Hướng dẫn nuôi lợn lấy thịt

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:85

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Kỹ thuật chăn nuôi lợn thịt" giới thiệu đến bạn đọc những kinh nghiệm quý báu về chăn nuôi lợn thịt của nhân dân ta đồng thời được nâng cao hơn bằng các kỹ thuật tiên tiến phù hợp với điều kiện chăn nuôi nông hộ hiện nay. Hy vọng cuốn sách sẽ mang đến cho bạn đọc, đặc biệt các nhà chăn nuôi lợn thịt một số thông tin bổ ích. Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm các nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hướng dẫn nuôi lợn lấy thịt

Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ViÖn Ch¨n nu«i TS. Ph¹m Sü TiÖp Kü thuËt ch¨n nu«i lîn thÞt Nhµ xuÊt b¶n Lao ®éng - x· h«i 1
Lêi nãi ®Çu Ch¨n nu«i lîn thÞt lµ kh©u cuèi cïng trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt thÞt lîn. §ã lµ mét m¾t xÝch quan träng quuyÕt ®Þnh kh«ng nh÷ng vÒ sè l−îng mµ cßn vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm thÞt lîn cho tiªu dïng trong n−íc vµ cho xuÊt khÈu. Nu«i lîn thÞt cã tû lÖ n¹c cao, thÞt lîn s¹ch (lîn khoÎ m¹nh, thÞt kh«ng tån d− thuèc kh¸ng sinh, c¸c lo¹i kim lo¹i nÆng vµ hormone sinh tr−ëng v.v.) ®ang lµ yªu cÇu cña s¶n suÊt vµ tiªu dïng hiÖn nay. Do ®ã, ch¨n nu«i lîn thÞt ®óng quy tr×nh kü thuËt lµ mét viÖc hÕt søc cÇn thiÕt. Môc tiªu ch¨n nu«i lîn thÞt cÇn ph¶i ®¹t lµ: - Lîn t¨ng träng nhanh, tiªu tèn thøc ¨n thÊp, thêi gian nu«i ng¾n, gi¸ thµnh h¹. - ThÞt lîn cã chÊt l−îng cao (nhiÒu n¹c, thÞt th¬m ngon vµ an toµn søc khoÎ cho ng−êi tiªu dïng). §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu trªn, ng−êi ch¨n nu«i lîn thÞt ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc nhÊt ®Þnh, ph¶i tu©n theo nh÷ng quy tr×nh kü thuËt ®O ®−îc tæng kÕt tõ qu¸ tr×nh nghiªn cøu khoa häc vµ ®−îc kiÓm nghiÖm trong thùc 2
tÕ s¶n xuÊt, bao gåm tõ kh©u chän gièng, chuÈn bÞ chuång tr¹i, thøc ¨n, ®Õn kü thuËt ch¨m sãc, nu«i d−ìng, qu¶n lý, vÖ sinh thó y, m«i tr−êng vµ ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n kinh tÕ trong ch¨n nu«i lîn thÞt. Cuèn s¸ch nhá "Kü thuËt ch¨n nu«i lîn thÞt" cña chóng t«i ra ®êi nh»m giíi thiÖu nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u vÒ ch¨n nu«i lîn thÞt cña nh©n d©n ta ®ång thêi ®−îc n©ng cao h¬n b»ng c¸c kü thuËt tiªn tiÕn phï hîp víi ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i n«ng hé hiÖn nay. Hy väng cuèn s¸ch sÏ mang ®Õn cho b¹n ®äc, ®Æc biÖt c¸c nhµ ch¨n nu«i lîn thÞt mét sè th«ng tin bæ Ých. MÆc dï ®O cã nhiÒu cè g¾ng nh−ng ch¾c ch¾n cuèn s¸ch sÏ cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®−îc bæ xung, rÊt mong nhËn ®−îc nhiÒu ý kiÕn gãp ý phª b×nh ®Ó cuèn s¸ch "Kü thuËt ch¨n nu«i lîn thÞt" ngµy cµng ®−îc hoµn thiÖn vµ thùc sù trë thµnh ng−êi b¹n cña nhµ n«ng. T¸c gi¶. 3
Ch−¬ng I: ChuÈn bÞ lîn gièng nu«i thÞt I. C¸ch chän lîn nu«i thÞt 1.1. Con gièng: Trong ch¨n nu«i lîn, gièng lµ tiÒn ®Ò, thøc ¨n lµ c¬ së cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. Do ®ã chän ®−îc lîn con gièng chuÈn cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt (nu«i mau lín) lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña ng−êi ch¨n nu«i. Mét sè gièng lîn nu«i thÞt phæ biÕn, cho n¨ng suÊt cao hiÖn nay lµ: - Lîn lai 1/2 m¸u ngo¹i: vÝ dô lîn F1 (§B x MC); F1 (LR x MC) ®ã lµ lîn F1 (bè ngo¹i x mÑ ®Þa ph−¬ng). - Lîn lai 3/4 m¸u ngo¹i: §ã lµ lîn F2 (bè ngo¹i x mÑ F1). VÝ dô lîn F2[LR x (§B x MC)] hoÆc F2[§B x (LR x MC)]. - Lîn lai 7/8 m¸u ngo¹i: vÝ dô con lai {LR x [§B x (LRx MC)]} - Lîn ngo¹i thuÇn: lîn Yorkshire , Landrace. - Lîn lai ngo¹i x ngo¹i (2; 3; 4; 5 m¸u ngo¹i). 4
Lîn lai cµng cã tû lÖ m¸u ngo¹i cao th× tèc ®é lín cµng nhanh h¬n, tiªu tèn thøc ¨n cho 1kg t¨ng träng cµng gi¶m vµ tû lÖ n¹c cµng cao. Tuy nhiªn, lîn lai cã tû lÖ m¸u ngo¹i cao ( ≥75%) th× ®ßi hái ®iÒu kiÖn dinh d−ìng cao h¬n so víi lîn lai cã tû lÖ m¸u ngo¹i thÊp (50%). Bªnh c¹nh ®ã ng−êi ch¨n nu«i còng cÇn biÕt r»ng lîn lai cã tû lÖ m¸u ngo¹i thÊp th× dï ®−îc nu«i víi chÕ ®é dinh d−ìng cao còng kh«ng ®¹t ®−îc tû lÖ n¹c cao nh− lîn lai cã nhiÒu m¸u ngo¹i vµ lîn ngo¹i. ViÖc lùa chän lîn con gièng nu«i thÞt phô thuéc vµo kh¶ n¨ng kinh tÕ, ®iÒu kiÖn chuång tr¹i vµ tr×nh ®é kü thuËt cña ng−êi ch¨n nu«i. 1.2. Ngo¹i h×nh, thÓ chÊt: Ngo¹i h×nh vµ thÓ chÊt thÓ hiÖn t×nh h×nh søc khoÎ vµ phÈm gièng cña lîn. Khi chän lîn con gièng ®Ó nu«i thÞt, cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm sau ®©y: + Chän nh÷ng con m×nh dµi, c©n ®èi, l−ng th¼ng, bông thon gän, m«ng vai në, gèc ®u«i to, ch©n thanh, th¼ng vµ ch¾c ch¾n, cã 12 vó trë lªn (thÓ hiÖn sù di truyÒn ®Çy ®ñ c¸c tÝnh tr¹ng tèt cña bè mÑ). Lîn con 5
