Kết quả bước đầu nghiên cứu thành phần loài chim của khu đề xuất bảo tồn thiên nhiên Văn Bàn – tỉnh Lào Cai

26(3): 18-28 T¹p chÝ Sinh häc 9-2004<br /> <br /> <br /> <br /> KÕt qu¶ b−íc ®Çu nghiªn cøu thµnh phÇn loµi chim cña khu ®Ò<br /> xuÊt b¶o tån thiªn nhiªn v¨n bµn - tØnh lµo cai<br /> <br /> Lª M¹nh Hïng<br /> ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br /> <br /> HuyÖn V¨n Bµn n»m tËn cïng phÝa ®«ng Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau nh−<br /> nam cña tØnh Lµo Cai (21°52'-22°15'N; 103°57'- Time speed count vµ Advanded point count ®Ó<br /> 104°26'E) víi diÖn tÝch 60.000 ha, lµ mét trong x¸c lËp danh lôc chim t¹i c¸c ®ai cao, sinh c¶nh<br /> nh÷ng huyÖn cã ®é che phñ rõng lín nhÊt ViÖt kh¸c nhau. Tæng hîp, thèng kª sè liÖu, sö dông<br /> Nam. c¸c tµi liÖu, s¸ch h−íng dÉn ®Ó x¸c ®Þnh, ®Þnh<br /> Tr−íc ®©y, V¨n Bµn lµ mét trong c¸c khu ®Ò lo¹i, tªn loµi, thø tù theo Danh lôc chim ViÖt<br /> xuÊt b¶o tån thiªn nhiªn cña ViÖt Nam, tuy Nam [10], riªng chÝch ®íp ruåi ®Çu x¸m<br /> nhiªn ®Õn th¸ng 7/2002, V¨n Bµn ®K chÝnh thøc (Seicercus tephrocephalus), theo Alstrom vµ<br /> ®−îc kÕt hîp víi khu b¶o tån thiªn nhiªn Hoµng Olsson [1], cu cu x¸m (Cuculus saturatus), l¸ch<br /> Liªn - Sa Pa ®Ó thµnh lËp nªn V−ên quèc gia t¸ch ®Çu hung (Alcippe dubia), kh−íu bôi bông<br /> Hoµng Liªn-Sa Pa. V¨n Bµn n»m trong tæng thÓ tr¾ng (Yuhina zantholeuca), kh−íu má dÑt m¸<br /> cña dKy Hoµng Liªn, khu vùc tËp trung hµng vµng (Paradoxornis verreauxi) theo Robson<br /> lo¹t c¸c ngän nói cao, víi ®Ønh cao nhÊt 2913m. (2000) [6].<br /> Mét diÖn tÝch lín rõng nguyªn sinh cßn l¹i tËp §iÒu tra thùc ®Þa ®K ®−îc tiÕn hµnh t¹i<br /> trung tõ ®é cao 700-2700 m. huyÖn V¨n Bµn vµo th¸ng 3/2002 víi sù phèi<br /> V¨n Bµn cã c¸c lo¹i sinh c¶nh rõng ®Æc kÕt hîp cña c¸c chuyªn gia thuéc Ch−¬ng tr×nh<br /> tr−ng kh¸c nhau: sinh c¶nh rõng th−êng xanh BirdLife quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, ViÖn Sinh th¸i &<br /> ®Êt thÊp ®−îc ph©n bè tõ ®é cao 300-900 m. Tµi nguyªn sinh vËt vµ Tæ chøc B¶o tån ®éng,<br /> Sinh c¶nh rõng th−êng xanh nói thÊp ®−îc ph©n thùc vËt quèc tÕ ch−¬ng tr×nh §«ng D−¬ng t¹i<br /> bè tõ ®é cao 900-1800 m, ®Æc tr−ng bëi sù cã ViÖt Nam (FFI).<br /> mÆt cña mét sè loµi c©y l¸ kim nh− kim giao kÕt<br /> lîp (Dacrycarpus imbricatus) vµ p¬ mu II. KÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> (Fokienia hodginsii). Rõng th−êng xanh trªn nói<br /> cao chñ yÕu ph©n bè tõ ®é cao 1800-2650 m, 1. Thµnh phÇn loµi chim<br /> ®Æc tr−ng víi sù cã mÆt cña c¸c loµi ®ç quyªn<br /> Tæng sè 156 loµi chim thuéc 10 bé, 34 hä ®K<br /> (Rhododendron spp.); loµi p¬ mu còng tËp trung<br /> ®−îc ghi nhËn trong ®ît ®iÒu tra t¹i huyÖn V¨n<br /> kh¸ nhiÒu t¹i sinh c¶nh nµy vµ ph©n bè tíi ®é<br /> Bµn (b¶ng 1); cã 2 loµi ®−îc ghi nhËn trong<br /> cao 2400 m.