Khảo sát hiệu quả misoprostol đặt dưới lưỡi trong chấm dứt thai ngang tiến triển ≤ 12 tuần tại bệnh viện trường Đại học Y Dược Huế

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT HIỆU QUẢ MISOPROSTOL ĐẶT DƢỚI LƢỠI<br /> TRONG CHẤM DỨT THAI NGƢNG TIẾN TRIỂN ≤ 12 TUẦN<br /> TẠI BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y DƢỢC HUẾ<br /> Trương Nguyễn Bích Ngọc*, Nguyễn Tuấn Dũng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Thai ngưng tiến triển sớm là một trong những bệnh lý thường xảy ra ở 3 th{ng đầu của thai<br /> kỳ.<br /> Mục tiêu: X{c định tỷ lệ tống xuất thai hoàn toàn, thời gian ra thai trung bình, tác dụng phụ và biến<br /> chứng khi sử dụng misoprostol đặt dưới lưỡi liều 600 µg trong chấm dứt thai ngưng tiến triển ≤ 12 tuần<br /> tại bệnh viện trường Đại học Y Dược Huế.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. 98 bệnh nh}n có thai ngưng tiến triển ≤ 12<br /> tuần thỏa tiêu chuẩn được nhập viện điều trị theo ph{c đồ misoprostol đặt dưới lưỡi liều 600 µg, lặp lại sau<br /> 4 giờ, tối đa 2 liều (tổng liều là 1200 µg).<br /> Kết quả: Tỷ lệ tống xuất thai hoàn toàn của ph{c đồ là 91,8%. Tỷ lệ thành công không khác biệt có ý<br /> nghĩa thống kê ở liều đơn v| liều lặp lại (90% so với 92,3%, p = 0,664), với thời gian ra thai có trung vị là<br /> 9,5 giờ (khoảng tứ phân vị là 6 – 13 giờ). Tác dụng phụ: buồn nôn (58,3%), kế đến là nôn và tiêu chảy<br /> chiếm tỷ lệ tương đương nhau (16,7%), lạnh run/nhức đầu (8,3%). Hầu hết bệnh nhân sau khi sử dụng<br /> misoprostol đều có đau bụng (98%). Ở liều đầu, chủ yếu tập trung ở mức độ đau nhẹ (38,8%), ở liều lặp lại,<br /> bệnh nh}n đau nhiều hơn với mức độ đau nhiều (52,6%). Không ghi nhận được bất kỳ trường hợp biến<br /> chứng (băng huyết, nhiễm trùng) nào.<br /> Kết luận: Misoprostol với liều 600 µg, đặt dưới lưỡi, lặp lại sau 4 giờ (tổng liều l| 1200 µg), đạt hiệu<br /> quả tống xuất thai hoàn toàn cao với tỷ lệ tác dụng phụ không đ{ng kể và không xảy ra biến chứng nặng<br /> nào.<br /> Từ khóa: thai ngưng tiến triển sớm, misoprostol<br /> <br /> ABSTRACT<br /> INVESTIGATING THE EFFECTIVENESS OF SUBLINGUAL MISOPROSTOL<br /> IN THE MANAGEMENT OF EARLY PREGNANCY FAILURE (≤ 12 WEEKS)<br /> AT HOSPITAL OF HUE UNIVERSITY OF MEDICINE AND PHARMACY<br /> Truong Nguyen Viet Ngoc, Nguyen Tuan Dung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 143 - 147<br /> Background: Early pregnancy failure is one of the common pathology in the first trimester of<br /> pregnancy.<br /> Objectives: To determine the overall incidence of complete abortion, the mean induction to abortion<br /> interval, side effects and complications of sublingual misoprostol 600 µg in the management of early<br /> pregnancy failure (≤ 12 weeks) at hospital of Hue university of medicine and pharmacy.