Kỹ năng địa lí trong các học phần địa lí tự nhiên đại cương cần rèn luyện cho sinh viên ở các trường đại học sư phạm

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 26, 2005<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KỸ NĂNG ĐỊA LÍ TRONG CÁC HỌC PHẦN <br />  ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN ĐẠI CƯƠNG CẦN RÈN LUYỆN CHO SINH VIÊN <br /> Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM<br /> <br /> Trần Thị Tuyết Mai, Trần Thị Cẩm Tú<br /> Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế<br /> <br /> Kỹ  năng được hình thành trên cơ  sở kiến thức, kỹ năng giúp người học khai  <br /> thác tri thức, làm giàu tri thức. Kiến thức của các học phần Địa lí tự nhiên đại cương <br /> đa dạng, phức tạp, là cơ sở để tiếp thu các kiến thức địa lí tự nhiên chuyên ngành, địa  <br /> lí kinh tế  ­ xã hội phục vụ  học tập, giảng dạy địa lí của sinh viên ngành sư  phạm.  <br /> Vấn đề  rèn luyện kỹ  năng địa lí cần có hệ  thống, phương pháp phù hợp với đặc <br /> trưng của từng học phần, do đó việc xác định loại kỹ  năng đặc trưng cụ  thể  trong  <br /> từng học phần là bước khởi đầu quan trọng của quá trình rèn luyện kỹ năng.<br /> I. CÁC HỌC PHẦN ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN ĐẠI CƯƠNG TRONG CHƯƠNG <br /> TRÌNH ĐÀO TẠO CỬ NHÂN ĐỊA LÍ ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HIỆN NAY:<br /> I.1. Vị trí của các học phần Địa lí tự nhiên đại cương trong chương trình <br /> đào tạo:<br /> Địa lí tự  nhiên nghiên cứu về các hiện tượng tự nhiên trong lớp vỏ  địa lí với <br /> các  khoa học bộ  phận  (khí hậu, thủy văn, thổ  nhưỡng, sinh quyển,  địa chất, địa <br /> mạo... kiến thức của các ngành này được truyền đạt bởi các học phần Địa lí tự nhiên  <br /> đại cương) và địa lí tự nhiên tổng hợp.<br /> Do tính hệ  thống trong cấu trúc của khoa học Địa lí, nên các học phần Địa lí <br /> tự  nhiên đại cương (ở  tất cả  chương trình đào tạo của các trường ĐHSP đang áp <br /> dụng và dự thảo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo sắp được áp dụng) được <br /> bố  trí vào các học kì 1, 2, 3 và bố  trí trước các học phần Địa lí kinh tế  ­ xã hội, <br /> Phương pháp dạy học Địa lí trong toàn khóa đào tạo.  <br /> Các học phần Địa lí tự  nhiên (ĐLTNĐC) gồm Nhập môn địa cầu, Địa chất,  <br /> Địa mạo, Thủy văn, Khí hậu, Thổ nhưỡng, Sinh quyển, Lớp vỏ cảnh quan và các qui <br /> luật địa lí... Các học phần này có số  đơn vị  học trình không giống nhau giữa các <br /> trường,  giữa trường với Bộ, do trước  đây Bộ  cho phép các trường tự  xây dựng <br /> <br /> 81<br /> chương trình trên khung chương trình cơ bản của Bộ  ban hành. Ví dụ ở  ĐHSP Huế <br /> tổng số đơn vị học trình của các học phần ĐLTNĐC là 19, ở ĐHSP Qui Nhơn là 23...