KHAÛO SAÙT KIEÁN THÖÙC, THAÙI ÑOÄ, HAØNH VI HIEÅU BIEÁT<br />
VAØ PHOØNG NGÖØA NHIEÃM HIV ÔÛ CAÙC ÑOÁI TÖÔÏNG<br />
NGHIEÄN CHÍCH MA TUÙY TAÏI CAÙC TRUNG TAÂM CAI NGHIEÄN<br />
TÆNH BÌNH PHÖÔÙC THAÙNG 10/2004<br />
Nguyeãn Quang Trung*, Nguyeãn Leâ Nhö Tuøng*, Phaïm Thò Haûi Meán*,<br />
Nguyeãn Thò Caåm Höôøng*, Nguyeãn Thò Hoàng Lan*, Phan Vónh Thoï*<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Khaûo saùt kieán thöùc, thaùi ñoä haønh vi veà nhaän bieát HIV/AIDS ôû 800 ñoái töôïng chích nghieän ma tuùy taïi<br />
caùc traïi cai nghieän Bình Phöôùc thaùng 10 naêm 2004, qua moät baûng caâu hoûi, cho nhaän ñònh raèng moät soá lôùn<br />
caùc hoïc vieân (85%) ñaõ bieát veà beänh. Nam giôùi bieát nhieàu qua thoâng tin ñaïi chuùng, nöõ hieåu bieát nhieàu hôn<br />
töø chính baûn thaân hoï bị beänh. Ngöôøi coù gia ñình quan taâm nhieàu hôn ñeán ñöôøng laây truyeàn meï con. Trình<br />
ñoä vaên hoaù thaáp aûnh höôûng ñeán khaû naêng hieåu bieát beänh vaø thaùi ñoä phoøng ngöøa. Caùc buoåi huaán luyeän<br />
chöa cho hieäu quaû cao. Caàn caûi thieän nhöõng bieän phaùp huaán luyeän vaø gíao duïc coäng ñoàng cho nhöõng ñoái<br />
töôïng chöa bieát hoaëc hieåu bieát sai veà HIV/AIDS.<br />
<br />
SUMMARY<br />
KNOWLEDGE, ATTITUDE AND BEHAVIORIOR ABOUT HIV INFECTI ON AMONG<br />
DRUG USER ATBINH PHUOC WITHDR AWAL CENTERS IN OCTOBER 2004<br />
Nguyen Quang Trung, Nguyen Le Nhu Tung, Pham Thi Hai Men, Nguyen Thi Cam Huong, Nguyen Thi<br />
Hong Lan, Phan Vinh Tho * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 167 – 171<br />
<br />
We assess knowledge and behaviour about HIV-AIDS disease among 800 drug users at the<br />
Withdrawal Centres at Bình Phöôùc province in November 2004, through a questionnaire. Most of them<br />
had already known about the disease (85%). Public media had a great influence in male people, but not<br />
in female. The latter only know HIV whenever they got the disease. Married people put more attention to<br />
the mother - child transmission. Low education level had an influence for the comprehension of the<br />
disease, and the training sessions had no real efficacy. Improvements of training courses and public<br />
education are needed for those who do not exactly know or partially know about HIV/AIDS.<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Ma tuyù ñang ngaøy caøng trôû thaønh vaán naïn chung<br />
cho toaøn xaõ hoäi, tính ñeán thaùng 6/ 2004 taïi thaønh phoá<br />
HCM ñaõ toå chöùc cai nghieän cho 30 000 ngöôøi(1). Ma<br />
tuyù khoâng nhöõng laøm huyû hoaïi nhaân caùch con ngöôøi<br />
