zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Giáo án điện tử

Lịch sử lớp 10 Bài 19

Chia sẻ: Đinh Thị Kiều Trang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:14

Báo xấu

1.142
lượt xem 58
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong những thế kỷ đầu độc lập, xây dựng đất nước, nhân dân ta vẫn phải tiếp tục tiến hành các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm và đã làm nên biết bao chiến thắng huy hoàng giữ vững nền độc lập dân tộc. Chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài 19 để ôn lại những chiến thắng huy hoàng ấy.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lịch sử lớp 10 Bài 19

Bài 19 NHỮNG CUỘC CHIẾN ĐẤU CHỐNG NGOẠI XÂM Ở CÁC THẾ KỶ X - XV I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Gần 6 thế kỷ đầu thời kỳ độc lập, nhân dân Việt Nam phải liên tiếp tổ chức những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc. - Với tinh thần dũng cảm, truyền thống yêu nước ngày càng sâu đậm, nhân dân ta đã chủ động sáng tạo, vượt qua mọi thách thức khó khăn đánh lại các cuộc xâm lược. - Trong sự nghiệp chống ngoại xâm vĩ đại đó, không chỉ nổi lên những trận quyết chiến đầy sáng tạo mà còn xuất hiện một loạt các nhà chỉ huy quân sự tài năng. 2. Tư tưởng - Giáo dục lòng yêu nước, ý thức bảo vệ nền độc lập và thống nhất của Tổ quốc. - Bồi dưỡng ý thức đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau giữa các dân tộc. - Bồi dưỡng niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn với các thế hệ tổ tiên, các anh hùng dân tộc đã chiến đấu quên mình vì Tổ quốc.
3. Kỹ năng Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ trong học tập, tích cực bồi dưỡng kỹ năng phân tích, tổng hợp. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bản đồ Lịch sử Việt Nam có ghi các địa danh liên quan. - Một số tranh ảnh về chiến trận hay về các anh hùng dân tộc. Một số đoạn trích, thơ văn … III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu : Nguyên nhân tạo nên sự phát triển nông nghiệp ở thế kỷ XI – XV? Câu : Sự phát triển của thủ công nghiệp thời Lý – Trần – Lê? 2. Mở bài Trong những thế kỷ đầu độc lập, xây dựng đất nước, nhân dân ta vẫn phải tiếp tục tiến hành các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm và đã làm nên biết bao chiến thắng huy hoàng giữ vững nền độc lập dân tộc. Chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài 19 để ôn lại những chiến thắng huy hoàng ấy. 3. Tổ chức dạy học bài mới
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững - Trước hết GV gợi lại cho HS nhớ về triều đại nhà Tống ở Trung Quốc thành lập và sụp đổ ở thời gian nào. - HS nhớ lại kiến thức đã học ở phần Trung Quốc phong kiến để trả lời: + Thành lập: năm 960. + Sụp đổ: năm 1271 (cuối thế kỷ XIII). - GV dẫn dắt: trong thời gian tồn tại 3 thế kỷ, nhà Tống đã 2 lần đem quân xâm lược nước ta, nhân dân Đại Việt đã 2 lần kháng chiến chống Tống. I. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG Hoạt động 1: Cả lớp và cá  Kháng chiến chống nhân Tống thời Tiền Lê - GV yêu cầu HS theo dõi - Năm 980 nhân lúc triều SGK để thấy được nguyên đình nhà Đinh gặp khó nhân quân Tống xâm lược khăn, vua Tống cử quân nước ta, triều đình đã tổ chức sang xâm lược nước ta. kháng chiến như thế nào và - Trước tình hình đó Thái giành thắng lợi ra sao? hậu họ Dương và triều - HS theo dõi SGK, phát
