KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU TRONG NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT GIỐNG CÁ CHỐT SỌC Mystus mysticetus Roberts, 1992

Chia sẻ: Sunny_1 Sunny_1 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bên cạnh nghề nuôi trồng thủy sản nước ngọt đang ngày phát triển với qui mô sâu và rộng, nhằm cung cấp nguồn đạm tươi sống cho người tiêu dùng trong và ngoài nước; hiện nay, nghề nuôi cá cảnh của nước ta cũng ngày càng phát triển. Việt Nam là một trong những nước sản xuất cá cảnh nổi tiếng trên thế giới với nhiều loài cá đẹp và lạ mắt từ việc lai tạo hoặc từ việc thu thập cá ngoài tự nhiên. Từ những chú cá vàng (Carrassius auratus) hiền hòa dễ thương, những nàng cá dĩa...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU TRONG NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT GIỐNG CÁ CHỐT SỌC Mystus mysticetus Roberts, 1992

NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 101 KEÁT QUAÛ BÖÔÙC ÑAÀU TRONG NGHIEÂN CÖÙU SAÛN XUAÁT GIOÁNG CAÙ CHOÁT SOÏC Mystus mysticetus Roberts, 1992 THE PRELIMINARY RESULT OF THE STUDY ON SEED PRODUCTION OF Mystus mysticetus Roberts, 1992 Ngoâ Vaên Ngoïc, Voõ Thanh Lieâm vaø Phaïm Minh Thöùc Khoa Thuûy Saûn, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh Ñieän thoaïi: 08.8963343 – 0908033075; Email: nvngoc@hcmuaf.edu.vn ABSTRACT ngon neân ñöôïc ngöôøi tieâu duøng öa chuoäng vì theá giaù trò thöông phaåm cuûa loaøi caù naøy khaù cao. Tröôùc A study was carried out from 3/2006 to 8/2007 hieän traïng con gioáng vaø saûn löôïng caù choát soïc at Experimental Farm for Aquaculture of Nong laøm thöông phaåm ñang ngaøy suy giaûm, ñeà taøi Lam University (NLU) in HCM City. The result “Nghieân cöùu kyõ thuaät saûn xuaát gioáng nhaân of the study shows that: taïo caù choát soïc” ñöôïc thöïc hieän vôùi caùc muïc tieâu sau: Xaùc ñònh caùc thoâng soá kyõ thuaät trong sinh Mystus mysticetus is able to be successfully saûn vaø öông nuoâi caù choát soïc vaø böôùc ñaàu xaây döïng induced spawning by LH-RHa at suitable doses qui trình saûn xuaát gioáng caù choát soïc nhaèm nhanh 120 or 140µg + 10mg DOM /kg of female. choùng öùng duïng vaøo thöïc tieãn saûn xuaát. Spawning rate is 100%. Latency time oscillates 5 – 7 hours at 28 – 300C and hatching time ranges VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP from 18 to 20 hours at 28-30oC. Real fecundity ranges from 210,500 to 231,700 eggs/kg. Survival Ñeà taøi ñöôïc tieán haønh töø thaùng 03/2006 – 08/ rate of fingerlings is quite low (20-25%) and 2007 taïi Traïi Thöïc nghieäm Thuyû saûn, Tröôøng growth rate of fingerlings oscillates 4.34 – Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM. 4.57cm in length. Ñoái töôïng nghieân cöùu laø caù choát soïc (Mystus ÑAËT VAÁN