intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn:Ảnh hưởng của một số phân bón lá đến sự sinh trưởng và phát triển của lúa

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:61

104
lượt xem
36
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

- Do được lá cây hấp thu nhanh nên phân bón lá đáp ứng nhanh và kịp thời nhu cầu dinh dưỡng của cây, giúp cây chóng hồi phục khi bị sâu bệnh, bão lụt hoặc đất thiếu dinh dưỡng. Phân bón qua lá làm tăng năng suất, phẩm chất và mẫu mã nông sản.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Ảnh hưởng của một số phân bón lá đến sự sinh trưởng và phát triển của lúa

  1. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 Lêi c¶m ¬n §Ó hoµn thµnh ®Ò tµi tèt nghiÖp cña m×nh ngoµi sù nç lùc cña b¶n th©n, em ®· nhËn ®-îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña b¹n bÌ cïng líp, thÇy c« vµ gia ®×nh. Tr-íc tiªn em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi c« ThS. Ph¹m ThÞ Thanh Thuû ng-êi ®· tËn t×nh chØ b¶o gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy còng nh- trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh b¸o c¸o thùc tËp. Em xin c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o Khoa Kü ThuËt N«ng NghiÖp tr-êng §¹i Häc D©n LËp H¶i Phßng ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn cho em trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp vµ thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Em c¶m ¬n trung t©m ph¸t triÓn N«ng L©m C«ng NghÖ Cao H¶i Phßng ®· gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn cho em häc tËp vµ thùc hiÖn ®Ò tµi. Cuèi cïng em xin c¶m ¬n tíi tÊt c¶ b¹n bÌ vµ ng-êi th©n ®· ®éng viªn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em hoµn thµnh ®Ò tµi tèt nghiÖp nµy. Trong thêi gian thùc tËp do kiÕn thøc thùc tÕ ch-a nhiÒu lªn ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c«, b¹n bÌ, nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu ®Ó ®å ¸n ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. H¶i phßng, ngµy 20 th¸ng 7 n¨m 2009 Sinh viªn Ph¹m V¨n Quý 1
  2. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 PhÇn I: më ®Çu 1. ®Æt vÊn ®Ò D-a còng nhiÒu c¸c lo¹i c©y trång kh¸c muèn sinh tr-ëng, ph¸t triÓn cho n¨ng suÊt cao vµ chÊt l-îng tèt cÇn ph¶i bãn ®Çy ®ñ chÊt dinh d-ìng. Kh«ng chØ dinh d-ìng ®a l-îng, trung l-îng mµ vi l-îng lµ nh÷ng nguyªn tè quan träng trong viÖc cÊu thµnh nªn n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng cña d-a. Tuy nhiªn, viÖc sö dông ph©n bãn kh«ng ®óng c¸ch, ®óng liÒu l-îng, bãn kh«ng c©n ®èi còng lµm gi¶m hiÖu lùc cña ph©n bãn ®Õn c©y trång nãi chung vµ c©y d-a nãi riªng. HiÖn nay trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp viÖc sö dông qu¸ nhiÒu ph©n v« c¬ bãn cho c©y kh«ng bæ sung thªm dinh d-ìng h÷u c¬ vµ vi l-îng cho c©y ®· lµm cho ®Êt trë nªn trai cøng, « nhiÔm m«i trêng. §Ó tõng b-íc bæ sung c¸c nguyªn tè dinh d-ìng h÷u c¬, vi l-îng, th©n thiÖn víi m«i tr-êng c¸c c«ng ty ph©n bãn trong n-íc vµ ngoµi n-íc ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt ra hµng lo¹t