zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên ngành Y học Dự phòng và Y tế Công cộng trường Đại học Y Hà Nội năm 2022 và một số yếu tố liên quan

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Báo xấu

16
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của bài viết "Kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên ngành Y học Dự phòng và Y tế Công cộng trường Đại học Y Hà Nội năm 2022 và một số yếu tố liên quan" là mô tả kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ và một số yếu tố liên quan của sinh viên ngành Y học Dự phòng và Y tế Công cộng tại trường Đại học Y Hà Nội năm 2022.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên ngành Y học Dự phòng và Y tế Công cộng trường Đại học Y Hà Nội năm 2022 và một số yếu tố liên quan

| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Kiến being able về bệnhsevereinsigns of and khỉincủawas low. respectively); 11 % of mothers thức to detect some đậu urban diarrhea and rural region, Only 6.6%ngành recognized wrinkled skin signs (14.4 % mùa 2.1% ARI sinh viên of mothers mothers recognized signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% in mountainous region). Mothers’ Y học Dự prevention of diarrhea and ARI in urban was better trường Đại rural and knowledge about phòng và Y tế Công cộng than that of mothers in học Y mountain regions. Hà Nội năm 2022 và một số yếu tố liên quan Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, under 5-year-old child. Phạm Phương Mai1, Phạm Mai Oanh1, Trần Thị Lệ Hằng1, Phạm Thị Diễm1, Đinh Linh Trang1 TÓM cTẮT Taù giaû: Mục tiêu: Môñaøo taïo Y hoïc döï về bệnh Y teá coâng coäkhỉtröôønmột isố c Y Haø Noäi quan của sinh viên ngành Y 1. Vieän tả kiến thức phoøng vaø đậu mùa ng, và g Ñaï hoï yếu tố liên Email: thangtcyt@gmail.com học Dự phòng và Y tế Công cộng tại trường Đại học Y Hà Nội năm 2022. 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá Phương pháp: longmoh@yahoo.com Email: Nghiên cứu cắt ngang sử dụng bộ câu hỏi tự điền với 551 sinh viên. Phân tích hồi quy3. biến để xácnaêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo đến c döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi đa CNYTCC4 định các yếu tố liên quan Y hoï kiến thức. Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com Kết quả: Tỷ lệ kiến thức tốt đạt 88,9%. Sinh viên nữ có khả năng có kiến thức tốt cao gấp 2 lần 4. Boä Y teá sinh viên Email:(OR:2,0; 95% KTC: 1,1 – 3,7). Sinh viên các năm học sau có kiến thức tốt cao hơn nam dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com sinh viên năm nhất, trừ sinh viên năm thứ tư. Kết luận: Tỷ lệ kiến thức tốt về bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên cao, song chưa có đánh giá tính bền vững. Cần cung cấp các tài liệu, khóa tập huấn nhằm liên tục cải thiện và cập nhật kiến thức cho các sinh viên về các dịch bệnh và cách ứng phó với các dịch bệnh. Từ 1. Ñaët vaán ñeà khỉ, kiến thức, ngành YHDP, ngành2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò khóa: Đậu mùa naêm YTCC. phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn Knowledge about monkeypox disease of students laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu hieän nay. 2. Phöông phaùp nghieân cöùu of Preventive Medicine and Public Health of Hanoi chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Medical University in 2022 and some related factors Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong chung [1], 1 Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa [4]. tænh: Hoøa1Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho Pham Phuong Mai , Pham Mai Oanh1, Tran Thi Le Hang , Pham Thi Diem1, Dinh Linh Trang1 hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh ABSTRACT vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng Background: To describe the knowledge of monkeypox among students majoring in Preventive phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Medicine andcPublic Healthtyû leä maéc vaø töû vong. University in 2022 and several associated factors. lyù khi treû bò maé beänh ñeå giaûm at Hanoi Medical Chính vì lyùA cross-sectional study, n nghieâself-administered chuaån löïa choïn:wascaùc baø meï coùwith döôùi Methods: do ñoù, chuùng toâi thöïc hieä using n cöùu: Tieâu questionnaire Laø conducted con 551 “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choáMultivariate logistic regression was p students. ng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caá performed ng vaán. lôøi phoû to describe associated factors. tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi Results: The proportion of students with good knowledge about monkeypox is 88.9%. In which the muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn 5 tuoåi veà phoøng choánstudents is 2vaø nhieãm khuaån that c khoâng studentstaïi hoä gia ñình trong thôøi 3.7). knowledge of female g tieâu chaûy times higher than hoaë of male coù maët (OR:2.0; 95% CI: 1.1 – gian hoâ haáp ôû in subsequent t soá vuøng/mieàn Vieäknowledge thannfirst-year khoâng töï nguyeän, hôïp fourth year. Students treû em taïi moä years have higher t Nam nghieâ cöùu hoaëc students, except for taùc trong quaù 14 36 Tạp chí Y teá Công coäng, 3.2017, Soá 43 Taïp tế Coâng cộng, Số 63 tháng 06/2023
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng Conclusion: nThe proportion of preventive medicinekhi thupublic health students with a hoaù vaø trình phoûng vaá . sau and thaäp ñöôïc kieåm tra, laøm saïch, maõ good knowledge tof monkeypox Moâ relatively high. However, there has been no assessmentthoángthe 2.3. Thieá keá nghieân cöùu: is taû caét ngang nhaäp baèng phaàn meàm Epidata 3.1, xöû lyù on keâ sustainability. Therefore, providing appropriate andng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ coursetyûfor baè updated materials and training taû vôùi leä %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. students on epidemics andnresponses is essential. 2.4. Côõ maãu vaø caùch choï maãu Keywords: Monkeypox, knowledge, Preventive Medicine, Public Health. n cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc 2.4.1. Côõ maãu 2.7. Ñaïo ñöùc nghieâ tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaùc ñònh soá hoä gia ñình coù baø meï coù con döôùi 5 tuoåi: Tác giả: cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc 1 Viện Đào tạo Y học Dự p 1 P và Y tế Công cộng, Đại họcnY Hà Nội phòng ñích nghieâ cöùu. N Z 2 x 2 1 px Email: phamphuongmai@hmu.edu.vn 2 3. Keát quaû Ngày inhận bài:n23/04/2023 p = 0,37 [3],  = 0,14 Vôù Z = 1,96 (öù g vôùi  = 0,05), tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø Ngày gửi phản biện: côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con choái traû lôøi, cuoái cuøng 25/04/2023 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy Ngày duyệt bài: 15/06/2023 2.4.2. Caùch choïn maãu: Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn 1. ĐẶT VẤN ĐỀ thời về giám sát và phòng chống bệnh đậu mùa Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: khỉ.7 Mặc dù các bằng chứng khoa học cho thấy Hoøa Bình-mieàn Baéc, là một Mieà Trung vaø Kieân Bệnh đậu mùa khỉHaø Tónh –bệnhn lây truyền từ động vật sang người tái nổi gần đây do vi rút Giang- Mieàm Nam; vắc-xin đậu mùa có tác dụng bảo vệ với bệnh Orthopoxvirus gây ra, dẫn đến một căn bệnh Hìnhmùa khỉthöùc nhấtbaø meï veàsong số liệu aên/ tại đậu 1. Kieán (ít cuûa 85%), caùch cho treû hiện Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao về hiệubuù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö và quả bảo vệ trong thực hành lâm sàng goàm xaõ tự bệnh đậu thò (thò traá người. Ngày tương noâng thoân, thaønhmùa trênn/phöôøng) vaø khoù1 (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toångThế ; 23/07/2022, Tổ Chức Y Tế 9 xaõGiới (WHO) đã trong cộng đồng còn rất hạn chế.8,9 Chính vì vậy, công bố ñoaïbệnh moãi xaõ choïn 46 tình gia ñình coù nâng caoxeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà Nhaän kiến thức về bệnh là chiến lược quan Giai bố n 3: đậu mùa khỉ là hoä trạng khẩn caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu. Cho tới con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia2 ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùứng phócdịch. treû buù/aên khi trọng để dự phòng và ng veà caù h cho nay, sau toàn choïn caùc hoä gia các tieáp theo, theo tieâu, trênñoù löïacầu đã ghi nhận ñình đợt bùng phát bò tieâu chaûy chieám tyû leä Saudi cho thấy có 72,0% Nghiên cứu tại Ả Rập cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. tại 110 quốc gia với hơn 80000 trường hợp mắc sinh viên y khoa có kiến thức chưa tốt về bệnh Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò bệnh và 112 trường, kyõ thuaät thu thaäpBệnh u 2.5. Phöông phaùp hợp tử vong.3 soá lieä bùng đậu mùa u chaûy (n=409) Nam, nghiên cứu của tieâ khỉ. Tại Việt 10 phát ở nhiều quốc gia và hiện đang lưu hành Trịnh Thanh Tân nh cácngcộng nsựi (2022) trên và Noâ Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaø Mieà nuù Toång ở cácsöûa sau khi coù thöû nghieämchưa từng thấy xuất chænh quốc gia trước đây taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. nhóm isinh viên nói Noä dung thò chung của trường Đại học thoân p n % n % n % n % hiện vi rút này: châu Âu, châu Mĩ, châu Phi, Y Hà Nội cho thấy chỉ có 26,4% sinh viên vượt Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân khunvực n tröïcThái caùc baøDươngcon döôùi quốc igia phoû g vaá Tây tieáp Bình meï coù và các 5 tuoå . qua i bài khuyeân tra 0,7 6 4,3 về bệnh đậu mùa Ngöôø khaùc kiểm 1 kiến thức 0 0 6 1,7 Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 vùng đông Địa Trung hải.4 Khu vực Đông Nam khỉ.11 Kết quả một nghiên cứu khác trên nhóm theâm Á đượcsoá vaø khoáng cheá sai cấpSai soá do ngöôøi song Sai đánh giá là rủi ro soá: độ trung bình cung sinh viên khối ngành sức khỏe tại Đại học Đại caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình cheá sai soá,ẩn nguy cơ n ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh vẫn tiềm ñieàu tra vieâbùng phát dịch.5 Tính đến thöôøng khi thấy u chaûy, gaàkiến thức về bệnh đậu Nam cho bò tieâ tỷ lệ đạt n 10% ngöôøi ñöôïc phoûng nghieäm trong giao tieáp. Sau khighit nhậnphoûca mắc ngày 11/04/2023, Việt Nam keá thuùc 2 ng vaán, vaán cho raèlà 56,4%.12 g Trong các chuyên ngành mùa khỉ ng treû bò naën theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám soùt cả hai tin. mắcm saùt có yếu tố dịch tễ từ khi keát và thoâng ca Giaù đều vieân kieåm tra phieáu Trung tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàviên ngành YHDP khối khoa học sức khỏe, sinh n 4 laàn so vôùi thaønh Đông.6 Nhằm phaùt hieän sai soá với dịch bệnh, Bộ thuùc ñeå kòp thôøiđáp ứng kịp thờivaø boå sung kòp thôøi. thò. YTCC là nguồn lực cho treûtrọng trong công và Coù 1,7% ngöôøi khoâng quan aên/buù bình thöôøng Y Tế đã ngay lập tức ban hành hướng dẫn tạm do ngöôøi khaùc khuyeân. ứng phóbieät naøbệnh, ví dụ tác phòng, chống và Söï khaùc dịch y coù yù nghóa Tạp chíTaïp chí Y teá Coâng coä63 tháng 06/2023 Y tế Công cộng, Số ng, 3.2017, Soá 43 15 37
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | nhưmothersthực tiễn dự phòng và kiểm soát dịchof diarrhea andthập was low. Onlysử dụng motherscâu trong being able to detect some severe signs pháp thu ARI thông tin là 6.6% of phiếu recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of COVID-19.recognized signs of dyspnea (25.9 kiến urban and điền. in mountainous region). Mothers’đến mothers Tuy nhiên, các nghiên cứu về % in hỏi tự 1.5% Phiếu khảo sát sẽ được gửi thức bệnh đậu mùaprevention of diarrhea and ARI in urban was better than that lớp, sau đó chuyển trực knowledge about khỉ tập trung vào các nhóm Ban cán bộ của từng of mothers in rural and mountain regions. sinh này vẫn còn hạn chế. Vì vậy, nghiên cứu tiếp đến từng thành viên của lớp. Các sinh viên nàyKeywords: Diarrhea, acute respiratorythức về knowledge, under 5-year-old child. đó nộp lại theo được thực hiện nhằm mô tả kiến infections, hoàn thành bảng hỏi tự điền, sau bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên ngành YHDP đơn vị lớp. và YTCC trường Đại học Y Hà Nội năm 2022 2.5. Biến số và thang đo và mộtgiaû: yếu tố liên quan đến kiến thức về Taùc số Bộ câu hỏi tự điền gồm 2 phần: bệnh đậu Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi 1. mùa khỉ. Email: thangtcyt@gmail.com 1) Thông tin chung của sinh viên YHDP và 2. PHƯƠNG PHÁPnNGHIÊN – Boä Y teá 2. Cuïc phoøng choá g HIV/AIDS CỨU YTCC gồm: tuổi, giới, dân tộc, chuyên ngành, Email: longmoh@yahoo.com 2.1. Đối tượng nghiên cứu : Sinh viên trường năm học, nơi ở và tiền sử mắc COVID-19. 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com thức về bệnh đậu mùa khỉ của sinh Đại học Y Hà Nội. 2) Kiến Tiêu chuẩn Y teá chọn: 4. Boä lựa viên. 8 câu hỏi đánh giá về kiến thức bệnh đậu Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com được nhóm nghiên cứu xây dựng dựa mùa khỉ Sinh viên hệ chính quy đang theo học ngành vào trang thông tin của WHO13 và “Hướng dẫn YHDP và YTCC và đồng ý tham gia nghiên chẩn đoán và điều trị bệnh đậu mùa khỉ” ban cứu. hành theo Quyết định số 2099/QĐ-BYT của Bộ Tiêu chuẩn loại trừ: Y tế Việt Nam.14 Để kiểm định độ tin cậy của Đối tượng không có mặt tại trong thời gian thu thang đo trong nhóm quần thể được lựa chọn, 1. Ñaët vaán ñeà naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò thập số liệu. kiểm tra vaøo coângtương quanthoâng chẽ ng choáng phuø hôïp mức độ taùc truyeàn chặt phoø giữa các Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaånnghiên cứu.ôû treû em Đối tượng từ chối tham gia hoâ haáp caáp biếnbeänh nhieãm nhóm sử dụng phép kiểm ñoaïn caùc quan sát, khuaån cho treû em trong giai định laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. 2.2.cThời phaùt trieånđịa nöôùc ta, 80% töû cứu do tieâu Crobach Alpha. Kết quả hệ số Cronbach alpha nöôù ñang gian và . ÔÛ điểm nghiên vong - Thời y ra ôû nghiên cứu: tuoåithángquaân 1 treû döôùi là 0,85 cho thấy thang đo n cöùu độ tin cậy cao. chaûy xaû gian treû em döôùi 2 từ , bình 11/2022 đến 2. Phöông phaùp nghieâ này có 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tháng 04/2023. 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. tính haøng naêm coù Cách đo lường:vaø thôøi thức nghieân cöùđậu mùa 2.1. Ñòa ñieåm Kiến gian về bệnh u - Địa điểmtrung bìnhcứu: naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 Veà NKHH, nghiên moãi Trường Đại học Y Hà khỉ của sinh viên được phân loại theo 2 mức: laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 Nội. vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa vôùi töû kiến Hoøa Bình, và kiến vaø Kieâchưa tốt.ñaïi dieän cho tænh: thức tốt Haø Tónh thức n Giang, Thang đo hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá đánh n Baékiến thứcNambệnhVieät Nam. khỉ gồm 8 3 mieà giá c, Trung, về cuûa đậu mùa 2.3. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu cắt baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh câu tương ứng 8 nhóm kiến thức. Mỗi câu đúng ngang. kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, vaø xöû lí 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng hoàn toàn đạt 1 điểm. Cụ thể, câu 1 và câu 2 2.4.i Cỡkieán thöùc phương pháp g beänhmẫu ch xöû phaû coù mẫu và ñaày ñuû veà phoøn chọn vaø caù (câu hỏi một coù con döôùi sinh iviên trả lời đúng Caùc baø meï lựa chọn) 5 tuoå . Nghiên cứu ápbeänh ñeåphương leä maéc chọn vong. lyù khi treû bò maéc dụng giaûm tyû pháp vaø töû mẫu được 1 điểm, trả lời không đúng được 0 điểm. Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi toàn n thöùc cuûa caùc baø meï coùY học dựi phòng và “Kieá bộ sinh viên chính quy con döôù 5 tuoåi veà Câu i3 coù tinh thaàn minh maãcứu lựa chọnhôïp taùccắt 5 tuoå , đến câu 8, nghiên n, töï nguyeän, điểm traû Y tế công ng tieâu chaûy vaø nhieãm học tạihoâ haápĐào phoøng choá cộng hiện đang theo khuaån Viện caáp lài trung bình các phương án do có nhiều lựa lôø phoûng vaán. tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi tạo Y Học dự phòng và Y tế công cộng, Đại học chọn: 0 chuaån - không Tinh thaàn khoângnào đúng; muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu điểm loaïi tröø: có câu trả lời minh maãn Y tuoåi Nội. Tổngchoáng tieâviên tham nhieãkhảo sát 5 Hà veà phoøng số sinh u chaûy vaø gia m khuaån 0,5 cđiểm g coù maët taïi phương án trong thôøiđiểm hoaë khoân nếu
