Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br />
iến sĩ Alan Phan là người bạn lớn, bạn tốt, bạn chân thành của<br />
tôi. Cũng theo quy luật của trời đất “đồng thanh tương ứng,<br />
đồng khí tương cầu”, chúng tôi gặp nhau và trở thành bạn. Tôi<br />
biết ơn vũ trụ cho chúng tôi gặp nhau để rồi đồng hành trong<br />
hàng chục chương trình dành cho doanh nhân, sinh viên và trên các<br />
phương tiện thông tin đại chúng.<br />
Tiến sĩ Alan Phan không chỉ là một học giả với hai bằng tiến sĩ và<br />
các chương trình giảng dạy tại đại học. Anh là một doanh nhân đáng<br />
nể. Anh lăn lộn khắp năm châu, bốn bể để tìm kiếm cơ hội và lập<br />
nghiệp, để kinh doanh và đầu tư. Anh đã hoạt động trong nhiều lĩnh<br />
vực khác nhau và ở đâu anh cũng để lại những dấu ấn đáng kể.<br />
Tiến sĩ Alan Phan và tôi có khá nhiều điểm tương đồng, nhất là<br />
tâm huyết cho thế hệ trẻ. Bất cứ chương trình nào dành cho giới trẻ,<br />
nhất là sinh viên là chúng tôi luôn bên nhau, nếu có thể. Chúng tôi<br />
đều mê đọc sách và cho rằng đọc sách là điều kiện tiên quyết để thành<br />
công. Chúng tôi nghiên cứu, thực hành và chia sẻ nhiều về tri thức.<br />
Chúng tôi luôn hướng về tương lai, về thế hệ nối tiếp chúng tôi.<br />
Tiến sĩ Alan Phan nói chuyện rất hài hước. Cách nói chuyện dí<br />
dỏm và tự nhiên của anh làm say mê lòng người, nhất là giới trẻ. Có<br />
lẽ nhờ điều này nên tôi luôn thấy anh trẻ, và đặc biệt trẻ trong tâm<br />
hồn của mình.<br />
Tiến sĩ Alan Phan rất tâm huyết với dự án “10 triệu máy tính bảng<br />
cho sinh viên”. Tôi nghe đến dự án này và cảm nhận được tâm huyết<br />
của anh. Tôi, với thâm niên 12 năm làm việc tại FPT, doanh nghiệp về<br />
công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam, nên luôn mong muốn góp sức<br />
cùng anh.<br />
Và hôm nay, khi nhận được bản thảo cuốn sách của Tiến sĩ Alan<br />
<br />
Phan, tôi rất vui và đọc liền một mạch. Cuốn sách gồm những bài viết<br />
rất sâu sắc và lắng đọng, ý nghĩa và thực tế, về những câu chuyện cũ<br />
nhưng rất mới, về quá khứ mà như nói cho tương lai, về những câu<br />
chuyện mộc mạc mà như những bài giảng quý. Tôi đưa bản thảo của<br />
anh cho vài người bạn doanh nhân đọc và ai cũng khuyên nên xuất<br />
bản ngay, càng sớm càng tốt.<br />
Thế là sau 42 năm làm ăn tại Mỹ và Trung Quốc, Niêm yết sàn<br />
Mỹ, Một tư duy khác về kinh tế và xã hội Việt Nam, Không có bữa ăn<br />
nào miễn phí là một cuốn sách nữa của Tiến sĩ Alan Phan được Nhà<br />
xuất bản Văn hóa dân tộc và Thái Hà Books xuất bản. Tôi tin tưởng<br />
rằng những ai muốn tìm hiểu về kinh tế và quản trị, về làm giàu và<br />
đầu tư, về tri thức và ứng dụng, nhất là những ai đang hâm mộ Tiến sĩ<br />
Alan Phan sẽ có thêm một cuốn sách hay cho bộ sưu tập của mình.<br />
Đây là một cuốn sách có giá trị, bổ sung vào kho sách tri thức của<br />
Thái Hà Books – những cuốn sách không lý thuyết mà chuyên về ứng<br />
dụng, rõ ràng và hoàn chỉnh, ngắn gọn mà đầy đủ. Đây là cuốn sách<br />
lôi cuốn bạn khi đọc, là cuốn sách mà khi đọc bạn phải nghĩ. Nếu nói<br />
một vài từ, tôi xin thưa rằng “lôi cuốn và hấp dẫn”.<br />
Xin trân trọng cảm ơn các bạn của tôi tại Thái Hà Books và Nhà<br />
xuất bản đã làm việc miệt mài để cuốn sách sớm ra đời; xin chân<br />
thành chúc mừng bạn đọc đã có duyên lành được cầm trên tay cuốn<br />
sách này của bạn tôi - Tiến sĩ Alan Phan.<br />
TS. Nguyễn Mạnh Hùng <br />
Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Thái Hà Books<br />
<br />
Phần 1<br />
Căn bản đạo đức<br />
Tài sản mềm của Việt Nam<br />
