zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Nông - Lâm - Ngư

» Ngư nghiệp

Kỹ thuật nuôi cấy ngọc trai

Chia sẻ: Gu Tin | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

197
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

rước khi tiến hành cấy cần chuẩn bị trai mẹ bằng cách nuôi Trai trong các lồng bằng tre hay lưới. Việc cấy nhân chỉ được thực hiện khi Trai đạt tiêu chuẩn về kích thước, thời gian và tình trạng của tuyến sinh dục. Nếu khi cấy nhân mà tuyến sinh dục của trai đang ở giai đoạn thành thục thì Trai dể bị chết hay bị rơi nhân hoặc ngọc được tạo thành không đạt chất lượng. Vì vậy cần chọn Trai mẹ có tuyến sinh dục không thành thục để cấy nhân....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuật nuôi cấy ngọc trai

K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN T O Ng c Trai là v t trang s c đư c ưu chu ng t lâu. Th i xa xưa con ngư i đã bi t thu ho ch ng c Trai bi n và cho t i nay dù trãi qua nhi u th k Trai ng c v n là ngu n l i vô cùng to l n. Do vi c khai thác đơn thu n d a vào t nhiên đã không th a mãn nhu c u tiêu dùng mà có nơi còn làm cho ngu n l i ngày càng c n ki t, nên vi c nuôi c y ng c Trai nhân t o đã đư c áp d ng nhi u qu c gia trên th gi i. M c dù nư c ta có nhi u loài Trai có kh năng t o ng c như: Trai cánh (Sinohyriopsis), Trai không răng (Anodonta), Trai ng c (Pinctada)... nhưng s n lư ng ng c trai còn quá th p. Đ tăng s n lư ng chúng ta không th d a vào khai thác mà ph i ch đ ng nuôi Trai đ s n xu t ng c nhân t o. L ch s nuôi Trai l y ng c đã có t lâu đ i và phát tri n qua ba giai đo n sau: Giai đo n 1: trư c 1853 là giai đo n khai thác ng c t nhiên. Giai đo n này ngư i ta b t Trai t nhiên v th nuôi m t nơi nh t đ nh sau 3-4 năm thì khai thác l y ng c. Con ngư i ch có vai trò gi gi ng còn quá trình hình thành ng c là t nhiên, cong ngư i hoàn toàn không có tác đ ng gì đ n quá trình t o ng c c a Trai. Giai đo n 2: t 1853-1925 là giai đo n s n xu t ng c bán c u. Giai đo n này ngư i ta c y m t d v t vào gi a v và màng áo Trai và nuôi trong các l ng. Sau m t th i gian Trai s ti t ra xà c bao l y d v t t o nên ng c hình bán c u. Phương pháp này do Kokichi Mikimoto đ xu t. Giai đo n 3: T 1925 đ n nay là giai đo n s n xu t ng c tròn nh c i ti n k thu t c a Tokisi Nisicavo. Ng c t nhiên và ng c nhân t o ch khác nhau tác nhân t o ra ng c mà không khác nhau v ch t lư ng nên giá tr s d ng là như nhau. I. CÁC GI THUY T T O NG C. 1. Thuy t n i nhân. Theo thuy t này, nguyên nhân t o ng c là do y u t bên trong gây ra. Khi màng áo b m c b nh, m t ph n t bào bi u bì c a màng áo b bong ra và chìm d n vào mô liên k t. Các t bào này ti t ra ng c t o thành túi ng c. 2. Thuy t ngo i nhân. Thuy t ngo i nhân cho r ng nguyên nhân t o túi ng c là do bên ngoài gây ra m t cách ng u nhiên. Khi có m t d v t (cát, ký sinh trùng) t bên ngoài xâm nh p vào kho ng gi a màng áo và v r i chìm d n vào mô liên k t cùng m t ph n t bào bi u bì c a màng áo. Các t bào này ti t ra ng c bao l y d v t t o thành túi ng c. Thuy t này là cơ s khoa h c cho vi c c y ng c nhân t o. 1 of 7 4/8/2012 11:51 PM