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững biểu. định nhà Đinh đã tôn Lê - GV bổ sung và kết luận. Hoàn làm vua để lãnh đạo kháng chiến. - GV cấp thêm tư liệu: Năm 979 Đinh Tiên Hoàng và con trưởng bị ám sát, triều đình nhà Đinh lục đục gặp nhiều khó khăn, Vua mới Đinh Toàn còn nhỏ mới 6 tuổi. Tôn mẹ là Dương Thị làm Hoàng Thái Hậu. + Trước nguy cơ bị xâm lược Thái hậu Dương Thị đã đặt quyền lợi của đất nước lên trên quyền lợi của dòng họ, tôn thập đạo tướng quân - HS: nghe, tự ghi nhớ. Lê Hoàn lên làm vua để lãnh đạo kháng chiến. + Sự mưu lược của Lê Hoàn - Thắng lợi lớn nhanh trong quá trình chỉ huy kháng chóng, thắng ngay ở chiến, vờ thua để nhử giặc lúc vùng đông Bắc khiến vua trá hàng và bất ngờ đánh úp. Tống không dám nghĩ - Phát vấn: Em nhận xét gì đến việc xâm lược Đại về thắng lợi của cuộc kháng Việt, củng cố vững chắc chiến chống Tống và cho biết nền độc lập.
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững nguyên nhân các cuộc thắng lợi. - HS suy nghĩ trả lời. - GV nhận xét, bổ sung, kết luận: + Đây là thắng lợi rất nhanh, rất lớn đè bẹp ý chí xâm lược của quân tống. Hàng trăm năm sau nhân dân ta được sống trong cảnh yên bình. Năm 1075 nhà Tống mới dám nghĩ đến xâm lược Đại Việt. + Nguyên nhân thắng lợi là do: Triều đình nhà Đinh và Thái Hậu họ Dương sẵn sàng vì lợi ích dân tộc mà hy sinh lợi ích dòng học để tạo thuận lợi cho cuộc kháng chiến chống Tống. Do ý chí quyết chiến bảo vệ độc lập của quân dân Đại Việt. Do có sự chỉ huy mưu lược của Lê Hoàn. - HS nghe, tự ghi nhớ. Hoạt động 2: Cả lớp, cá  Kháng chiến chống
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững nhân tống thời Lý (1075 – - GV tiếp tục yêu cầu HS 1077) theo dõi để thấy được: + Am mưu xâm lược nước ta của quân Tống. + Nhà Lý tổ chức kháng chiến thế nào qua 2 giai đoạn: Giai đoạn : Chủ động đem quân đánh Tống. Giai đoạn  : Chủ động lui về phòng thủ giặc. - HS theo dõi SGK theo yêu cầu của GV, phát biểu về âm mưu xâm lược của Nhà tống. - GV nhận xét, bổ sung, kết luận. + Sự khủng hoảng của nhà Tống: phía Bắc phải đối phó với nước Liêu (bộ tộc Khiết Đan), nước Ha (dân tộc Đảng Hạ), trong nước nông dân nổi dậy. Trong hoàn cảnh đó vua - Thập kỷ 70 của thế kỉ Tống và Tể tướng Vương An XI nhà Tống âm mưu Thạch chủ trương đánh Đại xâm lược Đại Việt, đồng Việt hy vọng dùng chiến công thời tích cực chuẩn bị cho cuộc xâm lược.
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững ngoài biên giới để lấn áp tình hình trong nước, doạ nạt Liêu và Hạ. + Các hoạt động chuẩn bị của quân Tống: Tổ chức khu vực biên giới Việt Trung thành một hệ thống căn cứ xâm lược lợi hại. Trong đó Ung Châu (Nam Ninh, Quảng Tây) và cửa biển Khâm Khẩu và Khâm Liên Quảng Đông là những vị trí xuất quân của Đại Việt được bố trí rất chu đáo, nhất là ung Châu được xây dựng thành căn cứ hậu cần lớn nhất - Trước âm mưu xâm chuẩn bị cho