sau cai s÷a 60 ngµy tuæi ph¶i ®¹t 14-16 kg (lîn lai), 18- 20kg (lîn ngo¹i). + Chän nh÷ng con cã thÓ chÊt khoÎ m¹nh, da dÎ hång hµo, l«ng th−a ãng m−ît (nh÷ng con da sÇn sïi, l«ng dÇy lµ lîn cã bÖnh, nu«i sÏ chËm lín), m¾t tinh nhan, ®i l¹i ho¹t b¸t, nhanh nhÑn, phµm ¨n. + Kh«ng chän nh÷ng con cßi cäc cã khuyÕt tËt nh− khÌo ch©n, óng rèn, cã tËt ë miÖng, mòi. + Chän ®µn lîn ®r ®−îc tiªm phßng ®Çy ®ñ c¸c lo¹i bÖnh dÞch t¶, tô dÊu, phã th−¬ng hµn vµ lë måm long mãng. + Lîn lai F1 (ngo¹i x néi) ph¸t dôc sím h¬n, khi ®−îc 60-70 kg ®r xuÊt hiÖn ®éng dôc vµ ®ßi phèi gièng, nªn nu«i lîn F1 lÊy thÞt (®¹t 90-100kg) cÇn ph¶i thiÕn. Lîn ®ùc thiÕn lóc 20-21 ngµy tuæi, lîn c¸i thiÕn lóc 3 th¸ng tuæi khi ®¹t khèi l−îng 25-30kg. + Lîn ngo¹i vµ lîn lai nhiÒu m¸u ngo¹i nu«i thÞt (c¶ ®ùc vµ c¸i) kh«ng cÇn thiÕn v× lîn sinh tr−ëng ph¸t triÓn nhanh h¬n, khi cã dÊu hiÖu ®éng dôc, lîn ®r cã khèi l−îng giÕt thÞt (90-100kg) 6
Lîn thÞt, con lai F1 Lîn thÞt, con lai 50% m¸u ngo¹i 75% m¸u ngo¹i II. Giíi thiÖu mét sè gièng lîn tham gia s¶n xuÊt ra lîn lai nu«i thÞt (ngo¹i x néi): C¸c gièng lîn néi thuÇn ë n−íc ta nh− lîn Mãng c¸i, Ø,...cã n¨ng suÊt thÊp (10 th¸ng tuæi chØ ®¹t 65-70kg víi møc tiªu tèn thøc ¨n cao tõ 4-5,5kg thøc ¨n/1kg t¨ng träng, tû lÖ thÞt n¹c/ thÞt xÎ chØ ®¹t tõ 34-36%. Lîn n¸i Mãng c¸i 7
C¸c gièng lîn Thuéc nhiªu, Ba xuyªn (ë phÝa Nam) n¨ng suÊt nu«i thÞt cã cao h¬n so víi lîn Mãng c¸i, Ø ... ë phÝa B¾c song vÉn thÊp h¬n so víi lîn ngo¹i. Lîn ®¹t t¨ng träng 350 - 450 g/ngµy (ë 9-10 th¸ng tuæi ®¹t 70-80kg - lîn Ba xuyªn), ë lîn Thuéc nhiªu (9-10 th¸ng tuæi ®¹t 90- 100kg). Tû lÖ thÞt n¹c/thÞt xÎ ®¹t 41-44%. Lîn Ba xuyªn C¸c gièng lîn ngo¹i sö dông ®ùc gièng ®Ó s¶n xuÊt lîn th−¬ng phÈm trªn nÒn n¸i néi hoÆc n¸i lai (ngo¹i x néi): Lîn Yorkshire ®−îc t¹o ra ë n−íc Anh vµ c«ng nhËn gièng n¨m 1851. Lîn cã mµu l«ng da tr¾ng, th©n h×nh ph¸t triÓn c©n ®èi, 4 ch©n v÷ng ch¾c. Lîn ®ùc tr−ëng thµnh cã thÓ ®¹t 330-380 kg vµ lîn c¸i tr−ëng thµnh ®¹t tõ 220- 280kg. Lîn n¸i ®¹t sè con s¬ sinh/æ 10-12con. Lîn nu«i thÞt ®¹t träng l−îng 90-100kg ë 160-180 ngµy tuæi. Tû lÖ 8
