intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Hiện trạng và giải pháp phát triển du lịch tại khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà 

Chia sẻ: Bfgh Bfgh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:117

Thêm vào BST
Báo xấu
116
lượt xem 19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Hiện trạng và giải pháp phát triển du lịch tại khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà trình bày về một số vấn đề về khu dự trữ sinh quyển thế giới, thực trạng phát triển khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà, một số giải pháp phát triển du lịch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Hiện trạng và giải pháp phát triển du lịch tại khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà 

  1. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ phÇn më ®Çu 1.Lý do chän ®Ò tµi Con ng-êi chóng ta ®· tån t¹i vµ tiÕn ho¸ kh«ng ngõng trªn Tr¸i ®Êt h¬n 2 triÖu n¨m. Víi trÝ tuÖ vµ lao ®éng, loµi ng-êi ®· s¸ng t¹o ra mét nÒn v¨n minh ®éc nhÊt v« nhÞ trong vò trô. Thiªn nhiªn vµ con ng-êi ®· tån t¹i cïng nhau, cïng ®Êu tranh lÉn nhau trong cuéc chiÕn sinh tån qua chiÒu dµi lÞch sö tiÕn ho¸. Hai triÖu n¨m qua thiªn nhiªn ®· bao dung che chë cho loµi ng-êi chóng ta sinh s«i, ph¸t triÓn vµ trë thµnh b¸ chñ mu«n loµi. Con ng-êi víi trÝ tuÖ ph¸t triÓn v-ît bËc so víi c¸c loµi kh¸c trong sinh giíi ®· vµ ®ang thay ®æi Tr¸i ®Êt víi tèc ®é vò b·o. Hai triÖu n¨m tuæi loµi ng-êi ®· biÕn ®æi hoµn toµn hÖ sinh th¸i cña hµnh tinh. §ªm ®ªm nh×n tõ vò trô, tr¸i ®Êt vÉn lung linh ¸nh ®iÖn cña sù sèng v¨n minh. Khi mµ cuéc sèng hèi h¶ cña nÒn c«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn nh- vò b·o, ®« thÞ ho¸ ngµy cµng t¨ng, m«i tr-êng ®Êt, kh«ng khÝ, n-íc...bÞ « nhiÔm nghiªm träng trong khi ®ã cuéc sèng trong x· héi ngµy cµng ®-îc c¶i thiÖn v¨n minh h¬n. C¸c nhu cÇu cña con ng-êi vÒ vËt chÊt, tinh thÇn ngµy cµng cao khi b-íc vµo ng-ìng cöa cña thÕ kû 21. Con ng-êi ngµy cµng ph¶i ý thøc râ rµng h¬n vÒ vai trß, chøc n¨ng vµ tÇm quan träng cña thiªn nhiªn trong cuéc sèng hiÖn ®¹i, sèng th©n thiÖn, t«n träng thiªn nhiªn. §ã còng lµ lý do ®Ó tæ chøc UNESCO lu«n lu«n theo dâi, t×m hiÓu, lùa chän t«n vinh c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, gi¸o dôc c¶ vÒ gi¸ trÞ kinh tÕ cña c¸c c¶nh quan thiªn nhiªn ®Ó thõa nhËn x©y dùng thµnh nh÷ng khu di s¶n thiªn nhiªn thÕ giíi, KDTSQTG vµ ®©y lµ tµi s¶n quý gi¸ cña tõng vïng, tõng ®Þa ph-¬ng tõng quèc gia vµ cña thÕ giíi. T¹i ViÖt Nam, th¸ng 5/2009 KDTSQ Cï lao Chµm vµ Mòi Cµ Mau ®· chÝnh thøc n»m trong hÖ thèng KDTSQTG cña ViÖt Nam vµ thÕ giíi víi quyÕt ®Þnh c«ng nhËn cña tæ chøc V¨n ho¸ vµ Gi¸o dôc Liªn Hîp Quèc (UNESCO). Nh- vËy, cho ®Õn nay n-íc ta ®· cã 8 KDTSQ tõ Nam ra B¾c. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng trong thêi kú héi nhËp h-íng tíi t-¬ng lai. Tõ ®ã gãp phÇn SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 1
  2. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ x©y dùng, ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i tr-êng mét c¸ch bÒn v÷ng cho mét ®Êt n-íc ViÖt Nam më réng giao l-u víi b¹n bÌ, hoµ b×nh vµ æn ®Þnh. Thùc vËy, khi ®Õn víi ViÖt Nam lµ ®Õn víi mét ®Êt n-íc ®· ®-îc thiªn nhiªn ban tÆng c¶ mét mµu xanh biªng biÕc cña rõng vµ biÓn, mét ®Êt n-íc ®· ®-îc c¸c nhµ b¶o tån thiªn nhiªn thÕ giíi ca tông vµ c«ng nhËn lµ mét trong 16 quèc gia trªn thÕ giíi cã tÝnh ®a d¹ng sinh häc cao[11,8]. §©y lµ niÒm tù hµo kh«ng riªng ai mµ lµ niÒm vinh dù chung cho bÊt cø ai lµ ng-êi ViÖt. §Õn víi KDTSQTG C¸t Bµ lµ ®Õn víi mét vïng rõng nhiÖt ®íi tr¶i réng trªn d·y nói ®¸ v«i ®-îc bao bäc bëi vïng biÓn réng lín, cïng víi c¸c d¹ng rõng ngËp mÆn s×nh lÇy Èm -ít, víi hµng tr¨m hßn ®¶o lín nhá bao quanh. §Õn víi C¸t Bµ kh«ng chØ cã c¸c c¶nh quan hang ®éng hÊp dÉn du kh¸ch mµ ë ®©y cßn cã sù phong phó vÒ ®a d¹ng sinh häc cao. Mçi KDTSQ tån t¹i d-íi hÖ thèng quy ®Þnh cña quèc gia n¬i cã KDTSQ. KDTSQ ®-îc thµnh lËp ngoµi ý nghÜa b¶o tån nguån gen, ®¶m b¶o sù c©n b»ng hÖ sinh th¸i cßn mang chøc n¨ng du lÞch, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho céng ®ång ®Þa ph-¬ng gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng c-êng tiÒm n¨ng kinh tÕ cho khu vùc. Chñ tÞch huyÖn C¸t H¶i ¤ng Ph¹m Xu©n HoÌ kh¼ng ®Þnh “du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña huyÖn, c¸c m« h×nh bÒn v÷ng sÏ ®-îc huyÖn tËp trung -u tiªn ®Çu t- ph¸t triÓn song song víi khai th¸c b¶o tån khu sinh quyÓn”[12,14]. VËy thùc tr¹ng khai th¸c vµ ph¸t triÓn du lÞch t¹i KDTSQTG C¸t Bµ ra sao, nh÷ng g× ®· ®¹t ®-îc nh÷ng g× cßn tån t¹i, gi¶i gi¸p gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i ®ã?...XuÊt ph¸t tõ mong muèn lµm râ h¬n kiÕn thøc lý thuyÕt ®· häc, t×m hiÓu vÒ KDTSQ C¸t Bµ, t¸c gi¶ ®· lùa chän ®Ò tµi “HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ” T×m hiÓu vÒ du lÞch C¸t Bµ kh«ng ph¶i lµ ®Ò tµi míi, ®· ®-îc nhiÒu nhµ nghiªn cøu cïng c¸c nhµ chuyªn m«n t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸. Song víi tiÕp cËn riªng cña m×nh, t¸c gi¶ hy väng th«ng qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu nµy sÏ ®em l¹i mét c¸ch nh×n nhËn míi vÒ nh÷ng gi¸ trÞ cña KDTSQTG C¸t Bµ, ®ång thêi cã thÓ ®Ò xuÊt 1 sè ý t-ëng nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng du lÞch vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n trong t-¬ng lai. SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 2
