Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống lúa ngắn ngày XT7

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giống lúa thơm XT27 hoặc SH2 (giống lúa đỏ sông-2) đã được giống được lựa chọn từ tách HT1 dân số gạo thơm từ năm 2005 mùa xuân. XT27 đã được đánh dấu rất nhiều thí nghiệm trong vùng sinh thái khác nhau trong mùa cuối mùa xuân và mùa mưa mùa. Giống lúa XT27 đã Cao mang lại năng lực và phẩm chất hơn KD18 gạo kiểm tra nhiều. Đến nay hàng ngàn ha giống lúa XT27 đã được phát triển trong ? orth và miền Trung của Việt Nam....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống lúa ngắn ngày XT7

K T QU NGHIÊN C U CH N T O GI NG LÚA NG N NGÀY XT27 T Minh Sơn1, Lê Qu c Thanh1, L i ình Hoè1, guy n Th Toan1, Tr n văn T 1, guy n Th Tuy t1 SUMMARY Short growth duration rice variety XT27 Aromatic Rice variety XT27 or SH2 (red river-2 rice variety) have been breed-selected from separating HT1 aromatic rice population since 2005 Spring season. XT27 have been maked many experiments in different ecological areas in late spring seasons and rainy season. XT27 rice variety have hight yield capacities and qualities more than KD18 rice check variety. Up to now thousands ha of XT27 rice variety have been developed in the orth and the Central of Vietnam. Keywords: Rice, XT27 variety, FCRI. I. §ÆT VÊN §Ò II. VËT LIÖU V PH¦¥N G PH¸P N GHI£N Ch n t o gi ng lúa có th i gian sinh CøU trư ng ng n, ch t lư ng cao, năng su t 1. V t li u nghiên c u tương t gi ng Khang dân (KD) và Q5 thích ng r ng là m c tiêu ch n t o gi ng V t li u nghiên c u là qu n th lúa lúa ng n 1 ngày cho Trung tâm N ghiên c u và Phát tri n Lúa thu n - Vi n Cây lương th c và Cây th c phNm. ng b ng thơm HT1 ngu n g c Trung Qu c ang sông H ng. Trong g n 5 năm qua tài phân ly v màu s c v h t (v tr u nâu, v ch n t o gi ng lúa cho ng b ng sông tr u tr ng) trên ng ru ng. H ng ã bư c u t ư c k t qu ó. Gi ng có ch t lư ng cao và năng su t khá 2. Phương pháp nghiên c u hơn KD, Q5 áng k là gi ng X26, SH14, S d ng phương pháp ch n gi ng theo HT6, XT27 (SH2) và m t s gi ng ng n ngày khác ch u khó khăn t t hơn KD, Q5 ph h , ch n các dòng h t v tr u tr ng ph c v cho vùng khô h n, nư c tư i theo hư ng ch n ph h (pedegree) k t h p không n nh. Trong bài vi t này chúng v i ánh giá ch n qu n th trong nhà lư i tôi t p trung vào k t qu ch n t o gi ng (mass selection) ch n ra dòng thu n v lúa ng n ngày phNm ch t t t XT27 hay tên d ng h t và màu s c h t (v tr u tr ng). khác SH2 (Sông H ng s 2). S d ng phương pháp thí nghi m so sánh trên ng ru ng c a Vi n N ghiên c u
