intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Hoàn thiện các quy định của pháp luật về bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

77
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để góp phần nâng cao hiệu quả kiểm soát quyền lực nhà nước, xác định rõ trách nhiệm của các cán bộ lãnh đạo nhà nước, Hiến pháp và một số văn bản pháp luật khác đã quy định việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Trong bài viết, tác giả phân tích những hạn chế và đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật về bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Hoàn thiện các quy định của pháp luật về bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn

  1. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ BỎ PHIẾU TÍN NHIỆM ĐỐI VỚI NGƯỜI GIỮ CHỨC VỤ DO QUỐC HỘI BẦU HOẶC PHÊ CHUẨN Trần Việt Dũng* * ThS. Trường Đại học Luật - Đại học Huế. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: Quốc hội, bỏ phiếu tín nhiệm, người Để góp phần nâng cao hiệu quả kiểm soát quyền lực nhà nước, giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. xác định rõ trách nhiệm của các cán bộ lãnh đạo nhà nước, Hiến pháp và một số văn bản pháp luật khác đã quy định việc Lịch sử bài viết: bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu Nhận bài: 15/08/2017 hoặc phê chuẩn. Tuy nhiên, các quy định của pháp luật về bỏ Biên tập: 15/09/2017 phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu Duyệt bài: 22/09/2017 hoặc phê chuẩn còn có những hạn chế nhất định làm ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát quyền lực nhà nước. Trong bài viết, tác giả phân tích những hạn chế và đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật về bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Article Infomation: Abstract: Keywords: National Assembly, confidence The confidence votes of the position holders elected or votes, position holder elected or approved approved by the National Assembly are stipulated in the by National Assembly. Constitution and other legal documents with an aim to improve the effectiveness of state power control, clearly Article History: define the responsibilities of high position government Received: 15 Aug. 2017 leaders. However, the legal provisions on confidence Edited: 15 Sep. 2017 votes of the position holders elected or approved by Appproved: 22 Sep. 2017 the National Assembly appear several limitations that affect the effectiveness of control of state power. In the article, the author analyzes the limitations and proposes recommendations to improve the legal provisions on confidence votes of the position holders elected or approved by the National Assembly. 1. Những hạn chế của các quy định của do  Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn còn nằm pháp luật về bỏ phiếu tín nhiệm đối với rải rác ở nhiều văn bản pháp luật khác nhau. người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc Hiện nay, trong nhiều văn bản pháp phê chuẩn luật khác nhau như Hiến pháp năm 2013, Thứ nhất, những quy định về việc bỏ Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014, Luật phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội Số 01(353) T01/2018 9
  2. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT đồng nhân dân (HĐND) năm 2015, Quy chế Sự “ngặt nghèo nhưng lại thiếu những hoạt động của Hội đồng Dân tộc và các Ủy hướng dẫn chi tiết để có thể áp dụng” được ban của Quốc hội, Nghị quyết số 85/2014/ thể hiện trong các quy định của pháp luật về QH13 của Quốc hội về  việc lấy phiếu tín thủ tục UBTVQH trình Quốc hội bỏ phiếu nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ tín nhiệm trong các trường hợp sau đây: chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê - Về trường hợp “UBTVQH tự mình chuẩn… đều có chứa đựng những quy định đề nghị” về việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ Điểm a khoản 1 Điều 12 Nghị quyết chức vụ do  Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. số 85 của Quốc hội về  việc lấy phiếu tín Có một số quy định trong các văn bản pháp nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ luật này trùng lặp với nhau, chồng chéo và chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê mâu thuẫn lẫn nhau, điển hình là việc quy chuẩn quy định: “UBTVQH tự mình quyết định về quy trình bỏ phiếu tín nhiệm đối với định việc trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu chuẩn. Theo quy định tại Điều 13 Nghị quyết hoặc phê chuẩn khi xét thấy cần thiết”. số 85/2014/QH13 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với Quy định này chưa cụ thể, rõ ràng, người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu chưa nêu rõ như thế nào là cần thiết. Chính hoặc phê chuẩn, quy trình bỏ phiếu tín nhiệm việc quy định chưa cụ thể, rõ ràng này làm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu cho việc UBTVQH tự mình quyết định việc hoặc phê chuẩn bao gồm 9 bước, trong khi trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với đó, theo quy định tại khoản 2 Điều 19 Luật người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND phê chuẩn khó có thể thực hiện trên thực tế. năm 2015, quy trình bỏ phiếu