Tặng quà cho một người bạn doanh nhân có lẽ còn khó hơn việc mua quà tặng... vợ! Sở dĩ như vậy là vì bạn không biết rõ đối tượng và tình huống khi tặng quà. Ngày nay khi phải tiếp xúc với bạn bè nước ngoài nhiều hơn, thì việc tặng quà lại càng trở nên phức tạp vì nó liên quan đến khía cạnh văn hóa và phong tục của người khác xứ.
Khi doanh nhân tặng quà
Tặng quà cho một người bạn doanh nhân có lẽ còn khó hơn
việc mua quà tặng... vợ! Sở dĩ như vậy là vì bạn không biết
rõ đối tượng và tình huống khi tặng quà. Ngày nay khi phải
tiếp xúc với bạn bè nước ngoài nhiều hơn, thì việc tặng quà
lại càng trở nên phức tạp vì nó liên quan đến khía cạnh văn
hóa và phong tục của người khác xứ.
Tặng quà trong giao tiếp thương mại là cả một nghệ thuật, vì nếu
biết tặng đúng cách thì món quà sẽ góp phần giúp bạn xây dựng
và duy trì mối liên hệ lâu dài. Còn như tặng quà không đúng cách
thì lắm khi lại có thể gây tổn hại cho mối quan hệ mà bạn đã dày
công vun đắp.
Nhìn trên bình diện quốc tế, ta thấy có hai thái cực trong việc tặng
quà: Một đằng thì doanh nhân ở Mỹ, Canada, Úc và châu Âu hấu
như không để ý đến. Trong khi đó đối với người Nhật thì việc
tặng quà là một điều rất quan trọng. Tại các nước châu Á nói
chung thì thông lệ tặng quà nằm giữa hai thái cực này và có
chiều hơi thiên về phong cách Nhật Bản.
Tặng quà thế nào mới được xem là thành công? Có lẽ định nghĩa
hợp lý nhất của chữ thành công ở đây là khi người nhận vẫn còn
nhớ đến bạn và công ty của bạn thật lâu sau khi đã nhận được
món quà!
Những lưu ý để tránh những lỗi khi tặng quà
Có ba yếu tố quan trọng trong việc tặng quà là:
- Món quà ấy thích hợp ra sao với người nhận.
- Thời điểm trao quà.
- Cách trao quà
Sau đây là một số tiêu chuẩn mà bạn nên lưu ý để tránh những
lỗi có thể xảy ra:
1. Trước khi tặng quà, nhất là khi người nhận là nhân viên của
một công ty lớn hoặc công ty nước ngoài, bạn nên dành thì giờ
tìm hiểu xem công ty ấy có những quy định gì về việc nhận quà
biếu hay không. Nhiều công ty đa quốc gia và nhất là những công
ty Mỹ, thường rất gắt gao về việc tặng và nhận quà biếu. Họ
thường hạn chế giá tiền món hàng mà nhân viên có thể tặng
hoặc nhận của khách hàng vì tránh không muốn biến thông lệ
quà cáp thành một hình thức hối lộ. Lại có một số công ty hoàn
toàn cấm việc quà cáp, trong trường hợp này bạn nên tôn trọng
và không nên tặng biếu gì khiến người bạn mình phải gửi trả lại
mà như vậy thì sẽ... mất mặt cho cả hai bên.
2. Để chọn một món quà thích đáng, bạn hãy trả lời ba câu hỏi:
"Người nhận có thích món quà này không?", "Họ sẽ làm gì với
món quà này - nếu là vật lưu niệm thì sẽ chưng ở đâu, và nếu là
thứ khác thì sẽ sử dụng như thế nào?", và "Món quà này sẽ khiến
người nhận có tăng cảm tình đối với bạn và công ty của bạn
không?"
3. Một món quà "chung chung", nghĩa là mang ra tặng ai cũng
được, thì dĩ nhiên sẽ không hiệu quả bằng một món quà đặc biệt
mà bạn đã chịu khó lựa chọn riêng cho cá nhân người nhận. Do
đó bạn nên cố gắng "nặn óc": để nghĩ ra những món quà độc
đáo. Cách tốt nhất là nên giữ một sổ ghi nhớ về những người mà
bạn có ý định sẽ tặng quà, đặc biệt với những trường hợp mà
bạn nghĩ là sẽ khó chọn quà. Nên hỏi thăm bạn bè và người thân
của đối tượng về sở thích, hoặc nên ghi nhớ vài chi tiết đặc biệt
về họ qua những lần gặp trước đây.