<br /> Các học phần ĐLTNĐC có vai trò rất quan trọng. Chúng giúp sinh viên có các  <br /> hiểu biết về  các vấn đề  địa lí tự  nhiên, các quy luật địa lí tự  nhiên, khả  năng giải  <br /> thích sự  phân hóa, khả  năng vận dụng kiến thức địa lí tự  nhiên để  nghiên cứu đánh  <br /> giá các vấn đề địa lí kinh tế ­ xã hội, phục vụ thiết thực cho dạy học địa lí ở  trường <br /> phổ  thông. Do đó, việc giảng dạy, học tập các học phần này đặt ra nhiều yêu cầu <br /> trong việc vận dụng các phương pháp dạy học, trong đó đặc biệt chú ý đến vấn đề <br /> rèn luyện kỹ năng địa lí.<br /> I.2. Nội dung khái quát các học phần ĐLTNĐC:<br /> Do có đối tượng nghiên cứu riêng nên mỗi học phần có các nội dung đặc thù <br /> với các phương pháp nghiên cứu tương ứng. Nội dung của các học phần là một trong <br /> những cơ sở quan trọng để xác định hệ thống kỹ năng tương ứng. <br /> 1. Nhập môn địa cầu  (2đvht) <br /> ­ Đặc điểm cấu tạo, sự hình thành, vai trò, ý nghĩa... của hệ Mặt Trời và Trái  <br /> Đấ t<br /> ­ Mối quan hệ giữa Trái Đất và hệ Mặt Trời<br /> ­ Cơ sở khoa học của các hiện tượng, quá trình địa lí trên Trái Đất có liên quan <br /> đến các hiện tượng thiên văn<br /> 2. Địa chất đại cương ­ Địa chất lịch sử (3đvht)<br /> ­ Đặc điểm cấu tạo, thành phần vật chất, tính chất cơ bản bên trong của Trái  <br /> Đất, các phá hủy kiến tạo.<br /> ­ Các tác dụng địa chất ngoại sinh.<br /> ­ Các vấn đề cơ bản về lịch sử vỏ Trái Đất.<br /> 3. Địa mạo  (2đvht) <br /> ­ Nguồn gốc phát sinh, lịch sử phát triển, động lực hiện tại, hướng phát triển,  <br /> tuổi... của địa hình nói chung và của các dạng địa hình nói riêng.<br /> ­ Cơ  sở  để  nhận biết các dạng địa hình trên thực địa, đánh giá, vận dụng <br /> chúng vào việc điều tra nghiên cứu tổng hợp lãnh thổ, dạy học địa lí.<br /> 4. Khí tượng ­ khí hậu học (3 đvht) <br /> ­ Thành phần, cấu trúc của khí quyển<br /> ­ Các quá trình vật lí xảy ra trong khí quyển tầng thấp<br /> ­ Các quá trình hình thành khí hậu<br /> ­ Đặc điểm các đới khí hậu trên bề mặt Trái Đất<br /> 5. Thủy văn (2đvht) <br /> ­ Phân bố và tuần hoàn nước trên Trái Đất<br /> 82<br />  ­ Quá trình phát triển mạng lưới thủy văn<br /> ­ Các đặc trưng thủy văn sông ngòi, hồ, nước ngầm, thủy văn biển <br /> <br /> 6. Thổ nhưỡng (2 đvht) <br /> ­ Nguồn gốc phát sinh, phát triển của đất, cấu tạo đất, thành phần và tính  <br /> chất lý, hoá học, quy luật phân bố đất.<br /> ­ Cơ sở để nhận biết các loại đất trên thực địa, đánh giá, vận dụng chúng vào  <br /> việc điều tra nghiên cứu đất đai, dạy học địa lí.<br /> 7. Sinh quyển (2 đvht) <br /> ­ Sự hình thành, phát triển của sinh quyển<br /> ­ Cấu tạo, đặc điểm (các nhân tố sinh thái, khu phân bố...)<br /> ­ Sự phân bố địa lí của sinh vật ở trên các lục địa và trong các đại dương thế <br /> giới<br /> I.3. Mục tiêu giảng dạy các học phần ĐLTNĐC:<br /> ­ Về  kiến thức: Cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ  bản về  các quá  <br /> trình địa lí tự nhiên, cơ sở khoa học để giải thích các vấn đề địa lí tự nhiên<br /> ­ Về  kỹ  năng: Rèn luyện (ở  mức cao hơn so với bậc học phổ thông) các kỹ <br /> năng như quan sát, nhận xét, phân tích, tổng hợp, đánh giá, liên hệ thực tế… trong các  <br /> quá trình địa lí tự nhiên.