intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Hội nhập kinh tế quốc tế - Quản trị kinh doanh viễn thông

Chia sẻ: Nguyễn Đức Cường | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:181

Thêm vào BST
Báo xấu
160
lượt xem 32
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Quản trị kinh doanh viễn thông theo hướng hội nhập kinh tế quốc tế doGS.TS.NGƯT. Bùi Xuân Phong biên soạn nhằm cung cấp cho các bạn những kiến thức về cơ sở khoa học của quản trị kinh doanh viễn thông; xây dựng chiến lược và kế hoạch kinh doanh viễn thông; quản trị chất lượng sản phẩm dịch vụ viễn thông; quản trị tài sản doanh nghiệp viễn thông cùng một số nội dung hữu ích khác. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hội nhập kinh tế quốc tế - Quản trị kinh doanh viễn thông

  1. cña cuèn s¸ch Qu¶n trÞ kinh doanh B−u chÝnh, ViÔn th«ng do Nhμ xuÊt b¶n B−u ®iÖn xuÊt b¶n n¨m 2001 vμ cã söa ®æi, bæ sung Lêi nhμ xuÊt b¶n quan träng h−íng tíi yªu cÇu b¶o ®¶m tÝnh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¬ b¶n vμ hiÖn ®¹i. C¹nh tranh trong thÞ tr−êng ViÔn th«ng ngμy cμng trë nªn Hy väng, cuèn s¸ch sÏ lμ tμi liÖu tham kh¶o h÷u Ých ®èi víi gay g¾t, ®ßi hái c¸c c¸n bé l·nh ®¹o, nhμ qu¶n lý, doanh nghiÖp c¸n bé l·nh ®¹o, c¸c nhμ qu¶n lý, c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhμ ViÔn th«ng kh«ng chØ cã tri thøc chuyªn m«n s©u vÒ ngμnh nghÒ mμ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, khai th¸c ViÔn th«ng; ®ång thêi cuèn s¸ch cßn ph¶i biÕt ®−îc nh÷ng tri thøc kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng lμ tμi liÖu häc tËp, nghiªn cøu ®èi víi gi¸o viªn, sinh viªn thuéc kinh doanh tõ tæ chøc bé m¸y, qu¶n lý nh©n sù, x©y dùng chiÕn Häc viÖn C«ng nghÖ B−u chÝnh ViÔn th«ng, c¸c c¬ së ®μo t¹o l−îc vμ kÕ ho¹ch kinh doanh... ®Õn n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh chuyªn ngμnh B−u ®iÖn. cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. C¸c ý kiÕn ®ãng gãp cña quÝ vÞ b¹n ®äc, xin göi vÒ ®Þa chØ: §Ó gãp phÇn gióp c¸c nhμ qu¶n trÞ kinh doanh doanh nghiÖp Nhμ xuÊt b¶n B−u ®iÖn - 18 NguyÔn Du - Hμ Néi; §iÖn tho¹i: ViÔn th«ng n¾m ®−îc nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n vμ cã hÖ thèng vÒ c¸c 04.9430202; Fax: 04.9431285 vÊn ®Ò qu¶n trÞ kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn vËn dông trong qu¶n trÞ Tr©n träng xin giíi thiÖu cuèn s¸ch ®Õn víi quÝ vÞ b¹n ®äc./. kinh doanh cña ®¬n vÞ, Nhμ xuÊt b¶n B−u ®iÖn xuÊt b¶n cuèn s¸ch “Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng theo h−íng héi nhËp kinh tÕ Hμ Néi, th¸ng 11 n¨m 2006 quèc tÕ”. Néi dung cuèn s¸ch gåm cã 10 ch−¬ng tr×nh bμy c¸c vÊn Nhμ xuÊt b¶n B−u ®iÖn ®Ò: Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng víi héi nhËp kinh tÕ; C¬ së khoa häc cña qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng; ChiÕn l−îc vμ kÕ ho¹ch kinh doanh ViÔn th«ng; Qu¶n trÞ chÊt l−îng s¶n phÈm dÞch vô ViÔn th«ng; Qu¶n trÞ tμi s¶n doanh nghiÖp ViÔn th«ng; Qu¶n trÞ nh©n lùc doanh nghiÖp ViÔn th«ng; Qu¶n trÞ doanh thu, chi phÝ vμ lîi nhuËn kinh doanh ViÔn th«ng; Qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t− trong ViÔn th«ng; HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ViÔn th«ng; N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ. Cuèn s¸ch do GS.TS.NG¦T. Bïi Xu©n Phong, gi¶ng viªn Khoa Qu¶n trÞ Kinh doanh - Häc viÖn C«ng nghÖ B−u chÝnh ViÔn th«ng biªn so¹n. Cuèn s¸ch cã kÕ thõa mét sè néi dung c¬ b¶n
  2. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 7 8 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... hiÓu kinh doanh ViÔn th«ng lμ c¸c ho¹t ®éng truyÒn ®−a tin tøc nh»m môc tiªu sinh lêi cña c¸c chñ thÓ kinh doanh (doanh nghiÖp Ch−¬ng 1 cung cÊp dÞch vô) trªn thÞ tr−êng. tæng quan qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng §Æc tr−ng chñ yÕu cña kinh doanh ViÔn th«ng trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ - Kinh doanh ViÔn th«ng ph¶i do mét chñ thÓ thùc hiÖn ®−îc gäi lμ chñ thÓ kinh doanh. Chñ thÓ kinh doanh cã thÓ lμ doanh nghiÖp Nhμ n−íc (TËp ®oμn B−u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam - 1.1. Kinh doanh viÔn th«ng VNPT; Tæng C«ng ty ViÔn th«ng qu©n ®éi - Viettel...); doanh 1.1.1 Doanh nghiÖp ViÔn th«ng nghiÖp Cæ phÇn (C«ng ty Cæ phÇn DÞch vô B−u chÝnh - ViÔn th«ng Sμi Gßn - SaiGon Postel) vμ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c. Doanh nghiÖp lμ ®¬n vÞ kinh tÕ ®−îc thμnh lËp nh»m môc ®Ých chñ yÕu thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Nh− vËy, doanh - Kinh doanh ViÔn th«ng ph¶i g¾n víi thÞ tr−êng. ThÞ tr−êng vμ nghiÖp lμ c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ ®−îc thμnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p kinh doanh ®i liÒn víi nhau nh− h×nh víi bãng, kh«ng cã thÞ tr−êng luËt ®Ó tiÕn hμnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Doanh nghiÖp lμ mét tæ th× kh«ng cã kh¸i niÖm kinh doanh. ThÞ tr−êng kinh doanh ViÔn chøc sèng. th«ng ph¶i ®−îc hiÓu theo nghÜa réng lμ mét hÖ thèng bao gåm c¸c kh¸ch hμng sö dông, c¸c nhμ cung cÊp, mèi quan hÖ cung cÇu gi÷a Theo Ph¸p lÖnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng n¨m 2002, trong lÜnh hä t¸c ®éng qua l¹i ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶, sè l−îng vμ chÊt l−îng s¶n vùc ViÔn th«ng cã: phÈm dÞch vô ViÔn th«ng. - Doanh nghiÖp cung cÊp h¹ tÇng m¹ng lμ doanh nghiÖp Nhμ - Kinh doanh ViÔn th«ng ph¶i g¾n víi vËn ®éng cña ®ång vèn. n−íc hoÆc doanh nghiÖp mμ vèn gãp cña Nhμ n−íc chiÕm cæ phÇn C¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh«ng chØ cã vèn mμ cßn cÇn ph¶i chi phèi hoÆc cæ phÇn ®Æc biÖt, ®−îc thμnh lËp theo quy ®Þnh cña biÕt c¸ch thùc hiÖn vËn ®éng ®ång vèn ®ã kh«ng ngõng. NÕu g¹t bá Ph¸p luËt ®Ó thiÕt lËp h¹ tÇng m¹ng vμ cung cÊp dÞch vô ViÔn th«ng. nguån gèc bãc lét trong c«ng thøc tư b¶n cña C. M¸c, cã thÓ xem - Doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô ViÔn th«ng lμ doanh nghiÖp c«ng thøc nμy lμ c«ng thøc kinh doanh: T - H - SX... - T’, c¸c ViÖt Nam thuéc mäi thμnh phÇn kinh tÕ ®−îc thμnh lËp theo quy doanh nghiÖp ViÔn th«ng dïng vèn cña m×nh d−íi h×nh thøc tiÒn tÖ ®Þnh cña Ph¸p luËt ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô ViÔn th«ng. (T) mua t− liÖu s¶n xuÊt (H) ®Ó s¶n xuÊt (truyÒn ®−a tin tøc) (SX) 1.1.2. Kinh doanh ViÔn th«ng vμ ®Æc tr−ng theo yªu cÇu cña kh¸ch hμng nh»m thu ®−îc sè l−îng tiÒn tÖ lín h¬n (T’). Cã nhiÒu c¸ch hiÓu vμ diÔn ®¹t kh¸c nhau vÒ kinh doanh ViÔn th«ng. NÕu lo¹i bá c¸c phÇn kh¸c nhau nãi vÒ ph−¬ng tiÖn, ph−¬ng - Môc ®Ých chñ yÕu cña kinh doanh ViÔn th«ng lμ sinh lêi - lîi thøc, kÕt qu¶ cô thÓ cña ho¹t ®éng kinh doanh ViÔn th«ng th× cã thÓ nhuËn (T’ - T > 0 ).