K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... Hình 1: Quá trình t o ng c t nhiên Hình 2: Cơ s khoa h c c a c y ng c nhân t o 3. Thuy t mô phân ti t ng c. Khi mô phân ti t ng c b m t kích thích ngo i lai s t o ra sinh s n d tr ng t o thành túi ng c. Như v y s hình thành túi ng c ch là vi c kích thích các t bào ti t ng c (kích thích v t lý hay hóa h c) t o ra sinh s n d tr ng mà không c n d v t. 4. Cơ ch hình thành t ng xà c (ng c trai) Các t bào bi u bì m t ngoài màng áo (thư ng bì) có ch c năng v n chuy n protein, đư ng đa (polysaccaride), các ion kim lo i và g c mu i đ n xoang gi a màng áo. T i đây s x y ra các ph n ng: Ca2+ + CO32- = CaCO3 Ion kim lo i + g c mu i = Mu i kim lo i CaCO3 và mu i kim lo i k t h p v i nhau t o thành phi n đá vôi s p x p có tr t t . Polysaccaride và protein k t h p l i t o thành ch t k t n i các phi n đá vôi l i v i nhau. Chính s s p x p xen k gi a hai thành ph n h u cơ (protein và polysaccarid) và vô cơ (phi n đá vôi) t o nên màu s c óng ánh cho ng c trai. Hình 3: Cơ ch hình thành t ng xà c 5. Các lo i ng c 2 of 7 4/8/2012 11:51 PM
K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... D a vào v trí hình thành và hình d ng c a ng c ngư i ta chia ng c thành các lo i như sau: 5.1 Ng c tròn: Lo i này thư ng có d ng tròn đư c hình thành bên trong các mô c a cơ th Trai và ng c không c đ nh vào v . D a vào v trí và s c thái có th chia làm 4 lo i: Ng c túi: hình thành mép màng áo, kích thư c to, ch t lư ng t t nh t. Ng c tai: hình thành tai v phía dư i b n l nên còn g i là ng c n . Lo i này có th hình thành 2-3 viên cùng m t nơi, ch t lư ng không t t l m. Ng c th t: hình thành trong các s i cơ, có th có hàng ch c đ n hàng trăm viên cùng m t ch , kích thư c nh , ch t lư ng không t t nên ch dùng làm thu c. Ng c b ng: hình thành g n n i t ng, ch t lư ng không t t. 5.2. Ng c bán c u: Lo i ng c này dính vào m t trong c a v nên còn g i là ng c dính, hình d ng bán c u, ch t lư ng tương đ i t t II. Đ C ĐI M SINH H C TRAI NG C Trai ng c Pinctada martensii (Dunker): trai phân b Nh t b n, Nam n Đ , Qu ng Đông (TQ). Vi t Nam Trai phân b Qu ng Ninh, H i Phòng, Thanh Hóa, Bình Thu n, Khánh Hòa, Qu ng Nam-Đà N ng, Bà R a-Vũng Tàu, Côn Đ o, Phú Qu c. Trai s ng vùng dư i tri u đ sâu kho ng 15-20m nơi có n ng đ mu i kho ng 25-30%o, ch t đáy là cát, s i pha v đ ng v t thân m m vá ít sóng gió. Mùa v sinh s n t tháng 4-10. Th c ăn ch y u c a Trai là th c v t phù du. Trai có t ng xà c gi a v dày, nh n bóng, mép màu vàng nh t. Là loài dùng đ s n xu t ng c nhân t o. Trai ng c môi vàng Pinctada maxima: ngư i Trung Qu c g i là đ i trân châu. Loài này phân b Tây B c Úc, Indonesia, Philippines, V nh Thái Lan, n Đ , Đài