c¸c lo¹i ph©n bãn sinh häc, chÕ phÈm sinh häc ®-îc s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ tiÕn tiÕn nh©n mét sè vi sinh vËt h÷u Ých cã thÓ “ tiªu thô” c¸c chÊt h÷u c¬ trong m«i tr-êng hoÆc ®èi kh¸ng víi vi sinh vËt cã h¹i kh¸c ®Ó t¹o thªm nguån dinh d-ìng cho c©y trång ®ång thêi gióp cho c©y cã kh¶ n¨ng chèng chÞu tèt víi s©u bÖnh h¹i. §èi víi môc tiªu c¶i t¹o ®Êt th× c¸c nhãm vi sinh cã kh¶ n¨ng gi¶i phãng kim lo¹i nÆng vµ c¸c ho¸ chÊt dïng trõ s©u bÖnh trªn c©y trång ®-îc chän lùa øng dông. Th«ng th-êng, nhãm vi sinh nµy tËp trung ë vïng rÔ c©y vµ tù t¹o ra c¸c axit h÷u c¬ ®Ó g¾n kÕt kim lo¹i nÆng, kim lo¹i ®éc h¹i kh«ng x©m nhËp vµo c©y trång. D-a lª nãi chung, d-a lª Ng©n Huy nãi riªng lµ lo¹i qu¶ cã gi¸ trÞ dinh d-ìng cao, h×nh th¸i qu¶ hÊp dÉn, cã h-¬ng vÞ ®Æc tr-ng, gi¸ c¶ hîp lý nªn ®-îc ng-êi tiªu dïng sö dông ®Ó ¨n t-¬i víi sè l-îng nhiÒu vµ quanh n¨m. Ngoµi ra trång d-a cßn ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸ cao so víi mét sè lo¹i qu¶ vµ c©y trång kh¸c do vËy c©y d-a lª ®Æc biÖt lµ gièng d-a lª Ng©n Huy ®ang lµ gièng d-a ®-îc ng-êi trång trät quan t©m vµ nã ®¨ng lµ ®èi t-îng c©y trång cã gi¸ trÞ kinh 2
  3. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 tÕ cao cña mét sè ®Þa ph-¬ng cã thÕ m¹nh vÒ trång d-a. Tuy nhiªn ng-êi trång d-a hiÖn nay vÉn ch-a yªn t©m v× trong thùc tÕ s¶n xuÊt míi chØ s¶n xuÊt manh món, ch-a cã quy tr×nh kü thu©t trång trät vµ ch¨m sãc chuÈn cho c©y d-a lª. Qu¸ tr×nh sinh tr-ëng ph¸t triÓn cña d-a ®-îc quyÕt ®Þnh bëi nhiÒu yÕu tè nh- ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh, s©u bÖnh h¹i, dinh d-ìng cung cÊp cho c©y... viÖc cung cÊp qu¸ nhiÒu dinh d-ìng cho c©y còng nh- dinh d-ìng ë d¹ng khã tiªu c©y khã hÊp thô cã thÓ dÉn tíi c©y sinh tr-ëng ph¸t triÓn kÐm ®ång thêi cßn g©y h¹i cho ®Êt, s¶n phÈm kh«ng an toµn mµ cßn lµm t¨ng chi phÝ mua ph©n bãn. §Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña ph©n bãn v« c¬ ®Õn c©y d-a nãi chung vµ c©y d-a lª Ng©n Huy nãi riªng lµ viÖc øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ míi vÒ c«ng nghÖ ph©n bãn … trong ®ã cã c«ng nghÖ sö dông mét sè lo¹i ph©n bãn l¸ bãn cho c©y v× ph©n bãn l¸ lµ nh÷ng lo¹i ph©n bãn trong thµnh phÇn cã kh¸ ®Çy ®ñ c¸c nguyªn tè ®a l-îng, trung l-îng vµ vi l-îng ë d¹ng dÔ tiªu l¸ c©y cã thÓ hÊp thô ®-îc mét c¸ch dÔ dµng gióp cho c©y ®¹t ®-îc n¨ng suÊt cao vµ chÊt l-îng tèt. §-îc sù ph©n c«ng cña Khoa Kü ThuËt N«ng nghiÖp Tr-êng §¹i häc D©n lËp H¶i Phßng, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “ ¶nh h-ëng cña mét sè lo¹i ph©n bãn l¸ ( Fish Plus Bloom, Solotek Bloom, §Çu Tr©u 502 ) ®Õn sù sinh tr-ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt chÊt l-îng d-a Lª Ng©n Huy trång vô Xu©n-HÌ 2009 t¹i H¶i Phßng” 2. Môc ®Ých – yªu cÇu. 2.1. Môc ®Ých: X¸c ®Þnh ®-îc møc ®é ¶nh h-ëng cña ph©n bãn l¸ (Fish Plus Bloom, Solotek Bloom, §Çu Tr©u 502 ) ®Õn sù sinh tr-ëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt chÊt l-îng cña d-a lª Ng©n Huy. Trªn c¬ së ®ã lùa chän ph©n bãn l¸ thÝch hîp cho d-a lª Ng©n Huy nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ cña d-a lª Ng©n Huy trång trong nhµ kÝnh. 2.2. Yªu cÇu 3
