Kết quả phẫu thuật tạo hình bàng quang bằng hồi tràng theo Abol-Enein: Báo cáo 33 trường hợp

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> <br /> KẾT QUẢ PHẪU THUẬT TẠO HÌNH BÀNG QUANG<br /> BẰNG HỒI TRÀNG THEO ABOL-ENEIN: BÁO CÁO 33 TRƯỜNG HỢP<br /> Thái Kinh Luân*,**, Phạm Đức Minh*, Quách Đô La**, Thái Minh Sâm*,**, Ngô Xuân Thái*,**,<br /> Trần Ngọc Sinh*,**<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Tác giả Abol-Enein đã phát triển kỹ thuật tạo hình bàng quang bằng hồi tràng vừa tạo ra bàng<br /> quang tân tạo có áp lực thấp vừa có cơ chế chống ngược dòng khi cắm lại niệu quản để bảo vệ đường tiết niệu<br /> trên. Chúng tôi báo cáo kết quả phẫu thuật tạo hình bàng quang bằng hồi tràng theo Abol-Enein tại Bệnh viện<br /> Chợ Rẫy.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đây là báo cáo mô tả hàng loạt trường hợp (TH). Tất cả bệnh<br /> nhân ung thư bàng quang được chỉ định cắt bàng quang tận gốc và được tạo hình bàng quang bằng hồi tràng và<br /> cắm lại niệu quản theo phương pháp Abol-Enein tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ 01/01/2012 đến 31/12/2017. Các biến<br /> số ghi nhận gồm: tuổi, giới tính, BMI, giai đoạn ung thư bàng quang, chỉ số creatinin huyết thanh. Kết quả phẫu<br /> thuật gồm thời gian phẫu thuật, lượng máu mất, các biến chứng sớm phẫu thuật, chức năng thận, khả năng kiểm<br /> soát nước tiểu, tỷ lệ ngược dòng bàng quang – niệu quản, hẹp niệu quản, tỷ lệ tái phát và tử vong.<br /> Kết quả: 33 trường hợp (TH) được phẫu thuật tạo hình bàng quang tân tạo theo phương pháp Abol-Enein.<br /> Độ tuổi trung bình 57,4  9,6 (39 - 81) tuổi. Tỷ lệ nam nữ 28/5TH. Chỉ số khối cơ thể trung bình 21,11  2,22<br /> (16,65 - 24,97). Thời gian phẫu thuật trung bình 407,73  108,25 phút, lượng máu mất trung bình 562,12 <br /> 351,57 ml. Tỷ lệ biến chứng trong thời gian nằm viện trong mẫu nghiên cứu là 39,3%, không có TH nào suy<br /> thận cấp sau mổ. Theo dõi 22/33 TH, thời gian theo dõi trung bình là 31,49  22,19 tháng. Chức năng thận thay<br /> đổi không đáng kể trước và sau mổ. Một TH suy thận trong quá trình theo dõi, 1TH tái phát sau 10 tháng. Hai<br /> TH tử vong sau mổ 3 tháng và 4 tháng, 1 TH tử vong do ung thư, 1 TH tử vong không do ung thư. Kiểm soát<br /> nước tiểu ban ngày 90%, ban đêm 55%. Tỷ lệ ngược dòng bàng quang – niệu quản 5,1% và tỷ lệ hẹp niệu quản<br /> 2,6% số đơn vị thận – niệu quản.<br /> Kết luận: Phẫu thuật tạo hình bàng quang theo phương pháp Abol-Enein là một phương pháp an toàn<br /> và hiệu quả. Kết quả cho thấy đây là một lựa chọn tốt cho bệnh nhân được cắt bàng quang do ung thư bàng quang.<br /> Từ khóa: tạo hình bàng quang bằng hồi tràng, Abol-Enein<br /> ABSTRACT<br /> RESULTS OF ORTHOTOPIC ILEAL NEOBLADDER WITH ABOL-ENEIN PROCEDURE: A REPORT<br /> OF 33 CASES<br /> Thai Kinh Luan, Pham Duc Minh, Quach Do La, Thai Minh Sam, Ngo Xuan Thai, Tran Ngoc Sinh<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 3 - 2019: 102 – 108<br /> Objectives: Abol-Enein has introduced the serous-lined extramural technique for ureteral reimplantation in<br /> orthotopic ileal bladder substitution, creating not only low pressure neobladder but also antireflux mechanism in<br /> ileo-ureteral conjunction. We report the results of Abol-Enein ileal neobladder at Cho Ray hospital.