Khó khăn, vướng mắc của cơ quan thi hành án dân sự trong việc đề nghị hủy, hủy một phần, cấp mới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này chỉ đề cập đến phạm vi thi hành bản án, quyết định của Tòa án liên quan đến nghĩa vụ thanh toán nợ giữa các đương sự; và cơ quan thi hành án dân sự xử lý tài sản của người phải thi hành án là quyền sử dụng đất của người phải thi hành án để thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khó khăn, vướng mắc của cơ quan thi hành án dân sự trong việc đề nghị hủy, hủy một phần, cấp mới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm KHÓ KHĂN, VƯỚNG MẮC CỦA CƠ QUAN THI HÀNH ÁN DÂN SỰ TRONG VIỆC ĐỀ NGHỊ HỦY, HỦY MỘT PHẦN, CẤP MỚI GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT Đoàn Văn Trâm1 Nguyễn Thị Dung2 Tóm tắt: Công tác thi hành án dân sự là hoạt động đưa bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án ra thi hành trên thực tiễn. Bài viết này chỉ đề cập đến phạm vi thi hành bản án, quyết định của Tòa án liên quan đến nghĩa vụ thanh toán nợ giữa các đương sự; và cơ quan thi hành án dân sự xử lý tài sản của người phải thi hành án là quyền sử dụng đất của người phải thi hành án để thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Tuy nhiên sau khi thực hiện các quy trình thao tác nghiệp vụ thi hành án xong thì lại không thể hoàn tất việc người trúng đấu giá tài sản hoặc người nhận tài sản được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi người dân và làm giảm đáng kể chất lượng công tác tổ chức thi hành án của cơ quan thi hành án dân sự. Từ khóa: Thi hành án dân sự, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nhận bài: 10/11/2020; Hoàn thành biên tập: 10/12/2020; Duyệt đăng: 21/12/2020. Abstract: Civil judgment enforcement is an activity that makes judgements and rulings of courts enforcebile in reality. This paper only mentions the scope of courts’ judgments and rulings related to involved parties’ obligation of debt payment. Also, it aims to show that the civil judgment enforcement agency shall handle the judgment debtor’s property which is the land use right of the judgment debtor in order to fulfill the debt payment obligation. However, after the operational procedures of judgment execution are completed, it is not possible to complete the fact that the property auction winner or recipient is granted a land use right certificate, greatly affecting the rights of benefits people and significantly as well as reducing the quality of judgment enforcement work of civil judgment enforcement agencies. Keywords: Civil judgment enforcement, grant the land use right certificate, cancel certificates of land use rights. Date of receipt: 10/11/2020; Date of revision: 10/12/2020; Date of approval: 21/12/2020. Theo quy định của pháp luật hiện hành, quá trình tổ chức thực hiện trên thực tế gặp mặc dù Luật đất đai năm 2013, Luật thi hành không ít khó khăn, vướng mắc. án dân sự năm 2014 đã có những quy định Theo Điều 99 Luật đất đai năm 2013 quy liên quan đến việc thu hồi, hủy bỏ, cấp mới định: “1. Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản nhà và tài sản gắn liền với đất thông qua hoạt khác gắn liền với đất cho những trường hợp động thi hành án. Tuy nhiên cho đến nay sau đây: chưa có hướng dẫn cụ thể về việc này, nên d) Người được sử dụng đất theo… bản án 1 Thạc sỹ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai. 2 Thạc sỹ, Giảng viên, Cơ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh, Học viện Tư pháp.