31(3): 41-45 T¹p chÝ Sinh häc 9-2009<br />
<br />
<br />
<br />
KÕT QU¶ NGHI£N CøU VÒ THµNH PHÇN LOµI CñA Bé Bä XÝT<br />
(HETEROPTERA) ë V¦êN QUèC GIA PHONG NHA - KÎ BµNG,<br />
TØNH QU¶NG B×NH<br />
<br />
§Æng §øc Kh−¬ng, NguyÔn ThÞ Thu H−êng<br />
<br />
ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br />
<br />
V−ên quèc gia (VQG) Phong Nha - KÎ 2. Thêi gian<br />
Bµng thuéc huyÖn Bè Tr¹ch vµ mét phÇn huyÖn<br />
Qu¶ng Ninh, tØnh Qu¶ng B×nh. §©y lµ VQG cã Tõ th¸ng 4/2006 ®Õn th¸ng 4/2008.<br />
diÖn tÝch rõng giµ kh¸ lín víi hÖ ®éng thùc vËt 3. Ph−¬ng ph¸p<br />
phong phó. Trong bµi viÕt nµy chØ c«ng bè thµnh<br />
phÇn loµi cña bé Bä xÝt (Heteroptera) ë VQG §K tiÕn hµnh 3 ®ît thùc ®Þa trong 3 n¨m<br />
Phong Nha - KÎ Bµng, ®©y lµ mét phÇn nhá cña 2006, 2007, 2008.<br />
hÖ c«n trïng ®K thu thËp ®−îc. Ph−¬ng ph¸p thu mÉu: dïng vît thu mÉu<br />
trªn tuyÕn ®iÒu tra vµ thu mÉu b»ng bÉy ®Ìn.<br />
I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Trªn thùc ®Þa: mÉu vËt ®−îc xö lý s¬ bé<br />
b»ng hãa chÊt vµ l−u gi÷ trong ®Öm b«ng.<br />
1. §Þa ®iÓm<br />
Trong phßng thÝ nghiÖm: mÉu vËt ®−îc lµm<br />
XK Phóc Tr¹ch, xK S¬n Tr¹ch, khu vùc däc Èm, ®Þnh h×nh vµ sÊy kh«, ®Þnh lo¹i theo tµi liÖu<br />
§−êng 20, khu vùc Tr¹m kiÓm l©m U Bß, chuyªn m«n [1-3, 10].<br />
khu vùc U Bß cña xK Tr−êng S¬n,<br />
huyÖn Qu¶ng Ninh. II. KÕt qu¶ nghiªn cøu<br />
<br />
B¶ng<br />
Danh s¸ch c¸c loµi bä xÝt ®· ®Þnh lo¹i ë VQG Phong Nha - KÎ Bµng<br />
STT Tªn khoa häc §Þa ®iÓm thu mÉu<br />
I. Hä Belostomatidae<br />
1. Lethocerus indicus (Lep. – Serr.) U Bß (xK Tr−êng S¬n, h. Qu¶ng Ninh)<br />
Hä Colobathristidae<br />
2. Phaenacantha bicolor (Dist.)* U Bß (xK Tr−êng S¬n, h. Qu¶ng Ninh)<br />
Hä Coreidae<br />
3. Cletus graminis Hsiao XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
4. Clestomorpha simulans Hsiao XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
5. Grypocephalus pallipectus Hsiao XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
6. Homoeocerus impunctus Hsiao* XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
7. Homoeocerus simiolus Dist. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh<br />
8. Homoeocerus subjectus Walk. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh<br />
9. Homoeocerus unipunctus Thunb. XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
<br />
41<br />
10. Homoeocerus yunnanensis Hsiao XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
11. Hygia noctua Dist. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
12. Leptocorisa acuta Thunb.<br />
XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
13. Leptocorisa chinensis Dall. XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
14. Leptocorisa varicornis Fabr. U Bß (xK Tr−êng S¬n, §−êng 20<br />
15. Marcius longirostris Hsiao XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
16. Mictis tenebrosa Fabr U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
17. Mictis gallina Dall. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
18. Pseudomictis brevicornis Hsiao U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
19. Pseudomictis distinctus Hsiao U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
20. Physomerus grossipes Fabr. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
21. Riptortus linearis (Fabr.) XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch, §−êng 20<br />
22. Serinetha abdominalis (Fabr.) XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
