Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
KEÁT QUAÛ 25 NAÊM ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT UNG THÖ THÖÏC QUAÛN<br />
Leâ Quang Nghóa*,Hoaøng Vónh Chuùc*<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Ñaët vaán ñeà: ung thö thöïc quaûn laø beänh hay gaëp taïi Vieät Nam. Do beänh tieán trieån xa neân muïc tieâu ñieàu trò<br />
phaãu thuaät laø giuùp beänh nhaân coù theå aên uoáng laïi.<br />
Muïc tieâu: nghieân cöùu naøy nhaèm neâu leân kinh nghieäm cuûa 1 kíp moå ñaõ aùp duïng ñieàu trò phaãu thuaät ung thö thöïc<br />
quaûn taïi beänh vieän Bình Daân trong 25 naêm.<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu : hoài cöùu veà keát quaû ñieàu trò phaãu thuaät ung thö thöïc quaûn ôû giai ñoaïn treã.<br />
Keát quaû: trong thôøi gian 25 naêm töø naêm 1979 ñeán naêm 2003 chuùng toâi ñaõ phaãu thuaät cho 156 beänh nhaân<br />
bò ung thö thöïc quaûn. Coù 7 nöõ vaø 149 nam. Tuoåi trung bình laø 61. Veà vò trí ung thö chuùng toâi ghi nhaän coù 2<br />
tröôøng hôïp bò ung thö thöïc quaûn 1/3 treân, coù 119 tröôøng hôïp bò ung thö thöïc quaûn 1/3 giöõa, coù 33 tröôøng hôïp bò<br />
ung thö thöïc quaûn 1/3 döôùi vaø 2 tröôøng hôïp bò ung thö taâm vò lan leân thöïc quaûn 1/3 döôùi.<br />
A.Caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc: ñöôïc aùp duïng töø naêm 1991. Trong thôøi gian töø thaùng 12 naêm 1991 ñeán<br />
thaùng 6 naêm 2003, chuùng toâi ñaõ tieán haønh caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc cho 35 beänh nhaân (3 nöõ vaø 32 nam).<br />
Coù 33 tröôøng hôïp ung thö thöïc quaûn 1/3 döôùi, 2 tröôøng hôïp ung thö taâm vò lan leân thöïc quaûn. 1 tröôøng hôïp<br />
phaûi moå caáp cöùu vì böôùu gaây chaûy maùu naëng. Coù 4 beänh nhaân bò traøn khí maøng phoåi bình phuïc sau khi daãn<br />
löu kín. 1 bò vôõ laùch, 2 bò doø ôû coå töï laønh. Khoâng coù tröôøng hôïp naøo töû vong khi moå chöông trình. Tröôøng hôïp<br />
moå caáp cöùu do chaûy maùu naëng laø tröôøng hôïp duy nhaát bò töû vong.<br />
B.Caét toaøn boä thöïc quaûn moå môû coå ñieån: töø thaùng 5 naêm 1991 ñeán thaùng 6 naêm 2003 chuùng toâi ñaõ aùp<br />
duïng kyõ thuaät caét boû toaøn boä thöïc quaûn cho 28 beänh nhaân bò ung thö 1/3 giöõa thöïc quaûn. Coù 1 beänh nhaân nöõ<br />
vaø 27 beänh nhaân nam. Ñaàu tieân chuùng toâi môû ngöïc phaûi lieân söôøn 5-6 ñeå caét boû toaøn boä thöïc quaûn ngöïc.Tieáp<br />
theo, beänh nhaân ñöôïc xoay laïi tö theá naèm ngöûa. Môû buïng giöõa treân roán vaø môû coå beân traùi. Daï daøy ñöôïc uoán<br />
thaønh moät oáng ñaët trong trung thaát sau vaø ñöôïc ñöa leân coå ñeå raùp noái vôùi thöïc quaûn coå coøn laïi. Khoâng coù tai<br />
bieán gì trong khi moå vaø khoâng coù tröôøng hôïp naøo caàn truyeàn maùu trong suoát thôøi gian phaãu thuaät. Thôøi gian<br />
moå trung bình laø 4 giôø 30. Khoâng coù tröôøng hôïp naøo töû vong trong thôøi gian naèm vieän. Thôøi gian naøy trung<br />