maø coøn laø nguoàn goác cuûa nhöõng vuï löøa ñaûo, troäm caép,<br />
vaø thaäm chí gieát ngöôøi cöôùp cuûa. Hôn nöõa, döôùi khía<br />
caïnh y teá, tieâm chích ma tuyù coøn laø haønh vi coù nguy<br />
cô cao laây nhieãm nhöõng beänh lyù nguy hieåm qua<br />
ñöôøng maùu ñaëc bieät laø nhieãm HIV-AIDS. Theo thoáng<br />
keâ dòch teã hoïc veà HIV/AIDS, soá ngöôøi nhieãm HIVAIDS do tieâm chích ma tuyù cuûa thaønh phoá chieám tæ leä<br />
<br />
khaù cao 54.1%(1). Ñaây laø moät con soá khaù cao vaø giaûm tæ<br />
leä naøy laø moái quan taâm lôùn cuûa toaøn xaõ hoäi, cuï theå<br />
hôn, laø moät thaùch thöùc cho nhöõng cô quan chöùc<br />
naêng cuûa thaønh phoá coù nhieäm vuï phoøng choáng laây<br />
nhieãm HIV-AIDS.<br />
Coøn baûn thaân ngöôøi nghieän chích coù suy nghó,<br />
hieåu bieát nhö theá naøo veà HIV-AIDS, moái hieåm hoïa ñe<br />
doaï söùc khoeû vaø tính maïng hoï? Ngöôøi nghieän chích<br />
ma tuyù coù bieát HIV-AIDS chöa? Neáu bieát thì bieát möùc<br />
ñoä naøo? Beänh bieåu hieän, laây truyeàn ra sao? Vaø thaùi ñoä<br />
cuûa hoï nhö theá naøo trong vieäc phoøng traùnh laây nhieãm<br />
cho baûn thaân vaø nhöõng ngöôøi xung quanh? Nhöõng<br />
<br />
* Boä moân Nhieãm ÑHYD TpHCM<br />
<br />
Nhieãm<br />
<br />
167<br />
<br />
caâu hoûi thaéc maéc naøy ñaõ gôïi leân cho chuùng toâi mong<br />
muoán tìm hieåu vaán ñeà. Do đó, trong chieán dòch muøa<br />
heø xanh 2004 cuûa ñoaøn thanh nieân Ñại Học Y Döôïc<br />
TP Hoà Chí Minh, keát hôïp vôùi coâng taùc khaùm chöõa<br />
beänh cho hoïc vieân taïi caùc trung taâm cai nghieän Phuù<br />
Vaên, Bình Ñöùc, Ñöùc Haïnh vaø Troïng Ñieåm thuoäc cuïm<br />
huyeän Phöôùc Long tænh Bình Phöôùc, chuùng toâi ñaõ<br />
tieán haønh khaûo saùt qua vieäc thaêm doø veà kieán thöùc,<br />
thaùi ñoä, haønh vi phoøng ngöøa nhieãm HIV ôû caùc ñoái<br />
töôïng naøy. Khaûo saùt naøy mong tìm ra nhöõng giaûi<br />
phaùp cuï theå, thieát thöïc hôn giuùp cho ngöôøi tieâm<br />
chích ma tuyù hieåu bieát nhieàu hôn veà HIV-AIDS, vaø<br />
caùch phoøng ngöøa traùnh laây lan beänh.<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu<br />
Caét ngang moâ taû.<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu:<br />
800 hoïc vieân cai nghieän taïi boán Trung taâm<br />
Chöõa beänh cai nghieän Phuù Vaên, Bình Ñöùc, Ñöùc<br />
Haïnh vaø Troïng Ñieåm thuoäc cuïm huyeän Phöôùc<br />
Long tænh Bình Phöôùc.<br />
Thôøi gian<br />
Ñôït coâng taùc khaùm chöõa beänh trong chieán dòch<br />
muøa heø xanh cuûa ñoaøn vieân Ñại Học Y Döôïc TP HCM<br />
töø ngaøy 6 /10 ñeán 12 /10/2004.<br />
Muïc tieâu nghieân cöùu<br />
Khaûo saùt kieán thöùc, thaùi ñoä, haønh vi phoøng ngöøa veà<br />