23. Serinetha augur (Fabr.) Tr¹m KiÓm l©m U Bß<br />
Hä Cydnidae<br />
24. Adrisa sp.** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
Hä Lygaeidae<br />
25. Lachnophorus cingalensis Dohrn.** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
26. Lygaeus hospes Fabr. §−êng 20<br />
27. Nysius ceylanicus Motsch.* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
28. Pamera pallicornis Dall.** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
29. Vertomannus brevicollum Zheng** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
30. Vertomannus validus Zheng** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
Hä Pentatomidae<br />
31. Cariza verucosa (Westw.) XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
32. Critheus lineatifrons Stal** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
33. Dalpada oculata Dist. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
34. Dolycoris indicus Stal* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
35. Halyomorpha halys Stal U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
36. Megarhamphus truncates (Westw.) §−êng 20<br />
U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
37. Nezara viridula Linn.<br />
XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
38. Plautia fimbriata Fabr. XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
39. Stollia guttiger (Thunb.) U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
40. Tollumnia latipes Dall* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
41. Tollumnia maxima Dist.* XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
42<br />
Hä Pyrrhocoridae<br />
42. Dindymus allicornis (Fabr.)* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
43. Euscopus rufipes Stal U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
44. Macroceroea grandis (Gray)** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
45. Physopelta gutta Burm. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
46. Physopelta robusta Stal* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
47. Physopelta slanbuchi (Burm) XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
48. Pyrrhocoris sp. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
Hä Reduviidae<br />
49. Acanthaspis quinquespinosa Fabr.* U Bß (xK Tr−êng S¬n, h. Qu¶ng Ninh)<br />
50. Biaticus minus Hsiao* XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
51. Ectrychotes comottoi Leth.* Tr¹m KiÓm l©m U Bß<br />
52. Epidau sp. Tr¹m KiÓm l©m U Bß<br />
53. Epidau nebulo Stal** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
54. Euagoras plagiatus Burm. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
55. Harpactor marginellus Fabr. U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
56. Macracanthopsis nodipes Reut. XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
57. Neocentrocnemis stali Reut.** U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
58. Pirates arcuatus Stal U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
59. Rhihirbus trochatericus Stal** XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
60. Scipinia horrida Stal XK S¬n Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
61. Sycanus szechuanus Hsiao* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
62. Sycanus croceus Hsiao* U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
63. Sycanus faleni Stal XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
64. Tapeinus fuscipennis Stal U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