bình laø 21 ngaøy. Coù 2 tröôøng hôïp doø ôû coå nhöng töï laønh. 1 tröôøng hôïp sau 4 thaùng böôùu taùi phaùt lan qua khí<br />
quaûn khoâng can thieäp gì theâm. Tröôøng hôïp naøy töû vong sau khi moå 6 thaùng. 3 tröôøng hôïp soáng ñöôïc 17 thaùng.<br />
24 tröôøng hôïp coøn laïi soáng trung bình ñöôïc 12 thaùng.<br />
C. Thay theá thöïc quaûn baèng daï daøy: cuøng trong thôøi gian naøy coù 27 tröôøng hôïp khaùc, ung thö thöïc quaûn<br />
1/3 giöõa lan quaù roäng chuùng toâi khoâng caét böôùu maø chæ duøng daï daøy baéc caàu (by-pass) thay theá thöïc quaûn bò<br />
ngheït. Taát caû ñeàu laø beänh nhaân nam. Tröôøng hôïp naøy oáng daï daøy ñöôïc ñaët sau xöông öùc. Thôøi gian moå trung<br />
bình laø 2 giôø 45 phuùt. Coù 3 beänh nhaân töû vong trong nhoùm naøy : 2 tröôøng hôïp do buïc choã khaâu kín thöïc quaûn<br />
buïng gaây vieâm phuùc maïc ñöôïc moå laïi nhöng thaát baïi, 1 töû vong do oáng cao su môû hoång traøng ra da nuoâi aên<br />
gaây thuûng ruoät laøm vieâm phuùc maïc. Coù 5 tröôøng hôïp bò buïc mieäng noái ôû coå.3 tröôøng hôïp töï khoûi sau 7 ngaøy. 1<br />
tröôøng hôïp roø haï söôøn traùi do buïc mieäng khaâu thöïc quaûn buïng. Coù 7 beänh nhaân bò vieâm phoåi sau moå caàn duøng<br />
khaùng sinh ñieàu trò tích cöïc. Thôøi gian naèm vieän trung bình laø 25 ngaøy.<br />
D. Veà thay theá thöïc quaûn baèng ñaïi traøng: trong thôøi gian noùi treân chuùng toâi ñaõ thöïc hieän 64 laàn thay theá<br />
thöïc quaûn cho 3 beänh nhaân nöõ vaø 61 beänh nhaân nam baèng ñaïi traøng. Caùc tröôøng hôïp naøy laø ung thö thöïc<br />
quaûn 1/3 giöõa ñaõ lan roäng khoâng coøn caét ñöôïc böôùu. 31 tröôøng hôïp chuùng toâi duøng ñaïi traøng phaûi (29 beänh<br />
* Beänh vieän Bình Daân TP.HCM<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
359<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
<br />
nhaân coù duøng theâm moät ñoaïn hoài traøng), 18 tröôøng hôïp duøng ñaïi traøng ngang thuaän chieàu nhu ñoäng vaø 17<br />
tröôøng hôïp duøng ñaïi traøng ngang nghòch chieàu nhu ñoäng. Coù 10 tröôøng hôïp ñaïi traøng ñöôïc ñaët döôùi da tröôùc<br />
xöông öùc, 55 tröôøng hôïp naèm sau xöông öùc vaø 1 trong ngöïc traùi. Taát caû ñeàu ñöôïc moå laøm moät thì. Thôøi gian moå<br />
trung bình laø 3 giôø. Coù 14 tröôøng hôïp bò roø ôû coå chieám tyû leä 21,21%. Coù 10 tröôøng hôïp töû vong (15,15%): 6 beänh<br />
nhaân töû vong do vieâm phoåi, 3 tröôøng hôïp hoaïi töû maûnh gheùp vaø 1 tröôøng hôïp bò vieâm phuùc maïc do buïc mieäng<br />
noái trong oå buïng.<br />
Keát luaän : caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc laø phaãu thuaät an toaøn neáu phaãu thuaät vieân tuaân thuû ñuùng ñaén caùc<br />
nguyeân taéc caên baûn. Chæ ñònh toát laø caùc tröôøng hôïp ung thö taâm vò vaø ung thö 1/3 döôùi thöïc quaûn<br />
Veà caét toaøn boä thöïc quaûn moå hôû coå ñieån : kyõ thuaät moå vaø vieäc thay ñoåi theá naèm cuûa beänh nhaân giuùp chuùng<br />