<br /> Materials and Methods: All cases were performed Abol-Enein orthotopic ileal bladder substitution<br /> following radical cystectomy from 1/2012 to 12/2017 at Cho Ray hospital. We analyze the demographic data,<br /> *Bộ môn Tiết Niệu Học, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh **Bệnh viện Chợ Rẫy, TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BS. Thái Kinh Luân ĐT: 0908424344 Email: thaikinhluan@gmail.com<br /> <br /> <br /> <br /> 102 Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> BMI, preoperative and postoperative serum creatinine, operative time, estimated blood loss, complications,<br /> continence rate, vesicoureteral reflux and ureteral stricture rate.<br /> Results: Mean age 57.4  9.6, ratio of male/female 28/5, mean BMI 21.11  2.22 kg/m2. Mean operative time<br /> was 407.73  108.25 minutes, estimated blood loss was about 562.12  351.57 ml. Early complication was<br /> 39.3%, no acute renal failure. Twenty-two patients ware followed up, mean follow up was 31.49  22.19 months.<br /> Preoperative and postoperative serum creatinine did not change statistically. One case had renal failure.<br /> Recurrence was observed in 1 case after 10 months. Two cases died after 3 months and 4 months, including 1 case<br /> due to cancer and 1 case due to another cause. Daytime continence was 90%, nighttime continence was 55%.<br /> Ureteral reflux was observed in 2 renal units (5.1%), ileo-ureteral stricture in 1 renal unit (2.6%).<br /> Conclusions: Orthotopic ileal neobladder with Abol-Enein procedure is safe and brings many benefits. This<br /> is a considerable choice for patient with radical cystectomy due to bladder cancer.<br /> Keywords: ileal orthotopic neobladder, Abol-Enein<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Đối tượng nghiên cứu<br /> Ung thư bàng quang đứng thứ 9 trong các Tất cả bệnh nhân ung thư bàng quang được<br /> loại ung thư phổ biến trên toàn thế giới, trong đó chỉ định cắt bàng quang tận gốc và được tạo<br /> giai đoạn xâm lấn cơ chiếm tỷ lệ khoảng 25% với hình bàng quang bằng hồi tràng và cắm lại niệu<br /> phương pháp điều trị chủ yếu là cắt bàng quang quản theo phương pháp Abol-Enein tại bệnh<br /> tận gốc(5). Phẫu thuật tạo hình bàng quang bằng viện Chợ Rẫy từ 01/01/2012 đến 31/12/2017.<br /> ruột sau khi cắt bàng quang dần trở thành điều Quy trình phẫu thuật<br /> trị tiêu chuẩn ở nhiều trung tâm lớn trên thế Chúng tôi triển khai 4 phương pháp: mổ<br /> giới(14), vừa có thể thay thế chức năng bàng mở cắt bàng quang, tạo hình bàng quang bằng<br /> quang vừa đảm bảo chất lượng cuộc sống. ruột, phẫu thuật nội soi (PTNS) cắt bàng<br /> Bàng quang (BQ) tân tạo phải đảm bảo các quang, tạo hình bàng quang ngoài cơ thể,<br /> yêu cầu: tiểu có kiểm soát, dung tích bàng quang PTNS cắt bàng quang và tạo hình hoàn toàn và<br /> đủ lớn với áp lực thấp và cơ chế chống ngược PTNS có hỗ trợ robot. Sau khi cắt bàng quang,<br /> dòng để bảo vệ đường tiết niệu trên(1,14). Abol- nạo hạch chậu, chọn đoạn cuối hồi tràng cách<br /> Enein đã phát triển kỹ thuật tạo đường hầm gốc hồi manh tràng 20cm, biệt lập một đoạn 40<br /> ngoài thanh mạc khi cắm niệu quản để tạo ra cơ – 45 cm, tạo hình chữ W. Tạo đường hầm kiểu<br /> chế chống ngược dòng, đồng thời có một số thay thành ngoài thanh mạc bằng cách khâu thanh<br /> đổi trong kỹ thuật xếp ruột hình chữ W của mạc ruột của 2 cánh bên chữ W bằng Vicryl<br /> Hautmann mà sau này phương pháp tạo hình 3.0, chiều dài đường hầm gấp 5 lần đường<br /> bàng quang này được mang tên theo tác giả kính niệu