  3. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ 2. Môc ®Ých nghiªn cøu - Nghiªn cøu qu¸ tr×nh C¸t Bµ ®-îc c«ng nhËn lµ khu DTSQTG vµ nguån tµi nguyªn du lÞch cña KDTSQ C¸t Bµ. - §¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng du lÞch t¹i khu DTSQTG C¸t Bµ còng nh- c¸c t¸c ®éng cña ho¹t ®éng du lÞch tíi c¶nh quan tµi nguyªn m«i tr-êng x· héi. - §-a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn ho¹t ®éng du lÞch sinh th¸i t¹i KDTSQTG C¸t Bµ. 3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - Kh«ng gian l·nh thæ nghiªn cøu: Khu vùc quÇn ®¶o C¸t Bµ - N¬i ®-îc c«ng nhËn lµ khu DTSQTG. - Thêi gian nghiªn cøu: §Ò tµi ®-îc thùc hiÖn vµ hoµn thµnh trong gian 03 th¸ng tõ th¸ng 04 ®Õn th¸ng 07 n¨m 2009. 4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ‟ Ph-¬ng ph¸p thu thËp, tæng hîp vµ xö lý sè liÖu Th«ng tin vÒ c¸c ®èi t-îng nghiªn cøu ®-îc thu thËp t- liÖu tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, ®-îc ph©n lo¹i so s¸nh vµ chän läc kü, ®-îc tËp hîp thµnh nh÷ng d÷ liÖu cã tÝnh hÖ thèng vµ ®¸ng tin cËy. ‟ Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra thùc ®Þa T¸c gi¶ trùc tiÕp ®Õn vµ kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i KDTSQ C¸t Bµ ®Ó câ nh÷ng nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ phôc vô ®Ò tµi. ‟ Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp, so s¸nh §©y lµ ph-¬ng ph¸p chÝnh ®-îc sö dông ®Ó xö lý t- liÖu sau khi thu thËp c¸c tµi liÖu vµ sè liÖu kh¸c nhau vµ tõ thùc tÕ. ‟ Ph-¬ng ph¸p b¶ng biÓu Trong kho¸ luËn ®· sö dông mét sè c¸c b¶ng biÓu nghiªn cøu. 5. Bè côc kho¸ luËn Kho¸ luËn gåm 97 trang, ngoµi phÇn më ®Çu, phÇn kÕt luËn, phô lôc, tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn ®-îc chia lµm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò vÒ khu DTSQ TG Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch khu DTSQTG C¸t Bµ Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 3
  4. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ phÇn néi dung Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò vÒ khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi 1.1T×m hiÓu vÒ khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi 1.1.1.Kh¸i niÖm vÒ khu dù tr÷ sinh quyÓn Kh¸i niÖm KDTSQ lần đầu tiªn được MAB đưa ra tại hội nghị khoa học “Sử dụng hợp lý vµ bảo tồn tài nguyªn của Sinh quyển” tổ chức tại Paris vào th¸ng 9/1968 với sự tham gia của 236 đại biểu đến tõ 63 nước và 88 ®¹i diện của c¸c tổ chức liªn chÝnh phủ và phi chÝnh phủ của nhiều ngành khoa học kh¸c nhau cïng c¸c nhà quản lý và ngoại giao. Sau này được gọi là “Hội nghị Sinh quyển” do UNESCO tổ chức với sự ủng hộ tÝch cực của Tổ chức Lương thực, Tổ chức Y tế thế giới, c¸c tổ chức bảo tồn và chương tr×nh sinh học quốc tế thuộc Hội đồng Khoa học Quốc tế (IBP/ICSU). KDTSQ lµ nh÷ng vïng bao gåm c¸c hÖ sinh th¸i trªn c¹n vµ vïng ven biÓn ®-îc thiÕt lËp nh»m ®Èy m¹nh c¸c gi¶i ph¸p b¶o tån vµ sö dông bÒn v÷ng tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc. C¸c KDTSQ ®ãng chøc n¨ng nh­ nh÷ng “ phßng thÝ nghiÖm cuéc sèng” dïng ®Ó thö nghiÖm vµ m« pháng ph­¬ng thøc qu¶n lý ®ång bé tµi nguyªn ®Êt, n-íc vµ ®a d¹ng sinh häc C¸c KDTSQ do ChÝnh phñ c¸c n-íc ®Ò xuÊt vµ ®-îc quèc tÕ c«ng nhËn do Tæ chøc Gi¸o dôc, Khoa häc vµ V¨n ho¸ cña Liªn Hîp Quèc (UNESCO) phª chuÈn trong khu«n khæ Ch-¬ng tr×nh Con ng-êi vµ Sinh quyÓn (MAB). 1.1.2.Chøc n¨ng cña KDTSQ Mçi khu DTSQ cã 3 chøc n¨ng chÝnh hç trî lÉn nhau: + Chøc n¨ng b¶o tån: Nh»m gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ sinh c¶nh, HST vµ tÝnh ®a d¹ng cña c¸c loµi vµ c¸c nguån gen. + Chøc n¨ng ph¸t triÓn: Nh»m hç trî c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ con ng-êi, ®¶m b¶o sù bÒn v÷ng vÒ mÆt v¨n ho¸ - x· héi vµ sinh th¸i. SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 4
  5. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ + Chøc n¨ng dÞch vô: Nh»m cung cÊp sù trî gióp cho viÖc tiÕn hµnh c¸c nghiªn cøu, ho¹t ®éng gi¸m s¸t, gi¸o dôc vµ trao ®æi th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò b¶o tån thiªn nhiªn vµ ph¸t triÓn ë møc ®é ®Þa ph-¬ng, quèc gia vµ toµn cÇu.[9,13]. 1.1.3.C¸c ph©n khu cña KDTSQ Về mặt ranh giới địa lý, mỗi kdtsq được phân chia thành 3 phân khu (vùng) chức năng hç trî cho nhau: vïng lâi, vïng ®Öm vµ vïng chuyÓn tiÕp. Trong ®ã, vïng lâi lµ vïng cã hÖ sinh th¸i nguyªn sinh, cã tÝnh ®a dạng sinh học cao và ®ược bảo vệ nghiªm ngặt. Vïng đệm thường bao gồm những sinh cảnh tự nhiªn đ· bị khai th¸c sử dụng (thứ sinh), tiếp gi¸p với vïng lâi, và cã thể cã một số cư d©n địa phương sinh sống và canh t¸c. Vïng chuyển tiếp là nơi cư d©n địa phương sinh sống, canh t¸c, sản xuất và hoạt động du lịch. Một số KDTSQ đồng thời cũng bao gồm cả VQG, vÝ dụ KDTSQ C¸t Bµ.[9,13]. 