laây nhieãm HIV ôû ñoái töôïng nghieän chích ma tuyù taïi<br />
caùc trung taâm chöõa beänh cai nghieän thuoäc huyeän<br />
Phöôùc Long tænh Bình Phöôùc.<br />
<br />
- Thaùi ñoä ngöôøi nghieän ñoái vôùi nhieãm HIV<br />
- Tæ leä haønh vi phoøng ngöøa laây nhieãm cho baûn<br />
thaân ngöôøi nghieän.<br />
Caùch thu thaäp döõ kieän:<br />
Phoûng vaán tröïc tieáp moät soá hoïc vieân qua baûng<br />
caâu hoûi soaïn saün.<br />
Phaân tích thoáng keâ baèng phaàn meàm SPSS 12.0.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Baûng 1: Ñaëc ñieåm daân soá khaûo saùt<br />
<br />
Giôùi<br />
<br />
Ñòa chæ<br />
<br />
Tuoåi<br />
<br />
Trình ñoä<br />
<br />
Tình<br />
traïng<br />
hoân nhaân<br />
Ngheà<br />
nghieäp<br />
Soá laàn<br />
cai<br />
nghieän<br />
<br />
N<br />
<br />
%<br />
<br />
Nam<br />
<br />
612<br />
<br />
76.5<br />
<br />
Nöõ<br />
<br />
188<br />
<br />
23.5<br />
<br />
TP HCM<br />
<br />
692<br />
<br />
86.5<br />
<br />
Tænh<br />
<br />
108<br />
<br />
13.5<br />
<br />
< 20<br />
<br />
64<br />
<br />
8<br />
<br />
20 - 40<br />
<br />
687<br />
<br />
85.9<br />
<br />
> 40<br />
<br />
49<br />
<br />
6.1<br />
<br />
Muø chöõ, bieát ñoïc, caáp 1<br />
<br />
317<br />
<br />
39.6<br />
<br />
Caáp 2,3<br />
<br />
455<br />
<br />
56.9<br />
<br />
Trung hoïc ngheà vaø Ñaò hoïc<br />
<br />
28<br />
<br />
3.5<br />
<br />
Ñoäc thaân<br />
<br />
610<br />
<br />
76.3<br />
<br />
Gia ñình<br />
<br />
190<br />
<br />
23.8<br />
<br />
Noâng daân, coâng nhaân<br />
<br />
226<br />
<br />
28.3<br />
<br />
Chuyeân vieân, NVHC<br />
<br />
20<br />
<br />
2.5<br />
<br />
Ngheà töï do, thất nghiệp<br />
<br />
554<br />
<br />
69.3<br />
<br />
Laàn ñaàu<br />
<br />
612<br />
<br />
76.5<br />
<br />
≥ 2 lần<br />
<br />
188<br />
<br />
23.5<br />
<br />
1. Khaûo saùt kieán thöùc phoå thoâng veà laây nhieãm HIV:<br />
<br />
Trong quaù trình thu thaäp thoâng tin töø baûng caâu<br />
hoûi coù saün, chuùng toâi ghi nhaän veà kieán thöùc, thaùi ñoä,<br />
haønh vi thanh thieáu nieân ñeán vôùi nghieän chích ma<br />
tuyù bao goàm:<br />
<br />
- Tæ leä nghe noùi veà nhieãm HIV<br />
<br />
Baûng 2: Taàn suaát hoïc vieân nghe noùi HIV<br />
<br />
Muïc tieâu cuï theå<br />
<br />
Soá ca<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Nghe noùi veà HIV<br />
<br />
681<br />
<br />
85.1<br />
<br />
Nghe qua thoâng tin ñaïi chuùng<br />
<br />
607<br />
<br />
75.9<br />
<br />
Nghe qua ngöôøi khaùc<br />
<br />
615<br />
<br />
76.9<br />
<br />
Baûn thaân bò beänh<br />
<br />
86<br />
<br />
10.8<br />