quản. Nối miệng niệu quản vào đỉnh<br /> Abol-Enein. Hiệu quả của phương pháp đã được đường hầm khi niệu quản đủ dài. Khi niệu<br /> báo cáo thông qua một số nghiên cứu, tuy nhiên quản không đủ dài, khâu 2 vạt ruột phía dưới<br /> những nghiên cứu tại Việt Nam còn hạn chế. Tại<br /> trước, sau đó mới cắm niệu quản vào ruột. Mở<br /> bệnh viện Chợ Rẫy, phương pháp tạo hình bàng<br /> rộng miệng niệu quản hình vát để tránh hẹp<br /> quang này đã được ứng dụng trong nhiều năm<br /> miệng nối niệu quản – ruột, khâu niệu quản –<br /> nay. Chúng tôi báo cáo những kết quả đã đạt<br /> ruột bằng Vicryl 4.0. Đặt nòng niệu quản 2<br /> được của phẫu thuật tạo hình bàng quang theo<br /> bên. Khâu 2 ngành bên của chữ W bằng Vicryl<br /> phương pháp Abol-Enein.<br /> 3.0. Nối niệu đạo – bàng quang tân tạo tại đỉnh<br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU chữ W trên ống thông Benique 20 – 24 French.<br /> Thiết kế nghiên cứu Khâu mặt trước bàng quang tân tạo bằng<br /> Báo cáo mô tả hàng loạt trường hợp. Vicryl 3.0, mở bàng quang ra da bằng Pezzer<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học 103<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> 24Fr, khâu 2 nòng niệu quản vào thông Pezzer. trong đó nhóm bệnh nhân được phẫu thuật mổ<br /> Ghi nhận đặc điểm dịch tễ học, giai đoạn mở có thời gian phẫu thuật là 376,04  63,94<br /> ung thư bàng quang, chỉ số creatinin huyết phút, nhóm PTNS cắt bàng quang và tạo hình<br /> thanh. Kết quả phẫu thuật gồm thời gian phẫu ngoài cơ thể là 454,29  148,78 phút, bệnh nhân<br /> thuật, lượng máu mất, các biến chứng sớm phẫu được PTNS hoàn toàn là 710 phút và bệnh nhân<br /> thuật, chức năng thận, khả năng kiểm soát nước được PTNS có hỗ trợ robot cắt bàng quang và<br /> tiểu, tỷ lệ ngược dòng bàng quang – niệu quản, tạo hình ngoài cơ thể là 540 phút. Thời gian mổ<br /> hẹp niệu quản, tỷ lệ tái phát và tử vong. giữa mổ mở và PTNS cắt bàng quang, tạo hình<br /> Các biến số được phân tích bằng phần ngoài cơ thể không khác nhau có ý nghĩa thống<br /> mềm thống kê SPSS 22.0, khác biệt có ý nghĩa kê, p=0,219>0,05.<br /> khi p0,05.<br /> có TH nào ở giai đoạn T1, có 26 TH (78,8%) ở Thời gian nằm hậu phẫu trung bình là<br /> giai đoạn T2 và 7 TH (21,3%) giai đoạn T3. Tuy 16,66,3 ngày, trong đó nhóm bệnh nhân mổ mở<br /> nhiên sau mổ, kết quả giải phẫu bệnh trong là 15,5  4,0 ngày, PTNS cắt bàng quang, tạo<br /> nhóm nghiên cứu có 1 TH giai đoạn chưa xâm hình ngoài cơ thể là 17,14  5,7 ngày, PTNS hỗ<br /> nhập Ta, 10 TH (30,3%) giai đoạn T1, 18 (54,5%) trợ Robot là 13 ngày và PTNS hoàn toàn trong ổ<br /> giai đoạn T2, 1 TH (3%) giai đoạn T3 và 3 TH bụng là 42 ngày. Thời gian nằm viện hậu phẫu<br /> giai đoạn T4a. Tỷ lệ đánh giá đúng giai đoạn T ngắn nhất là 8 ngày. Sự khác biệt về thời gian<br /> trước và sau mổ là 14/33 TH (42,4%). Trước mổ nằm viện giữa phương pháp PTNS cắt bàng<br /> có 2 TH (6,1%) di căn hạch giai đoạn N1, sau mổ quang, tạo hình ngoài cơ thể và mổ mở không có<br /> chúng tôi phát hiện thêm 2 trường hợp di căn ý nghĩa thống kê (p=0,397>0,005).<br /> hạch chậu bịt. Giải phẫu bệnh ung thư bàng<br /> Thời gian có nhu động ruột sau mổ trung<br /> quang trong nghiên cứu 90,9% là carcinoma niệu<br /> bình 4,2  1,2 ngày, trong nhóm mổ mở là 4,11,2<br /> mạc, trong đó 25 TH (75,8%) là độ ác cao và 5 TH<br /> ngày, nhóm PTNS cắt BQ, tạo hình ngoài cơ thể<br /> (15,1%) là độ ác thấp. Có 3 TH (9,1%) là<br /> 4,4  1,1 ngày, khác biệt không có ý nghĩa thống<br /> carcinoma tế bào gai.