<br /> S¸ch §á ch©u ¸ lµ trÌo c©y l−ng ®en (Sitta<br /> I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu formosa) bËc VU vµ trÌo c©y má vµng (Sitta<br /> solangiae) bËc NT [2, 4]; 3 loµi cã mÆt trong<br /> Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra thùc ®Þa Danh lôc §á IUCN 1996 lµ c« c« xanh (Cochoa<br /> th«ng th−êng hiÖn nay víi c¸c trang thiÕt bÞ viridis) bËc NT1, kh−íu ®u«i côt (Rimator<br /> nghe, nh×n, ghi ©m hiÖn ®¹i ®Õn møc cho phÐp malacoptilus pasquieri) bËc NT1 vµ kh−íu ®u«i<br /> nh− èng nhßm, m¸y ghi ©m, m¸y quay phim... ®á (Garulax milnei) bËc NT1. C¸c loµi kh−íu<br /> C¸c loµi chim ®−îc ®iÒu tra b»ng ph−¬ng ph¸p x¸m (Garulax maesi), trÌo c©y l−ng ®en, trÌo<br /> quan s¸t vµ ®Þnh lo¹i qua tiÕng kªu. H»ng ngµy, c©y má vµng ®ång thêi ®−îc ghi nhËn trong<br /> c«ng viÖc ®iÒu tra ®−îc tiÕn hµnh liªn tôc tõ S¸ch §á ViÖt Nam (2000) ë møc ®e däa bËc T<br /> 6h00 ®Õn 18h00. [3]; bªn c¹nh ®ã, trÌo c©y má vµng cßn lµ loµi<br /> <br /> 18<br /> cã vïng ph©n bè hÑp ®èi víi vïng nói Phansipan xanh (Minla cyanouroptera), l¸ch t¸ch häng v¹ch<br /> vµ vïng chim ®Æc h÷u thø cÊp B¾c Lµo, kh−íu (Alcippe cinereiceps), l¸ch t¸ch m¸ x¸m<br /> ®u«i côt lµ loµi phô ®Æc h÷u vïng nói Hoµng (Alcippe morrisonia), mi ®Çu ®en (Heterophasia<br /> Liªn [7, 9]. desgodinsi), kh−íu mµo ®Çu ®en (Y. nigrimenta),<br /> §Æc biÖt, trong sè c¸c loµi chim ®K ®−îc ghi kh−íu má dÑt ®Çu x¸m, kh−íu má dÑt c»m ®en<br /> nhËn, cã 5 loµi ®−îc ghi nhËn míi: chÝch ®íp (Paradoxornis guttaticollis), kh−íu má dÑt m¸<br /> ruåi ®Çu x¸m, cu cu x¸m, l¸ch t¸ch ®Çu hung, vµng vµ b¾p chuèi ®èm ®en (Arachnothera<br /> kh−íu bôi bông tr¾ng, kh−íu má dÑt m¸ vµng vµ magna).<br /> 11 loµi ®−îc bæ sung vïng ph©n bè theo Danh 15 loµi cã ph©n bè hÑp trong vïng rõng «n<br /> lôc chim ViÖt Nam cña Vâ Quý, NguyÔn Cö ®íi cña dKy Himalaia-phÇn thuéc Trung Quèc<br /> [10]. gåm: gµ so häng ®en (Arborophila torqueola), gâ<br /> 2. Ph©n bè cña c¸c loµi chim theo sinh c¶nh kiÕn nhá tr¸n vµng (Dendrocopos darjellensis),<br /> vµ ®é cao giÎ cïi má vµng (Urocissa flavirostris), ®íp ruåi<br /> häng hung (Ficedula strophiata), ®íp ruåi ®Çu<br /> a) Ph©n bè theo sinh c¶nh xanh (F. sapphira), trÌo c©y himalaia, chÝch ®u«i<br /> Khu hÖ chim t¹i huyÖn V¨n Bµn ®−îc ®Æc côt bông xanh (Tesia cyaniventer), chÝch mµy<br /> tr−ng bëi c¸c sinh c¶nh rõng th−êng xanh nói x¸m (Phylloscopus maculipennis), chÝch ®íp ruåi<br /> cao cña dKy nói Hoµng Liªn. V¨n Bµn lµ n¬i m¸ x¸m (Seicercus poliogenys), kh−íu v»n g¸y<br /> sinh sèng cña mét sè l−îng lín c¸c loµi chim cã xanh (Actinodura souliei), kh−íu lïn ®u«i hung<br /> vïng ph©n bè hÑp trong mét ®¬n vÞ ®Þa lý sinh (Minla strigula), kh−íu lïn ®u«i ®á (M.