Khảo sát hoạt tính kháng cladosporium sp. của hỗn hợp tinh dầu

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> KHẢO SÁT HOẠT TÍNH KHÁNG CLADOSPORIUM SP.<br /> CỦA HỖN HỢP TINH DẦU<br /> Đoàn Thị Hồng Mai*, Lê Thị Ngọc Huệ*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Cladosporium spp. có mức độ nhiễm trong không khí nhà ở khá cao và gây nguy hại cho sức khoẻ con người,<br /> đặc biệt ở những người suy giảm miễn dịch. Do đó, cần có biện pháp kiểm soát chúng.<br /> Mục tiêu : Dò tìm hoạt tính kháng Cladosporium sp. của các hỗn hợp 2 tinh dầu cho tác dụng hiệp lực hay<br /> cộng lực.<br /> Phương pháp : Để xác định MID của tinh dầu đã sử dụng phương pháp thử hoạt tính kháng nấm mốc của<br /> phần bay hơi tinh dầu thực hiện trong hộp nhựa có thể tích 0,56 L. Dùng phương pháp bàn cờ và chỉ số FIC<br /> (Fractional Inhibitory Concentration) để dò tìm hoạt tính kháng nấm của sự phối hợp 2 tinh dầu.<br /> Kết quả : TD Quế có hoạt tính kháng Cladosporium sp. mạnh hơn các tinh dầu khác. Dò tìm được 2 cặp<br /> TD: TD Quế – TD Sả chanh, TD Quế – TD Màng tang kháng Cladosporium sp. với hoạt tính kháng nấm mạnh<br /> và thể tích tinh dầu nhỏ nhất là 2,5 µl<br /> Kết luận : Sự phối hợp tinh dầu giúp tăng hoạt tính kháng nấm, giảm thể tích sử dụng tinh dầu hơn là khi<br /> dùng tinh dầu riêng lẻ, giảm đến 4 lần và nhờ đó khắc phục nhược điểm của một số tinh dầu như mùi hăng, tính<br /> kích ứng của tinh dầu. Với kết quả trên có thể đưa 2 cặp tinh dầu phối hợp ứng dụng vào thực tế tạo chế phẩm<br /> kiểm soát nấm sau này.<br /> Từ khoá: Tinh dầu, hỗn hợp tinh dầu, hoạt tính kháng nấm.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> RESEARCH ON THE ANTIFUNGAL ACTIVTY OF ESSENTIAL OILS MIXTURE AGAINST<br /> CLADOSPORIUM SP.<br /> Doan Thi Hong Mai, Le Thi Ngoc Hue<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 2 - 2014: 226 - 229<br /> Background: The polluted level of Cladosporium spp. indoor air environment is rather high, and<br /> Cladosporium spp. are harmful to human health, especially on the acquired immune deficiency patients. So, we<br /> need the method to control them.<br /> Objectives: Screening for essential oil mixtures against Cladosporium sp. with synergism or additive effect.<br /> Methods: Identifying MID of essential oils with the plastic box (volume 0.56 L). Using chessboard method<br /> and FIC (Fractional Inhibitory Concentration) index to evaluate the effect of combinations of two essential oils on<br /> inhibition of fungal growth.<br /> Results: Cinnamon oil effects to Cladosporium sp. stronger than the others. There are 2 essential oil pairs<br /> (Cinnamon – lemon grass, Cinnamon – Litsea cubeba) with the strong antifungal activities and the smallest<br /> essential oil’s volume (2.5 µl).<br /> Conclusions: A usefulness of the combination essential oils leads to increase the antifungal activities and<br /> decrease the volume up to 4 times in comparison with using the single essential oil. This also makes good<br /> weakness of essential oils (strong fragrance, irritation). Base on these results, the essential oils mixtures will be<br /> used for creating the household spraying product, fumigant to control moulds afterwards.