Kết quả điều tra chuột, mò và mầm bệnh sốt mò (orientia tsutsugamushi) tại một số điểm ở Miền Trung và Tây Nguyên

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT QUẢ ĐIỀU TRA CHUỘT, MÒ VÀ MẦM BỆNH SỐT MÒ<br /> (ORIENTIA TSUTSUGAMUSHI)<br /> TẠI MỘT SỐ ĐIỂM Ở MIỀN TRUNG VÀ TÂY NGUYÊN<br /> Nguyễn Văn Châu*, Bạch Ngọc Luyến**, Nguyễn Quang Thái**, Nguyễn Viết Sự**, Lý Bá Lộc**,<br /> Đoàn Trọng Tuyên**; Nguyễn Bá Hành***, Nguyễn Mạnh Hùng*<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn ñề: Bệnh sốt mò hay sốt bụi rậm (Scrub-typhus) phổ biến ở khu vực Châu Á - Thái Bình<br /> Dương. Ở Việt Nam bệnh sốt mò ñã phát hiện từ năm 1915 tại Sài Gòn. Năm 2003 ñã có 24 tỉnh thuộc<br /> Bắc bộ và Bắc Trung bộ có bệnh nhân sốt mò. Hiện nay, ở nước ta bệnh sốt mò có xu hướng gia tăng.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác ñịnh thành phần loài chuột, mò và mầm bệnh sốt mò tại các ñiểm<br /> nghiên cứu.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Điều tra, mô tả cắt ngang. Xác ñịnh kháng thể kháng Orientia<br /> tsutsugamushi trong huyết thanh chuột và người bằng sinh phẩm chẩn ñoán nhanh (SD BioLine- Hàn<br /> Quốc).<br /> Kết quả: Vào cuối tháng 5, ñầu tháng 6 năm 2009, ñã thu thập ñược 4 loài chuột là: Rattus<br /> exulans, R. rattus, R. (Berylmus) bowersi và Bandicota savilei; 4 loài mò ký sinh trên chuột là: A. (Lau.)<br /> indica; G. (W.) ewingi, G. (W.) lupella và L. (L.) deliense. Tại Dục Mỹ (Khánh Hòa) 14,30% số cá thể<br /> loài chuột Bandicota savilei và 21,04% dân cư có kháng thể kháng O. tsutsugamushi. Tại Chư Prông<br /> (Gia Lai) 40% số cá thể loài chuột R. exulans và 13,99% dân cư phát hiện ñược kháng thể kháng O.<br /> tsutsugamushi. Tại Đất Bằng, Krông Pa (Gia Lai) 20,0% cá thể chuột R. exulans; 50% cá thể chuột R.<br /> (Berylmus) bowersi và 7,14% có kháng thể kháng O. tsutsugamushi. Chưa phân lập ñược O.<br /> tsutsugamushi từ các loài mò thu thập ñược trên chuột tại các ñiểm nghiên cứu.<br /> Kết luận: Tại Dục Mỹ (Ninh Hoà) tỉnh Khánh Hoà, Bình Giáo (Chư Prông) và Đất Bằng (Krông<br /> Pa) thuộc tỉnh Gia Lai có nguy cơ mắc bệnh sốt mò ñối với cộng ñồng dân cư.<br /> Từ khoá: sốt mò, mầm bệnh sốt mò, kháng thể kháng Orientia tsutsugamushi, loài chuột, mò.<br /> ABSTRACT<br /> INVESTIGATION ON RATS, CHIGGERS AND ORIENTIA TSUTSUGAMUSHI IN SOME FOCI IN<br /> THE CENTER AND WESTERN HIGHLAND OF VIETNAM<br /> Nguyen Van Chau, Bach Ngoc Luyen, Nguyen Quang Thai, Nguyen Viet Su, Ly Ba Loc,<br /> Doan Trong Tuyen and Nguyen Ba Hanh, Nguyen Manh Hung.<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 – 2010: 207 - 213<br /> Background: Tsutsugamushi disease (Scrub-typhus) is a widely disease in Asia-Pacific. In<br /> Vietnam, the first case of disease has been discover in Saigon in 1915. Nowadays, the tsutsugamushi<br /> disease in Vietnam ten to increase. In 2003 patients of tsutsugamushi disease were found in 24<br /> provinces of North and North-Central.