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng điểmphoûng vaán.thiểu ở tất cả các câu là 5, do đó trình đúng tối sau khi thu nghiên cứu, do tra, toànsaïch, maõ hoaù đã đối tượng thaäp ñöôïc kieåm đó laøm bộ các biến vaø điểm đúng tối thiểu đượcuchọn taû caét ngang phân 2.3. Thieát keá nghieân cöù : Moâ là điểm cắt nhaäp baèng vào n meàhình để phân tích.lyù Mônhình được đưa phaà mô m Epidata 3.1, xöû 16 thoá g keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä loại kiến thức: sinh viên có tổng điểm kiến thức hồi quy đa biến được thực hiện nhằm phân tích %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. ≥ 5 2.4. Côõxem là có ch choïn maãu được maãu vaø caù kiến thức tốt. mối liên quan giữa kiến thức về bệnh đậu mùa 2.6.2.4.1.lý số liệu Xử Côõ maãu khỉ 2.7. sinh viên,nghieân cöùu: theo các thông tin của Ñaïo ñöùc hiệu chỉnh Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa chung của sinh viên. Toàn bộ ng coâng thöùclệ đượcmaãu cho moät tyû leä ñeå Söû duï phiếu hợp tính côõ làm sạch, mã hóa, phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân nhập liệu bằng phần coù baø meï coù con döôùi 5 tuoåi: xaùc ñònh soá hoä gia ñình mềm Kobotoolbox và xử 2.7. Đạo đức nghiên cứu cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc lý bằng phần mềm STATA 15.0. Thống kê mô p 1 P ñích nghieân được thông báo đầy đủ mục đích và Đối tượng cöùu. N Z2 tả được sử dụng để tínhxtoán giá trị trung bình, 2 các thông tin liên quan về nghiên cứu, đồng 1 px 2 trung vị, độ lệch chuẩn cho các biến định lượng 3. Keát quaû ý tự nguyện tham gia nghiên cứu. Các thông và số ilượng, tỷnlệvôùi  =các biến 0,37 [3],  = 0,14 Vôù Z = 1,96 (öù g cho 0,05), p = định tính. Dựa tin cá nhân được mã hóa và đảm bảo tính bảo tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø trênchoái traû lôøi, cuoái cácg nghiên cứuhoä giađượccoù con kết quả từ cuøn côõ maãu laø 409 đã ñình thực mật. Nghiên thöùc cuûa được phêcaùch cho treû aên/ 3.1. Kieán cứu đã baø meï veà duyệt thực hiện döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy hiện, các biến nhân khẩu học trong nghiên cứu theo Quyết định số 1102/QĐ-ĐHYHN ngày 25 này2.4.2. Caùch choïảnh hưởng đến kiến thức của có khả năng n maãu: tháng 4 năm 2023. Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: 3.1. Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh học của đối tượng n Hoøa Đặc điểm nhân khẩu – Mieàn Trung vaø Kieâ nghiên cứu Giang- Mieàm Nam; Bảng 1: Đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ YHDP Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao YTCC Tổng buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù Đặc điểm nhân khẩu học Tần số Tỷ lệ Tần số (n=409) Tần số Tỷ lệ khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; Tỷ lệ (%) (N=389) (%) coù kieán thöù (%) Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï (N=551) c ñuùng veà (N=162) Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû Tuổi (Độ lệch chuẩn) con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu 20,5 (±1,9) mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi Giới tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. 140 Nam 36,0 ñeán mieà33 i vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 31,4 n nuù 20,4 173 74,3%. Nữ Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu 62,9 Baûng 1.129do khoâng 79,6treû aên buù 374 thöôøng khi bò 2.5. 245 Lyù cho bình 67,9 tieâu chaûy (n=409) Khác 4 1,1 0 0 4 0,7 NămBoä học cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø coâng Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung thò thoân p Năm 1 71 18,3 36 n 22,2n % % n107 % n 19,4 % Năm 2 phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Phöông 45 11,6 45 Ngöôøi khaùc khuyeân 1 27,86 0,7 4,3 0 90 0 6 16,3 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Năm 3 76 19,5 42 Sôï treû beänh naëng 5 25,917 12,1 11118 3,6 8,5 33 8,1 0,006 21,4 theâm Năm 4 vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá 65 ngöôøi cung Sai soá do 16,7 39 24,1 104 18,9 caáp thoâ5g tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn Năm n 56 14,4 Nhaän0xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình 0 56 10,2 cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng nghieäm6 Năm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaá19,5 76 n, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu 76p tuïc cho aên/buù 0 0 tieá 13,8 Nơi sống ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh Nhà riêng 103 26,5 55 33,9 158 28,7 thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa Tạp chíTaïp chí Y teá Coâng coä63 tháng 06/2023 Y tế Công cộng, Số ng, 3.2017, Soá 43 15 39
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being able to detect some severe signs of diarrhea and ARI was low. Only 6.6% of mothers YHDP YTCC Tổng recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of Đặc điểmrecognized signs of dyspneasố mothers nhân khẩu học Tần (25.9 %Tỷ urban and 1.5% in mountainous region). Mothers’lệ in lệ Tần số Tần số Tỷ knowledge about prevention of diarrhea and ARI in urban was better than lệ (%)mothers in rural and Tỷ that of mountain regions. (N=389) (%) (N=162) (N=551) (%) Nhà của người thân/ họ Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, under 5-year-old child. 34 19 4,9 15 9,3 6,2 hàng Nhà trọ 155 39,8 75 46,3 230 41,7 Ký túc xá 105 27,0 16 9,9 121 22,0 Taùc giaû: Khác 7 1,8 1 0,6 8 1,4 1. Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Quê quán thangtcyt@gmail.com Email: Miền Bắc c phoøng choáng HIV/AIDS – 331 teá 2. Cuï Boä Y 85,1 142 87,7 473 85,8 Miền Trung longmoh@yahoo.com 27 Email: 6,9 13 8,0 40 7,3 Khác CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016,31 n ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi38c Y Haø Noäi 3. Vieä 8,0 7 4,3 hoï 6,9 Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com Tiền sử mắc COVID - 19 4. Boä Y teá Đã từng Email: dducthien@yahoo.com, 274 70,4 trantuananh2000@yahoo.com 98 60,5 372 67,5 Chưa từng 109 28,0 63 38,9 172 31,2 Khác 6 1,6 1 0,6 7 1,3 Số lần mắc COVID - 19 1 lần 212 77,4 88 89,8 300 80,6 2 lần 47 17,2 7 7,2 54 14,5 Trên Ñaët vaán ñeà 1. 2 lần 11 4,0 naêm 2014. Töø ñoù coù 1,0 ñöa ra moät soá khuyeá3,3 1 theå 12 n nghò phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng Khác u chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp4 p ôû treû em caùc beänh2nhieãm khuaån cho treû em6trong giai ñoaïn Tieâ caá 1,46 2,0 1,6 laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu Kếtyquả nghiên em döôùi 2thấy, bình quaâtrung bình chaû xaûy ra ôû treû cứu cho tuoåi, độ tuổi n 1 treû döôùi tham Phöông phaùcứu thuộc hai chuyên ngành 2. gia nghiên p nghieân cöùu của sinh viênm maécgia 0,8-2,2 ñôït tieâu20,5. , öôùc 5 tuoåi moãi naê tham töø nghiên cứu là chaûySinh YHDP và YTCC đang ở nhà trọ lần lượt là tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu viên nữ chiếm bìnhsố ở naêm hai t chuyênmaéc 4-9 Veà NKHH, trung đa moãi cả moä ñöùa treû ngành 39,8%; 46,3%, và chủ yếu đến từ khu vực miền (67,9%),töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so laàn, tyû leä trong đó, tỷ lệ nữ là 62,9% trong BắcNghieân cöùu85,1%; YTCC:vaøo naêm 2014 taïi 3 (YHDP: ñöôïc thöïc hieän 87,7%). Về tiền nhómvong chung YHDP; Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa vôùi töû sinh viên [1], [4]. và 79,6% trong nhóm tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho sử mắc COVID-19, tỷ lệ những người đã từng hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. YTCC.cTrongñoäng phoøsinh viêntaùc nhaâgia nghiên baèng caù h chuû tổng số ng traùnh tham n gaây beänh mắc COVID-19 chiếm đa số với 67,5% (tỷ lệ cứu, sinh viêni năm thứnba Ñeå phoøng choáng beänh, vaø xöû lí kòp thôø khi bò beä h. chiếm tỷ lệ cao nhất tương ứngi töôïng nghieân cöùu ngành lần lượt 2.2. Ñoá trong từng chuyên ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng (21,4%), tiếp đó là ñuû veàtượng beänh vaø caùcnăm phaûi coù kieán thöùc ñaày đối phoøng sinh viên h xöû là: YHDP:meï coù con döôùi 5 tuoåi60,5%). Trong số Caùc baø 70,4%; và YTCC: . nhất (19,4%).cỞ từng chuyên ngành,vaø töû vong. lyù khi treû bò maé beänh ñeå giaûm tyû leä maéc sinh viên những người đã mắc COVID-19, số sinh viên năm thứ lyù do ñoù, chuùthứtoâi thöïc hieän nghieângành Chính vì ba và năm ng sáu của chuyên n cöùu: mắc bệnh 1 lần a choïn: tỉ lệ cao nhất coù con döôùi Tieâu chuaån löï chiếm Laø caùc baø meï với ngành “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû YHDP chiếm tỉ lệ cao nhất (19,5%),hoâ haáp caáp phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån trong khi YHDP:g77,4% và YTCC: 89,8%. lôøi phoûn vaán. đó ở chuyêntaïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, hai tính ôû treû em ngành YTCC, sinh viên năm vôùi 3.2. Kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ của sinh muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn của chiếm tỉ lệ cao nhất (27,8%). Tỉ lệ sinh viên viên Đạinhọc Y Hàtaïi hoä gia ñình trong thôøi gian 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâ g coù maët Nội hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 40 Tạp chí Y teá Công coäng, 3.2017, Soá 43 Taïp tế Coâng cộng, Số 63 tháng 06/2023