toâi thao taùc deã daøng hôn. Noái ôû coå khieán cho phaãu thuaät an toaøn vì neáu coù buïc mieäng noái thì tính maïng beänh<br />
nhaân khoâng bò ñe doïa nhö khi hieän töôïng buïc mieäng noái xaûy ra trong loàng ngöïc.<br />
Veà vieäc thay theá thöïc quaûn baèng daï daøy: neáu caét ñöôïc ung thö thì uoán daï daøy thaønh oáng theo kyõ thuaät<br />
Akiyama laø caùch thay theá thöïc quaûn cho keát quaû toát nhaát.<br />
Khi khoâng caét ñöôïc böôùu thì duøng ñaïi traøng laø choïn löïa ñaàu tieân ñeå baéc caàu vì kyõ thuaät naøy cho keát quaû toát<br />
hôn laø duøng daï daøy. Chuùng toâi nhaän thaáy duøng ñaïi traøng ngang thuaän chieàu nhu ñoäng deã thaønh coâng nhaát.<br />
(Coâng trình thöïc hieän taïi Khoa-Boä Moân Ngoaïi Beänh vieän Bình Daân.<br />
Tröôûng Khoa: TS.BS.Leâ Quang Nghóa)<br />
<br />
SUMMAR<br />
25 YEAR PERSONAL EXPERIENCES OF SURGICAL TREATMENT FOR ADVANCED<br />
ESOPHAGEAL CANCER.<br />
Le Quang Nghia, Hoang Vinh Chuc* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Special issue of Neurosurgery * Vol. 8<br />
* Supplement of No 1 * 2004: 359 - 366<br />
<br />
Background: cancer of the esophagus is a frequent disease in VieätNam. The cancer is usually advanced so<br />
the aims of surgical treatment is to allow the patient to eat by mouth.<br />
Aims: this is a retrospective study of the results of surgical treatment of one surgeon for advanced cancer<br />
the esophagus.<br />
Results: during 25 years (from 1979 to 2003) we performed 156 operations for advanced can cer of the<br />
esophagus. There were 7 females and 149 males. Mean age was 61. There were 2 cases of cancer of the upper<br />
1/3 of the esophagus, 119 cases of cancer of the middle 1/3, 33 cases of cancer of the lower 1/3 and 2 cases of<br />
cancer of the cardia extended to lower eophagus.<br />
A.Blunt esophagectomy: we applied this technic in 1991. We performed this operation for 35 patients (3<br />
females and 32 males). There were 33 cases of cancer of lower 1/3 and 2 cases of extensive cancer of the<br />
cardia (1 case we must perform urgent blunt esophagectomy because of bleeding and the patient died).<br />
Complications were: 4 cases of pneumothorax, 1 case of splenic rupture, 2 cases of anastomotic leak in the<br />
neck.<br />
B.Total esophagectomy: we performed total esophagectomy for 28 patients who had cancer of the<br />
middle1/3 of the esophagus. There were 1 female and 27 males. Mean operative time was 4 h 30. No<br />
mortalities in this group of patients. Mean hospital stay was 21 days. There were 2 cases of anastomotic leak in<br />
the neck. 4 months after operation there was 1 case the tumor extended to main bronchus. This patient died 2<br />
months later. 3 cases had 17 months survival. 24 other cases had mean survival time 12 months.<br />
C.Esophageal replacement by gastric tube: we performed esophagoplasty by gastric tube following<br />