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP hoặc quyết định của Tòa án nhân dân, quyết nhận quyền sử dụng đất đã cấp hoặc cấp mới định thi hành án của cơ quan thi hành án…” giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. “Quyết định thi hành án của cơ quan thi Trên thực tế quá trình Chấp hành viên thực hành án” nêu tại điểm d Khoản 1 của Điều luật hiện nhiệm vụ tổ chức thi hành bản án, quyết trên đang được các cơ quan thi hành án dân sự định của Tòa án thấy rằng số lượng việc này ở địa phương hiểu theo 2 nghĩa là: Quyết định chiếm tỷ lệ tương đối cao liên quan đến xử lý thụ lý giải quyết vụ việc của cơ quan thi hành quyền sử dụng đất của người phải thi hành án án, hoặc là tất cả các quyết định trong quá trình dẫn đến gặp nhiều khó khăn chưa được tháo tổ chức thi hành án. Dẫn đến thực tế quá trình tổ gỡ, ảnh hưởng chất lượng, thời gian tổ chức thi chức thi hành án việc vận dụng quy định pháp lý hành án. vào các trường hợp liên quan đến việc cơ quan Xét ở góc độ quyết định thi hành án (quyết Thi hành án dân sự đề nghị cơ quan có thẩm định về thụ lý vụ việc), nhiều trường hợp không quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có nội dung nào liên quan đến cấp giấy chứng cho người mua trúng đấu giá tài sản, người nhận nhận quyền sử dụng đất hay chuyển quyền sử quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận… là dụng đất, thường quyết định thi hành án xử lý khác nhau. bên A trả cho bên B một số tiền nhất định. Trong Nội dung bản án, quyết định của Tòa án chỉ quá trình tổ chức thi hành án, cơ quan thi hành án tuyên bên A có nghĩa vụ trả nợ phải thực hiện theo chức năng nhiệm vụ của mình tiến hành xử việc trả tiền hoặc trả tài sản cho bên B, để thực lý tài sản của bên A. Như vậy trong quyết định hiện nội dung quyết định do Tòa án tuyên như thi hành án không có liên quan gì đến việc cấp vậy trong thực tế cơ quan Thi hành án dân sự giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. phải tiến hành xác minh tài sản của đương sự, Xét góc độ trình tự, thủ tục, giải quyết vụ sau đó kê biên, xử lý các tài sản đó của người việc thi hành án, không có quyết định mang phải thi hành án để đưa ra bán đấu giá hoặc tính chất trực tiếp để cơ quan có thẩm quyền công nhận sự thỏa thuận nhận tài sản của các căn cứ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. bên liên quan đến giá trị quyền sử dụng đất của Quyết định về thi hành án rất đa dạng phong người phải thi hành án để thực hiện nghĩa vụ phú, các phương thức, cách thức thi hành án trả nợ theo tinh thần của bản án, quyết định của cũng nhiều, nếu quy chiếu là cơ quan thi hành Tòa án đã tuyên. Tuy nhiên, sau khi thực hiện án phải có quyết định thì không bao trùm hết các giai đoạn từ xác minh, kê biên, bán đấu giá, nội dung, thực tiễn thi hành án. trúng đấu giá hoặc thỏa thuận thành giữa các Theo quy định tại Điều 106 Luật thi hành đương sự đến khi phải thực hiện việc cấp giấy án dân sự năm 2008, sửa đổi, bổ sung năm chứng nhận quyền sử dụng đất cho người nhận 2014: tài sản thì gặp vướng mắc ở cơ quan có thẩm “1. Người mua được tài sản thi hành án, quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ người nhận tài sản để trừ vào số tiền được thi chối đề nghị của cơ quan Thi hành án dân sự về hành án được pháp luật công nhận và bảo vệ việc hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã quyền sở hữu, sử dụng đối với tài sản đó. cấp, hủy một phần giấy chứng nhận quyền sử 2. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền có dụng đất đã cấp hoặc cấp mới giấy chứng nhận trách nhiệm làm thủ tục đăng ký, chuyển quyền quyền sử dụng đất với lý do, không có căn cứ sở hữu, sử dụng cho người mua, người nhận tài pháp lý quy định, bản án, quyết định của Tòa án sản để trừ vào số tiền được thi hành án. Cơ chỉ tuyên bên A có nghĩa vụ trả nợ cho bên B chứ quan thi hành án dân sự có trách nhiệm cung không có nội dung hủy giấy chứng nhận quyền cấp đầy đủ những văn bản, giấy tờ quy định tại sử dụng đất đã cấp, hủy 01 phần giấy chứng Khoản 3 Điều này cho người mua tài sản thi
Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm hành án, người nhận tài sản để trừ vào số tiền hiện đề nghị của cơ quan thi hành án dân sự được thi hành án. được. …. Ví dụ: Sau khi bán đấu giá thành, Chi cục 4. Trường hợp tài sản là quyền sử dụng đất Thi hành án dân sự huyện A tiến hành cưỡng mà không có giấy chứng nhận hoặc không thu chế giao quyền sử dụng đất cho người mua hồi được giấy chứng nhận thì cơ quan có thẩm trúng đấu giá và yêu cầu ông T, bà H giao nộp quyền có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Chi quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật cục Thi hành án dân sự huyện A để đơn vị tiến về đất đai. hành các thủ tục đăng ký sang tên cho người Đối với tài sản phải đăng ký quyền sở hữu mà mua trúng đấu giá theo quy định pháp luật không có giấy tờ đăng ký hoặc không thu hồi nhưng ông T, bà H không giao nộp. được giấy tờ đăng ký thì cơ quan có thẩm quyền Chi cục Thi hành án dân sự huyện A đã đăng ký có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận đăng nhiều lần gửi công văn đề nghị cơ quan có ký quyền sở hữu. thẩm quyền cụ thể là Văn phòng đăng ký đất Giấy tờ được cấp mới có giá trị thay thế đai tỉnh hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng cho giấy tờ không thu hồi được”. đất của ông T, bà H và cấp lại giấy chứng nhận Quy định là vậy, tuy nhiên trên thực tế các mới cho người mua trúng đấu giá. Tuy nhiên, trường hợp cơ quan thi hành án đã thực hiện yêu cầu của Chi cục Thi hành án dân sự huyện xong các thủ tục thi hành án, nhưng chưa thu A bị Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh từ chối với hồi được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. lý do: “Bản án của tòa án chỉ tuyên nghĩa vụ Thế nên phát sinh trình tự thủ tục hủy giấy trả tiền, chứ không tuyên hủy giấy chứng nhận chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp, sau đó quyền sử dụng đất của ông T, bà H nên Văn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới, phòng đăng ký đất đai tỉnh không thực hiện trình tự, thủ tục này rất lâu, qua nhiều khâu, rất theo yêu cầu của cơ quan Thi hành án dân sự”. khó khăn phiền hà cho người mua được tài sản, Điều đó dẫn tới việc cơ quan thi hành án dân người nhận tài sản thi hành án. sự không giao được tài sản cho người mua Thực tiễn thi hành án có trường hợp, người trúng đấu giá để thực thi bản án, quyết định phải thi hành án có tài sản là quyền sử dụng đất của Tòa. có diện tích rất lớn, cơ quan thi hành án dân sự Theo quy định tại Điều 28 Nghị định số chỉ xử lý tài sản tương ứng với số tiền thi hành 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015, quy định án, nên chỉ xử lý một phần nhỏ trong diện tích hướng dẫn thi hành luật thi hành án dân sự, về lớn đó. Người phải thi hành án không chịu giao đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, nộp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không quyền sử dụng tài sản: “Trường hợp cơ quan hợp tác xử lý tài sản. Trường hợp này xử lý chỉ thi hành án dân sự không thu hồi được giấy tờ hủy một phần giấy chứng nhận quyền sử dụng có liên quan đến tài sản quy định tại điểm e đất cũ và cấp mới giấy chứng nhận quyền sử Khoản 3 Điều 106 Luật thi hành án dân sự thì dụng đất đối với diện tích đất mà chấp hành có văn bản nêu rõ lý do, gửi cơ quan có thẩm viên xử lý. Vấn đề này tiếp tục gặp vướng mắc quyền cấp giấy tờ có liên quan đến tài sản để vì Văn phòng đăng ký đất đai từ chối cấp giấy thực hiện việc hủy giấy tờ cũ, cấp giấy tờ mới chứng nhận quyền sử dụng đất với lý do nội theo quy định. Cơ quan thi hành án dân sự gửi dung bản án của Tòa án không tuyên hủy giấy văn bản nêu rõ lý do không thu hồi được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp hay hủy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu một phần giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đến Văn đã cấp nên không có căn cứ pháp lý để thực phòng đăng ký đất đai nơi cấp giấy chứng nhận