<br /> *Đại học Kỹ thuật Y – Dƣợc Đ| Nẵng<br /> **Khoa Dƣợc, Đại học Y Dƣợc Thành phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS. Nguyễn Tuấn Dũng<br /> ĐT: 0903343832<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Email: tuandungdls@gmail.com<br /> <br /> 143<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> Methods: A cross – sectional descriptive study was conducted. The ninety eight patients with early<br /> pregnancy failure (≤ 12 weeks) were eligible for treatment with sublingual misoprostol 600 µg, repeated<br /> dose after 4 hours (total 1200 µg).<br /> Results: The overall incidence of complete abortion was 91.8%. This incidence was not significantly<br /> different between the single and repeated doses (90% vs 92.3%, p = 0.664), with median induction to<br /> abortion interval was a 9.5 hours (Interquartile range 6 - 13 hours). The side effects included nausea<br /> (58.3%), followed by vomiting and diarrhea (16.7%), chills/headache (8.3%). Most patients had abdominal<br /> pain (98%). In the first dose, the mild pain was major (38.8%), at repeated doses, the pain was more severe<br /> with 52.6% severe pain. No cases of complications (haemorrhages, infections) were reported.<br /> Conclusions: The overall incidence of complete abortion with misoprostol 600 µg, sublingual, repeated<br /> dose after 4 hours (total 1200 µg) was high. No significant side effects and no serious complications were<br /> reported.<br /> Key words: early pregnancy failure, misoprostol<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Thai ngƣng tiến triển sớm là một trong<br /> những bệnh lý thƣờng xảy ra ở 3 th{ng đầu của<br /> thai kỳ, ƣớc tính chiếm tỷ lệ 15 – 20%(4) trong tất<br /> cả các thai kỳ, tỷ lệ thực tế còn có thể cao hơn,<br /> đôi khi với những triệu chứng rõ r|ng, đôi khi<br /> lại không có biểu hiện lâm sàng cho đến khi có<br /> xuất huyết và/hoặc đau bụng xảy ra(7).<br /> Thủ thuật nạo hút thai đƣợc xem là kỹ thuật<br /> triệt để nhất làm sạch buồng tử cung trong chấm<br /> dứt thai kỳ ngƣng tiến triển. Đ}y l| biện pháp<br /> tiêu chuẩn đã {p dụng hàng chục năm qua. Tuy<br /> nhiên, những biến chứng từ thủ thuật can thiệp<br /> nong và nạo để lại (tổn thƣơng cổ tử cung,<br /> nhiễm trùng, dính lòng tử cung, vô kinh, vô<br /> sinh 6 –<br /> 9 tuần chiếm đa số (53,1%). C{c đặc điểm khác<br /> đƣợc trình bày ở bảng 1.<br /> Bảng 1: Đặc điểm của thai phụ trong nghiên cứu<br /> (n=98)<br /> Đặc điểm<br /> Tiền căn sẩy thai<br /> Không có<br /> Có ≥ 1 lần<br /> Tiền căn nạo hút thai<br /> Không có<br /> Có ≥ 1 lần<br /> Ra huyết âm đạo trước điều trị<br /> Không<br /> Có<br /> Cổ tử cung<br /> Đóng<br /> Hở<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> 84,7<br /> 15,3<br /> 100<br /> 0<br /> 80,6<br /> 19,4<br /> 93,9<br /> 6,1<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Trong tổng số 98 trƣờng hợp, có 90 trƣờng<br /> hợp tống xuất thai hoàn toàn chiếm tỷ lệ thành<br /> công 91,8% với khoảng tin cậy 95% (86,2% 96,9%), 8 trƣờng hợp thất bại chiếm tỷ lệ 8,2%<br /> với khoảng tin cậy 95% (3,1% – 13,8%). Trong<br /> đó, bảng 2 ghi nhận tỷ lệ tống xuất thai hoàn<br /> toàn tập trung ở liều lặp lại. Tuy nhiên, tỷ lệ<br /> thành công không khác biệt có ý nghĩa thống<br /> kê ở liều đơn v| liều lặp lại (90% so với 92,3%,<br /> p = 0,664).