Kê đơn statin làm giảm nguy cơ tim mạch

Lời khuyên của thầy thuốc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KÊ ĐƠN STATIN<br /> LÀM GIẢM NGUY CƠ TIM MẠCH<br /> Người dịch: Lê Thị Quỳnh Giang, Lương Anh Tùng<br /> <br /> <br /> Điều chỉnh rối loạn lipid máu được xem là một trong những biện<br /> pháp làm giảm nguy cơ chung về các biến cố tim mạch của bệnh<br /> nhân. Mục đích điều trị là giảm nồng độ lipid trong máu hơn là<br /> đạt được mục tiêu cụ thể. Statin vẫn là thuốc ưu tiên được lựa<br /> chọn để làm hạ lipid máu và nên được kê đơn với tiềm lực và liều<br /> dùng phù hợp.<br /> <br /> <br /> ĐIỀU TRỊ NGUY CƠ BỆNH TIM MẠCH<br /> CHUNG<br /> <br /> Một trong những thay đổi quan trọng về<br /> quản lý rối loạn lipid trong những năm<br /> gần đây là chuyển đổi sự tập trung từ việc<br /> chỉ điều trị tình trạng tăng lipid máu độc<br /> lập sang hướng tiếp cận điều trị làm giảm<br /> nguy cơ mắc bệnh tim mạch chung của<br /> bệnh nhân.<br /> <br /> Việc thay đổi lối sống với mục đích làm<br /> giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch (CVD)<br /> là thích hợp với tất cả các bệnh nhân, bao<br /> gồm chế độ ăn uống lành mạnh, vận động<br /> đều đặn, kiểm soát cân nặng, hạn chế sử<br /> dụng đồ uống có cồn và ngừng hút thuốc.<br /> Dựa vào đặc điểm lâm sàng của từng<br /> bệnh nhân, có thể cần sử dụng các thuốc<br /> hạ lipid máu, thuốc hạ huyết áp, thuốc hạ<br /> Thông tin chính: glucose máu và thuốc chống kết tập tiểu<br /> • Statin là thuốc hạ lipid đầu tay được khuyến cáo ở New Zealand và trong các hướng cầu để làm giảm nguy cơ trên bệnh nhân.<br /> dẫn điều trị quốc tế. Việc xác định mức độ nguy cơ bệnh tim<br /> mạch thông qua thang điểm hoặc biểu<br /> • Quyết định bắt đầu sử dụng statin cần được cân nhắc dựa trên nguy cơ bệnh tim mạch đồ đánh giá nguy cơ giúp cung cấp thông<br /> của từng bệnh nhân, lợi ích có thể đạt được của liệu pháp điều trị cũng như nguy cơ gặp tin ban đầu để trao đổi về liệu pháp điều<br /> các tác dụng không mong muốn. trị được khuyến cáo và kỳ vọng của bệnh<br /> nhân đối với can thiệp.<br /> • Hiện tại, bằng chứng ở mức độ hạn chế cho thấy lợi ích nhỏ của việc bổ sung ezetimib<br /> trong dự phòng thứ phát, tuy nhiên, có rất ít bằng chứng liên quan đến việc sử dụng Có nhiều bằng chứng ủng hộ việc sử dụng<br /> các thuốc hạ lipid máu khác như nhóm fibrat. statin trong dự phòng nguyên phát và thứ<br /> phát các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, vẫn<br /> có tranh luận trong y văn về việc sử dụng<br /> statin để dự phòng nguyên phát ở bệnh<br /> nhân trên 75 tuổi, chủ yếu do thiếu bằng<br /> chứng thuyết phục.<br /> <br /> <br /> <br /> số 100 - tháng 3/2019 37<br />  Lời khuyên của thầy thuốc<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trao đổi về nguy cơ tim mạch với để làm giảm nguy cơ tim mạch, từ đó • Statin có thể làm giảm LDL choles-<br /> bệnh nhân có thể đưa ra quyết định chung trong terol >50% ở những bệnh nhân có<br /> quản lý lipid máu của bệnh nhân. Nếu nồng độ LDL cholesterol trước điều trị<br /> Khi cân nhắc các biện pháp làm giảm<br /> thay đổi lối sống không làm giảm được ≥4 mmol/L.<br /> nguy cơ tim mạch, cần xem xét đến<br /> nguy cơ tim mạch (ví dụ sau 6 - 12 • Mỗi 1 mmol/L giảm đi của LDL cho-<br /> quan điểm của bệnh nhân, bao gồm:<br /> tháng), cần đánh giá lại nguy cơ tim lesterol làm giảm biến cố mạch máu<br /> • Nhận thức hiện tại của bệnh nhân về mạch và cân nhắc kê đơn statin sau lớn khoảng 25% và giảm tỷ lệ tử vong<br /> nguy cơ bệnh tim mạch và ý nghĩa của khi đã tư vấn về lợi ích và nguy cơ của liên quan đến động mạch vành ít nhất<br /> nguy cơ đối với họ. việc sử dụng thuốc cho bệnh nhân. 20% trên các bệnh nhân có mức độ<br /> • Suy nghĩ và niềm tin về sức khỏe Nguy cơ bệnh tim mạch >20% nguy cơ tim mạch khác nhau.