  4. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 - Nghiªn cøu ¶nh h-ëng cña ph©n bãn l¸ Fish Plus Bloom, Solotek Bloom, §Çu Tr©u 502 ®Õn sinh tr-ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt chÊt l-îng cña d-a lª Ng©n Huy. - Nghiªn cøu ¶nh h-ëng cña nång ®é ph©n bãn l¸ Fish Plus Bloom, Solotek Bloom ®Õn sinh tr-ëng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt chÊt l-îng cña d-a lª Ng©n Huy. - §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng lo¹i ph©n bãn l¸ khi sö dông cho c©y d-a lª Ng©n Huy. 4
  5. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 PhÇn II: Tæng quan tµi liÖu 2.1 Giíi thiÖu chung vÒ c©y d-a 2.1.1. Nguån gèc vµ ph©n lo¹i Theo mét sè tµi liÖu nghiªn cøu( T¹ ThÞ Thu Cóc, Hå H÷u An, Nghiªm ThÞ BÝch Hµ) [1].C©y d-a cã nguån gèc ë ch©u Phi, ng-êi Ai CËp m« t¶ vµ sö dông d-a hÊu Ýt nhÊt lµ 4000 n¨m. Nhµ truyÒn gi¸o David Livingstone(1857) ®· ph¸t hiÖn thÊy c¶ 2 loµi d-a Melon ®¾ng vµ ngät hoang d¹i sinh tr-ëng ë ch©u Phi. ¤ng ®Ó ý thÊy ng-êi ®Þa ph-¬ng dïng chóng nh- nguån n-íc trong mïa kh«. V× vËy ch©u Phi ®-îc x¸c ®Þnh lµ trung t©m nguån gèc cña d-a hÊu. ë vïng cËn nhiÖt ®íi ch©u Phi vÉn cßn nh÷ng vïng d-a hÊu réng lín tån t¹i cho tíi ngµy nay. Tªn d-a ®· xuÊt hiÖn trong ng«n ng÷ v¨n ch-¬ng cña nhiÒu d©n téc trªn thÕ giíi nh-: ¶ rËp, tiÕng Ph¹m, tiÕng T©y Ban Nha,…. D-a ®-îc ®-a ®Õn Trung quèc vµ miÒn §«ng Liªn X« vµo thÕ kû thø 10 vµ ®Õn Anh vµo n¨m 1600. Nh÷ng ®oµn kh¸ch l÷ hµnh ®· mang d-a ®Õn c¸c vïng Êm ¸p cña ch©u Phi. C¸c th-¬ng gia ch©u Phi ®· mang h¹t d-a ®Õn b¸n ë nhiÒu vïng cña ch©u Mü, nh÷ng n¨m 1640 d-a ®-îc trång réng r·i ë Mü, gièng tèt ®· ®-îc s¶n xuÊt t¹i Mü ®ã lµ Alabama sweet(1850),Peerless (1960) vµ 2 gièng Phinney early vµ Gerogia Rattlenake(1870),sau ®ã lµ gièng Charleston Gray (1954) vµ Crim sweet, Jubibe(1964),… ë n-íc ta lÞch sö trång d-a ®· cã tõ rÊt l©u vµ ®-îc trång réng r·i cho ®Õn ngµy nay. Trong nhiÒu n¨m qu¶ d-a vÉn ®-îc ph©n lo¹i lµ Citrllus vulgaris schrrad.Nh-ng ®Õn n¨m 1963, thieret ®· ®Æt tªn chÝnh x¸c lµ Citrullus lanatus(thunb.) Mansf. Coginiaux vµ Harms (1923) ®· trÝch dÉn tµi liÖu cña Shimotsuma cho r»ng cã 4 loµi Citrullus, Viz. C. vulgaris Schrrad. B©y giê gäi lµ: Citrllus lanatus (thunb.) Mansf Citrllus colocynthis (L.) schrad 5
  6. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 Citrllus ecirrhosus cogn. Vµ Citrllus naudinianus (sond.) Hook. Shimotsuma ®· m« t¶ c¸c loµi ®ã nh- sau: - C.lanatus (thunb.) Mansf lµ c©y hµng n¨m, nguån gèc ë miÒn nam ch©u Phi. Lo¹i nµy ®-îc cung cÊp réng r·i ë Ai CËp vµ miÒn Nam, miÒn T©y vµ trung ¸. L¸ lín vµ xanh, chia thïy s©u tõ 3-5 c¸nh, ®«i khi thïy ®¬n gi¶n. Hoa trung b×nh, ®¬n tÝnh cïng gèc. Qu¶ tõ trung b×nh ®Õn lín,vá qu¶ dµy,thÞt qu¶ ch¾c cã nhiÒu n-íc. Mµu s¾c thÞt qu¶ cã thÓ ®á, vµng, tr¾ng. - C. colocynthis lµ c©y l-u niªn, cã nguån gèc ë B¾c Phi, loµi nµy kh¸c víi C. vulgaris chñ yÕu h×nh th¸i c¸c bé phËn trªn c©y. L¸ nhá, thïy l¸ hÑp, l«ng phñ trªn th©n l¸ mµu x¸m. Hoa ®¬n tÝnh cïng gèc.H¹t nhá, mµu h¹t n©u. - C. naudinianus vµ C. ecirrhosus cogn. C¶ 2 ®Òu cã nguån gèc ë vïng sa m¹c Nam Phi vµ T©y Phi. §Æc ®iÓm sinh tr-ëng dinh d-ìng cña C. naudinianus kh¸c víi c¸c loµi trªn ë l¸ h×nh ch©n vÞt, xÎ thïy s©u, phñ ®Çy l«ng. Tua cuèn ®¬n gi¶n, kÐo dµi hoÆc m¶nh mai Hoa ®¬n tÝnh cïng gèc, ra hoa ë n¨m thø 2. TÊt c¶ 4 loµi cã thÓ thô phÊn chÐo lÉn víi nhau.h¹t n¶y mÇm tèt,F1 sinh tr-ëng tèt.