ÑEÀ mysticetus Roberts, 1992) ñöôïc thu thaäp töø hoà Soâng Maây, huyeän Traûng Bom, tænh Ñoàng Nai. Caù haäu bò Beân caïnh ngheà nuoâi troàng thuûy saûn nöôùc ngoït (50-100g/con) ñöôïc thuaàn döôõng vaø nuoâi voã trong ñang ngaøy phaùt trieån vôùi qui moâ saâu vaø roäng, nhaèm ao ñaát 300m2 baèng thöùc aên vieân GreenFeed (32% cung caáp nguoàn ñaïm töôi soáng cho ngöôøi tieâu duøng ñaïm) vôùi khaåu phaàn 2-4% troïng löôïng. AÙp duïng trong vaø ngoaøi nöôùc; hieän nay, ngheà nuoâi caù caûnh cheá ñoä nuoâi voã hai giai ñoaïn. Sau khi thaønh thuïc cuûa nöôùc ta cuõng ngaøy caøng phaùt trieån. Vieät Nam sinh duïc, vieäc choïn caù cho sinh saûn döïa vaøo caùc laø moät trong nhöõng nöôùc saûn xuaát caù caûnh noåi tieâu chuaån chung nhö ñoä lôùn vaø ñoä meàm cuûa buïng, tieáng treân theá giôùi vôùi nhieàu loaøi caù ñeïp vaø laï loã sinh duïc (ñoái vôùi caù caùi); ñoä daøi cuûa gai sinh duïc maét töø vieäc lai taïo hoaëc töø vieäc thu thaäp caù ngoaøi ñoái vôùi caù ñöïc. töï nhieân. Töø nhöõng chuù caù vaøng (Carrassius auratus) hieàn hoøa deã thöông, nhöõng naøng caù dóa Söû duïng chaát kích thích sinh saûn (CKTSS) laø (Symphysodon sp.) kieâu sa loäng laãy, … ñeán nhöõng LH-Rha keát hôïp vôùi Domperidone (DOM). Thí loaøi caù baûn ñòa töï nhieân vôùi nhieàu daùng veû vaø nghieäm ñöôïc chia laøm ba nghieäm thöùc (NT) theo maøu saéc laï maét, taát caû chuùng ñaõ goùp phaàn taïo lieàu löôïng LH-RHa vaø moãi NT coù ba loâ vaø thí neân nhöõng thuù vui giaûi triù sau nhöõng giôø laøm vieäc nghieäm ñöôïc laëp laïi nhieàu laàn. Lieàu tieâm cho caù meät nhoïc cuûa moïi taàng lôùp trong xaõ hoäi. Xu höôùng ñöïc baèng 1/3 lieàu tieâm caù caùi. Ñoái vôùi caù caùi, aùp chôi caù caûnh hieän nay khoâng chæ boù heïp ôû nhöõng duïng phöông phaùp tieâm hai laàn. Trong moãi laàn loaøi ngoaïi nhaäp maø coøn laø söï saên luøng, thuaàn laëp laïi (töông öùng laø ñôït sinh saûn), caû ba NT döôõng caùc loaøi caù baûn ñòa töï nhieân. ñöôïc tieán haønh cuøng moät thôøi ñieåm vaø caù boá meï cuûa moãi NT sau khi tieâm CKTSS ñöôïc thaû vaøo Nhöõng naêm gaàn ñaây, caù choát soïc (Mystus töøng beå composite 1m3 ñeå caù töï baét caëp sinh saûn. mysticetus) ñoù ñöôïc ngö daân ñaùnh baét ñeå xuaát Moãi loâ cuûa töøng NT ñöôïc boá trí 03 caù caùi/ñôït, tyû khaåu sang caùc nöôùc Chaâu AÂu vôùi muïc ñích laøm leä ñöïc caùi laø 1/1. caûnh. Tuy nhieân, do chuùng ñöôïc khai thaùc chuû yeáu trong caùc soâng ngoøi töï nhieân ôû mieàn Ñoâng Sau khi ñeû xong, vôùt caù boá meï ra khoûi beå ñeå Nam Boä vaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long neân soá löôïng nuoâi voã taùi phaùt vaø tieán haønh aáp tröùng ngay trong caù thu ñöôïc ngaøy caøng giaûm, chöa thoûa maõn cho beå composite coù nöôùc chaûy. Toång soá tröùng caù ñeû nhu caàu xuaát khaåu. Hôn nöõa, maëc duø caù choát soïc ra ôû moãi NT ñöôïc xaùc ñònh theo phöông phaùp laø loaøi caù nhoû con nhöng vì chuùng coù thòt thôm Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