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sự vẫn phối hợp xử lý các trường hợp liên quan sản khác gắn liền với đất; Trong thời hạn 30 đến quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, trong thực ngày, kể từ ngày nhận được văn bản của cơ tiễn vẫn có nhiều quan điểm khác nhau trong quan thi hành án dân sự, Văn phòng đăng ký từng vụ việc, vẫn có nhiều cách hiểu và áp đất đai có trách nhiệm báo cáo cơ quan có thẩm dụng pháp luật khác nhau giữa cơ quan quản lý quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đai và cơ quan thi hành án, mất rất nhiều đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn thời gian và ảnh hưởng lớn đến chất lượng giải liền với đất để quyết định hủy giấy chứng nhận quyết vụ việc. đã cấp và cấp lại giấy chứng nhận quyền sử Để giải quyết những vướng mắc thực tế nêu dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác trên tác giả đề xuất: gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về Thứ nhất, đề nghị cần sớm triển khai và đất đai”. rà soát, đánh giá và tập hợp những bất cập, Đối chiếu với Luật đất đai năm 2013, các thiếu thống nhất, chưa đầy đủ của các quy Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017; định liên quan đến xử lý, cấp mới giấy chứng Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014, nhận quyền sử dụng đất, nhà ở và tài sản gắn quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật liền với đất. Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đất đai, không có quy định chi tiết đối với các về quy định pháp luật, tạo cơ chế quan hệ trường hợp xử lý tài sản trong thi hành án dân sự phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến các trường hợp bài viết đang đề liên quan đến trình tự, thủ tục, thời gian thu cập3. hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hủy Như vậy, các quy định pháp luật nêu trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hủy một không nhắc gì đến đối tượng liên quan là tài phần giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sản được thi hành án thông qua quá trình tổ cấp mới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chức thi hành án sẽ được cấp giấy chứng nhận trong hoạt động thi hành án dân sự trên phạm quyền sử dụng đất hợp pháp (mặc dù kết quả vi cả nước. Cần có đề xuất quy định chuyên quá trình thi hành án này trên cơ sở thi hành án biệt về xử lý, hủy giấy chứng nhận quyền sử bản án, quyết định của Tòa án); Càng không dụng đất, hủy một phần giấy chứng nhận có quy định về việc Cơ quan Thi hành án dân quyền sử dụng đất, cấp mới giấy chứng nhận sự có chức năng ra quyết định thi hành án thu quyền sử dụng đất trong hoạt động thi hành hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để hủy, án dân sự. hủy một phần giấy chứng nhận quyền sử dụng Thứ hai, cần sớm có thông tư, thông tư liên đất hay cấp mới giấy chứng nhận quyền sử tịch của các Bộ (Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và dụng đất trong khi thi hành án. Chính vì bất cập Môi trường, Tòa án nhân dân tối cao, Viện này nên các cơ quan trực tiếp thực hiện nhiệm kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng…) vụ có liên quan đến vấn đề bài viết đang đề cập hướng dẫn của các cơ quan chức năng cấp Bộ vẫn loay hoay chưa có đáp án để giải quyết để hướng dẫn cụ thể việc thu hồi giấy chứng triệt để. Hoạt động Thi hành án dân sự mang nhận quyền sử dụng đất, hủy giấy chứng nhận tính đặc thù riêng, căn cứ bản án, quyết định quyền sử dụng đất, hủy một phần giấy chứng có hiệu lực của Tòa án, mới tổ chức thi hành nhận quyền sử dụng đất, cấp mới giấy chứng vào thực tiễn cuộc sống. Thời gian qua, các cơ nhận quyền sử dụng đất trong hoạt động thi quan quản lý đất đai và cơ quan thi hành án dân hành án dân sự./. 3 Khoản 1,2,3 Điều 106 Luật đất đai năm 2013; Điều 87 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP.