Khảo sát sự hiện diện của biofilm trên mô va viêm mạn tính

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT SỰ HIỆN DIỆN CỦA BIOFILM TRÊN MÔ VA<br /> VIÊM MẠN TÍNH<br /> Phùng Khánh Quyên*, Lâm Huyền Trân**, Hứa Thị Ngọc Hà***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát sự hiện diện của màng sinh học (biofilm) vi khuẩn trong mô viêm VA mạn tính và đặc<br /> điểm vi trùng học của viêm VA mạn tính có và không có biofilm.<br /> Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang có can thiệp phẫu thuật trên 67 ca viêm<br /> VA mạn tính có nạo VA tại bệnh viện ĐH Y Dược Hồ Chí Minh từ 10/2011 – 5/2012. Xác định biofilm bằng<br /> nhuộm Hematoxylin Eosin, quan sát dưới kính hiển vi quang học và cấy vi trùng tạo biofilm.<br /> Kết quả: Tỷ lệ viêm VA mạn tính có biofilm là 61,2%, các vi trùng thường gặp trong viêm VA mạn có<br /> biofilm là: Streptococcus spp, Staphylococcus coagulase (-), Staphylococcus aureus.<br /> Kết luận: Không có sự liên quan giữa độ lớn VA với sự hiện diện của biofilm trên bề mặt VA viêm mạn tính,<br /> không có triệu chứng lâm sàng và hình ảnh nội soi mũi xoang đặc trưng của nhóm viêm VA mạn có biofilm và<br /> phẫu thuật nạo VA mang lại sự cải thiện rõ rệt.<br /> Từ khóa : Màng sinh học, viêm VA.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EXAMINE THE PRESENCE OF BIOFILM ON CHRONIC ADENOIDITIS<br /> Phung Khanh Quyen, Lam Huyen Tran, Hua Thi Ngoc Ha<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 34 - 38<br /> Objectives: Examine the presence of bacterial biofilm on chronic adenoiditis and Microbiological<br /> characteristics of biofilm (-) and biofilm (+) chronic adenoiditis.<br /> Subject and method: Cross-sectional prospective study describes the surgical intervention in 67 patients<br /> with chronic adenoiditis who had undergone an adenoidectomy at the HCM city University Medical Center from<br /> 10/2011 to 5/2012. Determine biofilm by Hematoxylin Eosin staining method, observed by the optical microscopy<br /> and bacterial cultures generated biofilm.<br /> Results: The rate of biofilm (+) chronic adenoiditis is 61.2%, The most frequent micro-organisms in biofilm<br /> (+) chronic adenoiditis were Streptococcus spp, Staphylococcus coagulase negative, Staphylococcus aureus.<br /> Conclusion: There was no relation between adenoid hypertrophic degree and the presence of biofilm on<br /> adenoid surface, there were featured clinical symptoms and sinusitic endoscopic signs of biofilm (+) chronic<br /> adenoiditis and the adenoidectomy brought significant improvement.<br /> Key words: Biofilm, adenoiditis.