  3. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 9 10 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... 1.2. Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng - TÝnh khoa häc cña qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng xuÊt ph¸t tõ tÝnh quy luËt cña c¸c quan hÖ qu¶n trÞ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng 1.2.1. Qu¶n trÞ vμ qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng, bao gåm nh÷ng quy luËt vÒ kinh tÕ, 1. Kh¸i niÖm qu¶n trÞ kinh doanh, kü thuËt, x· héi... TÝnh khoa häc cña qu¶n trÞ kinh Qu¶n trÞ, tiÕng Anh lμ Management, võa cã ý nghÜa lμ qu¶n lý, doanh ViÔn th«ng ®ßi hái c¸c nhμ qu¶n trÞ ph¶i n¾m v÷ng nh÷ng võa cã ý nghÜa lμ qu¶n trÞ, nh−ng ®−îc dïng chñ yÕu víi nghÜa qu¶n quy luËt liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. trÞ. Mét c¸ch chung nhÊt, cã thÓ hiÓu qu¶n trÞ lμ sù t¸c ®éng cã tæ - TÝnh nghÖ thuËt cña qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng xuÊt ph¸t chøc cña chñ thÓ qu¶n trÞ lªn ®èi t−îng bÞ qu¶n trÞ nh»m ®¹t ®−îc tõ tÝnh ®a d¹ng, phong phó, tÝnh mu«n h×nh mu«n vÎ cña c¸c sù vËt môc tiªu chung cña tæ chøc. Qu¶n trÞ ph¶i bao gåm mét chñ thÓ vμ hiÖn t−îng trong kinh tÕ, kinh doanh vμ trong qu¶n trÞ. qu¶n trÞ lμ t¸c nh©n t¹o ra t¸c ®éng qu¶n trÞ vμ mét ®èi t−îng bÞ - Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng lμ mét nghÒ theo nghÜa ai qu¶n trÞ, cã môc tiªu ®Æt ra cho c¶ chñ thÓ vμ ®èi t−îng. còng cã thÓ ®i häc nghÒ ®Ó tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ViÔn 2. Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng th«ng. Muèn ®iÒu hμnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ViÔn th«ng cã Mét doanh nghiÖp ViÔn th«ng cÇn ®−îc qu¶n trÞ. Qu¶n trÞ nμy kÕt qu¶ mét c¸ch ch¾c ch¾n th× chñ doanh nghiÖp ph¶i ®−îc ®μo t¹o ®−îc gäi lμ qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng. Qu¶n trÞ kinh doanh vÒ nghÒ nghiÖp (kiÕn thøc, tay nghÒ, kinh nghiÖm). ViÔn th«ng lμ sù t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, cã h−íng ®Ých cña 1.2.2. M«i tr−êng qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng l·nh ®¹o doanh nghiÖp lªn tËp thÓ nh÷ng ng−êi lao ®éng trong 1. Kh¸i niÖm vμ ®Æc ®iÓm cña m«i tr−êng kinh doanh ViÔn th«ng doanh nghiÖp ViÔn th«ng, sö dông mét c¸ch tèt nhÊt mäi tiÒm n¨ng vμ c¬ héi ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch tèt nhÊt mäi ho¹t ®éng kinh doanh a) Kh¸i niÖm: Mét doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh«ng thÓ tån t¹i cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng, nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra theo khÐp kÝn, nã ph¶i cã m«i tr−êng tån t¹i nhÊt ®Þnh, trong ®ã nã cã ®óng luËt ®Þnh vμ hÖ thèng x· héi. Thùc chÊt cña qu¶n trÞ kinh mèi liªn hÖ th−êng xuyªn víi nh÷ng yÕu tè, nh÷ng lùc l−îng cã liªn doanh ViÔn th«ng lμ qu¶n trÞ con ng−êi trong doanh nghiÖp ViÔn quan ®Õn sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña nã (Nhμ n−íc, nhμ cung øng, th«ng, th«ng qua ®ã, sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt mäi tiÒm n¨ng vμ c¬ kh¸ch hμng, c«ng nghÖ....). héi cña doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh theo Theo quan ®iÓm hÖ thèng: M«i tr−êng lμ tËp hîp c¸c ph©n hÖ, môc tiªu ®· ®Þnh. c¸c phÇn tö, c¸c hÖ thèng kh¸c kh«ng thuéc hÖ thèng ®ang xÐt nh−ng Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng mang tÝnh khoa häc, tÝnh nghÖ cã quan hÖ t¸c ®éng ®Õn hÖ thèng. M«i tr−êng ho¹t ®éng cña doanh thuËt vμ lμ mét nghÒ nghiÖp ViÔn th«ng bao gåm toμn bé c¸c yÕu tè bªn ngoμi cã t¸c ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn quyÕt ®Þnh hay ho¹t ®éng cña
  4. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 11 12 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... doanh nghiÖp ®ã. Theo tiÕng Anh: M«i tr−êng - M«i tr−êng x· héi 2. M«i tr−êng vÜ m« (Enviroment - Social Economical): Lμ ®iÒu kiÖn hoμn c¶nh t¸c ®éng M«i tr−êng vÜ m« lμ nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn doanh lªn con ng−êi hoÆc tæ chøc. nghiÖp ViÔn th«ng trong nÒn kinh tÕ. C¸c yÕu tè nμy cã ph¹m vi M«i tr−êng kinh doanh lμ m«i tr−êng kinh tÕ - x· héi: Social - réng lín bao trïm toμn bé nÒn kinh tÕ. Economic Enviroment, chø kh«ng ph¶i lμ m«i tr−êng tù nhiªn a) M«i tr−êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt Natural Enviroment. * C¸c t¸c ®éng chÝnh trÞ - ph¸p luËt ®èi víi doanh nghiÖp ViÔn b) §Æc ®iÓm cña m«i tr−êng kinh doanh ViÔn th«ng: Ho¹t th«ng: M«i tr−êng chÝnh trÞ vμ ph¸p luËt bao gåm c¸c luËt lÖ, c¸c ®éng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng ®Òu chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy t¾c, vμ nh÷ng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhμ n−íc cã ¶nh h−ëng yÕu tè m«i tr−êng, trong khi ®ã c¸c yÕu tè m«i tr−êng lu«n lu«n ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ThÓ chÕ chÝnh trÞ gi÷ vai trß ®Þnh biÕn ®æi. C¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh«ng thÓ thay ®æi hoÆc lùa h−íng, chi phèi c¸c ho¹t ®éng trong x· héi, trong ®ã cã c¸c ho¹t chän c¸c yÕu tè thuéc m«i tr−êng bªn ngoμi mμ ph¶i x¸c ®Þnh, −íc ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. M«i tr−êng chÝnh trÞ, ph¸p luËt thuéc l−îng vμ thÝch nghi víi c¸c yÕu tè, c¸c lùc l−îng ®ã. nhãm c¸c yÕu tè vÜ m«, mÆc dï nã cã ¶nh h−ëng gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t - T¸c ®éng cña m«i tr−êng lªn doanh nghiÖp ViÔn th«ng: M«i ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, nh−ng yÕu tè nμy gi÷ vai tr−êng cã thÓ t¸c ®éng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc ®Õn ho¹t ®éng cña trß rÊt quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh h−íng kinh doanh cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng. M«i tr−êng t¹o ra nh÷ng c¬ héi thuËn lîi doanh nghiÖp ViÔn th«ng. cho doanh nghiÖp, nÕu biÕt n¾m lÊy chóng. Sù t¸c ®éng cña chÝnh trÞ: Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ t¹o ra mét m«i - T¸c ®éng trë l¹i cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng lªn m«i tr−êng: tr−êng thuËn lîi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ViÔn th«ng lμ Doanh nghiÖp ViÔn th«ng t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng t¹i ®Þa bμn mμ nã ®ang ho¹t ®éng: Nép c¸c lo¹i thuÕ, cung cÊp viÖc lμm, sö dông ®éng lùc hÊp dÉn c¸c nhμ ®Çu t− n−íc ngoμi. Cã sù æn ®Þnh vÒ c¸c hμng hãa c«ng céng (®−êng s¸, cÇu, c¬ së h¹ tÇng). Doanh chÝnh trÞ, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ViÔn th«ng sÏ ®−îc ®¶m nghiÖp lμm « nhiÔm hoÆc c¶i thiÖn m«i tr−êng... b¶o an toμn vÒ ®Çu t−, quyÒn së h÷u vμ c¸c lo¹i tμi s¶n kh¸c. Møc ®é yªn t©m cña c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng ®−îc ®¸nh gi¸ th«ng C¸c yÕu tè cña m«i tr−êng chia ra lμm hai nhãm qua møc ®é rñi ro vÒ chÝnh trÞ bao gåm: M«i tr−êng vÜ m« (m«i tr−êng tæng qu¸t) bao gåm: M«i tr−êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt; m«i tr−êng kinh tÕ; m«i tr−êng v¨n hãa - x· Sù æn ®Þnh hoÆc bÊt æn trong n−íc (sù khñng ho¶ng chÝnh phñ: héi; m«i tr−êng c«ng nghÖ. Thay ®æi, lËt ®æ chÝnh phñ; xung ®ét vò trang, biÓu t×nh trong n−íc...). M«i tr−êng vi m« (m«i tr−êng t¸c nghiÖp) gåm: Kh¸ch hμng; Xung ®ét víi ng−êi n−íc ngoμi (thÓ hiÖn møc ®é thï ®Þch cña nhμ cung cÊp; ®èi thñ c¹nh tranh; c¸c doanh nghiÖp míi gia nhËp quèc gia nμy ®èi víi quèc gia kh¸c, møc ®é thï ®Þch dÉn ®Õn bïng thÞ tr−êng.
  5. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 13 14 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... næ chiÕn tranh, ¸p dông chÝnh s¸ch cÊm vËn, trõng ph¹t kinh tÕ... s¶n kh¸c, v¨n b¶n thõa kÕ, giÊy ®¨ng ký kÕt h«n, quyÕt ®Þnh ly h«n, mμ c¸c doanh nghiÖp lμ nh÷ng n¹n nh©n ®Çu tiªn). giÊy khai sinh, giÊy khai tö, hèi phiÕu vμ c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c. Xu thÕ chÝnh trÞ vμ ®Þnh h−íng chung cña nÒn kinh tÕ: Lμ ®Þnh - LuËt C«ng nghÖ th«ng tin: LuËt nμy quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng vμ h−íng chÝnh trÞ cña ChÝnh phñ sÏ ¸p dông trong chÝnh s¸ch ®iÒu øng dông ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin, c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m hμnh quèc gia trong lÜnh vùc kinh tÕ. ChÝnh s¸ch nμy thÓ chÕ thμnh øng dông vμ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin, quyÒn vμ nghÜa vô cña nh÷ng ®¹o luËt cã hiÖu lùc ph¸p lý ®èi víi doanh nghiÖp. c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n tham gia ho¹t ®éng øng dông vμ ph¸t C¬ chÕ b¶o hé s¶n xuÊt trong n−íc: C¬ chÕ b¶o hé s¶n xuÊt triÓn c«ng nghÖ th«ng tin. trong n−íc bao gåm nhiÒu chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m - Ph¸p lÖnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng: Ph¸p lÖnh nμy quy ®Þnh gióp c¸c nhμ n−íc s¶n xuÊt trong n−íc tr¸nh khái sù c¹nh tranh ho¹t ®éng B−u chÝnh, ViÔn th«ng vμ TÇn sè v« tuyÕn ®iÖn; quyÒn vμ tiÒm tμng. nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n tham gia ho¹t ®éng B−u chÝnh, ViÔn * Sù t¸c ®éng cña hÖ thèng luËt ph¸p ®èi víi kinh doanh ViÔn th«ng vμ TÇn sè v« tuyÕn ®iÖn. th«ng: LuËt ph¸p lμ mét khung c¸c nguyªn t¾c vμ luËt lÖ do x· héi b) M«i tr−êng v¨n hãa - x· héi quy ®Þnh ®Ó chÕ tμi hμnh vi cña c¸c thμnh viªn trong x· héi. Ch¼ng