Hội thảo: Phương pháp nghiên cứu khoa học trình bày những khái niệm cơ bản về nghiên cứu, các phương pháp luận nghiên cứu khoa học, các công trình xuất bản, nghiên cứu theo chuyên ngành và một số câu hỏi thảo luận.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Hội thảo: Phương pháp nghiên cứu khoa học - GS.TS. Bùi Tùng
- Hội thảo
“PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC”
Người trình bày: Gs. TS. Bùi Tùng
Đại học Hawaii-Hoa Kỳ
Trung tâm Học liệu-Đại học Thái Nguyên, 07-08/10/2008
- Làm nghiên cứu khoa học
Gs. TS. Bui Tung
Tung Bui, PhD, Dr.rer.pol.
University of Hawaii
Matson Navigation Company Distinguished Professor of Global Business
Graduate Chair and Director of PhD Program in International Management
Phương pháp luận về nghiên cứu/ Dự án TTHL
Tháng 10 - 2008
- Một số lưu ý trước …
• Noi ve chu de này trong hai ngày qua là mot cu chi anh hung.
Viec de cap toi moi van de là khong the
• Khoa hoc là linh vuc rat pho cap, nhung cung rat
khac biet. Noi ve phuong phap nghien cuu chung
chung khong là gi ca, … nhung lai là su thach thuc
• Cac nhà khoa hoc co nhieu cach khac nhau de
nghien cuu. Day chi là mot su nhin nhan ca nhan
• Muc dich o day là chia se kinh nghiem voi cac ban,
khong phai là mot bài giang chinh thong ve làm
nghien cuu là the nào.
3
LRC © Bui, 2008
- Nội dung chương trình
• Những khái niệm cơ bản về nghiên cứu
– Nghien cuu là gi, và cai gi khong phai là nghien cuu
– Nghien cuu bat nguon tu dau?
– Nhung su chuyen giao trong nghien cuu
• Các phương pháp luận
– Qua trinh nghien cuu
– Nghien cuu dinh luong và nghien cuu dinh tinh
• Phía sau hậu trường …
– Trinh bày nhung cong trinh da xuat ban
– Ky thuat và phong cach viet và trinh bày / Nhung truong hop cong
trinh cua ban bi bac bo (khong duoc chap nhan)
• Nghiên cứu theo chuyên nghành
– Kinh te hoc, Thuong mai, Khoa hoc Chinh tri, Khoa hoc May tinh
• Câu hỏi / Thảo luận 4
LRC © Bui, 2008
- Nhận thức luận, phương pháp luận,
và phương pháp
• Nhận thức luận là mot hoc thuyet ve tri thuc.
"ἐaƒaƒeƒeήƒaƒÅ or episteme" (tri thuc hay là khoa hoc) và
"ƒaόƒÁƒÍς or logos" (Giai thich /su giai nghia)
• Phương pháp luận là mot thuyet hay là su phan tich ve
viec nghien cuu duoc tien hành hoac can phai duoc tien hành
nhu the nào
• Mot phương pháp nghien cuu là mot ky thuat thu thap
chung cu hay là cach tien hành thu thap chung cu
Sandra Harding “Có phương pháp bênh vực phụ nữ
(nam nữ bình quyền) không?”
5
LRC © Bui, 2008
- Su xac nhan
Tri thức Đức tin
Chân lý
Su nghien cuu ve tri thuc là gi? Cai gi ta
biet, và cai gi ta khong biet
(Plato)
6
LRC © Bui, 2008
- Sự khác biệt giữa ‘Phương pháp’
và “Phương pháp luận” là gì?