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Viêm VA mạn tính hay tái đi tái lại hoặc phì<br /> đại VA là một trong những bệnh thường gặp<br /> nhất trong tai mũi họng ở trẻ em. Nó gây ra<br /> <br /> những biến đổi trong hành vi và sự phát triển<br /> của trẻ. Đôi khi để lựa chọn phương pháp điều<br /> trị tốt nhất cho trẻ, người thầy thuốc có thể phải<br /> yêu cầu can thiệp phẫu thuật. Trong những năm<br /> <br /> * Bệnh viện Mắt Răng Hàm Mặt An Giang. ** Bộ môn Tai Mũi Họng - Đại Học Y Dược TP. HCM<br /> *** Bộ môn Tai Mũi Họng - Đại Học Y Dược TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS Phùng Khánh Quyên ĐT: 0918527820<br /> Email: phungkhanhquyen@yahoo.com,<br /> <br /> 34<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> gần đây vai trò của biofilm trong bệnh nhiễm<br /> trùng mạn tính đã được đề cập phổ biến hơn.<br /> Biofilm là một màng mỏng bao bọc vi khuẩn với<br /> khuôn là polysaccharide, axit nucleic và protein.<br /> Nhờ khả năng tạo biofilm mà vi khuẩn có khả<br /> năng đề kháng với kháng sinh tăng lên gấp 500<br /> lần. Bằng cách tạo biofilm, vi khuẩn tồn tại trên<br /> bề mặt mô và trở thành nguồn gốc của nhiều<br /> bệnh nhiễm trùng mạn tính trong đó có cả viêm<br /> VA mạn tính. Tại một số nước trên thế giới đã có<br /> nhiều nghiên cứu về biofilm trên mô VA viêm<br /> mạn tính. Tuy nhiên, chưa có đề tài nào trong<br /> nước nghiên cứu về sự hiện diện của biofilm<br /> trong viêm VA mạn tính.<br /> <br /> Mục tiêu<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> Khảo sát sự hiện diện của biofilm vi khuẩn<br /> trong mô viêm VA mạn tính.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tất cả bệnh nhân đều đã được điều trị nội<br /> khoa tích cực nhưng thất bại.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Bệnh nhân không nội soi được.<br /> Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên<br /> cứu.<br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang có can<br /> thiệp phẫu thuật.<br /> <br /> Cỡ mẫu<br /> 67 bệnh nhân.<br /> Phương pháp tiến hành<br /> Bước 1: Vào lần đầu thăm khám, bệnh nhân<br /> được đánh giá bệnh trước mổ, lượng giá mức độ<br /> nặng của bệnh qua các dấu hiệu lâm sàng (điểm<br /> triệu chứng SNOT-20) và nội soi.<br /> <br /> Mục tiêu chuyên biệt<br /> Khảo sát đặc điểm của mẫu và tần suất hiện<br /> diện biofilm trên mô VA viêm mạn tính.<br /> <br /> Bước 2: Phẫu thuật nạo VA dưới sự hướng<br /> dẫn của nội soi mũi được thực hiện tại phòng<br /> mổ với phương pháp gây mê nội khí quản đặt<br /> qua đường miệng.<br /> <br /> Phân tích đặc điểm vi trùng học của viêm<br /> VA mạn tính có và không có biofilm.<br /> <br /> Bước 3: Lấy bệnh phẩm trong khi mổ bao<br /> gồm:<br /> <br /> Đánh giá hiệu quả nạo VA trong điều trị<br /> viêm VA mạn tính có và không có biofilm.<br /> <br /> - Sinh thiết VA cấy mủ: Dùng kìm Blakesley<br /> đưa đến vị trí VA và bấm một mẫu mô VA nơi<br /> hiện diện mủ dưới sự hướng dẫn qua nội soi.<br /> Sau đó dùng que bông vô trùng quệt vào lòng<br /> kìm Blakesley lấy mủ. Que lấy mủ này được<br /> chuyển đến phòng xét nghiệm vi sinh của ĐH Y<br /> Dược TP. HCM để cấy vi trùng.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Các bệnh nhân viêm VA mạn tính có chỉ<br /> định phẫu thuật nạo VA tại Bệnh Viện Đại Học<br /> Y Dược trong khoảng thời gian từ 10/2011 –<br /> 5/2012.