<br />
360<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Akiyama’s technics for 27 males who had extensive cancer of the middle 1/3 of the esiphagus. The gastric tube<br />
was in retrosternal position. Mean operative time was 2 h 45. There were 3 deaths: 2 due to leakage of stump<br />
of abdominal esophagus, 1 due to peritonitis (perforation of small bowel by jejunostomy tube). 5 patients had<br />
leakage of anastomosis in the neck. 7 patients had postoperative pneumonia. Mean hospital stay was 25 days.<br />
D.Esophageal replacement by the colon: we performed this operation for 64 patients. There were 3<br />
females and 61 males. All were extensive cancer of the middle 1/3 of the esophagus. The materials were: 31<br />
cases of rigth colon (29 cases with a segment of terminal ileon), 18 cases of isoperistaltic transverse colon, 17<br />
cases of antiperistaltic transverse colon. Positions of the graft were: 10 cases presternal, 55<br />
cases retrosternal and 1 case intrathoracic. Mean operative time was 3 hrs. 21,21% of the patients had<br />
anastomotic leak in the neck (14/64 cases). The mortality rate was 15,15% (10/64 cases): 6 patients died of<br />
pneumonia, 3 patients died of graft necrosis and 1 case of peritonitis due to intraperitoneal anastomotic<br />
leakage.<br />
Conclusion: blunt esophagectomy was safe and useful for cancer of the cardia and cancer of the lower 1/3<br />
of the esophagus. Total esophagectomy was safe if we choose the patient carefully. Akiyama’ s technic was the<br />
best procedure for esophageal replacement if the tumor was resectable. However, for esophageal by-pass, we<br />
recommended the isoperistaltic transverse colon.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ VAØ MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU<br />
<br />
Choïn beänh nhaân<br />
<br />
Ung thö thöïc quaûn laø vaán ñeà khoù cuûa nhaø phaãu<br />
thuaät tieâu hoùa(1,2,3,4,5,6,7,813,14). Beänh chieám tyû leä 4%<br />
trong caùc loaïi beänh tieâu hoùa taïi khoa cuûa chuùng toâi vaø<br />
tieân löôïng raát xaáu. Phaãu thuaät lôùn veà thöïc quaûn laø<br />
phaãu thuaät coù töû vong cao do beänh nhaân ñeán treã vaø<br />
cuoäc moå naëng vaø phöùc taïp. Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa<br />
chuùng toâi laø toång keát kinh nghieäm ñieàu trò phaãu thuaät<br />
ung thö thöïc quaûn cuûa cuøng moät kíp moå trong 25<br />
naêm qua.<br />
<br />
Taát caû beänh nhaân ñeàu ñöôïc chaån ñoaùn laø ung thö<br />
thöïc quaûn tröôùc moå nhôø chuïp x quang thöïc quaûn coù<br />
barít vaø noäi soi vôùi oáng meàm. Keát quaû vi theå ñeàu laø<br />
ung thö teá baøo laùt taàng tröø 2 tröôøng hôïp ung thö ôû<br />
taâm vò lan leân thöïc quaûn laø ung thö teá baøo tuyeán.<br />
Chuùng toâi choïn moå lôùn khi beänh nhaân hoäi ñuû caùc tieâu<br />
chuaån: tình traïng dinh döôõng toát, tim, gan, phoåi,<br />