Phương pháp: Phương pháp luận:
• Ky thuat thu thap • Ly thuyet co ban và su
bang chung phan tich ve nghien
• Nhieu cach tien hành cuu duoc thuc hien
trong viec thu thap hoac can phai duoc
thong tin tien hành nhu the nào
(Sandra Harding)
7
LRC © Bui, 2008
- Động cơ thúc đẩy
• Động cơ thúc đẩy việc nghiên cứu:
– Nghiên cứu thuần tuý: Nang cao hieu biet ve cac hien
tuong
– Nghiên cứu mang tính công cụ: mot van de can co mot giai
phap (loi giai)
– Nghiên cứu ứng dụng: Mot giai phap can cac linh vuc ap
dung
• Động cơ thúc đẩy phương pháp luận nghiên cứu
– kiem soat (dinh tinh) qua trinh nghien cuu
– cong nhan ket qua nghien cuu
– so sanh nhung cach tiep can nghien cuu
– ton trong nhung nguyen tac cua thuc tien khoa hoc co gia
tri
8
LRC © Bui, 2008
- Tại sao nghiên cứu
lại cần thiết hơn bao giờ hết?
– Nhung moi truong làm an moi, (phan ung moi cua nguoi tieu dung,
cac mo hinh kinh doanh moi, thuong mai toàn cau – nhieu soch giao
trinh cho nhieu chuyen ngành dang duoc viet – thien van hoc, kinh
te hoc, xa hoi hoc, vv.)
– Cong nghe moi trong tat ca cac linh vuc, tu cong nghe sinh hoc
cho toi khoa hoc ve con nguoi
– Qua tai ve thong tin thay vi thieu thung tin
– Toc do van dong cua khoa hoc là khong the cuong lai, do vay
luon co chu de nghien cuu de kham pha!
– Hon 99% coc nhà khoa hoc ve nhan loai nay
van cun song!
9
LRC © Bui, 2008
- Nghiên cứu là gì?
• Nghiên cứu có ý nghĩa khác nhau đối với những người
khác nhau
• Nhiều cách tiếp cận và phạm vi nghiên cứu
– Tinh ky thuat doi voi hành vi cu xu
– Su giai thich doi voi su du doan
– Tinh toàn cau doi voi tinh dia phuong
– Ly thuyet doi voi thuc tien.
– Nhung moi cach tiep can co mot phuong phap “thich hop” cho
no … ban phai hieu rang phuong phap “thich hop” o day co
nghia là no phai duoc chap nhan trong pham vi do.
• Tương lai: Nghiên cứu liên ngành nhiều chuyên gia
– “Kiem tra kien thuc chuyen gia”
– Loi giai là gi?
10
LRC © Bui, 2008
- Nghiên cứu là …
“…Quá trình thu thập và phân
tích thông tin (dữ liệu) có hệ
thống để làm tăng thêm sự hiểu
biết về một hiện tượng làm ta
băn khoăn hoặc quan tâm.”
11
LRC © Bui, 2008
- Nghiên cứu:
Một định nghĩa có tính triết học
• Nghiên cứu:
– Mot hoat dong dong gop vào su hieu biet ve mot hien tuong
[Kuhn, 1962; Lakatos, 1978]
• Hien tuong: mot tap hop nhung hành vi cu xu cua mot so thuc
the mà mot nhom cac nhà nghien cuu quan tam
• Su hieu biet: kien thuc cho phep du doon ve hành vi cu xu
theo mot khoa canh nào do cua hien tuong
• Nhung hoat dong (su tich cuc) duoc cho là thich hop de san
sinh ra su hieu biet (kien thuc) là cac phuong phap nghien cuu
và cac ky thuat cua nhom nghien cuu
– Nhung nhom nghien cuu theo mot mo hinh doi voi nhung nhom
nghien cuu da mo hinh (Thoa thuan ve hien tuong quan tam và
cac phuong phap nghien cuu)
12
LRC © Bui, 2008
- Định nghĩa của tôi về nghiên cứu
• Nghệ thuật khám phá tri thức
– vi du, ly thuyet moi - Rat can su ket noi xa hoi cho
nhung nguoi nhut nhat (hay thu minh) (???); Tren thi
truong do dien tu, gia cua mot san pham thi it quan trong
hon (???)
• Nghệ thuật thực thi tri thức thành công
– Vi du, su dung mot mo hinh quan ly de giup cho viec lua
chon mot nhà may moi.