<br /> vËt. §K cã 40 loµi chim ghi nhËn t¹i V¨n Bµn lµ ignotincta), l¸ch t¸ch ngùc vµng (Alcippe<br /> c¸c loµi cã ph©n bè hÑp trong vïng rõng ¸ nhiÖt chrysotis), l¸ch t¸ch mµy tr¾ng (Alcippe<br /> ®íi cña dKy Himalaia-phÇn thuéc Trung Quèc, vinipectus) vµ kh−íu mµo häng ®èm.<br /> gåm: gµ so häng hung (Arborophila rufogularis),<br /> Ngoµi ra, cßn cã 6 loµi cã vïng ph©n bè hÑp<br /> gâ kiÕn n©u cæ ®á (Blythipicus pyrrhotis), cu rèc<br /> trong khu vùc rõng nhiÖt ®íi Èm §«ng D−¬ng<br /> ®Çu vµng (Megalaima franklinii), chim xanh<br /> ®−îc ghi nhËn t¹i ®©y lµ gµ tiÒn mÆt vµng<br /> h«ng vµng (Chloropsis hardwickii), tö anh (Polyplectron bicalcaratum), thÇy chïa ®Ýt ®á<br /> (Oriolus traili), ®íp ruåi häng tr¾ng (Ficedula (Megalaima lagrandieri), chim mµo vµng<br /> monileger), ®íp ruåi tr¸n ®en (Niltava (Melanochlora sultanea), kh−íu khoang cæ<br /> macgrigoriae), chÝch choÌ n−íc tr¸n tr¾ng (Garrulax monileger), kh−íu ngùc ®en (G.<br /> (Enicurus schistaceus), c« c« xanh, trÌo c©y pectoralis) vµ kh−íu b¹c m¸ (G. chinensis).<br /> l−ng ®en, b¹c m¸ mµo (Parus spilonotus), b¹c<br /> m¸ ®u«i dµi (Aegithalos concinnus), b«ng lau QuÇn xK chim t¹i sinh c¶nh rõng th−êng<br /> ngùc n©u (Pycnonotus xanthorrhous), b«ng lau xanh trªn nói cao ®−îc ®Æc tr−ng bëi sù xuÊt<br /> vµng (P. flavescens), cµnh c¹ch nói (Hypsipetes hiÖn cña sè l−îng lín c¸c loµi thuéc hä chim<br /> mcclellandii), cµnh c¹ch ®en (Hypsipetes ChÝch víi rÊt nhiÒu loµi th−êng xuyªn ®−îc ghi<br /> leucocephalus), chÝch ®u«i côt (Tesia olivea), nhËn t¹i sinh c¶nh nµy nh− chÝch ®íp ruåi mÆt<br /> chÝch ®u«i tr¾ng (Phylloscopus davisoni), chÝch ®en, kh−íu má quÆp mµy tr¾ng (Pteruthius<br /> ngùc vµng (P. ricketti), chÝch ®íp ruåi mµy ®en flaviscapis), kh−íu lïn ®u«i hung, kh−íu lïn<br /> (Seicercus affinis), chÝch ®íp ruåi mÆt hung ®u«i ®á, l¸ch t¸ch ngùc vµng, l¸ch t¸ch ®Çu ®èm<br /> (Abroscopus albogularis), chÝch ®íp ruåi mÆt (A. castaneceps), mi ®Çu ®en, kh−íu mµo häng<br /> ®en, kh−íu x¸m, kh−íu ®u«i ®á, ho¹ mi ®Êt má ®èm (Yuhina gularis), hót mËt häng vµng<br /> ®á (Pomatorhinus ochraciceps), kh−íu ®¸ ®u«i (Aethopyga gouldiae) vµ hót mËt nªpan (A.<br /> ng¾n (Napothera brevicaudata), kh−íu bôi ®Çu nipalensis).