65. Valentia compressipes Stal U Bß (xK Tr−êng S¬n, huyÖn Qu¶ng Ninh)<br />
66. Vesbius sanguinosus Stal XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
Hä Scutellevidae<br />
67. Cantao ocellatus Thunb. §−êng 20<br />
68. Chrysocoris dilaticollis Guer* XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
69. Chrysocoris stollii (Wolff.) XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch, §−êng 20<br />
Hä Plataspididae<br />
70. Coptosoma cribrarium Fabr. XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
71. Coptosoma signaticolle Mont. XK Phóc Tr¹ch, huyÖn Bè Tr¹ch<br />
<br />
Ghi chó: gièng (**) vµ loµi (*) bæ sung míi cho khu hÖ c«n trïng ViÖt Nam.<br />
<br />
43<br />
Trong 3 ®ît thùc ®Þa trong c¸c n¨m 2006 - India including Ceylon and Burma, I: 257-<br />
2009 ®K thu ®−îc 71 loµi thuéc 53 gièng cña 10 279.<br />
hä thuéc bé C¸nh kh¸c (Heteroptera) ë VQG<br />
2. Distant W. L., 1918: The Fauna of British<br />
Phong Nha - KÎ Bµng. Hä Coreidae cã sè l−îng<br />
India including Ceylon and Burma, VII:<br />
loµi nhiÒu nhÊt lµ 21 loµi (chiÕm 29,5%), hä<br />
147-148.<br />
Reduviidae cã 18 loµi (25,3%), hä Pentatomidae<br />
cã 11 loµi (15,4%), c¸c hä cßn l¹i chiÕm 29,6%. 3. §Æng §øc Kh−¬ng, 2000: Hä bä xÝt<br />
C¸c loµi thu thËp ®−îc ë ®©y cã sè l−îng kh«ng Coreidae, §éng vËt chÝ ViÖt Nam, 7: 173-<br />
lín nh−ng cã nhiÒu loµi bæ sung míi cho khu hÖ 332. Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi.<br />
c«n trïng ViÖt Nam. Trong sè 71 loµi ®K thu<br />
®−îc cã tíi 23 loµi bæ sung míi cho khu hÖ c«n 4. §Æng §øc Kh−¬ng, 2001: T¹p chÝ Sinh häc,<br />
trïng ViÖt Nam, chiÕm tíi 32,4% sè loµi. §Æc 23(2): 15-19.<br />
biÖt, ë khu vùc VQG Phong Nha - KÎ Bµng cã 5. §Æng §øc Kh−¬ng, 2004: T¹p chÝ Sinh häc,<br />
loµi cµ cuèng - Lethocerus indicus (Lep.-Serv.) 26(2): 11-14.<br />
lµ loµi quý hiÕm cÇn ®−îc b¶o vÖ ®K ®−îc ghi<br />
trong S¸ch §á ViÖt Nam. 6. §Æng §øc Kh−¬ng, 2005: T¹p chÝ Sinh häc,<br />
27(1): 18-20.<br />
NÕu ®em so s¸nh thµnh phÇn loµi cña bé<br />
C¸nh kh¸c (Heteroptera) ë VQG Phong Nha - 7. §Æng §øc Kh−¬ng, Lª Xu©n HuÖ, 2005:<br />
KÎ Bµng víi mét sè VQG kh¸c nh−: VQG C¸t Thµnh phÇn loµi bä xÝt (Heteroptera) vµ mét<br />
Tiªn cã tæng sè loµi lµ 104 loµi [7], VQG Xu©n sè ghi nhËn míi cho ViÖt Nam ë v−ên quèc<br />
S¬n cã tæng sè loµi lµ 124 [9] th× thµnh phÇn c¸c gia C¸t Tiªn: 202-205. Nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn<br />
loµi ë ®©y cßn Ýt h¬n vÒ sè l−îng nh−ng cã cøu c¬ b¶n trong khoa häc sù sèng. Nxb.<br />
nh÷ng loµi cho tíi nay míi thu thËp ®−îc ë ®©y: Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi.<br />
Homoeocerus impunctus Hsiao (hä Coreidae), 8. §Æng §øc Kh−¬ng, 2007: Thµnh phÇn loµi<br />
Vertomannus validus Zheng (Hä Lygaeidae), bä xÝt (Heteroptera) däc theo tuyÕn ®−êng<br />
Crithemus lineatifrons Stal, Dolycoris indicus Hå ChÝ Minh nh¸nh T©y tõ Qu¶ng B×nh tíi<br />
Stal (hä Pentatomidae), Dindymus albicornis Qu¶ng Nam: 128-134. B¸o c¸o Khoa häc<br />
(Fabricius) (hä Pyrrhocoridae) vµ Sycanus vÒ Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt. Héi<br />
szechuanus Hsiao (hä Reduviidae). nghÞ toµn quèc lÇn thø 2. Nxb.<br />
So s¸nh víi thµnh phÇn c¸c loµi thuéc bé N«ng nghiÖp.<br />
C¸nh kh¸c ®K thu ®−îc ë khu vùc miÒn Trung 9. §Æng §øc Kh−¬ng, Lª Xu©n HuÖ, 2008:<br />
trªn däc ®−êng Hå ChÝ Minh nh¸nh T©y qua 4 KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ thµnh phÇn loµi cña<br />