Lúa Qu c t (IRRI) xác nh gi ng t t nh . V h t màu tr ng vàng. M h t hơi và ánh giá kh năng ch ng ch u sâu b nh cong. và các i u ki n b t thu n c a gi ng. X lý Th i gian sinh trư ng XT27: V xuân s li u thí nghi m theo phương pháp th ng mu n 133-135 ngày; Mùa s m 105-107 kê sinh h c. ngày, dài hơn KD18 2-3 ngày nhưng ng n III. kÕT QU¶ V TH¶O LUËN hơn HT1 1-2 ngày. Cao cây 95-100cm. S h t trung bình trên bông 122 h t. Kh i 1. gu n g c gi ng và quá trình ch n t o lư ng 1000 h t 22,5g. S bông/m2 267 N gu n g c gi ng: XT27 ư c ch n t o (nhi u hơn KD18 và HT1). N ăng su t th c ra t qu n th phân ly, gi ng lúa thơm HT1 thu 50-60 t /ha. N ăng su t lý thuy t 73,3- ng n ngày ngu n g c Trung Qu c t v 85 t /ha. Ch ng b nh b c lá vi khuNn, xuân 2005. ch ng o ôn, ch ng b nh khô v n và r y Ch n l c dòng phân ly trên ng ru ng nâu m c trung bình khá (3 i m), tương theo phương pháp ch n ng u nhiên. T t như Khang dân 18 và HT1. B nh b c lá qu n th HT1 ang phân ly v màu s c h t vi khuNn XT27 th hi n ch ng khá hơn trên ng ru ng ch n ra ư c qu n th KD18 và HT1. N ăng su t cao hơn KD18 khóm 54 HT1 tr ng 3 có thu n t t nh t và HT1 bình quân t 5-7%. màu h t tr ng hoàn toàn. Dòng 54 HT1 tr ng 3 ư c làm gi ng và kh o nghi m t i 3. K t qu kh o nghi m và s n xu t th B môn N ghiên c u và Ch n t o Gi ng XT27 các vùng sinh thái khác nhau lúa thu n, Trung tâm Chuy n giao Công Gi ng lúa XT27 ư c kh o nghi m và ngh và Khuy n nông vào v xuân 2007. s n xu t th các vùng sinh thái khác Dòng 54 HT1 tr ng 3 ư c t tên là nhau: ng b ng sông H ng (Hà N i, XT27 (X: Là gi ng ch ng b c lá khá; T: Là Vĩnh Phúc), ng b ng B c Trung B gi ng ư c ch n l c t gi ng lúa thơm (Hà Tĩnh), N am Trung B (Bình nh) t HT1; 27 là s th t ). năm 2007, 2008, 2009, 2010 và kh o Quá trình kh o nghi m trong s n xu t nghi m các vùng sinh thái khác do Trung XT27 còn mang tên SH2 (Sông H ng 2). tâm Kh o ki m nghi m gi ng, s n phNm ây là gi ng lúa ư c t o ra theo m c tiêu cây tr ng và phân bón Qu c gia ti n hành c a tài "Ch n t o gi ng lúa ng n ngày hai v xuân, mùa. XT27 s n xu t th trên thâm canh cho ng b ng sông H ng thay di n r ng các t nh B c B và Trung B th gi ng lúa Khang dân 18 và Q5". các năm g n ây: V mùa 2008, 2009 và 2010. ã t ch c các h i ngh tham quan 2. c tính, c i m nông sinh h c c a u b v gi ng XT27 cho các a gi ng XT27 phương vùng B c B như: Thái Thu , XT27: Thu c lo i hình th p cây, nhi u Thái Bình (mùa 2008), Th ch Th t, Hà bông, bông nh dài, h t x p xít, h t dài N i (xuân 2009), Tiên Du, B c N inh
(xuân 2010); B c Trung B t i Hà Tĩnh t i khu v c Hà N i v xuân 2007 (X07), v (xuân 2009) và N am Trung B i di n mùa 2007 (M07) và v xuân 2008 (X08), t i Bình nh xuân 2010. v mùa 2008 (M08) cho th y, qua các mùa v XT27 ng b ng sông H ng năng su t 3.1. K t qu kh o nghi m XT27 qua các u cao hơn KD18 t 10 n 18%. K t qu năm 2007, 2008 th hi n b ng 1. Trung tâm Chuy n giao Công ngh và Khuy n nông Vi n Cây lương th c và Cây th c phNm ã kh o nghi m gi ng lúa XT27 B ng 1. K t qu kh o sát v năng su t, y u t c u thành năng su t và kh năng ch ng c a XT27 v xuân, mùa năm 2007, 2008 t i Văn i n, Hà i Kh i Năng Cao V s n TGST H t Bông lư ng su t % so đ i Ch ng Tên gi ng cây 2 xu t (ngày) ch c/bông /m 1000 h t th c thu ch ng đ (cm) (gr) t /ha KD18 X07 130 90 119 252 19,8 51,3 100 5 XT27 X07 133 99 122 267 23 62,6 118 3 KD18 M07 105 106 120 260 19,2 51,8 100 5 XT27 M07 107 106 118 277 22,5 56,0 110 3 KD18 X08 145 95 120 264 19 55,2 100 5 XT27 X08 146 99 122 260 22 64,6 117 3 KD18 M08 104 106 260 118 19,2 50,2 100 5 XT27 M08 106 108 252 116 22,5 57,5 114 3 V mùa 2008, Trung tâm Chuy n giao lương th c và Cây th c phNm ã ưa s n Công ngh và Khuy n nông, Vi n Cây xu t th 45 ha các a phương (b ng 2). B ng 2. Di n tích và năng su t c a gi ng XT27 các a phương v mùa 2008 STT Đ a đi m th nghi m Di n tích (ha) Năng su t (t /ha) 1 Vĩnh Quỳnh-Thanh Trì-Hà N i 2 58 2 Huy n Yên Dũng-B c Giang 4 60 3 Vĩnh B o-H i Phòng 10 59 4 HTX Ch t Bình- Ninh Bình 10 62 5 Yên H - Đ c Th -Hà Tĩnh 1 58 6 Huy n Qu ng Bình-Hà Giang 2 59 7 TT Th c nghi m-Đ i h c Nông nghi p Hà N i 1 61 8 Thu Phương-Chương M - Hà Tây 1,5 59
9 Xuân Phú- Nam Đ nh 1 65 10 Lý Nhân-Hà Nam 4 60 11 Thái Thu -Thái Bình 7 60.9 12 Tiên Du-B c Ninh 1,5 60 Năng su t trung bình các đi m 45 60,2 3.2. K t qu s n xu t th gi ng lúa XT27 T i 12 i m trên di n tích 45 ha v mùa t i Vĩnh Phúc năm 2009 2008, XT27 cho năng su t bình quân 60,2 K t qu s n xu t th XT27 t i trà xuân t /ha. mu n 2009 và v mùa 2009 t i Vĩnh Phúc th hi n t i b ng 3 và b ng 4. B¶ng 3. Y u t cÊu th nh năng su t v năng su t th c thu c a lúa XT27 các i m th c nghi m v xuân mu n 2009-T i Vĩnh Phúc Đ a phương Xã Minh Quang huy n Tam Đ o Xã H p Châu huy n Tam Đ o Gi ng lúa XT27 KD18 (Đ/C) XT27 KD18 (Đ/C) Di n tích (ha) 8 ha 8 ha 2 ha 2 ha S bông/khóm 6-8 6-8 6-8 6-8 S h t/bông 110-130 110-125 115-130 110-125 T l h t ch c (%) 86,4 76,4 85,0 85,5 Kh i lư ng 1000 h t (g) 21,0 20,0 21,0 20,0 Năng su t lý thuy t (t /ha) 69,4 57,1 68,2 63,8 Năng su t th c thu (t /ha) 56,0 45,9 63,9 48,4 B ng 4. Các y u t c u thành năng su t và năng su t th c thu c a gi ng lúa XT27 các i m t i Vĩnh Phúc v mùa s m 2009 Đ a phương Xã B Lý huy n Tam Đ o Xã Yên Dương huy n Tam Đ o Gi ng lúa XT27 KD18(Đ/C) XT27 KD18(Đ/C) Di n tích kh o nghi m 20ha 5 ha 5 5 ha 5 S bông/khóm 5-7 5-6 5-7 5-6 S h t/bông 115-130 110-120 110-150 100-120 T l h t ch c (%) 75,4 70,4 78,0 70,5 Kh i lư ng 1000 h t (g) 21,0 20,0 21,0 20,0 Năng su t lý thuy t (t /ha) 56,2 52,7 58,4 53,8 Năng su t th c thu (t /ha) 45,3 39,4 40,6 33,1
% NS XT27 so v i KD18 (%) 114,9 100 122,6 100 Qua s n xu t th 40ha năm 2009 t i 5 Kh o ki m nghi m gi ng, s n ph m cây HTX c a Vĩnh Phúc (b ng 3, 4) cho th y: tr ng và phân bón Qu c gia XT27 th hi n thích h p v i vi c ưa vào Năng su t th c thu c a các gi ng tham gia kh o nghi m v xuân mu n 2009 c a s n xu t r ng Vĩnh Phúc. V i các k t Trung tâm Kh o ki m nghi m gi ng, s n qu nghiên c u trên, S Khoa h c và phNm cây tr ng và phân bón Qu c gia 12 Công ngh t nh Vĩnh Phúc ã cho s n t nh cho th y: Trong v xuân mu n 2009, XT27 t năng su t trung bình 56,18 t /ha xu t m r ng trên 100ha t i Vĩnh Phúc cao hơn KD18 giá tr tuy t i 1,97 t /ha năm 2010. (KD18: 54,21t /ha) (b ng 5). 