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> Bệnh nhân có triệu chứng viêm VA mạn tính<br /> được chẩn đoán dựa trên các dấu hiệu lâm sàng,<br /> nội soi (bệnh ≥ 3 tháng hoặc tái phát ≥ 4 đợt cấp/6<br /> tháng, mỗi đợt tái phát kéo dài ít nhất 7 ngày) và<br /> được chỉ định phẫu thuật nạo VA.<br /> Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật nạo VA<br /> có/không có cắt amiđan.<br /> Bệnh nhân có tuổi từ 4 đến 15 tuổi.<br /> <br /> - Lấy mẫu mô VA: Thìa nạo đưa vào đến vị<br /> trí VA qua đường miệng sau đó nạo VA dưới<br /> sự hướng dẫn của nội soi. Lấy mẫu mô VA<br /> cho vào lọ chứa Formaldehyt 10%. Sau đó gửi<br /> về bộ môn Giải Phẫu Bệnh của trường ĐH Y<br /> Dược TP. HCM tìm biofilm trên bề mặt mô<br /> VA dưới kính hiển vi quang học bằng cách<br /> nhuộm Hematoxylin Eosin.<br /> Bước 4: Sau 12 tuần, khám lại và đánh giá lại<br /> các đối tượng tham gia nghiên cứu về các triệu<br /> chứng của bệnh sau phẫu thuật nạo VA.<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> 35<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 4: Kết quả cấy vi trùng.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Bảng 1. Đặc điểm dịch tễ của mẫu.<br /> Đặc điểm dịch tễ<br /> <br /> Số ca Tỷ lệ/số trung bình<br /> <br /> Giới : Nam<br /> Nữ<br /> Nơi cư trú : Hồ Chí Minh<br /> Các tỉnh<br /> Nhóm tuổi: Mẫu giáo (4–5tuổi)<br /> Cấp một (6–11tuổi)<br /> Cấp hai (12–15tuổi)<br /> Tuổi trung bình<br /> <br /> 44<br /> 23<br /> 9<br /> 58<br /> 7<br /> 43<br /> 17<br /> 67<br /> <br /> 65,67%<br /> 34,33%<br /> 13,43%<br /> 86,57%<br /> 10,45%<br /> 64,18%<br /> 25,37%<br /> 9,09 ± 2,81 tuổi<br /> <br /> Nhận xét: Trong mẫu nghiên cứu, nam<br /> chiếm tỷ lệ cao hơn nữ với tỷ lệ nam:nữ = 1,9:1<br /> và có sự phân bố không đồng đều về nơi cư trú,<br /> bệnh nhân ở các tỉnh chiếm tỷ lệ cao gấp 6,5 lần<br /> bệnh nhân ở TP. Hồ Chí Minh. Bệnh nhân nhóm<br /> tuổi cấp một (6 – 11 tuổi) chiếm đa số trong mẫu<br /> nghiên cứu 64,18% vì vậy tuổi trung bình của trẻ<br /> cũng khá cao 9,09 ± 2,81 tuổi.<br /> Biofilm (+)<br /> <br /> Biofilm (-)<br /> <br /> Phép kiểm<br /> <br /> p(²) = 0,86 ><br /> 0,05<br /> p(²) = 0,93 ><br /> 22 (84,62%)<br /> 0,05<br /> p(²) = 0,99 ><br /> 12 (46,15%)<br /> 0,05<br /> p(²)= 0,07 ><br /> 14 (53,85%)<br /> 0,05<br /> p(²)= 0,09 ><br /> 10 (38,46%)<br /> 0,05<br /> P (Fisher) = 0,29<br /> 3 (11,54%)<br /> > 0,05<br /> <br /> Nghẹt mũi<br /> <br /> 34 (82,93%) 22 (84,62%)<br /> <br /> Chảy mũi<br /> <br /> 35 (85,37%)<br /> <br /> Ho kéo dài<br /> <br /> 19 (46,34%)<br /> <br /> Ngủ ngáy<br /> <br /> 13 (31,71%)<br /> <br /> Thở miệng<br /> <br /> 8 (19,51%)<br /> <br /> Nói mũi kín<br /> <br /> 1 (2,44%)<br /> <br /> Nhận xét: Không có sự khác biệt về triệu<br /> chứng giữa nhóm có và không có biofilm.<br /> Bảng 3: Độ quá phát VA của 2 nhóm.<br /> Độ quá phát VA Biofilm (+)<br /> Độ I<br /> Độ II<br /> Độ III<br /> Độ IV<br /> Tổng<br /> <br /> Biofilm (-)<br /> <br /> 8 (19,51%) 6 (23,08%)<br /> 18 (43,9%) 10 (38,46%)<br /> 12 (29,27%) 4 (15,38%)<br /> 3 (7,32%)<br /> 6(23,08%)<br /> 41 (100%)<br /> 26 (100%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> 14 (20,9%)<br /> 28 (41,79%)<br /> 16 (23,88%)<br /> 9 (13,43%)<br /> 67 (100%)<br /> <br /> Nhận xét: Không có mối liên quan giữa độ<br /> lớn VA với sự hình thành biofilm, p(χ²) = 0,22.