1.1.4.VÊn ®Ò thµnh lËp KDTSQ a. §iÒu kiÖn thµnh lËp KDTSQ §Ó ®-îc c«ng nhËn lµ KDTSQTG ®Þa ®iÓm ®ã ph¶i ®¶m b¶o ®-îc mét sè tiªu chÝ sau: ‟ DiÖn tÝch khu sinh quyÓn ®ñ lín. ‟ §a d¹ng vÒ hÖ sinh th¸i vµ nguån gen, bao gåm c¶ nh÷ng nguån gen quý hiÕm vµ c¸c hÖ sinh th¸i tiªu biÓu. Kh«ng gian ph©n bè c¸c HST cã ranh giíi tù nhiªn vµ ranh giíi hµnh chÝnh râ rµng víi c¸c hÖ bªn c¹nh nã vµ kh«ng cã c¸c tranh chÊp vÒ qu¶n lý ®Þa chÝnh ë khu vùc. ‟ Vïng ®Öm vµ vïng chuyÓn tiÕp ®ñ lín, cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cã ®ñ c¬ së vµ kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ m©u thuÉn lîi Ých sö dông gi÷a céng ®ång vµ chñ thÓ qu¶n lý. ‟ VÊn ®Ò d©n sè vµ m«i tr-êng ë ®ã ph¶i ®-îc qu¶n lý tèt, ch-a n¶y sinh c¸c bøc xóc. b. Nguån gèc cña viÖc thµnh lËp khu DTSQ N¨m 1968, t¹i “Héi nghÞ Sinh quyÓn” - lµ héi nghÞ liªn ChÝnh phñ ®Çu tiªn do UNESCO tæ chøc nh»m th¶o luËn vÒ sù hµi hoµ gi÷a b¶o tån vµ sö SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 5
  6. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ dông tµi nguyªn (còng lµ khëi ®iÓm cña ý t-ëng ph¸t triÓn bÒn v÷ng) ®· ®-a ra ®Ò xuÊt vÒ c¸c KDTSQ. Tõ ®Ò xuÊt nµy, ®Õn n¨m 1970, UNESCO ®· chÝnh thøc khëi x­íng ch­¬ng tr×nh “Con ng-êi vµ Sinh quyÓn” (MAB) nh»m x©y dùng m¹ng l-íi toµn cÇu c¸c KDTSQ trªn hành tinh Tr¸i ®Êt. §ến năm 1992, tại hội nghị Liªn Hîp Quèc về m«i trường và ph¸t triến tổ chức ở thành phố Rio de Janeiro (Braxin), c¸c nhà l·nh đ¹o, c¸c quốc gia trªn thế giới đ· thống nhất tiếp tục duy tr× và ph¸t triển chương tr×nh MAB, và đưa vào trong chương tr×nh nghị sự 21 như là một phần quan trọng của việc thực hiện c«ng ước đa dạng sinh học và c«ng ước thay đổi khÝ hậu. Mục đÝch của việc thành lập c¸c KDTSQ nhằm giải quyết một trong những th¸ch thức lớn nhất mà thế giới chóng ta ngày nay đang phải đối mặt, đã là: Làm thế nào để con người cã thể bảo tồn được tÝnh đa dạng của thực vật, động vật và vi sinh vật - những thành phần tự nhiªn cấu tạo nªn sinh quyển sống của chÝnh chóng ta? Làm thế nào để chóng ta cã thể duy tr× được c¸c HST tự nhiªn bền vững đồng thời đ¸p ứng được c¸c nhu cầu vật chất và thoả m·n c¸c mong muốn của con người trong hoàn cảnh d©n số ngày càng tăng? Làm thế nào dể chóng ta cã thể hài hoà giữa bảo tồn tài nguyªn thiªn nhiªn và sử dụng chóng một c¸ch bền vững? [9,14]. c. Môc ®Ých cña viÖc thµnh lËp KDTSQ Việc x©y dựng KDTSQ là nhằm giải quyết một trong những vấn đề thực tiễn quan trọng nhất mà con người đang đối mặt hiện nay: đã là làm thế nào để cã thể tạo nªn sự c©n bằng giữa bảo tồn đa dạng sinh học, c¸c nguồn tài nguyªn thiªn nhiªn với sự thóc đẩy ph¸t triển kinh tế - x· hội, duy tr× c¸c gi¸ trị văn ho¸ truyền thống đ¸p ứng nhu cầu ngày càng cao của con người. M« h×nh KDTSQ vừa cung cấp cơ sở lý luận vừa là c«ng cụ thực hiện chương tr×nh nghiªn cứu đa quốc gia về t¸c động qua lại giữa con người và sinh SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 6
  7. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ quyển. Về mặt phương ph¸p luận và c¸ch tiếp cận cơ bản, KDTSQ là: “Con người là một phần của sinh quyển”, là “C«ng d©n sinh th¸i”. “Sinh quyển” là thuật ngữ đ· trở nªn quen thuộc trong đời sống quốc tế hiện nay, nã được sử dụng rộng r·i. Tại hội nghị Thượng đỉnh Tr¸i đất về M«i trường tổ chức tại Stockholm, Thụy Điển năm 1972, cụm từ “Hội nghị Sinh quyển” thường được nhắc tới khi đ¸nh gi¸ c¸c vấn đề m«i trường một c¸ch bao qu¸t và toàn diện. C¸c nhà khoa học, nhà quản lý nhất trÝ với nhau rằng: việc sử dụng và bảo tồn tài nguyªn thiªn nhiªn phải đi đ«i với ph¸t triển kinh tế n©ng cao mức sống người d©n hơn là đối lập, cần khuyến khÝch những c¸ch tiếp cận nghiªn cứu và quản lý để đạt được mục tiªu này. Vào năm 1969, Ban Tư vấn Khoa học của MAB đ· đề xuất việc thành lập mạng lưới hợp t¸c trªn toàn thế giới, bao gồm cả c¸c VQG, KDTSQ và c¸c h×nh thức bảo tồn kh¸c phục vụ cho c«ng t¸c bảo tồn cũng như đẩy mạnh c¸c c«ng tr×nh nghiªn cứu, gi¸o dục và đào tạo. C¸c chức năng cơ bản của mạng lưới này bao gồm: đãng gãp vào việc bảo tồn đa dạng di truyền, loài, HST và duy tr× đa dạng sinh học (chức năng bảo tồn); tạo điều kiện cho c¸c hoạt động nghiªn cứu và gi¸m s¸t, gi¸o dục và trao đổi th«ng tin giữa c¸c địa phương, quốc gia và quốc tế về bảo tồn và ph¸t triển bền vững (chức năng hỗ trợ); kết hợp chặt chẽ giữa bảo vệ m«i trường và ph¸t triển kinh tế n©ng cao mức sống người d©n và đ©y cũng chÝnh là nh©n tố cơ bản đảm bảo cho sự thành c«ng của c«ng t¸c bảo tồn (chức năng ph¸t triển). Như vậy, KDTSQ sẽ là phßng thÝ nghiệm sống cho việc nghiªn cứu, gi¸o dục, đào tạo và gi¸m s¸t c¸c HST, đem lại lợi Ých cho cộng đồng cư d©n địa phương, quốc gia và quốc tế. 1.1.5. TÇm quan träng cña khu dù tr÷ sinh quyÓn Áp lực từ c¸c hoạt động kinh tế do phải đ¸p ứng nhu cầu ph¸t triển của đất nước, c¸c vấn đề m«i trường đang trở nªn nghiªm trọng đối với c¸c nguồn tài nguyªn, đặc biệt là đất và nước, làm giảm đi nhanh chãng số loài động thực vật, cảnh quan và c¸cHST. Sự suy giảm đã diễn ra rất ®a dạng và sự suy SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 7