<br /> ®á (Stachyris ruficeps), kim oanh má ®á QuÇn xK c¸c loµi chim t¹i sinh c¶nh rõng<br /> (Leiothrix lutea), kh−íu má quÆp bông hung th−êng xanh trªn nói thÊp hoµn toµn kh¸c biÖt<br /> (Pteruthius rufiventer), kh−íu ®u«i dµi so víi thµnh phÇn c¸c loµi chim t¹i sinh c¶nh<br /> (Gampsorhynchus rufulus), kh−íu ®u«i v»n v©n rõng th−êng xanh trªn nói cao. C¸c loµi th−êng<br /> nam (Actinodura ramsayi), kh−íu lïn c¸nh xuyªn ®−îc ghi nhËn t¹i sinh c¶nh nµy gåm cã<br /> <br /> 19<br /> gµ tiÒn mÆt vµng, cu rèc ®Çu vµng, nuèc bông ®á Khu vùc V¨n Bµn cßn tån t¹i mét sè sinh<br /> (Harpactes erythrocephalus), ®íp ruåi ®Çu x¸m c¶nh kh¸c nh− rõng th−êng xanh ®Êt thÊp, rõng<br /> (Culicicapa ceylonensis), trÌo c©y má vµng, tre nøa, tr¶ng c©y bôi, ®Êt canh t¸c. Tuy nhiªn<br /> cµnh c¹ch nói, chÝch ®íp ruåi mÆt hung, kh−íu c¸c sinh c¶nh nµy chØ ®−îc kh¶o s¸t trong thêi<br /> x¸m, kh−íu lïn c¸nh xanh, l¸ch t¸ch m¸ x¸m vµ gian ng¾n nªn kh«ng thÓ ®−a ra c¸c kÕt luËn so<br /> kh−íu má dÑt ®Çu x¸m (Paradoxornis gularis). s¸nh cô thÓ vÒ thµnh phÇn loµi.<br /> <br /> B¶ng 1<br /> <br /> Danh s¸ch c¸c loµi chim ®−îc ghi nhËn trong ®ît kh¶o s¸t t¹i huyÖn V¨n Bµn, tØnh Lµo Cai<br /> <br /> §Þa Sinh<br /> TT Tªn phæ th«ng Tªn khoa häc §é cao (m) Ghi chó<br /> ®iÓm c¶nh<br /> 1 2 3 4 5 6 7<br /> I. Bé H¹c Ciconiiformes<br /> 1. Hä DiÖc Ardeidae<br /> 1 Cß bî Ardeola bacchus 3 200 A<br /> II. Bé C¾t Falconiformes<br /> 2. Hä ¦ng Accipitridae<br /> 2 ¦ng Accipiter sp. 1 2.000 D<br /> 3 §¹i bµng mK lai Ictinaetus malayensis 1 2.150-2.450 D<br /> 4 DiÒu nói Spizaetus nipalensis 2 1.100 C<br /> 3. Hä C¾t Falconidae<br /> 5 C¾t amur Falco amurensis 3 200 A<br /> III. Bé Gµ Galliformes<br /> 4. Hä TrÜ Phasianidae<br /> 6 Gµ so häng ®en Arborophila torqueola 1 1.900-2.000 D AE<br /> 7 Gµ so häng hung A. rufogularis 1 1.800-2.150 C,D<br /> Polyplectron bicalca-<br /> 8 Gµ tiÒn mÆt vµng 1 1.050-1.500 C<br /> ratum<br /> IV. Bé Cu cu Cuculiformes<br /> 5. Hä Cu cu Cuculidae<br /> Hierococcyx sparverioi-<br /> 9 ChÌo chÑo lín 1 800-2.300 B,C,D<br /> des<br /> 10 ChÌo chÑo nhá H. fugax 1 1.050 C<br /> 11 Cu cu x¸m Cuculus saturatus 1 1.000-2.400 C,D AE, NS<br /> 12 T×m vÞt Cacomantis merulinus 3 200 A<br /> <br /> <br /> 20<br />  1 2 3 4 5 6 7<br /> V. Bé Có Strigiformes<br /> 6. Hä Có Strigidae<br /> 13 Có mÌo lalus¬ Otus spilocephalus 1 800-1.800 B,C<br /> 14 Có vä mÆt tr¾ng Glaucidium brodiei 1 1.000-2.050 C,D<br /> 15 Có vä G. cuculoides 1 800-1.050 B,C<br /> VI. Bé Có muçi Caprimulgiformes<br /> 7. Hä Có muçi Caprimulgidae<br /> 16 Có muçi Ên ®é Caprimulgus indicus 1 1.000-1.800 A,C<br /> VII. Bé YÕn Apodiformes<br /> 8. Hä YÕn Apodidae<br /> 17 YÕn ®u«i cøng lín Hirundapus giganteus 1 1.900 D AE<br /> 18 YÕn cä Cypsiurus balasiensis 1 200-1.100 A,C<br /> 19 YÕn h«ng tr¾ng Apus pacificus 1,2 800 A<br /> VIII. Bé Nuèc Trogoniformes<br /> 9. Hä Nuèc Trogonidae<br /> Harpactes erythroce-<br /> 20 Nuèc bông ®á 1 1.050-1.100 