<br /> <br /> 36<br /> <br /> Biofilm (+)<br /> Biofilm (-)<br /> 34 (82,93%) 25 (96,15%)<br /> 7 (17,07%)<br /> 1 (3,85%)<br /> 41 (100%)<br /> 26 (100%)<br /> <br /> Tổng số<br /> 59 (88,06%)<br /> 8 (11,94%)<br /> 67 (100%)<br /> <br /> Nhận xét: Không có sự khác biệt về kết quả<br /> cấy vi trùng giữa nhóm có và không có biofilm, p<br /> (Fisher) = 0,14.<br /> Bảng 5. Viêm xoang và dịch khe giữa.<br /> Đặc điểm<br /> Biofilm (+)<br /> Viêm xoang: Có<br /> 82,93%<br /> Không 17,07%<br /> Khe giữa<br /> Dịch trong 36,59%<br /> Dịch mủ 46,34%<br /> Không dịch 17,07%<br /> <br /> Biofilm (-) Phép kiểm<br /> 34,62% P(χ²) = 0,00<br /> < 0,05<br /> 65,38%<br /> 11,54%<br /> 23,08%<br /> 65,38%<br /> <br /> P(χ²) = 0,00<br /> < 0,05<br /> <br /> Nhận xét: Có sự khác biệt về viêm xoang và<br /> tính chất dịch khe giữa giữa nhóm có và không<br /> có biofilm.<br /> Bảng 6: Loại vi trùng.<br /> Loại vi khuẩn<br /> <br /> Bảng 2. Đặc điểm triệu chứng lâm sàng.<br /> Triệu chứng<br /> <br /> Cấy vi trùng<br /> Dương<br /> Âm<br /> Tổng số<br /> <br /> Biofilm (+) Biofilm (-)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> Staphylococc<br /> 8 (19,51%) 1 (3,85%) 9 (13,43%)<br /> coagulase (-)<br /> Staphylococcaureu<br /> 5 (12,2%) 11 42,31% 16 (23,88%)<br /> s<br /> Loại vi khuẩn<br /> Biofilm (+) Biofilm (-)<br /> Tổng cộng<br /> Streptococc spp<br /> 20<br /> 15<br /> 5 (19,23%)<br /> (36,59%)<br /> (29,85%)<br /> Streptococc β tiêu<br /> 2<br /> 1 (2,44%) 1 (3,85%)<br /> huyết<br /> (2,99%)<br /> Streptococc<br /> 3<br /> 2 (4,88%) 1 (3,85%)<br /> pyogenes<br /> (4,48%)<br /> Streptococc<br /> 0<br /> 1<br /> 1 (2,44%)<br /> viridans<br /> (0%)<br /> (1,49%)<br /> Pseudomonaerugin<br /> 2<br /> 1 (2,44%) 1 (3,85%)<br /> osa<br /> (2,99%)<br /> 2 loại vi khuẩn<br /> 6<br /> 1 (2,44%) 5 (19,23%)<br /> (8,96%)<br /> Không mọc<br /> 7 (17,07%) 1 (3,85%) 8 (11,94%)<br /> Tổng số<br /> 41<br /> 26<br /> 67<br /> <br /> Nhận xét: Có sự khác biệt có ý nghĩa thống<br /> kê về loại vi khuẩn giữa nhóm có và không có<br /> biofilm với độ tin cậy 95%, p(Fisher) = 0,005.<br /> Bảng 7. So sánh trước và sao nạo VA.<br /> Nhóm<br /> Thời gian/đợt Biofilm (+)<br /> Biofilm (-)<br /> Điểm SNOT-20: Biofilm (+)<br /> Biofilm (-)<br /> <br /> Trước mổ<br /> 4,32 ± 2,45<br /> 3,73 ± 2,27<br /> 32,56 ± 12,28<br /> 35,42 ± 18,09<br /> <br /> Sau mổ<br /> 1,46 ± 0,64<br /> 1,08 ± 0,27<br /> 9,1 ± 4,78<br /> 6,85 ± 4,97<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> Nhận xét: Giữa trước và sau mổ có sự khác<br /> biệt (có ý nghĩa thống kê) về thời gian bệnh/đợt<br /> và điểm triệu chứng ở cả 2 nhóm có và không có<br /> biofilm với các p = 0,000 < 0,05 và độ tin cậy 95%.