  8. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ giảm đa dạng sinh học lại đang t¸c động trở lại đối với cuộc sống hàng ngày của người d©n như khan hiếm lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, nguyªn liệu cho c«ng nghiệp, x©y dựng... Vai trß của đa dạng sinh học trong cuộc sống của con người là kh«ng thể thay thế được nhất là đối với c¸c hoạt động gi¸o dục, nghiªn cứu khoa học. C¸c vïng lâi và vïng đệm của c¸c KDTSQ đang được xem như c¸c phßng thÝ nghiệm sống về đa dạng sinh học cho c¸c vïng địa lý sinh học chÝnh trong nước và quốc tế. C¸c KDTSQ đang gãp một phần quan trọng trong sự c©n bằng sinh th¸i như hạn chế xãi lở, làm cho ®ất ®ai màu mỡ, ®iều hoà khÝ hậu, hoàn thiện c¸c chu tr×nh dinh dưỡng, hạn chế « nhiễm nước và kh«ng khÝ và cßn nhiều chức năng kh¸c nữa. Mỗi KDTSQ là địa điểm lý tưởng cho c¸c đề tài nghiªn cứu về cấu tróc và động th¸i c¸c HST tự nhiªn, đặc biệt là ở c¸c vïng lâi. Là đối tượng cho việc so s¸nh c¸c HST tự nhiªn với c¸c HST bị biến đổi do c¸c t¸c động của con người. C¸c nghiªn cứu này cã thể tiến hành theo dâi trong một thời gian dài trªn cơ sở c¸c trạm gi¸m s¸t cho phÐp c¸c nhà khoa học thấy được những thay đổi theo thời gian cũng như c¸c thay đổi hiện nay đang diễn ra trong nước và quốc tế. Qua đã cã những giải ph¸p thÝch hợp nhằm khắc phục. Việc thành lập c¸c KDTSQ rất cã lợi đối với con người. Người d©n sống trong c¸c KDTSQ vẫn được phÐp duy tr× c¸c hoạt động truyền thống của mình để tạo nguồn thu nhập hàng ngày qua việc sử dụng các biện pháp kỹ thuật bền vững về môi trường và văn hoá. Các biện pháp kỹ thuật và canh tác truyền thống có một ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc bảo tồn các loài sinh vật bản địa, đó chính là kho lưu trữ nguồn vốn gen di truyền phục vụ cho công tác chọn giống và di sản di truyền cho các thế hệ mai sau. Theo các nhà khoa học, các KDTSQ đang tạo điều kiện dễ dàng cho việc trao đổi kinh nghiệm và chia sẻ kiến thức về phát triển bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên trên trái đất. Mục đích chính của các KDTSQ là nghiên cứu và tìm ra các giải pháp sử dụng đất giúp cho việc nâng cao mức sống cho người dân mà không gây hại đến môi trường. Các KDTSQ cũng là nơi chia sẻ SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 8
  9. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm ở các qui mô quốc gia, khu vực và quốc tế. Đồng thời, các KDTSQ đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác trong việc giải quyết các vấn đề quản lý tài nguyên thiên nhiên. Đây là điểm hẹn lý tưởng cho các nhà khoa học, các cán bộ quản lý, các nhà tổ chức, các cá nhân muốn gặp gỡ, trao đổi về các giải pháp trong một cơ chế điều hành thống nhất. Các KDTSQ là những mô hình tốt cần được nhân lên ở nhiều nơi. 1.2. Danh s¸ch c¸c khu dù tr÷ sinh quyÓn t¹i ViÖt Nam 1.2.1.Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ ,2000. KDTSQ này có tên đầy đủ là KDTSQ rừng ngập mặn Cần Giờ, thuộc t.p Hồ Chí Minh (tp.HCM), được UNESCO công nhận vào ngày 21/01/2000, tổng diện tích trên 71 ngàn ha, dân số hơn 57 ngàn người. Cánh rừng này được giới chuyên môn đánh giá là rừng ngập mặn đẹp nhất Đông Nam Á được khôi phục sau khi bị chất độc hóa học hủy diệt gần như toàn bộ trong thời gian chiến tranh. Tên cũ của rừng là rừng cấm Quảng Xuyên - Cần Giờ. KDTSQ Cần Giờ cách tp.HCM 30 - 40km đường chim bay, đây được coi là “lá phổi xanh của thành phố” bởi có chức năng điều hòa không khí, giảm ô nhiễm và hấp thu CO2 do các hoạt động công nghiệp thải ra từ tp.HCM. KDTSQ Cần Giờ có vùng lõi 4.721 ha, vùng đệm hơn 37 ngàn ha. Còn lại là vùng chuyển tiếp có diện tích hơn 29 ngàn ha 1.2.2.Khu dự trữ sinh quyển Cát Tiên,2001 KDTSQ Cát Tiên, thuộc các tỉnh Đồng Nai, Bình phước, Lâm Đồng và Đắc Lắc, được UNESCO công nhận ngày 10/11/2001, tổng diện tích gần 729 ngàn ha. Đây là một khu rừng mưa ẩm nhiệt đới cuối cùng còn sót lại ở miền Nam nước ta, với rất nhiều loài động thực vật quí hiếm đang bị đe dọa tuyệt chủng, đặc biệt là loài tê giác một sừng (Rhinoceros sondaicus). Các HST ở đây cung cấp rất nhiều dịch vụ sinh thái trong đó phải kể đến chức năng điều hòa nước vùng thượng nguồn sông Đồng Nai, cung cấp nước ngọt vào mùa SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 9
  10. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ khô và khống chế ngập lụt vào mùa mưa cho cả một vùng rộng lớn Đông Nam bộ, kể cả T.P Hồ Chí Minh. Vùng lõi của KDTSQ có diện tích gần 74 ngàn ha, là vùng lõi của Vườn quốc gia Cát Tiên, vùng đệm có diện tích trên 251 ngàn ha vµ trên 403 ngàn ha vùng chuyển tiếp Đến nay, đa dạng sinh học của Cát Tiên vẫn chưa xác định hết, công việc này vẫn còn đang tiếp tục. Đến nay các nhà khoa học đã công bố 77 loài thú, 318 loài chim, 58 loài bò sát, 28 loài lưỡng cư và 130 loài cá, trong đó nhiều loài có nguy cơ bị tuyệt chủng như voi châu Á (Elephas maximus), tê giác một sừng (Rhinoceros sondaicus), heo rừng (Sus scrofa), bò tót, voọc vá chân đen ( Pygathrix nigripes), vượn đen má hung (Hylobates gabriellae)… 1.2.3.Khu dự trữ sinh quyển Châu thổ sông Hồng,2004 Tên chính thức là KDTSQ đất ngập nước ven biển liên tỉnh châu thổ sông Hồng, thuộc 5 huyện Thái Thụy, Tiền Hải (Tỉnh Thái Bình); Giao Thủy, Nghĩa Hưng (Tỉnh Nam Định) và Kim Sơn (Tỉnh Ninh Bình). Khu DTSQ châu thổ sông Hồng được UNESCO công nhận vào ngày 2/12/2004. Tổng diện tích của khu DTSQ này lớn hơn 105 ngàn ha, vùng lõi có diện tích hơn 14 ngàn ha, vùng đệm gần 37 ngàn ha, vùng chuyển tiếp trên 54 ngàn ha, có số dân trên 128 ngàn người. Đây là KDTSQ liên tỉnh bao gồm cả Vườn quốc gia Xuân Thuỷ, khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải và các vùng phụ cận, khu Ramsar Xuân Thuỷ. Đây là khu Ramsar được công nhận vào năm 1989, là khu đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam tính đến thời điểm này. Ramsar là tên Công ước bảo vệ những vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế, đặc biệt là nơi cư trú của những loài chim nước, do các nước tham gia ký tại tp. Ramsar, Cộng hoà Hồi giáo Iran. Xuân Thuỷ cũng là khu Ramsar đầu tiên của Đông Nam Á và thứ 50 của thế giới. SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 10
  11. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ KDTSQ này hiện đang lưu giữ những giá trị đa dạng sinh học phong phú với các loài quý hiếm và có tầm quan trọng quốc tế. Các công trình nghiên cứu đã công bố khoảng 200 loài chim, trong đó có gần 60 loài chim di cư, hơn 50 loài chim nước. Nhiều loài quý hiếm được ghi trong sách đỏ thế giới như: cò thìa (Platalea minor), mòng bể (Larus ichthyaetus), rẽ mỏ thìa (Tringa orchropus), cò trắng bắc (Egretta eulophotes),... Sinh cảnh đặc sắc nơi đây là những cánh rừng ngập mặn rộng hàng ngàn ha, đầm lầy mặn, bãi bồi ven biển và cửa sông. 1.2.4.Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà, 2004 (Xem chi tiÕt ë ch-¬ng II) 1.2.5.Khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang, 2006 KDTSQ Kiên Giang có ba vùng lõi thuộc các VQG U Minh Thượng, VQG Phú Quốc, và rừng phòng hộ ven biển Kiên Lương - Kiên Hải. So với 4 KDTSQ được công nhận trước đó, KDTSQ Kiên Giang có phần đa dạng hơn về cảnh quan cũng như HST. Tổng diện tích chính xác của KDTSQ Kiên Giang là 1.118.105 ha, lớn nhất trong số các KDTSQ thế giới tại Việt Nam hiện nay. Về cảnh quan bao gồm các mẫu cảnh quan tiêu biểu và độc đáo là rừng tràm (Melaleuca) trên đất than bùn khu vực U Minh Thượng; khu vực đảo Phú Quốc có nhiều sông suối, các bãi tắm chạy dài dọc bờ biển; khu vực Kiên Lương ‟ Kiªn Hải với hơn 30% diện tích là đồi núi và hải đảo, còn lại là rừng ngập mặn ven biển và rừng tràm ngập nước theo mùa vùng Tứ giác Long Xuyên. KDTSQ Kiên Giang là nơi tập trung nhiều HST rừng nhiệt đới như: HST rừng nguyên sinh và rừng thứ sinh, HST rừng trên núi đá, HST rừng ngập chua phèn, HST rừng ngập mặn, HST rạn san hô - cỏ biển. 1.2.6.Khu dự trữ sinh quyển miền tây Nghệ An, 2007 Đây là KDTSQ lớn nhất Việt Nam, có giá trị về khoa học, môi trường, văn hóa, nhân văn cần được bảo tồn và phát triển. KDTSQ Nghệ An có diện SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 11
  12. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ tích 1.303.285ha, thuộc địa bàn 9 huyện: Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Thanh Chương, Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Quế Phong, Tân Kỳ, Anh Sơn. Trong đó VQG Pù Mát làm trung tâm. Nơi đây đang lưu giữ nhiều nguồn gen quý về động, thực vật. VQG Pù Mát có đầy đủ đại diện của 4/5 lớp quần hệ (rừng thưa, rừng kín, cây bụi và cây thảo). Trong số gần 2.500 loài thực vật bậc cao có mặt tại khu vực này, thì có gần 2.000 loài thuộc nhóm chồi trên mặt đất chiếm tỷ lệ 74%, là yếu tố chủ đạo cấu thành nên HST rừng nhiệt đới và á nhiệt đới gió mùa ở Việt Nam. Khu hệ động vật hiện có 130 loài thú lớn, nhỏ, 295 loài chim, 54 loài lưỡng cư và bò sát, 84 loài cá, 39 loài dơi (có những loài chỉ có duy nhất ở Việt Nam và Đông Bắc Thái Lan). Điểm đặc biệt là nơi đây có đặc trưng văn hóa - nhân văn nổi bật của cộng đồng người Thái, với những giá trị bản địa sâu sắc và không thể bỏ qua giá trị cội nguồn của tộc người Ơ Đu có dân số ít nhất trong 54 dân tộc anh em của cộng đồng dân cư Việt Nam. 1.2.7.Khu dù tr÷ sinh quyÓn Cï lao Chµm Ngµy 26/5/2009, Uû ban ®iÒu phèi quèc tÕ ch-¬ng tr×nh Con ng-êi vµ Sinh quyÓn thÕ giíi ®· chÝnh thøc ®-a Cï lao Chµm (Héi An, Qu¶ng Nam) vµ mòi Cµ Mau (Cµ Mau) vµo danh s¸ch KDTSQTG. QuyÕt ®Þnh trªn ®-îc ®-a ra trong ngày thø hai kú häp thứ 21 cña MAB t¹i Jeju (Hàn Quèc). Cï lao Chàm và mòi Cà Mau ®-îc c«ng nhËn víi tÝnh ®Æc h÷u hiÕm cã. Cï lao Chàm là một quần ®¶o gồm 8 đảo lớn nhỏ nằm trªn khu vực biển cã diện tÝch 15 km2 thuộc x· đảo T©n Hiệp (TP Hội An - Quảng Nam), ph©n bè theo h×nh c¸nh cung c¸ch Hội An 19 km. Cï lao Chàm cã trªn 1.500ha rừng tự nhiªn và 6.700ha mặt nước, được đ¸nh gi¸ là nơi cã sự đa dạng sinh học hiếm cã trªn thế giới. Trong đã, đảo lớn nhất là Hßn Lao. SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 12