<br /> trong tương lai của bệnh nhân. hoặc tiền sử đang mắc bệnh tim • Nếu 10.000 bệnh nhân dùng đủ liều<br /> mạch hiệu quả một statin cho dự phòng<br /> • Sự sẵn sàng để thực hiện (và duy trì)<br /> nguyên phát trong 5 năm, dẫn đến<br /> việc điều chỉnh lối sống. Ngoài việc thay đổi lối sống và sử<br /> giảm 2 mmol/L LDL cholesterol, các<br /> dụng các thuốc khác để làm giảm<br /> • Cảm nhận của bệnh nhân về việc sử biến cố mạch máu lớn có thể được ngăn<br /> nguy cơ tim mạch, nên lựa chọn thuốc<br /> dụng thuốc kéo dài để làm giảm nguy cơ. ngừa ở khoảng 500 bệnh nhân (5%).<br /> hạ lipid dựa trên tình trạng lâm sàng<br /> Đôi khi, bác sĩ cần hướng dẫn bệnh của từng bệnh nhân. • Nếu 10.000 bệnh nhân dùng đủ liều<br /> nhân để họ có cái nhìn thực tế hơn về hiệu quả một statin cho dự phòng thứ<br /> Những bệnh nhân đang có bệnh tim phát trong 5 năm, dẫn đến giảm 2<br /> nguy cơ của bản thân và giúp bệnh<br /> mạch hoặc đã gặp một biến cố bệnh mmol/L LDL cholesterol, các biến cố<br /> nhân hiểu được hệ quả trong trường<br /> tim mạch được coi là có “nguy cơ rất mạch máu lớn có thể được ngăn ngừa<br /> hợp gặp biến cố bất lợi (như đột quỵ).<br /> cao” và có thể được tự động phân ở khoảng 1.000 bệnh nhân (10%).<br /> Có thể xây dựng kế hoạch được cá thể<br /> loại vào nhóm này mà không cần tính<br /> hóa để quản lý bệnh nhân trong tương<br /> toán nguy cơ bệnh tim mạch. Nhóm Các nguy cơ liên quan đến việc sử<br /> lai dựa trên bằng chứng và thực hành<br /> nguy cơ rất cao cũng bao gồm những dụng statin bao gồm tác dụng bất lợi,<br /> lâm sàng hiện tại; kiểm tra xem bệnh<br /> bệnh nhân rối loạn lipid do di truyền, tương tác thuốc, sử dụng nhiều thuốc<br /> nhân có đồng thuận với kế hoạch này<br /> ví dụ tăng cholesterol máu gia đình, và chi phí điều trị.<br /> không và đã hiểu được những vấn đề<br /> bệnh nhân đái tháo đường có bệnh<br /> đã được thảo luận hay chưa. Việc để Cân bằng lợi ích và nguy cơ khi sử<br /> thận hoặc các bệnh thận khác dẫn đến<br /> bệnh nhân tham gia vào quá trình đưa dụng thuốc có sự khác biệt trên từng<br /> suy thận (mức lọc cầu thận ≤60 ml/<br /> ra các quyết định về sức khỏe của mình bệnh nhân. Ví dụ, bệnh nhân có nguy<br /> phút/1,73 m2).<br /> có thể hỗ trợ bệnh nhân trong việc cơ tim mạch cao nhất sẽ được hưởng<br /> thực hiện và duy trì việc thay đổi lối Trao đổi về nguy cơ và lợi ích lợi nhiều nhất từ việc sử dụng statin<br /> sống và cải thiện sự tuân thủ điều trị. trước khi kê đơn statin với mức giảm nguy cơ tuyệt đối cao<br /> Khi nào cần cân nhắc sử dụng hơn, trong khi nguy cơ tiềm tàng liên<br /> Nếu nguy cơ bệnh tim mạch của bệnh<br /> statin? quan đến việc sử dụng statin tương<br /> nhân cho thấy bệnh nhân có thể phù<br /> đương với nhóm bệnh nhân có nguy<br /> Hiện nay, các khuyến cáo về quản lý hợp để sử dụng statin, cân nhắc các<br /> cơ bệnh tim mạch thấp. Ngược lại,<br /> lipid máu của New Zealand chủ yếu vấn đề sau:<br /> bệnh nhân có nguy cơ bệnh tim mạch<br /> được xác định dựa trên mức độ nguy • Biện pháp thực hiện điều chỉnh lối thấp nhận được ít lợi ích hơn nhưng lại<br /> cơ tim mạch của bệnh nhân: sống thành công. có nguy cơ khi sử dụng statin tương<br /> Nguy cơ bệnh tim mạch