<br /> Purpose: To determine species composition of rats, chiggers and O. tsutsugamushi in the study<br /> sites.<br /> Method: Cross-section survey, O. tsutsugamushi antibodies in serotypes of rats detected by rapid<br /> diagnostic biological (BioLine SD – South Korea).<br /> *<br /> <br /> Viện Sốt rét-KST-CT TƯ **Viện Vệ sinh Phòng dịch Quân ñội.<br /> *** Bệnh viện 87 –Tổng cục Hậu cần.<br /> Địa chỉ liên lạc: PGS.TS.Nguyễn Văn Châu - ĐT: 0982 331 949 - Email: vanchaunimpe@yahoo.com<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 207<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Results: Four species of rat have been collected including: Rattus explants, R. rattus, R. (Berylmus)<br /> bowersi and Bandicota savilei; four rat-parasite chiggers including: A. (Lau.) indicia, G. (W.) ewingi,<br /> G. (W.) lupella and L. (L.) deliense. In Duc My, Ninh Hoa (Khanh Hoa province) 14.30% individuals of<br /> B. savilei and 21.04% local inhabitants were found O. tsutsugamushi resistant immunity. In Binh Giao,<br /> Chu Prong (Gia Lai province) O. tsutsugamushi resistant immunity was foud in 40% of R. explants and<br /> in 13.99% of local inhabitants. In Dat Bang (Gia Lai province) this immunity was found in 20% of R.<br /> explants; 50% of R. (Berylmus) bowersi and in 7.14% of inhabitant. Oriental has not been isolated in<br /> sutsugamushi from chiggers collected from the study sites.<br /> Conclusion: Potential of tsutsugamushi disease presents in the study sites.<br /> Keywords: Tsutsugamushi disease, O. tsutsugamushi, O. tsutsugamushi antibodies, composition of<br /> rats, chiggers.<br /> mò tại một số ñiểm thuộc Miền Trung và Tây<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Nguyên là rất cần thiết, nhằm phát hiện các ổ sốt<br /> Bệnh sốt mò hay sốt bụi rậm (Scrub-typhus)<br /> mò, từ ñó có biện pháp phòng chống bệnh sốt mò<br /> lưu hành ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng phổ<br /> cho cộng ñồng quân và dân tại các ñịa bàn<br /> biến ở những nước thuộc khu vực Châu Á - Thái<br /> nghiên cứu.<br /> Bình Dương. Ở Việt Nam bệnh sốt mò ñã phát<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> hiện từ năm 1915 tại Sài Gòn; ñến năm 1964<br /> Điều tra cắt ngang, tại các ñiểm: Dục Mỹ,<br /> bệnh này ñã lan rộng ở 11 tỉnh (Legac et Arques,<br /> (1)<br /> huyện<br /> Ninh Hoà, tỉnh Khánh Hoà (23-25/5 và 21964) . Trong các năm 2001- 2003, Viện Y học<br /> 5/6/2009); Bình Giáo, huyện Chư Prông (27lâm sàng các Bệnh nhiệt ñới (Bạch Mai, Hà Nội)<br /> 29/5/2009) và Đất Bằng, huyện Krông Pa, tỉnh<br /> ñã thống kê ñược bệnh sốt mò từ 24 tỉnh thuộc<br /> Gia<br /> Lai (30,31/5 và 1/6/2009).