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng Bảng 2: Kiến thức về sau khi thu thaäp ñöôïc kieåm tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø bệnh đậu mùa khỉ YHDP 2.3. Thieát keá nghieân cöùu: Moâ taû caét ngang nhaäp baèng phaàn meàm Epidata 3.1, Tổng thoáng keâ YTCC xöû lyù Kiến thức về bệnh Tần số baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä Tỷ lệ Tần số Tỷ lệ Tần số Tỷ lệ đậu mùamaãu vaø caùch choïn maãu 2.4. Côõ khỉ %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. (n) (%) (n) (%) (n) (%) 2.4.1. Côõ maãu Tác nhân gây bệnh 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa VỉSöû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå89,0 rút 346 156 96,3 500 91,9 phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaùc ñònh soá hoä gia ñình coù baø meï coù con 33 i 5 tuoåi: 8,5cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn Vi khuẩn döôù 4 2,5 36 6,6 Ký sinh trùng 6 1,5 toaøn baûo maät vaø keát0,6 chæ ñöôïc söû duïng cho muïc 1 quaû 5 0,9 p 1 P ñích nghieân cöùu. Nấm N Z2 x 2 4 1,0 1 0,6 3 0,6 1 px Đặc điểm của bệnh 2 3. Keát quaû Bệnh Z = 1,96 động vật= 0,05), p = 0,37 [3],  = 0,14 Vôùi lây từ (öùng vôùi  sang tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% 113 ng töø 29,1 ñoái töôï 27 16,7 137 25,2 người traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con choái 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Bệnhilây từ người sang người döôù 5 tuoåi. 30 7,7 buù ñuùng 13 bò tieâu 8,0 y khi chaû 40 7,3 Cả2.4.2. Caùch choïn maãu: 2 246 63,2 122 75,3 368 67,5 Choïn maãulây u giai ñoaïn Đường nhieà Qua tiếp xúc gần i mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh:89,0 Giai ñoaïn 1: moã 346 141 87,0 487 88,4 Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân33,7 Qua vật trung gian 131 78 48,2 209 37,9 Giang- Mieàm Nam; Từ mẹ sang con 40 10,3 33 20,4 73 13,3 Triệu chứng điển tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn 2: moãi hình buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù88,2 Sốt 343 150 92,6 493 89,5 (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; Đau đầu 253 65,1 Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc66,2g veà 112 69,1 365 ñuùn Đau cơ ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä 228 ñình coù58,6 ch cho treû aên/buù 63,0bò tieâu 330y, tyû leä 59,9 ôû Giai gia caù 102 khi chaû baø meï con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu Đau lưng 95 24,4 n nuùi 56 kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi mieà coù 34,6 151 27,4 tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù Suy nhược phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. 212 54,5 n mieàn nuùi vaø thaá62,4 t laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. ñeá 101 p nhaá 313 56,8 Sưng hạch bạch huyết 243 62,5 ng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôø62,1 bò Baû 99 61,1 342 ng khi 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu Phát ban 243 62,5 tieâu chaûy (n=409) 129 79,6 372 67,5 Biến chứng : Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Boä coâng cuï Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung thò thoân p Nhiễm trùng da thứ phát 319 82,0 136 n 84,0 % n % 455 n % n 82,6 % Viêm phổiphaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân41,7Ngöôøi khaùc 57 n Phöông 162 khuyeâ 1 35,2 6 0,7 4,3 219 0 0 6 39,8 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. 24,7 Viêm não 96 20g 12,4 17 Sôï treû beänh naën 5 3,6 12,1 116 8,5 11 33 21,10,006 8,1 theâm Các vấn vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do122 i cung31,4 Sai soá đề về mắt ngöôø 52 32,1 174 31,6 caáp thoângkhuẩn huyết c coá tình sai thöï200, ñeå haïn51,4 Nhaän75 t: Veà lyù do khoâng275 treû aên49,9bình Nhiễm tin boû soùt hoaë c teá xeù 46,3 cho buù cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù Sống cùng hoặc tiếplaïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám ñieàu tra vieân kieåm tra xúc gần soùt thoâgồm quanm saùt vieâdục) m tra phieáu khi keát83,3 leä cao133 t vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh (bao ng tin. Giaù hệ tình n kieå 324 tyû nhaá 82,1 457 82,9 thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng với người bị mắc bệnh do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa Tạp chíTaïp chí Y teá Coâng coä63 tháng 06/2023 Y tế Công cộng, Số ng, 3.2017, Soá 43 15 41
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being able to detect some severe signs of diarrhea and ARI was low. Only 6.6% of mothers YHDP YTCC Tổng % Kiến thức về bệnh skin signs (14.4 %số urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 Tỷ of recognized wrinkled in mothers recognized signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% in mountainousTần số Mothers’ Tần Tỷ lệ Tần số Tỷ lệ region). lệ đậu mùa khỉ knowledge about prevention of diarrhea and ARI in urban was better than that of mothers in rural and mountain regions. (n) (%) (n) (%) (n) (%) Người tiếp xúc thường xuyên Keywords: Diarrhea, 277 71,2 115 71,0 392 71,1 với động vật bị bệnh acute respiratory infections, knowledge, under 5-year-old child. Trẻ sơ sinh, trẻ em và người 185 47,6 92 56,8 277 50,3 bị suy giảm miễn dịch Taùc giaû: Biện pháp dự phòng Hạn chế Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi 1. tiếp xúc gần với Email: thangtcyt@gmail.com người nghi nhiễm hoặc đã 364 93,6 148 91,4 512 92,9 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá mắc bệnhEmail: longmoh@yahoo.com Vệ3.sinh môi trườngm hoïnguy CNYTCC4 naê có c 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com 139 310 79,7 85,8 449 81,5 cơ nhiễm vi rút 4. Boä Y teá Cập nhật thông tin liên quan 246 63,2 115 71,0 361 65,5 Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com Tiêm vắc-xin 148 38,1 60 37,0 208 37,8 Uống thuốc dự phòng 96 24,7 40 24,7 136 24,7 Nguyên tắc điều trị Giám sát, cách li ca bệnh nghi 339 87,2 138 85,2 477 86,6 ngờ/ xác định ĐiềuÑaëttriệu ñeà 1. trị vaán chứng là chủ naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò 237 60,9 hôïp 80 o coâng 49,4truyeàn 317ng phoøng choáng phuø vaø taùc thoâ 57,5 yếu u chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn Tieâ Đảm bảo dinh dưỡng, cân laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu bằng nước điện giải và hỗ trợ 260 66,8 110 67,9 370 67,2 chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 5tâmilý i naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tuoå moã tính haøng naêm coù điều trị đặc hôïp töû vong [6], [5]. Sử dụng thuốc 1100 tröôøng 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû ở những trường hợpchieám 1/3 (30-35%) so55,3 Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän318 naêm 2014 taïi 3 hiệu leä töû vong do NKHH 215 103 63,6 vaøo 57,7 vôùi töû vong chung đặc [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa nặng và cơ địa [1], biệt tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. Theo dõi, phát hiện và xử trí baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh vaø xöûthời các tình trạngnnặng, phoøng choáng beänh,82,3 2.2. 