C<br /> phalus<br /> IX. Bé Gâ kiÕn Piciformes<br /> 10. Hä Cu rèc Megalaimidae<br /> 21 ThÇy chïa lín Megalaima virens 1 1.800-2.350 C,D<br /> 22 ThÇy chïa ®Ýt ®á M. lagrandieri 1,2 300-1.200 B,C<br /> 23 Cu rèc ®Çu vµng M. franklinii 1,2 800-2.200 B,C,D<br /> 11. Hä Gâ kiÕn Picidae<br /> 24 Gâ kiÕn lïn mµy tr¾ng Sasia ochracea 1 300-800 B<br /> Dendrocopos canicapil-<br /> 25 Gâ kiÕn nhá ®Çu x¸m 1 1.050-1.900 A,C,D AE<br /> lus<br /> 26 Gâ kiÕn nhá tr¸n vµng D. darjellensis 1 2.300 D<br /> 27 Gâ kiÕn nhá s−ên ®á D. major 1 1.850 A,D<br /> 28 Gâ kiÕn xanh g¸y vµng Picus flavinucha 1 2.000 D<br /> 29 Gâ kiÕn n©u cæ ®á Blythipicus pyrrhotis 1 1.850 D<br /> X. Bé SÎ Passeriformes<br /> 12. Hä Má réng Eurylaimidae<br /> 30 Má réng hung Serilophus lunatus 1 1.050 C<br /> <br /> 21<br />  1 2 3 4 5 6 7<br /> 13. Hä Nh¹n Hirundinidae<br /> 31 Nh¹n bông tr¾ng Hirundo rustica 2,3 200-600 A<br /> 14. Hä Ch×a v«i Motacillidae<br /> 32 Ch×a v«i tr¾ng Motacilla alba 1,2 200-800 A<br /> 33 Ch×a v«i nói M. cinerea 1,2 200-800 A<br /> 34 Chim manh v©n nam Anthus hodgsoni 1,2 200-800 A<br /> 15. Hä Ph−êng chÌo Campephagidae<br /> 35 Ph−êng chÌo x¸m lín Coracina macei 1 2.000 D<br /> 36 Ph−êng chÌo m¸ x¸m Pericrocotus solaris 1,2 950-2.000 C,D<br /> 37 Ph−êng chÌo ®á lín P. flammeus 1,2 300-1.050 B,C<br /> 38 Ph−êng chÌo ®en Hemipus picatus 1,2 800-1.050 B,C<br /> 16. Hä Chµo mµo Pycnonotidae<br /> 39 Chµo mµo vµng mµo ®en Pycnonotus melanicterus 1 650 B<br /> 40 Chµo mµo P. jocosus 3 200 A<br /> 41 B«ng lau ngùc n©u P. xanthorrhous 1 900 A<br /> 42 B«ng lau tai tr¾ng P. aurigaster 1,2 200-1.000 A,B<br /> 43 B«ng lau vµng P. flavescens 2 1.000 A<br /> 44 Cµnh c¹ch lín Alophoixus pallidus 1 300-1.050 B,C<br /> 45 Cµnh c¹ch x¸m Hemixos flavala 1,2 800-1.050 B,C<br /> 46 Cµnh c¹ch nói Hypsipetes mcclellandii 1,2 1.050-2.200 A,C,D<br /> 47 Cµnh c¹ch ®en H. leucocephalus 1 250-800 B<br /> 17. Hä Chim xanh Irenidae<br /> Chloropsis cochinchi-<br /> 48 Chim xanh nam bé 1 800 B<br /> nensis<br /> 49 Chim xanh h«ng vµng C. hardwickii 1,2 800-1.150 B,C<br /> 18. Hä B¸ch thanh Laniidae<br /> 50 B¸ch thanh ®u«i dµi Lanius schach 3 200 A<br /> 19. Hä ChÝch choÌ Turdinae<br /> 51 HoÐt ®¸ bông hung Monticola rufiventris 1 1.850 A RE1<br /> 52 S¸o ®Êt n©u hung Zoothera mollissima 1 2.000 D<br /> 53 HoÐt ®u«i côt xanh Brachypteryx montana 1 1.800 A<br /> 54 ChÝch choÌ Copsychus saularis 3 200 A<br /> 55 §u«i ®á ®Çu x¸m Rhyacornis fuliginosus 1,2 450-800 A,B<br /> ChÝch choÌ n−íc tr¸n<br /> 56 Enicurus schistaceus 1 800 B<br /> tr¾ng<br /> 57 C« c« xanh Cochoa viridis 1 1.050 C NT1<br /> 22<br /> 1 2 3 4 5 6 7<br /> 20. Hä Kh−íu Timalidae<br /> 