<br /> * Khoa Dược, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS. Lê Thị Ngọc Huệ<br /> ĐT: 0906394895<br /> <br /> 226<br /> <br /> Email: ngochue_l@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Keywords: Essential oils, essential oils mixture, antifungal activitive.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Qua báo cáo trong và ngoài nước của các<br /> công trình khảo sát mức độ nhiễm nấm mốc<br /> trong môi trường không khí đều cho thấy<br /> Cladosporium spp. có mức độ nhiễm khá cao(6,2).<br /> Cladosporium spp. gây dị ứng và còn gây bệnh<br /> cho người ở các cơ quan như da, móng, mắt,<br /> mũi. Năm 2008, ở VN có ca bệnh ở não do<br /> Cladosporium bantiana gây ra(5). Trong tình hình<br /> hiện nay bệnh do nấm mốc ngày càng tăng cao<br /> đặc biệt ở những người suy giảm miễn dịch. Để<br /> làm giảm thiểu bệnh do nấm mốc cần có biện<br /> pháp kiểm soát chúng. Với mục đích dùng tinh<br /> dầu làm chế phẩm xông phòng diệt nấm mốc,<br /> các công trình nghiên cứu trong nước đã khảo<br /> sát hoạt tính kháng nấm của tinh dầu trên một<br /> số chủng nấm, tuy nhiên chưa có nghiên cứu<br /> nào thực hiện trên chủng nấm Cladosporium spp.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng thử nghiệm<br /> Tinh dầu thử nghiệm: 4 tinh dầu (TD) thử<br /> nghiệm (tinh dầu Quế, Sả chanh, Màng tang,<br /> Tràm) mua tại các công ty ở thành phố Hồ Chí<br /> Minh và được kiểm định thành phần có trong<br /> tinh dầu (%) do Trung Tâm Thuốc có nguồn gốc<br /> tự nhiên-Khoa Dược-ĐHYD Tp.HCM thực hiện.<br /> <br /> Cách tính kết quả<br /> MID =<br /> <br /> v.d<br /> ( mg / L )<br /> V<br /> <br /> MID: lượng tinh dầu tối thiểu ức chế nấm mốc trong 1 lít<br /> không khí (mg/ L) v: thể tích tinh dầu tối thiểu ức chế nấm<br /> (ml) d: tỉ trọng của tinh dầu (g/ ml) V: thể tích hộp nhựa<br /> 0,56 L<br /> <br /> Phương pháp phối hợp tinh dầu(1)<br /> Phối hợp 2 TD theo phương pháp bàn cờ<br /> dựa theo chỉ số FIC (Fractional Inhibitory<br /> Concentration) để xác định hiệu quả của phối<br /> hợp như sau:<br /> FIC ≤ 0,5<br /> <br /> 0,5 < FIC ≤ 1<br /> <br /> 1< FIC<br /> <br /> Hiệp lực<br /> <br /> Cộng lực<br /> <br /> Đối kháng<br /> <br /> Chọn các phối hợp hiệp lực và cộng lực để<br /> có hỗn hợp tinh dầu cho haot5 tính kháng nấm<br /> mạnh hơn tinh dầu riêng lẻ.<br /> Thực hiện trên 6 cặp TD phối hợp:<br /> TD Quế - TD Sả chanh<br /> TD Quế - TD Tràm<br /> TD Sả chanh – TD Tràm<br /> <br /> TD Quế - TD Màng tang<br /> TD Sả chanh – TD Màng tang<br /> TD Màng tang – TD Tràm<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Phát hiện hoạt tính kháng nấm của tinh<br /> dầu bằng PP1<br /> Qua bảng 1 cho kết quả:<br /> <br /> Nấm mốc thử nghiệm: Cladosporium sp. ly<br /> trích từ môi trường.<br /> <br /> - Cả 4 TD đều có hoạt tính kháng nấm tốt,<br /> với thể tích TD dùng < 50 ul.