<br /> ­ Về  hành vi,  ứng xử: Giúp sinh viên có được thế  giới quan duy vật biện  <br /> chứng, giải thích có căn cứ  khoa học các vấn đề  tự  nhiên, có các hành động thiết <br /> thực để bảo vệ môi trường tự nhiên.<br /> II. KỸ NĂNG ĐỊA LÍ (KNĐL) CẦN RÈN LUYỆN CHO SINH VIÊN <br /> TRONG CÁC HỌC PHẦN ĐLTNĐC<br /> II.1. Các loại kỹ năng địa lí cần hình thành:<br /> Căn cứ  vào nội dung, mục tiêu giảng dạy các học phần ĐLTNĐC, vào các <br /> hoạt động của sinh viên đối với các nội dung địa lí, với các phương tiện dạy học địa  <br /> lí trong các học phần ĐLTNĐC, có thể phân biệt các loại kỹ năng sau:<br /> 1.   Kỹ   năng   làm   việc   với   bản   đồ   và   các   phương  tiện   dạy   học   địa   lí  <br /> truyền thống (I)<br /> * Kỹ năng khai thác các kiến thức địa lí tàng trữ trong bản đồ <br /> + Định hướng trên bản đồ (xác định phương hướng, tọa độ địa lý...)<br /> + Đo tính trên bản đồ<br /> + Đọc và sử dụng bản đồ (phân tích mối liên hệ nhân quả, xác định đặc điểm <br /> một số đối tượng, rút ra các nhận xét cần thiết, điền vào bản đồ khung...)<br /> <br /> 83<br />  * Kỹ  năng làm việc với các số  liệu thống kê, tư  liệu địa lí, sách giáo khoa, <br /> giáo trình, tài liệu tham khảo và các phương tiện học tập địa lí   <br /> + Đọc và lập biểu đồ<br /> + Phân tích số liệu, rút ra nhận xét<br /> + Phân tích các mô hình, lát cắt, phẫu diện...<br /> + Làm việc với giáo trình<br /> + Làm việc với tài liệu tham khảo<br /> 2.  Kỹ năng liên hệ thực tế (từ kiến thức bài học liên hệ với thực tế; từ <br /> thực tế để giải thích, phân tích, chứng minh nhằm làm giàu thêm kiến thức) (II)<br /> + Khảo sát các sự vật hiện tượng địa lí trong thực  tế <br /> + Quan sát, so sánh, giải thích các đối tượng địa lí trong thực tế<br /> + Khảo sát một vài vấn đề địa lí địa phương<br /> 3. Kỹ năng thu thập, tổng hợp, xử lý, trình bày thông tin địa lí (III)<br /> + Đo đạc, quan trắc về thời tiết, thủy văn, địa hình, thổ nhưỡng..., thu thập số <br /> liệu, viết báo cáo...<br /> + Viết, trình bày các vấn đề địa lí (viết báo cáo ngắn từ các bảng số liệu, viết  <br /> báo cáo chuyên đề trên cơ sở kết hợp sách giáo khoa và tài liệu tham khảo...)<br /> Nội dung của các học phần ĐLTNĐC đề cập đến nhiều yếu tố địa lí tự nhiên  <br /> với các qui luật phân bố, hình thành, phát triển trong thể tổng hợp địa lí, mặt khác đối  <br /> tượng cần rèn luyện kỹ  năng là sinh viên ngành Địa lí các trường Sư  phạm nên loại <br /> kỹ năng hàng đầu cần rèn luyện, bồi dưỡng là kỹ năng quan sát, liên hệ thực tế. Các <br /> nhóm kỹ năng khác, giúp nhận biết các dấu hiệu bản chất, so sánh, tổng hợp các yếu  <br /> tố  tự  nhiên để đánh giá điều kiện ĐLTN một cách nhanh chóng, khoa học, nên cũng <br /> là loại kỹ năng cần đặc biệt chú ý.