Mçi doanh nghiÖp kinh doanh ViÔn th«ng ®Òu ho¹t ®éng trong h¹n nh− hÖ thèng ph¸p luËt, luËt vÒ hîp ®ång, nh·n hiÖu th−¬ng m«i tr−êng v¨n hãa - x· héi nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp vμ m«i tr−êng m¹i, b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ, b¶n quyÒn t¸c gi¶... mua b¸n hμng v¨n hãa - x· héi ®Òu cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ, cã sù t¸c ®éng qua l¹i hãa, quyÒn së h÷u tμi s¶n. Nh− vËy, víi t− c¸ch lμ mét c«ng d©n tËp lÉn nhau. X· héi cung cÊp nh÷ng nguån lùc mμ doanh nghiÖp ViÔn thÓ, c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng ph¶i ho¹t ®éng d−íi mét thÓ chÕ th«ng cÇn, tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô mμ doanh nghiÖp s¶n ph¸p luËt cña mét quèc gia. xuÊt ra. C¸c gi¸ trÞ chung cña x· héi, tËp tôc truyÒn thèng, lèi sèng C¸c ®¹o luËt chÕ ®Þnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ViÔn th«ng: cña doanh nghiÖp, c¸c hÖ t− t−ëng t«n gi¸o vμ c¬ cÊu d©n sè, thu - LuËt Doanh nghiÖp: ChÕ ®Þnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, nhËp cña d©n c− ®Òu cã t¸c ®éng nhiÒu mÆt ®Õn ho¹t ®éng cña tæ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhμ n−íc, chøc kinh doanh. doanh nghiÖp t− nh©n, luËt c«ng ty qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp. * D©n sè vμ thu nhËp: C¸c sè liÖu vÒ nh©n khÈu häc cña d©n c− - LuËt Giao dÞch ®iÖn tö: LuËt nμy quy ®Þnh vÒ giao dÞch ®iÖn trong mét khu vùc thÞ tr−êng gåm cã tæng sè nh©n khÈu th−êng tró, tö trong ho¹t ®éng c¸c c¬ quan nhμ n−íc, trong lÜnh vùc d©n sù, ®é tuæi, giíi tÝnh, mËt ®é ph©n bè d©n c−... Nh÷ng d÷ liÖu nμy rÊt kinh doanh th−¬ng m¹i vμ c¸c lÜnh vùc kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh. cÇn thiÕt ®Ó c¸c nhμ qu¶n trÞ ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch x©y dùng ®Þnh vÞ C¸c quy ®Þnh cña LuËt nμy kh«ng ¸p dông ®èi víi viÖc cÊp giÊy c¬ së s¶n xuÊt, ph©n phèi mét s¶n phÈm dÞch vô ViÔn th«ng nμo ®ã. chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhμ vμ c¸c bÊt ®éng VÒ ph−¬ng diÖn nh©n khÈu häc ph¶i chän n¬i d©n c− ®«ng ®óc, lao ®éng cã chÊt l−îng cao, cã tËp qu¸n, thãi quen tiªu dïng, thu nhËp
  6. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 15 16 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... cña khu vùc thÞ tr−êng... C¨n cø vμo nh÷ng yÕu tè ®ã c¸c doanh GDP(1) cao vμ møc t¨ng tr−ëng nhanh vμ bÒn v÷ng. Sù t¨ng tr−ëng nghiÖp ViÔn th«ng quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t− hay kh«ng?. Trong cña c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng ®ãng gãp cho sù t¨ng tr−ëng thùc tÕ, yÕu tè d©n c− cã t¸c ®éng nh− sau: chung cho nÒn kinh tÕ. Ng−îc l¹i møc t¨ng tr−ëng chung cña x· héi - Khu vùc d©n c− cã thu nhËp cao sÏ cã møc sö dông s¶n phÈm l¹i ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng: dÞch vô ViÔn th«ng t¨ng vμ ng−îc l¹i L¹m ph¸t, c¬ cÊu kinh tÕ, møc t¨ng GDP.... C¸c biÖn ph¸p khai th¸c vμ sö dông tμi nguyªn, b¶o vÖ m«i tr−êng lμ th−íc ®o sù ®ãng gãp - Khu vùc d©n c− cã ®é tuæi kh¸c nhau, cã nhu cÇu sö dông s¶n cña doanh nghiÖp vμo sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ. phÈm dÞch vô ViÔn th«ng kh¸c nhau. * ChÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia: ChÝnh s¸ch kinh tÕ thÓ hiÖn - Thu nhËp d©n c− t¨ng, dÉn ®Õn t¨ng nhu cÇu vÒ sö dông s¶n quan ®iÓm, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña Nhμ n−íc. ChÝnh phÈm dÞch vô ViÔn th«ng t¨ng. §iÒu nμy, t¹o c¬ héi cho c¸c doanh s¸ch kinh tÕ thÓ hiÖn: ¦u ®·i hay h¹n chÕ ®èi víi mét hoÆc mét sè nghiÖp ViÔn th«ng s¶n xuÊt cung cÊp phôc vô nhu cÇu cña x· héi. ngμnh hay lÜnh vùc nμo ®ã. Sù gia t¨ng d©n sè tù nhiªn cã t¸c ®éng tíi kinh doanh kh¸c * Chu kú kinh doanh: Lμ sù th¨ng trÇm trong qu¸ tr×nh ho¹t víi sù gia t¨ng d©n sè do nh÷ng nguyªn nh©n x· héi: di d©n, di c−... ®éng t¹o ra cña c¶i cho x· héi. Mçi chu kú th−êng cã bèn thêi kú: * M«i tr−êng v¨n hãa: M«i tr−êng v¨n hãa cã t¸c ®éng nhiÒu - Thêi kú ph¸t triÓn: Kinh tÕ t¨ng tr−ëng nhanh, cã sù më réng mÆt ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng nh− thuª m−ín lao vÒ quy m«. ®éng, tr¸ch nhiÖm x· héi cña doanh nghiÖp, quan niÖm ®¹o ®øc kinh doanh, truyÒn thèng... - Thêi kú (®iÓm) cùc ®¹i: Lμ thêi ®iÓm nÒn kinh tÕ ®¹t tíi møc ph¸t triÓn cao nhÊt vμ b¾t ®Çu ®i vμo giai ®o¹n suy tho¸i. c) M«i tr−êng kinh tÕ - Thêi kú suy tho¸i: Kinh tÕ cã møc t¨ng tr−ëng chËm vμ thÊp M«i tr−êng kinh tÕ lμ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña hÖ thèng kinh tÕ mμ h¬n kú tr−íc. trong ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng ho¹t ®éng. M«i tr−êng kinh - Thêi kú cùc tiÓu: Møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ ë tû lÖ thÊp nhÊt tÕ gåm nh÷ng yÕu tè chñ yÕu t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp: Chu kú kinh doanh ¶nh h−ëng ®Õn doanh nghiÖp ViÔn th«ng * T¨ng tr−ëng kinh tÕ: T¨ng tr−ëng kinh tÕ hiÓu theo nghÜa vÒ: C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp, vÒ sù tån t¹i cña c¸c réng lμ sù gia t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ra c¸c hμng hãa - dÞch vô, doanh nghiÖp. nh»m tháa m·n nhu cÇu cña x· héi vμ n©ng cao møc sèng nh©n d©n mμ kh«ng ®Ó l¹i nh÷ng nguy h¹i trong t−¬ng lai cho nÒn kinh tÕ. d) M«i tr−êng c«ng nghÖ Th−íc ®o chñ yÕu sù thμnh c«ng kinh tÕ cña mét quèc gia lμ cã (1) Gross Domestic Product: Tæng s¶n phÈm quèc néi.
  7. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 17 18 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... C«ng nghÖ lμ nh©n tè cã sù thay ®æi n¨ng ®éng nhÊt trong c¸c e) M«i tr−êng vËt chÊt yÕu tè thuéc m«i tr−êng kinh doanh. Sù thay ®æi cña c«ng nghÖ M«i tr−êng vËt chÊt bao gåm c¸c yÕu tè: Tμi nguyªn thiªn mang l¹i nh÷ng th¸ch thøc vμ nguy c¬ ®èi víi doanh nghiÖp ViÔn nhiªn, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ. th«ng. Sù thay ®æi cña c«ng nghÖ cßn ®−îc gäi lμ “sù ph¸ hñy s¸ng t¹o” lu«n mang l¹i nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô míi, n©ng cao n¨ng lùc * Tμi nguyªn thiªn nhiªn: Nguån tμi nguyªn thiªn nhiªn bao cña con ng−êi, thay ®æi ph−¬ng ph¸p lμm viÖc cña hä... TiÕn tr×nh gåm c¸c lo¹i kho¸ng s¶n tμi nguyªn trªn bÒ mÆt vμ trong lßng ®Êt. ®æi míi c«ng nghÖ ®−îc coi lμ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cã tÝnh hÖ thèng, MÆc dï, hiÖn nay do c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, con ng−êi sö dông nguyªn lμ kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt biÕn ý t−ëng míi thμnh s¶n phÈm hay liÖu tiÕt kiÖm h¬n nh−ng nguån tμi nguyªn thiªn nhiªn ngμy cμng dÞch vô cã thÓ tiªu thô trªn thÞ tr−êng. Nhu cÇu ®æi míi s¶n phÈm trë nªn khan hiÕm. §iÒu nμy ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña t¨ng, nhiÒu s¶n phÈm míi ®−îc tung ra thÞ tr−êng lμm cho vßng ®êi c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng. s¶n phÈm, chu kú cña s¶n phÈm ng¾n l¹i. * C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ: HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ bao Ngμy nay, víi sù ph¸t triÓn nhanh nh− vò b·o cña khoa häc vμ gåm m¹ng l−íi giao th«ng vËn t¶i, ®−êng x¸, cÇu cèng, ph−¬ng tiÖn c«ng nghÖ ®iÒu nμy ®· lμm cho vßng ®êi cña s¶n phÈm ng¾n h¬n vËn chuyÓn, m¹ng l−íi th«ng tin B−u chÝnh ViÔn th«ng, nguån nh©n tr−íc rÊt nhiÒu. Do tèc ®é lçi thêi cña s¶n phÈm ngμy cμng t¨ng, lùc, tÝnh h÷u hiÖu cña c¸c dÞch vô ng©n hμng - tμi chÝnh. hμng lo¹t vÊn ®Ò ®Æt ra cho doanh nghiÖp nh− ®μo t¹o l¹i nh©n viªn, Nh÷ng yÕu tè nμy cã ¶nh h−ëng rÊt quan träng ®Õn ho¹t ®éng ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lμm, t¨ng thu nhËp vμ æn ®Þnh møc sèng, tù cña doanh nghiÖp viÔn th«ng. ViÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ ®éng hãa vμ n¨ng suÊt. NÕu doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh«ng cã lμ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®èi víi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. chiÕn l−îc s¶n phÈm thÝch hîp ch¾c ch¾n sÏ bÞ c¸c ®èi thñ c¹nh 3. M«i tr−êng vi m« tranh ®¸nh bËt khái thÞ tr−êng mμ doanh nghiÖp nμy ®ang ho¹t ®éng. M«i tr−êng vi m« bao gåm nh÷ng yÕu tè bªn ngoμi cã ¶nh h−ëng Tù ®éng hãa vμ n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lμm gi¶m sè l−îng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng. Nh÷ng yÕu tè c«ng nh©n. Tù ®éng hãa gióp c¸c nhμ qu¶n trÞ qu¶n lý vμ kiÓm so¸t nμy gåm: Kh¸ch hμng, c¸c nhμ cung cÊp, ®èi thñ c¹nh tranh, c¸c c«ng nh©n, thu thËp vμ xö lý th«ng tin ®−îc nhanh chãng vμ thuËn nhãm quyÒn lîi... tiÖn h¬n. Tù ®éng hãa yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng ph¶i ®Çu t− cho viÖc nghiªn cøu t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi. a) Kh¸ch hμng Sù kÕt hîp gi÷a tù ®éng hãa vμ m¹ng th«ng tin toμn cÇu cho Kh¸ch hμng lμ danh tõ chung ®Ó chØ nh÷ng ng−êi hay tæ chøc phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng thùc hiÖn c¸c giao dÞch kinh sö dông s¶n phÈm dÞch vô ViÔn th«ng cña doanh nghiÖp. Kh¸ch doanh quèc tÕ, lu©n chuyÓn vèn ®Çu t− mét c¸ch nhanh chãng, nhê hμng bao gåm ng−êi tiªu dïng cuèi cïng, c¸c nhμ ph©n phèi trung ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng ho¹t ®éng n¨ng suÊt vμ hiÖu qu¶. gian: §¹i lý, b¸n sØ; kh¸ch hμng c«ng nghiÖp, kh¸ch hμng c¬ quan.
