Luận chứng hệ thống quan trắc phục vụ cảnh báo tai biến trượt đất cho khu vực Tây Nam tỉnh Hà Giang

LUẬN CHỨNG HỆ THỐNG QUAN TRẮC PHỤC VỤ<br /> CẢNH BÁO TAI BIẾN TRƯỢT ĐẤT CHO<br /> KHU VỰC TÂY NAM TỈNH HÀ GIANG<br /> NGUYỄN QUANG HUY*<br /> <br /> <br /> Discussion about geotechnical monitoring system for predicting<br /> landslide risk in the southern west of Ha Giang province<br /> Abstract: Landslide is widespread in the southern west of Ha Giang<br /> province. For the purpose of predicting exactly landslide risk it is<br /> necessary to collect enter-data of natural condition in the region. The<br /> paper presents the theoretical basis for developing the geotechnical<br /> monitoring system and technical requirements of the system for<br /> sustainable exploiting the studied region.<br /> <br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ * đặc thù có cùng một số đặc điểm về địa hình,<br /> Vai trò của các yếu tố phát sinh, phát triển tai cấu trúc địa chất, khí hậu, điều kiện kinh tế - xã<br /> biến trƣợt đất ở mỗi khu vực rất khác nhau, do hội; đồng nhất về yếu tố phát sinh phát triển tai<br /> vậy chỉ có quan trắc mới có thể đánh giá đúng biến và cơ chế biến đổi...<br /> tầm quan trọng của các yếu tố, phục vụ cho - Cấp cục bộ: Các đô thị, khu kinh tế, khu<br /> cảnh báo, dự báo nguy cơ tai biến trên diện vực đông dân cƣ...<br /> rộng, cũng nhƣ đảm bảo các số liệu tính toán - Cấp chi tiết: Cho từng khối trƣợt cụ thể<br /> thiết kế phòng chống trƣợt đất tại các khu vực Khu vực miền núi tỉnh Hà Giang, đặc biệt là<br /> trọng điểm và các khối trƣợt cụ thể. khu vực Tây Nam, trƣợt đất xảy ra trên diện<br /> Ở các nƣớc phát triển, quan trắc tai biến trƣợt rộng với nhiều khối trƣợt có quy mô lớn và rất<br /> đất là một phần trong hệ thống Monitoring quốc lớn. Tai biến trƣợt đất thƣờng xuyên xảy ra gây<br /> gia về các quá trình địa chất, là cấu thành của thiệt hại không nhỏ về ngƣời và tài sản, ảnh<br /> Monitoring môi trƣờng quốc gia. Để xác định rõ hƣởng nghiêm trọng đến đời sống, xã hội của<br /> mục tiêu, nội dung của hệ thống quan trắc, cần ngƣời dân trong khu vực. Luận chứng hệ thống<br /> đƣa ra khái niệm về đối tƣợng quan trắc. Đối quan trắc phục vụ cảnh báo tai biến trƣợt đất<br /> tƣợng quan trắc là một phần của môi trƣờng địa khu vực Tây Nam tỉnh Hà Giang (cấp khu vực)<br /> chất hoặc vùng lãnh thổ với các chỉ tiêu đồng làm cơ sở để chính quyền tỉnh Hà Giang triển<br /> nhất, đặc trƣng cho sự phát triển của tai biến khai thực tiễn, phục vụ quy hoạch và khai thác<br /> trƣợt đất. Ở Việt Nam, hệ thống quan trắc tai hợp lý lãnh thổ theo hƣớng bền vững, giảm<br /> biến (trong đó có trƣợt đất) có thể xây dựng ở thiệu thiệt hại do trƣợt đất gây ra.<br /> các cấp sau đây: 2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA CÁC<br /> - Cấp quốc gia: Toàn bộ lãnh thổ Việt Nam HỆ THỐNG QUAN TRẮC CẤP KHU VỰC<br /> - Cấp vùng lãnh thổ: Đông Bắc, Tây Bắc, a. Mục tiêu tổng quát:<br /> Tây Nguyên, Trung Bộ... Phục vụ chiến lƣợc tổng thể phát triển kinh tế<br /> - Cấp khu vực: giới hạn bởi những khu vực xã hội và bảo vệ môi trƣờng quốc gia và vùng<br /> lãnh thổ<br /> * b. Mục tiêu cụ thể:<br /> Viện Khoa học và Công nghệ Xây dựng<br /> <br /> <br /> 24 ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017<br />  - Cung cấp thông tin cho chính quyền, cơ hoạt tính của quá trình trƣợt đất(Lƣợng mƣa,<br /> quan chức năng về quy mô trƣợt đất trong mực nƣớc ngầm, độ ẩm,…)<br /> phạm vi địa giới hành chính của khu vực - Xác định quy luật biến đổi không gian của<br /> nghiên cứu, từ đó đƣa các giải pháp phòng tai biến và các yếu tố tác động<br /> tránh và giảm nhẹ thiệt hại do trƣợt đất gây ra, - Hoàn thiện và phát triển hệ thống quan trắc<br /> quy hoạch, phát triển, quản lý khai thác lãnh d. Thông số quan trắc<br /> thổ theo hƣớng bền vững. Đối với khu vực quan trắc, các thông số quan<br /> - Mặt khác, hệ thống quan trắc cũng kiểm trắc là: hiện trạng phân bố khối trƣợt (số lƣợng<br /> chứng lại kết quả đánh giá nguy cơ trƣợt đất, điều các khối trƣợt xuất hiện mới, khối trƣợt hoạt<br /> chỉnh phƣơng pháp tính toán, nhằm tăng tính hóa, khối trƣợt cũ trong giai đoạn quan trắc; đặc<br /> chính xác trong việc dự báo nguy cơ trƣợt đất. điểm khối trƣợt (diện tích, thể tích trƣợt) và các<br /> c. Nhiệm vụ yếu tố điều kiện gây trƣợt chủ yếu (địa hình, địa<br /> - Triển khai quan trắc một cách hệ thống theo mạo, cấu trúc địa chất, thành phần thạch học,<br /> các mạng lƣới quan trắc để có đƣợc thông tin chiều dày vỏ phong hóa, độ đốc, hƣớng dốc,<br /> đặc trƣng cho các yếu tố có tỷ trọng cao tác phân cắt ngang, phân cắt sâu, đô cao,.....); Các<br /> động đến quá trình tai biến trƣợt đất cũng nhƣ yếu tố tác động biến đổi nhanh: lƣợng mƣa; biến<br /> cơ chế phát triển của quá trình trƣợt đất. động cơ cấu sử dụng đất; mực nƣớc ngầm; mức<br /> - Phân tích cƣờng độ và hoạt tính của trƣợt độ cắt xén taluy,...