KHẢO SÁT ĐẶC TÍNH SINH TRƯỞNG VÀ NĂNG SUẤT CỦA 10 GIỐNG ĐẬU XANH (vigna radiata)NHẬP NỘI TẠI XÃ KIẾN AN, HUYỆN CHỢ MỚI AN GIANG VỤ ĐÔNG XUÂN 2007 - 2008

Chia sẻ: Sunshine_2 Sunshine_2 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mười giống đậu xanh nhập nội từ Trung tâm nghiên cứu và phát triển rau quả Á Châu nhiệt đới (AVRDC) được trồng thử nghiệm bố trí theo hoàn toàn ngẫu nhiên với 4 lần lặp lại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: KHẢO SÁT ĐẶC TÍNH SINH TRƯỞNG VÀ NĂNG SUẤT CỦA 10 GIỐNG ĐẬU XANH (vigna radiata)NHẬP NỘI TẠI XÃ KIẾN AN, HUYỆN CHỢ MỚI AN GIANG VỤ ĐÔNG XUÂN 2007 - 2008

Kh o sát ñ c tính sinh trư ng và năng su t c a 10 gi ng ð u xanh (vigna radiata) nh p n i t i xã Ki n An, Huy n Ch M i t nh An Giang v ðông xuân 2007 – 2008 Nhan Vĩnh Nghi1, Ths. Nguy n Văn Minh2, Ths.Võ Th Xuân Tuy n3 TÓM T T Mư i gi ng ñ u xanh nh p n i t Trung tâm Nghiên c u và Phát tri n rau qu Á Châu nhi t ñ i (AVRDC) ñư c tr ng th nghi m t i xã Ki n An, huy n Ch M i, t nh An Giang v ðông Xuân 2007 – 2008. Thí nghi m b trí theo kh i hoàn toàn ng u nhiên v i 4 l n l p l i. Di n tích lô thí nghi m là 20 m, v i m t ñ tr ng 40 x 20 cm. Gi ng ñ u m An Giang ñư c dùng làm gi ng ñ i ch ng. K t qu ñã ch n ñư c 3 gi ng sinh trư ng t t, năng su t cao, ng n ngày, thích nghi v i ñi u ki n ñ a phương là VC 6153B – 20P năng su t 1,93 t.ha-1; VC 6368 (46 – 40 – 4) năng su t 1,62 t.ha-1, có cùng th i gian sinh trư ng 74 ngày; VC 6153B – 20G năng su t 1,54 t.ha-1, th i gian sinh trư ng 69 ngày và khác bi t có nghĩa so v i các gi ng còn l i. ABSTRACT Ten imported mungbean varieties from AVRDC and one local control cultivar (Mo AG) were tested in Winter – Spring crop at Cho Moi district – An Giang province. Experiment was arranged in Randomized Complete Block Design (RCBD) with four replications. The plot size was 20 m2 and plant density was 40 x 20 cm. Three high yieding varieties chosen had good growth, high yield, short-day character, and adapt to the local condition. These varieties include: VC 6153B – 20P, which the growth duration is 74 days, and reaches the yield of 1.93 t.ha-1; VC 6368 (46 – 40 – 4) give the yield 1.62 t.ha-1 and its growth duration is 74 days; VC 6153B – 20G, with 69 day- growth duration, gives 1.54 t.ha-1. These varieties differ significantly from the control and other remained varieties. Key words: yield, mungbean, variety 1. ð T V N ð ð u xanh là m t trong nh ng lo i cây tr ng có giá tr kinh t cao và là ngu n th c ph m góp ph n cung c p thêm hàm lư ng ñ m cho b a ăn hàng ngày (Ph m Văn Thi u, 2003). ð c bi t, cây ñ u xanh có kh năng c ñ nh ñ m cho ñ t, giúp c i t o ñ t t t hơn sau m i v tr ng, th i gian sinh trư ng (TGST) ng n kho ng 60 – 70 ngày nên ñ u xanh thư ng ñư c tr ng luân canh trên n n ñ t lúa ð ng b ng Sông C u Long. Tuy nhiên năng su t bình quân còn th p kho ng 0,5 – 0,7 t.ha-1, do ñó v n ñ quan tr ng là làm sao tìm ra gi ng ñ u xanh có năng t t khá và thích nghi v i ñi u ki n ñ a phương là r t c n thi t, ñ ng th i ñáp ng nhu c u tiêu th c a th trư ng và m r ng di n tích canh tác th i gian s p t i. Do ñó, ñ tài ñư c th c hi n nh m m c tiêu tuy n ch n ñư c gi ng ñ u xanh sinh trư ng t t, năng su t cao ng n ngày và thích nghi v i ñi u ki n ñ a phương. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Thí nghi m ñư c th c hi n trong v ðông Xuân 2007 – 2008, t i xã Ki n An, huy n Ch M i, t nh An Giang, ñư c b trí theo kh i hoàn toàn ng u nhiên g m 1 nhân t , 4 l n l p l i và 11 nghi m th c. Các gi ng ñ u xanh trong thí nghi m g m 10 gi ng nh p n i t AVRDC có tên: 1: VC 6153B – 20P; 2: VC 1913A; 3: NM 94; 4: VC 3960 – 88; 5: VC 6141 – 54; 6: VC 6153B – 20G; 7: NM 97; 9: VC 6310 (30 – 65); 8: VC 6368 (46 – 40 – 4); 10: VC 6397 (45 – 8 – 1) và gi ng ñ u xanh m An Giang có ngu n g c t i ñ a phương ñư c ch n làm gi ng ñ i ch ng. Các ch tiêu theo dõi g m: ch tiêu v hình thái, sinh trư ng, năng su t và thành ph n năng su t và tính ñ ngã c a các gi ng ñ u xanh. 3. K T QU VÀ TH O LU N 3.1 ð c tính hình thái K t qu kh o sát cho th y màu s c c a t di p và tr c h di p các gi ng ph n l n có màu tím, còn l i gi ng ðX2 và ðX8 có màu tím xanh, hai gi ng ðX1 và ðX6 có màu xanh. Màu s c hoa có màu vàng gi ng nhau t t c các gi ng; màu trái có màu ñen, ñen nâu và vàng nâu; màu s c h t ph n l n t t c các gi ng có màu xanh bóng, ngo i tr 2 gi ng ðX2 và ðX8 có màu xanh m c (b ng 1). B ng 1. ð c tính hình thái c a t ng gi ng ñ u xanh thí nghi m Màu Gi ng Màu t di p/tr c h di p Màu trái già Màu h t hoa ðX1: VC 6153B – 20P Xanh Vàng ðen Xanh bóng ðX2: VC 1913A Tím + xanh Vàng ðen nâu Xanh m c ðX3: NM94 Tím Vàng Vàng nâu Xanh bóng 1 Sinh viên l p DH5PN, Khoa NN – TNTN. Email: nvnghi_5pn@agu.edu.vn 2 Trư ng BM Khoa h c - Cây tr ng, Khoa NN – TNTN. Email: nvminh@agu.edu.vn. 3 Gi ng viên BM Khoa h c - Cây tr ng, Khoa NN – TNTN. Email: vtxtuyen@agu.edu.vn. Báo cáo Khoa h c S 34, 11/2008 21