n¹c/thÞt xÎ ®¹t 52-54%. HiÖn nay ë n−íc ta cã lîn Yorkshire cã nguån gèc tõ nhiÒu n−íc kh¸c nhau nh− NhËt, Ph¸p, §øc, BØ, Anh, Mü, Canada... Lîn ®ùc Landrace Lîn ®ùc Yorkshire Lîn Landrace: gièng lîn nµy ®−îc t¹o ra ë §an M¹ch, c«ng nhËn gièng vµo n¨m 1890. Lîn cã mµu l«ng da tr¾ng, lîn cã d¸ng h×nh thoi (m«ng ph¸t triÓn h¬n ngùc), tai to vµ rñ che 2 m¾t (trõ Landrace BØ). Lîn ®ùc tr−ëng thµnh nÆng 350-400kg, lîn c¸i tr−ëng thµnh nÆng 220-300kg. Lîn n¸i ®Î tõ 11-12con/æ . Lîn nu«i thÞt ®¹t khèi l−îng 90- 100kg ë 170-190 ngµy tuæi. TØ lÖ n¹c/thÞt xÎ ®¹t 54-56%. HiÖn nay ë n−íc ta cã lîn Landrace víi nguån gèc xuÊt xø tõ c¸c n−íc nh− NhËt, BØ, Ph¸p, Mü, Anh, óc, Canada... III. Giíi thiÖu c¸c c«ng thøc lîn lai (ngo¹i x néi) s¶n xuÊt lîn th−¬ng phÈm. 9
1/ C¸c c«ng thøc lai, t¹o lîn nu«i thÞt cã 50% m¸u lîn ngo¹i vµ 50% m¸u lîn néi 1 §ùc Y x n¸i MC 9 §ùc D x n¸i MC 2 §ùc Y x n¸i Ø 10 §ùc D x n¸i I 3 §ùc Y x n¸i Lang 11 §ùc Coocvan x n¸i hång MC 4 §ùc L x n¸i MC 12 §ùc Coocvan x n¸i I 5 §ùc L x n¸i Ø 13 §ùc Y x n¸i TN 6 §ùc L x n¸i Lang hång 14 §ùc Y x n¸i BX 7 §ùc DE x n¸i MC 15 §ùc L x n¸i BX 8 §ùc DE x n¸i I 16 §ùc L x n¸i TN *Ghi chó: Y - Yorkshire . DE - lîn tr¾ng tai ®øng cã nguån gèc ë §øc L - Landrace. TN - lîn Thuéc nhiªu MC- lîn Mãng c¸i. BX- lîn Ba xuyªn D - lîn Duroc Sau ®©y lµ mét sè c«ng thøc lîn lai s¶n xuÊt lîn th−¬ng phÈm F1 cã 50% m¸u ngo¹i hiÖn ®ang ®−îc ¸p dông réng rri trong s¶n xuÊt ë c¸c tØnh phÝa B¾c: 10
- Lîn ®ùc Yorkshire x n¸i MC. - Lîn ®ùc Landrace x n¸i MC. - Lîn ®ùc DE x n¸i MC. ë c¸c tØnh phÝa Nam (VÜnh long, Trµ vinh, CÇn th¬, Sãc tr¨ng, Minh h¶i, Kiªn giang, TiÒn giang) s¶n xuÊt lîn F1 gi÷a lîn ®ùc L, ®ùc Y víi n¸i nÒn Thuéc nhiªu, Ba xuyªn. - Lîn lai F1 t¹o ra tõ ®ùc Y hoÆc L hoÆc DE víi n¸i Mãng c¸i cã mµu l«ng da tr¾ng, thØnh tho¶ng cã bít ®en nhá trªn tr¸n, r¶i r¸c ë 1 sè c¸ thÓ cã bít ®en ë phÇn l−ng hoÆc m«ng. Lîn nu«i thÞt ®¹t träng l−îng 90-95kg lóc 220-240 ngµy tuæi. Møc tiªu tèn thøc ¨n tõ 3,6-4,2kg. TØ lÖ n¹c /thÞt xÎ ®¹t