<br /> Bắc bộ và Bắc Trung bộ ñến ñiều trị(7). Có thể<br /> Thu thập chuột: sử dùng bẫy lồng kích thước<br /> nhận thấy bệnh sốt mò ngày càng lan rộng ở Việt<br /> 24 x 14 x 14 cm. Tại Bình Giáo (Chư Prông) và<br /> Nam. Nghiên cứu về vector sốt mò ở nước ta ñã<br /> Đất Bằng (Krông Pa) mỗi ñiểm ñặt 3 ñêm, tại<br /> Dục Mỹ (Ninh Hoà) ñặt 5 ñêm, mỗi ñêm ñặt 50<br /> ñược chú ý từ những năm ñầu của thế kỷ 20. Đến<br /> bẫy<br /> (20 bẫy ñặt trong nhà, 30 bẫy ñặt ở ngoài<br /> nay ở Việt Nam ñã xác ñịnh ñược hơn 100 loài<br /> nhà). Bẫy ñặt ngoài nhà ở sinh cảnh savan cây<br /> mò thuộc họ mò ñỏ - Trombiculidae(3,5); trong ñó<br /> bụi, rừng tái sinh và rừng trồng, nương rẫy, cách<br /> có 5 loài ñã phân lập ñược mầm bệnh sốt mò<br /> doanh trại bộ ñội từ 100m - 500m. Mồi bẫy chuột<br /> (Rickettsia<br /> orientalis<br /> =<br /> Orientia<br /> bằng khoai lang, sắn hoặc bắp ngô tuơi.<br /> tsutsugamushi)(2). Những loài mò có khả năng<br /> Thu thập mò trên chuột theo kỹ thuật thường<br /> truyền bệnh chủ yếu ký sinh trên gậm nhấm<br /> quy của Viện Sốt rét-KST-CT TƯ. Định loại mò<br /> theo tài liệu phân loại của các tác giả trong và<br /> (Rodentia), ñặc biệt trên các loài chuột hoang dại<br /> ngoài nước (1,2,3,7).<br /> sống ở sinh cảnh savan cây bụi. Mặc dù bệnh sốt<br /> Chỉ số mật ñộ chuột (chung hay từng loài)<br /> mò ở nước ta có xu hướng gia tăng, nhưng việc<br /> tính theo công thức:<br /> ñiều tra nghiên cứu về bệnh này những năm qua<br /> Tổng số chuột bẫy ñược<br /> ít ñược chú ý; chỉ có một số nghiên cứu rải rác<br /> Chỉ số chuột (con /100bẫy/ñêm) = x 100<br /> của Viện Sốt rét-Ký sinh trùng – Côn trùng<br /> Tổng số bẫy ñặt<br /> Trung ương phối hợp với Viện Vệ sinh Dịch tễ<br /> - Điều tra kháng thể kháng Orientia<br /> Trung ương và Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển<br /> tsutsugamushi trong huyết thanh chuột bằng<br /> Uông Bí(6,4). Do ñó việc ñiều tra nghiên cứu<br /> sinh phẩm chẩn ñoán nhanh (SD BioLinechuột (vật chủ), mò (vector) và phát hiện mầm<br /> Hàn Quốc).<br /> bệnh sốt mò tồn tại trong các quần thể chuột và<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 208<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Hình 1: Kit SD BIOLine phát hiện kháng thể<br /> kháng O. tsutsugamushi<br /> + Nguyên lý kỹ thuật: SD BIOLINE test là<br /> phương pháp sắc kí miễn dịch trên pha rắn ñể<br /> phát hiện nhanh kháng thể IgG, IgM và IgA<br /> kháng O. tsutsugamushi trong huyết thanh, huyết<br /> tương và máu toàn phần. Test ñược sản xuất bằng<br /> việc sử dụng protein kháng nguyên 56kDa bề<br /> mặt chủ yếu ñặc trưng cho O. tsutsugamushi<br /> (Karp, Kato và Gilliam). Kít ñược gắn sẵn 2 vị trí<br /> kháng nguyên: “T” gắn kháng nguyên của O.<br /> tsutsugamushi, và “C” gắn kháng nguyên ñối<br /> chứng. Các vị trí kháng nguyên này không nhìn<br /> thấy khi chưa thực hiện phản ứng. Vị trí chứng<br /> ñể kiểm soát quá trình thí nghiệm. Vị trí chứng<br /> này luôn xuất hiện nếu quá trình thí nghiệm<br /> ñúng. Vị trí “T” xuất hiện màu tía khi trong mẫu<br /> có ñủ kháng thể IgG.