  8. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 19 20 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... Doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh«ng thÓ tån t¹i trong mét nÒn kinh th«ng ph¶i ¸p dông chiÕn l−îc giμnh −u thÕ, c¶i thiÖn vÞ trÝ cña hä tÕ thÞ tr−êng nÕu kh«ng cã kh¸ch hμng. Kh¸ch hμng lμ mét yÕu tè trªn thÞ tr−êng. quan träng cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ViÔn th«ng ph¶i lÊy sù d) C¸c doanh nghiÖp míi gia nhËp ngμnh tháa m·n nhu cÇu cña kh¸ch hμng lμ môc ®Ých ho¹t ®éng. Nh÷ng ®éng th¸i vÒ nhu cÇu, vÒ sù tháa m·n vÒ lîi Ých lμ nh÷ng ¸p lùc ®èi ViÖc gia nhËp ngμnh cña c¸c doanh nghiÖp míi sÏ lμm t¨ng víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng. Sù tù do chän lùa s¶n møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng trong cïng phÈm, dÉn ®Õn c¹nh tranh gi÷a c¸c nhμ s¶n xuÊt. mét ngμnh. Tuy nhiªn, viÖc ®e däa sù gia nhËp ngμnh cña c¸c doanh nghiÖp míi sÏ phô thuéc vμo c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó gia nhËp b) Nhμ cung cÊp ngμnh. NÕu nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó gia nhËp ngμnh qu¸ kh¾t khe, sù gia Nhμ cung cÊp lμ danh tõ chung ®Ó chØ nh÷ng tæ chøc hay c¸ nhËp ngμnh sÏ x¶y ra Ýt hoÆc kh«ng x¶y ra. Ch¼ng h¹n nÕu gia nhËp nh©n cung øng c¸c lo¹i nguyªn liªô, vËt liÖu, b¸n thμnh phÈm hay ngμnh mμ lîi nhuËn b»ng 0, hoÆc do nh÷ng rμng buéc vÒ quy ®Þnh dÞch vô cho doanh nghiÖp ViÔn th«ng. Gi÷a c¸c nhμ cung cÊp vμ cña ChÝnh phñ, th× ch¾c ch¾n viÖc gia nhËp ngμnh cña c¸c doanh doanh nghiÖp ViÔn th«ng th−êng diÔn ra c¸c cuéc th−¬ng l−îng vÒ nghiÖp míi sÏ kh«ng x¶y ra. Ng−îc l¹i, nh÷ng ®iÒu kiÖn gia nhËp gi¸ c¶, chÊt l−îng vμ thêi h¹n giao hμng. C¸c lo¹i ph¸t minh, s¸ng ngμnh qu¸ dÔ dμng, h¬n n÷a c¸c doanh nghiÖp ®−îc khuyÕn khÝch chÕ th−êng gãp phÇn n©ng cao −u thÕ cho c¸c nhμ cung cÊp trong bëi lîi nhuËn (P > 0), sù gia nhËp ngμnh sÏ x¶y ra mét c¸ch å ¹t thêi h¹n cña chóng, ng¨n c¶n ®èi thñ c¹nh tranh cung cÊp hμng hãa h¬n. ViÔn th«ng cña ViÖt Nam, do doanh thu vμ lîi nhuËn ngμy hoÆc dÞch vô t−¬ng tù. Nh÷ng −u thÕ vμ ®Æc quyÒn cña c¸c nhμ cung cμng t¨ng, dÉn ®Õn mét sè c¸c doanh nghiÖp míi t×m c¸ch gia nhËp. cÊp cã thÓ t¹o ra nh÷ng ¸p lùc ®èi víi doanh nghiÖp ViÔn th«ng nh− 1.3. Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng víi qu¸ vÒ thêi gian cung cÊp, chÊt l−îng, gi¸ c¶, tÝnh æn ®Þnh cña viÖc cung cÊp nguyªn liÖu vμ c¸c yÕu tè ®Çu vμo kh¸c... tr×nh héi nhËp kinh tÕ 1.3.1. ChÝnh s¸ch kinh doanh ViÔn th«ng c) C¸c ®èi thñ c¹nh tranh 1. ChÝnh s¸ch më cöa thÞ tr−êng §èi thñ c¹nh tranh lμ nh÷ng tæ chøc hay c¸ nh©n cã kh¶ n¨ng ChÝnh s¸ch më cöa thÞ tr−êng ®−îc quy ®Þnh cho c¸c nhμ ®Çu tháa m·n nhu cÇu cña kh¸ch hμng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng t− nh− sau: b»ng c¸ch cïng s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô cã cïng nh·n hiÖu hoÆc cïng mét lo¹i s¶n phÈm nh−ng kh¸c nh·n hiÖu. a) §èi víi c¸c nhμ ®Çu t− trong n−íc Nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cã kh¶ n¨ng thay thÕ s¶n phÈm dÞch vô §iÒu 38 Ph¸p lÖnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng cho phÐp mäi thμnh cña doanh nghiÖp. Cïng víi kh¸ch hμng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh phÇn kinh tÕ ®Òu cã thÓ trë thμnh doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô lu«n g©y ra nh÷ng ¸p lùc ®èi víi doanh nghiÖp ViÔn th«ng. Sù ganh ViÔn th«ng, riªng ®èi víi doanh nghiÖp cung cÊp h¹ tÇng m¹ng ®ua gi÷a c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÔn ®−îc quy ®Þnh lμ doanh nghiÖp nhμ n−íc hoÆc doanh nghiÖp cã vèn
  9. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 21 22 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... gãp cña Nhμ n−íc chiÕm cæ phÇn chi phèi hoÆc cæ phÇn ®Æc biÖt. cho phÐp th× c¸c doanh nghiÖp Hoa Kú cßn cã thÓ gia nhËp thÞ Nh− vËy, h×nh thøc së h÷u cña c¸c doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô tr−êng th«ng tin di ®éng theo h×nh thøc liªn doanh víi møc cæ phÇn ViÔn th«ng, trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô ViÔn kh«ng qu¸ 49%. th«ng ®· ®−îc më réng rÊt nhiÒu so víi tr−íc ®©y. Trong khu«n khæ hîp t¸c ASEAN, ViÖt Nam cam kÕt dμnh Víi môc tiªu më cöa thÞ tr−êng vμ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nh÷ng −u ®·i lín nhÊt cho c¸c nhμ ®Çu t− trong khu vùc ASEAN. trong thêi gian qua Bé B−u chÝnh, ViÔn th«ng lμ c¬ quan qu¶n lý Cã nghÜa lμ nh÷ng cam kÕt cña ViÖt Nam víi mét quèc gia nμo nhμ n−íc vÒ B−u chÝnh, ViÔn th«ng vμ C«ng nghÖ th«ng tin ®· cÊp kh¸c ngoμi ASEAN cã −u ®·i h¬n so víi c¸c cam kÕt trong ASEAN phÐp cho nhiÒu nhμ khai th¸c dÞch vô tham gia cung cÊp dÞch vô th× ®−¬ng nhiªn c¸c −u ®·i ®ã còng ®−îc ¸p dông trong khèi trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam. ASEAN. Nh− vËy, c¸c nhμ ®Çu t− trong khu vùc ASEAN sÏ ®−îc b) §èi víi c¸c nhμ ®Çu t− n−íc ngoμi h−ëng quyÒn lîi tõ c¸c cam kÕt cña ViÖt Nam ®èi víi Hoa Kú vÒ Theo c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa c¸c ®iÒu kiÖn më cöa thÞ tr−êng ViÔn th«ng nh− ë trªn. Kú (11/12/2001) ViÖt Nam sÏ më cöa thÞ tr−êng cho c¸c nhμ ®Çu t− Ngμy 07 th¸ng 11 n¨m 2006 ViÖt Nam ®· lμ thμnh viªn chÝnh Hoa Kú theo lé tr×nh sau: thøc cña Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi (World Trade Organization - - Sau 02 n¨m kÓ tõ ngμy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ®èi víi dÞch vô WTO), do ®ã ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn c¸c cam kÕt më cöa thÞ tr−- gi¸ trÞ gia t¨ng, c¸c c«ng ty Hoa Kú ®−îc phÐp thμnh lËp liªn doanh êng, ngμnh ViÔn th«ng ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ HiÖp ®Þnh vÒ c¸c víi møc giíi h¹n cæ phÇn tèi ®a 50%. dÞch vô ViÔn th«ng c¬ b¶n (®−îc ®μm ph¸n vμ th«ng qua trong - Sau 03 n¨m kÓ tõ ngμy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ®èi víi c¸c khu«n khæ WTO vμo th¸ng 02/1997). dÞch vô Internet, c¸c c«ng ty Hoa Kú ®−îc phÐp thμnh lËp liªn Ngoμi c¸c cam kÕt vÒ tiÕp cËn thÞ tr−êng vμ ®èi xö quèc gia, doanh víi møc giíi h¹n cæ phÇn tèi ®a 50%. HiÖp ®Þnh vÒ c¸c dÞch vô ViÔn th«ng c¬ b¶n cßn ®−a ra mét lo¹t c¸c - Sau 04 n¨m kÓ tõ ngμy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ®èi víi c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý thÞ tr−êng ViÔn th«ng h−íng tíi c¹nh tranh dÞch vô th«ng tin di ®éng vμ vÖ tinh, c¸c c«ng ty Hoa Kú ®−îc phÐp trong b¶n tμi liÖu gäi lμ V¨n b¶n dÉn chiÕu. V¨n b¶n dÉn chiÕu bao thμnh lËp liªn doanh víi møc giíi h¹n cæ phÇn tèi ®a 49%. gåm 06 nguyªn t¾c chung bao trïm c¸c vÊn ®Ò: (1) b¶o vÖ c¹nh tranh; (2) kÕt nèi; (3) phæ cËp dÞch vô; (4) cÊp phÐp; (5) ph©n bæ vμ - Sau 06 n¨m kÓ tõ ngμy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ®èi víi dÞch vô sö dông nguån tμi nguyªn cã h¹n; (6) thμnh lËp c¬ quan qu¶n lý tho¹i, c¸c c«ng ty Hoa Kú ®−îc phÐp thμnh lËp liªn doanh víi møc ®éc lËp. giíi h¹n cæ phÇn tèi ®a 49%. Môc tiªu xuyªn suèt trong c¸c néi dung mμ V¨n b¶n dÉn chiÕu Nh− vËy, tÝnh tõ ngμy 11/12/2005, thÞ tr−êng th«ng tin di ®éng ®Ò cËp ®Õn lμ ®¶m b¶o sù thμnh c«ng cho viÖc më cöa thÞ tr−êng. sÏ më cöa ®èi víi c¸c nhμ ®Çu t− Hoa Kú. Ngoμi h×nh thøc hîp §èi t−îng qu¶n lý trong c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý nμy tËp trung vμo ®ång hîp t¸c kinh doanh (BCC) nh− hiÖn nay ®ang ®−îc ph¸p luËt
  10. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 23 24 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... nhμ khai th¸c chñ ®¹o, vμo c¸c hμnh vi cña nhμ khai th¸c chñ ®¹o - Thùc hiÖn h¹ch to¸n riªng ®èi víi dÞch vô ViÔn th«ng chiÕm trªn thÞ tr−êng t¹o ra rμo c¶n gia nhËp thÞ tr−êng. thÞ phÇn kh«ng chÕ. Nh− vËy sau khi ViÖt Nam lμ thμnh viªn chÝnh thøc cña WTO, - ChÞu sù kiÓm tra, kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan nhμ n−íc cã c¸c nhμ ®Çu t− n−íc ngoμi cña c¸c quèc gia ®· gia nhËp WTO cã thÈm quyÒn vÒ thÞ phÇn, chÊt l−îng vμ gi¸ c−íc ®èi víi dÞch vô thÓ ®Çu t− t¹i ViÖt Nam (víi c¸c ®iÒu kiÖn cã thÓ t−¬ng ®−¬ng nh− ViÔn th«ng chiÕm thÞ phÇn khèng chÕ. ViÖt Nam cam kÕt víi Hoa Kú). C¸c nhμ khai th¸c hiÖn nay kh«ng 3. ChÝnh s¸ch cæ phÇn hãa chØ ®èi mÆt víi sè l−îng ®èi thñ c¹nh tranh gia t¨ng mμ cßn ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng chÝnh s¸ch h−íng tíi c¹nh tranh hoÆc t¹o ra ®èi Cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhμ n−íc hiÖn ®ang lμ chñ tr−¬ng träng víi quyÒn lùc cña nhμ khai th¸c chñ ®¹o tõ phÝa ChÝnh phñ. cña ChÝnh phñ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. Trong Tãm l¹i, c¸c söa ®æi vÒ quy ®Þnh, chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ qu¸ tr×nh Tæng C«ng ty B−u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam - VNPT céng víi c¸c cam kÕt trong c¸c tæ chøc quèc tÕ sÏ dÉn tíi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi thμnh TËp ®oμn B−u chÝnh - ViÔn th«ng ViÖt Nam, më cöa thÞ tr−êng th«ng tin di ®éng nhanh chãng. Khi ®ã c¹nh C«ng ty DÞch vô ViÔn th«ng (VinaPhone), C«ng ty Th«ng tin di tranh kh«ng chØ diÔn ra gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n−íc mμ cßn ®éng (VMS) còng ®−îc tiÕn hμnh cæ phÇn hãa. Do vËy, nh÷ng quy víi c¸c doanh nghiÖp ngoμi n−íc (bªn n−íc ngoμi sÏ trùc tiÕp ®iÒu ®Þnh còng nh− c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn hãa hμnh doanh nghiÖp th«ng qua h×nh thøc doanh nghiÖp liªn doanh còng cã nh÷ng t¸c ®éng to lín ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cung cÊp vμ hoÆc cæ phÇn). kinh doanh dÞch vô. 2. ChÝnh s¸ch vÒ doanh nghiÖp ViÔn th«ng chiÕm thÞ phÇn khèng chÕ 4. ChÝnh s¸ch gi¸ c−íc Theo §iÒu 39 Ph¸p lÖnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng n¨m 2002 §iÒu 44 Ph¸p lÖnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng n¨m 2002 quy ®Þnh: th«ng quy ®Þnh doanh nghiÖp ViÔn th«ng cã dÞch vô ViÔn th«ng - Thñ t−íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh gi¸ c−íc dÞch vô ViÔn th«ng chiÕm thÞ phÇn khèng chÕ lμ doanh nghiÖp chiÕm gi÷ trªn 30% thÞ quan träng cã t¸c ®éng ®Õn nhiÒu ngμnh vμ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. phÇn cña mét lo¹i h×nh dÞch vô ViÔn th«ng trªn ®Þa bμn ®−îc phÐp - Bé B−u chÝnh, ViÔn th«ng quyÕt ®Þnh gi¸ c−íc dÞch vô ViÔn cung cÊp vμ cã thÓ g©y ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi viÖc x©m nhËp thÞ th«ng c«ng Ých, gi¸ c−íc dÞch vô ViÔn th«ng cã thÞ phÇn khèng chÕ tr−êng dÞch vô ®ã cña c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh¸c. vμ gi¸ c−íc kÕt nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp trªn c¬ së gi¸ thμnh dÞch Ngoμi c¸c quyÒn vμ nghÜa vô nh− mét doanh nghiÖp ViÔn vô, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vμ môc tiªu ph¸t triÓn th«ng th«ng th−êng, doanh nghiÖp ViÔn th«ng cã dÞch vô ViÔn ViÔn th«ng trong tõng thêi kú. th«ng chiÕm thÞ phÇn khèng chÕ cã c¸c quyÒn vμ nghÜa vô sau: - Doanh nghiÖp ViÔn th«ng quyÕt ®Þnh c¸c møc gi¸ c−íc cô thÓ - Kh«ng ®−îc sö dông c¸c −u thÕ cña m×nh ®Ó h¹n chÕ hoÆc g©y ®èi víi dÞch vô ViÔn th«ng, trõ gi¸ c−íc quy ®Þnh t¹i hai ®iÓm trªn. khã kh¨n cho ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c.
