưng khai báo trong<br /> nước chưa sản xuất được nhằm trốn thuế ở khâu<br /> nhập khẩu.<br /> <br /> 8. Đánh giá chung<br /> Trong những năm qua, được sự chỉ đạo sát<br /> sao của Cục Hải quan tỉnh Hà Tĩnh và các cấp lãnh<br /> đạo tại địa phương cũng như sự nỗ lực phấn đấu<br /> vươn lên vượt qua thử thách, khó khăn đồng thời<br /> vận dụng linh hoạt các chính sách, pháp luật vào<br /> thực tiễn công tác… Chi cục Hải quan Khu kinh tế<br /> cửa khẩu Cầu Treo đã thu được một số thành quả<br /> đáng ghi nhận.<br /> Thứ nhất, công tác quản lý khai thuế được thực<br /> hiện tốt, việc triển khai thủ tục hải quan điện tử đã<br /> đáp ứng được yêu cầu thông quan nhanh hàng hóa<br /> do quy trình thủ tục đơn giản, rõ ràng, dễ thực hiện.<br /> Doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian, chi phí, nhân<br /> lực, tạo được sự chủ động và cắt giảm chi phí, hạ<br /> giá thành sản phẩm.<br /> Thứ hai, công tác phòng chống buôn lậu và vận<br /> chuyển trái phép hàng hóa đạt kết quả tốt, kết quả<br /> thu thuế tăng trưởng cao. Từ năm 2010 đến nay,<br /> kết quả thu NSNN luôn đạt và vượt chỉ tiêu, đặc biệt<br /> năm 2013 số thuế nhập khẩu đã tăng 424% so với<br /> năm 2012.<br /> Bên cạnh những mặt đạt được, công tác quản<br /> lý thuế nhập khẩu của Chi cục vẫn còn một số<br /> tồn tại.<br /> Thứ nhất, một số văn bản pháp quy liên quan<br /> công tác quản lý thuế nhập khẩu còn nhiều bất cập.<br /> Ví dụ, Luật Doanh nghiệp qui định về thủ tục thành<br /> lập Doanh nghiệp còn nhiều sơ hở như không có<br /> quá trình xác minh... nên việc mở doanh nghiệp để<br /> lợi dụng hưởng chính sách ưu đãi thuế tại Khu kinh<br /> tế Cửa khẩu vẫn thường xuyên xảy ra... Nguyên<br /> nhân chủ yếu là do khả năng thích nghi chưa cao<br /> sau gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO và<br /> ký kết nhiều Hiệp định song phương, đa phương với<br /> các nước, tổ chức trên thế giới.<br /> Thứ hai, các hành vi gian lận thương mại chưa<br /> được kiểm soát hiệu quả do các đối tượng lợi dụng<br /> sơ hở về chính sách quản lý thuế của Nhà nước<br /> hoặc của cơ quan hải quan để thực hiện các hành vi<br /> gian lận thương mại với thủ đoạn tinh vi nhằm trốn<br /> thuế trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan.<br /> Thứ ba, hoạt động kiểm tra sau thông quan và<br /> thanh tra thuế chưa đạt hiệu quả cao một mặt do<br /> nguyên nhân khách quan là sự thiếu tin cậy của hóa<br /> đơn chứng từ trong nước, tình trạng sử dụng tiền<br /> mặt trong thanh toán, giao dịch mua bán hàng hóa<br /> diễn ra phổ biến… Ngoài ra, còn có nguyên nhân<br /> chủ quan là đội ngũ công chức thực hiện công tác<br /> này còn thiếu và yếu về năng lực.<br /> <br /> 6. Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo về thuế<br /> nhập khẩu<br /> Công tác giải quyết khiếu nại tố cáo về thuế<br /> nhập khẩu được thực hiện tốt, đảm bảo đúng trình<br /> tự, thủ tục theo quy định. Kết quả: từ năm 2010 đến<br /> 2013, đơn vị đã tiếp nhận 11 đơn khiếu nại, tố cáo<br /> liên quan đến công tác quản lý thuế nhập khẩu.<br /> Trong đó chủ yếu các doanh nghiệp khiếu nại về<br /> Quyết định truy thu thuế của Chi cục đối với hàng<br /> nhập khẩu do sử dụng C/O mẫu D không đúng quy<br /> định để hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu.<br /> 7. Công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại<br /> và xử lý vi phạm pháp luật về thuế nhập khẩu<br /> Có thể nói địa bàn hoạt động đấu tranh chống<br /> buôn lậu, gian lận thương mại Chi cục Hải quan<br /> Khu kinh tế Cầu Treo quản lý tương đối rộng và<br /> phức tạp. Hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại<br /> thường tập trung ở các địa điểm giáp ranh giữa Khu<br /> kinh tế và nội địa Việt Nam. Trong những năm qua,<br /> Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa khẩu Cầu Treo đã<br /> phối hợp với Đội Kiểm soát Hải quan thuộc Cục Hải<br /> quan tỉnh Hà Tĩnh tổ chức điều tra cơ bản, nghiên<br /> cứu nắm tình hình tại địa bàn, chủ động đề xuất<br /> phối hợp kiểm tra đối tượng trọng điểm, cập nhật<br /> nghiên cứu hồ sơ hàng ngày trên hệ thống cơ sở dữ<br /> liệu để phân tích, đánh giá kịp thời phát hiện những<br /> dấu hiệu nghi vấn, đề ra biện pháp đấu tranh có<br /> hiệu quả. Ngoài ra, Chi cục thường xuyên xây dựng<br /> kế hoạch đấu tranh chống buôn lậu và vận chuyển<br /> hàng hóa trái phép, xây dựng danh mục các mặt<br /> hàng nhạy cảm, có thuế suất cao, có khả năng gian<br /> lận và lập danh sách các doanh nghiệp trọng điểm<br /> <br /> 84 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> Thứ tư, hệ thống cơ sở vật chất còn thiếu đồng<br /> bộ, trang thiết bị còn lạc hậu. Việc kiểm tra, giám sát<br /> hàng hóa nhập khẩu gần như được thực hiện bằng<br /> phương pháp thủ công. Các trang thiết bị máy móc<br /> nghiệp vụ còn thiếu và chưa được trang bị đồng<br /> bộ với đổi mới quy trình nghiệp vụ, hệ thống phần<br /> mềm chưa được đa tích hợp, việc áp dụng thủ tục<br /> hải quan điện tử còn nhiều hạn chế mà nổi bật là hệ<br /> thống mạng và tính kết nối với các hệ thống khác,<br /> hiện hệ thống chưa có các chức năng quan trọng<br /> như báo cáo, chức năng xử lý tờ khai sau khi được<br /> giám định có điều chỉnh về tên hàng, mã số.<br /> Ngoài ra, hệ thống mạng hải quan hiện chưa<br /> kết nối với các tổ chức thương mại, các cơ quan<br /> quản lý nhà nước như Thuế, Kho bạc, Ngân hàng...<br /> Vì vậy, nhiều khâu vẫn phải thực hiện theo phương<br /> pháp thủ công dẫn tới ùn tắc, chậm trễ thời gian giấy<br /> tờ do khâu chuyển tiếp bàn giao chứng từ.<br /> 9. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý<br /> thuế nhập khẩu tại Chi cục<br /> 9.1. Hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực<br /> Giải pháp này tập trung vào một số việc cụ thể.<br /> Thứ nhất là căn cứ công việc chuyên môn hiện tại<br /> và tương lai để rà soát, đánh giá đúng thực trạng<br /> chất lượng nguồn nhân lực của Chi cục. Trên cơ<br /> sở đó để xác định nguồn nhân lực còn thiếu và yếu<br /> về năng lực chuyên môn thuộc các khâu nghiệp vụ<br /> trọng tâm cần tuyển dụng, bổ sung cho phù hợp<br /> với yêu cầu đổi mới công tác cán bộ trong thời kỳ<br /> mới. Trong đó, ưu tiên lựa chọn tuyển dụng bổ sung<br /> nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao để bố<br /> trí vào công tác giám sát quản lý, thuế, giá, thủ tục<br /> hải quan và đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian<br /> lận thương mại. Thứ hai là cần có phương án đề<br /> xuất Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Hà Tĩnh<br /> có cơ chế ưu tiên điểm tuyển dụng hoặc ban hành<br /> cơ chế tuyển dụng phù hợp đặc thù công việc hoặc<br /> có chính sách đãi ngộ xứng đáng, hỗ trợ thêm về tài<br /> chính nhằm nâng cao thu nhập, đảm bảo mức lương<br /> và phụ cấp cho công chức mới được tuyển dụng<br /> vào ngành hải quan tương xứng với mức thu nhập<br /> do các công ty liên doanh đầu tư nước ngoài trả cho<br /> người lao động. Ưu tiên tuyển chọn người tài gồm<br /> các sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, các chuyên ngành<br /> phù hợp với đặc thù công việc chuyên môn của Hải<br /> quan ở