<br /> + Độ nhạy và ñộ ñặc hiệu: SD BIOLINE test<br /> ñược kiểm tra với các mẫu bệnh phẩm lâm sàng<br /> âm tính và dương tính với O. tsutsugamushi ñã<br /> ñược chẩn ñoán bằng phương pháp PHA. Các<br /> mẫu âm và dương tính ñược xác ñịnh bằng<br /> phương pháp IFA.<br /> Bảng 1. Độ nhạy và ñộ ñặc hiệu của SD<br /> BIOLINE test<br /> SD BIOLINE<br /> Kít PHA thương<br /> TSUTSGAMUSHI<br /> mại<br /> Huyết<br /> test<br /> thanh<br /> Dương Âm Tổng Dương Âm Tổng<br /> tính tính số<br /> tính tính số<br /> Dương<br /> 99<br /> 1<br /> 100<br /> 81<br /> 11 100<br /> tính<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> SD BIOLINE<br /> Kít PHA thương<br /> TSUTSGAMUSHI<br /> mại<br /> Huyết<br /> test<br /> thanh<br /> Dương Âm Tổng Dương Âm Tổng<br /> tính tính số<br /> tính tính số<br /> Âm<br /> 4<br /> 96 100<br /> 6<br /> 94 100<br /> Tính<br /> Tổng số 103<br /> 97 200<br /> 87 105 200<br /> Trong nghiên cứu này, SD BIOLINE<br /> TSUTSGAMUSHI test có ñộ nhạy là 99%<br /> (99/100), ñộ ñặc hiệu là 96 (96/100) và ñộ tương<br /> quan (serological Agreement) so với phương<br /> pháp IFA là 97,5% (195/200) (bảng 1).<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Thành phần loài chuột<br /> Bảng 2. Thành phần loài và chỉ số mật ñộ chuột<br /> tại các ñiểm nghiên cứu<br /> Điểm nghiên cứu<br /> Dục Mỹ<br /> Bình Đất Bằng<br /> Giáo (Gia Lai)<br /> (Khánh<br /> Tên loài chuột<br /> Hoà) (Gia Lai)<br /> T. N. T. N. T. N.<br /> nhà nhà nhà nhà nhà nhà<br /> Rattus exulans 3<br /> 0<br /> 6 0 5 0<br /> (10,<br /> (16,<br /> (chuột lắt)<br /> (3,0)<br /> 0)<br /> 7)<br /> R. rattus (chuột 0 10 0 0 0 1<br /> (6,7)<br /> rừng)<br /> (1,1)<br /> R. (Ber.) bowersi 0<br /> 0<br /> 0 0 0 2<br /> (chuột mốc)<br /> (2,2)<br /> Bandicota salivei 0<br /> 7<br /> 0 0 0 0<br /> (chuột ñất bé)<br /> (4,7)<br /> Mật ñộ chuột<br /> 3 17 6 0 5 3<br /> (16, (3,3)<br /> theo sinh cảnh (3,0) (11,3) (10,<br /> 0)<br /> 7)<br /> Mật ñộ chuột ở 20 (8,0) 6 (10,0) 8 (5,33)<br /> từng ñiểm<br /> Số loài chuột ở<br /> 3<br /> 1<br /> 3<br /> từng ñiểm<br /> Ghi chú: Con số ngoài ngoặc ñơn là số lượng<br /> chuột; trong ngoặc ñơn là chỉ số mật ñộ (con/100<br /> bẫy /ñêm). T. nhà: trong nhà; N. Nhà: ngoài nhà.<br /> Tại Dục Mỹ thu thập ñược 3 loài chuột: chuột<br /> lắt (Rattus exulans) trong nhà với mật ñộ 3,0<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 209<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> (con/100 bẫy/ ñêm); chuột rừng (R. rattus) ngoài<br /> chuột gồm: chuột lắt (R. exulans) trong nhà với<br /> nhà với mật ñộ 6,7; chuột ñất bé (Bandicota<br /> mật ñộ 16,7; chuột rừng (R. rattus) ngoài nhà với<br /> salivei) ngoài nhà với mật ñộ 4,7.Tại Bình Giáo<br /> mật ñộ 1,1 và chuột mốc R. (Ber.) bowersi bẫy<br /> thu ñược 1 loài chuột lắt (R. exulans) trong nhà<br /> ñược ngoài nhà với mật ñộ 2,2. (Bảng 2).