  11. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 25 26 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... Nh− vËy, Ph¸p lÖnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng n¨m 2002 ®· më th«ng theo quy ®Þnh, hμng n¨m c¸c doanh nghiÖp tiÕn hμnh ®μm réng thÈm quyÒn h¬n cho c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng trong viÖc ph¸n vμ ký kÕt víi nhau Hîp ®ång cung cÊp dung l−îng kÕt nèi quyÕt ®Þnh gi¸ c−íc mét sè lo¹i h×nh dÞch vô. m¹ng ViÔn th«ng c«ng céng (sau ®©y gäi t¾t lμ Hîp ®ång cung cÊp Theo QuyÕt ®Þnh sè 217/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ dung l−îng kÕt nèi) ®Ó triÓn khai viÖc thùc hiÖn kÕt nèi m¹ng, dÞch vô ViÔn th«ng cho n¨m tiÕp theo. ban hμnh ngμy 27/10/2003 vÒ qu¶n lý gi¸ c−íc dÞch vô B−u chÝnh, ViÔn th«ng: Nhμ n−íc quy ®Þnh gi¸ c−íc cña doanh nghiÖp ViÔn 3. Khi tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn kÕt nèi gi÷a c¸c m¹ng ViÔn th«ng chiÕm thÞ phÇn khèng chÕ, vμ kh«ng quy ®Þnh gi¸ c−íc cña th«ng c«ng céng, c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng cã tr¸ch nhiÖm ®¶m c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng kh¸c. Nh− ph©n tÝch trªn, hiÖn nay b¶o dung l−îng kÕt nèi theo kÕ ho¹ch ®ã tháa thuËn trong Hîp VNPT lμ doanh nghiÖp chiÕm thÞ phÇn khèng chÕ do ®ã sÏ bÊt lîi ®ång cung cÊp dung l−îng kÕt nèi vμ ®¶m b¶o kh«ng ph©n biÖt ®èi h¬n c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong viÖc quyÕt ®Þnh møc c−íc phÝ xö gi÷a kÕt nèi néi bé cña doanh nghiÖp vμ kÕt nèi liªn m¹ng víi dÞch vô. doanh nghiÖp kh¸c. 4. ViÖc b¸o c¸o, xem xÐt, gi¶i quyÕt tranh chÊp viÖc thùc hiÖn 5. ChÝnh s¸ch kÕt nèi kÕt nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp tham gia kÕt nèi ®−îc thùc hiÖn theo KÕt nèi gi÷a c¸c m¹ng di ®éng cña doanh nghiÖp víi m¹ng c¸c quy ®Þnh t¹i b¶n Quy ®Þnh nμy vμ c¸c quy ®Þnh cã liªn quan c«ng céng lμ vÊn ®Ò phøc t¹p, liªn quan ®Õn nhiÒu doanh nghiÖp, kh¸c cña ph¸p luËt. nhiÒu m¹ng l−íi kh¸c nhau bao gåm c¶ c¸c vÊn ®Ò vÒ kinh tÕ, kü 6. ChÝnh s¸ch qu¶ng c¸o khuyÕn m¹i thuËt vμ chÝnh s¸ch cña tõng doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ®μm ph¸n, triÓn khai kÕt nèi m¹ng di ®éng cña m×nh C«ng t¸c qu¶ng c¸o khuyÕn m¹i cña c¸c doanh nghiÖp ®−îc víi c¸c m¹ng c«ng céng. Bé B−u chÝnh, ViÔn th«ng ®· ban hμnh thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 37/2006/N§-CP ngμy QuyÕt ®Þnh sè 12/2006/Q§-BBCVT ngμy 26/4/2006 vÒ viÖc thùc 04/3/2006 vÒ khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o th−¬ng m¹i vμ héi chî, triÓn l·m th−¬ng m¹i do ChÝnh phñ ban hμnh vμ Th«ng t− sè hiÖn kÕt nèi gi÷a c¸c m¹ng ViÔn th«ng c«ng céng. 85/1999/TT-BVHTT ngμy 19/6/1999 cña Bé V¨n hãa Th«ng tin, Nguyªn t¾c thùc hiÖn kÕt nèi m¹ng nh− sau: Th«ng t− sè 17/2000/TT-BTM ngμy 12/7/2001 cña Bé Th−¬ng m¹i 1. C¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng cã tr¸ch nhiÖm quy ho¹ch vμ vÒ h−íng dÉn thùc hiÖn ho¹t ®éng khuyÕn m¹i. Theo ®ã c¸c quy x©y dùng m¹ng ViÔn th«ng cã dù phßng ®¶m b¶o ®¸p øng ®ñ dung ®Þnh chi tiÕt vÒ néi dung, h×nh thøc vμ ph¹m vi qu¶ng c¸o nh− l−îng kÕt nèi c¸c m¹ng ViÔn th«ng c«ng céng theo quy ho¹ch qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ, ®μi ph¸t thanh truyÒn h×nh... ®−îc quy ®Þnh chung vÒ ph¸t triÓn m¹ng l−íi, dÞch vô ViÔn th«ng vμ Tháa thuËn chung cho c¸c doanh nghiÖp. VÒ kinh phÝ qu¶ng c¸o khuyÕn m¹i, kÕt nèi ®ã ®−îc ký kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp. c¸c quy ®Þnh ®−îc ®−a ra t¹i Th«ng t− sè 88/2004/TT-BTC ngμy 2. Trªn c¬ së Tháa thuËn kÕt nèi ®ã ®−îc ký kÕt gi÷a c¸c 01/9/2004 cña Bé Tμi chÝnh söa ®æi, bæ sung Th«ng t− sè doanh nghiÖp ViÔn th«ng, sau khi ®¨ng ký víi Bé B−u chÝnh, ViÔn 128/2003/TT-BTC ngμy 22/12/2003 cña Bé Tμi chÝnh h−íng dÉn thi
  12. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 27 28 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... hμnh NghÞ ®Þnh sè 164/2003/N§-CP ngμy 22/12/2003 cña ChÝnh cho chiÕn l−îc ph¸t triÓn héi nhËp vμ më cöa, ViÖt Nam ®· vμ ®ang phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hμnh LuËt thuÕ Thu nhËp doanh nghiÖp. ngμy cμng tham gia tÝch cùc vμo qu¸ tr×nh héi nhËp. Toμn cÇu hãa Theo ®ã, chi phÝ qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i, kh¸nh tiÕt... kh«ng ®−îc vμ khu vùc hãa lμm cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam b¾t ®Çu vËn ®éng v−ît qu¸ 10% tæng chi phÝ liÖt kª tõ môc 1-10 cña Th«ng t− nμy theo nh÷ng h×nh th¸i míi: N¨m 1992, ViÖt Nam ký hiÖp ®Þnh hîp (tæng chi phÝ chÞu ThuÕ Thu nhËp cña doanh nghiÖp ngoμi thuÕ, phÝ, t¸c kinh tÕ - th−¬ng m¹i víi céng ®ång ch©u ¢u (EU), NhËt B¶n vμ ®Êt ph¶i nép...). lμ quan s¸t viªn cña HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN). Nh− vËy, c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o khuyÕn m¹i cña tÊt c¶ c¸c N¨m 1995, chÝnh thøc gia nhËp ASEAN vμ cam kÕt trong giai ®o¹n doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng dÞch vô ®iÖn tho¹i di ®éng kh«ng thÓ 1996 - 2006 triÓn khai thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh cña khu vùc mËu dÞch n»m ngoμi c¸c quy ®Þnh nμy. tù do ASEAN (AFTA). N¨m 1998 lμ thμnh viªn cña DiÔn ®μn hîp 1.3.2. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¬ héi vμ th¸ch thøc ®èi víi t¸c ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng (APEC). N¨m 2000 ký kÕt HiÖp ®Þnh doanh nghiÖp ViÔn th«ng th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú, tÝnh ®Õn nay ViÖt Nam ®· cã quan 1. Kh¸i qu¸t lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ ViÖt Nam vμo kinh tÕ thÕ hÖ th−¬ng m¹i víi nhiÒu quèc gia vμ vïng l·nh thæ. giíi trong thêi gian tíi Quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam vμ ASEAN ®· t¨ng ®¸ng kÓ, Tù do hãa th−¬ng m¹i ph¸t triÓn nh− lμ mét xu thÕ tÊt yÕu khi kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu t¨ng gÊp 3 lÇn víi c¬ cÊu gåm mét lùc l−îng s¶n xuÊt v−ît ra khái biªn giíi quèc gia cña mét n−íc ®Ó sè mÆt hμng chñ yÕu, dÇu th«, g¹o, l¹c, ®Ëu, cao su, chÌ, ng«, h¹t trë thμnh mét lùc l−îng s¶n xuÊt quèc tÕ. Môc tiªu cuèi cïng cña tù ®iÒu, tiªu, rau qu¶ t−¬i, thñy s¶n vμ ®å thñ c«ng mü nghÖ. Trong t−¬ng do hãa th−¬ng m¹i lμ xãa bá tÊt c¶ c¸c rμo c¶n thuÕ quan vμ phi lai ASEAN vÉn lu«n lμ mét ®èi t¸c quan träng cña ViÖt Nam, theo thuÕ quan ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho hμng hãa ®−îc tù do l−u th«ng gi÷a dù b¸o c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 2010 vμ c¸c n−íc, nh»m tiÕn tíi mét thÞ tr−êng thèng nhÊt toμn thÕ giíi. Sù 2020 vμo thÞ tr−êng ASEAN sÏ lu«n duy tr× ë møc 10%. Cam kÕt ph¸t triÓn nhanh chãng cña th−¬ng m¹i thÕ giíi theo h−íng tù do thùc hiÖn AFTA cña ViÖt Nam nh− sau: hãa ®· trë thμnh nh©n tè quan träng thóc ®Èy sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ * VÒ thuÕ quan. §èi víi hμng hãa thuéc danh môc lo¹i trõ thÕ giíi, thóc ®Èy qu¸ tr×nh khu vùc hãa vμ toμn cÇu hãa. Theo dù ngay (n¨m 1996 - 2006): møc thuÕ gi¶m xuèng cßn tõ 0% - 5%, c¾t b¸o cña Ng©n hμng ThÕ giíi (World Bank - WB) th× trong t−¬ng lai gi¶m theo hai lé tr×nh: triÓn väng mËu dÞch quèc tÕ cã thÓ ph¸t triÓn víi tèc ®é mçi n¨m lμ - C¾t gi¶m b×nh th−êng (n¨m 2001 - 2006): Thùc hiÖn chñ yÕu 5% vμ tù do hãa th−¬ng m¹i sÏ chi phèi sù ph¸t triÓn th−¬ng m¹i ®èi víi c¸c s¶n phÈm m¸y mãc, thiÕt bÞ, s¾t thÐp, møc thuÕ cao h¬n cña tÊt c¶ c¸c n−íc. 20% sÏ gi¶m xuèng 205 vμo th¸ng 01/2003 vμ tiÕp tôc gi¶m xuèng Cïng víi chÝnh s¸ch më cöa cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ta, nhÊt lμ tõ sau NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø VI (n¨m 1986) ®· më ®−êng