các trường đại học vào bổ sung nguồn nhân<br /> lực cho ngành. Tiếp đến là xây dựng cơ cấu tuyển<br /> dụng bổ sung nguồn nhân lực theo các chuyên<br /> ngành cần thiết cho nguồn nhân lực còn thiếu và<br /> yếu của các ngạnh bậc công chức cần tuyển dụng<br /> trên cơ sở yêu cầu công việc từng thời điểm đảm<br /> bảo phù hợp với tình hình thực tiễn của công tác tổ<br /> chức cán bộ. Cuối cùng là tổ chức tiếp nhận hồ sơ,<br /> <br /> Số 4/2014<br /> sơ tuyển nhằm chọn những cá nhân có đủ tiêu<br /> chuẩn, điều kiện để tuyển vào ngành hải quan và<br /> tổ chức thi tuyển nghiêm túc, công bằng, minh bạch<br /> hoặc tổ chức xét tuyển đối với những chuyên ngành<br /> khó tuyển dụng nhân lực cho các vùng công tác có<br /> chế độ ưu đãi đặc biệt như các khu vực miền núi,<br /> vùng sâu và công tác đấu tranh chống buôn lậu, ma<br /> túy. Ngoài ra, Chi cục cần chú ý đến việc bố trí và<br /> sử dụng cán bộ hợp lý hơn. Muốn thế, Chi cục cần<br /> lựa chọn cán bộ công chức có trình độ chuyên môn,<br /> đúng năng lực sở trường để bố trí vào từng vị trí<br /> công việc cụ thể nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Thực<br /> hiện quy chế luân chuyển cán bộ không nhất thiết<br /> theo thời gian công tác mà chú trọng vào hiệu quả<br /> công việc. Nếu một cá nhân đã được bố trí vào một<br /> vị trí nhất định và hiệu quả công việc tốt thì có thể<br /> tiếp tục bố trí vào vị trí đó hoặc luân chuyển nhưng<br /> phải đến các đơn vị khác và làm cùng vị trí đó trừ<br /> trường hợp có vấn đề cần áp dụng biện pháp luân<br /> chuyển để phòng ngừa sai phạm, bảo vệ cán bộ. Bố<br /> trí, sử dụng cán bộ theo hướng chuyên môn hóa,<br /> đặc biệt là các công tác nghiệp vụ tiếp nhận hồ sơ,<br /> thuế, giá, kế toán thuế, đấu tranh chống buôn lậu,<br /> gian lận thương mại nhằm mang lại hiệu quả cao<br /> nhất trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Trong<br /> công tác đào tạo và bồi dưỡng, Chi cục cần tiến<br /> hành rà soát, đánh giá và phân loại cán bộ công<br /> chức trong toàn Chi cục. Cần phải xác định các vị<br /> trí công việc để lựa chọn cán bộ đào tạo, việc lựa<br /> chọn đào tạo này được thực hiện từ đội ngũ nhân<br /> viên cho đến lãnh đạo. Từ đó, tùy theo năng lực của<br /> từng người, yêu cầu công việc như thế nào để có<br /> kế hoạch đào tạo. Do đặc thù nguồn nhân lực của<br /> Chi cục Hải quan Khu kinh tế cửa khẩu Cầu Treo<br /> không đồng đều về độ tuổi, có khoảng cách khá lớn<br /> giữa các thế hệ, vì vậy cần có kế hoạch đào tạo bồi<br /> dưỡng riêng phù hợp với tình hình thực tế.<br /> 9.2. Tăng cường thực hiện liêm chính hải quan đối<br /> với đội ngũ công chức làm công tác quản lý thuế<br /> Liêm chính Hải quan là một nội dung quan trọng<br /> trong chiến lược xây dựng Hải quan hiện đại, chính<br /> quy. Với vị trí công việc nhạy cảm, thường xuyên<br /> tiếp xúc với tiền, hàng rất dễ dẫn đến các tiêu cực<br /> như tham nhũng, gây phiền hà, sách nhiễu trong<br /> quá trình thực thi nhiệm vụ. Vì vậy, việc tăng cường<br /> thực hiện liêm chính hải quan phải được thực hiện<br /> thường xuyên và đồng bộ với nhiều giải pháp, đó là:<br /> Xây dựng quy chế, quy định chuẩn mực đạo đức,<br /> phẩm chất của người Hải quan được làm, không<br /> được làm để cán bộ công chức thực hiện nhằm nâng<br /> cao trách nhiệm và tinh thần thái độ phục vụ nhân<br /> dân; Tăng cường thanh tra, kiểm tra công vụ (định<br /> kỳ hoặc đột xuất) để chống phiền hà, sách nhiễu tại<br /> đơn vị. Với quan điểm là phòng ngừa nên công tác<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 85<br /> <br />