<br /> Trước mổ, không có sự khác biệt về thời gian<br /> bệnh/đợt và điểm triệu chứng giữa nhóm có và<br /> không có biofilm p > 0,05. Nhưng sau nạo VA, có<br /> sự khác biệt về thời gian bệnh/đợt và điểm triệu<br /> chứng giữa nhóm có và không có biofilm với độ<br /> tin cậy 95%, p < 0,05, nhóm biofilm (-) cải thiện<br /> nhiều hơn nhóm biofilm (+).<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Bảng 8: Tỷ lệ triệu chứng lâm sàng các nghiên cứu.<br /> Tác giả<br /> Nghẹt mũi<br /> Chảy mũi<br /> Ho kéo dài<br /> Ngủ ngáy<br /> Thở miệng<br /> Nói giọng mũi<br /> <br /> Osman<br /> Bahadir<br /> 91,6%<br /> 75%<br /> <br /> Phạm. Đ.<br /> Nguyên<br /> 91,8%<br /> 68,9%<br /> <br /> 83%<br /> 85%<br /> <br /> 72,1%<br /> 59%<br /> 23%<br /> <br /> Chúng tôi<br /> 83,58%<br /> 85,07%<br /> 46,27%<br /> 40,3%<br /> 26,87%<br /> 5,97%<br /> <br /> Nhận xét: Qua bảng trên cho thấy triệu<br /> chứng chảy mũi và nghẹt mũi của chúng tôi<br /> chiếm tỷ lệ cũng gần giống như tác giả Osman<br /> Bahadir(2) và Phạm Đình Nguyên(5). Riêng về<br /> triệu chứng ngủ ngáy và thở miệng thì chúng tôi<br /> chiếm tỷ lệ ít nhưng các tác giả khác thì lại cao.<br /> Có sự khác biệt này là do mẫu của họ tỷ lệ VA<br /> lớn chiếm đa số trong khi nghiên cứu của chúng<br /> tôi VA quá phát độ II và độ III chiếm nhiều nhất<br /> cũng giống như nghiên cứu của Saylam G<br /> (2010)(6). Nhưng nghiên cứu của Saylam G chỉ<br /> phân ra 3 độ: riêng độ III là VA bít lấp > 75% cửa<br /> mũi sau cũng giống như sự cộng chung lại của<br /> độ III và độ IV của chúng tôi. Còn nghiên cứu<br /> của Phạm Đình Nguyên thì VA to độ III chiếm tỷ<br /> lệ nhiều nhất.<br /> Bảng 9: Độ quá phát VA của các nghiên cứu.<br /> Tác giả<br /> <br /> Độ I<br /> <br /> Độ II<br /> <br /> Saylam G<br /> 5,9% 44,1%<br /> Phạm.Đ. Nguyên 0%<br /> 19,7%<br /> Chúng tôi<br /> 20,9% 41,79%<br /> <br /> Độ III<br /> <br /> Độ IV<br /> <br /> 50%<br /> 60,7%<br /> 23,88%<br /> <br /> 19,7%<br /> 13,43%<br /> <br /> Nhận xét: Chúng tôi kết luận không có sự<br /> khác biệt gì về độ quá phát VA giữa nhóm có và<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> không có biofilm giống nghiên cứu của Saylam<br /> G cho rằng không có một ảnh hưởng nào về kích<br /> thước VA lên sự hình thành biofilm và kích<br /> thước VA cũng không liên quan gì với độ tuổi,<br /> giới tính và thời gian mắc bệnh. Theo Pillsbury<br /> và cs cho rằng kích thước VA thì không liên<br /> quan gì đến sự hiện diện của nhiễm trùng.<br /> Bảng 10: Tần suất của biofilm trong viêm VA<br /> mạn(1,3,4,8).<br /> Tác giả<br /> Galli J và cs<br /> James Coticchia<br /> Kania RE và cs<br /> <br /> Năm<br /> 2007<br /> 2007<br /> 2008<br /> <br /> Phương pháp<br /> Tỷ lệ<br /> SEM<br /> 65,6%<br /> SEM<br /> 94,9%<br /> CLSMvà16S-DNA PCR 54%<br /> <br /> Al-Mazrou KA<br /> Winther Birgit và<br /> cs<br /> Torretta Sara và<br /> cs<br /> Chúng tôi<br /> <br /> 2008<br /> SEM<br /> 61%<br /> 2009 Nhuộm HE, PAS – KHV 89%<br /> quang học<br /> 2010 Bấm VA – Đo ảnh phổ 69,1%<br /> 2012 Nhuộm HE –KHV quang 61,2%<br /> học<br /> <br /> Nhìn chung tỷ lệ phát hiện biofilm thay đổi<br /> khác nhau giữa các tác giả. Tuy nhiên, dù sử<br /> dụng các phương pháp khác nhau nhưng đa<br /> phần các tác giả đều nhận thấy sự hiện diện của<br /> biofilm ở bệnh nhân viêm VA mạn là rất cao (><br /> 50%). Điều này giải thích được tình trạng dai<br /> dẳng và không đáp ứng với kháng sinh của bệnh<br /> viêm VA mạn tính.