<br /> kê (p=0,554>0,05). PTNS hoàn toàn là 5 ngày và<br /> Trong mẫu nghiên cứu có 24 TH (72,7%)<br /> PTNS có hỗ trợ Robot là 2 ngày. Thời gian rút<br /> được mổ mở, 7 TH (21,2%) PTNS cắt bàng<br /> dẫn lưu sau mổ trung bình 9,4  4,8 ngày, không<br /> quang và tạo hình ngoài cơ thể, 1 TH (3%) PTNS<br /> có sự khác biệt giữa nhóm mổ mở và PTNS cắt<br /> cắt bàng quang và tạo hình bàng quang hoàn<br /> bàng quang tạo hình ngoài cơ thể (p=0,961>0,05).<br /> toàn trong ổ bụng, 1 TH (3%) PTNS soi cắt bàng<br /> quang có hỗ trợ robot và tạo hình bàng quang Tỷ lệ biến chứng trong thời gian nằm viện<br /> ngoài cơ thể. trong mẫu nghiên cứu là 39,3%.<br /> Thời gian phẫu thuật trung bình của tất cả Chúng tôi theo dõi 22/33 TH, thời gian theo<br /> các phương pháp khoảng 407,73  108,25 phút, dõi trung bình là 31,49  22,19 tháng, ngắn nhất<br /> <br /> <br /> <br /> 104 Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> là 3 tháng, dài nhất là 74 tháng. Chỉ số Creatinin gian mổ cao hơn so với nghiên cứu của tác giả<br /> huyết thanh trước mổ là 1,10  0,18 mg/dL và khác, như Springer là 330 phút(15), Cathelineau là<br /> sau mổ là 1,10  0,24 mg/dL. Chỉ số Creatinin 280 phút(4).<br /> máu trung bình sau mổ 3 tháng là 1,01  0,24 Lượng máu mất trung bình trong nghiên<br /> mg/dL và sau mổ hơn 6 tháng là 1,11  0,25 cứu của chúng tôi là 562,12  351,57 ml, trong đó<br /> mg/dL. Chỉ số Creatinin huyết thanh sau mổ 3 nhóm mổ mở là 552,08  330,84 ml, cao hơn so<br /> tháng và 6 tháng so với trước mổ khác nhau với kết quả của tác giả Trần Chí Thanh là 343,6<br /> không có ý nghĩa, p=0,816 >0,05. 103,3 ml(17). Nhóm bệnh nhân được PTNS cắt<br /> Một trường hợp bị suy thận với Creatinin bàng quang, tạo hình ngoài cơ thể có lượng máu<br /> máu là 1,57 mg/dL sau thời gian theo dõi là 29 mất khoảng 585,71  429,84 ml, cao hơn so với<br /> tháng. Một TH tái phát ung thư tại niệu quản tác giả Springer và Cathelineau với lượng máu<br /> trái đoạn chậu sau thời gian theo dõi 10 tháng. mất khoảng 410 - 550ml(4,15).<br /> Hai TH tử vong sau mổ 3 tháng và 4 tháng, 1 TH Máu mất chủ yếu vào giai đoạn cắt bàng<br /> tử vong do ung thư, 1 TH tử vong do bệnh lý quang, tại thời điểm cắt 2 cánh bên bàng quang<br /> tim mạch. và cắt dây chằng mu tuyến tiền liệt cũng như<br /> Tỷ lệ kiểm soát nước tiểu ban ngày: 18/20 TH tĩnh mạch lưng dương vật. Phẫu thuật nội soi<br /> (90%), tỷ lệ kiểm soát nước tiểu ban đêm: 11/20 cung cấp hình ảnh phẫu trường tốt giúp cho<br /> TH (55%). Thể tích nước tiểu tồn lưu trung bình: phẫu thuật viên kiểm soát được những mạch<br /> 52,1  81,9 mL. Tỷ lệ ngược dòng bàng quang – máu tốt hơn vì thế lượng máu mất trong PTNS<br /> niệu quản 5,1%, tỷ lệ hẹp niệu quản 2,6% trên số thấp hơn mổ mở. Điều này cũng đã được nhiều<br /> đơn vị thận – niệu quản. tác giả trên thế giới ghi nhận(15). Trong nghiên<br /> Bảng 1. Các biến chứng sớm phẫu thuật trong cứu của chúng tôi, PTNS cắt bàng quang, tạo<br /> nghiên cứu hình ngoài cơ thể có lượng máu mất cao hơn<br /> Biến chứng Số TH Tỷ lệ (%) một chút so với mổ mở nhưng sự khác biệt này<br /> Nội khoa không có ý nghĩa thống kê.