58 Kh−íu khoang cæ Garrulax monileger 1 1.050 C<br /> 59 Kh−íu ngùc ®en G. pectoralis 1 1.050 C RE1<br /> 60 Kh−íu x¸m G. maesi 1 950-1.050 C T<br /> 61 Kh−íu b¹c m¸ G. chinensis 2 1.100 A<br /> 62 Kh−íu ®Çu hung G. erythrocephalus 1 1.950-2.350 D<br /> 63 Kh−íu ®u«i ®á G. milnei 1 1.950-2.350 D NT1<br /> Pomatorhinus ochraci-<br /> 64 Ho¹ mi ®Êt má ®á 1 1.100 C<br /> ceps<br /> 65 Kh−íu ®u«i côt Rimator malacoptilus 1 2.500 D AE<br /> 66 Kh−íu ®¸ ®u«i ng¾n Napothera brevicaudata 1 1.000 C<br /> 67 Kh−íu ®u«i côt pygmy Pnoepyga pusilla 1 1.850-2.500 D NT1<br /> 68 Kh−íu bôi tr¸n hung Stachyris rufifrons 1 1.950 D<br /> 69 Kh−íu bôi ®Çu ®á S. ruficeps 1,2 1.200-2.400 C,D AE<br /> 70 Kh−íu bôi vµng S. chrysaea 1 1.050-2.050 C,D<br /> 71 Kh−íu bôi ®Çu ®en S. nigriceps 1 300-1.500 B,C<br /> 72 ChÝch ch¹ch m¸ vµng Macronous gularis 1 400-1.700 B,C AE<br /> 73 Ho¹ mi nhá Timalia pileata 2 700 A RE, RE1<br /> 74 Kim oanh tai b¹c Leiothrix argentauris 1,2 800-1.800 A,C<br /> 75 Kim oanh má ®á L. lutea 1 1.900-2.450 D AE<br /> Kh−íu má quÆp bông<br /> 76 Pteruthius rufiventer 1 2.350 D<br /> hung<br /> Kh−íu má quÆp mµy<br /> 77 P. flaviscapis 1 1.850-2.450 D<br /> tr¾ng<br /> 78 Kh−íu má quÆp tai ®en P. melanotis 1 2.000-2.350 D AE<br /> Kh−íu má quÆp c¸nh<br /> 79 P. aenobarbus 1 1.050-2.300 C,D<br /> vµng<br /> 80 Kh−íu ®u«i dµi Gampsorhynchus rufulus 1 1.050 C<br /> 81 Kh−íu ®u«i v»n v©n nam Actinodura ramsayi 1 1.950 D<br /> 82 Kh−íu v»n g¸y xanh A. souliei 1 2.300-2.450 D<br /> 83 Kh−íu lïn c¸nh xanh Minla cyanouroptera 1,2 1.000-2.350 C,D<br /> 84 Kh−íu lïn ®u«i hung M. strigula 1 2.350-2.500 D<br /> 85 Kh−íu lïn ®u«i ®á M. ignotincta 1 2.050-2.400 D<br /> 86 L¸ch t¸ch ngùc vµng Alcippe chrysotis 1 1.950-2.500 D<br /> 87 L¸ch t¸ch ®Çu ®èm A. castaneceps 1 1.950-2.500 D<br /> <br /> <br /> 23<br />  1 2 3 4 5 6 7<br /> 88 L¸ch t¸ch mµy tr¾ng A. vinipectus 1 2.650 D<br /> 89 L¸ch t¸ch häng v¹ch A. cinereiceps 1 1.850-2.400 D<br /> 90 L¸ch t¸ch ®Çu hung A. dubia 1 1.850-1.950 D NS<br /> 91 L¸ch t¸ch m¸ x¸m A. morrisonia 1,2 950-2.200 C,D<br /> Heterophasia melano-<br /> 92 Mi ®Çu ®en 1 1.950-2.650 D AE<br /> leuca<br /> 93 Mi ®u«i dµi H. picaoides 1 1.950-2.000 D<br /> 94 Kh−íu mµo cæ hung Yuhina flavicollis 1 1.000-2.450 A,C,D<br /> 95 Kh−íu mµo häng ®èm Y. gularis 1 2.200-2.650 D<br /> 96 Kh−íu mµo ®Çu ®en Y. nigrimenta 1 1.100 C<br /> 97 Kh−íu bôi bông tr¾ng Y. zantholeuca 1 300-2.000 B,C,D NS<br /> 98 Kh−íu má dÑt ®Çu x¸m Paradoxornis gularis 1 1.050 C<br /> 99 Kh−íu má dÑt c»m ®en P. guttaticollis 2 1.100 A<br /> 100 Kh−íu má dÑt m¸ vµng P. verreauxi 1 2.000-2.650 D AE, NS<br /> 21. Hä Chim chÝch Sylviidae<br /> 101 