<br /> đất trong khu vực nghiên cứu (quy mô, bao Phƣơng pháp quan trắc thông qua giải đoán<br /> nhiêu khối, thời điểm trƣợt,…) ảnh chụp bằng máy bay, vệ tinh kết hợp kiểm<br /> - Xây dựng và kiểm tra các dự báo định kỳ chứng thực địa trên mặt đất. Bản đồ thể hiện với<br /> ngắn, dài hạn về hoạt tính của tai biến. tỉ lệ 1/50.000 hoặc 1/100.000.<br /> - Thành lập sự biến động theo chuỗi thời gian 3. SƠ ĐỒ NGUYÊN TẮC VÀ TỔ CHỨC<br /> của các yếu tố biến động nhanh quyết định đến HỆ THỐNG QUAN TRẮC TRƢỢT ĐẤT<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Sơ đồ nguyên tắc và tổ chức hệ thống quan trắc trượt đất<br /> <br /> ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017 25<br />  Tính chính xác của dự báo nguy cơ trƣợt đất 4. NGUYÊN TẮC THIẾT KẾ MẠNG<br /> theo phƣơng pháp chỉ số thống kê tích hợp đa LƢỚI QUAN TRẮC<br /> biến phụ thuộc vào độ xác thực của bản đồ hiện 4.1. Tuyến quan trắc<br /> trạng trƣợt đất, tính hợp lý của sự phân chia các - Nguyên tắc định hƣớng tuyến quan trắc là<br /> lớp của từng yếu tố, hiện trạng dữ liệu đầu vào các điểm quan trắc trên tuyến phải theo hƣớng<br /> của các yếu tố điều kiện và nguyên nhân gây biến đổi chính và mạnh nhất của các yếu tố đặc<br /> trƣợt vì vậy kết quả dự báo nguy cơ trƣợt đất trƣng, nằm trên khu vực có nguy cơ tai biến<br /> cho khu vực nghiên cứu càng rộng thì tính chính trƣợt đất cao.<br /> xác của dự báo càng giảm. Do việc đánh giá - Chiều dài tuyến, số điểm quan trắc trên<br /> nguy cơ trƣợt đất chỉ là cơ sở ban đầu để xây tuyến, khối lƣợng quan trắc của bất cứ hệ thống<br /> dựng hệ thống quan trắc tai biến trƣợt đất nên quan trắc nào cũng cần đƣợc tính toán tối ƣu tức<br /> tính chính xác về thời gian, không gian không là cần thiết và vừa đủ để có thể nắm bắt đƣợc<br /> phải là yếu tố quyết định. Kết quả quan trắc sẽ quy luật biến đổi chính của các thông số cần<br /> là dữ liệu thực tiễn, thuyết phục để chính xác quan trắc.<br /> hóa lại kết quả đánh giá nguy cơ trƣợt đất. - Mạng lƣới quan trắc gồm nhiều tuyến quan<br /> Toàn bộ các dữ liệu quan trắc đƣợc tổng hợp, trắc, mỗi tuyến quan trắc sự biến đổi của một<br /> thống kê theo từng yếu tố, phân theo từng lớp. hoặc nhiều yếu tố có vai trò quyết định đến tai<br /> Căn cứ các dữ liệu thông số quan trắc đƣợc từ biến trƣợt đất hoặc thể hiện quy mô, quy luật<br /> hiện trƣờng, bản đồ hiện trạng trƣợt đất đƣợc thiết diễn biến của trƣợt đất. Mạng lƣới quan trắc của<br /> lập lại. Chồng chập bản đồ hiện trạng trƣợt đất hệ thống quan trắc cấp 1 đƣợc tích hợp các lớp<br /> mới quan trắc đƣợc vào bản đồ phân bố cƣờng độ tuyến của hệ thống quan trắc cấp 2, 3, có quy<br /> của các yếu tố ta đƣợc trọng số của từng lớp của mô, đặc điểm khác nhau; đảm bảo tính đại diện,<br /> mỗi yếu tố. Tích hợp các bản đồ phân bố trọng số sự phân bố tập trung tại các khu vực có nguy cơ<br /> theo lớp của từng yếu tố, trọng số của các yếu tố trƣợt đất cao và quan trắc theo đúng trình tự quy<br /> để hiệu chỉnh bản đồ phân vùng nguy cơ trƣợt đất. định để tuyến này không ảnh hƣởng hoặc trùng<br /> Vị trí tuyến quan trắc, trạm quan trắc cũng đƣợc lắp với tuyến khác.<br /> điều chỉnh cho phù hợp với giá trị trọng số các - Tuyến khảo sát của hệ thống quan trắc cấp<br /> yếu tố và bản đồ phân vùng nguy cơ trƣợt đất. 2, 3 phải vuông góc với thế nằm của đất đá,<br /> Nhƣ vậy, dữ liệu quan trắc của các thông số vuông góc với trục ngắn của các thể địa chất,<br /> đã đƣợc đƣa vào tính toán nhằm hiệu chỉnh lại đới phá hủy kiến tạo, đới nứt nẻ, các hƣớng biến<br /> trọng số của các yếu tố cho phù hợp với thực tế. đổi chính của các yếu tố phát sinh, phát triển<br /> Quá trình này liên tục đƣợc lặp lại sẽ cho kết trƣợt đất.