3.3. K t qu kh o nghi m XT27 v xuân mu n, mùa s m 2009 c a Trung tâm B ng 5. K t qu kh o nghi m v xuân mu n v năng su t c a XT27 12 t nh Hưng H i H i Thái Thanh Ngh Hòa Hà B c Vĩnh Phú Tuyên Bình Gi ng Yên Dương Phòng Bình Hóa An Bình Tĩnh Giang Phúc Th Quang quân KD18 54,2 46,7 52,3 66,5 62,3 57,0 62,0 42,4 42,4 62,3 57,6 44,7 54,2 XT27 53,6 57,3 57,5 63,9 59,0 65,0 34,9 49,7 64,3 59,3 53,2 56,1 CV% 6,7 4,6 5,3 4,6 5,2 6,3 6,9 5,8 5,5 4,7 4,4 6,7 LSD0,05 5,3 3,8 5,3 4,7 3,2 6,1 6,9 5,3 4,1 4,68 4,3 5,5 Năng su t th c thu trung bình c a 2009 XT27 cho năng su t trung bình XT27 kh o nghi m 12 t nh c a Trung tâm 52,89t /ha trong khi ó KD18 t 51,6t /ha. Kh o ki m nghi m gi ng, s n phNm cây XT27 năng su t cao hơn KD18 giá tr tuy t tr ng và phân bón Qu c gia v mùa s m i 1,2 t /ha (b ng 6). B ng 6. K t qu kh o nghi m v mùa s m v năng su t c a XT27 12 t nh Tên Hưng H i H i Thái Thanh Ngh Hòa Hà B c Vĩnh Phú Tuyên Bình gi ng Yên Dương Phòng Bình Hóa An Bình Tĩnh Giang Phúc Th Quang quân KD18 53,3 53,0 51,3 55,5 59,2 43,0 47,2 40,2 52,0 54,0 55,6 54,8 51,6 XT27 64,1 54,8 46,1 53,3 54,0 50,0 49,8 49,7 57,0 43,0 59,6 52,8 CV% 5,80 5,10 5,30 5,10 4,90 8,70 5,60 6,50 6,10 4,50 5,60 7,40 LSD0,05 5,75 4,79 4,26 4,89 4,66 6,61 4,71 4,07 5,05 3,88 4,38 6,47 Qua 2 v xuân mu n, mùa s m 2009 có 3.4. Kh o sát v ch t lư ng XT27 nh n xét: XT27 có thu n cao (1 i m), K t qu phân tích ch t lư ng gi ng lúa ch ng ch u sâu b nh tương t như KD18. XT27 ư c th hi n t i b ng 7. XT27 có ch t lư ng t t hơn h n KD18, cơm d o, ngon, cơm qua êm v n d o.
B ng 7. K t qu phân tích ch t lư ng c a gi ng XT27 (Phòng Phân tích-Trung tâm ghiên c u và Phát tri n Lúa lai, v xuân mu n 2009) Chi u dài Phân Tên Đ m %g o %g o %g o Đ b c T l Phân lo i h tg o lo i kích Amylosa gi ng h t l t xát nguyên b ng D/R d ng h t (mm) thư c KD18 14,5 79,7 68,1 85,2 0 5,65 TB 2,57 TB 21,5 XT27 14,7 80,8 65,7 68,5 0 6,71 D 2,89 TB 14,7 Như v y, XT27 có t l g o l t cao hơn XT27 ch ng ch u o ôn, b c lá vi khuNn KD18. Hàm lư ng amylose th p hơn KD18 m c khá n trung bình, ch ng ch u nên cơm d o, dai hơn KD18. b nh sinh lý uôi lươn khá, tương t Vùng c s t nhôm t i Hà Tĩnh XT27 như KD18. XT27 có kh năng ch ng v n th hi n năng su t ưu vi t hơn gi ng (3 i m) hơn KD (5 i m). i ch ng a phương: Năng su t th c thu N goài ra XT27 còn ư c m r ng s n bình quân XT27: 54,6-65,5 t /ha t xu t vùng chua m n. B ng 8 ghi l i k t 109,3-112,9% so v i i ch ng KD18, qu m r ng s n xu t XT27 t i vùng chua vư t gi ng i ch ng KD18: 9,3- 12,9%. m n ven bi n Phư c Thu n, Bình nh. B ng 8. ăng su t và y u t c u thành năng su t c a XT27 vùng nhi m m n Phư c Thu n, Bình nh trong v thu 2007, ông xuân 2007-2008 và v thu 2008 V Ch tiêu Bông h u H t T l Kh i lư ng NSLT NSTT 2 tr ng Tên gi ng hi u/m ch c/bông lép (%) 1000 h t (g) (t /ha) (t /ha) Thu 07 ĐV108 363 103 19.5 23,0 86,0 60.7 Thu 07 XT27 338 112 18.3 23,5 88,9 67.3 ĐX 07.08 ĐV108 327 115 13.4 23.8 89,5 64.2 ĐX 07.08 X27 335 127 16,2 22,0 93,6 70,8* Thu 08 ĐV108 308 112 26.9 23,5 81,0 57,5 Thu 08 XT27 340 115 14,7 23,0 89,9 67.0