ðX4: VC 3960 – 88 Tím Vàng Vàng nâu Xanh bóng ðX5: VC 6141 – 54 Tím Vàng Vàng nâu Xanh bóng ðX6: VC 6153B – 20G Xanh Vàng ðen Xanh bóng ðX7: NM97 Tím Vàng Vàng nâu Xanh bóng ðX8: VC 6368 Tím + xanh Vàng ðen nâu Xanh m c (46–40–4) ðX9: VC 6310 (30–65) Tím Vàng ðen Xanh bóng ðX10: VC 6397 Tím Vàng Vàng nâu Xanh bóng (45–8–1) ð u m An Giang Tím Vàng ðen Xanh bóng VC 6153B – 20P VC 1913A ð u m An Giang Hình 1. Màu s c t di p và tr c h di p c a cây ñ u xanh ( nh ch p 5 ngày sau khi gieo) 3.2 ð c tính sinh trư ng Theo Ph m Văn Thi u (2003), th i gian sinh trư ng c a ñ u xanh dao ñ ng t 60 – 80 ngày, tùy theo gi ng, th i v gieo tr ng và k thu t canh tác. Thông thư ng, n u tr ng trong v ðông Xuân cây ñ u xanh s b t ñ u cho thu ho ch t 56 – 63 ngày và ch m d t thu ho ch lúc 63 – 72 ngày. K t qu ghi nh n cho th y TGST c a các gi ng bi n thiên t 62,8 ngày ñ n 74,8 ngày. K t qu này phù h p v i k t lu n c a Ph m Văn Thi u (2003). K t qu phân tích cho th y 2 gi ng có TGST dài nh t là ðX1 và ðX8 v i TGST 74,8 ngày, gi ng có th i gian sinh trư ng ng n nh t là ðX9 và khác bi t m c ý nghĩa 5% so v i các gi ng còn l i qua phép th Duncan. Theo Dương Minh (1999), ngày tr hoa là ñ c tính di truy n c a các gi ng, nhưng ch u s chi ph i r t l n c a các y u t môi trư ng như: m c th y c p, quang kỳ, nhi t ñ , m ñ và dinh dư ng. Ngày tr hoa ñư c tính t lúc gieo ñ n khi có 50% s cây trên lô tr hoa ñ u tiên. K t qu b ng 2 cho th y ngày tr hoa c a các gi ng không t p trung, s m nh t là gi ng NM 97 và ñ u m An Giang tr hoa 32 ngày sau khi gieo NSKG. Gi ng tr tr nh t là ðX1, ðX5 và ðX2 t 40 – 41 NSKG. Các gi ng còn l i tr t 34 – 37 NSKG, s khác bi t này có ý nghĩa m c 5%. Ngày chín l n 1 là m t ch tiêu quan tr ng ñ ñánh giá kh năng sinh trư ng và th i gian chín t p trung c a các gi ng ñ u xanh (Võ Huỳnh Kim Thư ng, 2006). K t qu cho th y ngày chín l n 1 c a gi ng không ñ ng lo t, các gi ng chín tr nh t là gi ng ðX1, ðX7, ðX8 t 62 – 65 NSKG, khác bi t v i các gi ng còn l i bao g m c gi ng ñ i ch ng là 56 ngày, s khác bi t này m c ý nghĩa 5% (b ng 2). B ng 2. ð c tính sinh trư ng c a các gi ng ñ u xanh thí nghi m TGST Ngày Gi ng Ngày tr TGT trái Cao tr THL1 THL2 (ngày) chín l1 ðX1: VC 6153B – 20P 74,3 a 41,5a 22,8 c 64,3a 31,4 a 82,2a 83,7a ðX2: VC 1913A 68,8 b 39,5ab 21,3 cd 60,8 bc 28,7 cd 78,2ab 79,7ab ðX3: NM94 69,5 b 37,5 c 24,5 b 62,3ab 27,4 e 71,8 bcd 73,3 bc ðX4: VC 3960 – 88 67,3 bc 35,7 cd 21,5 cd 57,3 bcd 27,5 e 61,2 c 61,9 cde ðX5: VC 6141 – 54 64,5 bc 40,3a 18,8 e 55,0 cd 30,2 b 61,7 cde 63,2 c ðX6: VC 6153B – 20G 69,3 b 35,3 cd 24,5 bc 59,8 bcd 28,9 cd 55,2 cde 56,6 de ðX7: NM97 67,5 bc 32,3 e 25,0 b 57,3 bcd 29,2 c 57,5 cd 58,9 de ðX8: VC 6368 (46–4–4) 74,8a 35,5 cd 29,8a 65,3a 31,3a 61,4 c 63,05 c ðX9: VC 6310 (30–65) 62,8 c 34,5 cd 20,3 de 54,8 cd 27,8 e 47,06 de 48,6 e ðX10: VC 6397 (45–8– 1) 66,5 bc 37,3 c 19,3 e 56,5 c 28,2 de 52,3 de 53,8 de ð u m An Giang 66,8 bc 32,5 e 23,5 c 56,0 c 27,3 e 54,3 cde 55,9 de Ki m ñ nh F ** ** ** ** ** ** ** CV (%) 0,94 1,3 3,12 1,00 1,8 11,11 10,9 Ghi chú: TGST: th i gian sinh trư ng; TGKDTr : th i gian kéo dài tr ; TGTTrái: th i gian t o trái; Ngày chín l1: ngày chín l n 1; NSKG: ngày sau khi gieo Báo cáo Khoa h c S 34, 11/2008 22
Chi u cao cây liên quan ñ n ñ c tính di truy n c a gi ng. Ngoài ra, chi u cao cây tùy thu c vào th i v gieo tr ng, ñ t ñai và s chăm sóc. - Chi u cao lúc tr c a các gi ng không chênh l ch nhi u, cao nh t là ðX1 (31,4 cm), k ñ n là ðX5 (30,2 cm), k ti p theo là ðX2, ðX6, ðX7, ðX10, v i 29 cm, các gi ng còn l i không khác bi t nhau v i chi u cao lúc tr là 27 cm. - Chi u cao thu ho ch l n 1 c a các gi ng thí nghi m, có th chia ra làm các nhóm sau d a trên s khác bi t có ý nghĩa 5% qua ki m ñ nh Duncan. + Nhóm 1 có ðX1 v i chi u cao thu ho ch l n 1 là 82,2 cm. + Nhóm 2: ðX2, ðX3 v i chi u cao thu ho ch l n 1 t 71 – 78 cm. + Nhóm 3: các gi ng còn l i t 47 – 62 cm. - Chi u cao cu i cùng c a các gi ng thí nghi m tăng ñôi chút so v i chi u cao thu ho ch l n 1, nhưng s gia tăng này không ñáng k , m i gi ng gia tăng t 0,5 – 1,5 cm (b ng 2). 3.3 Năng su t và thành ph n năng su t Tr ng lư ng 100 h t là ñ c tính di truy n c a gi ng, n u canh tác t t và ñúng lúc vào quá trình t o h t s góp ph n gia tăng tr ng lư ng h t ñáng k . Ngoài ra, tr ng lư ng 100 h t còn bi u th c h t, th hi u ngư i tiêu dùng, h t to khi có tr ng lư ng 100 h t l n, do ñó trong ch n t o gi ng ñ u xanh ñ c tính này r t ñư c chú tr ng. Các gi ng tr ng nư c ta có tr ng lư ng 100 h t t 4 – 7,2 g (Ph m Văn Thi u, 2003). K t qu thí nghi m, gi ng có tr ng lư ng 100 h t cao nh t là gi ng ðX1 (6,72 g) khác bi t v i các gi ng còn l i bao g m c gi ng ñ i ch ng m c ý nghĩa 5% (B ng 3). S trái.cây-1 là m t trong nh ng thành ph n năng su t quy t ñ nh ñ n năng su t ñ u xanh. Theo Ph m Văn Thi u (2003), m i cây có t 8 – 45 trái, s trái nhi u hay ít là tùy ñ c ñi m c a gi ng và ñi u ki n tr ng tr t. K t qu thí nghi m có s khác bi t v i m c ý nghĩa 5% qua phép th Duncan gi a các gi ng ñ u xanh trong thí nghi m, gi ng cho s trái.cây-1 nhi u nh t là ðX1, ðX6, ðX8 v i s trái/cây t 23 – 24 trái.cây-1, khác bi t v i các gi ng còn l i (b ng 3). S h t.trái-1 là m t trong nh ng y u t góp ph n làm gia tăng năng su t, s h t.trái-1 cũng thay ñ i theo chi u dài trái Ph m Văn Thi u (2003). M i trái có t 8 – 15 h