việc xâm lược lược của quân Tống, nhà (có thành kiên cố với 5000 Lý đã tổ chức kháng quân). chiến. Am mưu và hành động + Giai đoạn 1: Lý chuẩn bị xâm lược của nhà Thường Kiệt tổ chức Tống đã để lộ ra và nhà Lý thực hiện chiến lược đối phó như thế nào? :tiên phát chế nhân” đem - HS trả lời: Nhà Lý kháng quân đánh trước chặn chiến thế nào qua 2 giai đoạn. thế mạnh của giặc. GV nhận xét, bổ sung: - Năm 1075 Quân triều - Kết hợp với dùng lược đồ đình cùng các dân tộc
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững trình bày các giai đoạn của miền núi đánh sang đất cuộc kháng chiến. Tống, Châu Khâm, Châu - GV có thể đàm thoại với Liên, Ung Châu, sau đó HS về Thái Hậu Ỷ Lan và Thái rút về phòng thủ. Uý Lý Thường Kiệt để HS + Giai đoạn 2: Chủ biết thêm về các nhân vật lịch động lui về phòng thủ sử. đợi giặc. - GV giúp HS nhận thức - Năm 1077 ba mươi vạn đúng về hành động đem quân quân Tống kéo sang bị đánh sang Tống của Lý đánh bại bến bờ Bắc của Thường Kiệt, không phải là sông Như Nguyệt ⇒ ta hành động xâm lược mà là chủ động giảng hoà và hành động tự vệ. kết thúc chiến tranh. - GV có thể tường thuật trận chiến bên bờ sông Như Nguyệt: Đọc lại bài thơ Thần của Lý Thường Kiệt. Ý nghĩa của bài thơ, tác dụng của việc đọc vào ban đêm trong đền thờ Trương Hống, Trương Hát (Hai vị tường của Triệu Quang
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững Phục). - HS nghe, tự ghi nhớ: - Phát vấn: Kháng chiến chống Tống thời Lý được coi là cuộc kháng chiến rất đặc biệt trong lịch sử:Em cho biết những nét đặc biệt ấy là gì? - HS dựa vào diễn biến cuộc kháng chiến suy nghĩ và trả lời. - GV kết luận: + Có giai đoạn diễn ra ngoài lãnh thổ (kháng chiến ngoài lãnh thổ). + HS nghe và ghi nhớ. II. KHÁNG CHIẾN CHỐNG MÔNG – NGUYÊN THỜI TRẦN (Thế kỷ XIII) Hoạt động 3: Cả lớp, cá nhân - Trước hết GV tóm tắt về sự phát triển của Đế quốc Mông – nguyên, từ việc quân Mông Cổ xâm lược Nam Tống và làm chủ Trung Quốc rộng lớn, lập nên nhà Nguyên là - Năm 1258 – 1288 quân một thế lực hung bạo chinh Mông – Nguyên 3 lần
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững chiến khắp Á, Âu. Thế kỷ xâm lược nước ta. Giặc XIII, 3 lần đem quân xâm lược rất mạnh và hung bạo. Đại Việt. - Sau đó GV yêu cầu HS theo dõi SGK thấy được quyết tâm kháng chiến của quân dân nhà - Các vua Trần cùng nhà Trần và những thắng lợi tiêu quân sự Trần Quốc Tuấn biểu của cuộc kháng chiến. đã lãnh đạo nhân dân cả - HS theo dõi SGK theo yêu nước quyết tâm đánh cầu của GV, phát biểu. giặc giữ nước. - GV nhận xét, bổ sung, kết - Những thắng lợi tiêu luận. biểu: Đông Bộ Đầu, GV: Có thể đàm thoại với Hàm Tử, Chương HS về nhân cách đạo đức, Dương, Vạn Kiếp, Bạch nghệ thuật quân sự của Trần đằng. Quốc Tuấn được nhân dân + Lần 1: Đông Bộ Đầu phong là Đức Thánh Trần, lập (bên sông Hồng từ dốc đền thờ ở nhiều nơi về quyết Hàng Than đến dốc Hóc tâm của vua tôi nhà Trần. Mai Ba Đình - Hà Nội) GV dùng lược đồ chỉ những + Lần 2: Đẩy lùi quân nơi diễn ra những trận đánh xâm lược năm 1285. tiêu biểu có ý nghĩa quyết định Tiêu biểu nhất là trận đến thắng lợi của cuộc kháng bạch đằng năm 1288 đè chiến lần 1, lần 2, lần 3. bẹp ý chí xâm lược của quân Mông – Nguyên bảo vệ vững chắc độc