[1] 2.1.2. Kü thuËt canh t¸c 2.1.2.1. Thêi vô trång. ThÝch hîp nhÊt lµ vô §«ng Xu©n vµ Xu©n HÌ 2.1.2.2. ChuÈn bÞ ®Êt trång. §Êt trång cÇn tho¸t n-íc tèt, t-íi n-íc thuËn lîi, cã tÇng ®Êt mÆt dµy, lo¹i ®Êt c¸t hoÆc c¸t pha cã chøa nhiÒu chÊt h÷u c¬. §Êt cã ®é PH: 6 - 6,8 lµ thÝch hîp nhÊt. §Êt trång d-a tr-íc ®ã ph¶i lu©n canh víi lóa n-íc hoÆc ®Ëu, b¾p ( kh«ng lu©n canh víi hä bÇu bÝ nh-: d-a leo, khæ qua, bÇu bÝ…) §Êt ph¶i cµy bõa t¬i xèp bãn v«i 100% c¶ vô bµo 10 - 15 ngµy tr-íc khi bãn lãt. L-îng v«i: nh×n chung ®Êt miÒn trung th-êng chua, nªn bãn 30 - 40 kg/sµo (500m2). Bãn lãt: 100%ph©n chuång + 100% l©n h÷u c¬ sinh häc S«ng Gianh + 40 - 50% l-îng ph©n ho¸ häc cho c¶ vô + Nitrat Canxi 5 - 6 kg lªn luèng réng 0.6 - 0.8 m, cao 30 - 40 cm, 6
  7. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 kho¶ng c¸ch gi÷a hai r·nh lµ 4,5 - 5m, r·nh réng 0,4 - 0,5 m. Tr¶i b¹t Plastic lªn luèng ( cuén b¹t dµi 400m x 1,2 - 1,4m dïng cho 1000m2) nh»m gi¶m bèc tho¸t n-íc h¹n chÕ cá d¹i vµ s©u bÖnh, t¨ng hiÖu qu¶ sö dông ph©n bãn. §ôc lç b¹t nhùa ®-êng kÝnh 7 - 8 cm, ë vÞ trÝ cao 2/3 so víi chiÒu cao cña luèng. C©y x c©y 45 - 50 cm. 2.1.2.3. ChuÈn bÞ h¹t gièng vµ c©y con §Ó trång 500 m2 cÇn kho¶ng 20g h¹t gièng a. Xö lý ng©m ñ h¹t gièng: Ng©m h¹t gièng trong dung dÞch thuèc ViBen-C hoÆc Topsin M. Pha thuèc trong n-íc theo tû lÖ 1/1000 ( 1gr/1 lÝt n-íc), thêi gian 15- 30 phót. Vít h¹t ra, röa s¹ch cho hÊp thô nhiÖt cho ®Õn võa Èm. Ng©m trong n-íc Êm 34-350C ( tØ lÖ 2 s«i, 3 l¹nh ) 4-6 giê. Vít h¹t ra, röa cho s¹ch cho hÕt nhít. Bäc vµo kh¨n Èm, s¹ch gãi l¹i, cho vµo bao nilon ñ h¬i Êm ( nhiÖt ®é thÝch hîp 28-300C) trong 24-36 giê ( nÕu kh«ng ®ñ Èm vµ Êm h¹t cã thÓ nhó sau 36-48 giê ) b. Gieo h¹t - Gieo vµo bÇu: cã thÓ lµm b»ng l¸ chuèi hoÆc l¸ dõa cã ®-êng kÝnh 5-7 cm chiÒu cao 8-10 cm. NÕu dïng bao nilon ph¶i khoÐt lç tr¸nh ®äng n-íc. Dïng ®Êt vµo bÇu ®-îc trén gi÷a: §Êt-tro trÊu-ph©n chuång hoai môc-l©n ( Super) theo tû lÖ 3-1-1-0,5. Kh«ng dïng tro míi. §Æt h¹t n»m ngang hoÆc n»m nghiªng mét gãc 450, s©u 1 cm ( chó ý phÇn nhó mÇm quay xuèng ®Êt). Khi c©y cã 1 - 2 l¸ nh¸m ( kho¶ng 6-8 ngµy sau gieo) ®em trång ngoµi ®ång. - Gieo th¼ng: khi cã ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, ®é Èm thuËn lîi, ®Êt b»ng ph¼ng t¬i xèp th× cã thÓ gieo h¹t ®· n¶y mÇm lªn luèng trång. Dï gieo bÇu hay gieo th¼ng còng ph¶i dù phßng 10 - 15% c©y con trong bÇu ®Ó dÆm 2.1.2.4. Ph©n bãn: L-îng ph©n bãn tuú thuéc vµo ®é mµu mì cña ®Êt. §Êt c¸t, ®Êt b¹c mµu nghÌo dinh d-ìng l-îng ph©n bãn ph¶i nhiÒu h¬n. L-îng ph©n bãn 500 m2 nh- sau: (tham kh¶o) - Ph©n chuång hoai môc: 500 - 1000 kg + L©n h÷u c¬ sinh häc: 40 - 60 kg + Bao h¹t vµng: 10 - 15 kg + NPK: 28 - 30 kg + Urª : 5 - 6 kg + kali: 5 kg-Bãn lãt: 7