102 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT dieän tích beà maët cuûa giaù theå (giaù theå laø gaïch sau 4 thaù n g nuoâ i voã vaø thôø i gian taù i phaù t duï c taøu). cuûa chuùng töø 2-2,5 thaùng. Öông nuoâi caù boät 3 ngaøy tuoåi leân caù gioáng 1 Keát quaû kích thích sinh saûn thaùng tuoåi trong ao ñaát 300 m2, ñoä saâu möïc nöôùc 1,2-1,5m. Maät ñoä öông 200 vaø 300 caù boät/m2. Thöùc Cuõng nhö caùc loaøi caù laêng, vieäc phaân bieät ñöïc aên ñöôïc söû duïng trong öông nuoâi nhö sau: caùi cuûa caù choát soïc töông ñoái deã daøng ngay caû khi caù chöa thaønh thuïc sinh duïc. Khi caù töø - Boät ñaäu naønh, boät huyeát: Buùn haøng ngaøy khoaûng 5 thaùng tuoåi trôû leân, caù ñöïc coù thaân thon vôùi lieàu 0,2 kg/100m2 (3-10 ngaøy tuoåi). daøi, gai sinh duïc daøi vaø kích thöôùc cô theå nhoû hôn caù caùi cuøng löùa tuoåi; trong khi ñoù, caù caùi coù - Moina: Sau khi thaû caù xuoáng ao, haøng ngaøy loã sinh duïc troøn vaø hôi loài. Vì caù choát laø loaøi caù cho caù aên theâm baèng Moina vaøo buoåi saùng vaø coù kích thöôùc nhoû neân ñeå thuaän lôïi hôn trong chieàu (10 ngaøy ñaàu tieân). vieäc öùng duïng vaøo saûn xuaát, chuùng toâi aùp duïng hình thöùc cho caù sinh saûn töï nhieân, khoâng aùp - Truøn chæ (Tubifex): Cho caù aên truøn chæ (caù duïng phöông phaùp gieo tinh nhaân taïo. 3-20 ngaøy tuoåi) Thôøi gian hieäu öùng (TGHU) cuûa LH-RHa ñoái - Thöùc aên cheá bieán: Bao goàm 70% thòt caù vôùi caù choát soïc dao ñoäng töø 5 – 7 giôø ôû nhieät ñoä xay nhuyeãn + 30% thöùc aên vieân. Hoãn hôïp thöùc 28 – 300C trong caû ba NT. Ngoâ Vaên Ngoïc (2002) aên ñöôïc troän ñeàu roài vo thaønh vieân cho caù aên. ñoù coâng boá raèng TGHU cuûa LH-RHa treân caù laêng Thöùc aên ñöôïc cho vaøo trong saøn aên ñaët chìm vaøng dao ñoäng töø 5 – 6 giôø (sinh saûn töï nhieân) trong nöôùc. Khaåu phaàn aên 20 – 25% troïng löôïng vaø 4 – 5 giôø (gieo tinh nhaân taïo) ôû nhieät ñoä nöôùc (caù 20-30 ngaøy tuoåi).. 28 – 310C. Nhö vaäy, qua keát quaû kích thích caù laêng vaøng vaø caù choát soïc sinh saûn, chuùng toâi coù - Thöùc aên vieân: Söû duïng thöùc aên vieân noåi theå keát luaän raèng TGHU cuûa LH-RHa ñoái vôùi hieäu GreenFeed, loaïi daønh cho caù tra (ñoä ñaïm hai loaøi caù naøy laø töông ñöông nhau. Theo chuùng 32%). Thöùc aên ñöôïc cho vaøo khung noåi treân maët toâi, coù theå do caû hai loaøi naøy cuøng thuoäc gioáng nöôùc. Khaåu phaàn aên 15 – 20% troïng löôïng (caù Mystus vaø ñeàu nhoû con vaø hoaït ñoäng nhanh neân 20-30 ngaøy tuoåi). taäp tính sinh saûn cuûa chuùng töông töï nhau. Caùc soá lieäu veà sinh saûn, öông nuoâi ñöôïc tính TLSS cuûa caù NT I luoân thaáp hôn NT II vaø NT theo giaù trò trung bình vaø ñöôïc xöû lyù theo phöông III. Qua 6 ñôït sinh saûn, TLSS cuûa caù NT I khaùc phaùp phaân tích bieán (ANOVA) vôùi moät yeáu toá veà nhau coù yù nghóa so vôùi caù NT II vaø NT III (p