  13. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 29 30 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... 0% - 5% vμo th¸ng 01/2006; møc thuÕ b»ng /thÊp h¬n 20% gi¶m §èi víi c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ th«ng tin, truyÒn th«ng: TÊt xuèng 0% - 5% vμo n¨m 2003. c¶ c¸c hμng rμo phi thuÕ quan ph¶i ®−îc dì bá (n¨m 2003 - 2008). - C¾t gi¶m nhanh (n¨m 2001 - 2003): Gåm 15 nhãm s¶n phÈm Hoa Kú lμ mét quèc gia cã vÞ thÕ chiÕn l−îc, ¶nh h−ëng vμ chi nh− dÇu thùc vËt, hãa phÈm ph©n bãn, cao su, bét giÊy, giÊy, gç, phèi ®Õn chiÕn l−îc ph¸t triÓn th−¬ng m¹i toμn cÇu, ®· triÓn khai s¶n phÈm m©y ®an...; møc thuÕ cao h¬n 205 ph¶i gi¶m xuèng ch−¬ng tr×nh b×nh th−êng hãa quan hÖ víi ViÖt Nam vμ HiÖp ®Þnh 0% - 5% vμo th¸ng 01/2003; møc thuÕ thÊp h¬n 20% ph¶i gi¶m Th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ ngμy xuèng 0 - 5% vμo th¸ng 01/2001. 10/12/2001 lμ kÕt qu¶ tèt ®Ñp cña quan hÖ hîp t¸c nμy. Thêi kú 1991 - 1995, c¬ cÊu thÞ tr−êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hoa §èi víi hμng hãa thuéc danh môc lo¹i trõ t¹m thêi: Kú chØ chiÕm kho¶ng 1%, ®Õn n¨m 2000, ®· lªn 8% vμ dù kiÕn - Gi¶m møc thuÕ suÊt xuèng cßn 0% - 5% (n¨m 1999 - 2006). n¨m 2010 lμ 12%, n¨m 2020 lμ 15%. - Gi¶m 20% hμng n¨m vμ chuyÓn sang danh môc lo¹i trõ ngay Nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú, (n¨m 1999 - 2003). ngμy 12/3/2002 ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ®−a ra ch−¬ng tr×nh hμnh §èi víi danh môc nh¹y c¶m: Gi¶m møc thuÕ suÊt xuèng cßn ®éng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn quan hÖ víi thÞ 0% - 5% (n¨m 2018). tr−êng Hoa Kú, víi 8 néi dung quan träng: Phæ biÕn HiÖp ®Þnh, rμ so¸t c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, lé tr×nh më cöa thÞ tr−êng vμ n©ng cao §èi víi c¸c h¹ng môc hμng hãa thuéc khu«n khæ Hîp t¸c C«ng n¨ng lùc c¹nh tranh, kiÓm tra hμng hãa xuÊt nhËp khÈu vμ b¶o vÖ nghiÖp ASEAN gi¶m møc thuÕ suÊt xuèng cßn 0% - 5% (n¨m 2015). quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, xóc tiÕn th−¬ng m¹i, ®Çu t−, an ninh quèc §èi víi c¸c s¶n phÈm C«ng nghÖ th«ng tin, TruyÒn th«ng gi¶m phßng, ®μo t¹o nguån nh©n lùc vμ tæ chøc. ViÖc më réng quan hÖ thuÕ suÊt xuèng cßn 0% (n¨m 2003 - 2008). th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú lμ b−íc ph¸t triÓn ®Çy triÓn väng, * Phi thuÕ quan. §èi víi hμng hãa thuéc danh môc lo¹i trõ ngay tiÕn ®Õn môc tiªu gia nhËp Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) vμ danh môc nh¹y c¶m c¸c hμng rμo phi thuÕ sau ph¶i ®−îc dì bá. trong thêi gian tíi. - H¹n chÕ ®Þnh l−îng - quota, giÊy phÐp, cÊm nhËp khÈu (n¨m Cam kÕt trong HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú: 1996 - 2003). - Gi¶m vμ gi÷ nguyªn thuÕ suÊt ®èi víi thuÕ nhËp khÈu 244 - H¹n chÕ ngo¹i hèi liªn quan ®Õn viÖc chi tr¶ hμng hãa mÆt hμng nhËp khÈu tõ Hoa Kú trong vßng tõ 03 ®Õn 06 n¨m víi (n¨m 1996). møc gi¶m b×nh qu©n tõ 35% xuèng cßn 26% trong ®ã cã 20% lμ c¸c mÆt hμng c«ng nghiÖp vμ 80% lμ c¸c mÆt hμng n«ng nghiÖp. - C¸c kho¶n phô thu h¶i quan d−íi thuÕ (n¨m 1996 - 1999). - Bá −u ®·i vÒ thuÕ nhËp khÈu theo tû lÖ néi ®Þa hãa trong vßng - Hμng rμo phi thuÕ quan kh¸c (n¨m 1996 - 2006). 05 n¨m.
  14. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 31 32 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... - Ngay sau khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc sÏ bá chÕ ®é phô thu vμ 2. Nh÷ng c¬ héi vμ th¸ch thøc ®èi víi ViÔn th«ng trong qu¸ tr×nh thu chªnh lÖch gi¸ ®èi víi tÊt c¶ c¸c mÆt hμng nhËp khÈu. Riªng ®èi héi nhËp víi c¸c mÆt hμng s¾t thÐp, ph©n bãn x¨ng dÇu sÏ bá trong vßng 03 a) Nh÷ng c¬ héi n¨m (ph©n bãn vμ x¨ng dÇu hiÖn nay ®· ®−îc bá). Víi nh÷ng thÕ m¹nh hiÖn nay vμ t×nh h×nh thÞ tr−êng dÞch vô - ChØ ¸p dông chÕ ®é thu phÝ vμ lÖ phÝ liªn quan ®Õn hμng hãa ViÔn th«ng hiÖn t¹i ®· ®em l¹i cho c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng rÊt xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi chi phÝ bá ra (kh«ng mang tÝnh chÊt nh− thuÕ xuÊt nhËp khÈu). nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô cña m×nh. Nh÷ng c¬ héi ®ã lμ: - Kh«ng ban hμnh thªm c¸c chÝnh s¸ch thuÕ cã sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a hμng hãa trong n−íc víi hμng hãa nhËp khÈu: Lo¹i bá - Trong chu k× ph¸t triÓn thÞ tr−êng viÔn th«ng, thêi ®iÓm hiÖn ngay hμng rμo phi thuÕ quan ®ã lμ c¸c biÖn ph¸p vÒ h¹n chÕ sè l−îng nay thÞ tr−êng ®ang trong giai ®o¹n t¨ng tr−ëng, nhu cÇu cña thÞ nhËp khÈu, ®Çu mèi nhËp khÈu cña Nhμ n−íc, quyÒn kinh doanh vμ tr−êng ®ang t¨ng rÊt m¹nh. ph©n phèi hμng hãa xuÊt nhËp khÈu trong thêi gian tõ 03 ®Õn 10 - øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn h¬n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngμy n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc. cμng cao cña kh¸ch hμng vÒ chÊt l−îng vμ sè l−îng phôc vô. HiÖn Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (World Trade Organization - nay, mét sè doanh nghiÖp ViÔn th«ng ®· øng dông c«ng nghÖ WTO) ®−îc thμnh lËp vμ chÝnh thøc ®i vμo ho¹t ®éng tõ 01/01/1995, GPRS vμo m¹ng l−íi, ®©y lμ mét c«ng nghÖ cho phÐp nhiÒu øng lμ sù kÕ thõa vμ ph¸t triÓn cña HiÖp ®Þnh chung vÒ Th−¬ng m¹i vμ dông quan träng ®Æc biÖt trong viÖc truyÒn d÷ liÖu, h×nh ¶nh víi ®é ThuÕ quan (GATT) vèn lμ mét tæ chøc ®−îc thμnh lËp tõ n¨m 1948 tin cËy rÊt cao vμ gi¸ rÎ. Trªn thÕ giíi ®· cã nhiÒu quèc gia vμ cã nh»m thóc ®Èy tù do ngo¹i th−¬ng mμ kh«ng ¸p dông chÝnh s¸ch nhiÒu nghiªn cøu thμnh c«ng vÒ m¹ng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3. ph©n biÖt ®èi xö trong quan hÖ th−¬ng m¹i. Theo HiÖp ®Þnh, c¸c n−íc Do vËy, hoμn toμn cã thÓ vËn dông nh÷ng øng dông nμy ®Ó tõng b−- thμnh viªn cña WTO c¾t gi¶m 38% thuÕ nhËp khÈu, ®−a møc thuÕ íc n©ng cÊp m¹ng l−íi ViÔn th«ng. trung b×nh toμn cÇu tõ 5% gi¶m xuèng cßn 3% trong 10 n¨m tíi. - Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao, tû lÖ thu nhËp dμnh cho sö ViÖt Nam ®· lμ thμnh viªn chÝnh thøc cña WTO. Mét trong dông dÞch vô Di ®éng ngμy cμng cao lμm cho nhu cÇu vÒ dÞch vô nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó trë thμnh thμnh viªn cña WTO lμ ViÖt Nam sÏ ViÔn th«ng ngμy cμng gia t¨ng. ViÖt Nam lμ mét thÞ tr−êng dåi dμo ph¶i c«ng bè vμ thùc hiÖn mét lé tr×nh gi¶m thuÕ nhËp khÈu vμ dì víi d©n sè trªn 80 triÖu ng−êi, mμ theo xu h−íng hiÖn nay th× sè bá hμng rμo phi thuÕ quan. Trong t−¬ng lai ViÖt Nam sÏ kh«ng ng−êi sö dông ®iÖn tho¹i di ®éng sÏ t¨ng nhanh h¬n ®iÖn tho¹i cè ®−îc ¸p dông mét biÖn ph¸p h¹n chÕ th−¬ng m¹i nμo ®èi víi ®Þnh. §ång thêi, giíi trÎ hiÖn nay du nhËp nhiÒu xu h−íng, trμo l−u, hμng hãa. phong c¸ch míi mÎ, phong phó, t©m lý chung lμ chuéng nh÷ng c¸i míi l¹, t©n tiÕn vμ hiÖn ®¹i. Nh− vËy, c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt
  15. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 33 34 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr−êng cña m×nh. C¬ héi nμy lμ c¬ héi mét cuéc häp mμ mçi thμnh viªn cã thÓ c¸ch xa nhau rÊt xa, cã thÓ chung cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cho nªn mçi doanh nghiÖp ph¶i ë nh÷ng n−íc kh¸c nhau. Nh÷ng chøc n¨ng trªn ®· kÐo theo nhu nhanh chãng chiÕm lÜnh m¶ng thÞ tr−êng nμy cμng sím cμng tèt cÇu vÒ sö dông mét m¹ng th«ng tin di ®éng ®Ó truyÒn t¶i d÷ liÖu, b»ng nh÷ng lîi thÕ vÒ m¹ng l−íi vμ c«ng nghÖ cña m×nh. h×nh ¶nh thay cho viÖc truyÒn t¶i b»ng m¸y tÝnh ph¶i th«ng qua - Khi ViÖt Nam më cöa thÞ tr−êng, gia nhËp thÞ tr−êng mËu m¹ng Internet nh− hiÖn nay. Ch¼ng h¹n mét phãng viªn cã thÓ dïng dÞch tù do ASEAN hoÆc khi tham gia vμo WTO th× c¸c doanh m¸y ®iÖn tho¹i di ®éng cña m×nh chôp h×nh vμ göi ngay bøc ¶nh ®ã nghiÖp n−íc ngoμi sÏ lμm ¨n t¹i ViÖt Nam rÊt nhiÒu. Lóc ®ã nhu vÒ c¬ quan ®Ó xö lý vμ ®−a lªn th«ng tin ®¹i chóng mét c¸ch nhanh cÇu vÒ trao ®æi th«ng tin liªn l¹c trong n−íc còng nh− quèc tÕ còng nhÊt hoÆc lμ phãng viªn ®ã cã thÓ chuyÓn c¶ mét ®o¹n video th«ng sÏ t¨ng lªn rÊt nhanh. Do vËy, mμ mét m¹ng di ®éng ®−îc Roaming qua m¹ng th«ng tin di ®éng. HoÆc lμ hai ng−êi cã thÓ nh×n thÊy víi nhiÒu quèc gia sÏ cã nhiÒu thuËn lîi, ®¸p øng ®−îc nhu cÇu liªn nhau trong khi ®μm tho¹i. §©y lμ, nh÷ng øng dông mμ sù héi tô l¹c cña nh÷ng ng−êi n−íc ngoμi ®Õn tõ nhiÒu n−íc kh¸c nhau vμ c«ng nghÖ mang l¹i cho m¹ng ®iÖn tho¹i di ®éng rÊt nhiÒu nhu cÇu hiÖn nay mét sè doanh nghiÖp nh− C«ng ty DÞch vô ViÔn th«ng míi vμ nh÷ng nhu cÇu nμy ngμy cμng trë nªn thiÕt yÕu víi ng−êi (VinaPhone) ®ang cã lîi thÕ nμy. Theo sè liÖu hiÖn nay th× c−íc thu d©n h¬n. Víi n¨ng lùc m¹ng l−íi ViÔn th«ng hiÖn nay vμ trong t- ®−îc tõ viÖc thùc hiÖn Roaming quèc tÕ chiÕm mét tØ lÖ lín trong −¬ng lai th× hoμn toμn cã thÓ ®¸p øng ®−îc nh÷ng nhu cÇu nμy. toμn bé doanh thu cña dÞch vô di ®éng VinaPhone. - C¬ chÕ qu¶n lý ngμy cμng th«ng tho¸ng t¹o sù linh ho¹t, n¨ng ThÞ tr−êng ViÖt Nam më cöa còng cã nghÜa lμ ViÖt Nam còng ®éng cho c¸c doanh nghiÖp ViÔn th«ng. ®−îc phÐp sang thÞ tr−êng n−íc kh¸c ®Ó tham gia mua b¸n vμ trao b) Nh÷ng th¸ch thøc ®æi mét c¸ch tù do. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tËn dông c¬ héi - §iÒu kiÖn kinh tÕ vμ ph©n bè d©n sè n−íc ta ch−a ph¸t triÓn nμy ®Ó hîp t¸c, liªn kÕt h¬n n÷a víi c¸c doanh nghiÖp cung cÊp ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng (thμnh thÞ vμ n«ng th«n) nªn buéc nhμ cung thiÕt bÞ m¹ng, thiÕt bÞ ®Çu cuèi, c¸c nhμ cung cÊp c¸c gi¶i ph¸p cÊp ph¶i c©n ®èi vμ tÝnh to¸n khi ®−a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t−. D©n c− c«ng nghÖ míi ®Ó n©ng cao chÊt l−îng m¹ng l−íi cña m×nh mét khu vùc n«ng th«n, miÒn nói gÇn nh− ch−a biÕt nhiÒu vÒ dÞch vô c¸ch hîp lý nhÊt, phèi hîp víi c¸c nhμ thiÕt kÕ phÇn mÒm ®Ó cho ra ViÔn th«ng, ®Æc biÖt lμ ®iÖn tho¹i di ®éng. ®êi nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô tiÖn Ých. - Nhμ n−íc khuyÕn khÝch mäi thμnh phÇn kinh tÕ tham gia thÞ - Sù héi tô §iÖn tö - ViÔn th«ng - Tin häc - TruyÒn th«ng ®· tr−êng. Trong t−¬ng lai, cã sù c¹nh tranh gay g¾t víi nhiÒu doanh mang l¹i nhiÒu dÞch vô míi cho m¹ng ®iÖn tho¹i di ®éng dùa trªn nghiÖp míi tham gia vμo thÞ tr−êng ®Æc biÖt lμ c¸c doanh nghiÖp m¹ng Internet, doanh nghiÖp cã thÓ cung cÊp nhiÒu dÞch vô gi¸ trÞ n−íc ngoμi cã kinh nghiÖm kinh doanh bμi b¶n. §ång thêi, trong gia t¨ng mμ víi chi phÝ thÊp. HiÖn t¹i, mét chiÕc m¸y ®iÖn tho¹i di t−¬ng lai, sÏ bÞ c¹nh tranh m¹nh tõ c¸c dÞch vô thay thÕ tiÖn dông ®éng cã thÓ cã nhiÒu chøc n¨ng nh− so¹n th¶o v¨n b¶n, chôp ¶nh vμ cã møc c−íc thÊp h¬n. hoÆc nhiÒu m¸y di ®éng cã thÓ kÕt nèi cïng mét lóc ®Ó tiÕn hμnh
  16. Ch−¬ng 1: Tæng quan qu¶n trÞ Kinh doanh viÔn th«ng... 35 36 Qu¶n trÞ kinh doanh viÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... HiÖn nay trªn thÞ tr−êng ViÔn th«ng ë ViÖt Nam, c¸c doanh ngμnh B−u chÝnh, ViÔn th«ng tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt th× tiÕn tíi nghiÖp míi liªn tôc ®−a c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i, gi¶m gi¸ ®Ó sÏ cã c¸c c«ng ty liªn doanh víi n−íc ngoμi cung cÊp dÞch vô B−u thu hót kh¸ch hμng. Ch¼ng h¹n, nh− ch−¬ng tr×nh tÆng m¸y cña S- chÝnh, ViÔn th«ng t¹i ViÖt Nam trong ®ã cã c¶ lÜnh vùc dÞch vô ®iÖn Fone, CityPhone ®· ®em l¹i cho hai m¹ng nμy mét sè l−îng thuª tho¹i di ®éng. bao ®¸ng kÓ trong mét thêi gian rÊt ng¾n. - Mét th¸ch thøc b¾t nguån tõ chÝnh m« h×nh kinh doanh cña Tõ c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng dÞch vô ViÔn th«ng sÏ dÉn ®Õn doanh nghiÖp ViÔn th«ng trong thêi gian s¾p tíi, ®ã lμ viÖc tiÕn tíi c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng c¸c nguån lùc (vèn, lao ®éng, thiÕt bÞ, cæ phÇn hãa doanh nghiÖp. §iÒu nμy sÏ lμm cho ho¹t ®éng kinh c«ng nghÖ...) cña c¸c doanh nghiÖp. Nh− vËy, c¸c doanh nghiÖp doanh dÞch vô ViÔn th«ng thay ®æi rÊt lín. §Æc biÖt, trong c¸c ho¹t ViÔn th«ng kh«ng chØ ®èi mÆt víi c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng ®Çu ra, ®éng kªnh ph©n phèi. Do vËy, mμ vÊn ®Ò kªnh ph©n phèi lμ mét mμ cßn ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng c¸c yÕu tè ®Çu mèi quan t©m rÊt lín trong thêi gian tíi. vμo cho ho¹t ®éng kinh doanh. H¬n n÷a, møc ®é c¹nh tranh ngμy cμng cao, quy m« ngμy cμng réng. Tõ c¹nh tranh ë mét sè dÞch vô tíi c¹nh tranh nhiÒu lo¹i dÞch vô trªn m¹ng ViÔn th«ng, ®Æc biÖt lμ m¹ng ®iÖn tho¹i di ®éng. - Cïng víi sù c¹nh tranh ngμy cμng gia t¨ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp, kh¸ch hμng ngμy cμng cã nhiÒu quyÒn lùa chän. Do vËy, hä ®ßi hái ngμy cμng cao kh«ng chØ vÒ chÊt l−îng, gi¸ c¶, sù tiÖn lîi mμ cßn c¶ vÒ th¸i ®é, phong c¸ch phôc vô. MÆt kh¸c, søc Ðp tõ d− luËn x· héi còng rÊt lín, v× c¶ hä còng ph¶i c¹nh tranh trong m«i tr−êng kinh tÕ thÞ tr−êng vμ héi nhËp quèc tÕ. C¸c kh¸ch hμng cña c¸c doanh nghiÖp còng chÞu søc Ðp gi¶m chi phÝ trong ®ã cã chi phÝ th«ng tin liªn l¹c ®Ó t¨ng c¹nh tranh. C¸c nhμ ®Çu t− n−íc ngoμi còng yªu cÇu ChÝnh phñ gi¶m chi phÝ dÞch vô ®iÖn tho¹i di ®éng ®Ó chÝnh s¸ch ®Çu t− cña ViÖt Nam hÊp dÉn h¬n, thu hót nhiÒu vèn ®Çu t− h¬n. Qu¸ tr×nh toμn cÇu hãa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng ®ång nghÜa víi viÖc c¹nh tranh kh«ng chØ tÇm quèc gia mμ cßn c¶ tÇm khu vùc vμ quèc tÕ. Theo “Lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ” cña
  17. Ch−¬ng 10: N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña... 267 268 Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... Ch−¬ng 10 n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 10.1. mét sè vÊn ®Ò chung vÒ c¹nh tranh 10.1.1 Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh C¹nh tranh lμ mét ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ hμng hãa, lμ ®iÒu kiÖn sèng cßn cho mçi doanh nghiÖp; nã ¶nh h−ëng ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, c¸c thμnh phÇn kinh tÕ. Tuy nhiªn, ®Ó ®Þnh nghÜa ®−îc kh¸i niÖm c¹nh tranh l¹i kh«ng ph¶i lμ mét vÊn ®Ò ®¬n gi¶n do nã ®−îc sö dông trong nh÷ng ph¹m vi kh¸c nhau tõ c¸ nh©n, doanh nghiÖp, tæ chøc, quèc gia cho ®Õn quèc tÕ; trong khi ®ã nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n cña viÖc c¹nh tranh l¹i ®−îc ®Æt ra kh¸c nhau phô thuéc ®èi t−îng ®−îc xem xÐt lμ mét doanh nghiÖp hay mét quèc gia. V× vËy ®· cã nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ c¹nh tranh nh− sau: Theo C¸c M¸c: “C¹nh tranh lμ sù ganh ®ua, sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c nhμ t− b¶n ®Ó giμnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vμ tiªu thô hμng hãa ®Ó thu hót ®−îc lîi nhuËn siªu ng¹ch”. Theo tõ ®iÓn TiÕng ViÖt th×: “C¹nh tranh lμ sù ganh ®ua gi÷a nh÷ng c¸ nh©n, tËp thÓ cã chøc n¨ng nh− nhau nh»m giμnh phÇn