<br />
- Tæ leä hieåu bieát veà ñöôøng laây truyeàn<br />
- Tæ leä nhaän bieát beänh ôû ngöôøi nhieãm HIV.<br />
2. Khaûo saùt thaùi ñoä, haønh vi phoøng ngöøa laây<br />
nhieãm HIV:<br />
<br />
168<br />
<br />
Baûng 3: Taàn suaát hoïc vieân hieåu bieát daáu hieäu beänh<br />
Soá ca<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Daáu hieäu(bieát)<br />
<br />
674<br />
<br />
84.3<br />
<br />
Soát keùo daøi<br />
<br />
568<br />
<br />
71<br />
<br />
Gaày oám suy kieät<br />
<br />
415<br />
<br />
51.9<br />
<br />
Noåi haïch<br />
<br />
453<br />
<br />
56.6<br />
<br />
Tieâu chaûy keùo daøi<br />
<br />
523<br />
<br />
65.4<br />
<br />
Bieát haäu quaû<br />
<br />
671<br />
<br />
83.9<br />
<br />
Nhieãm truøng naëng<br />
<br />
211<br />
<br />
26.4<br />
<br />
Ung thö<br />
<br />
116<br />
<br />
14.5<br />
<br />
Baûng 4: Taàn suaát caùc hoïc vieân bieát veà ñöôøng laây truyeàn<br />
Soá ca<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Truyeàn maùu coù HIV<br />
<br />
570<br />
<br />
71.3<br />
<br />
Duøng chung kim tieâm<br />
<br />
689<br />
<br />
86.1<br />
<br />
Quan heä tình duïc<br />
<br />
693<br />
<br />
86.6<br />
<br />
Laây truyeàn meï con<br />
<br />
568<br />
<br />
71<br />
<br />
Laây truyeàn khaùc<br />
<br />
59<br />
<br />
7.4<br />
<br />
Baûng 5: Tuaàn suaát hoïc vieân bieát veà thaùi ñoä phoøng ngöøa<br />
Soá ca<br />
<br />
Tæ leä (%)<br />
<br />
Töû vong<br />
<br />
605<br />
<br />
75.6<br />
<br />
Bieát phoøng ngöøa<br />
<br />
685<br />
<br />
85.6<br />
<br />
Khoâng qhtd böøa baõi<br />
<br />
582<br />
<br />
72.8<br />
<br />
Duøng bao cao su<br />
<br />
517<br />
<br />
64.6<br />
<br />
Khoâng duøng kim tieâm chung<br />
<br />
619<br />
<br />
77.4<br />
<br />
Khoâng duøng chung dao caïo<br />
<br />
461<br />
<br />
57.6<br />
<br />
Khoâng truyeàn maùu laây nhieãm HIV<br />
<br />
264<br />
<br />
33<br />
<br />
Chích ngöøa<br />
<br />
70<br />
<br />
8.8<br />
<br />
Khoâng sôï HIV<br />
<br />
109<br />
<br />
13.6<br />
<br />
Moái töông quan giöõa ñaëc dieåm daân soá vaø söï hieåu<br />
bieát phoå thoâng veà nhieãm HIV-AIDS<br />
Baûng 6: Moái töông quan giöõa hieåu bieát veà HIV vaø giôùi tính<br />
Giôùi<br />
Nam (%) Nöõ (%)<br />
533<br />
(78.3)<br />
<br />
148<br />
(21.7)<br />
<br />
Nghe noùi veà HIV qua 483<br />
(79.6)<br />
TTÑC<br />
<br />
124<br />
(20.4)<br />
<br />
Nghe noùi veà HIV<br />
<br />
Baûn thaân bò beänh 47 (54.7) 39 (45.3)<br />
<br />
P (OR)<br />
0.005<br />
1.82 (1.19-2.78)<br />
0.000<br />
1.93 (1.35 -2.76)<br />
0.000<br />
2.17 (1.65-2.85)<br />