150 töôïng 92,6 n cöùu470 kịp lí kòp thôøi khi bò beä h. Ñeå 320 Ñoái nghieâ 85,3 ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng biến chứng của bệnh phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. Đa số vì lyù do ñoù,biết ng toâi thöïcgây nra bệnh cöùu: YHDPu tỉ lệ nlần choïn: là 63,2% meï coù con döôùi Chính sinh viên chuù tác nhân hieä nghieân đậu Tieâ chuaå löïa lượt Laø caùc baø và YTCC là mùa nkhỉ là cuûa rútc(91,9%), trongdöôùi tỉ lệ sinh 75,3%. Về đườngminhtruyền của bệnh, tiếp c traû “Kieá thöùc vi caù baø meï coù con đó 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn lây maãn, töï nguyeän, hôïp taù xúc phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. viênôûYHDP taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi gần là phương án được lựa chọn nhiều nhất với tính treû em chiếm 89,0% và sinh viên YTCC là 96,3%. Sinh viên trả lời đúngmeï coù conđiểm tỷ lệ là chuaån loaïi tröø: Tinh thaànnhóm sinh viên muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø về đặc döôùi Tieâu 88,4%, trong đó tỉ lệ khoâng minh maãn 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy nhóm sinh viên của bệnh chiếm 67,5%, trong vaø nhieãm khuaån YHDP và coù maë taïi chọn lần trong thôøi gian hoaëc khoâng YTCCt lựahoä gia ñình lượt là 89,0% hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 42 Tạp chí Y teá Công coäng, 3.2017, Soá 43 Taïp tế Coâng cộng, Số 63 tháng 06/2023
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng và 87,0%. Phần lớn sinh viên đều biết các triệu sau nguy cơ cao là kieåm tra, laøm saïởh, maõ hoaù vaø có khi thu thaäp ñöôïc những người c cùng hoặc chứng điển thình của n cöùu: đậu taû caét khỉ như sốt 2.3. Thieá keá nghieâ bệnh Moâ mùa ngang nhaäpxúc gần vớimeàm Epidata 3.1, xöû lệ sinh viên tiếp baèng phaàn người mắc bệnh, tỉ lyù thoáng keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä 89,5% (YHDP 88,2%; YTCC 92,6%), nhức YHDP lựa chọn là 83,8%; và YTCC là 82,1%. %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. đầu2.4. Côõ maãu vaø caù65,1%; YTCC 69,1%), đau 66,2% (YHDP ch choïn maãu Với biện pháp dự phòng là hạn chế tiếp xúc gần cơ 59,9% (YHDP 58,6%; YTCC 63,0%), suy 2.4.1. Côõ maãu với 2.7. Ñaïnghi cnhiễm n cöùuđãNghieân cöùu được người o ñöù nghieâ hoặc : mắc bệnh ñöôïc nhược 56,8% (YHDP 54,5%; YTCC 62,4%), tieán chọn döôùi söïnhấtp92,9%,cuûalệ lựa quyeàn của lựa haønh nhiều chaá thuaän tỉ chính chọn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân sưng hạch hoä gia ñình coù 62,1%coù con döôù62,5%; xaùc ñònh soá bạch huyết baø meï (YHDP i 5 tuoåi: cöùnhóm sinh ng nghieân cöùu. Thoâng tinlần lượt là 2 u vaø ñoái töôï viên YHDP và YTCC ñöôïc hoaøn YTCC 61,1%) và phát ban 67,5% (YHDP toaøn baûo maät vaø keát Về nguyênctắc duïng cho muïc 93,6% và 91,4%. quaû chæ ñöôï söû điều trị, các 62,5%; YTCC 79,6%). Nhiễm trùng da thứ p 1 P ñíchtượngn cöùu. gia nghiên cứu đều có kiến thức đối nghieâ tham N Z2 x 2 phát là biến chứng 2đượcpx 1 82,6% đối tượng về điều trị quaû đậu mùa khỉ trong đó giám sát, 3. Keát bệnh tham gia nghiên gcứulựa0,05), p =sinh [3],  = 0,14 Vôùi Z = 1,96 (öùn vôùi = chọn, 0,37 viên ngành cách ly ca bệnh nghi ngờ/ xác định đạt tỷ lệ YHDP ñöôïc N =82,0% và sinh viên ngành YTCC tính chiếm 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø cao nhất 86,6%, trong đó nhóm sinh viên ngành choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ là 84,0%. Có 82,9% sinh viên chọn đối tượng döôùi 5 tuoåi. YHDPglà 87,2% u chaûy buù ñuùn khi bò tieâ và YTCC là 85,2%. 2.4.2. Caùch choïn maãu: Bảng 3: Điểm kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn Kiến thức tốt Kiến thức chưa tốt Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân Tần số Tỷ lệ Tần số Tỷ lệ Giang- Mieàm Nam; (N = 490) (%) (N = 61) (%) Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Điểm trung2: moãi (Độ choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao Giai ñoaïn bình tænh lệch chuẩn) 6,35 (1,26) – khoảng ydữ liệu: 0,5 - dö buù ñuùng khi bò tieâu chaû phaân theo ñòa 8 goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù Giới (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; Nam 143 82,7 30 17,3 Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà NữGiai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù caùch cho treû aên/buù 92,0 tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû 344 khi bò 30 8,0 con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi Khác 3 75,0 1 25,0 tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöônghọc p laø “coång lieàn coång”. Năm phaù ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. Năm 1 87 81,3 20 18,7 Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò Năm 2Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu 2.5. 85u chaûy (n=409) tieâ 94,4 5 5,6 Năm 3 110 93,2 8 6,8 Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång Năm 4 chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi 86 dung 82,7 thoân thò 18 17,3 p Năm 5 52 n 92,9 n % % 4 n % n % 7,1 Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Năm 6 Ngöôøi khaù70 c khuyeân 1 92,16 0,7 4,3 06 0 6 7,9 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Chuyên ngành Sôï treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 theâm Bác sĩsoá vaø khoáng phòng soá: Sai soá do ngöôøi cung Sai Y học Dự cheá sai 340 87,4 49 12,6 caáp thoâng tin tế Công cộng tình sai thöïc teá, ñeå haïn Cử nhân Y boû soùt hoaëc coá Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng 12 treû aên buù bình 150 92,6 cho 7,4 cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh Nơi sống thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù Nhà riêng 145 91,8 13 8,2 ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám Nhà của người thân/ họ hàng soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát 31 91,2 3 8,8 tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh Nhà trọ thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 200 ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình13,0 ng 1,7% 87,0 30 thöôø Ký túc xá do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc 14 t naøy coù yù nghóa 107 88,4 bieä 11,6 Tạp chíTaïp chí Y teá Coâng coä63 tháng 06/2023 Y tế Công cộng, Số ng, 3.2017, Soá 43 15 43
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers being able to detect some severe signs of diarrhea and ARI was low. Only 6.6% of mothers Khác recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% 7 rural region, respectively); 11 % of in 87,5 1 12,5 Quê quánrecognized signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% in mountainous region). Mothers’ mothers Miền Bắc about prevention of diarrhea and ARI in urban was better than90,3 of mothers in rural and knowledge 427 that 46 9,7 mountain regions. Miền Trung 36 90,0 4 10,0 Khác 27 Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, under 5-year-old child. 71,1 11 28,9 Tiền sử mắc COVID - 19 Đã từng 330 88,7 42 11,3 Chưa từng 155 90,1 17 9,9 Taùc giaû: Khác 5 71,4 2 28,6 1. Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Số lần mắc COVID - 19 Email: thangtcyt@gmail.com 1 lần 268 89,3 32 10,7 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá 2 lần Email: longmoh@yahoo.com 48 88,9 6 11,1 Trên 2 lần 3. 9 75,0 3 25,0 CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Khác Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com 5 83,3 1 16,7 4. Boä Y teá Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com Đa số những người tham gia nghiên cứu có kiến 3.3. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức về thức tốt về bệnh đậu mùa khỉ, đạt tỷ lệ 88,9% bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên trong khi đó những người có kiến thức chưa Bảng 4: Một số yếu tố liên quan đến kiến tốt chỉ chiếm 11,1%. Về giới tính, sinh viên thức về bệnh đậu mùa khỉ của sinh viên nữ có tỷ lệ kiến thức tốt là 92,0%. Sinh viên OR 95% năm thứ t vaánkiến thức tốt chiếm tỷ lệ cao nhất 1. Ñaë2 có ñeà naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò Yếu tố phuø hôïp vaøo coâng taùc(hiệu n thoâng phoøKTC ng truyeàchỉnh) ng choá (94,4%) chaûy vaø nhieãmnăm 1 hoâ haáp caáp ôû treû em Tieâu và sinh viên khuaån có kiến thức chưa Giới tính caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn tốthai beänhất chiếm 18,7%. vong cao nhaát ôû tượng laø cao nh coù tyû leä maéc vaø töû Phần lớn đối nhöõng hieän nay. Nam 1 nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu cử nhân YTCC có kiến thức tốt chiếm 92,6%. Nữ Phöông phaùp nghieâ2,0* u 1,1 - 3,7 chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. n cöù Sinh iviên sinh sốngtöø 0,8-2,2 ñôït và u chaûy, vực 5 tuoå moãi naêm maéc ở nhà riêng tieâ ở khu öôùc Năm học miền Bắcnaêmtỷ lệ1100 tröôøngtốt cao nhất lần lượt tính haøng có coù kiến thức hôïp töû vong [6], [5]. Năm 1Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu 2.1. 