  13. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ Víi kho¶ng 3.000 d©n sinh sèng, KDTSQ Cï lao Chàm réng gÇn 40.000ha, ®-îc khoanh vïng ®Õn tËn khu ®« thÞ cæ Héi An víi m« h×nh sinh quyÓn - con ng-êi ‟ v¨n hãa. Theo c¸c nhà ®Þa chÊt, Cï lao Chàm là phÇn kÐo dài vÒ phÝa §«ng Nam cña khèi ®¸ granit B¹ch M· - H¶i V©n ‟ S¬n Trà, h×nh thành c¸ch ®©y kho¶ng 230 triÖu n¨m. Kho¶ng 3.000 n¨m tr-íc, Cï lao Chàm ®· cã c- d©n cæ sinh sèng. Trong diÔn tr×nh lịch sö, n¬i ®©y cßn rÊt nhiÒu di tÝch thuéc c¸c hÖ v¨n hãa Sa Huúnh, Champa, §¹i ViÖt chøng minh mèi quan hÖ giao l-u gÜ-a Cï lao Chàm víi c¸c n-íc trong khu vùc và là ®iÓm dừng ch©n cña th-¬ng thuyÒn c¸c n-íc trªn hành tr×nh “Con ®-êng t¬ lôa” trªn biÓn. HiÖn Cï lao Chàm cã 135 loài san h«, trong ®ã cã 6 loài lÇn ®Çu tiªn ®-îc ghi nhËn ë vïng biÓn ViÖt Nam. Theo c¸c nhà khoa häc, Cï lao Chàm cã 947 loài sinh vËt sèng trªn c¸c vïng n-íc quanh ®¶o, trong ®ã cã 178 loài sinh vËt biÓn, h¬n 50 lo¹i c¸, 56 loài th©n mÒm nh- èc, ngäc trai, nhiÒu lo¹i n»m trong s¸ch ®á cña ViÖt Nam. 1.2.8.Khu dù tr÷ sinh quyÓn Mòi Cµ Mau KDTSQ Mòi Cà Mau ®-îc ®Ò cö víi quy m« 371.506 ha víi 3 vïng: Vïng lâi 17.329ha, vïng ®Öm 43.309ha và vïng chuyÓn tiÕp 310.868ha. Vïng Mòi Cà Mau cã 4 ®Æc tr-ng sinh th¸i chÝnh: HÖ thèng diÔn thÕ nguyªn sinh trªn ®Êt b·i båi; hÖ thèng chuyÓn tiÕp c¸c HST ®Æc tr-ng tõ rõng ngËp mÆn sang rõng tràm ngËp n-íc ngät theo mïa; là vïng b·i ®Î và nu«i d-ìng con non c¸c loài thuû h¶i s¶n cho c¶ vïng biÓn réng lín (kÓ c¶ vÞnh Th¸i Lan) và n¬i l-u dÊu tÝch c- d©n ®Çu tiªn cña ng-êi d©n di c- tõ c¸c vïng miÒn kh¸c trong c¶ n-íc. Do nh÷ng ®Æc tr-ng trªn, nªn t¹i vïng ®Êt này cã nhiÒu vïng sinh quyÓn ®éc ®¸o: T¹i VQG §Êt Mòi (huyÖn Ngäc HiÓn) cã 13 loài thó (trong ®ã cã 2 loài n»m trong S¸ch §á thÕ giíi là khØ ®u«i dài Macaca tasciculalis và Cà Khu Truchypithcus Cristatus) và 4 loài cã trong S¸ch §á ViÖt Nam. Ngoài ra cã 74 loài chim thuéc 23 hä; cã 28 loài chim di tró tõ c¸c SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 13
  14. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ n¬i trªn thÕ giíi trong ®ã cã nhiÒu loài thuéc lo¹i quý hiÕm. VQG U Minh H¹ (huyÖn U Minh) còng là n¬i b¶o tån than bïn víi quy m« trªn 6.000ha. T¹i ®©y cã 58 loài thuéc 21 hä chim, trong ®ã cã nhiÒu lo¹i quý hiÕm; cã 26 lo¹i thuéc 12 loài bß s¸t trong ®ã cã 7 lo¹i cã trong S¸ch §á ViÖt Nam và 2 lo¹i cã trong S¸ch §á thÕ giíi. N¬i ®©y hiÖn cã 15 lo¹i thó thuéc 9 hä víi 3 loài cã trong S¸ch §á ViÖt Nam và 1 loài cã trong S¸ch §á thÕ giíi. T¹i ®©y cã rõng ngËp mÆn gi¸ trÞ lín nhÊt ViÖt Nam gåm h¬n 100 loài ®éng vËt quý hiÕm. GÇn ®©y nhiÒu loài chim quý ®· xuÊt hiÖn trë l¹i, t¹o thành v-ên chim lín ë mòi Cà Mau, trong ®ã cã nhiÒu loài nh- sen, chàng bÌ và diÖc mãc ®· v¾ng bãng hàng chôc n¨m qua. 1.3.Qu¸ tr×nh c«ng nhËn khu DTSQ C¸t Bµ Tõ n¨m 2002, víi sù hç trî vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña Së du lÞch H¶i Phßng, ba tæ chøc c¬ quan lµ Ph©n viÖn H¶i D-¬ng häc H¶i Phßng (HIO), héi ®éng vËt häc b¶o tån c¸c loµi vµ c¸c quÇn thÓ sinh vËt (ZSCSP), tæ chøc nghiªn cøu khu hÖ ®éng vËt vµ khu hÖ thùc vËt quèc tÕ (FFI) ®· lËp mét b¸o c¸o tr×nh lªn c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó ®Ò nghÞ xÐt duyÖt quÇn ®¶o C¸t Bµ trë thµnh KDTSQ. §Ò ¸n ®Ò nghÞ c«ng nhËn KDTSQ C¸t Bµ ®-îc thµnh phè x©y dùng tõ n¨m 2002. Lý do cña viÖc x©y dùng ®Ò ¸n nµy ®· ®-îc Së du lÞch thµnh phè nªu ra mét c¸ch cô thÓ mang tÇm chiÕn l-îc vµ cã ý nghÜa thiÕt thùc. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia C¸t Bµ lµ n¬i cã tiÒm n¨ng ®a d¹ng sinh häc cao (víi 2320 loµi ®éng thùc vËt) VQG C¸t Bµ ®-îc thµnh lËp tõ n¨m 1986 ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc b¶o tån nguån gen quý hiÕm cña khu vùc. Tuy nhiªn nÕu chØ dõng l¹i ë møc ®é vµ ph¹m vi cña VQG th× ch-a t-¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vÒ tµi nguyªn vµ sinh th¸i cña C¸t Bµ. NÕu C¸t Bµ ®-îc c«ng nhËn lµ KDTSQ th× n¬i ®©y sÏ thùc sù trë thµnh trung t©m b¶o tån nguån gen, c©n b»ng HST vµ trë thµnh mét trung t©m du lÞch lín cña thµnh phè vµ cña vïng. Ngµy 29/5/2002, ®Ò ¸n nµy ®-îc UBND Thµnh phè H¶i Phßng häp th«ng qua. VÊn ®Ò x©y dùng ®Ò ¸n nh»m ®-a KDTSQ C¸t Bµ trë thµnh 1 thµnh viªn cña c¸c KDTSQTG l¹i tiÕp tôc ®-îc ®Æt ra cho c¸c bé ngµnh. NhËn thøc SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 14
  15. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ râ nh÷ng tiÒm n¨ng sinh th¸i ®Æc biÖt cña khu dù tr÷ nµy, ®Ò ¸n ®· nhËn ®-îc sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, c¸c nhµ khoa häc trong n-íc vµ quèc tÕ cïng víi ý kiÕn tham gia cña nhiÒu bé ngµnh liªn quan. N¨m 2003, ®Ò ¸n ®-îc bæ sung hoµn chØnh tr×nh Thñ t-íng ChÝnh Phñ th«ng qua ®Ó UNESCO ViÖt Nam vµ MAB ViÖt Nam tr×nh UNESCO thÕ giíi c«ng nhËn. Trong khi ®ã sau mét sè lÇn th¶o luËn, trao ®æi vµ thèng nhÊt ý kiÕn, ngµy 6/4/2004 t¹i H¶i Phßng, Bé n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n chÝnh thøc bµn giao VQG C¸t Bµ cho UBND Thµnh phè H¶i Phßng qu¶n lý theo quyÕt ®Þnh cña thñ t-íng ChÝnh Phñ. §©y lµ c¬ héi tèt ®Ó H¶i Phßng huy ®éng, thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t- ph¸t triÓn v-ên, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ò nghÞ UNESCO công nhËn C¸t Bµ lµ KDTSQTG thuéc hÖ thèng khu b¶o tån thiªn nhiªn ViÖt Nam. T¹i kú häp thø 18 cña Héi ®ång quèc tÕ vÒ phèi hîp ch-¬ng tr×nh Con ng-êi vµ Sinh quyÓn(MAB) cña UNESCO ngµy 2/12/2004, quÇn ®¶o C¸t Bµ cña ViÖt Nam lµ 1 trong 19 vÞ trÝ ®Þa h×nh míi thuéc 13 n-íc ®-îc ®-a vµo hÖ thèng dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi cña UNESCO. Víi quyÕt ®Þnh nµy quÇn ®¶o C¸t Bµ lµ KDTSQTG thø 4 cña n-íc ta ®ùoc c«ng nhËn hoµn toàn xøng ®¸ng lµ mét khu b¶o vÖ tù nhiªn nh»m dù tr÷ vèn gen, loµi vµ HST cho toµn bé sinh quyÓn, kÕt hîp ®-îc mét c¸ch hµi hoµ lîi Ých ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi - v¨n ho¸ cña con ng-êi. Nh- vËy ph¶i mÊt 2 n¨m ®Ò ¸n KDTSQ C¸t Bµ míi ®-îc ChÝnh phñ ViÖt Nam phª duyÖt vµ UNESCO chÝnh thøc c«ng nhËn. SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 15