<br /> Nhiễm khuẩn vết mổ 4 12,1<br /> Trường hợp PTNS cắt bàng quang và tạo<br /> Choáng nhiễm khuẩn 1 3,0<br /> hình bàng quang hoàn toàn trong ổ bụng, thời<br /> Thuyên tắc phổi 1 3,0<br /> Suy thận cấp 0 0 gian mổ là 710 phút, trong đó thời gian cắt<br /> Ngoại khoa bàng quang và nạo hạch là 130 phút, thời gian<br /> Tụ dịch bạch huyết 6 18,2 tạo hình bàng quang là 580 phút với lượng<br /> Rò nước tiểu niệu đạo – bàng quang 1 3,0 máu mất khoảng 200ml. Tác giả Haber nghiên<br /> Hẹp niệu quản 0 0 cứu trên 17 bệnh nhân tại bệnh viện<br /> Rò niệu quản 0 0<br /> Cleverland với thời gian mổ 564 phút, máu<br /> Tổng 13 39,3<br /> mất khoảng 788 ml, 23% trường hợp phải<br /> BÀN LUẬN truyền máu. Tác giả cũng ghi nhận tỷ lệ biến<br /> Thời gian mổ trung bình nhóm bệnh nhân chứng hơi cao hơn so với phẫu thuật nội soi<br /> mổ mở là 376,04  63,94 phút, thấp hơn kết quả cắt bàng quang, tạo hình ngoài cơ thể(8).<br /> của tác giả Trần Chí Thanh là 404,5  51,2 Trường hợp được mổ nội soi cắt bàng quang<br /> phút(17). Trong các nghiên cứu của tác giả Abol- có hỗ trợ Robot và tạo hình ngoài cơ thể, thời<br /> Enein, ghi nhận thời gian phẫu thuật dao động gian mổ là 540 phút trong đó thời gian cắt bàng<br /> khoảng 5 -6 giờ(12). quang và nạo hạch là 300 phút với lượng máu<br /> Nhóm bệnh nhân được PTNS cắt bàng mất khoảng 1000ml. Mặc dù hệ thống Robot<br /> quang, tạo hình ngoài cơ thể có thời gian phẫu trang bị hình ảnh 3D, dụng cụ phẫu thuật uyển<br /> thuật trung bình là 454,29  148,78 phút. Thời chuyển và linh hoạt nhưng do đây là trường hợp<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học 105<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> mổ cắt bàng quang nội soi có hỗ trợ Robot đầu khuẩn huyết từ đường tiết niệu khoảng 9% và<br /> tiên nên phẫu thuật viên còn gặp khó khăn trong những bệnh nhân được tạo hình bàng quang<br /> việc điều khiển camera cũng như các cánh tay bằng ruột có khả năng bị nhiễm khuẩn cao gấp<br /> robot làm kéo dài thời gian phẫu thuật. Tuy 1,21 lần so với các hình thức chuyển lưu nước<br /> nhiên, bệnh nhân phục hồi sớm trong giai đoạn tiểu khác(19).<br /> hậu phẫu, trung tiện vào ngày hậu phẫu thứ 2 Nhiễm khuẩn huyết là một trong những biến<br /> và rút dẫn lưu cạnh bàng quang sau mổ 5 ngày. chứng nghiêm trọng sau phẫu thuật, có thể dẫn<br /> Phẫu thuật nội soi có hỗ trợ Robot ngày càng đến tử vong đặc biệt là diễn tiến đến tình trạng<br /> phổ biến và được áp dụng rộng rãi tại các trung choáng nhiễm khuẩn, ngoài ra nó còn làm tăng<br /> tâm Tiết niệu lớn của thế giới. Phương pháp này thời gian và chi phí điều trị. Do đó, biện pháp<br /> có nhiều ưu điểm của phẫu thuật ít xâm hại như phòng ngừa tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết<br /> bệnh nhân ít đau hơn, lượng máu mất ít hơn, niệu và nhiễm khuẩn huyết từ đường niệu cần<br /> thời gian mổ ngắn, khoảng 340 – 510 phút đồng được đặt ra. Tuy nhiên, hiện nay chưa có khuyến<br /> thời tỷ lệ biến chứng và kết cục về mặt ung thư cáo hay hướng dẫn về điều trị phòng ngừa<br /> vẫn có thể so sánh được so với mổ mở(3,8). nhiễm khuẩn đường tiết niệu trên những bệnh<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, không ghi nhân được tạo hình bàng quang bằng ruột. Một<br /> nhận trường hợp nào có tai biến nghiêm trọng nghiên cứu gần đây tại Mỹ so sánh giữa 2 nhóm<br /> trong mổ, không có tổn thương mạch máu hay có hay không điều trị kháng sinh phòng ngừa<br /> ống tiêu hóa. Không có tử vong trong thời gian trong 30 ngày đầu sau mổ cắt bàng quang,<br /> hậu phẫu. chuyển lưu nước tiểu cho thấy điều trị kháng<br /> Tụ dịch dịch bạch huyết gặp trong 18,2% sinh phòng ngừa làm giảm đáng kể tình trạng<br /> TH, không TH nào cần can thiệp ngoại khoa. nhiễm khuẩn đường tiết niệu (12% so với 36%)<br /> Những TH này được lưu dẫn lưu lâu hơn 2 tuần và nhiễm khuẩn huyết từ đường tiết niệu (2% so<br /> sau mổ. Tỷ lệ tụ dịch bạch huyết trong các với 17%)(20).