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu (4,3<br /> <br /> - Độ mạnh TD giảm dần từ TD Quế > TD<br /> Màng tang > TD Sả chanh > TD Tràm.<br /> <br /> Thực hiện qua các bước:<br /> Ổn định huyền dịch nấm.<br /> Phát hiện hoạt tính kháng nấm của tinh dầu<br /> dùng phương pháp1 (PP1).<br /> Xác định MID (Minimum Inhibited Dose)<br /> của 4 TD (Màng tang, Quế, Sả chanh, Tràm gió)<br /> trên nấm Cladosporium sp. dùng phương pháp 2<br /> (PP2).<br /> Dò tìm hoạt tính kháng Cladosporium sp. của<br /> hỗn hợp 2 TD dùng PP2.<br /> <br /> Bảng 1: Hoạt tính kháng Cladosporium sp. của 4 TD<br /> bằng PP1<br /> Tinh dầu<br /> <br /> Thể tích TD<br /> (ul)<br /> <br /> Ф vòng ức<br /> chế (mm)<br /> <br /> MID<br /> (mg/L)<br /> <br /> Quế<br /> <br /> 0,06<br /> <br /> 60<br /> <br /> 2,25<br /> <br /> Màng tang<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 60<br /> <br /> 15,53<br /> <br /> Sả chanh<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 60<br /> <br /> 16,25<br /> <br /> Tràm<br /> <br /> 32<br /> <br /> 60<br /> <br /> 1040<br /> <br /> Bước 1-3 được tóm tắt theo sơ đồ 1:<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> 227<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Hoạt hóa nấm<br /> Huyền dịch nấm<br /> Vortex 30”, để lắng 7’<br /> Đo OD, λ = 530 nm<br /> Chỉnh huyền dịch nấm 1-5.106 CFU/ml<br /> PP1<br /> PP2<br /> Gây nhiễm nấm/ PDA<br /> Phát hiện hoạt tính kháng nấm của TD<br /> Xác định MID (mg/L) của TD<br /> Đặt đĩa giấy TD vào tâm nắp hộp petri<br /> <br /> Đặt đĩa thạch nấm vào hộp nhựa<br /> <br /> Úp đáy hộp lên phần nắp, bao kín bằng plastic<br /> <br /> Cho TD vào đĩa đặt cạnh đĩa thạch nấm<br /> 250C/ 2 ngày<br /> <br /> 250C/ 2 ngày<br /> Đo vòng kháng nấm<br /> <br /> Quan sát sự tăng trưởng của nấm<br /> <br /> Sơ đồ 1: Phương pháp khảo sát hoạt tính kháng nấm của phần bay hơi tinh dầu<br /> PP1<br /> <br /> PP2<br /> <br /> Vhộp = 0,56 L<br /> <br /> Đĩa TD<br /> Đĩa giấy tẩm TD<br /> <br /> Đĩa thạch nấm<br /> <br /> Hình 1: Mô hình thử nghiệm hoạt tính kháng nấm của TD<br /> <br /> Chứng<br /> <br /> TD Quế<br /> <br /> TD Sả chanh<br /> <br /> TD Màng tang<br /> <br /> TD Tràm<br /> <br /> Hình 2: Hoạt tính kháng nấm của 4 TD bằng PP1<br /> <br /> 228<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 2 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Xác định MID của 4 TD bằng PP2<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> Bảng 2: Hoạt tính kháng Cladosporium sp. của 4 TD<br /> (PP2)<br /> <br /> Sự phối hợp TD có ưu điểm: tăng tác dụng<br /> kháng nấm, giảm thể tích TD sử dụng, giảm<br /> nhược điểm của một số TD. Do đó, có thể đưa<br /> kết quả của 6 cặp TD phối hợp đã dò tìm được<br /> vào nghiên cứu tiếp theo tạo chế phẩm xông,<br /> phun xịt phòng diệt nấm, đặc biệt 2 cặp TD có<br /> thể tích nhỏ nhất là TD Quế – TD Sả chanh, TD<br /> Quế – TD Màng tang.