  16. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ TiÓu kÕt ch-¬ng 1: Tựu chung lại, KDTSQ sÏ lµ phòng thÝ nghiÖm sèng cho viÖc nghiªn cøu, gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ gi¸m s¸t c¸c HST, ®em l¹i lîi Ých céng ®ång cho c- d©n ®Þa ph-¬ng, quèc gia vµ quèc tÕ. Cho ®Õn nay ViÖt Nam cã 8 KDTSQTG. Mçi KDTSQ cña ViÖt Nam cã nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc tr-ng vµ gi¸ trÞ riªng. KDTSQ lµ hÖ thèng nh÷ng vïng cã HST trªn c¹n, HST ven biÓn, c¸c HST biÓn hoÆc kÕt hîp cña tÊt c¶ nh÷ng thµnh phÇn ®ã. NÕu nh- CÇn Giê lµ vïng ngËp mÆn cöa s«ng, C¸t Tiªn lµ vïng rõng trªn c¹n, th× C¸t Bµ lµ héi tô ®Çy ®ñ c¶ rõng m-a nhiÖt ®íi trªn ®¶o ®¸ v«i, rõng ngËp mÆn, c¸c r¹n san h«, th¶m rong cña biÓn vµ ®Æc biÖt lµ hÖ thèng hang ®éng, tïng ¸ng. Cã thÓ nãi, quÇn ®¶o C¸t Bµ lµ héi tô ®Çy ®ñ c¸c HST tiªu biÓu nhÊt cña ViÖt Nam. Cã 2 lÜnh vùc cã tiÒm n¨ng lín t¹i KDTSQ C¸t Bµ lµ ph¸t triÓn thuû h¶i s¶n vµ du lÞch trong ®ã c«ng t¸c ph¸t triÓn du lÞch mang ý nghÜa x· héi cao, cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi KDTSQ. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy ®Ò ¸n KDTSQ C¸t Bµ ®· ®Ò xuÊt mét ý t-ëng ®-îc giíi chuyªn m«n trong n-íc vµ quèc tÕ ®¸nh gi¸ cao ®ã lµ m« h×nh: Dïng c¸c ho¹t ®éng du lÞch nh- mét ®éng th¸i tÝch cùc trong khai th¸c vµ b¶o vÖ KDTSQ. Do ®ã c¸c ho¹t ®éng du lÞch cÇn ®-îc tÝnh to¸n kü vµ thùc hiÖn bµi b¶n trªn c¬ së ®¸p øng nh÷ng quy ®Þnh nghiªm ngÆt trong c«ng t¸c b¶o tån vµ khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng mµ KDTSQ mang l¹i. SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 16
  17. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ Ch-¬ng 2:HiÖn tr¹ng khai th¸c tµi nguyªn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ 2.1.§iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn du lÞch thiªn nhiªn cña KDTSQTG C¸t Bµ 2.1.1.VÞ trÝ ®Þa lý vµ ph©n vïng chøc n¨ng Ngµy ®-îc UNESCO c«ng nhËn: 2/12/2004. Sè d©n: 10.673 ng-êi (n¨m 2004) KDTSQTG C¸t Bµ n»m trong kho¶ng to¹ ®é: VÜ ®é b¾c: 20°42’40” - 20°52’45” Kinh ®é ®«ng: 106°54’11” - 107°07’05” To¹ ®é trung t©m lµ: 20°47’42” vÜ ®é b¾c, 107°00’38” kinh ®é ®«ng. KDTSQ C¸t Bµ bao gåm phÇn lín quÇn ®¶o C¸t Bµ, c¸ch néi thµnh H¶i Phßng 45km vÒ phÝa ®«ng, c¸ch thµnh phè H¹ Long 25km vÒ phÝa nam, tæng diÖn tÝch 26.240ha, trong ®ã 17.000ha ®¶o, 92.000ha mÆt n-íc biÓn. KDTSQTG C¸t Bµ chia thµnh 3 khu vùc chÝnh: vïng lâi, vïng ®Öm, vïng chuyÓn tiÕp n»m liÒn kÒ víi nhau rÊt thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý thèng nhÊt, n»m trän vÑn trong mét kh«ng gian cña hßn ®¶o lín nhÊt trong hÖ thèng ®¶o vïng biÓn B¾c bé ViÖt Nam vµ do UBND huyÖn C¸t H¶i qu¶n lý. a.Vïng lâi: §©y lµ vïng kh«ng cã t¸c ®éng cña con ng-êi, trõ c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ gi¸m s¸t, cã thÓ duy tr× mét sè ho¹t ®éng truyÒn thèng cña ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng cho phï hîp. NhiÖm vô chÝnh cña vïng lâi lµ b¶o tån HST tù nhiªn cßn t-¬ng ®èi nguyªn vÑn, b¶o tån c¸c nguån gen ®éng, thùc vËt quÝ hiÕm, c¸c loµi ®Æc h÷u cña KDTSQ (kim giao, voäc ®Çu vµng, tu hµi, c¸ heo, chim cao c¸t…); b¶o vÖ c¶nh quan thiªn nhiªn, c¸c di tÝch kh¶o cæ vµ v¨n ho¸ lÞch sö. KDTSQTG C¸t Bµ cã 2 vïng lâi (Coze zone-C) + Vïng lâi 1: n»m ë phÝa ®«ng nam cã diÖn tÝch 6.900 ha, trong ®ã 5.300 ha thuéc phÇn ®¶o, 1.600 ha thuéc phÇn biÓn (C1). SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 17
  18. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ Vïng lâi 1 lµ phÇn chÝnh cña VQG C¸t Bµ bao gåm: khu rõng nguyªn sinh, rõng ngËp n-íc trªn nói, rõng kim giao, khu vùc c©y gç nhá, c©y bôi vµ d©y leo rËm trªn nói ®¸ v«i thuéc trung t©m C¸t Bµ. Khu vùc cã 40% c¸ thÓ Voäc sinh sèng vµ c¸c HST tïng, ¸ng, r¹n san h« thuéc vïng lâi hiÖn nay cña rõng Quèc gia C¸t Bµ (lo¹i trõ khu hµnh chÝnh VQG, thung lòng vµ lµng ViÖt H¶i). Vïng lâi 1 cã chøc n¨ng lµ khu b¶o tån thiªn nhiªn, ®-îc Nhµ N-íc thµnh lËp ngµy 31 th¸ng 3 n¨m 1986, theo quyÕt ®Þnh sè 76/H§-BT cña Héi §ång Bé tr-ëng nay lµ ChÝnh Phñ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Tr-íc n¨m 1986 khu vùc nµy lµ rõng nói, cã nhiÒu lo¹i ®éng thùc vËt phong phó, lµ n¬i ®a d¹ng HST tiªu biÓu rõng ViÖt Nam. §· cã nh÷ng c«ng tr×nh kh¶o s¸t, nghiªn cøu cña nhiÒu c¬ quan, tæ chøc trong n-íc vµ quèc tÕ. §Õn nay vïng nµy vÉn thùc hiÖn ®-¬c chøc n¨ng chÝnh lµ khu b¶o tån nhiÒu quü gen quý hiÕm, b¶o tån ®a d¹ng sinh häc. + Vïng lâi 2: N»m ë phÝa T©y ‟ B¾c ®¶o C¸t Bµ víi diÖn tÝch mÆt ®Êt 1.200 ha vµ diÖn tÝch mÆt n-íc 400 ha thuéc ®Þa phËn x· Gia LuËn tiÕp gi¸p víi x· Phï Long. Nã