<br /> quả phân vùng nguy cơ trƣợt đất cũng nhƣ việc - Trong môi trƣờng địa chất, thƣờng có 3<br /> xác định trọng số yếu tố một cách chính xác. hƣớng chính: một hƣớng theo chiều sâu, còn 2<br /> Kết quả dữ liệu quan trắc cũng cho ta biết quan hƣớng trên mặt phẳng, trong đó có hƣớng biến<br /> hệ hàm số giữa cƣờng độ của các yếu tố tác đổi mạnh nhất và hƣớng biến đổi ít nhất. Các<br /> động, đặc biệt là các yếu tố tác động biến đổi điểm quan trắc đƣợc thiết kế thành các tuyến<br /> nhanh với hệ số ổn định trƣợt, từ đó đƣa ra cảnh theo hƣớng biến đổi mạnh nhất của trƣờng các<br /> báo tai biến trƣợt đất, giúp chính quyền địa thông số đặc trƣng. Theo hƣớng biến động<br /> phƣơng có những biện pháp phòng tránh kịp mạnh nhất, cho phép trong phạm vi tuyến ngắn<br /> thời nhằm giảm thiểu nguy cơ thiệt hại. Quy có thể quan trắc đƣợc toàn bộ phạm vi biến<br /> trình tổ chức hệ thống quan trắc tổng thể đƣợc động của tham số, xây dựng đầy đủ các quan hệ<br /> thể hiện ở hình 5.2 liên quan.<br /> <br /> <br /> 26 ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017<br />  4.2. Các trạm quan trắc quan trắc; mật độ phân bố phù hợp với mật độ<br /> Số lƣợng trạm quan trắc sẽ đƣợc thiết kế tập điểm trƣợt; tất cả các phân lớp của các yếu tố điều<br /> trung nhiều ở các khu vực có nguy cơ tai biến kiện và nguyên nhân đều có trạm quan trắc.<br /> trƣợt đất cao và ít hơn ở các khu vực có nguy cơ 5. ĐỀ XUẤT HỆ THỐNG QUAN TRẮC<br /> thấp hơn. Tại các khu vực trƣợt đất phát triển CHO KHU VỰC NGHIÊN CỨU<br /> mạnh, các số liệu quan trắc, phản ánh hiện thực 5.1. Mạng lƣới tuyến, trạm quan trắc<br /> nhất các mối quan hệ giữa các thông số gây Căn cứ nguyên tắc thiết kế mạng lƣới quan<br /> trƣợt với sự phát triển của tai biến trƣợt đất (số trắc và bản đồ phân vùng nguy cơ trƣợt đất khu<br /> lƣợng, quy mô, cƣờng độ ). Trên cơ sở đó xác vực Tây Nam tỉnh Hà Giang, mạng lƣới quan<br /> định vai trò của từng yếu tố trong tổ hợp các yếu trắc đƣợc chia làm chia làm 12 tuyến, trong đó<br /> tố phát sinh, phát triển tai biến phục vụ cho xây gồm 7 tuyến theo hƣớng Tây Nam - Đông Bắc<br /> dựng các mô hình dự báo, cảnh báo tai biến và 5 tuyến theo hƣớng Tây Bắc - Đông Nam. Số<br /> trƣợt đất và điều chỉnh các mô hình dự báo đã lƣợng trạm quan trắc là 86 trạm. (bằng số phân<br /> có cho phù hợp với thực tế. lớp của 11 yếu tố đƣợc phân chia thep phƣơng<br /> Số lƣợng trạm quan trắc đảm bảo phân bố trên pháp Natural Break để đảm bảo mỗi phân lớp có<br /> toàn bộ khu vực nghiên cứu; nằm trên các tuyến ít nhất 01 trạm quan trắc).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Bản đồ phân bố các tuyến và trạm quan trắc<br /> <br /> ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017 27<br />  5.2. Nội dung và khối lƣợng quan trắc đo vào tháng 8, thời điểm trong năm có số<br /> 5.2.1.Quan trắc phân bố không gian các lƣợng, quy mô khối trƣợt hoạt động tăng mạnh.<br /> khối trượt 5.2.3. Quan trắc các yếu tố tác động biến đổi<br /> Các thông số quan trắc là số lƣợng các điểm nhanh (nguyên nhân gây trượt)<br /> trƣợt, khối trƣợt cũ hoạt động trở lại, khối trƣợt Yếu tố tác động biến đổi nhanh trên phạm vi<br /> mới (03 thông số). Quan trắc theo diện thông toàn bộ khu vực nghiên cứu cần quan trắc là<br /> qua giải đoán ảnh vệ tinh để xác định các yếu lƣợng mƣa và biến đổi cơ cấu sử dụng đất.<br /> tố. Kiểm chứng kết quả thông qua thị sát thực a. Quan trắc lượng mưa<br /> địa tại các trạm quan trắc. - Quan trắc theo diện thông qua việc khai<br /> Số lƣợng thông số quan trắc là 3. Chu kỳ thác dữ liệu các trạm quan trắc khí tƣợng hiện<br /> quan trắc 1 quí/01 lần vào mùa khô và 24h/01 có trong và lân cận khu vực nghiên cứu, đó là<br /> lần vào mùa mƣa. các trạm Bắc Quang, Hoàng Su Phì và Bắc Mê<br /> 5.2.2. Quan trắc đặc điểm khối trượt và các - Quan trắc theo điểm thông qua thiết bị đo<br /> yếu tố điều kiện gây trượt chủ yếu đặt tại mỗi trạm quan trắc, kết nối với hệ thống<br /> - Quan trắc đặc điểm khối trƣợt: thể tích khối ghi và truyền dữ liệu tự động<br /> trƣợt. Quan trắc thông qua đo vẽ khối trƣợt tại Chu kỳ quan trắc 24 giờ/1 lần vào mùa khô,<br /> thực địa. 30 phút/1 lần đo vào mùa mƣa, số trạm quan<br /> Số lƣợng thông số quan trắc là 01. Số trạm trắc là 13 (mỗi phân lớp của yếu tố lƣợng mƣa<br /> quan trắc là 86. Chu kỳ quan trắc là 01 năm/01 đều có trạm quan trắc, 13 phân lớp – 13 trạm).