<br /> với mật ñộ 10,0. Tại Đất Bằng thu ñược 3 loài<br /> Bảng 3. Tỷ lệ chuột nhiễm mò tại các ñiểm nghiên cứu<br /> Điểm nghiên cứu<br /> Dục Mỹ<br /> Bình Giáo<br /> Đất Bằng<br /> Tên loài chuột<br /> Trong<br /> Ngoài nhà<br /> Tr. nhà<br /> N. nhà Tr.nhà<br /> N. nhà<br /> nhà<br /> Rattus exulans<br /> 0/3<br /> 1/6 (16,7%)<br /> 0/5<br /> R. rattus<br /> 10/10 (100%)<br /> 0/1<br /> R. (Ber.) bowersi<br /> 2/2 (100%)<br /> Bandicota salivei<br /> 3/7 (42,9%)<br /> 0<br /> Chuột nhiễm mò theo sinh<br /> 0<br /> 76,47%<br /> 16,7%<br /> 0<br /> 0<br /> 33,33%<br /> cảnh<br /> Chuột nhiễm mò theo ñiểm<br /> 65,0%<br /> 16,7%<br /> 25,0%<br /> Tỷ lệ chuột nhiễm mò tại Dục Mỹ cao nhất<br /> Điểm nghiên cứu<br /> (65,0%), tiếp ñến Đất Bằng (25,0%) và Bình<br /> TT<br /> Tên loài mò<br /> Dục Bình Đất<br /> Giáo thấp nhất (16,7%). Các loài chuột sống gần<br /> Mỹ Giáo Bằng<br /> rừng như chuột rừng, chuột mốc ñều nhiễm mò<br /> (LeP. ) deliense<br /> (20,0)<br /> cao hơn những loài sống gần nhà và trong nhà<br /> Tổng cộng<br /> 53 (100)4 (100) 5<br /> như chuột ñất bé và chuột lắt (bảng 3).<br /> (100)<br /> Thành phần loài mò<br /> Ghi chú: Con số ngoài ngoặc ñơn là số lượng ấu<br /> Bảng 4. Thành phần loài mò tại từng ñiểm<br /> trùng mò; trong ngoặc ñơn là tỷ lệ %.<br /> nghiên cứu<br /> Tại Dục Mỹ thu thập ñược 3 loài mò, trong<br /> Điểm nghiên cứu<br /> ñó loài A. (Lau.) indica chiếm ưu thế về số lượng<br /> TT<br /> Tên loài mò<br /> Dục Bình Đất<br /> cá thể (84,90%). Đây là loài mò ñã ñược chứng<br /> Mỹ Giáo Bằng<br /> minh có vai trò truyền sốt mò ở Việt Nam (1).<br /> Tại Bình Giáo 2 loài là A. (Lau.) indica và G.<br /> 1 Ascoschoengastia<br /> 45<br /> 2<br /> 3<br /> (W.) lupella số lượng cá thể như nhau. Tại Đất<br /> (Laurentella) indica (84,90) (50,0) (60,0)<br /> Bằng 3 loài mò, trong ñó 2 loài có vai trò truyền<br /> 2 Garliepia (Walchia) 1 (1,89) 0<br /> 0<br /> sốt mò chủ yếu ở Việt Nam là A. (Lau.) indica và<br /> ewingi<br /> L. (L.) deliense. Loài A. (Lau.) indica chiếm 60%<br /> 3 Garliepia (Walchia )<br /> 7<br /> 2<br /> 1<br /> số lượng các thể trong tổng số ba loài mò thu<br /> lupella<br /> (13,21) (50,0) (20,0)<br /> thập ở ñây (Bảng 4).<br /> 4<br /> Leptotrombidim<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> Bảng 4. Tình hình nhiễm mò ở các loài chuột tại các ñiểm nghiên cứu<br /> Điểm nghiên cứu<br /> Tên loài chuột<br /> Bình Giáo<br /> Đất Bằng<br /> Dục Mỹ<br /> Rattus exulans **<br /> 0<br /> A. (Lau.) indica<br /> 0<br /> G. (W.) ewingi<br /> R. rattus *<br /> A. (Lau.) indica<br /> G. (W.) ewingi<br /> 0<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 210<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010<br /> <br /> R. (Ber.) bowersi *<br /> <br /> G. (W.) lupella<br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> A. (Lau.) indica<br /> G. (W.) lupella<br /> L. (L.) deliense<br /> -<br /> <br /> Bandicota salivei *<br /> A. (Lau.) indica<br /> Ghi chú: *: Ngoài nương rẫy; **: Trong nhà<br /> Chuột ở các ñiểm nghiên cứu nhiễm từ 1 ñến<br /> 2<br /> 1<br /> 3 loài mò, trong ñó 1 ñến 2 loài mò có vai trò<br /> Bandicota 7<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> truyền bệnh sốt mò. Loài chuột rừng (R. rattus) ở<br /> salivei *<br /> (14,30)<br /> Dục Mỹ nhiễm 3 loài mò, trong ñó 1 loài có vai<br /> Tổng cộng 21<br /> 1<br /> 5<br /> 2<br /> 16<br /> 2<br /> trò truyền bệnh là A. (Lau.) indica. Chuột mốc<br /> (4,76)<br /> (40,0)<br /> (12,5)<br /> R.