Loan. nư c ta Trai môi vàng có đ o B ch Long vĩ, Phú Quí, Phú Qu c. Chúng s ng đ sâu 25-35m, nơi có đáy s i, cát. M c ngoài v c a Trai có màu nâu, m t trong có màu ánh b c, xung quanh mép v có màu ánh vàng. Chúng là đ i tư ng đ s n xu t ra lo i ng c quí. Hi n nay có m t s cơ s nuôi c y ng c Vũng Rô (Phú Yên). Trai ng c môi đen Pinctada margaritifera: phân b Đông Thái bình Dương, Panama, Mexico, Xu đăng, Tahiti. nư c ta có Thanh Hóa, Sông C u (Phú Yên, Phan Thi t (Bình Thu n), Nha Trang và Cam Ranh (Khánh Hòa). Trai s ng đ sâu kho ng 50-60m, nơi có n ng đ mu i 30%o. Khi tuy n sinh d c c a Trai thành th c chúng phóngs n ph m sinh d c (tr ng và tinh trùng) vào môi trư ng nư c. Tr ng th tinh s phát tri n qua các giai đo n u trùng phù du (tương t như H u). Kho ng 25 ngày sau u trùng bi n thái chuy n sang giai đo n s ng bám. u trùng bám thư ng ti t ra 3-4 r tô chân đ bám vào giá th . Trai 1 tu i b t đ u sinh s n, th i gian sinh s n t tháng 4-10. Th c ăn c a Trai ch y u là t o ngoài ra Trai còn ăn các ch t lơ l ng trong nư c như xác bã h u cơ có kích thư c nh . Trai b t m i theo theo phương th c th đ ng nhưng có ch n l c theo kích. Quá trình ch n l c th c ăn cũng tương t như cách ch n l c th c ăn c a H u (xem chương 2). Tu i th c a Trai kho ng 12 năm. 3 of 7 4/8/2012 11:51 PM
K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... III. K THU T C Y NG C. Trư c khi ti n hành c y c n chu n b trai m b ng cách nuôi Trai trong các l ng b ng tre hay lư i. Vi c c y nhân ch đư c th c hi n khi Trai đ t tiêu chu n v kích thư c, th i gian và tình tr ng c a tuy n sinh d c. N u khi c y nhân mà tuy n sinh d c c a trai đang giai đo n thành th c thì Trai d b ch t hay b rơi nhân ho c ng c đư c t o thành không đ t ch t lư ng. Vì v y c n ch n Trai m có tuy n sinh d c không thành th c đ c y nhân. 1. Chu n b Trai m . Có hai cách chu n b Trai m : Cách th nh t: c ch tuy n sinh d c, thư ng đư c ti n hành vào đ u mùa sinh s n. Th i gian này nhi t đ b t đ u tăng sau mùa Đông l nh nhưng t ng nư c sâu nhi t đ v n còn th p. Nuôi Trai t ng nư c sâu, v i đi u ki n nhi t đ th p s c ch s phát tri n c a tuy n sinh d c. Cách th hai: kích thích tuy n sinh d c phát tri n nhanh, thư ng đư c áp d ng vào mùa Trai đ r . Kích thích s phát tri n c a tuy n sinh d c b ng cách nuôi trai t ng nư c m t có nhi t đ cao (28-32oC). Sau m t th i gian ng n Trai s thành th c và sinh s n. Sau khi Trai đã sinh s n thì chúng ta có th ti n hành c y nhân. Tuy nhiên sau khi sinh s n Trai thư ng y u đi nên hi u qu c a vi c c y nhân s không cao. 2. Ch n l c Trai m . Ch n Trai m có kích thư c phù h p cho vào b , đ t b ng Trai ng a lên trên và duy trì nhi t đ nư c kho ng 28-30oC. Kho ng 1 gi sau Trai s m v , dùng k p m mi ng v Trai (kho ng 1-1,5cm) đ ki m tra tuy n sinh d c. N u đ t yêu c u thì chèn mi ng v và đưa v phòng thí nghi m đ ti n hành c y nhân. 3. C t màng áo. Trai dùng đ c y ng c g m hai