<br /> lần đo vào tháng 8 hàng năm. b. Quan trắc biến động cơ cấu sử dụng đất<br /> - Quan trắc các yếu tố điều kiện gây trƣợt: độ - Quan trắc theo diện thông qua việc khai<br /> cao địa hình, phân cắt ngang, phân cắt sâu, độ thác dữ liệu ảnh vệ tinh<br /> dốc, hƣớng dốc, khoảng cách đến đứt gãy, - Quan trắc trên thực địa theo tuyến để kiểm<br /> khoảng cách đến đƣờng giao thông, thành phần chứng, chuẩn hóa lại kết quả dữ liệu quan trắc do<br /> thạch học, chiều dày vỏ phong hóa. Quan trắc ảnh vệ tinh cung cấp. Thiết bị quan trắc là UAV<br /> thông qua giải đoán ảnh vệ tinh, bản đồ địa Chu kỳ quan trắc 01 tháng/01 lần, số lƣợng<br /> hình, địa chất, đo, vẽ, quan sát và ghi chép tại thông số quan trắc là 7 (diện tích đất: chƣa sử<br /> hiện trƣờng. dụng, núi đá không có rừng cây, rừng trồng,<br /> Số lƣợng thông số quan trắc là 09. Số trạm rừng tự nhiên, trồng cây lâu năm, trồng lúa<br /> quan trắc là 86. Chu kỳ quan trắc là 1 năm/1 lần nƣớc, ở và công trình).<br /> <br /> Bảng 1: Tổng hợp khối lƣợng quan trắc<br /> <br /> <br /> Số trạm, Số thông<br /> Chu kỳ<br /> STT Thông số quan trắc tuyến số cần Ghi chú<br /> quan trắc<br /> quan trắc quan trắc<br /> <br /> I Phân bố không gian khối trƣợt<br /> 1 Tổng số lƣợng khối trƣợt, vị trí 01 quý/ 01 lần 03 Phân tích ảnh chụp vệ<br /> khối trƣợt cũ hoạt động trở lại, vào mùa khô và tinh và UAV, kết hợp<br /> vị trí khối trƣợt mới 24h/01 lần đo vào kiểm chứng thực địa<br /> mùa mƣa<br /> <br /> <br /> 28 ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017<br />  Số trạm, Số thông<br /> Chu kỳ<br /> STT Thông số quan trắc tuyến số cần Ghi chú<br /> quan trắc<br /> quan trắc quan trắc<br /> II Đặc điểm các yếu tố điều kiện<br /> gây trƣợt<br /> 9 thông số (độ cao địa hình, 01 năm/ 01 lần 66 trạm 09 Số trạm quan trắc bằng<br /> phân cắt ngang, phân cắt sâu, độ tổng số phân lớp của 9<br /> dốc, hƣớng dốc, khoảng cách yếu tố điều kiện gây<br /> đến đứt gãy, thành phần thạch trƣợt (theo phƣơng<br /> học, chiều dày vỏ phong hóa, pháp Natural break)<br /> Khoảng cách đến đƣờng giao<br /> thông)<br /> III Đặc điểm các yếu tố tác động<br /> biến đổi nhanh (nguyên nhân<br /> gây trƣợt)<br /> 1 Lƣợng mƣa 24 giờ/ 01 lần vào 13 trạm 01 Số trạm quan trắc<br /> mùa khô lƣợng mƣa bằng số<br /> 30 phút/ 01 lần phân lớp lƣợng mƣa<br /> vào mùa mƣa (theo phƣơng pháp<br /> Natural break)<br /> 2 Cơ cấu sử dụng đất 01 tháng/ 01 lần Phân tích 07 Lập 7 trạm quan trắc<br /> ảnh chụp tƣơng ứng với 7 phân<br /> vệ tinh và lớp để kiểm chứng<br /> UAV thực địa<br /> III Quan trắc đặc điểm khối trƣợt<br /> 1 Thể tích khối trƣợt 01 năm/ 01 lần 86 trạm 01 Số trạm quan trắc bằng<br /> tổng số phân lớp của<br /> các yếu tố điều kiện,<br /> nguyên nhân (theo<br /> phƣơng pháp Natural<br /> break)<br /> <br /> 6. MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT đa. Ngoài ra sản phẩm dữ liệu thu đƣợc từ<br /> BỊ QUAN TRẮC ĐỀ XUẤT ÁP DỤNG phƣơng pháp quan trắc này cũng phản ánh đƣợc<br /> 6.1. Quan trắc phân bố không gian các đầy đủ nhất hiện trạng về cƣờng độ tác động của<br /> khối trƣợt các yếu tố quyết định trƣợt đất, sự thay đổi của<br /> Phƣơng pháp kết hợp giữa thu thập tài liệu, chúng theo thời gian, mối quan hệ phụ thuộc<br /> phân tích ảnh vệ tinh, lắp đặt thiết bị công nghệ giữa các yếu tố với nhau và giữa các yếu tố với<br /> đo ghi tự động và khảo sát thực địa là phƣơng đặc điểm trƣợt đất (mức độ dịch trƣợt, thể tích<br /> pháp đƣợc nhiều nhà khoa học sử dụng hiện khối trƣợt, đặc điểm trƣợt, cơ chế trƣợt,...) giúp<br /> nay. Với phƣơng pháp này mọi hạn chế của việc đánh giá nguy cơ trƣợt đất, công tác cảnh<br /> từng phƣơng pháp riêng lẻ đƣợc khắc phục tối báo tai biến trƣợt đất đƣợc chính xác.<br /> <br /> <br /> ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017 29<br />  Hiện nay một số loại ảnh viễn thám có độ thƣờng trong không gian 3 chiều thông qua<br /> phân giải cao hay đƣợc sử dụng vào việc xác các yếu tố địa hình, dạng và kiến trúc các<br /> định vị trí và khoảng không gian của các điểm dòng chảy, xói mòn bề mặt, tông ảnh, thảm<br /> trƣợt đất đó là ảnh SPOT, IKONOS, phủ và hiện trạng sử dụng đất.<br /> QUICKBIRD, ASTER, LANDSAT TM, 6.2. Quan trắc đặc điểm khối trƣợt và các<br /> LANDSAT ETM, MERIS... Để xác định trƣợt yếu tố điều kiện gây trƣợt chủ yếu<br /> đất trong khu vực quan trắc với việc áp dụng Các yếu tố thể tích khối trƣợt (đặc điểm<br /> kỹ thuật giao thoa radar In SAR, việc sử dụng khối trƣợt), khoảng cách đến đƣờng giao<br /> các ảnh SAR chụp trên kênh L có thể đạt đƣợc thông, khoảng cách đến đứt gãy, độ cao địa<br /> kết quả tối ƣu. Các ảnh này đƣợc cung cấp từ hình, độ dốc, hƣớng dốc, phân cắt ngang, phân<br /> đầu thu PALSAR2 (Phased arrays type L-band cắt sâu, thành phần thạch học, chiều dày vỏ<br /> Synthetic Aperture rada) lắp đặt trên vệ tinh phong hóa (các yếu tố điều kiện gây trƣợt chủ<br /> ALOS-2 (Advanced Land Observing Satellite- yếu) sẽ đƣợc quan trắc thông qua giải đoán<br /> 2 or DAICHI-2) bởi hãng JAXA (The Japan ảnh vệ tinh, bản đồ địa chất, địa hình tỷ lệ<br /> Aerospace Exploration Agency). Phiên bản này 1/50.000 khu vực nghiên cứu, đo bằng các<br /> là sự nâng cấp từ đầu thu PALSAR – đầu thu thiết bị đo và quan sát, ghi chép tại thực địa.