Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Cù Lao Ré - quê hương của đội Hoàng Sa (Từ đầu thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XIX)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI<br /> ----------------<br /> <br /> DƯƠNG HÀ HIẾU<br /> <br /> CÙ LAO RÉ – QUÊ HƯƠNG CỦA ĐỘI HOÀNG SA<br /> (TỪ ĐẦU THẾ KỶ XVII ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX)<br /> Chuyên ngành:<br /> <br /> Lịch sử Việt Nam<br /> <br /> Mã số:<br /> <br /> 62.22.03.13<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc<br /> PGS.TS Đào Tố Uyên<br /> <br /> HÀ NỘI – 2016<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của<br /> riêng tôi. Các trích dẫn và tài liệu tham khảo sử dụng trong luận án là<br /> trung thực. Những kết quả nêu trong luận án chưa từng được ai công<br /> bố trong bất kỳ công trình nào khác.<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> Dương Hà Hiếu<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2. Đối tượng, phạm vi, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3. Nguồn tư liệu, hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> 5<br /> <br /> 4. Đóng góp của luận án<br /> <br /> 7<br /> <br /> 5. Bố cục luận án<br /> <br /> 8<br /> <br /> Chương 1: TỔNG QUAN CÁC NGUỒN TƯ LIỆU VÀ TÌNH HÌNH<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Tổng quan các nguồn tư liệu<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.1.1. Nguồn thư tịch cổ<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.1.2. Nguồn bản đồ cổ<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1.1.3. Nguồn tư liệu địa phương<br /> <br /> 12<br /> <br /> 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài<br /> <br /> 21<br /> <br /> Chương 2: CÙ LAO RÉ: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ LỊCH SỬ TỤ CƯ<br /> 2.1. Điều kiện tự nhiên<br /> <br /> 29<br /> <br /> 2.1.1. Tên gọi, vị trí địa lý, địa hình và khí hậu<br /> <br /> 29<br /> <br /> 2.1.2. Tài nguyên thiên nhiên<br /> <br /> 36<br /> <br /> 2.2. Lịch sử tụ cư trên Cù Lao Ré<br /> <br /> 38<br /> <br /> 2.2.1. Cư dân văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa<br /> <br /> 38<br /> <br /> 2.2.2. Quá trình khai phá định cư của cư dân Việt<br /> <br /> 43<br /> <br /> Tiểu kết chương 2<br /> <br /> 55<br /> <br /> Chương 3: ĐỜI SỐNG KINH TẾ VÀ TỔ CHỨC XÃ HỘI CỦA CƯ<br /> DÂN CÙ LAO RÉ TỪ ĐẦU THẾ KỶ XVII ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX<br /> 3.1. Đời sống kinh tế của cư dân Cù Lao Ré từ đầu thế kỷ XVII đến<br /> <br /> 56<br /> <br /> giữa thế kỷ XIX<br /> 3.1.1. Nông nghiệp<br /> <br /> 56<br /> <br /> 3.1.2. Ngư nghiệp<br /> <br /> 64<br /> <br /> 3.1.3. Thủ công nghiệp<br /> <br /> 66<br /> <br /> 3.1.4. Thương nghiệp<br /> <br /> 68<br /> <br /> 3.1.5. Tô thuế<br /> <br /> 68<br /> <br /> 3.2. Tổ chức xã hội Cù Lao Ré từ đầu thế kỷ XVII đến giữa thế kỷ XIX<br /> <br /> 70<br /> <br /> 3.2.1. Từ thế kỷ XVII đến trước năm 1804<br /> <br /> 70<br /> <br /> 3.2.2. Từ năm 1804 đến giữa thế kỷ XIX<br /> <br /> 80<br /> <br /> Tiểu kết chương 3<br /> <br /> 88<br /> <br /> Chương 4: ĐỜI SỐNG VĂN HÓA VẬT CHẤT VÀ TINH THẦN<br /> CỦA CƯ DÂN CÙ LAO RÉ<br /> 4.1. Đời sống văn hóa vật chất của cư dân Cù Lao Ré<br /> <br /> 89<br /> <br /> 4.1.1. Kiến trúc<br /> <br /> 89<br /> <br /> 4.1.2. Ẩm thực<br /> <br /> 97<br /> <br /> 4.1.3. Phương tiện đi lại<br /> <br /> 99<br /> <br /> 4.2. Đời sống văn hóa tinh thần<br /> <br /> 100<br /> <br /> 4.2.1. Phong tục tập quán<br /> <br /> 100<br /> <br /> 4.2.2. Tôn giáo và tín ngưỡng<br /> <br /> 107<br /> <br /> 4.2.3. Một số lễ hội tiêu biểu<br /> <br /> 111<br /> <br /> Tiểu kết chương 4<br /> <br /> 116<br /> <br /> Chương 5: ĐỘI HOÀNG SA VÀ HOẠT ĐỘNG THỰC THI CHỦ QUYỀN<br /> VIỆT NAM Ở HAI QUẦN ĐẢO HOÀNG SA – TRƯỜNG SA CỦA CƯ<br /> DÂN CÙ LAO RÉ TỪ THẾ KỶ XVII ĐẾN GIỮA THẾ KỶ XIX<br /> 5.1. Sự ra đời và hoạt động của đội Hoàng Sa thời chúa Nguyễn và Tây Sơn<br /> <br /> 117<br /> <br /> 5.1.1. Thời điểm ra đời và quê hương của đội Hoàng Sa<br /> <br /> 117<br /> <br /> 5.1.2. Cư dân Cù Lao Ré trong đội Hoàng Sa thời các chúa Nguyễn và Tây Sơn<br /> <br /> 124<br /> <br /> 5.2. Cư dân Cù Lao Ré trong hoạt động bảo vệ chủ quyền ở quần đảo<br /> <br /> 130<br /> <br /> Hoàng Sa và Trường Sa dưới triều Nguyễn đến giữa thế kỷ XIX<br /> 5.2.1. Dưới thời vua Gia Long (1802 – 1820)<br /> <br /> 130<br /> <br /> 5.2.2. Dưới thời vua Minh Mạng (1820 – 1840) và Thiệu Trị (1840 – 1847)<br /> <br /> 133<br /> <br /> Tiểu kết chương 5<br /> <br /> 145<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> PHỤ LỤC<br /> <br /> 147<br /> 151<br /> 152<br /> 173<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> <br /> - CHND:<br /> <br /> Cộng hòa Nhân dân<br /> <br /> - CHXHCN:<br /> <br /> Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa<br /> <br /> - KHXH:<br /> <br /> Khoa học Xã hội<br /> <br /> - LATS:<br /> <br /> Luận án Tiến sĩ<br /> <br /> - Nxb:<br /> <br /> Nhà xuất bản<br /> <br /> - TCN:<br /> <br /> Trước Công nguyên<br /> <br /> - Tp:<br /> <br /> Thành phố<br /> <br /> - UB:<br /> <br /> Ủy ban<br /> <br /> - UBND:<br /> <br /> Ủy ban Nhân dân<br /> <br />