  8. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 100% ph©n chuång + 40 - 60 kg HCSH + 20 kg NPK 12:11:18 ( ph©n xanh §øc ) + kg bao h¹t vµng. + Thóc lÇn 1 ( khi d-a bß ngän 20 - 30 cm): 8 -10 kg NPK 12:11:18 ( ph©n xanh §øc) + 1,5 - 2 kg Kali + 5 kg bao h¹t vµng. + Thóc lÇn 2 ( sau khi thô phÊn 7 - 10 ngµy): 2,5-3 kg Urª + 2 kg Kali + Thóc lÇn 3 ( sau khi thóc lÇn 2: 4 - 5 ngµy): 2,5 kg Urª + 1-1,5 kg Kali  Tuú theo tÝnh chÊt ®Êt ®ai cña tõng vïng mµ ®iÒu chØnh l-îng ph©n bãn cho phï hîp.  Sau khi trång lóc c©y cßn nhá, tuú theo t×nh h×nh sinh tr-ëng cña c©y cã thÓ ng©m DAP ( 18 - 46 ) pha lo·ng t-íi ®Ó thóc ®Èy sinh tr-ëng cña c©y.  Ngoµi nh÷ng lÇn bãn thóc chÝnh thøc nªn phèi hîp ph©n bãn l¸ phun 7 - 10 ngµy/lÇn. B¾t ®Çu phun khi c©y cã 4 - 5 l¸ thËt vµ ngõng phun tr-íc khi thu ho¹ch tõ 10 - 15 ngµy. 2.1.2.5. T-íi n-íc: D-a chÞu h¹n, sî óng, tuy vËy trång d-a ph¶i t-íi n-íc, viÖc tiÕt n-íc rÊt ¶nh h-ëng ®Õn sù sinh tr-ëng cña c©y vµ chÊt l-îng qu¶. ë giai ®o¹n c©y cÇn nhiÒu n-íc nhÊt lµ lóc ra hoa, kÕt tr¸i, nu«i tr¸i nªn t-íi ®ñ n-íc ( dïng ph-¬ng ph¸p t-íi thÊm ). §èi víi nh÷ng gièng d-a vá tr¸i cã d¹ng l-íi, chê khi vá tr¸i xuÊt hiÖn v©n l-íi ( sau khi ®Ëu tr¸i kho¶ng 20 ngµy ) th× ph¶i gi÷ cho mÆt ®Êt kh« r¸o ®Ó tr¸nh cho tr¸i bÞ thèi hoÆc bÞ nøt. Thêi gian tr¸i chÝn còng ph¶i gi÷ cho ®Êt kh« r¸o, nh- vËy tr¸i míi ®¹t chÊt l-îng tèt. 2.1.2.6. TØa nh¸nh, thô phÊn, chän tr¸i: BÊm ngän lÇn ®Çu tiªn lóc c©y con võa chåi ra ë n¸ch l¸ tõ l¸ thø 1 ®Õn l¸ thø 5 trªn nh¸nh con. Nh¸nh tõ n¸ch l¸ thø 6-9 b¾t ®Çu ®Ó tr¸i, mçi nh¸nh chØ ®Ó 1 tr¸i. Nh¸nh ch¸u ssau khi ®Ëu tr¸i chõa 1 l¸ bÊm ngän nh¸nh. Mçi nh¸nh con chØ ®Ó nu«i 1 tr¸i. Thô phÊn bæ sung: Trong thêi gian chän tr¸i ®Ó tr¸i lín ®Òu, mµu vá ®Ñp vµ h¹n chÕ thèi tr¸i, s©u ¨n t¹p ( c¹p vá ). Cã ®iÒu kiÖn nªn c¾m cäc treo tr¸i. Cäc cao 30 - 35cm, cäc c¸ch gèc d-a kho¶ng 40 - 50cm, lÊy d©y kÏm hoÆc nilon lo¹i lín c¨ng trªn ®Ønh cäc. Lêy d©y nilon mãc cuèng tr¸i vµo. 8
  9. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 2.1.2.7. Phßng trõ s©u bÖnh: CÇn chó ý mét sè ®èi t-îng g©y h¹i chÝnh: - S©u ¨n t¹p, s©u xanh: sö dông Delfin, Match, Success, Vertimec,… - Bä trÜ, rÖp, rÇy: sö dông Confidor, Regent, Admire,… - BÖnh hÐo c©y con: Sö dông Moncerene 250SC, Anvil 5SG, Validacin 3-5SL… - BÖnh th¸n th-, s-¬ng mai: sö dông: Daconil50-75WP, Ridomil68-72WP, TopsinM, Poliram 80DF, ThanM, Bavistin50FL… - HÐo rò t¸i xanh: Phßng bÖnh: Lu©n canh, bãn v«i, tiªu diÖt nguån bÖnh. T-íi vµ phun: Kasumin 2L, Staner 20WP, Phytoxyl-VS,… Ng-ng t-íi n-íc 7 ngµy tr-íc khi thu ho¹ch. Thu ho¹ch khÝ tr¸i ®· lªn mµu chuÈn hoÆc l-íi ®Òu, tua ®· kh« ngän, th-êng thu ho¹ch 30-35 ngµy sau thô phÊn. Thêi gian thÝch hîp thu ho¹ch lµ lóc xÕ chiÒu. [8] 2.2. t×nh h×nh sö dông ph©n bãn hiÖn nay 2.2.1. Ph©n bãn v« c¬: ë c¸c n-íc trªn thÕ giíi, vai trß cña ph©n bãn trong viÖc t¨ng n¨ng suÊt, phÈm chÊt c©y trång vµ t¨ng ®é ph× cña ®Êt ®· ®-îc x¸c nhËn. Nhµ b¸c häc Rumani Davideson (5/1957) trong héi nghÞ quèc tÕ ®· nãi:” C¬ së n«ng nghiÖp lµ ®é ph× nhiªu cña ®Êt vµ c¬ së cña ®é ph× nhiªu cña ®Êt lµ ph©n bãn. Nhê cã ph©n bãn mµ diÖn tÝch nhá cho n¨ng suÊt cao”, víi 26 n¨m kinh nghiÖm nghiªn cøu t¹i viÖn khoa häc, «ng ®· chøng minh r»ng kh«ng cã c¸ch nµo hiÖu qu¶ h¬n lµ n©ng cao n¨ng suÊt b»ng c¸ch sö dông ph©n bãn,«ng nªu nªn vai trß cña ph©n bãn trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng n«ng s¶n khi diÖn tÝch ®Êt ®ai ngµy cµng thu hÑp dÇn. N¨m 1989, toµn thÕ giíi ®· sö dông 147 triÖu tÊn ph©n hãa häc. Song viÖc bãn ph©n v« c¬ vÒ l©u dµi nh- ë ViÖt Nam lµm ®Êt chua (PH cao), tû lÖ mïn gi¶m,®Êt chai cøng, g©y « nhiÔm m«i tr-êng, dÉn ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng n«ng s¶n gi¶m, ®ång thêi trong n«ng s¶n th-êng tÝch rô nhiÒu ®éc tè g©y h¹i ®Õn søc kháe cña con ng-êi, v× vËy bãn ph©n v« c¬ kh«ng ph¶i lµ ph-¬ng ¸n tèi -u khi s¶n xuÊt vÒ l©u dµi. 2.2.2 Ph©n bãn h÷u c¬ : 9
  10. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 Ph©n h÷u c¬ t¹o ra s¶n phÈm chÊt l-îng cao, an toµn cho ng-êi tiªu dïng ( thµnh phÇn kim lo¹i nÆng, hµm l-îng NO3- ®Òu rÊt thÊp ),thµnh phÇn dinh d-ìng trong rau cao, ph©n h÷u c¬ cßn lµm t¨ng ®é t¬i xèp cho ®Êt, lµm cho ®Êt kh«ng bÞ trai cøng vµ b¹c mµu. HiÖn nay ë c¸c n-íc trªn thÕ giíi ®ang quan t©m ®Õn viÖc sö dông c¸c lo¹i ph©n bãn h÷u c¬ (ph©n bãn sinh häc )vµ c¸c chÕ phÈm sinh häc bao gåm c¸c lo¹i ph©n chuång, ph©n ñ, ph©n xanh c¸c lo¹i, ph©n vi sinh. ë Ên §é, hµng n¨m s¶n xuÊt ra kho¶ng 265 triÖu tÊn ph©n ñ, l-îng bãn b×nh qu©n 2 t¹/ha/n¨m,t-¬ng ®-¬ng víi 3,5-4 triÖu tÊn NPK vµ 6,7 triÖu ha c©y ph©n xanh,mçi ha thu ®-îc 40-50 kg ®¹m,-íc tÝnh thu ®-îc kho¶ng 0,3 triÖu tÊn ®¹m(theo t¸c gi¶ Ph¹m V¨n To¶n n¨m 2004). §Æc biÖt Trung Quèc lµ n-íc sö dông ph©n bãn h÷u c¬ rÊt lín nhÊt lµ ph©n chuång, ph©n xanh r¬m r¹, t-¬ng ®-¬ng víi 9,8 tÊn NPK nguyªn chÊt, vµ sö dông nhiÒu lo¹i ph©n sinh häc trªn ®ång ruéng. Ph©n sinh häc sö dông cho 1 ha t-¬ng ®-¬ng víi 65 kg (N+ P2O5 +K2O ). Bãn c¸c lo¹i ph©n h÷u c¬ vµo trong ®Êt, cã t¸c dông lµm cho ®Êt vÒ l©u dµi cã ®iÒu kiÖn ®Ó tÝch lòy thªm ®-îc mïn do ®ã t¨ng ®é ph× cña ®Êt. ViÖc bãn ph©n h÷u c¬ cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn tÝnh chÊt lý, hãa sinh cña ®Êt râ rÖt vµ trong ®iÒu kiÖn ®Êt nhiÖt ®íi cña n-íc ta, ®iÒu ®¸ng chó ý h¬n hÕt lµ viÖc t¨ng thªm dung tÝch hÊp thu cho ®Êt, nhê ®ã mµ kh¶ n¨ng hÊp thu vµ dù tr÷ dinh d-ìng cho c©y. T¸c dông cña bïn ao kh« dÇu…còng ®­îc nªu lªn tõ thÕ kû 13 trong cuèn” N«ng trang t¹p yÕu” cña Ph­¬ng nguyªn, ®êi nguyªn.Than bïn chøa ®Çy ®ñ c¸c hîp chÊt h÷u c¬, v« c¬ còng nh- c¸c lo¹i ph©n h÷u c¬ kh¸c,trong ®ã chÊt h÷u c¬ chiÕm tõ 39,5 – 60,5 % trong chÊt h÷u c¬ th-êng tû lÖ axit humic kh¸ cao. Axit humic cã dung tÝch hÊp thô vµ kh¶ n¨ng gi÷ Èm cao. T¸c dông sinh lý, hãa n«ng cña axit humic lµ kÝch th-íc t¸c dông cã bé rÔ lµm cho c©y sinh tr-ëng m¹nh. ChÝnh v× vËy ë Liªn X«,ngoµi viÖc dïng than bïn ®én chuång, chÕ biÕn c¸c lo¹i ph©n kh¸c, than bïn cßn dïng ®Ó ®iÒu chÕ c¸c lo¹i ph©n kÝch thÝch nh­ : Humat natri, Humophot… 10