<br /> Bảng 2: Tỷ lệ thành công và thất bại theo liều<br /> thuốc điều trị (n=98)<br /> Hiệu quả điều trị<br /> <br /> Liều thuốc<br /> sử dụng<br /> <br /> 1 liều<br /> Liều lặp lại<br /> <br /> Thành công<br /> Tần số (%)<br /> 18 (90)<br /> 72 (92,3)<br /> <br /> p<br /> <br /> Thất bại<br /> Tần số (%)<br /> 2 (10)<br /> 6 (7,7)<br /> <br /> 0,664<br /> <br /> Trung vị của thời gian ra thai là 9,5 giờ<br /> (với khoảng tứ phân vị là 6 – 13 giờ), ngắn<br /> nhất là 1 giờ và dài nhất là 76 giờ. Tác dụng<br /> phụ và biến chứng đƣợc ghi nhận ở bảng 3.<br /> Bảng 3: Tác dụng phụ và biến chứng (n=12)<br /> Tác dụng phụ và<br /> biến chứng<br /> Buồn nôn<br /> Nôn<br /> Tiêu chảy<br /> Sốt/Lạnh run<br /> Nhức đầu<br /> Băng huyết<br /> Nhiễm trùng<br /> <br /> Liều đầu<br /> Tần số (%)<br /> 7 (58,3)<br /> 2 (16,7)<br /> 2 (16,7)<br /> 1 (8,3)<br /> 0 (0)<br /> 0 (0)<br /> 0 (0)<br /> <br /> Liều lặp lại<br /> Tần số (%)<br /> 7 (58,3)<br /> 2 (16,7)<br /> 2 (16,7)<br /> 0 (0)<br /> 1 (8,3)<br /> 0 (0)<br /> 0 (0)<br /> <br /> Hầu hết bệnh nhân sau khi sử dụng<br /> misoprostol đều có đau bụng (98%), chỉ có 2<br /> trƣờng hợp không đau sau 2 liều điều trị. Ở<br /> liều đầu, chủ yếu tập trung ở mức độ đau nhẹ<br /> 38,8%, ở liều lặp lại, bệnh nh}n đau nhiều hơn<br /> với mức độ đau nhiều 52,6% nhƣng không cần<br /> sử dụng thuốc giảm đau.<br /> <br /> BÀNLUẬN<br /> Tỷ lệ thành công trong mẫu nghiên cứu<br /> của chúng tôi có kết quả gần với kết quả<br /> nghiên cứu của Nguyễn Thị Ba 91,3%(9), Đ|o<br /> Thị Anh Vinh 92,36%(6); cao hơn nghiên cứu<br /> của một số tác giả kh{c nhƣ Creinin M.D. v|<br /> <br /> 145<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> cộng sự thực hiện so sánh hiệu quả của<br /> misoprostol 400 µg uống v| 800 µg đặt }m đạo<br /> có tỷ lệ thành công ở nhóm uống l| 25% v| đặt<br /> }m đạo là 88%(5) hay nghiên cứu của Tanha<br /> F.D. và cộng sự có tỷ lệ thành công ở nhóm<br /> đặt dƣới lƣỡi l| 84,5% v| nhóm đặt }m đạo là<br /> 46,4%(12). Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác<br /> lại có tỷ lệ th|nh công cao hơn nghiên cứu của<br /> chúng tôi, nhƣ nghiên cứu của Lê Thị Chuyền<br /> 93,4%(8), của Seervi N. và cộng sự có tỷ lệ<br /> thành công tuy ở nhóm đặt }m đạo 88,89%<br /> thấp hơn nghiên cứu của chúng tôi nhƣng ở<br /> nhóm đặt dƣới lƣỡi lại cao hơn 92,85%(10).<br /> Tỷ lệ tống xuất thai hoàn toàn tập trung ở<br /> liều lặp lại, nghĩa l| số bệnh nhân phải sử<br /> dụng liều lặp lại chiếm tỷ lệ cao (80%); điều<br /> này phù hợp với nghiên cứu của Nguyễn Thị<br /> Ba, số bệnh nhân dùng liều lặp lại chiếm tỷ lệ<br /> 94,4%(9). Tuy nhiên với p = 0,664 (kiểm định<br /> chính xác Fisher) cho thấy không có sự liên<br /> quan giữa tỷ lệ tống xuất thai hoàn toàn và<br /> liều thuốc sử dụng.