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam Qua 3 v kh o nghi m liên ti p (v thu 2007, ông xuân 2007-2008, v thu 2008) t i vùng nhi m m n Phư c Thu n, huy n Tuy Phư c, Bình nh, XT27 u th hi n y u t c u thành năng su t và năng xu t th c thu cao hơn gi ng /C V108. Năng su t t 67,3 t /ha (v thu 2007), 70,8 t /ha ( X 2007-2008) và 67,0 t /ha (v thu 2008). Trong khi ó gi ng /C V108 ch 60,7 t /ha (v thu 2007), 64,2 t /ha ( ông xuân 2007-2008) và 57,5 t /ha (v thu 2008). T nh Bình nh ã chính th c ưa XT27 vào cơ c u s n xu t t v hè thu 2010. IV. KÕT LUËN V §Ò NGHÞ 1. K t lu n XT27 là gi ng lúa ng n ngày thích h p v i cơ c u hai lúa m t màu. Năng su t tương t ho c cao hơn KD18. Ch ng ch u sâu b nh và các i u ki n b t thu n (ch ng ) khá hơn KD18. Ch t lương cơm hơn h n KD18, cơm m m, d o, ngon, có mùi thơm nh . XT27 là gi ng thích ng r ng tương t KD18: T các t nh mi n Trung n các t nh mi n B c. V k thu t canh tác ã ư c B môn Canh tác Vi n Cây lương th c và Cây th c phNm kh o nghi m v mùa 2009 và v xuân mu n 2010: Canh tác tương t KD18. 2. ngh Kính ngh H i ng khoa h c Vi n Cây lương th c và Cây th c phNm, H i ng khoa h c B N N & PTN T công nh n XT27 là gi ng s n xu t r ng. TÀI LI U THAM KH O 1. L i ình Hoè. K t qu nghiên c u, th nghi m gi ng lúa SH2 (XT27) năm 2007, 2008 và 2009 t i Nam Trung B . 2. T Minh Sơn & CS. K t qu nghiên c u t o gi ng XT27. 3. T Minh Sơn và CS. Báo cáo k t q a nghiên c u và chuy n giao XT27 t i Hà Tĩnh v xuân mu n 2009. 4. T Minh Sơn và guy n Th G m. Báo cáo k t qu nghiên c u và chuy n giao XT27 t i Vĩnh Phúc năm 2009. 5. guy n Th Toan. Báo cáo k t qu nghiên c u XT27 c a Trung tâm Chuy n giao Công ngh và Khuy n nông năm 2007, 2008, 2009. QUY TRÌ H K THU T CA H TÁC GI G LÚA XT27 1. Chân t 2 lúa 1 màu ông. Chân vàn ho c vàn cao. 2. Th i v gieo c y - Trà xuân mu n: Gieo m dày xúc, m sân xung quanh 15/1. C y xung quanh l p xuân 5/2 (C y khi m 3-4 lá ho c tu i m 12-15 ngày). 7
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam - V hè thu: Gieo m dày xúc 10-20 tháng 5 c y cu i tháng 5 u tháng 6 (tu i m 15-17 ngày). - V mùa s m (mi n B c): Gieo cu i tháng 5 u tháng 6, m sân ho c m dày xúc tu i m 12-15 ngày. 3. M t c y: C y 40-50 khóm/m2. M i khóm 2-3 d nh cơ b n. 4. Phân bón áp d ng như các gi ng lúa ng n ngày KD18, HT1, Q5... khác. Lư ng phân có th bón: 10 t n phân chu ng, 90N, 60P2O5, 60K2O. Nguyên t c bón phân là bón n ng u nh cu i. Tuỳ theo lo i t có th chia ra 2-3 l n bón, nhìn cây bón. Bón lót toàn b phân chu ng và phân lân. Bón thúc sau c y lúa bén r 1/3 phân m, 1/3 phân kali. Bón thúc 2/3 phân m và 1/3 phân kali. S phân kali còn l i bón thúc òng. 5. M c nư c trong ru ng luôn gi m c nư c nông thư ng xuyên ho c tháo rút xen k theo yêu c u sinh lý c a cây lúa. 6. Chăm sóc làm c và phòng tr sâu b nh. M i ch chăm sóc, làm c bón phân, tư i nư c như các gi ng lúa ng n ngày khác. Chú ý: Thăm ng phát hi n sâu b nh s m, phòng tr k p th i. gư i ph n bi n: PGS. TS. Nguy n Văn Tu t 8