lo i, Trai k thu t và Trai nguyên li u. Trai k thu t là Trai dùng đ c y nhân vào còn Trai nguyên li u là Trai dùng đ l y m nh màng áo. T l c a hai lo i này là 2:1-5:1. Trai nguyên li u là lo i kho ng 1-2 tu i, Trai càng to càng t t nhưng không nên vư t quá 5-6 tu i. Vi c ch n Trai nguyên li u có nh hư ng r t l n đ n th i gian t o ng c và ch t lư ng s n ph m sau này. L p xà c c a v trai do toàn b bi u bì m t ngoài màng áo (m t ti p xúc v i v ) ti t ra, nhưng ch t lư ng tùy theo v trí c a màng áo mà quá trình hình xà c nhanh hay ch m và ch t lư ng c a l p xà c cũng khác nhau. Theo k t qu thí nghi m b ng đ ng v phóng x Ca45 thì mép màng áo là nơi h p thu nhi u Ca45 nh t (trao đ i ch t m nh nh t). Vì v y, hi n nay trong k thu t c y ng c đ u dùng l p t bào mép màng áo đ c y. Tuy nhiên, trên mép màng áo t ng v trí khác nhau cũng cho ch t lư ng xà c khác nhau. M t thí nghi m khác cũng cho th y mép màng áo ph n b ng có kh năng ph c h i nhanh nh t và cho ch t lư ng ng c t t nh t. Dùng dao m lu n vào cát đ t cơ khép v , chú ý không nên đ dao đ ng vào màng áo n u không 4 of 7 4/8/2012 11:51 PM
K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... màng áo s co l i. L t v ra c t l y ph n b ng c a màng áo, t y s ch ch t nh y r i đ t lên giá t bào. Khi đ t màng áo lên giá t bào, l t m t ti p xúc v i v quay lên trên s th y có m t đư ng vàng nâu cách mép màng áo kho ng 3-4mm ch y song song v i mép v . Dùng kéo c t theo đư ng đó và lo i b ph n mép r i c t màng áo thành t ng mi ng kho ng 2-3mm2. Khi c t màng áo c n chú ý đ n nh ng đi m sau: Ph n mép ngoài màng áo là các t bào ti t ra ch t s ng ch không ti t ra ng c cho nên c n lo i b ph n này. Khi c t màng áo xong thì ph i ti n hành c y ngay. Trai dùng đ l y màng áo ph i kh e, không b t thương hay d t t. D ng c ph i s ch s . Thao tác nhanh và chính xác. 4. C y màng áo. Khi c y đ t Trai lên giá c y, b ng ng a lên trên. Dùng móc móc l y ph n gi a chân kéo v phía sau cho chân giãn r ng ra. C t l y m t l nh gi a g c chân, kích thư c c a v t c t ph i tương ng v i đư ng kính nhân c y (l m hơi nh hơn nhân c y) r i dùng kim th c qua l m đó thông đ n v trí đ t nhân t o thành m t đư ng ng. Có ba v trí c y là n i t ng, trư c xoang bao tim, và g c xúc bi n. Sau khi đã thông đư ng thì dùng kim đưa màng áo ghim lên mép c a mi ng màng áo đã c t s n và đưa th ng vào cu i đư ng ng. Khi c y chú ý m t ngoài c a m nh màng áo ph i quay v phía nhân c y. 5. C y nhân. Nhân thư ng dùng là v trai nư c ng t ho c th y tinh đã đư c mài tròn, nh n bóng, đư ng kính c ah tt 2-9mm (tùy theo kích thư c c a Trai k thu t). Sau khi c y màng áo xong thì ti n hành c y nhân. Đ t nhân c y vào đ u lõm c a kim đưa nhân và đưa nhân vào ti p xúc v i mi ng màng áo v a m i c y. Thao tác đưa nhân cũng gi ng như khi c y màng áo. M i Trai k thu t ta có th c y 5 nhân, m t n i t ng, hai g c xúc bi n, hai trư c xoang bao tim. Khi c y trư c xoang bao tim và g c xúc bi n thì thao tác c y v trí bên ph i và bên trái là như nhau. Khi c y màng áo và nhân n i t ng c g ng tránh làm t n thương đ n cơ co rút chân và ng tiêu hóa, c y v trí trư c xoang bao tim thì tránh vi c c y quá sâu d làm ch t Trai. 5 of 7 4/8/2012 11:51 PM