<br /> đầu tiên trên kênh L ở bƣớc sóng 23,6m, lắp Tại điểm khảo sát, tiến hành định vị tọa độ địa<br /> trên vệ tinh ALOS với quỹ đạo bay và thời lý điểm khảo sát và độ cao địa hình bằng thiết<br /> gian rất chính xác để theo dõi biến dạng chậm bị GPS Garmin 62 (độ chính xác ± 3m) và<br /> của bề mặt trái đất. ALOS đã đóng góp vào GPS 72 (độ chính xác ± 5m). Đo thể tích khối<br /> việc đo vẽ, quan sát khu vực, theo dõi tai biến trƣợt, chiều dày vỏ phong hóa xuất lộ tại mặt<br /> trƣợt đất và khảo sát tài nguyên từ khi phóng trƣợt bằng ống ngắm đo khoảng cách Nikon<br /> lên trời năm 2006. Laser 550A S. Khoảng cách đo tối đa 1000m<br /> Quá trình phân tích các vị trí trƣợt đất của và góc đo tối đa là 89o và độ phóng đại lên tới<br /> khu vực nghiên cứu bằng ảnh viễn thám cũng 6 lần. Với chiều dài dƣới 30m thì dùng thƣớc<br /> song song tiến hành. Với số liệu ảnh viễn dây để đo.<br /> thám đƣợc sử dụng là ảnh vệ tinh với độ phân Quan trắc mái dốc, độ dốc, hƣơng dốc bằng<br /> giải 3m và bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50.000. Bản địa bàn và máy đo Nikon Laser 550A S. Quan<br /> đồ địa hình đƣợc số hóa với khoảng cách các trắc mức độ phân cắt ngang, phân cắt sâu,<br /> đƣờng đồng mức là 10m. Sau đó trên cơ sở khoảng cách đến đứt gãy, đến đƣờng giao thông<br /> bản đồ địa hình đƣợc gán giá trị độ cao của bằng giải đoán ảnh vệ tinh độ phân giải cao, bản<br /> đƣờng đồng mức, các thuật toán nội suy đã đồ địa hình tỷ lệ 1/50.000 kết hợp máy đo<br /> đƣợc sử dụng để nội suy và tạo ra mô hình số Nikon Laser 550A S. Quan trắc chiều dày vỏ<br /> độ cao (DEM) của khu vực nghiên cứu. Để phong hóa thông qua giải đoán bản đồ địa chất<br /> hiển thị và phân tích ảnh hàng không nhƣ dƣới tỷ lệ 1/50.000<br /> kính lập thể (Stereo), ảnh hàng không của khu Mô tả thành phần vật chất khối trƣợt, đặc<br /> vực nghiên cứu đã đƣợc nắn chỉnh rồi chồng điểm, cơ chế trƣợt đất ngoài thực tế kết hợp<br /> chập lên DEM để tạo ra một ảnh hàng không phỏng vấn ngƣời dân để biết thêm các thông tin<br /> của khu vực nghiên cứu giống nhƣ đang đƣợc xung quanh khối trƣợt, đƣa ra bảng thông tin<br /> quan sát trong không gian 3 chiều. Trên cơ sở các khối trƣợt lân cận trong khu vực quan trắc.<br /> ảnh hàng không 3D tất cả các vị trí trƣợt đất Nhận định khối trƣợt theo bảng phân loại trƣợt<br /> đã đƣợc đánh dấu thông qua quá trình phân đất của Lomtazde (1979) để xếp loại và phân<br /> tích, giải đoán ảnh hàng không bằng mắt cấp các khối trƣợt.<br /> <br /> <br /> 30 ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017<br />  6.3. Hệ thống quan trắc tự động và các hƣớng gió, nhiệt đô - độ ẩm của đất, độ đục của<br /> thiết bị điều khiển - liên lạc từ xa dòng chảy, chuyển vị kế, giãn kế, các ten-sơ đo<br /> Hệ thống quan trắc tự động bao gồm các cấu ứng suất, áp lực trong đất… tổng số các cảm<br /> phần thiết bị chính sau đây: biến mà bộ ghi đo tự động CR1000 có thể quản<br /> 1. Các cảm biến ghi đo các thông số dịch lý lên đến 96 với sự trợ giúp của các bảng mở<br /> trƣợt và các yếu tố tác động trong và trên phạm rộng kênh đo 16/32 kênh.<br /> vi mái dốc cần quan trắc. 6.4. Quan trắc các yếu tố tác động, biến<br /> 2. Một bộ ghi đo tự động đặt trên hiện trƣờng đổi nhanh<br /> để ghi đo các cảm biến theo chƣơng trình định Các yếu tố tác động, biến đổi nhanh trên<br /> sẵn. Bộ ghi đo có khả năng liên lạc, giao tiếp phạm vi rộng lớn toàn bộ khu vực nghiên cứu.<br /> với một máy tính PC trực tiếp hoặc quan trắc từ Vì vậy, phƣơng pháp quan trắc chủ yếu thông<br /> xa. Bộ ghi đo tự động có chứa nguồn điện phục qua đo vẽ, giải đoán ảnh viễn thám kết hợp với<br /> vụ cho việc kích hoạt các cảm biến và ghi đo việc sử dụng thiết bị quan trắc tại mặt đất.