13
LRC © Bui, 2008
- Tại sao lại làm công tác nghiên cứu?
• Để hiểu biết sâu hơn một hiện tượng cụ
thể
– Vi du, tai sao nguoi ta lai tieu nhieu tien nhu vay cho
dien thoai di dong?
• Để giải quyết những điều còn ngờ vực
– Vi du, Neu tang gia 10%, dieu gi se xay ra voi khoi
luong hàng ban ra cua toi?
14
LRC © Bui, 2008
- Các môn khoa học
• Các loại hình nghiên cứu [Simon, 1996]:
– Khoa hoc tu nhien: Nhung hien tuong xay ra trong the gioi
(tu nhien hoac xa hoi)
• Khoa hoc thiet ke ~ khoa hoc cua su nhan tao:
– mot phan hay là toàn bo cac hien tuong co the duoc tao ra
– nghien cuu cac doi tuong hay là hien tuong duoc thiet ke de
dat duoc nhung muc dich nào do
– Khoa hoc xa hoi: qua trinh hinh thành lop cau truc cua mot
he thong xa hoi và tac dong cua no len cac qua trinh và to
chuc xa hoi
– Khoa hoc ung xu: Cac qua trinh quyet dinh và chien luoc giao
tiep trong và giua cac to chuc (co quan) trong mot he thong
xa hoi
15
LRC © Bui, 2007
- Các phương pháp khoa học
và nghệ thuật trình bày
• KHOA HỌC: • NGHỆ THUẬT TRÌNH BÀY:
• Thực nghiệm – Nghien cuu hoat dong
trong phòng thí nghiệm – Tinh chu quan / tranh luan
• Thực nghiệm ngoài troi
– Tinh mo ta / trinh bày co
• Khao sat nghe thuat
• Nghien cuu truong
– Nghien cuu trong tuong lai
hop cu the
– Phê bình, xem xét
• Du bao
• Mo phong
• (Nghien cuu dat nen
Những cách tiếp cận có tính kết hợp :
mong)
Các nghiên cứu theo chiều dọc
(Nghiên cứu thực tiễn hợp tác) Nguồn: Galliers, R.
(Tính biện chứng)
16
LRC © Bui, 2007
- Cách nhìn hòa hợp các phương pháp
và phương pháp đối lập
CV,
SS Trách nhiệm
cao
Thiếu tác dụng
của người quan
Đời sống sát
thực
(thời gian)
Chụp nhanh Tình tiết Dự án Năm/ thập kỷ
17
LRC © Bui, 2007
- Và đừng quên nghiên cứu thiết kế
– Khoa hoc tu nhien: Nhung hien tuong xay
ra trong the gioi (tu nhien hoac xa hoi)
• Khoa hoc thiet ke ~ khoa hoc cua su
nhan tao:
– mot phan hay là toàn bo cac hien tuong co the
duoc tao ra
– nghien cuu cac doi tuong hay là hien tuong duoc
thiet ke de dat duoc nhung muc dich nào do
– Simon (1966)
18
LRC © Bui, 2007
- (biểu tượng)
Hien tuong
Khoa học
Toán học
Thiết kế
Định luật
Hội họa Mạng
Tổng hợp
ngữ nghĩa
Thiết kế
Phân tích
sản phẩm (CS)
Kỹ thuật
cơ khí Cac hoat dong
Hóa học
Thực
H1: Một sơ đồ nhận thức về các nghành khoa học
19
LRC © Bui, 2007
[Owen,1997]
- Những khái niệm cơ bản
về nghiên cứu thiết kế
• Mô hình của quá trình
• Các loại hiện vật do bàn tay con người
làm ra:
– Ket qua cua cong trinh nghien cuu
• cấu trúc hiện vật
– Noi dung cua cach tiep can nghien cuu
• Đánh giá:
– cac tieu chuan danh gia
– cach tiep can danh gia
20
LRC © Bui, 2007
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