ChÝch ®u«i côt Tesia olivea 1,2 1.000-1.950 C,D<br /> ChÝch ®u«i côt bông<br /> 102 T. cyaniventer 1 1.950 D<br /> xanh<br /> 103 ChÝch b«ng ®Çu vµng Orthotomus cuculatus 1,2 1.150-1.950 A,C,D RE1<br /> 104 ChÝch ®u«i dµi O. sutorius 3 200 A RE1<br /> 105 ChÝch b«ng c¸nh vµng O. atrogularis 1 1.000 C RE1<br /> Phylloscopus maculi-<br /> 106 ChÝch mµy x¸m 1 2.400-2.500 D<br /> pennis<br /> 107 ChÝch mµy lín P. inornatus 1 2.450 D RE1<br /> 108 ChÝch ®u«i x¸m P. reguloides 1 1.850 A<br /> 109 ChÝch ®u«i tr¾ng P. davisoni 1 2.350-2.400 D<br /> 110 ChÝch ngùc vµng P. ricketti 1 1.050 C<br /> 111 ChÝch ®íp ruåi ®Çu x¸m Seicercus tephrocephalus 1 1.950 D NS<br /> 112 ChÝch ®íp ruåi mµy ®en S. affinis 1 2.150 D RE1<br /> 113 ChÝch ®íp ruåi m¸ x¸m S. poliogenys 1 1.800-1.950 A,D<br /> 114 ChÝch ®íp ruåi ®Çu hung S. castaniceps 1 1.950-2.100 D<br /> 115 ChÝch ®íp ruåi mÆt hung Abroscopus albogularis 1 1.000-1.650 C RE, RE1<br /> 116 ChÝch ®íp ruåi mÆt ®en A. schisticeps 1 1.950-2.500 D AE<br /> ChÝch ®íp ruåi bông<br /> 117 A. superciliaris 1 400-1.050 A,B,C<br /> vµng<br /> <br /> 24<br />  1 2 3 4 5 6 7<br /> 118 ChiÒn chiÖn lín Megalurus palustris 2 600 A<br /> 22. Hä §íp ruåi Muscicapidae<br /> 119 §íp ruåi häng hung Ficedula strophiata 1 2.300 D<br /> 120 §íp ruåi häng tr¾ng F. monileger 1 1.950 D AE<br /> 121 §íp ruåi ®en mµy tr¾ng F. westermanni 1 2.000 D<br /> 122 §íp ruåi ®Çu xanh F. sapphira 1 2.150-2.350 D<br /> 123 §íp ruåi xanh x¸m Eumyias thalassina 1 800 B<br /> 124 §íp ruåi lín Niltava grandis 1 2.100 D<br /> 125 §íp ruåi tr¸n ®en N. macgrigoriae 1 1.950 D<br /> 126 §íp ruåi häng hung Cyornis banyumas 1 1.100 C<br /> 127 §íp ruåi ®Çu x¸m Culicicapa ceylonensis 1,2 1.050-1.950 C,D<br /> 23. Hä RÎ qu¹t Monarchidae<br /> 128 RÎ qu¹t häng vµng Rhipidura hypoxantha 1 1.950-2.350 D<br /> 129 RÎ qu¹t häng tr¾ng R. albicollis 1 1.050-2.150 C,D<br /> 24. Hä B¹c m¸ ®u«i dµi Aegithalidae<br /> 130 B¹c m¸ ®u«i dµi Aegithalos concinnus 1 1.850-1.900 A<br /> 25. Hä B¹c m¸ Paridae<br /> 131 B¹c m¸ Parus major 1 200 A<br /> 132 B¹c m¸ mµo P. spilonotus 1 1.800-2.350 A,D<br /> 133 Chim mµo vµng Melanochlora sultanea 1,2 800-1.400 B,C<br /> 26. Hä TrÌo c©y Sittidae<br /> 134 TrÌo c©y ®Ýt hung Sitta nagaensis 1 2.000 A,D RE1<br /> 135 TrÌo c©y himalaia S. himalayensis 1 2.150-2.450 D<br /> 136 TrÌo c©y tr¸n ®en S. frontalis 1 800 B<br /> RRS,NT,<br /> 137 TrÌo c©y má vµng S. solangiae 1 1.050-1.400 C<br /> T<br /> VU,<br /> 138 TrÌo c©y l−ng ®en S. formosa 1 1.050-2.350 C,D<br /> AE, T<br /> 27. Hä Hót mËt Nectariniidae<br /> 139 Hót mËt häng vµng Aethopyga gouldiae 1 1.850-2.350 A,D<br /> 140 Hót mËt nªpan A. nipalensis 1 