Khóa luận tốt nghiệp: Thực trạng và các giải pháp bảo vệ Đa dạng sinh học hệ động vật tại Vườn quốc gia Pù Mát, Nghệ An

Khoùa luaän toát nghieäp<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyeãn Thò Thanh Bình<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1<br /> 1.1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................1<br /> 1.2. Mục đích nghiên cứu đề tài ................................................................................1<br /> <br /> uế<br /> <br /> 1.3. Phương pháp nghiên cứu đề tài .........................................................................2<br /> 1.4. Giới hạn nghiên cứu của đề tài: .........................................................................2<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................3<br /> CHƯƠNG I: TỔNG QUAN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................3<br /> 1.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu .............................................................3<br /> 1.1.1. Cơ sở lý luận ..................................................................................................3<br /> 1.1.1.1 . Khái niệm Đa dạng sinh học và suy giảm Đa dạng sinh học.................3<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> 1.1.1.2. Tổng quan đa dạng sinh học trên thế giới: ..............................................4<br /> 1.1.1.3. Những giá trị của đa dạng sinh học .........................................................7<br /> <br /> cK<br /> <br /> 1.1.2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................11<br /> 1.1.2.1. Tính đa dạng sinh học ở Việt Nam .........................................................11<br /> 1.1.2.2. Tổng quan ĐDSH của vùng Bắc Trung Bộ ............................................14<br /> <br /> họ<br /> <br /> 1.2. Tình hình cơ bản của địa bàn nghiên cứu: .....................................................15<br /> 1.2.1. Điều kiện tự nhiên .......................................................................................15<br /> 1.2.1.1. Vị trí địa lý: ............................................................................................15<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> 1.2.1.2. Địa hình, địa chất thổ nhưỡng ...............................................................16<br /> 1.2.1.3. Khí hậu, thời tiết.....................................................................................19<br /> 1.2.1.4. Nguồn nước thủy văn .............................................................................19<br /> 1.2.1.5. Thảm thực vật rừng của VQG Pù Mát ...................................................20<br /> <br /> ng<br /> <br /> 1.2.1.6. Hệ thực vật: ...........................................................................................21<br /> 1.2.1.7. Hệ động vật ............................................................................................22<br /> <br /> ườ<br /> <br /> 1.2.2. Điều kiện kinh tế xã hội ..............................................................................22<br /> <br /> Tr<br /> <br /> 1.2.2.1. Dân cư, lao động của khu vực nghiên cứu.............................................22<br /> 1.2.2.2. Thực trạng sử dụng đất của vùng nghiên cứu........................................24<br /> 1.2.2.3. Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật của địa bàn nghiên cứu ........25<br /> <br /> 1.2.3. Đánh giá chung tình hình cơ bản của địa bàn nghiên cứu ......................26<br /> <br /> CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP BẢO VỆ ĐA DẠNG SINH<br /> HỌC HỆ ĐỘNG VẬT TẠI VƯỜN QUỐC GIA PÙ MÁT .....................................28<br /> 2.1. Sự hình thành của VQG Pù Mát .....................................................................28<br /> 2.1.1. Lịch sử hình thành và chức năng nhiệm vụ của VQG Pù Mát ................28<br /> SVTH: Nguyeãn Thò Thanh Hoa – K42KTTNMT<br /> <br /> Khoùa luaän toát nghieäp<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyeãn Thò Thanh Bình<br /> <br /> 2.1.