4. Về món quà thì bạn nên chọn những thứ thật "giá trị", tuy nhiên
cũng không nên nghĩ rằng giá trị có nghĩa là đắt tiền. Nếu biết
cách chọn thì bạn cũng có thể tìm mua dược những món quà rất
giá trị mà không phải tốn kém nhiều. Lấy thí dụ qua câu chuyện
với một người bạn làm ăn, bạn để ý là người ấy say mê thơ
Đường. Thế là trong một chuyến du lịch ngước ngoài, bạn ghé
một tiệm sách tìm mua một quyển sách thật đẹp về thơ Đường
để tặng. "Của một đồng, công một nén", quyển sách ấy không
làm bạn cháy túi, nhưng sẽ là một món quà rất "giá trị" và cam
đoan là bạn sẽ được nhớ đến mỗi lần người ấy nhìn lại quyển
sách bạn tặng.
5. Thời điểm tặng quà cũng là yếu tố rất quan trọng, do đó bạn
nên tặng quà đúng lúc. Chẳng hạn như nên gửi một món quà
tặng cho khách hàng ngay sau khi vừa ký xong một hợp đồng,
hoặc gửi một món quà cám ơn ngay sau khi ai đó làm một việc gì
hết sức đặc biệt để giúp bạn.
6. Thường thì bạn nên trao quà trực tiếp cho người nhận kèm
theo vài lời khen ngợi, cám ơn hoặc khuyến khích chân tình vì
như thế sẽ tăng giá trị của món quà rất nhiều. Tuy nhiên dù phải
gửi quà hay trao quà trực tiếp thì bạn cũng nên kèm theo một lá
thư ngắn với những dòng chữ thân tình để món quà trở nên
"thắm thiết" hơn.
7. Sau cùng là việc gói quà cũng cần được lưu ý vì tuy đây là một
chi tiết nhỏ nhưng cũng là dấu hiệu chứng tỏ bạn để ý đến người
nhận.
Thêm một số lưu ý khác
Ngoài những nguyên tắc tổng quát trên đây, thêm một số điểm
khác cũng đáng cần lưu ý:
Ở nước ngoài thì những món quà giao tế thương mại thông dụng
nhất là:
- Quà lưu niệm của công ty.
- Sản phẩm điện tử
- Hoa
- Vé xem thể thao hoặc trình diễn văn nghệ
- Thức ăn
- Rượu
- Những vật cần dùng khi đi du lịch
- Đồ trang trí trên bàn làm việc
(Với những món quà lưu niệm của công ty thì cái logo nên được
giữ kín đáo một chút nếu bạn muốn chưng nơi bàn làm việc).
Nên tránh việc "chở gỗ về rừng", nghĩa là tặng những món quà
quá quen thuộc với người nhận, chẳng hạn như tặng rượu vang
cho người bạn Pháp, tặng bia cho người Đức, tặng chocolat cho
người Thụy Sĩ, trà cho người Tàu và cà phê cho bạn hàng vùng...
Buôn Mê Thuột!
Với những đối tác mà bạn muốn tặng quà nhiều lần thì bạn nên
chịu khó ghi sổ để nhớ là trước đây mình đã tặng họ những gì.
Tặng lại cho ai cùng một món quà thì người ấy sẽ cho rằng mình
coi thường họ, và dĩ nhiêu là bạn sẽ bị "bớt điểm" ngay.
Nên để ý tránh không nên tặng những món quà không thích hợp
với giá trị văn hóa hay tôn giáo của người nhận. Thí dụ như tặng
tượng Phật cho người bạn Thiên Chúa giáo hay ngược lại, hoặc
tặng rượu mạnh cho một người bạn Hồi giáo,...
Nên tránh tặng những đồ dùng cá nhân, chẳng hạn như tặng cà
vạt là một điều rất khó, vì ta không thể nào đoán được sở thích
người nhận.
Đối với khách viếng thăm từ nước ngoài thì một bức sơn mài,một
tấm tranh tượng, đồ gốm của nghệ nhân Việt Nam (với mẫu mã
và chất lượng rất cao), sách bìa dày tiếng Anh với nhiều hình ảnh
về VN để chưng ở bàn, đều là những món quà có ý nghĩa và rất
được ưa chuộng. Tuy nhiên nên để ý tránh những vật quá nặng,
cồng kềnh và dễ bể vì rất phiền toái cho khách phải mang về
nước.