<br /> lƣu trữ, truyền số liệu. Ngoài ra bộ ghi đo tự 6.4.1. Thiết bị đo lƣợng mƣa<br /> đông cần có khả năng kích hoạt một thiết bị báo Tại trạm quan trắc, một máy đo mƣa đƣợc<br /> động khi một (hoặc nhiều) các thông số đo đƣợc lắp đặt cùng hệ thống ghi đo tự động và mô-đem<br /> vƣợt quá ngƣỡng an toàn theo tính toán. điện thoại kết nối giữa máy tính PC đặt từ xa<br /> 3. Một máy tính PC với phần mềm quản lý với hệ thống ghi đo tự động. Máy đo mƣa<br /> để điều khiển bộ ghi đo tự động, thu số liệu, tính TE525 MM do hãng Texas Electronics chế tao<br /> toán và hiển thị các số liệu từ hiện trƣờng. tại Mỹ là loại máy đo mƣa hoạt động theo<br /> Liên lạc giữa máy tính và bộ ghi đo tại hiện nguyên lý cốc lật điện từ. Nƣớc mƣa đƣợc hứng<br /> trƣờng đƣợc thực hiện qua một đƣờng truyền vô qua phễu có đƣờng kính 25.4 mm xuống một<br /> tuyến (sóng radio, mạng điện thoại di dộng, điện cốc chứa đƣợc hiệu chuẩn tƣơng ứng với lƣợng<br /> thoại vệ tinh) hoặc hữu tuyến (liên lạc trực tiếp mƣa 0.1 mm. Khi nƣớc mƣa đƣợc hứng qua<br /> qua cáp máy tính trên hiện trƣờng, bằng mô- phễu chảy xuống đầy cốc, chiếc cốc sẽ lật, làm<br /> đem điện thoại, bằng các mô-đem hữu tuyến bật công tắc điện từ, gây ra một xung điện, xung<br /> đƣờng ngắn). điện này sẽ đƣợc ghi đo bởi máy ghi đo tự động.<br /> Việc đo ghi đo tự động đƣợc thực hiện bởi 6.4.2. Thiết bị đo sự thay đổi của cơ cấu sử<br /> một thiết bị CR1000 cùng các thiết bị ngoại vi dụng đất<br /> do hãng Campbell Scientific Inc. chế tạo tại Mỹ. Việc kết hợp ảnh vệ tinh độ phân giải cao với<br /> Đây là một thiết bị tích hợp bởi các mô-đun đo công nghệ laser scanner có thể tăng độ phân giải<br /> với độ chính xác cao các cảm biến hoạt động cả không gian và thời gian của các ảnh chụp bề<br /> theo nguyên lý điện thế - dòng điện - xung điện mặt khu vực nghiên cứu. Công nghệ này có tính<br /> - tần số (thông qua một adaptor dây rung)- nhiệt linh hoạt cao, tốc độ thu thập và xử lý số liệu<br /> độ… và một bộ vi xử lý để điều khiển việc ghi nhanh chóng hơn so với các phƣơng pháp viễn<br /> đo và lƣu số liệu từ các cảm biến. Bộ ghi đo và thám truyền thống. Với công nghệ này, tốc độ<br /> vi xử lý CR1000 tƣơng thích với hầu hết các dịch chuyển bề mặt đƣợc xác định trên cơ sở so<br /> thiết bị quan trắc địa kỹ thuật, thủy văn, môi sánh các số liệu mô hình số bề mặt đƣợc xác<br /> trƣờng hiện có trên thế giới. Hệ thống ghi đo tự định từ ảnh chụp ghi nhận ở các thời điểm khác<br /> động có thể ghi đo và quản lý thêm một loạt các nhau. Các công tác này có thể tiến hành tự động<br /> cảm biến khác nhƣ: áp suất khí quyển, nhiệt độ, hoặc thủ công. Công nghệ sử dụng UAV (Thiết<br /> độ ẩm không khí, số giờ nắng trong ngày, bức bị bay chụp điều khiển từ xa) hiện nay cho phép<br /> xạ mặt trời, độ bay hơi bề mặt, tốc độ gió, các phân tích chi tiết hình ảnh bề mặt trên phạm<br /> <br /> <br /> ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017 31<br /> vi từng vùng nghiên cứu nhỏ hơn (cấp xã,thị sở trên mạng tính toán, sau đó xây dựng mô<br /> trấn) trong đó cho ta biết đặc điểm đất từng hình trƣờng biến đổi của nó dƣới dạng các<br /> loại đất và diện tích các loại đất, từ đó tích hợp đƣờng đẳng trị chỉ tiêu tích hợp . Đó là cơ sở<br /> hình ảnh cho phép thành lập bản đồ hiện trạng để tiến hành phân vùng lãnh thổ khả năng phát<br /> cơ cấu sử dụng đất trên phạm vi toàn khu vực triển trƣợt đất.<br /> nghiên cứu Chỉ tiêu tích hợp các yếu tố điều kiện,<br /> 7. ĐỊNH HƢỚNG CÁC MÔ HÌNH CẢNH nguyên nhân gây trƣợt đất trƣợt đất đƣợc tính<br /> BÁO TRƢỢT ĐẤT KHU VỰC NGHIÊN toán theo công thức sau:<br /> CỨU TỪ DỮ LIỆU QUAN TRẮC<br /> 7.1. Điều chỉnh trọng số trong mô hình chỉ<br /> số thống kê tích hợp đa biến (2)<br /> Để tính toán định lƣợng trọng số của các yếu Trong đó: gi là tỷ trọng của yếu tố điều kiện,<br /> tố điều kiện, nguyên nhân gây trƣợt, luận án sử nguyên nhân gây trƣợt đất thứ i, là tham số<br /> dụng công thức là kết quả nghiên cứu của Trung định lƣợng của yếu tố điều kiện, nguyên nhân<br /> tâm Nghiên cứu đô thị - Đại học Quốc gia Hà<br /> gây trƣợt đất thứ i đã đƣợc quan trắc<br /> Nội, cụ thể. Tỷ trọng (gi) của yếu tố điều kiện, nguyên nhân<br /> (1) gây trƣợt đất đƣợc xác định trên cơ sở mối tƣơng<br /> quan giữa các yếu tố điều kiện, nguyên nhân gây<br /> n: Số lƣợng yếu tố gây trƣợt đất của khu vực trƣợt vói nhau và với đặc điểm trƣợt đất khu vực<br /> nghiên cứu nghiên cứu (thông qua dữ liệu quan trắc).