<br /> Kết quả nghiên cứu của chúng tôi có thời<br /> gian ra thai ngắn hơn so với một số nghiên<br /> cứu cũng sử dụng ph{c đồ misoprostol liều<br /> 600 µg nhƣng với đƣờng đặt }m đạo (Nguyễn<br /> Thị Ba, Đ|o Thị Anh Vinh và Tang O.S)(6,9,11).<br /> Nghiên cứu của Tanha F.D. và cộng sự cũng<br /> ghi nhận thời gian ra thai trung bình của<br /> nhóm đặt dƣới lƣỡi ngắn hơn so với nhóm đặt<br /> }m đạo l| có ý nghĩa thống kê với p < 0,001(12).<br /> So sánh với một số nghiên cứu sử dụng<br /> misoprostol đặt dƣới lƣỡi, nghiên cứu của<br /> chúng tôi cũng có thời gian ra thai ngắn hơn<br /> kết quả nghiên cứu của Lê Thị Chuyền, nhƣng<br /> d|i hơn kết quả nghiên cứu của Bao Thị Kim<br /> Loan, Ayudhaya O.P. và cộng sự(2,3,8).<br /> Tỷ lệ tác dụng phụ chỉ chiếm 12,2%, gặp<br /> nhiều nhất ở cả hai liều là buồn nôn 58,3%.<br /> Nghiên cứu của Zhang J. cũng cho kết quả<br /> tƣơng tự, buồn nôn chiếm tỷ lệ cao nhất<br /> 53%(13). Nghiên cứu của Tang O.S. và cộng sự<br /> ghi nhận buồn nôn chiếm tỷ lệ cao ở cả hai<br /> <br /> 146<br /> <br /> ph{c đồ (60% ở nhóm đặt dƣới lƣỡi và 50% ở<br /> nhóm đặt }m đạo)(11). Nghiên cứu của<br /> Ayudhaya OP và cộng sự lại ghi nhận tác<br /> dụng phụ tiêu chảy chiếm tỷ lệ 8,6%, buồn<br /> nôn – nôn chỉ chiếm 2,9%, lạnh run chiếm<br /> 5,7% ở ph{c đồ đặt dƣới lƣỡi(2).<br /> Mẫu nghiên cứu không ghi nhận đƣợc bất<br /> kỳ biến chứng băng huyết, nhiễm trùng nào<br /> xảy ra. Phù hợp với kết quả nghiên cứu của Lê<br /> Thị Chuyền và Bao Thị Kim Loan(3,8).<br /> Về mức độ đau bụng sau khi sử dụng<br /> misoprostol, kết quả nghiên cứu của chúng tôi<br /> (98%) gần với kết quả nghiên cứu của Lê Thị<br /> Chuyền (100%) tuy tỷ lệ mức độ đau bụng có<br /> kh{c, đau bụng ở mức độ vừa chiếm 72,3%,<br /> mức độ nhiều chiếm 18,7% và 9% ở mức độ<br /> ít(8). Nghiên cứu của Bao Thị Kim Loan, tình<br /> trạng đau bụng xảy ra trên tất cả c{c đối tƣợng<br /> nghiên cứu với mức độ đau vừa chiếm đa số<br /> 55,56%(3). Nghiên cứu của Tang OS và cộng sự<br /> cũng cho kết quả 100% bệnh nh}n đều có đau<br /> bụng sau khi sử dụng misoprostol ở cả hai<br /> ph{c đồ đặt dƣới lƣỡi v| đặt }m đạo(11). Tuy<br /> nhiên, một số nghiên cứu khác lại cho kết quả<br /> thấp hơn nhƣ nghiên cứu của Ayres – de –<br /> Campos D. (94,6%)(1), nghiên cứu của<br /> Ayudhaya O.P. và cộng sự có tỷ lệ đau bụng<br /> sau khi dùng thuốc là 58,8% ở đƣờng uống và<br /> 67,1% ở đƣờng đặt dƣới lƣỡi với p = 0,31(2).<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Misoprostol với liều 600 µg, đặt dƣới lƣỡi,<br /> lặp lại sau 4 giờ (tổng liều l| 1200 µg), đạt hiệu<br /> quả tống xuất thai hoàn toàn cao với tỷ lệ tác<br /> dụng phụ không đ{ng kể và không xảy ra biến<br /> chứng nặng nào.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Ayres–de–Campos D, Teixeira–da–Silva J., Campos I.,<br /> Patricio B. (2000). Vaginal misoprostol in the management<br /> of first – trimester missed abortions. Int J Gynaecol Obstet,<br /> 71(1): 53 – 57.