K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... Hình 5: Thao tác c y ng c trên cơ th Hình 4: d ng c c y ng c trai Trai. 6. Nuôi thành ng c. Nuôi v : Sau c y nhân Trai b t n thương nên c n ph i nuôi v đ Trai ph c hg i s c kh e. Nơi nuôi v ph i yên tĩnh và đi u ki n môi trư ng ít dao đ ng. Sau m t tu n nuôi v v t thương s lành và l p bi u bì m t ngoài màng áo s phát tri n bao l y nhân c y. Bi u bì m t trong s b mô liên k t h p th trong 2 ngày. Nuôi thành ng c: Sau khi Trai đã ph c h i chúng ta chuy n chúng đ n bãi chính đ nuôi thành ng c. Bãi nuôi thành ng c có n ng đ mu i 25-30%o, nhi t đ t 20-30oC. Nuôi Trai b ng l ng tre hay lư i, th i gian nuôi thư ng t 1-4 năm tùy theo yêu c n ng c to hay nh . Hình 6: Các d ng l ng nuôi Trai ng c. 7. Chăm sóc qu n lý. Trong quá trình nuôi Trai công vi c chăm sóc ch y u là gi cho l ng Trai s ch và tránh nh ng b t l i cho Trai. L ng Trai thư ng b các sinh v t s ng bám làm nh hư ng đ n sinh trư ng. Nên đ nh kỳ t y r a khi th y trên v Trai có nhi u sinh v t bám, nh t là sinh v t bám trên b n l c a Trai n u không Trai s không m v đư c. Trong đi u ki n môi trư ng b t l i ph i di d i đi nơi khác. Trai cũng có nhi u đ ch h i như H i miên, Cua, Sao bi n... c n có bi n pháp phòng tr . 8. Nuôi gây màu. Ng c trai đư c ưa chu ng có màu tr ng h ng. Lo i ng c này có th đư c t o thành nh ng vùng bi n nh t đ nh mà nơi khác không t o ra đư c. Vùng bi n như v y đư c ngư i ta dùng đ nuôi gây màu. Đi u ki n môi trư ng c th đ t o màu cho ng c trai thì chưa đư c xác đ nh rõ, nhưng theo kinh nghi m thì khu v c này có th c ăn d i dào, các đi u ki n môi trư ng như nhi t đ , n ng đ mu i, khí h u bi n đ i theo mùa rõ r t. Vì v t trư c khi thu ho ch ng c ngư i ta chuy n Trai đ n vùng bi n gây màu đ nuôi, sau vài tháng nuôi gây màu thì có th ti n hành thu ho ch. 9. Thu ho ch. 6 of 7 4/8/2012 11:51 PM
K THU T NUÔI C Y NG C TRAI NHÂN http://www.mekongfish.net.vn/uploads/chuyende_thuysan/kythuatnuoi/trai... Ng c trai đư c thu ho ch vào mùa nhi t đ th p thì ch t lư ng ng c t t hơn thu mùa có nhi t đ cao. Th i kỳ thu ho ch r thư ng vào tháng 8-10 hàng năm. Tách v Trai, thu l y ng c sau đó r a s nh và ti n hành phân lo i. Trai không đ t tiêu chu n như h t không tròn, có nhi u v t b n s đư c x lý ti p. Có th t y b n cho ng c b ng dung d ch H2O2 2% t 10-15 phút, sau đó r a l i b ng xà phòng và ngâm vào c n 40o trong 6 gi . Có th dùng sóng siêu âm đ t y v t b n. Ng c không tròn có th đư c mài tròn và đánh bóng. N u màu s c không đ p có th dùng ph m nhu m đ nhu m màu. 7 of 7 4/8/2012 11:51 PM

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.