<br /> II.2. Một số kỹ năng cụ thể đặc trưng của các học phần ĐLTNĐC:<br />  Kết quả phân tích nội dung các học phần ĐLTNĐC cho thấy: các KNĐL cần <br /> tập trung bồi dưỡng, rèn luyện trong các học phần này cũng không nằm ngoài các  <br /> nhóm KNĐL chung. Cơ hội để rèn luyện, loại kỹ năng cần rèn luyện, đều xuất phát <br /> từ  nội dung bài học. Do đó, tùy vào đặc trưng của học phần mà cụ  thể  hóa loại kỹ <br /> năng cần rèn luyện cho phù hợp nhưng vẫn bảo đảm được tính liên tục, tính hệ <br /> thống của quá trình bồi dưỡng, rèn luyện kỹ  năng địa lý Có thể  xác định một số  kỹ <br /> năng cụ thể trong các học phần ĐLTNĐC như sau<br /> Bảng 3. 1: Một số kỹ năng cụ thể đặc trưng của một số học phần ĐLTNĐC<br /> <br /> Nhóm  Kỹ năng cụ thể Tập trung  Học kỳ<br /> kỹ  vào học <br /> năng phần<br /> 84<br /> I ­ Đọc hiểu các yếu tố  bản đồ: tên, tọa độ  địa lí, phương  Nhập  I<br /> hướng, chú giải  môn địa <br /> ­ Nhận xét, phân tích số  liệu, sơ  đồ, biểu bảng các hiện   cầu<br /> tượng thiên văn, tính toán đơn giản về  độ  cao Mặt Trời,  <br /> tọa độ địa lí, giờ địa phương, vị trí Trái Đất trên quỹ đạo... <br /> ­ Đọc, sử dụng bản đồ kiến tạo. Địa chất I<br /> ­ Phân tích lát cắt địa chất, sơ đồ, hình ảnh cấu tạo địa chất<br /> ­ Nhận biết các mẫu khoáng vật, nham thạch trên cơ  sở <br /> dấu hiệu đặc trưng<br /> ­ Đọc, sử dụng, biết phương pháp thành lập bản đồ độ cao,   Địa mạo II<br /> bản đồ  độ  dốc bình quân, bản đồ  chia cắt ngang, chia cắt <br /> sâu<br /> ­ Đọc, phân tích, vẽ lát cắt địa hình<br /> ­ Đọc, sử dụng bản đồ thể  hiện các kiểu địa hình. So sánh <br /> với bản đồ kiến tạo để rút ra kết luận về sự phát triển địa  <br /> hình<br /> ­ Quan sát, giải thích các sơ  đồ, tranh  ảnh về  các quá trình  Khí hậu II<br /> hình thành địa hình, các dạng địa hình<br /> ­  Đọc  và  sử   dụng  bản  đồ  thể   hiện  các  yếu tố   khí  hậu <br /> (đẳng nhiệt, đẳng áp, Si­nop, các đai đới khí hậu...)<br /> ­ Xác định tác động của các yếu tố  tự  nhiên đến khí hậu  <br /> qua bản đồ<br /> ­ Phân tích số  liệu khí hậu; quan sát sơ  đồ, tranh  ảnh giải  <br /> thích mối quan hệ nhân quả trong hình thành khí hậu<br /> ­ Đọc, sử dụng bản đồ phân vùng thủy văn Thuỷ văn III<br /> ­ Phân tích số liệu thủy văn, sơ đồ thủy văn<br /> ­ Đọc và sử dụng bản đồ các loại đất trên thế giới Thổ  III<br /> ­ Phân tích bảng số liệu về các đặc trưng của thổ nhưỡng   nhưỡng<br /> (thành phần cơ giới, hữu cơ, khoáng vật...)<br /> ­ Đọc và phân tích phẫu diện đất<br /> ­ Chồng xếp bản đồ  khí hậu và bản đồ  thổ  nhưỡng để <br /> nhận xét qui luật phân bố thổ nhưỡng trên thế giới<br /> ­ Quan sát tranh ảnh thể hiện loại đất, nhận xét<br /> ­ Đọc, sử dụng bản đồ các đai đới tự nhiên.  