<br /> nghiên cứu khác tương đối thấp, chỉ khoảng Trong nghiên cứu của chúng tôi, ghi nhận 1<br /> 2%(1,13,17). Trong nghiên cứu của tác giả Abol- TH rò nước tiểu tại miệng nối niệu đạo – bàng<br /> Enein ghi nhận 10 TH (2,2%) có tụ dịch bạch quang tân tạo. Bệnh nhân được thay thông niệu<br /> huyết, 3 TH cần phải dẫn lưu qua da(1). đạo bàng quang và bơm rửa bàng quang, dịch<br /> Nhiễm khuẩn vết mổ trong nghiên cứu này dẫn lưu ra ít dần và rút vào ngày hậu phẫu 28.<br /> gặp trong 12,1% TH, tất cả được điều trị nội Ngày hậu phẫu 31 bệnh nhân thở nhanh nông,<br /> khoa, không TH nào bung vết mổ cần phải mổ phù chân phải, được siêu âm Doppler mạch máu<br /> lại. Tỷ lệ này cao hơn trong nghiên cứu của Trần chi dưới và chụp CT-scan ngực, chẩn đoán huyết<br /> Chí Thanh là 2,38%(17) và các tác giả khác trên thế khối tĩnh mạch sâu chân phải và thuyên tắc<br /> giới là khoảng 2 – 10%(1,4,9,13). nhánh động mạch phổi 2 bên bệnh nhân được<br /> Một TH sau mổ bị choáng nhiễm khuẩn, điều trị kháng đông và xuất viện sau 1 tuần. Các<br /> chiếm tỷ lệ 3%. Tác giả Gandaglia nghiên cứu tác giả trên thế giới cũng đã báo cáo tỷ lệ huyết<br /> 1094 bệnh nhân ghi nhận tỷ lệ biến chứng là khối tĩnh mạch sâu vào khoảng 1 – 3% và thuyên<br /> 31,1%, trong đó nhiễm khuẩn huyết là 14,2%(7). tắc phổi khoảng 1 – 2% sau phẫu thuật cắt bàng<br /> Một số nghiên cứu khác trên bệnh nhân được cắt quang tạo hình bằng ruột(1,2,4). Trường hợp trong<br /> bàng quang và tạo hình bàng quang bằng ruột nghiên cứu của chúng tôi huyết khối tĩnh mạch<br /> ghi nhận tỷ lệ nhiễm khuẩn huyết thấp hơn, từ sâu dẫn đến thuyên tắc phổi có thể do có nhiều<br /> 1,5% đến 13,4%(9,16). yếu tố nguy cơ như bệnh nhân lớn tuổi, thời gian<br /> phẫu thuật kéo dài, thời gian nằm viện lâu do<br /> Nghiên cứu của tác giả Hemelrijck trên 7608<br /> biến chứng rò niệu đạo – bàng quang tân tạo.<br /> bệnh nhân cắt bàng quang cho thấy tỷ lệ nhiễm<br /> <br /> <br /> 106 Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Vấn đề điều trị phòng ngừa huyết khối tĩnh còn lại có hình ảnh hệ tiết niệu hoàn toàn bình<br /> mạch sâu cũng đã được bàn luận nhiều. Hội thường(16).<br /> Niệu Khoa Hoa Kỳ khuyến cáo mạnh mẽ rằng Nhiều nghiên cứu đã xác định được có<br /> nên điều trị phòng ngừa huyết khối trước phẫu những yếu tố nguy cơ không liên quan đến việc<br /> thuật cho bệnh nhân cắt bàng quang(5), đặc biệt tạo hình bàng quang có thể làm suy giảm chức<br /> là những bệnh nhân có nguy cơ như béo phì, hút năng thận theo thời gian như tăng huyết áp, đái<br /> thuốc lá, lớn tuổi hay có những bệnh lý tăng tháo đường hay có những đợt viêm thận bể thận<br /> đông, trải qua cuộc phẫu thuật lớn(6). cấp(10,11). Vì vậy, ngoài việc theo dõi những biến<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, không ghi chứng muộn của phẫu thuật tạo hình cần phải<br /> nhận TH nào suy thận cấp sau mổ, không có điều trị những bệnh đồng mắc làm tăng nguy cơ<br /> biến chứng rò nước tiểu qua miệng nối niệu bệnh thận mạn.