  11. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 Tõ hµng n¨m nay, Rong biÓn còng nh- mét lo¹i ph©n h÷u c¬, ®-îc dïng trong n«ng nghiÖp ®Ó c¶i t¹o nh÷ng lo¹i ®Êt cã m«i tr-êng hãa häc bÊt thuËn cho c©y trång vµ ®Ó lµm ph©n bãn. Rong bãn vµo ®Êt gi¶i phãng chÊt h÷u c¬ vµ chÊt kho¸ng vi l-îng gióp Ých cho cÊu tróc ®Êt thªm t¬i xèp vµ t¨ng ®é mµu mì. ë Mü, Canada vµ mét sè n-íc ph¸t triÓn, c¸c lo¹i ph©n bãn sinh häc míi sö dông trong n«ng nghiÖp ®Òu cho n«ng s¶n ®¹t gi¸ trÞ h÷u c¬,Cµ chua trång trong nhµ kÝnh ®¹t tíi 740 tÊn/ha/n¨m,d-a chuét ®Ët 1000 tÊn/ ha/n¨m. ë Th¸i Lan viÖc sö dông c¸c chÕ phÈm sinh häc h÷u c¬ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· lµm chi gi¸ trÞ n«ng s¶n cña n-íc nµy cã vÞ thÕ rÊt cao trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. HiÖn nay ngoµi viÖc sö dông ph©n h÷u c¬ th× ng-êi s¶n xuÊt rau cßn dïng c¸c chÕ phÈm h÷u c¬. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cã rÊt nhiÒu lo¹i chÕ phÈm sinh häc víi thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸c nguyªn tè vi l-îng, chÊt ®iÒu hßa sinh tr-ëng d-íi dùng hçn hîp hoÆc dïng riªng lÎ. Thùc tÕ s¶n xuÊt trong thêi gian ®· cho thÊy mét sè lo¹i ®· cho thÊy mét sè lo¹i ®· vµ ®ang ®-îc dïng phæ bÕn trªn nhiÒu lo¹i c©y trång nh­ Rubi, Seahumic, KumicAtonik… ®· ®em l¹i kÕt qu¶ râ rÖt. Rubi vµ Seahumic do trung t©m nghiªn cøu n«ng d-îc triÓn khai, kh«ng g©y « nhiÔm, ®¸p øng tiªu chuÈn ®Ò ra cho nh÷ng s¶n phÈm trong hÖ thèng n«ng nghiÖp h÷u c¬. Rubi vµ Seahumic lµ s¶n phÈm cã nguån gèc tõ rong,t¶o biÓn,®-îc chÕ biÕn thao c¸ch t¸ch triÕt thñy ph©n, dïng nguyªn liÖu lµ: ascophllum nodosum, mét lo¹i rong n©u ®-îc xem lµ thùc vËt biÓn tèt nhÊt ®-îc dïng trong n«ng nghiÖp. Ph©n Komic do c«ng ty sinh hãa n«ng nghiÖp vµ th-¬ng m¹i Thiªn Sinh s¶n xuÊt. Lµ lo¹i ph©n sinh hãa h÷u c¬ sö dông quy tr×nh lªn men vi sinh vËt ®Ó ho¹t hãa than bïn(hoÆc r¸c th¶i) råi phèi trén víi c¸c lo¹i ph©n hãa häc (®¹m, l©n, kali, l­u huúnh…) c¸c nguyªn tè trung l­îng, vi l­îng cïng c¸c chÊt gi÷ Èm, c¸c chÊt ®iÒu tiÕt cho c©y trång. Ph©n bãn sinh hãa “Thiªn N«ng” do c«ng ty hãa phÈm Thiªn N«ng s¶n xuÊt, s¶n phÈm ®-îc triÕt suÊt tõ than bïn, rong biÓn vµ c¸ biÓn víi enzim sinh tè ®-îc 11
  12. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 triÕt suÊt tõ gièng giun hång(nu«i theo c«ng nghiÖp). Cã ®Çy ®ñ NPK vi l-îng ®Ó bãn cho c¸c lo¹i c©y trång qua ®-êng l¸. Bãn ph©n qua l¸,c©y hÊp thô nhanh, kh«ng mÊt m¸t l·ng phÝ, hoa mau cøng kháe, hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Thuèc kÝch thÝch sinh tr-ëng c©y trång Atonik do h·ng hãa chÊt Asahi- nhËt b¶n s¶n xuÊt. Asahi lµ thuèc kÝch thÝch sinh tr-ëng c©y trång thÕ hÖ míi. Còng nh- c¸c vitamin,lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh tr-ëng, b¶o vÖ c©y trång tr¸nh khái nh÷ng ¶nh h-ëng xÊu cña ®iÒu kiÖn sinh tr-ëng kh«ng thuËn lîi g©y ra.Asahi cã t¸c dông lµm t¨ng kh¶ n¨ng ra rÔ, t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng n«ng s¶n. [19] 2.3 . T×nh h×nh sö dông ph©n bãn ë ViÖt Nam Mçi n¨m n«ng d©n ViÖt Nam sö dông kho¶ng 5 triÖu tÊn ph©n bãn