tõ 36-43%. - Lîn F1 t¹o ra tõ ®ùc Y víi n¸i Thuéc nhiªu ®¹t t¨ng träng 500-520g/ngµy (®¹t 90-100kg ë 8-9 th¸ng tuæi víi møc TTTA 3,1-3,5kg, tØ lÖ n¹c trung b×nh 51%. Lîn F1 t¹o ra tõ ®ùc L x n¸i Ba xuyªn ®¹t t¨ng träng thÊp 350-400g/ngµy (®¹t träng l−îng 90-95kg lóc 10 th¸ng tuæi víi møc TTTA trung b×nh 3,23kg/kg t¨ng träng. TØ lÖ n¹c trung b×nh 50,6%. 11
2/ C¸c c«ng thøc lai, t¹o lîn lai nu«i thÞt cã 75% m¸u lîn ngo¹i vµ 25% m¸u lîn néi. 1. §ùc Y x n¸i F1(YMC) 5. §ùc DE x n¸i F1(CW. I) 2. §ùc L x n¸i F1(YMC) 6. §ùc L x n¸i F1(LMC) 3. §ùc L x n¸i F1(CWMC) 7. §ùc L x n¸i F1(TN.Y) 4. §ùc D x n¸i F1(CWMC) 8. §ùc L x n¸i F1(BX.Y) Lîn lai nu«i thÞt cã 75% m¸u lîn ngo¹i vµ 25% m¸u lîn néi ®¹t c¸c chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt nh− sau: - §¹t träng l−îng 90-95kg lóc 200-210 ngµy tuæi, tiªu tèn thøc ¨n tõ 3,4 - 3,7kg/1kg t¨ng träng, tØ lÖ n¹c/thÞt xÎ ®¹t 45,7 - 47%. (c¸c c«ng thøc 1,2,3,4 vµ 6) C¸c c«ng thøc lîn lai 3 m¸u phæ biÕn hiÖn nay ë phÝa B¾c lµ nu«i lîn lai 3 m¸u vµ c«ng thøc lai cô thÓ nh− sau: C«ng thøc 1: §ùc Y N¸i x MC §ùc C¸i F1(YMC) x §ùc L F1(YMC) 12
tÊt c¶ nu«i thÞt chän lîn c¸i tèt lµm gièng C¸i §ùc F2(YMC) F2L(YMC) Nu«i thÞt Phæ biÕn sau c«ng thøc lîn lai 3 m¸u ë trªn lµ c«ng thøc lîn lai 2 m¸u s¶n xuÊt lîn nu«i thÞt cã 75% m¸u ngo¹i vµ 25% m¸u néi nh− sau: C«ng thøc 2: §ùc Y1 x N¸i §ùc N¸i F1(Y1MC F1(Y1MC) §ùc Y2 tÊt c¶ nu«i thÞt chän c¸i g©y n¸i sinh s¶n §ùc F2 Y2(Y1MC) F2Y2(Y1MC) nu«i thÞt 13
Y1 vµ Y2 lµ 2 ®ùc cïng gièng Yorkshire kh«ng ®−îc cã quan hÖ vÒ huyÕt thèng. (nh− cha - con; anh - em; chó- ch¸u) v× nÕu Y1 vµ Y2 ®ång huyÕt th× lîn n¸i, lîn thÞt sÏ cho n¨ng suÊt thÊp do suy tho¸i cËn huyÕt. C«ng thøc lîn lai 3 m¸u t¹o lîn thÞt cã 75% m¸u ngo¹i phæ biÕn ë 1 sè tØnh ®ång b»ng s«ng cöu long nh− sau: C«ng thøc 1: §ùc Y x N¸i TN §ùc lai N¸i lai §ùc L (YTN) nu«i thÞt §ùc L(YTN) C¸i L(YT Nu«i thÞt 14
C«ng thøc 2: §ùc Y x N¸i BX §ùc C¸i lai §ùc L (YBX) lai(YBX) §ùc L(YBX) C¸i L(YBX) Nu«i thÞt Ghi chó: TN - Lîn Thuéc nhiªu BX - Lîn Ba xuyªn 3. C¸c c«ng thøc lai s¶n xuÊt lîn th−¬ng phÈm cã 7/8 m¸u ngo¹i vµ 1/8 m¸u lîn néi. 15