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 103 Baûng 1. Keát quaû kích thích caù choát soïc sinh saûn TLSS SSSTT TLTT TLN TLS NT Ghi chuù (%) (tröùng/kg) (%) (%) (%) I 80b 210.500 ± 4.200b 86± 4a 83 ± 4a 80 ± 2a 6 ñôït SS II 100a 231.700 ± 5.700a 90 ± 3a 86 ± 2a 82 ± 3a 6 ñôït SS III 100a 226.800 ± 4.900a 87 ± 4a 84 ± 3a 82 ± 3a 6 ñôït SS Chuù thích: Caùc giaù trò cuøng moät coät gioáng nhau kyù töï thì khaùc nhau khoâng coù yù nghóa (P>0,05) Baûng 2. Chieàu daøi vaø troïng löôïng trung bình cuûa caù ôû ba ñôït öông Ñôït Maät ñoä 3 ngaøy tuoåi 15 ngaøy tuoåi 30 ngaøy tuoåi öông (con/m2) L (cm) P (g) L (cm) P (g) L (cm) P (g) 1 200 0,35 ± 0,04a - 2,30 ± 0,32a 1,5 ± 0,12a 4,34 ± 0,64a 1,37 ± 0,46a 2 200 0,33 ± 0,08a - 2,31 ± 0,33a 1,5 ± 0,10a 4,35 ± 0,74a 1,45 ± 0,69a 3 200 0,34 ± 0,07a - 2,53 ± 0,22b 1,9 ± 0,10b 4,57 ± 0,75b 1,78 ± 0,67b Chuù thích: Caùc giaù trò cuøng moät coät gioáng nhau kyù töï thì khaùc nhau khoâng coù yù nghóa (P>0,05) söùc sinh saûn töông ñoái laø 422.000 tröùng/kg; heä choát soïc töông töï cuûa caù laêng vaøng 18 – 20 giôø soá thaønh thuïc (GÑ IV) cuûa caù choát boâng (Leiocassis (Ngoâ Vaên Ngoïc, 2002), nhanh hôn laêng haàm 20 – siamensis) laø 15,37 – 37,25% vaø söùc sinh saûn töông 22 giôø (Ngoâ Vaên Ngoïc, 2006), laêng nha 24 – 26 ñoái laø 371.000 tröùng/kg. Coøn caù choát giaáy (Mystus giôø (Ngoâ Vaên Ngoïc vaø ctv., 2007). cavasius) töông öùng laø 6,07 – 8,5% vaø 167.000 tröùng/kg (Nguyeãn An Quoác, 1997). SSSTT cuûa caù Khoaûng 2 – 3 giôø sau khi nôû, caù baét ñaàu bôi choát soïc trong nghieân cöùu naøy thu ñöôïc khaù cao ñöôïc trong caùc taàng nöôùc roài baùm vaøo ñaùy vaø (210.500 – 231.700 tröùng/kg), cao hôn nhieàu so thaønh beå. Caù nôû sau hôn 1 ngaøy tuoåi thì saéc toá vôùi caù laêng vaøng (Mystus nemurus), laêng haàm ñen baét ñaàu xuaát hieän. Caù boät môùi nôû coù chieàu (Mystus filamentus) vaø laê n g nha (Mystus daøi trung bình 1,5 – 2 mm. Qua theo doõi chuùng wyckioides) (Ngoâ Vaên Ngoïc, 2002; 2006 vaø 2007). toâi nhaän thaáy thôøi gian tieâu heát noaõn hoaøng cuûa Theo chuùng toâi, SSSTT cuûa caù choát soïc phuï thuoäc caù choát soïc laø 45 – 48 giôø ôû nhieät ñoä 27 – 290C. vaøo heä soá thaønh thuïc cuûa caù caùi vaø lieàu löôïng CKTSS bôûi vì trong sinh saûn, vieäc caù ñeû soùt hay Keát quaû öông töø caù boät leân caù gioáng heát tröùng seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán soá löôïng tröùng thu ñöôïc. Söï taêng tröôûng cuûa caù Qua 6 ñôït sinh saûn, chuùng