<br />
Nhieãm<br />
<br />
Baûng 7: Moái töông quan giöõa hieåu bieát veà HIV vaø<br />
trình ñoä vaên hoùa<br />
Trình ñoä<br />
Muø chöõ, bieát Caáp 2-3<br />
P (OR)<br />
n (%)<br />
ñoïc+ caáp 1<br />
n (%)<br />
Nghe noùi veà HIV<br />
202 (34.9)<br />
377<br />
0.000<br />
qua TTÑC<br />
(65.1) 1.61 (1.34-1.93)<br />
Truyeàn maùu bò<br />
208 (38)<br />
339 (62)<br />
0.007<br />
1.20 (1.04- 1.38)<br />
nhieãm HIV<br />
Duøng chung kim<br />
218 (36.8)<br />
374<br />
0.000<br />
tieâm<br />
(63.2) 1.40 (1.18- 1.66)<br />
Quan heä tình duïc 254 (38.2)<br />
411<br />
0.000<br />
(61.8) 1.50 (1.18-1.90)<br />
Meï con<br />
195 (36)<br />
346 (64)<br />
0.000<br />
1.35 (1.16- 1.57)<br />
Bieát daáu hieäu<br />
252 (38.9)<br />
396<br />
0.005<br />
nhieãm HIV<br />
(61.1) 1.73 (1.17- 2.54)<br />
Bieát phoøng ngöøa<br />
252 (38.3)<br />
406<br />
0.000<br />
laây nhieãm HIV<br />
(61.7) 2.13 (1.42- 3.19)<br />
<br />
Baûng 8: Moái töông quan soá laàn cai nghieän vaø hieåu<br />
bieát veà HIV<br />
Soá laàn cai<br />
Laàn ñaàu Laàn >=2<br />
(%)<br />
(%)<br />
Baûn thaân bò beänh 56 (65.1) 30 (34.9)<br />
0.008<br />
1.57 (1.14-2.17)<br />
Khoâng duøng chung<br />
463<br />
156<br />
0.036<br />
1.42 (1.01- 2.00)<br />
kim tieâm<br />
(74.8)<br />
(25.2)<br />
<br />
Baûng 9: Moái töông quan giöõa tình traïng hoân nhaân vaø<br />
hieåu bieát HIV<br />
Hoân nhaân<br />
Gia ñình (%) Ñoäc thaân (%)<br />
Laây truyeàn meï- 445 (78.3)<br />
123 (21.7)<br />
0.02<br />
1.46 (1.03-2.07)<br />
con<br />
<br />
BAØN LUAÄN.<br />
Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñöôïc tieán haønh taïi caùc<br />
trung taâm cai nghieän cuûa TPHCM neân ña soá cö nguï<br />
taïi TP (692- 86,5%). Ñoái töôïng nghieän chích ma tuyù<br />
chính laø nam giôùi (612 ngöôøi - 76,5%) vaø nöõ chæ<br />
chieám 23,5%. Coù nhöõng hoïc vieân khaù treû (döôùi 20<br />
tuoåi coù 64 ngöôøi – 8%; ngöôøi nhoû tuoåi nhaát laø17 tuoåi)<br />
coøn ña soá töø 20 tuoåi ñeán 40 tuoåi (86%)ø. Tyû leä coøn soáng<br />
ñoäc thaân laø 76,3% (610 ngöôøi), vaø 23,8% ñaõ laäp gia<br />
ñình. Veà trình ñoä hoïc vaán, coù ñeán gaàn 40% caùc hoïc<br />
vieân laø muø chöõ hoaëc chæ hoïc ñeán caáp 1 (317 ngöôøi39,6%), hôn moät nöûa thuoäc caáp 2 – 3 (56,9%), vaø coù<br />
<br />
169<br />
<br />
theå vì vaäy maø ngheà nghieäp cuûa hoï laø ngheà töï do hoaëc<br />
thaát nghieäp (554 ngöôøi - 69,3%). Ngoaøi ra, chuùng toâi<br />
ñöôïc bieát laø 76,5% caùc hoïc vieân (612 ngöôøi) vaøo trung<br />
taâm cai nghieän laàn ñaàu tieân, vaø 23,5% ñaõ vaøo laàn thöù<br />
hai hoaëc hôn hai laàn.<br />