thaän trong tình traïng toát vaø beänh nhaân khoâng coù<br />
beänh bieán döôõng gì naëng keøm theo.<br />
<br />
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU.<br />
<br />
Giôùi vaø tuoåi<br />
<br />
Sau thôøi gian daøi nghieân cöùu ñeå hoaøn chænh caùc<br />
kyõ thuaät moå môû thöïc quaûn ngoaïi tröø môû daï daøy ra da<br />
nuoâi aên chuùng toâi tieán haønh moät caùch heä thoáng phaãu<br />
thuaät lôùn cho caùc tröôøng hôïp ung thö thöïc quaûn nhaäp<br />
vaøo Khoa Ngoaïi tieâu hoùa beänh vieän Bình Daân. Ñaây laø<br />
nghieân cöùu hoài cöùu veà keát quaû ñieàu trò phaãu thuaät ung<br />
thö thöïc quaûn ôû giai ñoaïn treã.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Thôøi gian nghieân cöùu. Soá beänh nhaân<br />
Taïi Khoa-Boä Moân Ngoaïi Beänh vieän Bình Daân<br />
trong thôøi gian 25 naêm (thaùng 5 naêm 1979 ñeán<br />
thaùng 6 naêm 2003) chuùng toâi ñaõ phaãu thuaät cho 156<br />
beänh nhaân bò ung thö thöïc quaûn.<br />
<br />
Coù 7 nöõ vaø 149 nam. Tuoåi trung bình laø 61.<br />
Vò trí ung thö<br />
Veà vò trí ung thö chuùng toâi ghi nhaän coù 2 tröôøng<br />
hôïp bò ung thö thöïc quaûn 1/3 treân, 119 tröôøng hôïp bò<br />
ung thö thöïc quaûn 1/3 giöõa, 33 tröôøng hôïp bò ung thö<br />
thöïc quaûn 1/3 döôùi vaø 2 tröôøng hôïp bò ung thö taâm vò<br />
lan leân thöïc quaûn (baûng 1).<br />
Baûng 1. Phaân boá veà vò trí cuûa ung thö thöïc quaûn.<br />
Vò trí ung thö<br />
1/3 treân thöïc quaûn<br />
1/3 giöõa thöïc quaûn<br />
1/3 döôùi thöïc quaûn<br />
Taâm vò lan leân TQ<br />
Toång coäng:<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
Soá beänh nhaân<br />
02<br />
119<br />
33<br />
02<br />
156<br />
<br />
361<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
<br />
Veà kyõ thuaät moå<br />
<br />
Khoâng coù tai bieán gì trong khi moå vaø khoâng coù<br />
tröôøng hôïp naøo caàn truyeàn maùu trong suoát thôøi gian<br />
phaãu thuaät. Thôøi gian moå trung bình laø 4 giôø 30.<br />
Khoâng coù tröôøng hôïp naøo töû vong trong thôøi gian<br />
naèm vieän. Coù 2 tröôøng hôïp bò buïc mieäng noái ôû coå töï<br />
laønh. Thôøi gian naøy trung bình laø 21 ngaøy.<br />
<br />
Chuùng toâi ñaõ aùp duïng caùc kyõ thuaät caét thöïc quaûn<br />
khoâng môû ngöïc, caét toaøn boä thöïc quaûn moå hôû coå<br />
ñieån, thay theá thöïc quaûn baèng daï daøy, thay theá thöïc<br />
quaûn baèng ñaïi traøng (baûng 2).<br />
Baûng 2. Caùc loaiï phaãu thuaät ñöôïc aùp duïng.<br />
Loaïi phaãu thuaät<br />
Caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc<br />
Caét toaøn boä thöïc quaûn<br />
Thay theá thöïc quaûn baèng daï daøy<br />
Thay theá thöïc quaûn baèng ñaïi traøng<br />
Toång coäng:<br />
<br />
Soá tröôøng hôïp<br />
35<br />
28<br />
27<br />
66<br />
156<br />
<br />
Caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc<br />
<br />
ñöôïc aùp duïng töø naêm 1991. Trong thôøi gian töø<br />
thaùng 12 naêm 1991 ñeán thaùng 6 naêm 2003, chuùng<br />