C«ng thøc 1: §ùc Y x N¸i MC §ùc §ùc L1 F1(YMC) N¸i F1(YMC) N¸i F2 §ùc L2 L1(YMC) ®ùc F2 L1(YMC) Lîn thÞt L2 (L1YMC) (75% m¸u L; 12,5% m¸u Y vµ 12,5% m¸u MC) Ghi chó: §ùc L1 vµ ®ùc L2 lµ ®ùc gièng Landrace nh−ng kh«ng ®−îc cã quan hÖ huyÕt thèng nh− cha - con ; anh - em; chó - ch¸u; b¸c - ch¸u. 16
C«ng thøc 2: §ùc L1 x N¸i MC §ùc L2 §ùc (LMC) N¸i F1 (L1MC) §ùc L3 N¸i F2L2(L1MC) Lîn thÞt L3(L.2L1MC) (87,5% m¸u L vµ 12,5% m¸u MC) Ghi chó: §ùc L1, L2 vµ L3 lµ ®ùc gièng Landrace nh−ng kh«ng ®−îc cã quan hÖ huyÕt thèng nh− cha - con ; anh - em; chó - ch¸u; b¸c - ch¸u. 17
Lîn n¸i lai 75% m¸u ngo¹i vµ ®µn con. 18
Ch−¬ng II. Chuång tr¹i ch¨n nu«i lîn thÞt I-Yªu cÇu vÒ khu ®Êt x©y dùng: Khu ®Êt x©y dùng tr¹i lîn thÞt cÇn ph¶i: - Phï hîp víi quy ho¹ch tæng thÓ cña vïng, cao r¸o, tho¸ng m¸t, thuËn lîi cho tho¸t n−íc b»ng ph−¬ng ph¸p tù ch¶y. NÕu gÇn s«ng ngßi th× ph¶i cao h¬n mùc n−íc d©ng cao nhÊt hoÆc ®Ønh sãng cao nhÊt 0,5m. - ThuËn tiÖn cho cung cÊp ®iÖn, n−íc tõ m¹ng l−íi chung cña khu vùc hoÆc cã kh¶ n¨ng tù cung cÊp n−íc t¹i hå tõ m¹ch n−íc ngÇm. - ThuËn tiÖn cho viÖc tæ chøc ®−êng giao th«ng ®Ó ®¶m b¶o vËn chuyÓn lîn gièng, vËt t−, thøc ¨n vµ s¶n phÈm cña tr¹i. II. C¶nh quan m«i tr−êng vµ quan hÖ hµng xãm. - Khi thiÕt kÕ x©y dùng tr¹i lîn cÇn chó ý kho¶ng c¸ch hîp lý ®èi víi c¸c ®¬n vÞ xung quanh, nhµ ë vµ ®−êng giao th«ng. Kho¶ng c¸ch ly vÖ sinh tèi thiÓu tõ Tr¹i lîn 19
®Õn c¸c lo¹i c«ng tr×nh x©y dùng trong vïng STT §èi t−îng ph¶i c¸ch ly Kho¶ng c¸ch tèi thiÓu ®Õn Tr¹i lîn(m). 1 §−êng giao th«ng -§−êng « t« 200 - §−êng xe löa 100 2. Khu d©n c− 100 3. Khu c«ng nghiÖp 500 4. C«ng tr×nh phôc vô ch¨n nu«i - Tr¹m thó y 500 - Khu lîn c¸ch ly 200 - Bri ch«n gia sóc 400 - Lß mæ 200 5. C¸c tr¹i ch¨n nu«i kh¸c 500 - ThiÕt kÕ chuång ph¶i ®¬n gi¶n ch¾c ch¾n, bÒn vµ gän gµng s¹ch sÏ, h×nh d¸ng vµ mµu s¾c ph¶i ®Ñp. - Trong thiÕt kÕ x©y dùng ph¶i chó ý ®Õn phong c¶nh xung quanh tr¹i vµ ®iÒu kiÖn vÖ sinh thó y; qu¶n lý chÆt chÏ viÖc xö lý ph©n vµ n−íc th¶i, gi¶m tèi ®a mïi h«i ¶nh h−ëng ®Õn gia ®×nh m×nh vµ nh÷ng ng−êi xung quanh. - Ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng quan hÖ xr héi kh¸c: Th¨m vµ tiÕp thu ý kiÕn cña nh÷ng ng−êi xung quanh, ®em biÕu hµng xãm s¶n phÈm thÞt cña m×nh vµ nh÷ng dÞp thÝch hîp... 20