<br /> Ayudhaya OP, Herabutya Y, Chanrachakul B, Ayuthaya NI,<br /> Prasertsawat O.P. (2006). A comparison of the efficacy of<br /> sublingual and oral misoprostol 400 microgram in the<br /> management of early pregnancy failure: a randomized<br /> controlled trial. J Med Assoc Thai, 89 Suppl 4: S5 – 10.<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Bao Thị Kim Loan (2015). Hiệu quả của misoprostol đặt<br /> dƣới lƣỡi trong xử trí thai 9 – 12 tuần ngừng tiến tiển tại<br /> trung t}m chăm sóc sức khỏe sinh sản Bình Dƣơng. Luận án<br /> tốt nghiệp chuyên khoa 2, Trƣờng Đại học Y Dƣợc Hồ Chí<br /> Minh.<br /> Creinin MD, Chen BA (2007). Contemporary management<br /> of early pregnancy failure. Clinical Obstetrics and Gynecology,<br /> 50(1): 67 – 88.<br /> Creinin MD, Moyer R, Guido R (1997). Misoprostol for<br /> medical evacuation of early pregnancy failure. Obstet<br /> Gynecol, 89(5 Pt 1): 768 – 772.<br /> Đ|o Thị Anh Vinh (2013). Hiệu quả của misoprostol trong<br /> chấm dứt thai ngừng tiến triển ≤ 9 tuần tại bệnh viện đa<br /> khoa Thống Nhất Đồng Nai. Luận văn thạc sỹ Y học, Trƣờng<br /> Đại học Y Dƣợc Hồ Chí Minh.<br /> Petrozza CJ (2012). Recurrent Early Pregnancy Loss.<br /> http://emedicine.medscape.com/article/260495overview#showall.<br /> Lê Thị Chuyền (2013). Hiệu quả misoprostol đặt dƣới lƣỡi<br /> trong chấm dứt thai ngƣng tiến triển ≤ 9 tuần tại bệnh viện<br /> đa khoa khu vực Củ Chi. Luận văn thạc sỹ y học, Trƣờng Đại<br /> học Y Dƣợc Hồ Chí Minh.<br /> Nguyễn Thị Ba (2009). Hiệu quả của misoprostol trong<br /> chấm dứt thai ngừng tiến triển ≤ 12 tuần tại khoa sản Bệnh<br /> <br /> Chuyên Đề Dƣợc<br /> <br /> 10.<br /> <br /> 11.<br /> <br /> 12.<br /> <br /> 13.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> viện đa khoa Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Luận án tốt nghiệp<br /> chuyên khoa 2, Trƣờng Đại học Y Dƣợc Hồ Chí Minh.<br /> Seervi N, Hooja N, Rajoria L, Verma A, Malviya K, Mehta N<br /> (2014). Comparison of different regimes of Misoprostol for<br /> the termination of early pregnancy failure. Med J Armed<br /> Forces India, 70(4): 360 – 363.<br /> Tang OS, Lau WN, Ng EH, Lee SW, Ho PC (2003). A<br /> prospective randomized study to compare the use of<br /> repeated doses of vaginal with sublingual misoprostol in the<br /> management of first trimester silent miscarriages. Hum<br /> Reprod, 18(1): 176 – 181.<br /> Tanha FD, Feizi M, Shariat M (2010). Sublingual versus<br /> vaginal misoprostol for the management of missed abortion.<br /> J Obstet Gynaecol Res, 36(3): 525-532.<br /> Zhang J, Gilles JM, Barnhart K, Creinin MD, Westhoff C,<br /> Frederick MM (2005). A Comparison of Medical<br /> Management with Misoprostol and Surgical Management<br /> for Early Pregnancy Failure. New England Journal of Medicine,<br /> 353(8): 761 – 769.<br /> <br /> Ngày nhận bài báo:<br /> <br /> 18/10/2017<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo:<br /> <br /> 01/11/2017<br /> <br /> Ng|y b|i b{o được đăng:<br /> <br /> 15/03/2018<br /> <br /> 147<br /> <br />