Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Bồi dưỡng cho học sinh năng lực phán đoán và lập luận có căn cứ trong dạy học hình học ở trường Trung học phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI<br /> ------------------  ------------------<br /> <br /> VŨ ĐÌNH CHINH<br /> <br /> BỒI DƢỠNG CHO HỌC SINH NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN<br /> VÀ LẬP LUẬN CÓ CĂN CỨ TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC<br /> Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2016<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI<br /> ------------------  ------------------<br /> <br /> VŨ ĐÌNH CHINH<br /> <br /> BỒI DƢỠNG CHO HỌC SINH NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN<br /> VÀ LẬP LUẬN CÓ CĂN CỨ TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC<br /> Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Toán<br /> Mã số:<br /> 62 14 01 11<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. GS. TS. ĐÀO TAM<br /> 2. PGS.TS. HOÀNG LÊ MINH<br /> <br /> HÀ NỘI - 2016<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, đƣợc hoàn<br /> thành với sự hƣớng dẫn và giúp đỡ tận tình của nhiều nhà khoa học. Các số liệu,<br /> kết quả đƣợc trình bày trong Luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của<br /> Luận án chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.<br /> <br /> Tác giả Luận án<br /> <br /> Vũ Đình Chinh<br /> <br /> NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT CHỦ YẾU TRONG LUẬN ÁN<br /> Viết tắt<br /> <br /> STT<br /> <br /> Viết đầy đủ<br /> <br /> 1.<br /> <br /> CM<br /> <br /> Chứng minh<br /> <br /> 2.<br /> <br /> DH<br /> <br /> Dạy học<br /> <br /> 3.<br /> <br /> GQVĐ<br /> <br /> Giải quyết vấn đề<br /> <br /> 4.<br /> <br /> GV<br /> <br /> Giáo viên<br /> <br /> 5.<br /> <br /> HH<br /> <br /> Hình học<br /> <br /> 6.<br /> <br /> HS<br /> <br /> Học sinh<br /> <br /> 7.<br /> <br /> LLCCC<br /> <br /> Lập luận có căn cứ<br /> <br /> 8.<br /> <br /> NL<br /> <br /> Năng lực<br /> <br /> 9.<br /> <br /> NLPĐ<br /> <br /> Năng lực phán đoán<br /> <br /> 10.<br /> <br /> PĐ<br /> <br /> Phán đoán<br /> <br /> 11.<br /> <br /> PPDH<br /> <br /> Phƣơng pháp dạy học<br /> <br /> 12.<br /> <br /> QTSL<br /> <br /> Quy tắc suy luận<br /> <br /> 13.<br /> <br /> SL<br /> <br /> Suy luận<br /> <br /> 14.<br /> <br /> SGK<br /> <br /> Sách giáo khoa<br /> <br /> 15.<br /> <br /> THPT<br /> <br /> Trung học phổ thông<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU ............................................................................................................................. 1<br /> 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................................. 1<br /> 2. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu.................................................................................... 3<br /> 3. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................................... 7<br /> 4. Đối tƣợng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ............................ 7<br /> 5. Giả thuyết khoa học .......................................................................................................... 8<br /> 6. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................................................... 8<br /> 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................................. 8<br /> 8. Những đóng góp của Luận án .......................................................................................... 8<br /> 9. Những vấn đề đƣa ra bảo vệ ............................................................................................ 9<br /> 10. Cấu trúc Luận án ............................................................................................................ 9<br /> CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN..................................................................................... 10<br /> 1.1. Một số khái niệm liên quan đến phán đoán ................................................................ 10<br /> 1.1.1. Phán đoán ................................................................................................................ 10<br /> 1.1.2. Dự đoán ................................................................................................................... 10<br /> 1.1.3. Giả thuyết ................................................................................................................. 11<br /> 1.1.4. Năng lực phán đoán ................................................................................................. 12<br /> 1.1.5. Phân biệt giữa phán đoán – dự đoán – giả thuyết ................................................... 13<br /> 1.1.6. Mối liên hệ giữa phán đoán và giải quyết vấn đề .................................................... 14<br /> 1.2. Các khái niệm liên quan đến lập luận có căn cứ ......................................................... 14<br /> 1.2.1. Suy luận.................................................................................................................... 14<br /> 1.2.2. Lập luận có căn cứ................................................................................................... 15<br /> 1.2.3. Suy diễn .................................................................................................................... 15<br /> 1.2.4. Suy luận có lý và suy luận “nghe có lý” .................................................................. 16<br /> 1.2.5. Quy tắc suy luận ...................................................................................................... 21<br /> 1.2.6. Chứng minh.............................................................................................................. 22<br /> 1.2.7. Suy luận trong hình học ........................................................................................... 24<br /> 1.3. Các biểu hiện cơ bản của năng lực phán đoán ............................................................ 25<br /> 1.3.1. Năng lực xem xét các đối tượng Toán học, các mối quan hệ Toán học trong<br /> mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng ........................................................................... 26<br /> 1.3.2. Năng lực sử dụng các hoạt động trí tuệ để phán đoán giả thuyết hoặc lời giải<br /> cho bài toán ....................................................................................................................... 28<br /> 1.3.3. Năng lực liên tưởng các đối tượng, quan hệ đã biết với các đối tượng tương tự,<br /> quan hệ tương tự ................................................................................................................ 33<br /> <br />