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy của VQG Pù Mát .....................................................29<br /> 2.1.3. Nhân lực của VQG Pù Mát .........................................................................31<br /> 2.1.4. Trang thiết bị máy móc của VQG Pù Mát ..................................................32<br /> 2.2. Thực trạng đa dạng sinh học hệ động vật ở vườn quốc gia Pù Mát ............33<br /> <br /> uế<br /> <br /> 2.2.1. Đa dạng loài của hệ động vật ở VQG Pù Mát............................................33<br /> 2.2.2. Các loại động vật quý hiếm ở vườn quốc gia Pù Mát ................................36<br /> 2.2.3. Các giá trị của hệ động vật ở VQG Pù Mát................................................39<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> 2.3. Thực trạng suy giảm đa dạng sinh học động vật ở VQG Pù Mát ................42<br /> 2.3.1. Biến động các loài động vật của VQG Pù Mát trong thời gian qua .........42<br /> 2.3.2. Các nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học động vật ở vườn quốc<br /> gia pù mát...............................................................................................................43<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> 2.4. Các giải pháp bảo vệ đa dạng sinh học động vật đã và đang áp dụng tại<br /> vườn quốc gia Pù Mát: ............................................................................................47<br /> 2.4.1. Quản lý bảo vệ rừng ....................................................................................47<br /> <br /> cK<br /> <br /> 2.4.2. Giải pháp Giáo dục môi trường ..................................................................47<br /> 2.4.3. Nghiên cứu khoa học ..................................................................................48<br /> 2.4.4. Giải pháp phát triển cộng đồng ...............................................................52<br /> <br /> họ<br /> <br /> 2.4.5. Kêu gọi các dự án đầu tư.............................................................................54<br /> 2.4.6. Quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững khu rừng đặc dụng................54<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> Chương III: Định hướng và giải pháp.......................................................................55<br /> 3.1. Định hướng chung.............................................................................................55<br /> 3.2. Các giải pháp nhằm bảo vệ đa dạng sinh học hệ động vật tại Vườn Quốc<br /> gia Pù Mát 56<br /> 3.2.1. Giải pháp về pháp lý: ...................................................................................56<br /> <br /> ng<br /> <br /> 3.2.2. Giải pháp đầu tư cho nghiên cứu khoa học ................................................57<br /> <br /> ườ<br /> <br /> 3.2.3. Giải pháp tuyên truyền giáo dục, thuyết phục............................................57<br /> 3.2.4. Giải pháp chia sẻ lợi ích ..............................................................................57<br /> <br /> Tr<br /> <br /> 3.2.5. Giải pháp khen thưởng và xử phạt .............................................................58<br /> 3.2.6. Giải pháp tăng cường sự hợp tác quốc tế trong bảo vệ ĐDSH .................58<br /> 3.2.7. Giải pháp tăng cường lực lượng QLBV VQG: cả về số lượng và chất<br /> lượng nguồn nhân lực để thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ được giao trong<br /> tình hình mới..........................................................................................................59<br /> <br /> PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................60<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................62<br /> <br /> SVTH: Nguyeãn Thò Thanh Hoa – K42KTTNMT<br /> <br /> Khoùa luaän toát nghieäp<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyeãn Thò Thanh Bình<br /> <br /> họ<br /> <br /> cK<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> Đa dạng sinh học<br /> Động vật có xương sống<br /> Vườn quốc gia<br /> Bảo tồn thiên nhiên<br /> Phòng cháy chữa cháy rừng<br /> Khu bảo tồn<br /> Giáo dục môi trường<br /> Quản lý bảo vệ rừng<br /> Giáo dục môi trường và du lịch sinh thái<br /> Nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế<br /> Tổ chức – hành chính<br /> Kế hoạch – tài chính<br /> Quỹ Bảo tồn động vật hoang dã<br /> Trung tâm Đa dạng Sinh học và Phát triển<br /> Ban chỉ đạo Quỹ Môi trường toàn cầu Việt Nam<br /> Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới<br /> Rất nguy cấp<br /> Tuyệt chủng<br /> Tuyệt chủng ngoài thiên nhiên<br /> Nguy cấp<br /> Sẽ nguy cấp<br /> Ít nguy cấp<br /> Thiếu dẫn liệu<br /> Sắp bị đe dọa<br /> <br /> Tr<br /> <br /> ườ<br /> <br /> ng<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> ĐDSH<br /> ĐVCXS<br /> VQG<br /> BTTN<br /> PCCCR<br /> KBT<br /> GDMT<br /> QLBVR<br /> GDMT & DLST<br /> NCKH & HTQT<br /> TC –HC<br /> KH -TC<br /> WWF<br /> CBD<br /> GEF<br /> IUCN<br /> CR<br /> EX<br /> EW<br /> EN<br /> VU<br /> LR<br /> DD<br /> NT<br /> <br /> uế<br /> <br /> Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt<br /> <br /> SVTH: Nguyeãn Thò Thanh Hoa – K42KTTNMT<br /> <br /> Khoùa luaän toát nghieäp<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyeãn Thò Thanh Bình<br /> <br /> DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU<br /> <br /> Tr<br /> <br /> ườ<br /> <br /> ng<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> họ<br /> <br /> cK<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> uế<br /> <br /> Bảng 1: Số loài động vật có xương sống ước tính trên thế giới năm 2010 4<br /> Bảng 2: Số loài động vật không xương sống ước tính trên thế giới năm 2010...............4<br /> Bảng 03: Thành phần loài đã xác định ở việt nam hiện nay .........................................12<br /> Bảng 04: Nhóm loài động vật và phân hạng nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam tính đến<br /> 2007 ...............................................................................................................................13<br /> Bảng 05: Danh sách cácVQG ở vùng Bắc Trung Bộ tính đến tháng 8 năm 2010 ........14<br /> Bảng 6: Các loại đất trong khu vực VQG Pù Mát.........................................................17<br /> Bảng 7: Hiện trạng tài nguyên rừng VQG Pù Mát........................................................20<br /> Bảng 8: Các kiểu thảm thực vật ở VQG Pù Mát:..........................................................21<br /> Bảng 9: Các đơn vị phân loại thực vật có mạch ở VQG Pù Mát ..................................21<br /> Bảng 10: Thành phần các dân tộc sinh sống trong và quanh VQG Pù Mát năm 2009........22<br /> Bảng 11: Mật độ và dân số của vùng nghiên cứu phân theo đơn vị hành chính năm<br /> 2009 ...............................................................................................................................23<br /> Bảng 12: Lao động và phân bố lao động phân bố theo địa bàn huyện và theo giới tính<br /> năm 2009 .......................................................................................................................24<br /> Bảng 13: Thực trạng sử dụng đất của khu vực nghiên cứu năm 2010 ..........................24<br /> Bảng 14: Cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên, học sinh của 3 huyện tính đến năm 2009....26<br /> Bảng 15: Danh mục trang thiết bị máy móc của VQG Pù Mát năm 2011....................32<br /> Bảng 16: Danh mục động vật ở Vườn quốc gia Pù Mát năm 2011.......................................33<br /> Bảng 17: So sánh hệ động vật ở VQG Pù Mát với hệ động vật toàn quốc năm 2011 ........34<br /> Bảng18: Đa dạng hệ động vật ở VQG Pù mát với 1 số VQG khác ..............................35<br /> Bảng 19: Nhóm động vật quý hiếm ở vườn quốc gia pù mát đã được đưa vào sách đỏ<br /> của Việt Nam năm 2007 ................................................................................................36<br /> Bảng 20: Các loài động vật quý hiếm ở vườn quốc gia pù mát cần được bảo vệ theo<br /> Danh lục đỏ của IUCN (2007).......................................................................................38<br /> Bảng 21: Biến động các loài động vật ở vườn quốc gia Pù Mát giai đoạn 1999-2011.42<br /> Bảng 22: Động vật hoang dã bị tịch thu qua săn bắn và buôn bán ở địa bàn qua 3 năm<br /> (2009-2011) ...................................................................................................................43<br /> Bảng 23: Thợ săn, người buôn bán ĐVHD và số sung săn hiện có trên địa bàn.................43<br /> Bảng 24: Tổng hợp các vụ vi phạm QLBVR ở VQG Pù Mát qua 3 năm (2008 – 2010)....45<br /> Bảng 25: Thống kê các loài động vật hoang dã được cứu hộ tại VQG Pù Mát trong từ<br /> 2006 – 2010. ..................................................................................................................49<br /> Bảng 26: Quy mô các cuộc tập huấn, tuyên truyền trong công tác quản lý bảo vệ rừng<br /> tại VQG Pù Mát.............................................................................................................53<br /> <br /> SVTH: Nguyeãn Thò Thanh Hoa – K42KTTNMT<br /> <br /> Khoùa luaän toát nghieäp<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyeãn Thò Thanh Bình<br /> <br /> TÓM TẮT NỘI DUNG<br /> VQG Pù Mát được đánh giá là một trong những khu rừng đặc dụng có giá trị đa<br /> dạng sinh học cao của vùng Bắc Trung Bộ cũng như của Việt Nam, với diện tích rừng<br /> tự nhiên rộng lớn và được xem là một kho tàng về các nguồn gen hoang dã, quý hiếm.<br /> <br /> uế<br /> <br /> Nơi đây sẽ trở thành mục tiêu khai thác, tàn phá của các đối tượng lâm tặc và cả những<br /> người dân sống trong, ngoài vùng. Vì vậy, để hiểu rõ hơn đặc điểm sinh học, thực<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> trạng các loài động vật và nhằm phát triển bền vững ĐDSH tại đây, tôi đã chọn nghiên<br /> <br /> cứu đề tài “Thực trạng và các giải pháp bảo vệ Đa dạng sinh học hệ động vật tại<br /> Vườn quốc gia Pù Mát, Nghệ An”.<br /> <br /> Đề tài chủ yếu sử dụng phương pháp thu thập, kế thừa số liệu thứ cấp để phân<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> tích, tìm hiểu thực trạng đa dạng hệ động vật của VQG Pù Mát. Kết quả cho thấy VQG<br /> Pù Mát là một trong những nơi có tính đa dạng cao, với hệ động vật lên tới 1.157 loài ,<br /> <br /> cK<br /> <br /> trong đó, có 132 loài thú, thuộc 11 bộ và 30 họ; 361 loài chim thuộc 49 họ và 14 bộ;<br /> 88 loài bò sát và lưỡng cư. Về côn trùng, đã xác định được 1084 loài thuộc 64 họ, 7 bộ<br /> (Trong đó: Bướm ngày đã thống kê được 365 loài, thuộc 11 họ, 1 bộ, Bướm đêm đã<br /> <br /> họ<br /> <br /> thống kê được 94 loài, thuộc 2 họ, 1 bộ; Kiến: Bước đầu đã xác định được 78 loài<br /> thuộc 40 chi, 9 phân họ Kiến có mặt tại VQG Pù Mát).<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> Cho đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào lượng giá được<br /> hết các ý nghĩa và giá trị cụ thể của động vật hoang dã trong hệ sinh thái. Nhưng con<br /> người ý thức được rằng động vật nói chung và ĐVHD nói riêng là tài sản vô giá của<br /> <br /> ng<br /> <br /> nhân loại cần được bảo vệ, chăm sóc để phát triển.<br /> Trong thời gian qua, diện tích rừng tự nhiên của Vườn bị giảm sút kéo theo sự<br /> <br /> ườ<br /> <br /> suy giảm đa dạng sinh học hệ động vật. Các hệ sinh thái hiện nay cũng đang phải đối<br /> mặt với nhiều thách thức chủ yếu từ các hoạt động kinh tế xã hội của con người và<br /> <br /> Tr<br /> <br /> những biến động của sự thay đổi khí hậu trái đất.<br /> Vì vậy, cần có các biện pháp quản lý, bảo vệ rừng chặt chẽ hơn, phát huy hơn<br /> <br /> nữa vai trò của các cán bộ và lực lượng kiểm lâm để Vườn có thể thực hiện tốt các<br /> mục tiêu quốc gia trong bảo tồn và phát triển bền vững ĐDSH.<br /> <br /> SVTH: Nguyeãn Thò Thanh Hoa – K42KTTNMT<br /> <br />