1.800-2.500 A,D<br /> 141 Hót mËt ®á A. siparaja 1,2 200-1.300 A,C<br /> Arachnothera longiros-<br /> 142 B¾p chuèi má dµi 2 700 A RE1<br /> tra<br /> 143 B¾p chuèi ®èm ®en A. magna 1 800-900 A,B<br /> <br /> 25<br />  1 2 3 4 5 6 7<br /> 28. Hä Vµnh khuyªn Zosteropidae<br /> 144 Vµnh khuyªn nhËt b¶n Zosterops japonicus 3 200 A<br /> 29. Hä SÎ ®ång Fringillidae<br /> 145 SÎ ®ång mµo Melophus lathami 2 700 A<br /> 146 SÎ ®ång ngùc vµng Emberiza aureola 2 1.100 A<br /> 30. Hä Chim di Estrildidae<br /> 147 Di cam Lonchura striata 2 600 A<br /> 31. Hä SÎ Ploceidae<br /> 148 SÎ Passer montanus 3 200 A<br /> 32. Hä Vµng anh Oriolidae<br /> 149 Tö anh Oriolus traillii 1 900-1.050 A,C<br /> 33. Hä ChÌo bÎo Dicruridae<br /> 150 ChÌo bÎo rõng D. aeneus 1 1.850 A<br /> 151 ChÌo bÎo cê ®u«i b»ng D. remifer 1 1.050-1.950 C,D<br /> 152 ChÌo bÎo x¸m Dicrurus leucophaeus 1 800-1.800 A,B,C<br /> 153 ChÌo bÎo cê ®u«i chÎ D. paradiseus 1 1.050 C<br /> 34. Hä Qu¹ Corvidae<br /> 154 GiÎ cïi má vµng Urocissa flavirostris 1 2.600 D<br /> 155 GiÎ cïi xanh Cissa chinensis 1 1.050 C<br /> 156 Qu¹ ®en Corvus macrorhynchos 2 800 A<br /> <br /> Ghi chó:<br /> 1. §Þa ®iÓm: 1 = xK Khang Yªn H¹, 2 = xK NËm XÐ, 3 = thÞ trÊn V¨n Bµn.<br /> Sinh c¶nh: A = rõng tre nøa, tr¶ng bôi, ®ång cá, ®Êt canh t¸c, B = rõng th−êng xanh ®Êt thÊp,<br /> C = rõng th−êng xanh trªn nói thÊp, D = rõng th−êng xanh trªn nói cao.<br /> 2. T×nh tr¹ng bÞ ®e däa:<br /> VU = cã thÓ bÞ ®e däa, NT = s¾p bÞ ®e däa theo BirdLife International (2001); NT1 = s¾p bÞ ®e däa theo<br /> IUCN (1996); T = bÞ ®e däa theo S¸ch §á ViÖt Nam phÇn §éng vËt (2000).<br /> 3. RRS = c¸c loµi cã ph©n bè hÑp theo Stattersfield et al. (1998);<br /> AE = ®é cao ph©n bè më réng<br /> RE = vïng ph©n bè më réng theo Craig Robson (2000).<br /> RE1 = vïng ph©n bè më réng theo Danh lôc chim ViÖt Nam (Vâ Quý, NguyÔn Cö 1995).<br /> NS = loµi míi bæ sung cho Danh lôc chim ViÖt Nam (Vâ Quý, NguyÔn Cö 1995).<br /> <br /> b) Ph©n bè theo ®é cao cao ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc ®©y theo Craig Robson<br /> (2000) (b¶ng 2) vµ 2 loµi cã vïng ph©n bè míi<br /> §ît kh¶o s¸t còng ®K ghi nhËn ®−îc 14 loµi cho khu vùc T©y B¾c lµ häa mi nhá (Timalia<br /> cã vïng ph©n bè më réng vÒ ®é cao so víi ®é pileata) vµ chÝch ®íp ruåi mÆt hung [6].<br /> 26<br />  B¶ng 2<br /> Vïng ph©n bè ®é cao më réng cña mét sè loµi chim t¹i V¨n Bµn<br /> <br /> Ph©n bè ®é cao Ph©n bè ®é cao<br /> theo Craig ghi nhËn trong<br /> Tªn ViÖt Nam Tªn khoa häc ®ît kh¶o s¸t<br /> Robson (2000)<br /> (m asl) (m asl)<br /> Gµ so häng ®en Arborophila torqueola 2.135-2.800 1.900-2.000<br /> Gâ kiÕn nhá ®Çu x¸m Dendrocopos canicapillus