Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Khảo sát những đặc điểm thể loại phóng sự của Vũ Trọng Phụng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> <br /> NGUYỄN HOÀI THANH<br /> <br /> KHẢO SÁT NHỮNG ĐẶC ĐIỂM<br /> THỂ LOẠI PHÓNG SỰ CỦA<br /> VŨ TRỌNG PHỤNG<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN<br /> <br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 1999<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> <br /> NGUYỄN HOÀI THANH<br /> <br /> KHẢO SÁT NHỮNG ĐẶC ĐIỂM<br /> THỂ LOẠI PHÓNG SỰ CỦA<br /> VŨ TRỌNG PHỤNG<br /> Chuyên ngành: Lý thuyết và lịch sử văn học<br /> Mã số: 5. 04. 01<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học<br /> - GS. Hoàng Nhƣ Mai<br /> - PGS – TS Trần Hữu Tá<br /> <br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 1999<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu<br /> trong Luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác.<br /> Tác giả luận án<br /> <br /> NGUYỄN HOÀI THANH<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1<br /> 1. Sự cấp thiết của đề tài và mục đích nghiên cứu ..................................................... 1<br /> 2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................... 3<br /> 3. Lịch sử vấn đề ........................................................................................................ 6<br /> 4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................... 23<br /> 5. Đóng góp mới của luận án ................................................................................... 24<br /> 6. Bố cục của luận án ............................................................................................... 24<br /> CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ THỂ PHÓNG SỰ............................................. 25<br /> 1.1. Một số quan niệm về thể phóng sự ................................................................... 25<br /> 1.1.1. Một ít tƣ liệu về thể phóng sự ở nƣớc ngoài .............................................. 25<br /> 1.1.2 Một số quan niệm ở Việt Nam về thể phóng sự ......................................... 31<br /> 1.2. Phóng sự báo chí và phóng sự văn học ............................................................. 37<br /> 1.2.1 Phóng sự - một thể kí trong báo chí và văn học.......................................... 39<br /> 1.2.2 Phóng sự báo chí và Phóng sự văn học ....................................................... 42<br /> 1.2.3. Phóng sự mang yếu tố tiểu thuyết .............................................................. 49<br /> 1.3. Mấy nét cơ bản về lịch sử thể phóng sự ở Việt Nam ........................................ 51<br /> 1.3.1. Sự xuất hiện thể phóng sự .......................................................................... 51<br /> 1.3.2. Sơ lƣợc về quá trình phát triển ................................................................... 56<br /> CHƢƠNG 2: PHÓNG SỰ VŨ TRỌNG PHỤNG: HIỆN THỰC VÀ TƢ TƢỞNG .. 69<br /> 2.1. Những mảng hiện thực đen tối .......................................................................... 70<br /> 2.1.1. Những tệ nạn xã hội trầm kha .................................................................... 70<br /> 2.1.2 Những cảnh tƣợng thƣơng tâm, nhức nhối ................................................. 74<br /> 2.2. Sự tha hóa của những “giới” ngƣời .................................................................. 77<br /> <br /> 2.2.1. Những kẻ lụi tàn vì cờ bạc bịp ................................................................... 78<br /> 2.2.2. Những kẻ khốn cùng tha hóa ..................................................................... 80<br /> 2.2.3. Sự băng hoại của giới chủ nhà ................................................................... 82<br /> 2.3. Giá trị và hạn chế của nội dung phóng sự ......................................................... 83<br /> 2.3.1. Giá trị lịch sử - thời sự ............................................................................... 84<br /> 2.3.2. Tƣ tƣởng nhân đạo ..................................................................................... 93<br /> 2.3.3. Những bất cập, sai lầm và yếu tố tự nhiên chủ nghĩa .............................. 104<br /> CHƢƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM VỀ PHƢƠNG DIỆN NGHỆ THUẬT ............................ 117<br /> 3.1. Nghệ thuật khám phá hiện thực, khai thác tƣ liệu .......................................... 117<br /> 3.1.1. Sự tinh tế trong "tuyển chọn" thực tại ...................................................... 118<br /> 3.1.2. Sự năng động trong tiếp cận hiện thực .................................................... 120<br /> 3.1.3. Sự sáng tạo trong khai thác tƣ liệu ........................................................... 124<br /> 3.2. Những yếu tố của nghệ thuật tiểu thuyết ........................................................ 129<br /> 3.2.1. Mỗi "vấn đề" đều thành "câu chuyện" ..................................................... 130<br /> 3.2.2. Một quần thể nhân vật sống động ............................................................ 134<br /> 3.2.3 Một lối thuật kể hấp dẫn ........................................................................... 144<br /> 3.3. Nghệ thuật trào phúng ..................................................................................... 151<br /> 3.3.1. Nhân vật hài hƣớc, biếm họa ................................................................... 152<br /> 3.3.2. Tổ chức tình huống hài hƣớc, trào phúng ................................................ 157<br /> 3.3.3. Một lối văn giễu nhại ............................................................................... 161<br /> CHƢƠNG 4: ĐẶC ĐIỂM LỜI VĂN PHÓNG SỰ VŨ TRỌNG PHỤNG ............... 168<br /> 4.1. Chất khẩu ngữ trong lời văn phóng sự ............................................................ 169<br /> 4.1.1. Những yếu tố khẩu ngữ ............................................................................ 169<br /> 4.1.1.1. Các lớp khẩu ngữ .............................................................................. 170<br /> 4.1.1.2. Lƣợng thành ngữ, tục ngữ mang màu sắc khẩu ngữ ......................... 172<br /> 4.1.1.3. Biện pháp tu từ mang màu sắc khẩu ngữ .......................................... 174<br /> <br />