<br /> Bảng 11. Kết quả cấy vi khuẩn dương tính(1,3,7).<br /> Tác giả<br /> Winther Birgit và cs<br /> Galli J và cs<br /> Swidsinski A<br /> <br /> Năm<br /> 1993<br /> 2007<br /> 2007<br /> <br /> Galli J và cs<br /> Al-Mazrou KA<br /> Winther Birgit và cs<br /> Torretta Sara và cs<br /> Chúng tôi<br /> <br /> 2007<br /> 2008<br /> 2009<br /> 2010<br /> 2012<br /> <br /> Phương pháp<br /> FISH và TEM<br /> Cấy vi khuẩn<br /> Dịch Carnoy –<br /> FISH<br /> Cấy vi khuẩn<br /> Cấy vi khuẩn<br /> FISH<br /> Cấy vi khuẩn<br /> Cấy vi khuẩn<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> 100%<br /> 81,3%<br /> 83%<br /> 86,6%<br /> 66%<br /> 100%<br /> 90,47%<br /> 88,06%<br /> <br /> Qua bảng trên cho thấy tỷ lệ cấy vi khuẩn<br /> dương tính của chúng tôi cũng gần giống với<br /> nghiên cứu của Galli J (2007)(3), Swidsinski A<br /> (2007)(7) và Torretta Sara (2010)(8). Nhưng thấp<br /> hơn Winther Birgit bởi vì phương pháp của tác<br /> giả là FISH có độ nhạy cao.<br /> <br /> 37<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Bàn về hiệu quả của nạo VA<br /> <br /> Về vi trùng học<br /> <br /> Nghiên cứu của Osma Bahadir (2006) (2) về sự<br /> cải thiện triệu chứng sau nạo VA 2 tháng ở bệnh<br /> nhân viêm tai giữa mạn tính hay viêm tai giữa<br /> tái đi tái lại có/không có kết hợp với phì đại VA.<br /> Kết quả là hầu hết các triệu chứng sau mổ đều<br /> giảm nhiều so với trước mổ (giảm > 70%) riêng<br /> chỉ có triệu chứng nghe kém có cải thiện nhưng<br /> không nhiều chỉ 43,3%. Nghiên cứu của Paradise<br /> và cs về hiệu quả của nạo VA ở trẻ viêm tai giữa.<br /> Kết quả là ở trẻ nạo VA lâm sàng cải thiện tốt<br /> hơn trẻ không nạo VA. Một nghiên cứu khác, có<br /> sự cải thiện 56% về tình trạng viêm xoang ở<br /> nhóm trẻ nạo VA còn ở trẻ không nạo VA chỉ cải<br /> thiện 24%.<br /> <br /> Tỷ lệ viêm VA mạn có biofilm là 61,2% và<br /> các tác nhân vi trùng thường gặp trong viêm VA<br /> mạn có biofilm là: Streptococcus spp 36,59%,<br /> Staphylococcus<br /> coagulase<br /> negative<br /> 19,51%,<br /> Staphylococcus aureus 12,2%.<br /> <br /> Nghiên cứu của Nhan Trừng Sơn năm 2001<br /> thì cho thấy có sự cải thiện triệu chứng nghẹt<br /> mũi (giảm 86,9%) và chảy mũi (giảm 77%) sau<br /> nạo VA. Tương tự nghiên cứu của Phạm Đình<br /> Nguyên(5) năm 2008 cũng cho thấy có sự cải thiện<br /> về triệu chứng sau nạo VA. Nhìn chung đa số<br /> các tác giả đều kết luận nạo VA đem đến sự cải<br /> thiện về triệu chứng lâm sàng.