Khảo sát tình trạng nhiễm chlamydia pneumonia ở bệnh nhân bệnh động mạch vành tại Bệnh viện Nhân dân Gia định Thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> KHẢO SÁT TÌNH TRẠNG NHIỄM CHLAMYDIA PNEUMONIA<br /> Ở BỆNH NHÂN BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH<br /> TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH TP.HỒ CHÍ MINH<br /> Hoàng Quốc Hòa*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: tìm hiểu tỷ lệ nhiễm Chlamydia pneumoniae mạn trên bệnh nhân bệnh mạch vành.<br /> Phương pháp: nghiên cứu bệnh chứng<br /> Kết quả: Nghiên cứu này được thực hiện lần đầu tiên tại Việt Nam để tìm hiểu mối quan hệ này. Một<br /> nghiên cứu bệnh chứng được tiến hành ở 53 đối tượng (16 nữ và 37 nam), các đối tượng trên được chụp mạch<br /> và xét nghiệm Immunoglobulin G (IgG), và IgM kháng thể với kháng nguyên C. pneumoniae định tính trong các<br /> mẫu huyết thanh với phương pháp ELISA. Tỷ lệ kháng thể C. pneumoniae trong nhóm bệnh 33% so với 18%<br /> trong nhóm chứng.<br /> Kết luận: Các kết quả này cho thấy rằng tỷ lệ nhiễm C. pneumoniae ở nhóm bệnh nhân bệnh động mạch<br /> vành cao nhưng so với nhóm chứng sự khác biệt này chưa có ý nghĩa.<br /> Từ khóa: nhiễm Chlamydia pneumonia, bệnh động mạch vành<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SURVEY CHLAMYDIA PNEUMONIAE: INFECTION IN THE PATIENTS WITH CORONARY<br /> ARTERY DISEASE AT GIA DINH PEOPLE HOSPITAL, HO CHI MINH CITY<br /> Hoang Quoc Hoa * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 2 - 2011: 214 - 218<br /> Objective: To explore the prevalence of Chlamydia pneumoniae in patients with chronic coronary artery<br /> disease.<br /> Methods: case-control study.<br /> Results: This study was undertaken for the first time in Vietnam to determine this relationship. A casecontrol study was conducted in 53 subjects (16 women and 37 men) who underwent coronary angiography and<br /> test Immunoglobulin G (IgG), and IgM antibodies to C. pneumoniae antigen by ELISA method. The prevalence<br /> of antibodies to C. pneumoniae in case-control differences (33% and 18% respectively).<br /> Conclusion: These results suggest that although C. pneumoniae was highly prevalent among the patients<br /> with CAD, but not significantly.<br /> Key words: Chlamydia pneumonia, chronic coronary artery disease<br /> học mắc bệnh. Trong hai thập kỷ trước những<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> nghiên cứu lớn đã đưa ra thêm yếu tố nguy cơ<br /> Bệnh mạch vành là nguyên nhân hàng đầu<br /> bao gồm cả tình trạng nhiễm khuẩn và đáp<br /> gây tử vong và tàn phế. Các yếu tố nguy cơ<br /> ứng miễn dịch của cơ thể(1).<br /> đã biết như tuổi, giới tính, tiền căn gia đình,<br /> Chlamydia pneumonia là vi khuẩn Gram âm<br /> hút thuốc lá, tăng huyết áp rối loạn lipid máu,<br /> nội bào,là nguyên nhân chính gây bệnh lý<br /> đái tháo đường, béo phì, thói quen ăn uống<br /> đường hô hấp ở người, đầu tiên được tìm thấy ở<br /> đã được chứng minh liên quan đến dịch tễ<br /> * Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Tp Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Hoàng Quốc Hòa Email: bshoangquochoa@yahoo.com<br /> <br /> 214<br /> <br /> Hội Nghị KH KT Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch Năm 2011<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> bệnh lý màng trong trẻ em tại Đài Loan năm<br /> 1965 và đến năm 1983 được chứng minh là tác<br /> nhân gây viêm phổi nặng, chiếm 10% tác nhân<br /> gây viêm phổi cộng đồng, 5% viêm hầu họng,<br /> phế quản và viêm xoang(5). Với những hiểu biết<br /> rõ ràng hơn về sinh bệnh học của nhiễm khuẩn<br /> C. pneumonia xuất phát từ những nghiên cứu<br /> huyết thanh chuyên biệt C. pneumonia. Nhiễm C.