1 Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 Năm 2 3,7* 1,3 – 10,9 làn91,8%töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so laà , tyû leä và 90,3%. Đối tượng tham gia nghiên Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 cứutöû vongtừng mắc COVID – 19 vaø töû vong cuûa vôùi chưa chung [1], [4]. Tyû leä maéc có kiến thức Năm 3 3,1* 1,3 – 7,6 tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho tốt beänbệnh raát cao nhöng hoaønlà nhómtheå haïn cheá hai về h naøy (90,1%), sau đó toaøn coù sinh viên 3Năm 4 c, Trung, Nam cuû1,15 t Nam. 0,5 – 2,5 mieàn Baé a Vieä baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh Năm 5 3,4* 1,0 - 11,3 đã xöû lí kòp thôøCOVID -nh. Ñeå phoøng thứcgtốt nh, vaø từng mắc i khi bò beä 19 có kiến choán beä về 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu Năm 6 3,8* 1,3 – 11,4 bệnhi đậu noùi chung chiếm 88,7%.soùc treû noùi rieâng ngöôø daân mùa khỉ vaø ngöôøi chaêm Trong đó sinh Chuyên ngànhcon döôùi 5 tuoåi. phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù viên mắcbò maéc beän– 19 giaûm lầnleä maéc vaø thức tốt lyù khi treû COVID h ñeå một tyû có kiến töû vong. Bác sĩ Y học Dự về bệnh là 89,3%.chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Chính vì lyù do ñoù, 1 phòng chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi Tieâu “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 44 Tạp chí Y teá Công coäng, 3.2017, Soá 43 Taïp tế Coâng cộng, Số 63 tháng 06/2023
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoûng vaán. 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng OR 95% 4. BÀN LUẬN c kieåm tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø sau khi thu thaäp ñöôï Yếu tố 2.3. Thieát keá nghieân cöùu: chỉnh) t ngang (hiệu Moâ taû caé KTC Đây là ng phaàn meàm Epidata 3.1, xöû lyù đầu g keâ nhaäp baè một trong những nghiên cứu thoán tiên baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä Cử nhân Y tế đánh ng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2mùa khỉ tập %, thoágiá kiến thức về bệnh đậu . 2.4. Côõ maãu vaø caùch choï1,7 u n maã 0,8 - 3,5 Công cộng trung vào sinh viên hai chuyên ngành YHDP Nơi sống maãu 2.4.1. Côõ và YTCC, otrường ĐạinhọcuY Nghieân cöùu ñöôïc 2.7. Ñaï ñöùc nghieâ cöù : Hà Nội và một Nhà riêng 1 tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa số yếu tố liên quan. Kết quả nghiên cứu chỉ ra Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå Nhà của người phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaùc ñònh soá hoä gia ñình coù baø meï coù con 0,2 i-5 tuoåi: 1,0 döôù 4,2 rằngvaø ñoái töôïng nghieâncó u. Thoâng tin ñöôïc bệnh cöùu 88,9% sinh viên cöùkiến thức tốt về hoaøn thân/ họ hàng đậu mùamaät vaø keát quả nàyñöôïc söû đồng cho muïc toaøn baûo khỉ. Kết quaû chæ tương duïng với kết Nhà trọ 0,5 p 1 P 0,3 - 1,1 ñích nghieân cöùu. N Z2 x quả nghiên cứu của tác giả Jairoun AA trong Ký túc xá 1 0,7 px 2 0,3 - 1,8 Quê quán 2 nhóm Keát quaû một trường đại học tại UAE với 3. sinh viên Miềni Z = 1,96 (öùng vôùi  = 0,05), p = 0,37 [3],  = 0,14 Vôù Bắc 1 hơn 80% sinh viên có kiến thức khá về bệnh tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø Miền iTrung cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia0,2 - coù con choá traû lôøi, 0,78 ñình 2,6 đậu3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch chothứcaêcủa mùa khỉ.15 Khi nghiên cứu về kiến treû n/ Tiềndöôùsửtuoåi. COVID - 19 i 5 mắc buù ñuùng khi bò tieâu chaûy sinh viên với một sự kiện y tế công cộng khẩn Đã từng 1 cấp toàn cầu khác là COVID-19, nghiên cứu 2.4.2. Caùch choïn maãu: Choïn maãu nhieàu giai ñoaïn 0,7 Chưa từng 0,5 - 8,5 trên 2351 sinh viên trường Đại học Y Dược Số lần mắc COVID - 19 TP.HCM của tác giả Phạm Lê An cũng cho 1 lần ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: Giai 1 Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân thấy mức độ kiến thức tương tự với nghiên cứu 2 lần 1,5 0,5 - 4,4 Giang- Mieàm Nam; này.16 Sinh viên có kiến thức đầy đủ là 86,6%, Trên 2 lần 0,5 0,8 - 2,5 trong1. Kieán thöùc sinhbaø meï veà caùcvềcho treû aên/ gây Hình đó đa số cuûa viên biết h tác nhân Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao *Có ý nghĩa thống kê với giá trị p < 0,05 bệnh, đườngglây bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö các buù ñuùn khi truyền của COVID-19, goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) Kếtnquả phânitích ñaûo): toång 9 biến cho thấy sinh khaê (mieàn nuù /haûi hồi quy đa xaõ; triệu chứng thường gặp, phương pháp điều trị Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà viên nữ có khả năng có kiến thứchoä gia ñình coù Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 tốt cao hơn 2 caùch hiệu,treû aên/buù khi bò tieâu chaûcũng leä baø nhận đặc cho cách sử dụng thuốc y, tyû như meï ôû lần (95%5KTC:choïn ngaãuso với sinh viên nam. con döôùi tuoåi, 1,1-3,7) nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàncáci biện pháp c ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi biết nuù coù kieán thöù phòng ngừa. Sinhsau ñoù nămchoïnnăm hoä gia ñình tieápnăm 6 có tieâu, viên löïa 2, caùc 3, năm 5 và theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùinghiênpcứu tcủa chúng tôi vôùi 74,3%. Tuy nhiên, vaø thaá nhaá laø ôû noâng thoân lại có kết kiến thức về bệnh đậu mùa khỉ cao hơn so với quảg 1. Lyù do khoâng cho treûvới buù bình thöôøncủa tác Baûn cao hơn khi so sánh aên nghiên cứu g khi bò sinh viên năm nhất., Trong đó, sinh p soá lieäu 2 2.5. Phöông phaùp kyõ thuaät thu thaä viên năm giả TrịnhuThanh Tân và các cộng sự về kiến tieâ chaûy (n=409) có kiến thức về bệnh cao hơn với 3,7 lần (95% thức về bệnh đậu mùa khỉ gcủa sinhi viên gtrường Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noân Mieàn nuù Toån KTC: 1,3 –khi coù thöûsinh viêni Thaïch3 làt,3,1 Noäi. chænh söûa sau 10,9), nghieäm taï năm Thaá Haø lần Noäi dung thò thoân Đại học Y Hà Nội, chỉ 26,4% sinh viên có kiến p n % n % n % n % (95% KTC: 1,3 – 7,6), sinh viên năm 5 là 3,4 thức tốt.11 Sự chênh lệch này có thể do những Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 lần ng vaánKTC: 1,0 -c baø meï coù conviêni năm 6 là phoû (95% tröïc tieáp caù 11,3) và sinh döôù 5 tuoåi. khácbeänh naëng đặc 3,6 17 của 11 8,5 33 8,1 0,006 biệt về 5 điểm 12,1 đối tượng nghiên Sôï treû 3,8 lần (95% KTC: 1,3 – 11,4) so với sinh viên theâm cứu. Đối tượng nghiên cứu của tác giả Trịnh Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung năm nhất. Nghiên cứu không phát hiện ra mối Thanh n xeùt:và các cộng sựg bao gồm n9buù bình caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn NhaäTân Veà lyù do khoân cho treû aê ngành liên sai soá, ñieàu tra vieân thốngtaäp huaán kyõ, coù sinh cheá quan có ý nghĩa ñöôïc kê giữa việc kinh thöôøncủa trường chaûy,học 10% ngöôøi ñöôïc phoûđó học g khi bò tieâu đại gaàn Y Hà Nội trong ng viên đãtrong giao tieáp. Sau khi keát thuùcđó vàg kiến nghieäm từng mắc COVID-19 trước phoûn vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình thöôøng, viên YHDP và YTCC g thoân chieálệ nhóm sinh trong ñoù, ngöôøi daân ôû noân chiếm tỉ m thức của tin. về bệnh tđậu n kieåm tra phieáu khi keát soùt thoâng họ Giaùm saù vieâ mùa khỉ. tyû leä cao nhaát vôùi ứng với 4,77%; 3,86%). iTrong rất thấp (tương 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôù thaønh thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng khi đó, nghiên cứu của chúng tôi chỉ tập trung do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa Tạp chíTaïp chí Y teá Coâng coä63 tháng 06/2023 Y tế Công cộng, Số ng, 3.2017, Soá 43 15 45