t, s h t.trái-1. Trong s 11 gi ng ñ u xanh nghiên c u, s h t.trái-1 c a các gi ng bi n ñ ng t 8,7 – 11,6 h t.trái-1, các gi ng có s h t.trái-1 cao nh t là ðX1 (11,6 h t.trái-1), khác bi t có ý nghĩa 5% v i gi ng ñ i ch ng là 8,7 h t.trái-1, ðX3, ðX4, ðX5, ðX10 (b ng 3). B ng 3. Năng su t và thành ph n năng su t c a các gi ng thí nghi m Gi ng TL 100 h t Trái/cây H t/trái Dài trái NSTT ðX1: VC 6153B – 20P 6,72a 24,2a 11,6a 12,9a 1,93a ðX2: VC 1913A 6,54 b 20,1 bc 11,2ab 11,2 bc 1,44 c ðX3: NM94 6,02 e 20,6 bc 9,2 de 8,7 e 1,33 de ðX4: VC 3960 – 88 6,23 d 22,3abc 9,9 cd 8,9 e 1,4 cd ðX5: VC 6141 – 54 6,02 e 20,4 bc 9,9 cd 11,2 bc 1,44 c ðX6: VC 6153B – 20G 6,53 b 23,8ab 10,8ab 11,2 b 1,54 b ðX7: NM97 6,39 c 17,9 d 10,6ab 10,2 cd 1,44 c ðX8: VC 6368 (46–4–4) 6,68a 23,4 bcd 10,9ab 11,9 b 1,62 b ðX9: VC 6310 (30–65) 6,01 e 18,8 cd 10,7ab 10,5 cd 1,37 cd ðX10:VC 6397 (45–8–1) 5,99 e 18,9 cd 9,5 de 8,9 e 1,2 f ð u m An Giang 5,99 e 17,4 d 8,7 ef 8,7 e 1,28 ef Ki m ñ nh F ** ** ** ** ** CV (%) 0,99 5,32 4,63 5,37 3,92 Ghi chú: Các ch có cùng m u t thì không khác bi t qua ki m ñ nh Duncan m c ý nghĩa 5%; (**): khác bi t m c ý nghĩa 1%; TL100 h t: tr ng lư ng 100 h t; NSTT: năng su t th c t ; NSLT: năng su t lý thuy t. Gi ng ðX1 cũng là gi ng có chi u dài trái dài Dài trái (cm) y = 6,144x + 1,3678 nh t và khác bi t có ý nghĩa so v i các gi ng còn l i 2 13 R = 0,7429 (b ng 3). K t qu phân tích cho th y có s tương quan gi a chi u dài trái và năng su t h t v i h s 12 tương quan là R2 = 0,74 (Hình 1). 11 V năng su t, k t qu th ng kê cũng cho th y, có s bi n ñ ng l n v năng su t gi a các gi ng, 10 trong ñó gi ng cho năng su t cao nh t là ðX1 (1,93 9 t.ha-1), k ñ n là ðX 8 (1,62 t.ha-1) và gi ng ðX6 Năng su t th c t (t/ ha) (1,54 t.ha-1) khác bi t v i m c ý nghĩa 5% qua ki m 8 1 1.5 2 ñ nh Duncan v i các gi ng còn l i (B ng 3). Hình 2. S tương quan gi a năng su t v i chi u dài trái c a các gi ng thí nghi m Báo cáo Khoa h c S 34, 11/2008 23
3.4. Tính ñ ngã (% thi t h i) 25 25 20 20 C p2 C p3 20 15 15 10 10 10 10 10 5 5 5 0 Gi ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ghi chú: 1: VC 6153B – 20P; 2: VC 1913A; 3: NM 94; 4: VC 3960 – 88; 5: VC 6141 – 54; 6: VC 6153B – 20G; 7: NM 97; 9: VC 6310 (30 – 65); 8: VC 6368 (46 – 40 – 4); 10: VC 6397 (45 – 8 – 1); 11: ñ u M An Giang (ðC). C p 1: không b ñ ngã. C p 2: nh , có t 1 – 10 % ñ ngã. C p 3: có t 11 – 50% ñ ngã. Hình 3. M c ñ ñ ngã c a các gi ng ñ u xanh thí nghi m ð c tính ñ ngã cũng là m t ch tiêu quan tr ng trong ch n gi ng, m c ñ ñ ngã càng cao thì càng nh hư ng l n ñ n năng su t và ph m ch t h t c a ñ u xanh. M c ñ ñ ngã ñư c ñánh giá theo tiêu chu n AVRDC, k t qu cho th y các gi ng thí nghi m ñ u b ñ ngã, ngo i tr gi ng ðX9 nguyên nhân là gi ng này có chi u cao th p nh t 48,6 cm (b ng 3), trong ñó gi ng ðX2 có m c thi t h i do ñ ngã cao nh t là 25% (c p 3), k ñ n gi ng ðX4, ðX5, ðX1. M c ñ ñ ngã th hi n qua hình 3. 