bao gåm b¸n ®¶o Hang C¸i vµ mét sè hßn ®¶o nhá phô cËn (lo¹i trõ thung lòng vµ lµng Gia LuËn). N¬i ®©y lµ khu vùc nói cao, ®Þa h×nh hiÓm trë, ®a d¹ng hÖ sinh häc, Ýt cã sù can thiÖp cña con ng-êi, thuËn tiÖn cho viÖc b¶o vÖ nghiªm ngÆt vµ qu¶n lý, cßn lµ n¬i cã 30% c¸ thÓ voäc hiÖn ®ang c- tró. b.Vïng ®Öm: Lµ vïng tiÕp gi¸p víi vïng lâi, cã thÓ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, nghiªn cøu, gi¸o dôc vµ gi¶i trÝ nh-ng kh«ng ¶nh h-ëng ®Õn môc ®Ých b¶o tån trong vïng lâi. KDTSQ C¸t Bµ cã 2 vïng ®Öm (Buffer zone ‟ B) +Vïng ®Öm khu trung t©m (Vïng ®Öm ViÖt H¶i) cã diÖn tÝch 141 ha, n»m trong vïng lâi 1, gåm thung lòng vµ lµng XÝnh x· ViÖt H¶i, toµn mÆt ®Êt (B2). +Vïng ®Öm tiÕp gi¸p : bao quanh c¶ hai vïng lâi cã diÖn tÝch 7.600 ha. Trong ®ã cã 4.800 ha phÇn ®¶o vµ 2.800 ha phÇn biÓn (B1). SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 18
  19. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ §©y lµ vïng cã chøc n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ t¨ng thu nhËp cho ng-êi d©n, trî gióp cho c«ng t¸c b¶o tån vïng lâi. NhiÖm vô chÝnh cña vïng ®Öm bao gåm: Phôc håi HST rõng t¹i nh÷ng ®iÓm ®· bÞ t¸c ®éng, phôc håi c¸c loµi ®éng thùc vËt b¶n ®Þa. TriÓn khai nghiªn cøu khoa häc c¬ b¶n vµ ¸p dông thùc tÕ phôc vô yªu cÇu b¶o tån. Cung cÊp c¸c dÞch vô nghiªn cøu khoa häc, tuyªn truyÒn, gi¸o dôc kÕt hîp víi dÞch vô du lÞch sinh th¸i. Phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng c¸c tØnh b¹n, ®Æc biÖt lµ Qu¶ng Ninh x©y dùng kÕ ho¹ch tæng thÓ liªn vïng trong qu¶n lý vïng ®Öm cho du lÞch sinh th¸i trong ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng. c.Vïng chuyÓn tiÕp Vïng chuyÓn tiÕp cßn ®-îc gäi lµ vïng ph¸t triÓn bÒn v÷ng, n¬i céng t¸c cña c¸c nhµ khoa häc, nhµ qu¶n lý vµ ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ, du lÞch, dÞch vô ®i ®«i víi tuyªn truyÒn gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc céng ®ång. KDTSQ C¸t Bµ cã 2 vïng chuyÓn tiÕp (Transition zone ‟ T):  Vïng chuyÓn tiÕp 1 : ë phÝa nam réng 8.700 ha trong ®ã 4.500 ha mÆt ®Êt vµ 4.200 ha diÖn tÝch mÆt n-íc. Nã bao gåm diÖn tÝch cßn l¹i cña c¸c x· Phï Long, HiÒn Hµo, Xu©n §¸m, Tr©n Ch©u vµ vïng biÓn phÝa ®«ng thÞ trÊn C¸t Bµ (Bï N©u, ¸ng Th¶m, C¸t Døa) (T1).  Vïng chuyÓn tiÕp 2 : ë phÝa b¾c (x· Gia LuËn) , cã diÖn tÝch 1.300 ha trong ®ã 1.100 ha mÆt ®Êt vµ 200 ha mÆt n-íc, bao gåm vïng nói phÝa t©y ®Ønh Cao Väng, thung lòng vµ lµng chÝnh x· Gia LuËn (T2). Vïng chuyÓn tiÕp lµ vïng tËp trung ®«ng d©n c- nªn ®Þa ph-¬ng cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®a d¹ng ho¸ nguån thu nhËp cho ng-êi d©n, ®Æc biÖt lµ vïng n«ng th«n nh- nu«i trång thuû SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 19
  20. HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch t¹i khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi C¸t Bµ s¶n, dÞch vô du lÞch, ®µo t¹o lao ®éng cã tay nghÒ kü thuËt cao ®Ó ph¸t triÓn nghÒ c¸ ®¸nh b¾t xa bê vµ du lÞch, dÞch vô. 2.1.2.Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn a.§Þa h×nh Thiªn nhiªn ®· -u ®·i cho C¸t Bµ mét c¶nh quan ®Ñp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn hÕt søc phong phó ®a d¹ng, võa cã rõng, võa cã biÓn, võa cã c¸c hang ®éng tù nhiªn. §Þa h×nh chñ yÕu ë C¸t Bµ lµ c¸c ®¶o nói ®¸ v«i thÊp vµ bÞ chia c¾t chiÕm h¬n 80% tæng diÖn tÝch ®¶o. HÖ thèng nói ®¸ nµy cã ®é cao trung b×nh tõ 50 ‟ 200m, cao nhÊt lµ ®Ønh Cao Väng 322m, thÊp nhÊt lµ ¸ng T«m (d-íi mÆt n-íc biÓn 10 -30 m). §é dèc s-ên nói trung b×nh lµ 300 m. Theo nghiªn cøu, c¸c d·y nói ®¸ v«i ë C¸t Bµ cã lÞch sö kiÕn t¹o tõ 250 -280 triÖu n¨m. Xen kÏ víi nh÷ng nói ®¸ lµ thung lòng, trong ®ã lín nhÊt lµ thung lòng Trung Trang réng 300 ha. Ngoµi ra cßn cã thung lòng Khe S©u, ViÖt H¶i, HiÒn Hµo, Xu©n §¸m. Qu¸ tr×nh karst x¶y ra m¹nh mÏ ®· t¹o nªn cho quÇn ®¶o C¸t Bµ kiÓu ®Þa h×nh karst. §Æc tr-ng cho d¹ng ®Þa h×nh nµy lµ hÖ thèng c¸c hang ®éng lín, nhá. Trong ®ã cã nhiÒu nhò ®¸, m¨ng ®¸ tuyÖt ®Ñp, h×nh thµnh nªn mét tµi nguyªn tù nhiªn cã gi¸ trÞ, thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch du lÞch tíi tham quan nh- ®éng Trung Trang, ®éng Thiªn Long, ®éng ®¸ hoa Gia LuËn, hang Qu©n Y… Ngoµi ra, do ¶nh h-ëng trùc tiÕp cña sãng biÓn vµ chÕ ®é thuû triÒu cöa s«ng nªn vïng ch©n ®¶o phÝa t©y (thuéc x· Phï Long) vµ phÝa t©y nam (thuéc ®Þa phËn x· Xu©n §¸m) cã d¹ng ®Þa h×nh b·i triÒu cao. §ã lµ c¸c b·i bïn víi kiÓu sinh th¸i rõng ngËp mÆn ë C¸i ViÒng, Phï Long. Mét sè b·i ®-îc kiÕn t¹o tõ d¹ng x¸c sinh vËt trªn c¸c m¶ng san h« t¹o nªn c¸c b·i triÒu rÊt s¹ch, ®Ñp nh- b·i §-îng Gianh ë x· Phï Long, thÝch hîp cho ho¹t ®éng du lÞch còng nh- thuËn lîi cho sù sinh tr-ëng cña mét sè loµi h¶i s¶n quÝ nh- tu hµi, ngäc trai, h¶i s©m, bµo ng­, t«m hïm… KDTSQ C¸t Bµ cã kh¸ nhiÒu b·i biÓn. Do ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ®Þa m¹o lµ vïng nói ®¸ v«i, nguån vËt liÖu t¹o thµnh b·i kh«ng lín (b·i c¸t mini) nh-ng c¸c b·i t¾m ë ®©y kh¸ s¹ch, chÊt l-îng b·i c¸t tèt, ®é trong s¹ch cña n-íc biÓn SV Ng« ThÞ Thuú – Líp VH902 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
829 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2