Caùc hoïc vieân cai nghieän ñaõ hieåu bieát veà HIV-AIDS<br />
nhö theá naøo ?<br />
Baûng 1 cho thaáy coù 85,1% ñaõ ñöôïc nghe noùi veà<br />
HIV-AIDS. Ñaây laø moät tyû leä cao nhưng chöa phaûi laø<br />
con soá tuyeät ñoái, vì roõ raøng hoï chính laø ñoái töôïng coù<br />
nguy cô raát cao bò laây nhieãm caên beänh naøy. Bieát ñöôïc<br />
beänh laàn ñaàu qua thoâng tin ñaïi chuùng (nghe ñaøi, xem<br />
tivi, baùo chí..) coù 75,9% caùc tröôøng hôïp, nghe töø moät<br />
ngöôøi khaùc laø 76,9%. Moät soá nhoû bieát HIV khi baûn<br />
thaân bò beänh (10,8%) vaø raát ít hoïc vieân hieåu bieát caên<br />
beänh qua caùc lôùp huaán luyeän (8,1%). Caùc lôùp huaán<br />
luyeän coù phaàn naøo boå sung kieán thöùc veà HIV-AIDS<br />
cho nhöõng hoïc vieân chöa coù kieán thöc veà beänh,<br />
nhöng cuõng caàn phaùt huy hieäu quaû hôn.<br />
Nhaän bieát ñöôïc ñöôïc daáu hieäu beänh coù 84,3%,<br />
nhieàu nhaát laø nhaän bieát soát keùo daøi (71%) so vôùi caùc<br />
trieäu chöùng gaày oám suy kieät, noåi haïch hoaëc tieâu chaûy<br />
keùo daøi (51,9% – 65%). Nhaän bieát raèng HIV gaây<br />
nhieãm truøng naëng coøn ôû moät tyû leä thaáp (26,4%) vaø<br />
nhaát laø HIV coù theå ñöa ñeán ung thö chæ coù<br />
14,5%(bảng 3).<br />
Veà kieán thöùc veà ñöôøng laây truyeàn, ñöôøng laây qua<br />
vieäc duøng chung kim tieâm vaø quan heä tình duïc ñöôïc<br />
bieát nhieàu hôn (86%) so vôùi truyeàn maùu bò nhieãm vaø<br />
qua ñöôøng meï con (71%). Töø ñoù giaûi thích thaùi doä<br />
phoøng ngöøa phuø hôïp laø khoâng quan heä tình duïc böøa<br />
baõi (72,8%), duøng bao cao su (64,6%) vaø khoâng duøng<br />
kim tieâm chung (77,4%). Tuy nhieân caàn phaûi naém<br />
raèng nhöõng kieán thöùc hay haønh vi phoøng ngöøa naøy<br />
cuõng coù theå chæ laø phaàn lyù thuyeát ñôn thuaàn, maø caùc<br />
hoïc vieân ñaõ coù thöïc söï aùp duïng hay khoâng ñeå töï baûo<br />
veä cho baûn thaân mình. Nghieân cöùu naøy chöa coù theå<br />
traû lôøi caâu hoûi naøy ñöôïc vì khoâng khaûo saùt tình hình<br />
nhieãm HIV cuûa hoï. Cuõng phaûi löu yù raèng coù 8,8% caùc<br />
hoïc vieân cho raèng beänh nhieãm HIV coù theå phoøng<br />
ngöøa ñöôïc baèng thuoác chuûng vaø 13,6% co tù ö töôûng<br />
baát caàn, khoâng sôï bò nhieãm HIV. Chuùng toâi nghó raèng<br />
<br />
170<br />
<br />
caùc ñoái töôïng naøy caàn ñöôïc söï löu yù cuûa caùc ban<br />
ngaønh, cuûa caùc chöông trình huaán luyeän ñeå söï hieåu<br />
bieát cuûa hoï ñöôïc ñuùng ñaén hôn.<br />
Nhöõng yeáu toá naøo coù aûnh höôûng leân söï hieåu bieát<br />
veà nhieãm HIV-AIDS? Chuùng toâi tìm moái töông quan<br />
giöõa caùc yeáu toá daân soá vôùi caùc ñieåm khaûo saùt kieán<br />