Sinh  III<br /> ­ Chồng xếp bản đồ  khí hậu, thổ  nhưỡng, địa hình...rút ra  quyển<br /> nhận xét về sự phân hóa các đới tự nhiên<br /> ­ Quan sát, phân tích tranh ảnh, sơ đồ, lược đồ thể hiện các <br /> đai đới, sự phân hóa tự nhiên<br /> II ­ Điều tra, giải thích các hiện tượng thiên văn, nhận xét các  Nhập  I<br /> tác động của các hiện tượng đó với thực tế  địa phương,  môn địa <br /> Việt Nam, thế giới cầu<br /> 85<br />  ­ Nhận biết cấu tạo địa chất, địa tầng, vết lộ, đặc điểm  Địa chất I<br /> khoáng vật, nham thạch ngoài thực địa <br /> ­ Phân tích thuận lợi, khó khăn do cấu tạo địa chất ngoài  <br /> thực địa<br /> ­ Nhận biết, gọi tên các dạng địa hình Địa mạo II<br /> ­ Giải thích nguyên nhân hình thành, cơ chế phát triển, phán <br /> đoán xu hướng phát triển địa hình ngoài thực địa<br /> ­ Quan trắc thời tiết (đo nhiệt,  ẩm, mưa,  ước  lượng  độ  Khí hậu II<br /> mây, nhận biết dạng mây, loại mây... )<br /> ­   Khảo  sát   cơ   chế   hình   thành  và   đặc   điểm   khí   hậu  địa <br /> phương.<br /> ­ Giải thích các hiện tượng thời tiết, khí hậu đặc trưng trên <br /> thực tế.<br /> ­ Tìm hiểu, giải thích các hiện tượng, đặc điểm thủy văn  Thủy văn II<br /> ngoài thực địa<br /> ­ Khảo sát đơn giản đặc trưng thủy văn địa phương<br /> ­ Đào phẫu diện đất, mô tả  phẫu diện, giải thích quá trình   Thổ  III<br /> hình thành đất qua phẫu diện nhưỡng<br />  ­ Khảo sát đất địa phương, xác định độ phì, tính chất đất<br /> ­ Tìm hiểu đặc trưng địa lí sinh vật địa phương, giải thích  Sinh  III<br /> các đặc điểm phân bố địa lí trên thực địa quyển<br /> ­ Nhận biết, phân loại khái quát các kiểu thực bì ngoài thực <br /> địa<br /> III ­ Thu thập tài liệu, tranh  ảnh về các hiện tượng thiên văn,  Nhập  I<br /> sắp xếp theo chủ đề, viết báo cáo nhỏ môn địa <br /> cầu<br /> ­ Thu thập tài liệu, tranh  ảnh về  các hiện tượng địa chất,   Địa chất I<br /> nham thạch, khoáng vật... sắp xếp theo chủ  đề, viết báo <br /> cáo nhỏ<br />   ­ Thu thập tài liệu, tranh  ảnh về  các quá trình địa mạo,  Địa mạo II<br /> (đặc   biệt   là   các   quá   trình   có   khả   năng   diễn   ra   ở   địa  <br /> phương) sắp xếp theo chủ đề, viết báo cáo nhỏ<br /> ­ Thu thập tài liệu, tranh  ảnh về  các hiện tượng thời tiết  Khí hậu II<br /> khí hậu đặc trưng, viết về đề tài khí hậu (có vận dụng các <br /> phương pháp nghiên cứu thích hợp) <br /> ­ Nghiên cứu các vấn đề về thuỷ quyển: tiềm năng, vấn đề  Thuỷ văn II<br /> khai thác, sử dụng, định hướng khai thác<br /> ­ Nghiên cứu, đánh giá vai trò, ý nghĩa, thuận lợi khó khăn  Thổ  III<br /> từ đặc điểm thổ nhưỡng nhưỡng<br /> <br /> <br /> 86<br />  ­ Nghiên cứu, đánh giá vai trò, ý nghĩa, thuận lợi, khó khăn  Sinh  III<br /> từ đặc điểm sinh quyển quyển<br /> <br /> II.3. Cách thức rèn luyện KNĐL trong các học phần CSĐLTN: <br /> Rèn luyện các KNĐL thông qua giảng dạy các học phần CSĐLTN cần được  <br /> tiến hành thường xuyên, khoa học. Đây là phương cách hiệu quả  để  đạt