<br /> quản – ruột hay hẹp niệu quản trong thời gian KẾT LUẬN<br /> nằm viện. Kết quả này tương đồng với tác giả<br /> Phẫu thuật tạo hình bàng quang theo<br /> Trần Chí Thanh và các tác giả khác(13,17,18), thấp<br /> phương pháp Abol-Enein là một phương pháp<br /> hơn tác giả Ali-El-Dein và Papadopoulos với tỷ<br /> an toàn và hiệu quả. Kết quả cho thấy đây là một<br /> lệ hẹp niệu quản lần lượt là 0,5% và 4%(2,13). Theo<br /> lựa chọn tốt cho bệnh nhân được cắt bàng quang<br /> chúng tôi, những biến chứng như hoại tử niệu<br /> do ung thư bàng quang quang.<br /> quản hay rò niệu quản là do niệu quản thiếu<br /> máu nuôi. Ưu điểm của phương pháp Abol- TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Enien là niệu quản nằm trong đường hầm và 1. Abol-Enein H. and Ghoneim MA (2001). "Functional results of<br /> orthotopic ileal neobladder with serous-lined extramural<br /> được khâu vào 2 vạt ruột nên được cung cấp ureteral reimplantation: experience with 450 patients". J Urol,<br /> máu nuôi dồi dào. Ngoài ra, khi cắm vào bàng 165(5):1427-32.<br /> 2. Ali-el-Dein B, Shaaban AA, Abu-Eideh RH, el-Azab M,<br /> quang ruột, miệng niệu quản được xẻ rộng thêm<br /> Ashamallah A and Ghoneim MA (2008). "Surgical<br /> làm giảm nguy cơ hẹp niệu quản sau mổ. complications following radical cystectomy and orthotopic<br /> neobladders in women". J Urol, 180(1):206-10.<br /> Trong quá trình theo dõi sau 3 tháng và hơn<br /> 3. Bochner BH, Dalbagni G, Sjoberg DD, Silberstein J, Keren Paz<br /> 6 tháng chỉ số Creatinin huyết thanh không khác GE, Donat SM, Coleman JA, Mathew S, Vickers A, Schnorr GC,<br /> biệt có ý nghĩa so với trước và sau mổ. Có 1 TH Feuerstein MA, Rapkin B, Parra RO, Herr HW and Laudone VP<br /> (2015). "Comparing Open Radical Cystectomy and Robot-<br /> có Creatinin huyết thanh trước và sau mổ là 1,42 assisted Laparoscopic Radical Cystectomy: A Randomized<br /> – 1,48 mg/dL, theo dõi đến tháng thứ 16 chỉ số Clinical Trial". European Urology, 67(6):1042-1050.<br /> Creatinin huyết thanh tăng lên 1,57 mg/dL. Bệnh 4. Cathelineau X, Arroyo C, Rozet F, Barret E and Vallancien G<br /> (2005). "Laparoscopic assisted radical cystectomy: the<br /> nhân được siêu âm đánh giá cấu trúc 2 thận bình montsouris experience after 84 cases". Eur Urol, 47(6):780-4.<br /> thường, không ứ nước. Mức thay đổi Creatinin 5. Chang SS, Bochner BH, Chou R, Dreicer R, Kamat AM, Lerner<br /> SP, Lotan Y, Meeks JJ, Michalski JM, Morgan TM, Quale DZ,<br /> này không nhiều lại trong thời gian dài nên nghĩ<br /> Rosenberg JE, Zietman AL and Holzbeierlein JM (2017).<br /> nguyên nhân do bệnh thận mạn, một phần bệnh Treatment of Non-Metastatic Muscle-Invasive Bladder Cancer:<br /> nhân lớn tuổi, hiện tại đã bước sang tuổi 73, AUA/ASCO/ASTRO/SUO Guideline. J Urol; 198(3):552-559.<br /> 6. Forrest JB, Clemens JQ, Finamore P, Leveillee R, Lippert M,<br /> đồng thời mắc các bệnh lý nội khoa mạn tính Pisters L, Touijer K and Whitmore K (2009). "AUA Best Practice<br /> như tăng huyết áp và đái tháo đường týp 2 hơn Statement for the prevention of deep vein thrombosis in patients<br /> 10 năm. Trong nghiên cứu của Stein trên 181 undergoing urologic surgery". J Urol, 181(3):170-7.<br /> 7. Gandaglia G, Varda B, Sood A, Pucheril D, Konijeti R, Sammon<br /> bệnh nhân được theo dõi chức năng thận sau mổ JD, Sukumar S, Menon M, Sun M, Chang SL, Montorsi F, Kibel<br /> cắt bàng quang, tạo hình bàng quang bằng ruột, AS and Trinh QD (2014). "Short-term perioperative outcomes of<br /> patients treated with radical cystectomy for bladder cancer<br /> thời gian theo dõi trung bình 33 tháng, có 7 TH<br /> included in the National Surgical Quality Improvement<br /> (4%) bị suy giảm chức năng thận, trong đó chỉ có Program (NSQIP) database". Canadian Urological Association<br /> 2 TH là do hẹp miệng nối niệu quản ruột, 5 TH Journal, 8(9-10):681-E687.