<br /> Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy thời gian<br /> bệnh/đợt ở nhóm biofilm (+) giảm khoảng 66%<br /> trong khi nhóm biofilm (-) thì giảm được khoảng<br /> 71%. Điều này cho thấy có sự cải thiện nhiều về<br /> thời gian bệnh sau nạo VA nhưng nhóm không<br /> có biofilm cải thiện nhiều hơn. Tương tự với<br /> nghiên cứu của Soheila Nikakhlagh (2010). Như<br /> vậy nạo VA có hiệu quả tốt nhưng không chứng<br /> tỏ được rằng nạo VA tiệt trừ hoàn toàn được<br /> biofilm.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Về đặc điểm lâm sàng và nội soi<br /> Không có sự khác biệt về triệu chứng lâm<br /> sàng và hình ảnh nội soi giữa 2 nhóm viêm VA<br /> mạn có biofilm và không có biofilm và không có<br /> sự liên quan giữa độ lớn VA với sự hiện diện của<br /> biofilm trên VA viêm mạn tính.<br /> <br /> 38<br /> <br /> Về hiệu quả của phẫu thuật nạo VA<br /> Phẫu thuật nạo VA mang lại sự cải thiện rõ<br /> rệt làm giảm tần suất bệnh viêm mũi họng, giảm<br /> mức độ nặng, giảm thời gian bệnh, giảm các<br /> bệnh đi kèm. Riêng nhóm viêm VA mạn không<br /> có Biofilm cho kết quả cải thiện nhiều hơn.<br /> <br /> KIẾN NGHỊ<br /> Tiếp tục nghiên cứu về Biofilm trong viêm<br /> VA mạn với cỡ mẫu lớn hơn, thời gian theo dõi<br /> dài hơn và phối hợp những kỹ thuật hiện đại<br /> khác để xác định loại vi khuẩn đặc hiệu tạo<br /> biofilm, sử dụng các loại kính hiển vi điện tử để<br /> xác định chính xác biofilm. Đây chính là tiền đề<br /> cho hàng loạt các nghiên cứu về sau liên quan<br /> đến biofilm trong viêm VA mạn tính.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Al-Mazrou KA, Al-Khattaf AS (2008), "Adherent biofilms in<br /> adenotonsillar diseases in children". Arch Otolaryngol Head Neck<br /> Surg, 134(1), 20-23.<br /> Bahadir O, Caylan R, Bektas D, Bahadir A (2006), "Effects of<br /> adenoidectomy in children with symptoms of adenoidal<br /> hypertrophy". Eur Arch Otorhinolaryngol, 263(2), 156-159.<br /> Galli J, Calo L, Ardito F, et al. (2007), "Biofilm formation by<br /> Haemophilus influenzae isolated from adeno-tonsil tissue<br /> samples, and its role in recurrent adenotonsillitis". Acta<br /> Otorhinolaryngol Ital, 27(3), 134-138.<br /> Kania RE, Lamers GE, Vonk MJ, Dorpmans E, Struik J, et al.<br /> (2008), "Characterization of mucosal biofilms on human<br /> adenoid tissues". Laryngoscope, 118(1), 128-134.<br /> Phạm Đình. Nguyên (2008), "Khảo sát một số trường hợp nạo<br /> VA ở trẻ em bằng Coblation". Luận văn thạc sỹ y học.42-59.<br /> Saylam G, Tatar EC, Tatar I, et al (2010), "Association of<br /> adenoid surface biofilm formation and chronic otitis media<br /> with effusion". Arch Otolaryngol Head Neck Surg, 136(6), 550-555.<br /> Swidsinski A, Goktas O, Bessler C, et al. (2007), "Spatial<br /> organisation of microbiota in quiescent adenoiditis and<br /> tonsillitis". J Clin Pathol, 60(3), 253-260.<br /> Torretta S, Drago L, Marchisio P, et al (2010), "Diagnostic<br /> accuracy of nasopharyngeal swabs in detecting biofilmproducing bacteria in chronic adenoiditis: a preliminary study".<br /> Otolaryngol Head Neck Surg, 144(5), 784-788.<br /> <br /> Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> <br />