<br /> pneumonia rất thường gặp. Hầu hết mọi người<br /> đã bị nhiễm ở một vài thời điểm trong cuộc<br /> sống, và tái nhiễm thường xảy ra. Kháng thể<br /> chống C. pneumonia hiếm gặp ở trẻ em nhỏ hơn<br /> 5 tuổi, ngoại trừ các nước đang phát triển và các<br /> nước vùng nhiệt đới. Kháng thể lưu hành tăng<br /> nhanh từ độ tuổi 5 đến 14, khoảng 50% ở tuổi<br /> 20, tiếp tục tăng chậm lại tăng chậm lại 70 đến<br /> 80% ở tuổi 60, 70(5).<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> C. pneumonia có liên quan đến bệnh lý<br /> đường hô hấp cấp và mạn tính (như: viêm tai<br /> giữa, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, xơ phổi,<br /> hen phế quản, …) cũng như những hội chứng<br /> lâm sàng khác (như: ban đỏ, hội chứng Reiter,<br /> và sarcoidosis). Sự liên quan này đã được xác<br /> định bởi sự theo dõi miễn dịch - dịch tễ học, báo<br /> cáo ca, khám phá trực tiếp trên sinh vật thực<br /> nghiệm, đáp ứng tốt với kháng sinh diệt C.<br /> pneumonia …<br /> Nhiễm khuẩn C. pneumonia tác động đến xơ<br /> vữa mạch máu và liên quan đến bệnh mạch<br /> vành, hẹp động mạch cảnh, phình động mạch<br /> chủ, và đột quỵ. Với cơ chế làm xơ vữa mạch<br /> máu được giải thích theo sơ đồ:<br /> <br /> Đại thực bào phổi<br /> <br /> Hoạt hóa TB đơn<br /> nhân tuần hoàn<br /> Yếu tố mô<br /> Tăng đông và tăng<br /> Thrombin<br /> <br /> Mảng xơ vữa<br /> <br /> Tổn thương TB<br /> nội mô<br /> <br /> TB cơ trơn<br /> <br /> TB bọt<br /> <br /> Hình 1: Cơ chế Chlamydia pneumoniae trong xơ vữa mạch máu<br /> Hiện tại Việt Nam chưa có công trình khảo<br /> sát về tỉ lệ nhiễm C. pneumonia trên bệnh nhân<br /> bệnh mạch vành.<br /> Nghiên cứu của chúng tôi nhằm:<br /> - Tìm hiểu tỷ lệ nhiễm C. pneumonia trên<br /> bệnh nhân bệnh mạch vành.<br /> - Tìm hiểu tỷ lệ nhiễm C. pneumonia mạn<br /> trên nhóm không bệnh động mạch vành.<br /> <br /> - Tìm hiểu mối liên quan giữa nhiễm C.<br /> pneumonia với các yếu tố nguy cơ bệnh mạch<br /> vành.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Gồm 53 bệnh nhân có chỉ định chụp mạch<br /> vành qua da, điều trị tại khoa tim mạch<br /> BV.Nhân Dân Gia Định.<br /> <br /> Hội Nghị KH KT Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch Năm 2011<br /> <br /> 215<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> Thời gian thực hiện<br /> Từ tháng 8/2009 đến tháng 4/2010<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> - Nhóm bệnh: gồm những bệnh nhân chụp<br /> mạch vành qua da có tổn thương hẹp ít nhất ≥<br /> 50% một hoặc nhiều nhánh động mạch vành.<br /> - Nhóm chứng không có tổn thương mạch<br /> vành.<br /> <br /> Độ tuổi trung bình nhóm chứng: 60,29 tuổi.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu bệnh chứng cắt ngang.<br /> <br /> Cách tiến hành<br /> Bệnh nhân có chỉ định chụp mạch vành<br /> được khám lâm sàng, tầm soát các yếu tố nguy<br /> cơ tim mạch, làm xét nghiệm huyết thanh chẩn<br /> đoán Chlamydia pneumonia gồm: IgM và IgG.<br /> Bệnh nhân được chia làm 2 nhóm có bệnh lý<br /> mạch vành và không bệnh lý mạch vành và tiến<br /> hành phân tích trên 2 nhóm, từ đó khảo sát các<br /> đặc điểm về: đặc điểm dân số, các yếu nguy cơ<br /> bệnh mạch vành, đặc điểm hs_CRP, đặc điểm<br /> tổn thương mạch vành trên hai nhóm.<br /> - Gọi là nhiễm Chlamydia pneumonia khi<br /> test huyết thanh Chlamydia pneumonia IgG<br /> dương tính.<br /> <br /> Các tiêu chuẩn đánh giá nguy cơ<br /> - Rối loạn lipid máu: NCEP – ATP III 2001<br /> - Chẩn đoán đái tháo đường: theo Tổ chức Y<br /> Tế thế giới.<br /> - Chẩn đoán tăng huyết áp: theo JNC VII<br /> năm 2003.<br /> - Kiểm định thống kê với phép kiểm chi bình<br /> phương, đánh giá mối tương quan bằng chỉ số<br /> chênh OR, có ý nghĩa khi p