toâi ñaõ tieán haønh caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc cho 35<br />
beänh nhaân (3 nöõ vaø 32 nam). Coù 33 tröôøng hôïp ung<br />
thö thöïc quaûn 1/3 döôùi, 2 tröôøng hôïp ung thö taâm vò<br />
lan leân thöïc quaûn. 1 tröôøng hôïp phaûi moå caáp cöùu vì<br />
böôùu gaây chaûy maùu naëng. Coù 4 beänh nhaân bò traøn khí<br />
maøng phoåi bình phuïc sau khi daãn löu kín. 1 bò vôõ<br />
laùch, 2 bò buïc mieäng noái ôû coå töï laønh. Khoâng coù<br />
tröôøng hôïp naøo töû vong khi moå chöông trình. Tröôøng<br />
hôïp moå caáp cöùu do chaûy maùu naëng laø tröôøng hôïp duy<br />
nhaát bò töû vong: beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät vieân<br />
khaùc moå thaùm saùt ung thö taâm vò tröôùc ñoù 02 naêm,<br />
nay nhaäp vieän laïi vì böôùu gaây chaûy maùu naëng khoâng<br />
caàm ñöôïc baèng caùc bieän phaùp noäi khoa. Trong khi moå<br />
maøng phoåi traùi bò raùch, sau khi caét thöïc quaûn chuùng<br />
toâi coù daãn löu maøng phoåi vaø beänh nhaân töû vong sau<br />
24 giôø moå caáp cöùu.<br />
Caét toaøn boä thöïc quaûn moå môû coå ñieån<br />
<br />
Töø thaùng 5 naêm 1991 ñeán thaùng 6 naêm 2003<br />
chuùng toâi ñaõ aùp duïng kyõ thuaät caét boû toaøn boä thöïc<br />
quaûn cho 28 beänh nhaân bò ung thö 1/3 giöõa thöïc<br />
quaûn. Coù 1 beänh nhaân nöõ vaø 27 beänh nhaân nam. Ñaàu<br />
tieân chuùng toâi môû ngöïc phaûi lieân söôøn 5-6 ñeå caét boû<br />
toaøn boä thöïc quaûn ngöïc. Tieáp theo, beänh nhaân ñöôïc<br />
xoay laïi tö theá naèm ngöûa. Môû buïng giöõa treân roán vaø<br />
môû coå beân traùi. Daï daøy ñöôïc uoán thaønh moät oáng ñaët<br />
trong trung thaát sau vaø ñöôïc ñöa leân coå ñeå noái vôùi<br />
thöïc quaûn coå coøn laïi.<br />
<br />
362<br />
<br />
1 tröôøng hôïp sau 4 thaùng böôùu taùi phaùt lan qua<br />
khí quaûn khoâng can thieäp gì theâm. Tröôøng hôïp naøy töû<br />
vong sau khi moå 6 thaùng. 3 tröôøng hôïp soáng ñöôïc 17<br />
thaùng. 24 tröôøng hôïp coøn laïi soáng trung bình ñöôïc 12<br />
thaùng.<br />
Thay theá thöïc quaûn baèng daï daøy<br />
<br />
Cuøng trong thôøi gian naøy coù 27 tröôøng hôïp ung<br />
thö thöïc quaûn 1/3 giöõa lan quaù roäng chuùng toâi khoâng<br />
caét böôùu maø chæ duøng daï daøy baéc caàu (by-pass) thay<br />
theá thöïc quaûn bò ngheït. Taát caû ñeàu laø beänh nhaân<br />
nam. Tröôøng hôïp naøy oáng daï daøy ñöôïc ñaët sau xöông<br />
öùc. Thôøi gian moå trung bình laø 2 giôø 45 phuùt. Coù 3<br />
beänh nhaân töû vong trong nhoùm naøy: 2 tröôøng hôïp do<br />
buïc choã khaâu kín thöïc quaûn buïng gaây vieâm phuùc maïc<br />
ñöôïc moå laïi nhöng thaát baïi, 1 töû vong do oáng cao su<br />
môû hoång traøng ra da nuoâi aên gaây thuûng ruoät laøm<br />
vieâm phuùc maïc. Coù 5 tröôøng hôïp bò buïc mieäng noái ôû<br />
coå. 3 tröôøng hôïp töï khoûi sau 7 ngaøy. 1 tröôøng hôïp roø<br />
vuøng haï söôøn traùi do buïc mieäng khaâu thöïc quaûn<br />