(Ber.) bowersi ở Đất Bằng nhiễm 3 loài mò,<br /> Ghi chú: Con số ngoài ngoặc ñơn là số lượng<br /> trong ñó 2 loài có vai trò truyền bệnh là A. (Lau.)<br /> mẫu huyết thanh chuột; trong ngoặc ñơn là tỷ lệ<br /> indica và L. (L.) deliense. Chuột lắt (R. exulans)<br /> (%) mẫu huyết thanh dương tính.<br /> ở Bình Giáo nhiễm 2 loài mò, trong ñó 1 loài có<br /> Huyết thanh chuột ở ba ñiểm ñều có kháng<br /> vai trò truyền bệnh là A. (Lau.) indica. Chuột ñất<br /> thể<br /> kháng O. tsutsugamushi. Tại Dục Mỹ có<br /> bé (B. salivei) ở Dục Mỹ nhiễm 1 loài mò có khả<br /> 14,3% cá thể loài chuột ñất nhỏ (B. salivei) có<br /> năng truyền bệnh sốt mò (bảng 4).<br /> kháng thể kháng O.tsutsugamushi. Tại Bình giáo<br /> Kết quả xét nghiệm huyết thanh<br /> có 40% cá thể loài chuột lắt (R. exulans) có<br /> Bảng 5. Kết quả xét nghiệm huyết thanh chuột<br /> kháng thể kháng O. tsutsugamushi. Tại Đất Bằng<br /> (kháng thể kháng Scrub typhus)<br /> có 20% cá thể loài chuột lắt (R. exulans) có<br /> Dục Mỹ Bình Giáo Đất Bằng<br /> kháng thể kháng O. tsutsugamushi và 50% cá thể<br /> của loài chuột mốc R.(Ber.) bowersi có kháng thể<br /> Tên loài Tổng Số Tổng Số Tổng Số<br /> kháng O. tsutsugamushi. Đáng chú ý loài chuột<br /> số<br /> số<br /> số<br /> mẫu<br /> +<br /> mẫu<br /> mẫu<br /> chuột<br /> lắt R. exulans chuyên sống trong nhà, gần người<br /> mẫu<br /> mẫu + mẫu +<br /> có tỷ lệ kháng thể kháng Tsutsugamushi cao (20 XN<br /> XN<br /> XN<br /> 40%) tại Đất Bằng và Bình Giáo. Điều ñó cho<br /> Rattus<br /> 4<br /> 0<br /> 5<br /> 2<br /> 5<br /> 1<br /> thấy rằng nhà dân, doanh trại bộ ñội ñóng ở sinh<br /> exulans **<br /> (40,0)<br /> (20,0)<br /> cảnh savan, gần rừng thì khả năng con người tiếp<br /> R. rattus * 10<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> 0<br /> xúc với mầm bệnh sốt mò rất dễ dàng (bảng 5).<br /> R. bowersi 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 2<br /> 1<br /> Bảng 6: Kết quả ñiều tra huyết thanh trên cộng ñồng dân cư tại các khu vực nghiên cứu<br /> Kháng thể kháng<br /> Số mẫu ñiều<br /> tra<br /> O. tsutsugamushi<br /> Khu vực<br /> P<br /> (n)<br /> Dương tính Tỷ lệ ± CI95 (%)<br /> (1)<br /> Dục Mỹ và lân cận<br /> 328<br /> 69<br /> 21,04 ± 4,41<br /> P(1;3) < 0,05<br /> (2)<br /> Đất Bằng và lân cận<br /> 239<br /> 17<br /> 7,14 ± 3,26<br /> P(1;2) < 0,05<br /> (3)<br /> Bình Giáo và lân cận<br /> 243<br /> 34<br /> 13,99 ± 4,36<br /> P(3; 2) < 0,05<br /> <br /> Hội nghị Khoa học Kỹ thuật Viện Y Tế Công Cộng năm 2009 - 2010<br /> <br /> 211<br /> <br />