Trước 1990, không mấy ai trên thế giới suy nghĩ nhiều về tài<br />
sản “mềm”, mà đo lường sự thịnh vượng thành công của một<br />
công ty hay một con người qua các đồ chơi sờ mó được như<br />
bất động sản, khoáng sản, thực phẩm, xe cộ, điện máy…<br />
hi tôi còn làm cho hãng Eisenberg và Hartcourt vào những<br />
năm đầu mở cửa của Trung Quốc (1975-1990), chúng tôi<br />
được tiếp đón nồng hậu và được mời đầu tư vào những công<br />
ty mà chính phủ Trung Quốc cho rằng là “hòn ngọc” giá trị<br />
nhất của họ. Đó là những đại công ty có nhà máy lớn như sân vận<br />
động, hàng chục ngàn nhân công, cơ sở văn phòng bề thế… tọa lạc<br />
phần lớn tại các vùng khỉ ho cò gáy (kế hoạch tránh các phi vụ ném<br />
bom trong chiến tranh). Những doanh nghiệp nhà nước này mang rất<br />
nhiều tính chất xã hội và quản lý theo kiểu “cha chung”… nên thua lỗ<br />
thường trực.<br />
<br />
Giá trị của tài sản mềm<br />
Do đó, khi Hartcourt đem tiền đầu tư chuyên vào các công ty IT<br />
hay truyền thông, nhiều tư vấn Trung Quốc cho rằng chúng tôi ngu,<br />
đem tiền đi đổ sông Ngô. Ngay đến hôm nay, phần lớn doanh nhân<br />
Việt vẫn không nhận ra giá trị mềm của công ty họ. Khi họ chào bán<br />
hay mời mọc, họ vẫn khoe nhiều về nhà máy hoành tráng, diện tích<br />
đất bao quanh lớn, văn phòng tráng lệ ngay tại trung tâm thành phố<br />
và chiếc xe Rolls Royce họ đang lái…<br />
<br />
Tôi có đến thăm tập đoàn Foxconn ở Thâm Quyến hai năm về<br />
trước. Nhà máy hiện đại với hơn 30 ngàn nhân công, hệ thống dây<br />
chuyền sản xuất và các phòng “sạch” (clean room) rộng lớn, rất ấn<br />
tượng. Sản phẩm chính họ gia công là Iphone, Ipad, Ipod cho Apple.<br />
Trong khi Apple làm chủ bản quyền trí tuệ và thương hiệu nên kiếm<br />
lời khoảng 140 đô la mỗi đơn vị Iphone, lợi nhuận của Foxconn<br />
khoảng 7 đô la một sản phẩm.<br />
Hãng Nike có thương vụ lớn nhất toàn cầu về giày dép và trang<br />
phục thể thao. Họ không sở hữu bất kỳ nhà máy nào trên thế giới. Tài<br />
sản quý giá nhất là thương hiệu đã xây dựng suốt 50 năm qua cùng<br />
với những trung tâm thiết kế và các phòng thí nghiệm hiện đại nhất<br />
về công nghệ và sản phẩm. Những công ty có thị giá cao nhất trên thế<br />
giới đều là những công ty mà giá trị mềm vượt trội: Google,<br />
Microsoft, Facebook, Pfizer, Oracle, IBM… Không một công ty bất<br />
động sản nào nằm trong Top 100 (100 công ty hàng đầu).<br />
Tài sản mềm mang giá trị quan trọng nhất trong lợi thế cạnh<br />
tranh của nền kinh tế tương lai.<br />
Nhìn lại Việt Nam, liệu chúng ta có thể đánh giá được những tài<br />
sản mềm? Vai trò của chúng sẽ ảnh hưởng như thế nào trong chiến<br />
lược kinh tế khu vực và toàn cầu? Hãy kiểm điểm.<br />
<br />
Tài sản con người<br />
Hai yếu tố tạo mũi nhọn cho đội ngũ nhân lực là sáng tạo và năng<br />
động. Đây là phạm trù của tuổi trẻ và Việt Nam thường hãnh diện với<br />
65% người dân dưới 30 tuổi, trên 50 triệu người. Thêm vào đó, học<br />
sinh, sinh viên Việt Nam thường tỏa sáng tại các trường trung, đại<br />
học trên toàn thế giới. Mặt khác, Việt Nam có 3,8 triệu kiều bào có<br />
kinh nghiệm nghề nghiệp cao, trong đó 32% tốt nghiệp đại học. Nói<br />
chung, so với 9 quốc gia còn lại trong khối ASEAN, Việt Nam dẫn đầu<br />
về tiềm lực nhân tài, trên cả Indonesia với gần 250 triệu dân.<br />
Tuy nhiên, sự yếu kém của nền giáo dục lý thuyết từ chương đã<br />
làm hạn chế tiềm năng này. Công ty Intel đã không tìm ra đủ 180<br />
nhân viên trung cấp cho nhà máy 1 tỷ đô la của họ ở Thủ Đức và phải<br />
nhập khẩu một số lớn chuyên viên từ Malaysia và Philippines. Các<br />
<br />