<br /> MaxDij: Mật độ trƣợt lớn nhất của các phân Tham số định lƣợng của yếu tố ( ), cũng<br /> lớp i trong yếu tố j<br /> đƣợc điều chỉnh thông qua dữ liệu quan trắc về<br /> Hệ thống quan trắc cung cấp dữ liệu quan<br /> cƣờng độ tác động của các yếu tố điều kiện,<br /> trắc thay đổi theo chu kỳ quan trắc. Đối với mỗi<br /> nguyên nhân gây trƣợt. Nhƣ vậy, dựa vào dữ<br /> dữ liệu thuộc 01 chu kỳ quan trắc sẽ có đƣợc 01<br /> giá trị và Wj. liệu quan trắc ta có thể xây dựng bản đồ dự báo<br /> nguy cơ trƣợt đất dƣới dạng các đƣờng đẳng trị<br /> Tùy kết quả quan trắc thực tế, giá trị trọng số<br /> chỉ tiêu tích hợp<br /> của các yếu tố thay đổi sẽ có thể dẫn đến việc<br /> điều chỉnh mạng lƣới quan trắc cho phù hợp, cụ 7.3. Cảnh báo nhanh quy mô, cƣờng độ<br /> thể: phân bố lại tuyến quan trắc cho phù hợp với (thể tích) của các khối trƣợt có thể xuất hiện<br /> bản đồ phân vùng cƣờng độ tác động của yếu tố thông qua quan trắc yếu tố gây trƣợt chủ yếu<br /> chiếm tỷ trọng lớn, phân bố lại trạm quan trắc bằng các hàm hồi quy<br /> cho phù hợp với bản đồ phân vùng nguy cơ Xây dựng hàm hồi quy liên hệ giữa thể tích<br /> trƣợt đất đƣợc xác định lại sau khi sử dụng kết khối trƣợt với các yếu tố gây trƣợt chủ yếu. Xác<br /> quả dữ liệu quan trắc. định các yếu tố gây trƣợt chủ yếu dựa trên việc<br /> 7.2. Sử dụng mô hình định lƣợng chỉ tiêu xác định định lƣợng tỷ trọng tham gia của các<br /> tích hợp các yếu tố điều kiện, nguyên nhân yếu tố gây trƣợt trên cơ sở thống kê các số liệu<br /> gây trƣợt đất để dự báo phân vùng nguy cơ đo vẽ về thể tích khối trƣợt và các yếu tố gây<br /> trƣợt đất trƣợt tƣơng ứng.<br /> Khu vực nghiên cứu đƣợc chia làm các ô lƣới - Tính toán hệ số tƣơng quan cặp đôi giữa tất<br /> cơ sở với kích thƣớc 20x20m (01 pixel). Chỉ cả các yếu tố gây trƣợt đƣợc xem xét (r ij) và<br /> tiêu tích hợp các yếu tố phát sinh, phát triển giữa các yếu tố gây trƣợt với thể tích khối trƣợt,<br /> trƣợt đất đƣợc tính toán cho tất cả các ô lƣới cơ xây dựng ma trận của chúng.<br /> <br /> <br /> 32 ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017<br />  trọng của các yếu tố gây trƣợt đƣợc tính toán<br /> 1 r21 r31 ……..rp1 trên khu vực nghiên cứu, có thể xây dựng hàm<br /> r12 1 r32……… rp 2 hồi quy liên hệ giữa thể tích khối trƣợt và yếu tố<br /> ∆ = r13 r23 1……….. rp 3 chiếm tỷ trọng lớn nhất. Hàm hồi quy sẽ đƣa ra<br /> …....……………… số liệu cảnh báo nhanh quy mô thể tích khối<br /> r1p r2p…………..1 trƣợt có thể xuất hiện theo yếu tố chiếm tỷ trọng<br /> gây trƣợt lớn nhất.<br /> - Lập hệ phƣơng trình: 7.4. Mô hình cảnh báo, dự báo ngƣỡng<br /> r1 y  1   2 r21  ...   p rp1 phát triển trƣợt đất theo các yếu tố có tỷ<br /> r2 y  1r12   2  ...   p rp 2 trọng gây trƣợt lớn, biến đổi nhanh bằng các<br /> … hàm hồi quy<br /> … Căn cứ bảng trọng số của các yếu tố quyết<br /> rpy  1r1 p   2 r2 p  ...   p định trƣợt đất sẽ lựa chọn ra yếu tố chiếm tỷ<br /> trọng gây trƣợt lớn và biến động nhanh và thất<br /> - Tính toán các hệ số tiêu chuẩn βi thƣờng qua các năm và có tác động trực tiếp<br /> <br /> Với  i  i , Hệ số i đƣợc xác định từ đến tai biến trƣợt đất trong khu vực nghiên<br />  cứu. Mô hình cảnh báo nhanh tai biến trƣợt<br /> ma trận trên bằng cách thay thế các cột đất sẽ đƣợc xây dựng căn cứ số liệu quan trắc<br /> tƣơng ứng i bằng hệ số tự do của phƣơng về sự biến đổi của yếu tố này theo thời gian và<br /> trình trên. tần suất xuất hiện trƣợt đất trong khu vực<br /> rij là hệ số tƣơng quan giữa yếu tố điều kiện nghiên cứu.<br /> tai biến thứ i và j, riy là hệ số tƣơng quan giữa Đồ thị phân tán giữa tần suất xuất hiện khối<br /> yếu tố điều kiện thứ i và hàm mục tiêu FTB (thể trƣợt và sự biến đổi của yếu tố quan trắc cho ta<br /> tích khối trƣợt) một phƣơng trình hồi quy tuyến tính. Phƣơng<br /> - Tính toán hệ số tƣơng quan nhiều chiều R. trình này sẽ đƣợc sử dụng để cảnh báo về<br /> p<br /> R =  i ryi<br /> 2<br /> (3) ngƣỡng giá trị của cƣờng độ tác động của yếu tố<br /> i 1 có thể gây trƣợt cho khu vực và ngƣỡng biến<br /> Hệ số tƣơng quan nhiều chiều cho phép xem đổi có thể gây trƣợt ồ ạt, quy mô lớn trên toàn<br /> xét các tham số phát triển tai biến tham gia phân bộ khu vực nghiên cứu. Từ đó, đƣa ra khuyến<br /> vùng có hợp lý hay không. Thực tế hệ số tƣơng cáo để chính quyền địa phƣơng có giải pháp chủ<br /> quan nhiều chiều R >0.7 thì các tham số lựa động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do trƣợt đất<br /> chon là đủ, nếu hệ số tƣơng quan nhiều chiều gây ra.