được mục  <br /> tiêu của học phần. Ngoài ra, do một số  KNĐL đã được hình thành  ở  trường phổ <br /> thông các cấp, nên việc rèn luyện kỹ năng cần được tiến hành trên cơ sở kế thừa, do <br /> đó việc tiến hành kiểm tra, đánh giá để xác định mức độ  nắm kỹ năng của học sinh  <br /> là rất cần thiết. Quan điểm mới về  phương pháp dạy học cho phép giảng dạy các  <br /> học phần ĐLTNĐC bằng cách tiến hành rèn luyện, bồi dưỡng các KNĐL cụ thể đặc  <br /> trưng một cách hệ  thống. Điểm mấu chốt của vấn đề  là con đường thực hiện. Tùy <br /> thuộc vào kiến thức học phần, trình độ sinh viên, phương tiện dạy học mà tiến hành <br /> rèn luyện bằng nhiều cách khác nhau:<br /> Cách 1: Giáo viên thuyết trình, làm mẫu hướng dẫn học sinh các thao tác, qui <br /> trình thực hiện các kỹ  năng. Học sinh quan sát, nắm được các thao tác trình tự  thực  <br /> hiện kỹ năng.<br /> Ví dụ: Rèn luyện kỹ  năng xác định thế  nằm   của  đá bằng cách xác  định <br /> đường phương, đường dốc, góc dốc, góc phương vị, đường hướng dốc của lớp đá. <br /> Giáo viên làm mẫu để xác định đường phương tuần tự như sau: <br /> ­ Áp sát chiều dài của địa bàn trên mặt lớp đá và để địa bàn nằm ngang.<br /> ­ Di chuyển địa bàn trên mặt lớp đá, khi bọt thủy ở góc địa bàn vào giữa vạch  <br /> đỏ – mặt địa bàn nằm ngang<br /> ­ Kẻ một đường trên mặt lớp đá theo chiều dài của địa bàn. Đường vừa kẻ là  <br /> đường phương của lớp đá.<br /> Sau khi xác định đường phương giáo viên tuần tự thao tác các bước tiếp theo  <br /> để xác định các yếu tố còn lại nhằm xác định thế nằm của lớp đá.<br /> Cách 2: Giáo viên rèn luyện kỹ năng cho học sinh thông qua các bài thực hành.  <br /> Giáo viên hướng dẫn học sinh thao tác, hoạt động; giáo viên đặt câu hỏi để học sinh <br /> nhận xét, rút ra kết luận. Đây là cách thức đạt hiệu quả cao trong rèn luyện kỹ năng.<br /> Ví dụ: Phân tích sự hình thành các dạng địa hình bờ biển do xung tích dọc tạo <br /> thành qua hệ thống sơ đồ, tranh ảnh<br /> Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh quan sát, nhận xét hướng gió thổi,  <br /> hướng sóng, đặc diểm địa hình bờ biển. Sau đó, phán đoán độ lớn của góc tạo thành  <br /> giữa hướng sóng và đường bờ, tìm mối liên hệ  giữa độ  lớn của góc với dạng địa <br /> hình sẽ được hình thành.<br /> <br /> 87<br />  Cách 3: Giao các bài tập, vấn đề  tìm hiểu để  học sinh tự  mình củng cố, rèn  <br /> luyện kỹ năng.<br /> Giáo viên xác định các yêu cầu cần đạt được của bài tập thông qua hệ thống  <br /> câu hỏi đặt ra cho học sinh, trên cơ  sở  đó học sinh xem xét vấn đề  để  tự  lực giải <br /> quyết vấn đề.