buïng. Coù 7 beänh nhaân bò vieâm phoåi sau moå caàn duøng<br />
khaùng sinh ñieàu trò tích cöïc. Thôøi gian naèm vieän<br />
trung bình laø 25 ngaøy.<br />
Thay theá thöïc quaûn baèng ñaïi traøng<br />
<br />
Ttrong thôøi gian noùi treân chuùng toâi ñaõ thöïc hieän<br />
66 laàn thay theá thöïc quaûn cho 3 beänh nhaân nöõ vaø 63<br />
beänh nhaân nam baèng ñaïi traøng. Caùc tröôøng hôïp naøy<br />
laø ung thö thöïc quaûn 1/3 giöõa ñaõ lan roäng khoâng coøn<br />
caét ñöôïc böôùu. 31 tröôøng hôïp chuùng toâi duøng ñaïi<br />
traøng phaûi (29 beänh nhaân coù duøng theâm moät ñoaïn<br />
hoài traøng), 18 tröôøng hôïp duøng ñaïi traøng ngang<br />
thuaän chieàu nhu ñoäng vaø 17 tröôøng hôïp duøng ñaïi<br />
traøng ngang nghòch chieàu nhu ñoäng (baûng 3). Coù 10<br />
tröôøng hôïp ñaïi traøng ñöôïc ñaët döôùi da tröôùc xöông öùc,<br />
55 tröôøng hôïp naèm sau xöông öùc vaø 1 trong ngöïc traùi<br />
(baûng 4). Taát caû ñeàu ñöôïc moå laøm moät thì. Thôøi gian<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004<br />
moå trung bình laø 3 giôø. Coù 14 tröôøng hôïp bò roø ôû coå<br />
(21,21%). Coù 10 tröôøng hôïp töû vong (15,15%): 6 beänh<br />
nhaân töû vong do vieâm phoåi, 3 tröôøng hôïp hoaïi töû<br />
maûnh gheùp vaø 1 tröôøng hôïp bò vieâm phuùc maïc do buïc<br />
mieäng noái ñaïi traøng trong oå buïng.<br />
Baûng 3. Thay theá thöïc quaûn baèng moät ñoaïn ñaïi traøng.<br />
Ñoaïn ñaïi traøng ñöôïc duøng<br />
Ñaïi traøng phaûi<br />
Ñaïi traøng ngang thuaän chieàu<br />
Ñaïi traøng ngang nghòch chieàu<br />
Toång coäng:<br />
<br />
Soá tröôøng hôïp<br />
31<br />
18<br />
17<br />
66<br />
<br />
Baûng 4. Vò trí cuûa ñoaïn ñaïi traøng thay theá thöïc quaûn.<br />
Vò trí<br />
Döôùi da<br />
Sau xöông öùc<br />
Trong ngöïc traùi<br />
Toång coäng:<br />
<br />
Soá tröôøng hôïp<br />
10<br />
55<br />
01<br />
66<br />
<br />
BAØN LUAÄN.<br />
Tieân löôïng cuûa ung thö thöïc quaûn raát xaáu. Taïi<br />
nhieàu trung taâm treân theá giôùi, xaï trò vaø hoùa trò vaãn<br />
ñöôïc duøng nhö ñieàu trò böôùc ñaàu hoaëc hoå trôï cho<br />
phaãu thuaät. Ñaùng tieác laø cho ñeán nay vaãn chöa coù<br />
moät phaùc ñoà hoaøn haûo vì theá phaãu thuaät caét böôùu<br />
vaãn coøn laø ñieàu trò hieäu quaû nhaát. Tuy nhieân cho<br />
ñeán nay, caùc taùc giaû vaãn chöa thoáng nhaát phaãu<br />
thuaät naøo toái öu((1,3,6,13).<br />
Quan ñieåm cuûa chuùng toâi veà ñieàu trò<br />
phaãu thuaät ung thö thöïc quaûn<br />
Chuùng toâi khoâng chuoäng môû thoâng daï daøy ra da<br />
nuoâi aên vì tuy raèng ñaây laø phaãu thuaät nhoû ít coù nguy cô<br />
nhöng beänh nhaân khoâng theå aên ñöôïc trong khi vaãn<br />
coøn theøm aên. Ñaët oáng ngang qua böôùu cuõng khoâng<br />
phaûi laø giaûi phaùp toát cho beänh nhaân(2). Do tình traïng<br />
beänh nhaân ñeán treã raát phoå bieán neân muïc tieâu phaãu<br />
thuaät chuû yeáu laø giuùp cho beänh nhaân aên laïi ñöôïc.<br />
