Luận án Tiến sĩ Công nghệ thông tin: Nghiên cứu nhận dạng thực thể có tên và thực thể biểu hiện trong văn bản và ứng dụng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> TRẦN MAI VŨ<br /> <br /> NGHIÊN CỨU NHẬN DẠNG THỰC THỂ CÓ TÊN<br /> VÀ THỰC THỂ BIỂU HIỆN TRONG VĂN BẢN VÀ ỨNG DỤNG<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN<br /> <br /> Hà Nội – 2018<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> TRẦN MAI VŨ<br /> <br /> NGHIÊN CỨU NHẬN DẠNG THỰC THỂ CÓ TÊN<br /> VÀ THỰC THỂ BIỂU HIỆN TRONG VĂN BẢN VÀ ỨNG DỤNG<br /> <br /> Chuyên ngành: Hệ thống thông tin<br /> Mã số: 62.48.05.01<br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> 1. PGS.TS. Hà Quang Thụy<br /> 2. PGS.TS. Nguyễn Lê Minh<br /> <br /> Hà Nội – 2018<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả được<br /> viết chung với các tác giả khác đều được sự đồng ý của các đồng tác giả trước khi<br /> đưa vào luận án. Các kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được<br /> công bố trong các công trình nào khác.<br /> Tác giả<br /> <br /> Trần Mai Vũ<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Luận án được thực hiện tại Bộ môn Hệ thống thông tin - Khoa Công nghệ<br /> thông tin - Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội, dưới sự hướng<br /> dẫn khoa học của PGS.TS. Hà Quang Thụy và PGS.TS. Nguyễn Lê Minh.<br /> Trước tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy PGS.TS. Hà Quang<br /> Thụy và PGS.TS. Nguyễn Lê Minh, những người đã đưa tôi đến với lĩnh vực<br /> nghiên cứu này. Các thầy đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn giúp tôi tiếp cận và đạt<br /> được thành công trong công việc nghiên cứu của mình. Các thầy đã luôn tận tâm<br /> động viên, khuyến khích và chỉ dẫn giúp tôi hoàn thành được bản luận án này.<br /> Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới các Thầy Cô thuộc Khoa Công nghệ thông tin<br /> và cán bộ Phòng Đào tạo - Trường Đại học Công nghệ, đã tạo mọi điều kiện thuận<br /> lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.<br /> Tôi xin cảm ơn PGS. TS. Nigel Collier và cộng sự đã đóng góp ý kiến quý báu<br /> giúp tôi hoàn thiện bản luận án.<br /> Sự động viên, cổ vũ của bạn bè là nguồn động lực quan trọng để tôi hoàn<br /> thành luận án. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, vợ và các con tôi đã<br /> tạo điểm tựa vững chắc cho tôi có được thành công như ngày hôm nay.<br /> Tác giả<br /> <br /> Trần Mai Vũ<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> 3<br /> <br /> DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT<br /> <br /> 7<br /> <br /> DANH MỤC CÁC BẢNG<br /> <br /> 8<br /> <br /> DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ<br /> <br /> 10<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 11<br /> <br /> Lý do chọn đề tài<br /> <br /> 11<br /> <br /> Mục tiêu cụ thể và phạm vi nghiên cứu của luận án<br /> <br /> 12<br /> <br /> Cấu trúc của luận án<br /> <br /> 15<br /> <br /> Chương 1 - KHÁI QUÁT VỀ NHẬN DẠNG THỰC THỂ<br /> 1.1.<br /> <br /> Một số khái niệm cơ bản<br /> <br /> 17<br /> 17<br /> <br /> 1.1.1. Định nghĩa bài toán nhận dạng thực thể<br /> <br /> 17<br /> <br /> 1.1.2. Thách thức<br /> <br /> 19<br /> <br /> 1.1.3. Độ đo đánh giá<br /> <br /> 19<br /> <br /> 1.1.4. Ứng dụng của nhận dạng thực thể<br /> <br /> 21<br /> <br /> 1.2. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu và một số hướng giải quyết bài toán<br /> <br /> 22<br /> <br /> 1.3. Nhận dạng thực thể trong dữ liệu văn bản tiếng Việt và một số nghiên cứu<br /> liên quan<br /> <br /> 24<br /> <br /> 1.3.1. Những thách thức đối với xử lý dữ liệu tiếng Việt<br /> <br /> 24<br /> <br /> 1.3.2. Động cơ nghiên cứu<br /> <br /> 26<br /> <br /> 1.3.3. Các nghiên cứu liên quan<br /> <br /> 26<br /> <br /> 1.4. Nhận dạng thực thể trong dữ liệu văn bản y sinh tiếng Anh và một số<br /> nghiên cứu liên quan<br /> <br /> 29<br /> <br /> 1.4.1. Những thách thức đối với xử lý dữ liệu y sinh<br /> <br /> 29<br /> <br /> 1.4.2. Động cơ nghiên cứu<br /> <br /> 30<br /> <br /> 1.4.3. Các nghiên cứu liên quan<br /> <br /> 31<br /> 3<br /> <br />