<br /> Ví dụ:  Dựa vào bản đồ  Sinov, bảng số liệu để  phân tích đặc điểm thời tiết  <br /> trước và trong khi có đợt gió mùa Đông Bắc ở địa điểm X. <br /> + Phân tích hình thái các đường đẳng áp<br /> + Phân tích xu hướng diễn biến khí áp, nhiệt độ, hướng gió trước và trong khi  <br /> có gió mùa Đông Bắc<br /> + So sánh các đặc trưng thời tiết so với mùa kia<br /> + Đối chiếu đặc điểm thời tiết khi có gió mùa Đông Bắc ở địa điểm X với qui <br /> luật hoạt động của gió mùa Đông Bắc rút ra nhận xét. <br />  Cách 4: Học sinh tự  rèn luyện kỹ  năng trên cơ  sở  kiến thức lĩnh hội và các  <br /> phương tiện học tập. Bằng cách này học sinh có thể  tranh thủ  rèn luyện kỹ  năng ở <br /> mọi nơi, mọi lúc với mức độ tự lực cao.<br /> Như   vậy   có   nhiều   cách   thức   để   rèn   luyện   KNĐL   trong   các   học   phần <br /> ĐLTNĐC, chúng có tác dụng bổ  sung, hỗ  trợ  lẫn nhau trong quá trình rèn luyện kỹ <br /> năng nên cần được tiến hành đồng bộ.<br /> Để  quá trình rèn luyện KNĐL trong các học phần ĐLTNĐC có hiệu quả,  <br /> trước mắt cần quan tâm đến các vấn đề  như: Xác định hệ  thống các loại KNĐL cụ <br /> thể phù hợp với đặc trưng của từng học phần, xác định trình độ KNĐL của sinh viên <br /> và xác định hệ thống phương pháp, hình thức tổ chức để rèn luyện KNĐL.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Nguyễn Như An. Hệ thống kỹ năng giảng dạy trên lớp về môn giáo dục học và qui  <br /> trình rèn luyện hệ thống kỹ năng đó cho sinh viên khoa Tâm lý giáo dục . Luận án phó tiến sĩ <br /> khoa học sư phạm tâm lý. Hà Nội (1993).<br /> 2. Phạm Thanh Bình. Hệ  thống kỹ năng cần thiết phải chuẩn bị cho sinh viên trường  <br /> sư  phạm để  làm công tác giảng dạy và giáo dục  ở  trường phổ  thông . Tập san khoa học <br /> ĐHSP Huế (1991).<br /> 3. Nguyễn Dược, Nguyễn Trọng Phúc. Lý luận dạy học Địa lí. NXB Đại học Quốc gia <br /> Hà Nội (2001)<br /> 4. Mai Xuân San. Rèn luyện kỹ năng địa lí. NXB Giáo dục, Hà Nội (1998).<br /> 5. Nguyễn Đức Vũ. Rèn luyện kỹ  năng dạy học Địa lí cho sinh viên. Thông báo khoa <br /> học ĐHSP Huế số 2/42 (2002).<br /> 6. Nguyễn Đức Vũ, Phạm Thị Sen. Đổi mới phương pháp dạy học Địa lí ở Trung học  <br /> phổ thông. NXB Giáo dục (2004).<br /> 88<br />  GEOGRAPHICAL SKILLS IN GENERAL PHYSICAL GEOGRAPHY <br /> SEMESTERS TO BE TRAINED FOR STUDENTS<br />  OF PEDAGOGY COLLEGES<br /> Tran Thi Tuyet Mai, Tran Thi Cam Tu<br /> College of Pedagogy, hue University<br /> SUMMARY<br /> The establishment of skills bases on the foundation of knowledge. Skills help us to study  <br /> and to enrich our knowledge. Having a thorough knowledge of general physical geography is  <br /> the precondition to accept, to receive the knowledge  of specific  physical  geography, socio­<br /> economic geography needed in the training of pedagogic students. The methods to be used in  <br /> the training skills need to be systemized so that they can go well with the characteristic of each  <br /> subject. Therefore, the definitive of specific skills on the subject is an important starting point in  <br /> the process of skill  training.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 89<br />