  18. Ch−¬ng 10: N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña... 269 270 Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... h¬n, phÇn th¾ng vÒ m×nh” tøc lμ n©ng cao vÞ thÕ cña ng−êi nμy vμ ph©n biÖt); c¹nh tranh b»ng nghÖ thuËt tiªu thô s¶n phÈm (tæ chøc lμm gi¶m vÞ thÕ cña ng−êi kh¸c. c¸c kªnh tiªu thô); c¹nh tranh nhê dÞch vô b¸n hμng tèt; c¹nh tranh Theo cuèn Kinh tÕ häc cña P.Samuelson th×: “C¹nh tranh lμ sù th«ng qua h×nh thøc thanh to¸n. k×nh ®Þch gi÷a c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau ®Ó giμnh Víi c¸ch tiÕp cËn trªn, kh¸i niÖm c¹nh tranh cã thÓ hiÓu nh− kh¸ch hμng, thÞ tr−êng”. sau: “C¹nh tranh lμ sù ganh ®ua nhau gi÷a c¸c nhμ doanh nghiÖp trong viÖc giμnh mét nh©n tè s¶n xuÊt hoÆc kh¸ch hμng nh»m n©ng Theo DiÔn ®μn cao cÊp vÒ c¹nh tranh C«ng nghiÖp cña tæ chøc cao vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr−êng, ®Ó ®¹t ®−îc mét môc tiªu kinh Hîp t¸c vμ Ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD) l¹i cho r»ng: “C¹nh tranh lμ doanh cô thÓ, vÝ dô nh− lîi nhuËn, doanh sè hoÆc thÞ phÇn”. §èi kh¶ n¨ng cña c¸c doanh nghiÖp, ngμnh, quèc gia vμ c¸c vïng trong viÖc t¹o ra viÖc lμm vμ thu nhËp cao h¬n trong ®iÒu kiÖn c¹nh víi mçi doanh nghiÖp môc tiªu ®Æt ra khi tham gia thÞ tr−êng th−êng lμ tèi ®a hãa lîi nhuËn; ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®ã doanh tranh quèc tÕ”. nghiÖp cÇn ph¶i t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó giμnh cho m×nh mét vÞ thÕ Ngoμi ra, cßn cã thÓ diÔn ra nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau vÒ nμo ®ã trªn thÞ tr−êng. §Æc biÖt khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ kh¸i niÖm c¹nh tranh. Song qua c¸c ®Þnh nghÜa trªn cã thÓ tiÕp cËn nh− hiÖn nay th× viÖc giμnh vÞ thÕ trªn thÞ tr−êng cßn lμ mét vÊn ®Ò vÒ c¹nh tranh nh− sau: sèng cßn ®èi víi doanh nghiÖp. Khi ®ã doanh nghiÖp nμo giμnh Thø nhÊt, khi nãi ®Õn c¹nh tranh lμ nãi ®Õn sù ganh ®ua nh»m ®−îc nhiÒu thÞ tr−êng th× sÏ dÔ dμng thμnh c«ng trong ho¹t ®éng lÊy phÇn th¾ng cña nhiÒu chñ thÓ cïng tham dù. SXKD cña m×nh. Thø hai, môc ®Ých trùc tiÕp cña c¹nh tranh lμ mét ®èi t−îng cô C¹nh tranh trong mét m«i tr−êng nh− hiÖn nay ®ång nghÜa víi thÓ nμo ®ã mμ c¸c bªn ®Òu muèn giμnh giËt (mét c¬ héi, mét s¶n ganh ®ua: Ganh ®ua vÒ gi¸ c¶, chÊt l−îng, dÞch vô hoÆc kÕt hîp c¸c phÈm dÞch vô, dù ¸n...) mét lo¹t ®iÒu kiÖn cã lîi (mét thÞ tr−êng, yÕu tè nμy víi c¸c nh©n tè kh¸c ®Ó t¸c ®éng ®Õn kh¸ch hμng. §iÒu mét kh¸ch hμng...). Môc ®Ých cuèi cïng lμ kiÕm ®−îc lîi nhuËn cao kiÖn ®Ó xuÊt hiÖn c¹nh tranh lμ ph¶i cã Ýt nhÊt hai chñ thÓ cã quan Thø ba, c¹nh tranh diÔn ra trong mét m«i tr−êng cô thÓ, cã c¸c hÖ ®èi kh¸ng vμ ph¶i cã sù t−¬ng øng gi÷a sù cèng hiÕn vμ phÇn rμng buéc chung mμ c¸c bªn tham gia ph¶i tu©n thñ nh−: §Æc ®iÓm ®−îc h−ëng cña mçi thμnh viªn. s¶n phÈm, thÞ tr−êng, c¸c ®iÒu kiÖn ph¸p lý, c¸c th«ng lÖ kinh doanh... Ngμy nay, vÊn ®Ò c¹nh tranh ngμy cμng ®−îc c¸c doanh nghiÖp Thø t−, trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh c¸c chñ thÓ tham gia c¹nh coi träng. §Ó chèng l¹i viÖc c¹nh tranh kh«ng lμnh m¹nh, c¸c quèc tranh cã thÓ sö dông nhiÒu c«ng cô kh¸c nhau: c¹nh tranh b»ng ®Æc gia ®· vμ ®ang nç lùc ban hμnh vμ hoμn thiÖn c¸c ®iÒu luËt vÒ c¹nh tÝnh vμ chÊt l−îng s¶n phÈm dÞch vô, c¹nh tranh b»ng gi¸ b¸n s¶n tranh. §iÒu nμy sÏ lμ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt ®¶m b¶o viÖc sö dông phÈm dÞch vô (chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ thÊp; chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ cao; hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc. chÝnh s¸ch æn ®Þnh gi¸; ®Þnh gi¸ theo thÞ tr−êng; chÝnh s¸ch gi¸ 10.1.2. C¸c h×nh thøc c¹nh tranh
  19. Ch−¬ng 10: N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña... 271 272 Qu¶n trÞ kinh doanh ViÔn th«ng theo h−íng héi nhËp... Mét doanh nghiÖp khi tham gia thÞ tr−êng c¹nh tranh, ®Ó cã Gi¸ c¶ lμ mét vò khÝ lîi h¹i ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hμnh c¹nh thÓ c¹nh tranh ®−îc th−êng ¸p dông rÊt nhiÒu h×nh thøc c¹nh tranh. tranh, nh−ng ®Ó thùc hiÖn hiÖu qu¶ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã sù C¸c h×nh thøc c¹nh tranh cã thÓ lμ: nghiªn cøu kü l−ìng nh÷ng ph¶n øng tõ phÝa kh¸ch hμng, ®èi thñ a) C¹nh tranh vÒ s¶n phÈm, dÞch vô c¹nh tranh ®Ó tr¸nh x¶y ra mét cuéc chiÕn vÒ gi¸, h¬n n÷a sö dông c«ng cô nμy ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña nhμ n−íc. §Ó c¹nh tranh ®ßi hái s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp ph¶i tháa m·n tèt nhÊt nhu cÇu kh¸ch hμng môc tiªu. C¹nh tranh vÒ s¶n c) C¹nh tranh vÒ ph©n phèi s¶n phÈm, dÞch vô phÈm cã thÓ lμ c¹nh tranh vÒ chÊt l−îng dÞch vô, chÊt l−îng phôc §Ó s¶n phÈm ®Õn tay ng−êi tiªu dïng th× ®ßi hái doanh nghiÖp vô, sù ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô GTGT. Trong m«i tr−êng c¹nh tranh ph¶i cã ®−îc hÖ thèng ph©n phèi ho¹t ®éng ®ñ m¹nh, cã hiÖu qu¶. gay g¾t hiÖn nay c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm dÞch vô lμ sù c¹nh tranh vÒ Hai s¶n phÈm cã chÊt l−îng, gi¸ c¶ t−¬ng tù nhau th× s¶n phÈm nμo nh÷ng g× mμ doanh nghiÖp hoμn chØnh cho s¶n phÈm cña m×nh; thuËn tiÖn víi ng−êi tiªu dïng h¬n sÏ chiÕm −u thÕ h¬n. HiÖn nay, d−íi h×nh thøc bao gãi, dÞch vô, qu¶ng c¸o, t− vÊn cho kh¸ch hμng, bªn c¹nh chó träng hoμn thiÖn ®a d¹ng hãa s¶n phÈm, c¹nh tranh vÒ nh÷ng ®Æc ®iÓm giao hμng, dÞch vô l−u kho... C¹nh tranh vÒ s¶n gi¸ th× c¸c doanh nghiÖp cßn c¹nh tranh víi nhau vÒ hÖ thèng ph©n phÈm cã thÓ lμ hoμn thiÖn s¶n phÈm hiÖn cã b»ng c¸ch c¶i tiÕn c¸c phèi nh− m¹ng l−íi ®¹i lý, c¸c h×nh thøc chuyÓn giao s¶n phÈm tíi th«ng sè chÊt l−îng cña s¶n phÈm dÞch vô hay tiÕn hμnh nghiªn cøu tËn tay kh¸ch hμng. Chän kªnh ph©n phèi nμo lμ mét quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ®Ó ®−a ra c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi tháa m·n tèt h¬n nhu quan träng ¶nh h−ëng l©u dμi ®Õn c«ng t¸c ®Çu t−, ph©n ®o¹n kh¸ch cÇu cña kh¸ch hμng môc tiªu, c¹nh tranh b»ng viÖc ®a d¹ng hãa s¶n hμng vμ toμn bé chiÕn l−îc Marketing cña doanh nghiÖp. phÈm, ®a d¹ng hãa c¸c th«ng sè cña s¶n phÈm dÞch vô. d) C¹nh tranh vÒ xóc tiÕn b¸n hμng: b) C¹nh tranh vÒ gi¸ C«ng t¸c xóc tiÕn b¸n hμng bao gåm: Doanh nghiÖp nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr−êng, sù gi·n në nhu Qu¶ng c¸o ®· trë nªn quan träng vμ kh«ng thÓ thiÕu trªn tÊt c¶ cÇu s¶n phÈm c¹nh tranh theo gi¸, gi¸ c¸c s¶n phÈm c¹nh tranh, gi¸ c¸c thÞ tr−êng, vμ khi c¹nh tranh trë nªn quyÕt liÖt h¬n th× chi phÝ cña ®èi thñ c¹nh tranh, so s¸nh chi phÝ cho s¶n phÈm cña m×nh ®Ó qu¶ng c¸o t¨ng vμ chiÕn dÞch qu¶ng c¸o còng ®−îc thiÕt kÕ tinh vi tõ ®ã cã c¬ së h×nh thμnh gi¸. Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c h¬n. Th«ng qua truyÒn th«ng, qu¶ng c¸o doanh nghiÖp thu hót chÝnh s¸ch gi¸ ph©n biÖt nh»m khai th¸c triÖt ®Ó ®é co gi·n cña c¸c kh¸ch hμng chó ý ®Õn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, thuyÕt phôc hä møc cÇu nh− gi¸ thay ®æi theo sè l−îng sö dông s¶n phÈm. Gi¸ thay vÒ c¸c −u viÖt cña s¶n phÈm so víi c¸c s¶n phÈm c¹nh tranh. TruyÒn th«ng, qu¶ng c¸o gióp doanh nghiÖp t¨ng doanh sè cña c¸c ®æi theo thêi gian sö dông s¶n phÈm. Gi¶m gi¸ cho c¸c tÇng líp x· s¶n phÈm hiÖn t¹i, t¹o ra sù nhËn biÕt vμ −a thÝch cña kh¸ch hμng héi, ®èi t−îng −u tiªn, c¸c vïng −u tiªn vμ gi¶m gi¸ t¹m thêi. ®èi víi c¸c s¶n phÈm míi, vμ x©y dùng mét h×nh ¶nh ®Ñp vÒ doanh nghiÖp trong m¾t ng−êi tiªu dïng.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2418 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2