thöùc, haønh vi.<br />
Trong nhöõng ngöôøi hieåu bieát beänh qua thoâng tin<br />
ñaïi chuùng, nam giôùi chieám tyû leä 78,9% cao hôn nöõ<br />
(66%), khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ (p = 0,000) (OR<br />
=1,93 (1,35-2,76)}. Trong khi ñoù ngöôøi hoïc vieân nöõ laïi<br />
bieát veà beänh khi baûn thaân hoï bò beänh vôùi tyû leä cao gaáp<br />
2 laàn so vôùi nam giôùi (20,7% ôû nöõ, 7,7% ôû nam) (p =<br />
0,00; OR = 2,17). Hai keát quaû naøy phaûn aûnh tình hình<br />
phoå bieán kieán thöùc veà beänh qua thoâng tin ñaïi chuùng<br />
chöa ñaït ñeán nhieàu cho nöõ giôùi, vaø roõ raøng trôû neân<br />
chaäm treã cho vieäc phoøng ngöøa beänh. Nhö taùc giaû<br />
Srirak khaûo saùt ôû Thaùi Lan cho thaáy, muoán ngaên ngöøa<br />
beänh lyù HIV-AIDS ôû nöõ giôùi coù tieâm chích ma tuyù caàn<br />
ñeán söï can thieäp cuûa chính quyeàn qua caùc chöông<br />
trình giaùo duïc coäng ñoàng(2). Tuy nhieân, moät khi ñaõ<br />
naém ñöôïc beänh, thì nöõ cuõng nhaän bieát veà daáu hieäu<br />
beänh, veà ñöôøng laây truyeàn, caùch phoøng beänh khoâng<br />
khaùc bieät vôùi nam giôùi. Vaø nhaát laø tyû leä nöõ hoïc vieân coù<br />
quan taâm ñeán ñöôøng laây truyeàn meï con laø 67,02% so<br />
vôùi 32,98% hoïc vieân nöõ chöa coù yù thöùc ñöôïc vaán ñeà<br />
naøy maëc duø ña phaàn naèm trong löùa tuoåi sinh ñeû.<br />
Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp ñaõ laäp gia ñình, baûng 9<br />
cho thaáy hoï laø nhöõng ngöôøi hieåu bieát veà ñöôøng laây<br />
truyeàn töø meï sang con roõ hôn nhöõng ngöôøi coøn ñoäc<br />
thaân (78% so vôùi 21,7%) vôùi p = 0,02. Ñaây laø moät<br />
ñieàu hôïp lyù, tuy nhieân kieán thöùc veà ñöôøng laây truyeàn<br />
haøng doïc naøy caàn neân ñöa sôùm ñeán cho ngöôøi ñoäc<br />
thaân khi hoï chuaån bò laäp gia ñình.<br />
Yeáu toá trình ñoä hoïc vaán cuõng ñoùng vai troø quan<br />
troïng trong vieäc hieåu bieát beänh. So saùnh giöõa 2<br />
nhoùm, caùc hoïc vieân coù trình ñoä phoå thoâng caáp 2 – 3<br />
roõ raøng hieåu bieát veà HIV nhieàu hôn, coù khaùc bieät<br />
thoáng keâ so vôùi nhöõng ngöôøi hoïc vaán caáp 1 hoaëc muø<br />
chöõ (baûng 7): hoï ñöôïc bieát qua thoâng tin ñaïi chuùng<br />
(65%) (p = 0,00), hoï bieát nhieàu veà caùc ñöôøng laây<br />
truyeàn (truyeàn maùu bò nhieãm: 62%, duøng chung kim<br />
<br />
tieâm: 63,2%, ñöôøng quan heä tình duïc: 61,8%, laây<br />
truyeàn meï con: 64%). (p = 0,00) vaø haønh vi phoøng<br />
ngöøa cuûa nhoùm naøy cuõng cao hôn coù yù nghóa thoáng<br />
keâ so vôùi nhoùm hoïc vieân coù trình ñoä thaáp.<br />
Tính veà yeáu toá soá laàn cai nghieän: 65,1% hoïc vieân ñaõ<br />