<br /> <br /> Tinh dầu (TD)<br /> Quế (Q)<br /> Màng tang (MT)<br /> Sả chanh (SC)<br /> Tràm (T)<br /> <br /> Thể tích TD (ul)<br /> 1<br /> 8<br /> 8<br /> 64<br /> <br /> MID (mg/L)<br /> 1,875<br /> 12,43<br /> 13<br /> 104<br /> <br /> TD Quế có hoạt tính kháng Cladosporium sp.<br /> mạnh nhất, phù hợp với công trình nghiên cứu<br /> đã báo cáo(6).<br /> <br /> Hoạt tính kháng nấm của hỗn hợp 2 TD<br /> Bảng 3: Thể tích hỗn hợp TD ức chế Cladosporium<br /> sp<br /> TD phối hợp<br /> <br /> Thể tích TD (µ<br /> µl)<br /> <br /> Quế – Sả<br /> 2,5 µl (0,5µl Q – 2µl SC)<br /> Quế – Màng tang 2,5 µl (0,5µl Q – 2µl MT)<br /> Quế – Tràm 16,25 µl (0,25µl Q – 16µl T)<br /> Sả – Màng tang<br /> 8 µl (4µl SC – 4µl MT)<br /> Sả – Tràm<br /> Màng tang – Tràm<br /> <br /> 20 µl (4µl SC – 16 µl T)<br /> 20 µl (4µl MT – 16 µl T)<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> Thể tích TD<br /> giảm (µ<br /> µl)<br /> 3,6 lần<br /> 3,6 lần<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Inouye S (2000). Inhibitory effect of essential oils on apical<br /> growth of Aspergillus fumigatus by vapour contact. Mycoces,<br /> 43(1-2): 17-23.<br /> <br /> 4 lần<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Nakahara K, Alzoreky NS (2004). Growth-inhibitory activity<br /> against maize weevil and the antifungal activities of volatile<br /> compounds from citronella grass. JARQ (Japan International<br /> research center for Agricultural Sciences),2:14.<br /> Pham Van Linh, Truong Quang Anh, Ton Nu Phuong Anh,<br /> Tran Duc Thai, Nguyen Thi Hoa (2008). Cladophialophora<br /> bantiana and Candida albicans mixed infection in cerebral<br /> abscess of an HIV- negative patient. J Infect Developing<br /> Countries, 2(3): 245-248.<br /> Phan Thị Hồng Ân, Lê Thị Ngọc Huệ (2009). Khảo sát nấm<br /> mốc độc trong phòng máy lạnh và thử tác dụng một số tinh<br /> dầu trên chúng. Tạp chí Y học Tp. Hồ Chí Minh, 13(1):143149.<br /> <br /> 2 lần<br /> 3,6 lần<br /> 3,6 lần<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Qua kết quả dò tìm hoạt tính phối hợp TD<br /> kháng Cladosporium sp. ở bảng trên cho thấy:<br /> - Phối hợp TD giúp giảm thể tích TD sử<br /> dụng- so với dùng TD đơn lẻ (3,6-4 lần).<br /> - 2 cặp phối hợp TD có thể tích kháng nấm<br /> nhỏ nhất là 2,5 µl: TD Quế – Sả chanh, TD Quế –<br /> Màng tang.<br /> - Cặp TD Quế – Tràm giúp khắc phục nhược<br /> điểm tính kháng nấm yếu của TD Tràm, giảm<br /> mùi hăng của TD Quế.<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Học<br /> <br /> Bruton LL, Lazo JS, Parker KL (2006). Goodman and<br /> Gilman’s, The pharmacological: Basic of Therapeutics, 11th ed,<br /> 1102-1104.<br /> Cetinkaya Z, Fidan F (2005). Assessment of indoor air fungi in<br /> Western-Anatolia, Turkey. Asian Pacific Journal of Allergy<br /> and Immunology, 23(2-3):87-92.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Ngày nhận bài báo<br /> <br /> 13.12.2012<br /> <br /> Ngày nhận xét của phản biện<br /> <br /> 24.12.2013<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> 10.03.2014<br /> <br /> 229<br /> <br />