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững lập dân tộc. + Nhà Trần có vua hiền, tường tài, triều đình - GV phát vấn: Nguyên nhânquyết tâm đoàn kết nội nào đưa đến thắng lợi trong 3 bộ và đoàn kết nhân dân lần kháng chiến chống Mông –chống xâm lược. Nguyên? + Nhà Trần vốn được - HS suy nghĩ và trả lời: lòng dân bởi những chính - GV nhận xét, bổ sung, kết sách kinh tế của mình ⇒ luận nhân dân đoàn kết xung + Nhà Trần có vua hiền, quanh triều đình vân tướng tài, triều đình quyết tâm mệnh kháng chiến. đoàn kết nội bộ và đoàn kết nhân dân chống xâm lược . + Nhà Trần vốn được lòng dân bởi những chính sách kinh tế của mình ⇒ nhân dân đoàn kết xung quanh triều đình vâng mệnh kháng chiến. III. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MINH VÀ KHỞI NGHĨA LAM SƠN Hoạt động 4: Cả lớp, Cá nhân - Trước hết GV cho HS thấy
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững ở cuối thế kỷ XIV nhà Trần suy vong. Năm 1400 nhà Hồ thành lập. Cuộc cải cách nhà Hồ chưa đạt kết quả thì quân - Năm 1407 Cuộc kháng Minh sang xâm lược nước ta. chiến chống quân Minh Nhà Hồ tổ chức kháng chiến của nhà Hồ thất bại, nhưng thất bại. Năm 1407 nước ta rơi vào ách nước ta rơi vào ách thống trị thống trị của nhà Minh. của nhà Minh. - Sau đó GV yêu cầu HS theo dõi SGK để thấy được chính sách tàn bạo của Nhà Minh và hệ quả tất yếu của nó. - HS theo dõi SGK phát biểu. - GV kết luận: Chính sách bạo ngược của Nhà Minh tất - Năm 1418: Khởi nghĩa yếu làm bùng nổ các cuộc đấu Lam Sơn bùng nổ Lê Lợi tranh của nhân dân ta… tiêu – Nguyễn Trãi lãnh đạo. biểu là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn của Lê Lợi. - Thắng lợi tiêu biểu: - GV đàm thoại với HS về + Cuộc khởi nghĩa bắt Lê Lợi, Nguyễn Trãi. đầu từ Lam Sơn (Thanh - GV dùng lược đồ trình bày Hoá) được sự hưởng về những thắng lợi tiêu biểu ứng của nhân dân vùng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. giải phóng càng mở rộng - HS theo dõi và ghi chép. từ Thanh Hoá vào Nam.
Các hoạt động của thầy và Những kiến thức HS trò cần nắm vững + Chiến thắng Tốt Động, đẩy quân Minh vào thế bị động. + Chiến thắng Chi Lăng – xương Giang đập tan 10 vạn quân cứu viện khiến giặc cùng quẫn tháo chạy về nước. - Đặc điểm: + Từ một cuộc chiến - GV: rút ra vài đặc điểm tranh ở địa phương phát của khởi nghĩa Lam Sơn. triển thành cuộc đấu - HS suy nghĩ và trả lời. tranh giải phóng dân tộc. - GV bổ sung, kết luận. + Suốt từ đầu đến cuối cuộc khởi nghĩa tư tưởng nhân nghĩa được đề cao. + Có đại bản doanh, căn cứ địa. 4. Củng cố Đặc điểm của cuộc kháng chiến chống Tống và khởi nghĩa Lam Sơn. Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên. Hướng dẫn HS lập niên biểu cho cuộc kháng chiến XI – XV. 5. Dặn dò
Lập niên biểu của cuộc kháng chiến XI – XV theo mẫu: Quân Người Trận quyết Cuộc kháng Thời xâm chỉ huy chiến chiến chiến gian lược lược

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.05: Bộ 300+ Đề Thi Thử THPT Quốc Gia 2022

304 tài liệu

922 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.