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | vàomothersđối tượng là sinh viên đang theo họcof diarrhea-0,961).15was low. Only 6.6% of mothers của nhóm being able to detect some severe signs 0,813 and ARI Tuy nhiên, theo nghiên cứu recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of ngành YHDP và YTCC - hai dyspnea (25.9 %có urban and 1.5% ở Iraq, nam giới có kiến thức về mothers recognized signs of chuyên ngành in Ahmed SK in mountainous region). Mothers’ vai knowledgetrọng trong công tác phòng chống in urban was better than that of mothersgiới.20 Sự khác trò quan about prevention of diarrhea and ARI bệnh đậu mùa khỉ cao hơn nữ in rural and mountain regions. và kiểm soát dịch bệnh. Cùng với chuyên ngành biệt này có thể là do sự khác biệt về vị trí địa lý, bác Keywords: Diarrhea, acutengành này infections, knowledge,và môi5-year-old child. giữa hai quốc sĩ đa khoa, hai chuyên respiratory là một văn hóa under trường giáo dục trong các lực lượng đầu tiên được huy động gia. Ngoài ra, năm học cũng là một yếu tố được hỗ trợ các hoạt động phòng, chống dịch bệnh. phát hiện có mối liên quan có ý nghĩa thống Điều này :thể hiện qua số lượng sinh viên được kê với kiến thức tốt về bệnh đậu mùa khỉ của Taùc giaû huy1.động Vieän ñaøgiaochốngdöï phoønCOVID-19gnăm tröôøsinh viên.Y Haø Noäi cho thấy sinh viên ở các năm tham o taï Y hoïc dịch g vaø Y teá coân coäng, ng Ñaïi hoïc Kết quả Email: thangtcyt@gmail.com 2021 của Đại học Y Hà Nội, trong đó tỷ lệ sinh học sau có xu hướng có kiến thức tốt cao hơn viên YHDPcvà YTCC g HIV/AIDSchống teá cao so với sinh viên năm thứ nhất. Nghiên cứu của 2. Cuï phoøng choán tham gia – Boä Y dịch Email: longmoh@yahoo.com thứ hai, chiếm 36,84%.17 Najim Z. Alshahrani cũng chỉ ra mối liên quan 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Kết quả nghiên cứu chỉ ra có rất ít sinh viên giữa mức độ hiểu biết của những người tham gia Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com (13,25%) Boä Y teárằng bệnh đậu mùa khỉ có thể nghiên cứu về vi rút đậu mùa khỉ và năm học 4. biết Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com 18 Mặc dù còn một số hạn chế như mẫu lây từ mẹ sang con khi mang thai. Trong khi của họ. đó đa số sinh viên (92,92%) biết tránh tiếp xúc không đại diện cho toàn bộ sinh viên Y khoa, với người mắc bệnh đậu mùa khỉ là một trong công cụ thu thập dữ liệu mới được phát triển, những biện pháp phòng ngừa bệnh. Tuy nhiên, song nghiên cứu mang tính thí điểm đã góp phần theo nghiên cứu của Najim Z. Alshahrani trên cung cấp các bằng chứng khoa học quan trọng sinh viên vaán ñeà tại Ả Rập Saudi, có 36,5% naêm 2014. Töø ñoù coùchương trình tđào khuyeán nghò 1. Ñaët y khoa để xây dựng các theå ñöa ra moä soá tạo và cập sinh viên biết về đường lây truyền từ mẹ sang phuø hôïp vaøo coâphùtaùc truyeàn thoâng phó ng choáng nhật kiến thức ng hợp nhằm ứng phoø hiệu quả Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû tái nổi. giai ñoaïn em trong con và 41,5% đối tượng nghiên cứu cho rằng với các dịch bệnh mới nổi và laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. tránhñang phaùt trieån.người cbệnh là töû vong donhất nöôùc tiếp xúc với ÔÛ nöôù ta, 80% cách tốt tieâu chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 5. KẾT LUẬN p nghieân cöùu 2. Phöông phaù để ngăn ngừa sự lây lan của vi rút đậu mùa 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc khỉ.18 Một nghiên cứutröôøng hôïpIndonesia đánh Nghiên cứu cho thấy các sinh viên theo học tính haøng naêm coù 1100 khác tại töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu giá NKHH, trung bìnhbiếti của các tbác sỹ đa khoa Veà về mức độ hiểu moã naêm moä ñöùa treû maéc 4-9 ngành Y học Dự phòng và Y tế Công cộng có laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so kiến thứcntốt vềñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 năm Nghieâ cöùu bệnh đậu mùa khỉ. Giới và taïi 3 vềi vi vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa vôù töû rút đậu mùa khỉ cho thấy 96,6% chuyên tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho gia beätế biết rằng vi-rút gây bệnh n coù theå haïkhỉ.19 hai y nh naøy raát cao nhöng hoaøn toaø đậu mùa n cheá 3 mieàn các ,yếu tố liên quan VieätýNam. thống kê học là Baéc Trung, Nam cuûa có nghĩa Tương ctự chuû ñoäng phoøncứu nh taùc nhaân gaây beänh baèng caù h như nghiên g traù của chúng tôi, hầu với kiến thức tốt của sinh viên về bệnh đậu mùa vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, hết sinhnviênchung vaø ngöôøi biếtm soùc treû noùi rieâng khỉ.2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu thấy cần tiếp tục Kết quả nghiên cứu cho ngöôøi daâ noùi (91,9%) đều chaê vi rút là nguyên nhâncoù kieára thöùc ñaày ñuûmùaphoøng beänh vaø caùch xöû phaûi gây n bệnh đậu veà khỉ. cung cấp các coù con döôùi 5 tuoåtập huấn phù hợp Caùc baø meï tài liệu, khóa i. lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. với từng đối tượng nhằm liên tục cải thiện và Trong vì lyù do cứuchuùng giớithöïc năm học có cöùu: Chính nghiên ñoù, này, toâi và hieän nghieân mối Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi cập nhật kiến thức cho các sinh viên về các dịch liên n thöùc có a caùc baø meï coù con với ikiến thức “Kieá quan cuû ý nghĩa thống kê döôù 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng cách ứng phó với các dịch bệnh. Đặc bệnh và vaán. về bệnh em taïmùat soá vuøng/mieànày cũng tương tính ôû treû đậu i moä khỉ. Điều n Vieät Nam”, vôùi biệt, các thông tin và kiến thức cần được cung tự c tieâunghiênkieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi muï như moâ taû cứu của Jairoun, trong đó giới Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn hoaëcđến ng coùviên ngay từ nhữngtrong thôøi gian cấp khoâ sinh maët taïi hoä gia ñình năm đầu của nữ có veà phoøng choáng tieâu chaûy1,26; KTCkhuaån 5 tuoåi kiến thức tốt hơn (OR: vaø nhieãm 95% hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam bậc học. nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 46 Tạp chí Y teá Công coäng, 3.2017, Soá 43 Taïp tế Coâng cộng, Số 63 tháng 06/2023
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng TÀI phoûng vaán. trình LIỆU THAM KHẢO sau khi thu thaäptin Bộkieåm tra,dụngsaïch, maõ hoaù vaø 8. Cổng thông ñöôïc Y tế. Sử laøm vaccine phòng 1. Bunge EM,keá nghieân cöùu: L, ettaû caét ngang 2.3. Thieát Hoet B, Chen Moâ al. The changing nhaäp đậug phaàkhỉ cho những nhóm đối tượngng keâ bệnh baèn mùa n meàm Epidata 3.1, xöû lyù thoá nào? baèng phaàn May 26, 2023. thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä Accessed meàm Stata 11, https://moh.gov.vn/tin- epidemiology of human monkeypox—A potential %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu lien-quan/-/asset_publisher/vjYyM7O9aWnX/ threat? A systematic review. PLoS Negl Trop Dis.2.4.1. Côõ maãu 2022;16(2):e0010141. doi:10.1371/journal. content/su-dung-vaccine-phong-benh-au-mua- 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc pntd.0010141 khi-cho-nhung-nhom-oi-tuong-nao tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân 2. c ñònh thông gia Bộ Ycoù baø meï coù con döôùi 5trạng xaùCổng soá hoä tin ñình tế. WHO ban bố tình tuoåi: 9. Cổng thông tin điện tử Chính phủ. Có cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn khẩn cấp y tế toàn cầu về bệnh đậu mùa khỉ, Bộ vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ không? toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc p 1 P ñích nghieân cöùu. xaydungchinhsach.chinhphu.vn. Published Y tế họp khẩn. Accessed May 26, 2023. https:// N Z2 x 2 1 px October t20, 2022. Accessed May 26, 2023. moh.gov.vn/tin-lien-quan/-/asset_publisher/ 2 3. Keá quaû vjYyM7O9aWnX/content/who-ban-bo-tinh- https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/ Vôùi Z = 1,96 (öùng vôùi  = 0,05), p = 0,37 [3],  = 0,14 tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø trang-khan-cap-y-te-toan-cau-ve-benh-au-mua- co-vaccine-phong-benh-dau-mua-khi- choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ khi-bo-y-te-hop-khan döôùi 5 tuoåi. khong-119221020092439065.htm buù ñuùng khi bò tieâu chaûy 3. CDC. Caùch choïnthe u: Mpox in maã U.S. Centers for Disease 10. Alshahrani NZ, Mitra S, Alkuwaiti AA, et 2.4.2. Choïn maãand Prevention. Published February 24, Control u nhieàu giai ñoaïn al. Medical Students’ Perception Regarding the 2023. Accessed April 3, 2023. https://www.cdc. Re-emerging Monkeypox Virus: An Institution- Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: Based Cross-Sectional Study From Saudi Arabia. gov/poxvirus/mpox/response/2022/world-map. Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân html Giang- Mieàm Nam; Cureus. 2022;14(8):e28060. doi:10.7759/ cureus.28060 4. WHO. Bệnh đậu mùa khỉ. Accessed May 26, Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao 2023. noânhttps://www.who.int/vietnam/vi/news/ 11. Tanbuù ñuùNhi TTY, Anh DH, et al. Knowledge TT, ng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ g thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) about monkeypox of Hanoi Medical University khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; questions-and-answers/q-a-detail/monkeypox students in t2022 80% some related factors.ng veà Nhaän xeù : Gaàn and baø meï coù kieán thöùc ñuù Tạp 5. WHO.2022 Monkeypoxn Outbreak: ñình coù Giai ñoaïn 3: moãi xaõ choï 46 hoä gia Global caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con döôùi Accessed November 28, 2022.ñình ñaàu Chí Học Cộng Đồng. 2022;63(9). doi:10.52163/ Trends. 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia https:// mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo yhc.v63i9.559 bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù worldhealthorg.shinyapps.io/mpx_global/ phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. 12. Quân DV, Linh DT. Kiến thức, thái độ của 6. Cơ quan ngôn luận Bộ Y Tế.https:// sinhg 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bìnhđại họckhi bò Baûn viên khối sức khoẻ trường thöôøng Đại suckhoedoisong.vn. , TP.HCMthu thaäp soá lieäu 2.5. Phöông phaùp kyõ thuaät ghi nhận trường tieâu chaûy (n=409) Nam về bệnh đậu mùa khỉ năm 2022. Tạp Chí hợpBoämắc g đậu Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaâPublished coân cuï: mùa khỉ thứ hai. y döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång Học Noäi dung Đồng. thò Cộng 2023;64(3). doi:10.52163/yhc. thoân October 20, 2022. Accessed May 26, 2023. chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. p v64i3.662 n % n % n % n % https://suckhoedoisong.vn/tphcm-ghi- Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Ñieàu tra vieân nhan-truong-hop-mac-dau-mua-khi-thu- 13. WHO. Mpox 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 May Ngöôøi khaùc khuyeân 1 (monkeypox). Accessed phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 hai-169221020061319491.htm 25,m 2023. nghttps://www.who.int/news-room/fact- Sôï treû beänh naë theâ 5 3,6 Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung sheets/detail/monkeypox caáp thoâY tế dự phòng. Hướng dẫn tạm thời, phòng, 7. Cục ng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá ñeå haïn Nhaän xeùt: Veà lyù do khoâng cho treû aên buù bình cheá sai bệnh đậu mùa nkhỉ. c taäp huaán kyõtạm kinh chống soá, ñieàu tra vieâ ñöôï Hướng dẫn , coù thời thöôøThư Viện Pháp Luật.nQuyết địnhñöôïc phoûng 14. ng khi bò tieâu chaûy, gaà 10% ngöôøi 2099/QĐ- nghieäm chống bệnh đậu mùa khỉ. thuùc phoûngMay phòng, trong giao tieáp. Sau khi keát Accessed vaán, vaán cho raèng chẩn naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù BYT 2022 treû bò đoán điều trị và phòng bệnh ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû bình mùankhỉ ở người. Accessed noâng thoân chieám đậu thöôø g, trong ñoù, ngöôøi daân ôû May 25, 2023. 26, 2023. https://vncdc.gov.vn/huong-dan-tam- soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû leä cao nhaát vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh thoi-phong-chong-benh-dau-mua-khi-nd17154. thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao- thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng html Y-te/Quyet-dinh-2099-QD-BYT-2022-chan- do ngöôøi khaùc khuyeân. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa Tạp chíTaïp chí Y teá Coâng coä63 tháng 06/2023 Y tế Công cộng, Số ng, 3.2017, Soá 43 15 47
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | doan-dieu-tri-va-phong-benh-dau-mua-khi-o-of diarrhea and ARI was low. Only 6.6% of mothers mothers being able to detect some severe signs recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of nguoi-524147.aspx signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% in mountainous region). Mothers’ mothers recognized 15. knowledgeAJ, Sabaa SA, of diarrhea MA,ARI in urban was better than that of mothers in rural and Ammar about prevention Naseem and et mountain regions. al. Awareness and preparedness of human monkeypox outbreak among university student_ knowledge, under 5-year-old child. Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, Time to worry or one to ignore? | Elsevier Enhanced Reader. doi:10.1016/j.jiph.2022.08.015 16. Taùc giaû: P, Huynh G, Nguyen HTN, et al. Le An Knowledge, nAttitude, hoïand phoøng vaø Y teá Towards tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi 1. Vieä ñaøo taïo Y c döï Practice coâng coäng, Email: thangtcyt@gmail.com COVID-19 Among Healthcare Students in 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá Vietnam. Infect Drug Resist. 2021;14:3405-3413. Email: longmoh@yahoo.com doi:10.2147/IDR.S328677 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi 17. Mai PP, Van PT, Viet TDM, Trang DL, Hai Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com TN,4.Van HTH. Association between depression Boä Y teá and participation in the frontline trantuananh2000@yahoo.com Email: dducthien@yahoo.com, in the ourth wave of COVID – 19 among medical students in Vietnam: A cross sectional study. Published online April 30, 2022. DOI: https://doi.org/10.38148/ JHDS.0602SKPT22-021 18. 1. Ñaët vaán ñeà Mitra S, Alkuwaiti AA, et Alshahrani NZ, naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò al. Medical Students’ Perception Regarding the phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn Re-emerging vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em Tieâu chaûy Monkeypox Virus: An Institution- laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta,From töû vong do tieâu Based Cross-Sectional Study 80% Saudi Arabia. chaûy xaûy2022;14(8). doi:10.7759/cureus.28060 i Cureus. ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôù 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tính Harapan H, Setiawan nAM,pYufika A, et [5]. 19. haøng naêm coù 1100 tröôø g hôï töû vong [6], al. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Knowledge of human monkeypox viral infection Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû leägeneral do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so among töû vong practitioners: a cross-sectional Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai beänhin yIndonesia. Pathog n coù theå Health. study naø raát cao nhöng hoaøn toaø Glob haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. 2020;114(2):68-75. doi:10.1080/20477724.2020 baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh vaø xöû lí kòp thôøi khi bò beänh. Ñeå phoøng choáng beänh, .1743037 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng phaûiAhmed SK, Abdulqadirb SO, Omar caùch xöû 20. coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø RM, et Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. al. Study of Knowledge, Attitude and Anxiety in Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï Population iduringi the Kurdistan-Region of Iraqi coù con döôù 5 tuoå veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû phoøng choángOutbreak in 2022: An Onlinehaáp caáp Monkeypox tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ Cross- lôøi phoûng vaán. tính ôû treû em taïi moätReview; 2022.Vieät Nam”, vôùi Sectional Study. In soá vuøng/mieàn doi:10.21203/ muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn rs.3.rs-1961934/v3 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 48 Tạp chí Y teá Công coäng, 3.2017, Soá 43 Taïp tế Coâng cộng, Số 63 tháng 06/2023

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.