kể chuyện về kim loại: phần 1 - nxb khoa học và kỹ thuật hà nội

Kể chuyện về kim loại<br /> Tác giả: X.I. Venetxki<br /> Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br /> <br /> Mục Lục:<br /> Cuốn sách ‘Kể chuyện về kim loại’ 2<br /> Lời tựa của nhà xuất bản Mir 2<br /> Li - Nhẹ nhất trong số các kim loại 4<br /> Be - Kim loại của kỷ nguyên vũ trụ . 9<br /> Mg - Kim loại “dễ phát khùng” . 15<br /> AL- “Bạc” lấy từ đất sét 21<br /> Ti - Con của đất 29<br /> V- “VITAMIN V” . 36<br /> Cr - Chữ “X” bí ẩn . 41<br /> Mn - Bạn đường muôn thủa của sắt 47<br /> Ni - “Con quỷ đồng” . 53<br /> Cu - Đã từng thay thế đá . 61<br /> Zr – “Trang phục” của những thanh urani 79<br /> Nb - Thứ bốn mươi mốt 84<br /> Mo - Bạn đồng minh của sắt 89<br /> Ag - Kim loại của mặt trăng . 96<br /> Sn - “Cứng” mà lại… mềm .. 104<br /> Ta- Sinh trưởng trong đau khổ . 110<br /> W - Kẻ cho ta ánh sáng . 114<br /> Pt - Sau ba lần khóa . 120<br /> Au – “Vua của các kim loại” – kim loại của các vua . 126<br /> Hg – “Nước bạc” . 136<br /> Pb - Kẻ diệt trừ đế chế La Mã . 142<br /> U - Nhiên liệu của thế kỷ XX .. 148<br /> <br />  <br /> <br /> Cuốn sách ‘Kể chuyện về kim loại’<br /> <br /> Tác giả của cuốn sách này là X.I. Venetxki. Qua mỗi chương, với vô số các mẩu chuyện lý<br /> thú, và gần gũi với thực tế, tác giả kể cho chúng ta nghe bằng cách nào người ta tìm ra các<br /> kim loại, đã kỳ công tinh chế chúng ra sao, con đường mà mỗi kim loại xâm nhập vào đời<br /> sống, sự đổi ngôi của chúng, cũng như những đặc tính hữu ích và mới mẻ của chúng dưới<br /> vỏ ngoài của các hiện tượng kỳ lạ, huyền bí.<br /> <br /> Dẫn dắt qua các câu chuyện, X.I. Venetxki đã biến một trong lĩnh vực khô khan “khó<br /> nuốt” nhất thành một đề tài cuốn hút, dễ nhớ mà không hề dùng tới những mô hình hay<br /> công thức phức tạp có nguy cơ khiến bạn đọc rối trí. Và khi đóng trang sách lại, bạn đọc<br /> còn nhớ câu chuyện về bà chủ trọ keo kiệt với những miếng thịt ôi đã bị liti vạch mặt ra<br /> sao, hay những vị khách ức đến phát khóc trong bữa tiệc của hoàng đế Pháp Napoleon III,<br /> vì không được dùng loại thìa nhôm sang trọng, thì ấy là X.I. Venetxki đã thành công.<br /> <br /> Kể chuyện về kim loại dẫu được viết ra cách đây hơn một thập kỷ, nhưng nội dung của nó<br /> vẫn còn nguyên giá trị thực tiễn và mới mẻ cho đến tận ngày nay.<br /> <br /> Bản tiếng Việt mà chúng tôi giới thiệu sau đây được dịch bởi Lê Mạnh Chiến, Nhà xuất<br /> bản Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội, và Nhà xuất bản Mir, 1989. Trong sách, các tên riêng<br /> và địa danh được phiên âm ra tiếng Việt (nhưng lần dùng đầu tiên được viết bằng tiếng<br /> Anh), vì thế, chúng tôi giữ nguyên cách phiên âm này.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lời tựa của nhà xuất bản Mir<br /> <br /> Kể từ ngày thời kỳ đồ đá chuyển giao lại quyền hành của mình sang cho thời đại đồ đồng,<br /> các kim loại đã phục vụ con người một cách trung thành, giúp con người xây dựng và<br /> sáng tạo, khắc phục thiên tai, khám phá các bí mật của thiên nhiên, chế tác ra các cơ cấu<br /> và máy móc tuyệt diệu.<br /> <br /> Gheor Agricôla (Georg Agricola) - nhà tư tưởng người Đức ở thế kỷ XVI, tác giả của<br /> nhiều công trình về luyện kim, đã từng nhấn mạnh vai trò to lớn của kim loại trong cuộc<br /> sống của chúng ta. Trong tác phẩm “Về ngành mỏ và luyện kim”, ông đã viết: “Con người<br /> sẽ không thể làm gì nếu không có kim loại…, nếu không có kim loại thì hẳn con người đã<br /> phải kéo lê kiếp sống thảm hại và ghê tởm nhất giữa bầy dã thú. Hẳn là người ta đã phải<br /> quay về với những hạt dẻ và những quả táo quả lê mọc dại trong rừng, phải ăn cỏ và rễ<br /> cây, phải dùng móng tay đào bới cho mình những cái hang để lấy chỗ ban đêm chui vào<br /> nằm, còn ban ngày thì lang thang hết chỗ này chỗ nọ trong các chốn rừng rậm và đồng<br /> hoang chẳng khác gì những con dã thú. Bởi vì lối sống như thế hoàn toàn không xứng<br /> đáng với trí tuệ con người - món quà quý nhất mà thiên nhiên ban cho, nên lẽ nào lại có<br /> người ngu ngốc và gàn dở đến nỗi không đồng ý rằng, kim loại thật cần tiết cho việc ăn<br /> mặc và nói chung là để duy trì cuộc sống cho con người?”<br /> <br /> Nhà bác học vĩ đại M.V.Lomonosov cũng đánh giá rất cao ý nghĩa của kim loại đối với sự<br /> phát triển của xã hội loài người. Trong cuốn “Mấy lời bàn về lợi ích của hóa học”, ông đã<br /> viết: “Kim loại tạo nên vẻ đẹp và sự bền vững cho các đồ dùng quan trọng và cần thiết<br /> trong xã hội… Kim loại bảo vệ chúng ta trước sự tấn công của kẻ thù, các con tàu nhờ có<br /> kim loại mà trở nên cứng vững và được chằng buộc bởi sức mạnh của kim loại để lướt<br /> trên sóng biển trước những trận cuồng phong dữ dội. Kim loại làm cho đất đai trở nên phì<br /> nhiêu; kim loại giúp chúng ta trong việc săn bắt các loại động vật trên cạn và dưới nước để<br /> nuôi sống chúng ta… Nói tóm lại, không một lĩnh vực nghệ thuật nào, không một nghề<br /> thủ công đơn giản nào lại có thể tránh được việc sử dụng kim loại”.<br /> <br /> Thế giới kim loại thật hấp dẫn và vô cùng phong phú. Trong số các kim loại có những thứ<br /> là người bạn đã lâu của con người: đồng, sắt, vàng, bạc, chì, thiếc, thủy ngân. Tình bạn<br /> này đã có từ hàng ngàn năm nay. Song cũng có những kim loại mà con người chỉ mới<br /> quen biết trong vòng mấy chục năm gần đây.<br /> <br /> Tình chất của các kim loại thật kỳ lạ và đa dạng. Chẳng hạn, thủy ngân không bị đông<br /> cứng ngay cả ở ba mươi độ âm, còn vonfram thì không sợ những cuộc vây hãm nóng bỏng<br /> <br />