Ñoái vôùi ung thö 1/3 treân thöïc quaûn ngöïc do<br />
tình traïng böôùu aên lan qua cô quan keà beân raát sôùm<br />
khoù loøng laáy heát ñöôïc chuùng toâi choïn xaï trò laø ñieàu trò<br />
chính cho vò trí ung thö naøy vaø duøng phaãu thuaät baéc<br />
caàu baèng oáng daï daøy, neáu coù theå, ñeå beänh nhaân aên<br />
uoáng ñöôïc.<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Ñoái vôùi ung thö thöïc quaûn 1/3 giöõa, neáu theå traïng<br />
beänh nhaân cho pheùp moå lôùn thì chuùng toâi nghó raèng<br />
caét toaøn boä thöïc quaûn vaø thay theá thöïc quaûn baèng daï<br />
daøy laø caùch giuùp beänh nhaân toát nhaát. Moät trong caùc lyù<br />
do khieán chuùng toâi chuoäng caùch caét toaøn boä thöïc<br />
quaûn hôn laø caét baùn phaàn vì di caên haïch trong ung<br />
thö thöïc quaûn coù khi ñi raát xa böôùu nguyeân phaùt. Lyù<br />
do thöù hai ñeå caét toaøn boä thöïc quaûn bò ung thö<br />
laøchuùng ta coù theå ñaët maûnh gheùp trong trung thaát<br />
sau, vò trí cuõ cuûa thöïc quaûn. Ñaây laø ñöôøng ngaén nhaát<br />
vaø hôïp sinh lyù nhaát khieán cho maûnh gheùp ít coù nguy<br />
cô thieáu maùu nuoâi ôû ñaàu treân (ñoaïn ñöa leân coå). Lyù do<br />
thöù ba laø sau caét toaøn boä thöïc quaûn chuùng toâi noái ôû coå<br />
khieán cho phaãu thuaät an toaøn vì neáu coù buïc mieäng<br />
noái trong nhöõng ngaøy ñaàu tính maïng beänh nhaân<br />
khoâng bò ñe doïa nhö khi hieän töôïng buïc xaûy ra trong<br />
loàng ngöïc(11).<br />
Ñoái vôùi ung thö 1/3 döôùi thöïc quaûn chuùng toâi caét<br />
thöïc quaûn khoâng môû ngöïc(4),(5). Nhöõng tröôøng hôïp<br />
ung thö dieãn tieán xa maø theå traïng beänh nhaân coøn toát<br />
chuùng toâi baéc caàu thöïc quaûn hoaëc baèng ñaïi traøng<br />
hoaëc baèng daï daøy.<br />
Ñeå phaãu thuaät thaønh coâng caàn choïn<br />
beänh nhaân caån thaän<br />
Choïn beänh nhaân laø quan troïng nhaát vì phaãu<br />
thuaät thöïc quaûn voán laø phaãu thuaät naëng vaø nhieàu bieán<br />
chöùng. Tieâu chuaån chaáp nhaän laø tim, gan, phoåi, thaän<br />
phaûi toát vaø beänh nhaân theå traïng coøn toát vaø khoâng coù<br />
beänh bieán döôõng gì naëng keøm theo. Ñöôïc nhö theá<br />
chuùng ta coù theå caét thöïc quaûn an toaøn.<br />
Ñieàu trò phaãu thuaät ung thö 1/3 döôùi<br />
thöïc quaûn<br />
Ñoái vôùi ung thö 1/3 döôùi thöïc quaûn hieän taïi<br />
chuùng toâi khoâng duøng phaãu thuaät Sweet nöõa maø thay<br />
baèng caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc(4,5,7) roài thay theá<br />
thöïc quaûn baèng oáng daï daøy.<br />
Naêm 1913, Denk(4,5) laø ngöôøi ñaàu tieân thöïc<br />
hieän treân xaùc ngöôøi vaø treân thuù baèng caùch duøng duïng<br />
cuï keùo tuoät tónh maïch ñeå taùch thöïc quaûn ra khoûi<br />
trung thaát sau. Naêm 1933 Turner thöïc hieän thaønh<br />
coâng tröôøng hôïp caét thöïc quaûn khoâng môû ngöïc ñaàu<br />
<br />
Chuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004<br />
<br />
363<br />
<br />