nhaän ñònh ñöôïc beänh qua baûn thaân mình bò beänh ngay<br />
ôû ñôït cai nghieän ñaàu tieân (so vôùi 34,9% ôû nhoùm cai<br />
nghieän ≥ 2laàn (p = 0,008) vaø 74,8% cuõng khoâng duøng<br />
chung kim tieâm ôû ñôït cai nghieän ñaàu (p = 0,03). Giaû<br />
thuyeát ñöôïc ñaët ra laø khi hoï ñaõ nghieän ma tuyù naëng, hoï<br />
khoâng coøn e deø trong vieäc söû duïng kim chung nöõa. Coøn<br />
yeáu toá tuoåi vaø ngheà nghieäp khoâng thaáy coù lieân quan ñeán<br />
vieäc hieåu bieát HIV ôû ñôït khaûo saùt naøy.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN – KIEÁN NGHÒ<br />
Qua ñôït khaûo saùt veà kieán thöùc - thaùi ñoä – haønh vi<br />
veà hieåu bieát vaø phoøng ngöøa HIV-AIDS ôû caùc hoïc vieân<br />
cai nghieän taïi caùc trung taâm cai nghieän tænh Bình<br />
Phöôùc, chuùng toâi nhaän thaáy raèng, moät caùch toång quaùt<br />
nhaát, beänh lyù naøy ñaõ ñöôïc hoïc vieân bieát ñeán, nhöng<br />
söï hieåu bieát naøy vaãn chöa ñöôïc chi tieát vaø ñaày ñuû. Vì<br />
theá, caàn phaûi chuù troïng nhöõng ñieåm nhö sau:<br />
<br />
nhieàu hôn cho nöõ, baèng hình thöùc nhöõng chuyeân<br />
muïc daønh rieâng cho hoï, hoaëc thoâng qua caùc toå chöùc<br />
phuï nöõ taïi ñòa phöông. Seõ chuù troïng giaùo duïc cho hoï<br />
vaán deà laây nhieãm töø meï sang con ngay caû khi hoï chöa<br />
laäp gia ñình.<br />
- Caûi thieän chaát löôïng caùc buoåi huaán luyeän taïi traïi<br />
cai nghieän sao cho ñaït ñöôïc hieäu quaû cao hôn, ñaëc<br />
bieät laø coù theå phaûi duøng nhöõng töø ngöõ deã hieåu, nhöõng<br />
hình aûnh minh hoïa ñôn giaûn ñeå cho caùc ñoái töôïng coù<br />
trình ñoä hoïc vaán thaáp hieåu ñöôïc vaán ñeà vaø deã tieáp thu.<br />
Caàn phaûi xoaù boû nhöõng kieán thöùc sai laàm nhö beänh<br />
coù theå chích ngöøa ñöôïc vaø nhaán maïnh nhöõng daáu<br />
hieäu phoå bieán nhö deã bò nhieãm truøng naëng<br />
- Quan taâm nhieàu hôn ñeán caùc ñoái töôïng vaøo cai<br />
nghieän laàn hai hay laàn ba, löu yù nhöõng thaùi ñoä baát<br />
caàn, nhöõng haønh vi nguy cô nôi hoï.<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Taøi lieäu taäp huaán chaån ñoaùn, quaûn lyù vaø ñieàu trò beänh<br />
nhaân HIV/AIDS thaùng 12-2004 taïi Beänh Vieän Beänh<br />
Nhieät Ñôùi<br />
N. Srirak, S.Kawichai and all. HIV infection among<br />
female drug users in Northern Thailand.” Drug and<br />
Alcohool Dependance xxx(2004) xxx-xxx<br />
<br />
- Cung caáp nhöõng kieán thöùc phoå thoâng HIV-AIDS<br />
qua phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng caàn löu yù<br />
<br />
Nhieãm<br />
<br />
171<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