4. K T LU N VÀ KI N NGH 4.1 K t lu n K t qu thí nghi m cho th y có ba gi ng n i tr i thích nghi v i ñi u ki n ñ a phương bao g m: - Gi ng ðX1: VC 6153B – 20P v i ñ c tính: d ñ ngã (c p 3). Có màu t di p và tr c h di p màu xanh, hoa vàng, v trái già màu ñen, màu s c v h t xanh bóng. Th i gian sinh trư ng dài 74,3 ngày, tr hoa th i ñi m 42 NSKG trong v ðông Xuân. Chi u cao cây t i ña 83,73 cm, tr ng lư ng 100 h t 6,72g, cho năng su t 1,93 t.ha-1. - Gi ng ðX8: VC 6368 (46 – 40 – 4): ñ m c nh (c p 2). Màu t di p và tr c h di p trùng nhau là xanh tím, hoa vàng, v trái già màu nâu ñen, màu s c v h t xanh m c, th i gian sinh trư ng dài 74,8 ngày, tr hoa th i ñi m 35,5 NSKG trong v ðông Xuân. Chi u cao cây t i ña ñ t 63,1 cm, tr ng lư ng 100 h t 6,68 g, cho năng su t 1,62 t.ha-1. - Gi ng ðX6: VC 6153B – 20G: ñ m c nh (c p 2). Màu c a t di p và tr c h di p là màu xanh, hoa vàng, v trái màu ñen, màu s c v h t xanh bóng, th i gian sinh trư ng 69,3 ngày, tr hoa th i ñi m 35,3 NSKG trong v ðông Xuân. Chi u cao cây t i ña ñ t 56,6 cm, tr ng lư ng 100 h t 6,53 g, cho năng su t 1,54 t.ha-1. - Các gi ng còn l i cho năng su t th p dư i 1,5 t.ha-1 tuy nhiên v n cao hơn và khác bi t so v i gi ng ñ i ch ng (1,28 t.ha-1) ngo i tr gi ng VC 6397 (45–8–1) (1,2 t.ha-1). 4.2 Ki n ngh Ti p t c th nghi m các gi ng ðX 1: VC 6153B – 20P, ðX 8: VC 6368 (46 – 40 – 4), ðX 6: VC 6153B – 20G v tính ch ng ch u sâu b nh ñ có th ñưa ra s n xu t nhân r ng t i Ch M i – An Giang. TÀI LI U THAM KH O Dương Minh. 1999. Giáo trình môn “Hoa màu”. Khoa Nông nghi p và Sinh h c ng d ng. Trư ng ð i h c C n Thơ. Nguy n Th M Ph ng. 1990. Tr c nghi m 12 gi ng ñ u xanh có tri n v ng t i Bình ð c – An Giang v xuân hè. Lu n văn t t nghi p k sư tr ng tr t. B môn K thu t Cây tr ng. Khoa Nông nghi p. Trư ng ð i h c C n Thơ. Ph m Văn Thi u. 2003. Cây ñ u xanh: k thu t tr ng và ch bi n s n ph m. Hà N i: Nhà xu t b n Nông nghi p. Võ Huỳnh Kim Thư ng. 2006. ðánh giá t p ñoàn gi ng ñ u xanh (Vigna Radiata) và kh năng thích nghi c a m t s gi ng nh p n i. Lu n án th c sĩ khoa h c nông h c. B giáo d c và ñào t o Trư ng ð i h c C n Thơ. Báo cáo Khoa h c S 34, 11/2008 24
Báo cáo Khoa h c S 34, 11/2008 25