tín nhiệm đối - Trường hợp “có kiến nghị của Hội với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc đồng Dân tộc hoặc Ủy ban của Quốc hội” phê chuẩn chỉ bao gồm 6 bước. Điểm a khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số Thứ hai, các quy định của pháp luật 85 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, về các trường hợp Ủy ban thường vụ Quốc bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức hội (UBTVQH) trình Quốc hội bỏ phiếu tín vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn nhiệm còn quá chặt, thiếu những hướng dẫn quy định: “Khi có kiến nghị bằng văn bản chi tiết để thực hiện. của ít nhất hai mươi phần trăm (20%) tổng Mặc dù việc bỏ phiếu tín nhiệm đối số thành viên Hội đồng Dân tộc, thành viên với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc Uỷ ban của Quốc hội về việc xem xét bỏ phê chuẩn đã được Hiến pháp năm 1992 phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ (sửa đổi, bổ sung vào năm 2001) và Hiến do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn thì Thường pháp năm 2013 cùng những văn bản pháp trực Hội đồng, Thường trực Uỷ ban có trách luật khác quy định, nhưng trên thực tế 16 nhiệm báo cáo Hội đồng, Uỷ ban quyết năm qua, Quốc hội chưa lần nào tiến hành định. Trong trường hợp có ít nhất hai phần bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức ba (2/3) tổng số thành viên Hội đồng, thành vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Về viên Uỷ ban bỏ phiếu tán thành kiến nghị đó vấn đề này, TS. Vũ Đức Khiển cho rằng, bỏ thì Hội đồng, Uỷ ban kiến nghị UBTVQH phiếu tín nhiệm vẫn chưa một lần được thực trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm”. hiện trên thực tế “bởi những quy định ngặt Những quy định này rất phức tạp với nghèo nhưng lại thiếu những hướng dẫn chi những yêu cầu quá cao. Hơn nữa, pháp luật tiết để có thể áp dụng”1. không quy định hướng dẫn chi tiết thủ tục 1 Bảo Cầm, “Tháo khóa, rộng cửa” để thực thi bỏ phiếu tín nhiệm, http://thanhnien.vn/thoi-su/thao-khoa-rong-cua-de- thuc-thi-bo-phieu-tin-nhiem-487237.html, truy cập ngày 23/7/2017. 10 Số 01(353) T01/2018
  3. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT thu thập ý kiến của 20% tổng số thành viên chức và quyết tâm giữ “ghế” đến cùng. Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc - Pháp luật chưa có quy định thủ tục hội để có thể kiến nghị bằng văn bản về việc giải quyết việc xin từ chức của những người xem xét bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ không được Quốc hội tín nhiệm. chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. - Chưa có quy định về biện pháp xử lý - Trường hợp có kiến nghị của ít nhất đối với người không xin từ chức, chưa nêu 20% tổng số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) rõ trong trường hợp nào thì bị miễn nhiệm, Điểm c khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số trong trường hợp nào thì bị bãi nhiệm hoặc 85 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, cách chức đối với người không được đa số bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức các ĐBQH tín nhiệm mà không xin từ chức. vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn Thứ tư, “bỏ phiếu tín nhiệm” hay “bỏ quy định: “ĐBQH kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu bất tín nhiệm”? phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ Nếu “những người giữ các chức vụ do do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn bằng cách Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn” tự mình đề gửi văn bản đến UBTVQH. Khi nhận được xuất Quốc hội bỏ phiếu nhằm đánh giá sự tín kiến nghị của ít nhất 20% tổng số ĐBQH đối nhiệm của Quốc hội dành cho những người với một người giữ chức vụ do Quốc hội bầu đó cao hay thấp, để từ đó có thể điều chỉnh hoặc phê chuẩn thì UBTVQH trình Quốc hoạt động của mình thì được gọi là “bỏ hội bỏ phiếu tín nhiệm”. phiếu tín nhiệm”. Trong thủ tục “bỏ phiếu Việc pháp luật quy định cần có ít nhất tín nhiệm”, thì “những người giữ các chức 20% tổng số ĐBQH kiến nghị Quốc hội bỏ vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn” đóng phiếu tín nhiệm là quá chặt, rất khó thực vai trò chủ động đề xuất Quốc hội bỏ phiếu. hiện được trên thực tế. Hơn nữa, pháp luật Nếu Quốc hội chủ động tiến hành bỏ cũng không quy định chi tiết thủ tục thu thập phiếu “những người giữ các chức vụ do ý kiến của 20% tổng số ĐBQH để kiến nghị Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn” nhằm bày tỏ Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm. sự không hài lòng với hoạt động lãnh đạo, Thứ ba, hệ quả đối với người không điều hành của của những người này, thì được Quốc hội tín nhiệm không được quy được gọi là “bỏ phiếu bất tín nhiệm”. Trong định cụ thể, rõ ràng. thủ tục “bỏ phiếu bất tín nhiệm”, thì “những Điều 15 Nghị quyết số 85 của Quốc người giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín phê chuẩn” đóng vai trò bị động. nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc Thực tiễn ở nước ta từ trước đến nay hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn quy định: cho thấy, không có trường hợp “những “Người được bỏ phiếu tín nhiệm có quá nửa người giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc tổng số ĐBQH, HĐND đánh giá “không tín phê chuẩn” chủ động đề xuất Quốc hội bỏ nhiệm” thì có thể xin từ chức; trường hợp phiếu, mà họ chỉ có thể bị bỏ phiếu ở dạng không từ chức thì cơ quan hoặc người có bị động. Hình thức bỏ phiếu này được pháp thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, luật hiện hành gọi là “bỏ phiếu tín nhiệm” là HĐND bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm chưa chính xác. trình Quốc hội, HĐND xem xét, quyết định 2. Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật việc miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị về bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ miễn nhiệm đối với người đó”. chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn Những quy định nêu trên không rõ Thứ nhất, hệ thống hóa quy định bỏ ràng và rất khó áp dụng trong thực tiễn, bởi: phiếu tín nhiệm. - Thực tế cho thấy, có nhiều cán bộ Cần hệ thống hóa những quy định về lãnh đạo có nhiều sai phạm đến mức phải việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ bị bãi nhiệm, cách chức nhưng đã không từ chức vụ do  Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn Số 01(353) T01/2018 11
  4. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT vào một văn bản luật với tên gọi là Luật Bỏ Cần quy định cụ thể trong những phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ trường hợp UBTVQH có thể tự mình trình do  Quốc hội,  HĐND bầu hoặc phê chuẩn. Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với người Trong văn bản luật này sẽ quy định cụ thể giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê khái niệm, thẩm quyền, thủ tục, hậu quả pháp chuẩn. lý và các trường hợp bỏ phiếu tín nhiệm đối Thứ ba, quy định cụ thể, rõ ràng hệ với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn. quả đối với người không được Quốc hội tín nhiệm. Thứ hai, đơn giản hóa thủ tục UBTVQH trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm Pháp luật cần quy định cụ thể, rõ ràng đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu biện pháp xử lý, thủ tục xử lý đối với người hoặc phê chuẩn. không được Quốc hội tín nhiệm; quy định rõ Để đơn giản hóa thủ tục UBTVQH trong trường hợp nào thì người không được trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với Quốc hội tín nhiệm bị miễn nhiệm, trong người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc trường hợp nào thì người không được Quốc phê chuẩn, cần xem xét sửa đổi quy định hội tín nhiệm bị bãi nhiệm hoặc cách chức. “Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với người Cần sửa đổi quy định “người được bỏ giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số ĐBQH, chuẩn khi có kiến nghị của ít nhất 20% tổng đánh giá “không tín nhiệm” thì có thể xin từ số ĐBQH”. Trong trường hợp UBTVQH chức thành “người được bỏ phiếu tín nhiệm xét thấy việc kiến nghị của các ĐBQH đối có quá nửa tổng số ĐBQH, đánh giá “không với việc bỏ phiếu tín nhiệm là cần thiết, nên tín nhiệm” thì bị đình chỉ chức vụ”. Sau khi giảm bớt tỷ lệ số ĐBQH cần có để kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với người người không được Quốc hội tín nhiệm bị giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn đình chỉ chức vụ, thì các cơ quan nhà nước xuống dưới 20% tổng số ĐBQH. Bên cạnh có thẩm quyền thực hiện thủ tục miễn nhiệm, đó pháp luật cần có quy định cụ thể trình tự, bãi nhiệm hoặc cách chức đối với người này. thủ tục thu thập ý kiến của các ĐBQH để Thứ tư, sử dụng thuật ngữ “bỏ phiếu có thể kiến nghị bỏ phiếu tín nhiệm. Bởi vì, bất tín nhiệm” thay cho “bỏ phiếu tín nhiệm” “nếu không có những quy định cụ thể hóa Theo quy định của các văn bản pháp về trình tự, thủ tục thu thập ý kiến của các luật hiện hành, Quốc hội chỉ bỏ phiếu tín ĐBQH thì chắc chắn các quy định bỏ phiếu nhiệm khi có sự không đồng tình của các tín nhiệm chỉ tồn tại trên văn bản”2. ĐBQH hoặc của UBTVQH, Hội đồng Dân Cần đơn giản hóa thủ tục Hội đồng tộc và các Ủy ban của Quốc hội đối với Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội thực cách lãnh đạo, điều hành của “những người hiện quyền kiến nghị việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với chức danh do Quốc hội bầu và giữ các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê phê chuẩn. Theo đó, chỉ cần hơn 50% tổng chuẩn”. Do đó việc bỏ phiếu này cần được số thành viên Hội đồng Dân tộc và các Ủy gọi là bỏ phiếu bất tín nhiệm. Hiện nay ở ban của Quốc hội biểu quyết tán thành, Hội hầu hết các nước trên thế giới khi có quy đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội định vấn đề tương tự hoặc có tính chất tương thực hiện quyền kiến nghị việc bỏ phiếu tín tự như vấn đề “bỏ phiếu tín nhiệm” ở nước nhiệm đối với chức danh do Quốc hội bầu ta, họ đều sử dụng thuật ngữ “bỏ phiếu bất và phê chuẩn. tín nhiệm”3 2 Vũ Văn Nhiêm, Bỏ phiếu tín nhiệm – Bàn về thủ tục khả thi, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, số 5/2004. 3 Vũ Văn Nhiêm, Bỏ phiếu tín nhiệm – Bàn về thủ tục khả thi, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, số 5/2004. 12 Số 01(353) T01/2018
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2