tØnh Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn - bé Bä xÝt (Heteroptera) ë VQG Xu©n S¬n,<br />
HuÕ vµ Qu¶ng Nam th× sè l−îng loµi ë VQG Phó Thä: 129-134. B¸o c¸o Héi nghÞ c«n<br />
Phong Nha - KÎ Bµng chiÕm tíi 40% vÒ sè trïng toµn quèc lÇn thø 6. Nxb.<br />
l−îng [8]. N«ng nghiÖp.<br />
ë ®©y cã mét sè loµi cÇn chó ý v× chóng lµ 10. Hsiao T. Y., 1977: A hand for the Deter. Of<br />
®èi t−îng g©y h¹i cã thÓ thµnh dÞch nh− c¸c loµi the Chinese, I: 330. (tiÕng Trung Quèc).<br />
thuéc gièng Leptocorisa (hä Coreidae) vµ<br />
Nezara viridula Lin. (hä Pentatomidae) g©y h¹i 11. Hsiao T. Y., 1981: A hand for the Deter. Of<br />
cho c¸c n−¬ng lóa xen kÏ trong VQG. Tuy the Chinese, II: 654. (tiÕng Trung Quèc).<br />
nhiªn, bªn c¹nh c¸c loµi g©y h¹i th× cã c¸c loµi<br />
12. Liu Guoging et al., 1998: C«n trïng chÝ<br />
®ãng vai trß lµ nh÷ng thiªn ®Þch nh− c¸c loµi bä<br />
tØnh Phóc KiÕn, Trung Quèc. Nxb. Khoa häc<br />
xÝt ¨n thÞt thuéc hä Reduviidae (24%), chóng<br />
tØnh Phóc KiÕn (tiÕng Trung Quèc).<br />
gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc h¹n chÕ c¸c loµi<br />
s©u h¹i. 13. ñy ban Khoa häc vµ Kü thuËt Nhµ n−íc,<br />
TµI LIÖU THAM KH¶O 1981: KÕt qu¶ ®iÒu tra c¬ b¶n ®éng vËt miÒn<br />
B¾c ViÖt Nam: 99-112. Nxb. Khoa häc vµ<br />
1. Distant W. L., 1902: The fauna of British Kü thuËt, Hµ Néi.<br />
44<br />
14. ViÖn B¶o vÖ thùc vËt, 1976: KÕt qu¶ ®iÒu 15. Zheng Leyi et al., 2002: §éng vËt chÝ<br />
tra c«n trïng 1967-1968: 111-125. Nxb. Trung Quèc, tËp 33. Khoa häc xuÊt b¶n xK<br />
N«ng th«n. (tiÕng Trung Quèc).<br />
<br />
<br />
<br />
STUDY RESULTS ON SPECIES COMPSITION OF BUGS (HETEROPTERA)<br />
IN PHONG NHA - KE BANG NATIONAL PARK, QUANG BINH PROVINCE<br />
<br />
Dang Duc Khuong, Nguyen Thi Thu Huong<br />
<br />
<br />
SUMMARY<br />
<br />
The present paper deals with the Bugs (Heteroptera) in Phong Nha - Ke Bang National Park, Quang Binh<br />
province collected from 2006 to 2008. There are 53 genera and 71 species bugs (Heteroptera) in Phong Nha -<br />
Ke Bang National Park they belonging to 10 families, in which Coreidae family with 21 species representing<br />
29,5%, Reduviidae family18 species representing 25.3%, Pentatomidae family with 1 species representing<br />
15,4% and Belostomatidae, Colobathristidae, Cydnidae, Lygaedae, Pyrrhocoridae, Scuteleridae, Plataspidae<br />
families with 21 species representing 29.6%. Among them 9 genera (Adrisa, Lachnophorus, Pamera,<br />
Vertomannus, Critheus, Macroceroea, Epidau, Neocentrocnemis, Rhihirbus) (17%) and 23 species<br />
(Phaenacantha bicolor, Homoeocerus impunctus, Lachnophorus cingalensis, Nysius ceylanicus, Pamera<br />
pallicornis, Vertomannus brevicollum, Vertomannus validus, Critheus lineatifrons, Dolycoris indicus,<br />
Tollumnia latipes, Tollumnia maxima, Dindymus allicornis, Macroceroea grandis, Physopelta robusta,<br />
Acanthaspis quinquespinosa, Biaticus minus, Ectrychotes comottoi, Epidau nebulo, Neocentrocnemis stali,<br />
Rhihirbus trochatericus, Sycanus szechuanus, Sycanus croceus, Chrysocoris dilaticollis) (32.4% of the<br />
species) are newly contributed to the Heteroptera entomofauna of Vietnam. In which Lethocerus indicus is a<br />
threatened species, that need seriously protection and listed in the Red Book of Vietnam.<br />
<br />
Ngµy nhËn bµi: 12-2-2009<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
45<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