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học 107<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 3 * 2019<br /> <br /> 8. Haber GP, Crouzet S and Gill IS (2008). "Laparoscopic and carcinoma of the bladder: technique and short-term outcomes".<br /> robotic assisted radical cystectomy for bladder cancer: a critical World J Urol, 32(2):407-12.<br /> analysis". Eur Urol, 54(1):4-62. 16. Stein JP, Dunn MD, Quek ML, Miranda G and Skinner DG<br /> 9. Jensen JB, Lundbeck F and Jensen KM (2006). "Complications (2004). "The orthotopic T pouch ileal neobladder: experience<br /> and neobladder function of the Hautmann orthotopic ileal with 209 patients". J Urol, 172(2):584-7.<br /> neobladder". BJU Int, 98(6):1289-94. 17. Trần Chí Thanh (2016). Nghiên Cứu Ứng Dụng Và Kết Quả Tạo<br /> 10. Jin XD, Roethlisberger S, Burkhard FC, Birkhaeuser F, Thoeny Hình Theo Phương Pháp Abol-Enein Trong Điều Trị Ung Thư<br /> HC and Studer UE (2012). "Long-term renal function after Bàng Quang, Luận án Tiến Sĩ Y Học, Ngoại - Tiết Niệu, Đại Học<br /> urinary diversion by ileal conduit or orthotopic ileal bladder Y Hà Nội.<br /> substitution". Eur Urol, 61(3):491-7. 18. Turkolmez K, Baltaci S, Gogus C, Beduk Y and Gogus O (2004).<br /> 11. Nishikawa M., Miyake H., Yamashita M., Inoue T.A., and "Results of the ureteral reimplantation with serous-lined<br /> Fujisawa M. (2014). "Long-term changes in renal function extramural tunnel in orthotopic ileal W-neobladder". Int J Urol,<br /> outcomes following radical cystectomy and urinary diversion". 11(6):68-73.<br /> Int J Clin Oncol, 19(6):1105-11. 19. Van Hemelrijck M, Thorstenson A, Smith P, Adolfsson J and<br /> 12. Osman Y, Abol-Enein H, Nabeeh A, Gaballah M and Bazeed M Akre O (2013). "Risk of in-hospital complications after radical<br /> (2004). "Long-term results of a prospective randomized study cystectomy for urinary bladder carcinoma: population-based<br /> comparing two different antireflux techniques in orthotopic follow-up study of 7608 patients". BJU Int, 112(8):1113-20.<br /> bladder substitution". Eur Urol, 45(1):82-6. 20. Werntz RP, Martinez-Acevedo A, Amadi H., Kopp R, La<br /> 13. Papadopoulos I and Weichert-Jacobsen K (2001). "Experiences Rochelle J, Koppie T, Amling C and Sajadi KP (2018).<br /> with the entero-ureteral anastomosis via the extramural serous- "Prophylactic antibiotics following radical cystectomy reduces<br /> lined tunnel: procedure of Abol-Enein". Urology, 57(2):234-8. urinary tract infections and readmission for sepsis from a<br /> 14. Skinner EC and Daneshmand S (2015). "Orthotopic Urinary urinary source". Urol Oncol, 36(5):238.e1-238.e5.<br /> Diversion", in Campbell - Walsh Urology, AJ WEIN, Editor,<br /> 11th ed, pp.2344 - 2368. Elsevier, Philadelphia.<br /> Ngày nhận bài báo: 01/04/2019<br /> 15. Springer C, Mohammed N, Alba S, Theil G, Altieri VM, Fornara<br /> P and Greco F (2014). "Laparoscopic radical cystectomy with Ngày phản biện nhận xét bài báo: 05/05/2019<br /> extracorporeal ileal neobladder for muscle-invasive urothelial Ngày bài báo được đăng: 10/06/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 108 Chuyên Đề Tiết Niệu – Thận Học<br />