<br /> nhỏ thì chắc chắn trong việc xác định các tham KẾT LUẬN<br /> số phát triển tai biến còn thiếu một số các tham Trên cơ sở nghiên cứu luận chứng hệ<br /> số quan trọng nào đó. thống quan trắc phục vụ cảnh báo tai biến<br /> - Tính toán tỷ trọng của các tham số phát trƣợt đất cho cấp khu vực có thể rút ra một số<br /> triển tai biến theo công thức sau: kết luận sau:<br />  i riy 1. Hệ thống quan trắc phục vụ cảnh báo tai<br /> gi  p (4)<br /> biến trƣợt đất khu vực đƣợc luận chứng trên cơ<br />   i riy<br /> i 1<br /> sở của bản đồ dự báo nguy cơ trƣợt đất khu vực<br /> Mức độ quan trọng của các yếu tố xác định Tây Nam tỉnh Hà Giang và các bản đồ thành<br /> theo tỷ trọng của chúng, tỷ trọng càng lớn, các phần phân bố cƣờng độ tác động của các yếu tố<br /> yếu tố càng quan trọng. Phụ thuộc vào giá trị tỷ phát sinh, phát triển trƣợt đất, bao gồm: 12<br /> <br /> <br /> ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017 33<br /> tuyến và 30 trạm quan trắc; 13 yếu tố cần quan phạm vi khu vực.<br /> trắc (09 yếu tố điều kiện, 02 yếu tố nguyên nhân<br /> biến đổi nhanh, 02 yếu tố đặc điểm khối trƣợt). TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 2. Hệ thống quan trắc bao gồm 03 hệ thống<br /> quan trắc thành phần: 1. Công ty tƣ vấn lập Xí nghiệp Xây dựng và<br /> - Hệ thống quan trắc phân bố không gian các Chuyển giao Công nghệ Môi trƣờng 2 (2013),<br /> khối trƣợt trên toàn khu vực nghiên cứu: Phục Báo cáo điều tra, đánh giá mức độ tác động của<br /> vụ xây dựng bản đồ hiện trạng trƣợt đất biến đổi khí hậu đến lũ quét, lũ ống, trƣợt, sạt lở<br /> - Hệ thống quan trắc đo vẽ đặc điểm khối đất trên địa bàn các huyện Yên Minh, Hoàng Su<br /> trƣợt và các yếu tố điều kiện chủ yếu: Phục vụ Phì, Xín Mần, Quang Bình-tỉnh Hà Giang và<br /> thống kê xác định quan hệ giữa hiện trạng và xây dựng các biện pháp ứng phó với biến đổi<br /> đặc điểm trƣợt đất với các yếu tố điều kiện gây khí hậu.<br /> trƣợt làm cơ sở xác định trọng số các yếu tố 2. Lomtadze V. D. (1979), Địa chất công<br /> - Hệ thống quan trắc các yếu tố tác động biến trình, địa chất động lực công trình, NXB Đại<br /> đổi nhanh (nguyên nhân gây trƣợt): Phục vụ học và Trung học chuyên nghiệp, HN (Bản dịch<br /> cảnh báo tai biến trƣợt đất tiếng Việt).<br /> 3. Dữ liệu thu đƣợc thông qua hệ thống quan 3. Lê Quốc Hùng (2014), Điều tra, đánh giá<br /> trắc đƣợc sử dụng để phục vụ cảnh báo tai biến và phân vùng cảnh báo nguy cơ trƣợt lở đất đá<br /> trƣợt đất khu vực nghiên cứu thông qua các mô các vùng miền núi Việt Nam, Viện Khoa học<br /> hình cảnh báo sau: Địa chất & Khoáng sản.<br /> - Điều chỉnh trọng số các yếu tố điều kiện, 4. Trần Mạnh Liểu (2013), Một vài phƣơng<br /> nguyên nhân gây trƣợt trong mô hình chỉ số pháp đánh giá định tính và định lƣợng vai trò<br /> thống kê tích hợp đa biến. của các yếu tố hình thành và phát triển tai biến<br /> - Sử dụng mô hình định lƣợng chỉ tiêu tích địa chất, Trung tâm Nghiên cứu đô thị -<br /> hợp các yếu tố điều kiện nguyên nhân gây trƣợt ĐHQGHN, HN.<br /> để dự báo phân vùng nguy cơ trƣợt đất khu vực 5. Nguyễn Trọng Yêm (2011), Những đặc<br /> nghiên cứu. điểm, nguyên nhân T-L, LQ-LBĐ ở Yên Minh,<br /> - Cảnh báo nhanh quy mô, cƣờng độ thể tích Hoàng Su Phì, Xín Mần, đề xuất những giải<br /> của các khối trƣợt có thể xuất hiện thông qua pháp phòng chống thích hợp cho từng địa<br /> quan trắc yếu tố gây trƣợt chủ yếu; phƣơng, Đề tài NCKH cấp Bộ KC.08.01 &<br /> - Cảnh báo, dự báo ngƣỡng phát triển tai biến KC.08.01BS. Viện Địa chất, Viện Hàn lâm<br /> trƣợt đất trên toàn bộ khu vực nghiên cứu theo KHCN Việt Nam, Hà Nội.<br /> yếu tố có tỷ trọng gây trƣợt lớn, biến đổi nhanh. 6. Voogd H. (1983), Multicriteria Evaluation<br /> 4. Luận chứng hệ thống quan trắc phục vụ for Urban and Regional Planning, University of<br /> cảnh báo tai biến trƣợt đất khu vực nghiên cứu, Groningen, The Netherlands.<br /> có thể làm cơ sở để chính quyền tỉnh Hà Giang 7. Lomtadze V.D. (1977), Engineering<br /> triển khai đề án thực tiễn xây dựng hệ thống Geology. Engineering Geodynamic, Nedra<br /> quan trắc cung cấp dữ liệu phục vụ quy hoạch, Publishing house,Leningrad, p.495.<br /> khai thác bền vững lãnh thổ và đề xuất giải pháp<br /> giảm thiểu thiệt hại do trƣợt đất gây ra trên<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 34 ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017<br />  Người phản biện: TS. NGUYỄN QUỐC THÀNH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ĐỊA KỸ THUẬT SỐ 1-2017 35<br />