toâi nhaän thaáy tyû leä Trong thí nghieäm öông nuoâi, chuùng toâi öùng thuï tinh, tyû leä nôû vaø tyû leä soáng cuûa caù boät 3 ngaøy duïng keát quaû nghieân cöùu veà öông nuoâi caù laêng tuoåi giöõa ba NT ñeàu ñaït ñöôïc raát cao vaø khaùc nhau vaøng cuûa Ngoâ Vaên Ngoïc (2002) vôùi maät ñoä 200 khoâng coù yù nghóa veà maët thoáng keâ (p>0,05). Thôøi vaø 300 caù boät/m2. Tuy nhieân, do vaøo thôøi ñieåm gian nôû cuûa tröùng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nhieät thí nghieäm, soá löôïng ao öông chöa ñuû ñeå boá trí ñoä nöôùc. Trong phaïm vi nhieät ñoä thích hôïp, nhieät thí nghieäm öông theo maät ñoä neân chuùng toâi chæ ñoä nöôùc tyû leä nghòch vôùi thôøi gian nôû, nhieät ñoä tieán haønh öông vôùi maät ñoä 200 caù boät/m 2. Qua caøng cao thì thôøi gian phaùt trieån phoâi ngaén laïi vaø ba ñôït öông, toác ñoä taêng tröôûng cuûa caù ñöôïc trình ngöôïc laïi. Qua caùc ñôït sinh saûn, chuùng toâi thu baøy qua baûng 2. ñöôïc ôû nhieät ñoä 28 – 300C thôøi gian nôû dao ñoäng töø 18 – 20 giôø. Thôøi gian phaùt trieån phoâi cuûa caù Trong caû ba ñôït öông, khi baét ñaàu boá trí thí nghieäm (caù 3 ngaøy tuoåi) chieàu daøi vaø troïng löôïng Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
104 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT Baûng 3. Tyû leä soáng cuûa caù 30 ngaøy tuoåi Soá caù (con) Ñôït öông Tyû leä soáng (%) Caù boät 3 ngaøy tuoåi Caù gioáng 30 ngaøy tuoåi 1 60.000 12.000 20,00 2 60.000 13.500 22,50 3 60.000 15.000 25,00 cuûa caù laø töông ñöông nhau vaø sai khaùc khoâng cho caù cöïc kyø quan troïng, nhaát laø vaøo thôøi ñieåm coù yù nghóa thoáng keâ (Baûng 2). Tuy nhieân, vaøo luùc caù môùi bieát aên. caù 15 ngaøy tuoåi chuùng toâi nhaän thaáy coù söï khaùc bieät veà maët thoáng keâ (p
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 105 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO filamentus Fang vaø Chaux, 1949). Taïp chí Khoa hoïc Kyõ thuaät Noâng Laâm nghieäp. Tröôøng Ñaïi hoïc Ngoâ Vaên Ngoïc, 2002. Keát quaû nghieân cöùu saûn Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh. NXB Noâng nghieäp, xuaá t gioá n g nhaâ n taï o caù laê n g vaø n g (Mystus soá 1/2006. Nemurus Valenciennes, 1839). Taäp san khoa hoïc Kyõ Thuaät Noâng Laâm Nghieäp . Tröôøng Ñaïi hoïc Ngoâ Vaên Ngoïc vaø Leâ Thò Bình, 2007. Nghieân Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh. NXB Noâng nghieäp, cöùu xaây döïng vaø thöû nghieäm qui trình saûn xuaát soá 3/2002. gioáng nhaân taïo caù laêng nha (Mystus wyckioides Chaux vaø Fang, 1949). Baùo caùo Ñeà taøi nghieân Ngoâ Vaên Ngoïc, 2006. Keát quaû nghieân cöùu saûn cöùu Khoa hoïc vaø Coâng ngheä caáp Boä. xuaá t gioá n g nhaâ n taï o caù laê n g haà m (Mystus Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007