v« c¬ quy chuÈn, kh«ng ph©n h÷u c¬ vµ c¸c ph©n kh¸c do c¸c c¬ së t- nh©n vµ c«ng ty TNHH s¶n xuÊt, cung øng. Tõ n¨m 1985 ®Õn nay, møc tiªu thô trung b×nh 7,2%/ n¨m, ph©n l©n t¨ng 13,9%/n¨m, riªng kali cã møc t¨ng cao nhÊt lµ 23,9%/n¨m. Tæng sö dông N+ P2O5 + K2O trong 15 n¨m qua t¨ng trung b×nh 9,0 %/ n¨m vµ trong thêi gian tíi cã xu h-íng t¨ng 10%/ n¨m. Trong 15 n¨m qua, ë c¸c giai ®o¹n : 1985-1990 ;1991 – 1995 ; 1996 – 2001 l-îng tiªu thô ph©n kali ë ViÖt Nam t¨ng rÊt nhanh vµ liªn tôc. ë c¸c giai ®o¹n : 1985 – 1990 ; 1991 – 1995 ; 1996 – 2001 møc tiªu thô ph©n ®¹m t¨ng hµng n¨m lµ 10,3 %; 16,7%; 8,2% t-¬ng øng. Nh- vËy trong 5 n¨m trë l¹i ®©y møc tiªu thô ph©n ®¹m ®· gi¶m dÇn. ë 3 giai ®o¹n trªn, møc tiªu thô ph©n lªn lµ 13,4 %, 26,8%,21,1% t-¬ng øng vµ còng cã xu h-íng gi¶m møc t¨ng nh- ph©n ®¹m. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra t¹i vïng s¶n xuÊt rau ë x· Tó S¬n – KiÕn Thôy – H¶i Phßng, ng-êi trång rau t¹i ®©y sö dông chñ yÕu lµ ®¹m, l©n, vµ ph©n t-¬i t-íi cho rau. HiÖn nay ngµnh s¶n xuÊt ph©n hãa häc ë n-íc ta míi ®¸p øng ®-îc 45% nhu cÇu cña n«ng nghiÖp cßn l¹i ph¶i nhËp khÈu hÇu nh- toµn bé ph©n ®¹m ure, kali vµ ph©n phøc hîp DAP, mét l-îng kh¸ lín NPK víi tæng sè 3 triÖu tÊn /n¨m riªng ®èi víi ph©n kho¸ng kali, do ph¶i nhËp khÈu hoµn toµn nªn tiªu thô kali ë n-íc ta bÞ phô thuéc thÞ tr-êng n-íc ngoµi. 12
  13. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 VÊn ®Ò sö dông ph©n bãn ë MiÒn B¾c: Tr-íc nh÷ng n¨m 70 ë MiÒn B¾c ViÖt Nam, n«ng nghiÖp sö dông ph©n h÷u c¬ lµ chñ yÕu. Ph©n bãn chñ yÕu lµ phaan compot, ph©n r¸c ph©n xanh c¸c lo¹i…Tõ khi b¾t ®Çu cuéc “ C¸ch M¹ng Xanh” ®Õn nay, víi c¸c c¬ cÊu c©y trång míi, gièng míi (®Æc biÖt lµ c¸c gièng lai), hÖ thèng t-íi tiªu ®-îc c¶i thiÖn, kh¶ n¨ng cung øng ph©n bãn, thuèc b¶o vÖ thùc vËt ®-îc t¨ng c-êng. §Æc biÖt sau khi mét sè ®iÒu trong luËt ®Êt ®ai ®-îc söa ®æi(12/1998), s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n-íc ta ®· ®i theo h-íng th©m canh, t¨ng vô ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l-îng n«ng s¶n víi yªu cÇu cña thÞ tr-êng. Trong sè c¸c thiÕu hôt vÒ dinh d-ìng cho c©y trång trªn c¸c lo¹i ®Êt ë ViÖt Nam, lín nhÊt vµ quan träng nhÊt vÉn lµ sù thiÕu hôt vÒ ®¹m, kali, l©n. §©y còng lµ c¸c chÊt dinh d-ìng mµ c©y trång hÊp thô víi l-îng lín nhÊt vµ sÏ chi phèi h-íng sö dông ph©n bãn. MÆt kh¸c, khi bãn ph©n ng-êi ta còng b¾t ®Çu tÝnh ®Õn nhu cÇu dinh d-ìng cña tõng lo¹i c©y trång, thËm chÝ cho tõng gièng cô thÓ, trong c¸c vô gieo trång trªn tõng lo¹i ®Êt riªng. V× vËy trong viÖc bè trÝ c¬ cÊu s¶n phÈm ph©n bãn, vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i n¾m ®-îc c¬ cÊu ding d-ìng c©y trång trong vô ®ång thêi cã tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm cña c¸c lo¹i c©y trång vô tr-íc. Thùc tÕ còng chøng minh, ph©n h÷u c¬ chØ cã thÓ lµ mét lo¹i ph©n bãn bæ sung chø kh«ng thÓ th©y thÕ hoµn toµn ph©n v« c¬ ( ph©n kho¸ng). Do vËy, ®Ó ®¶m b¶o cho mét nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ph¶i t¨ng c-êng sö dông ph©n bãn trªn c¬ së kÕt hîp hµi hßa gi÷a ph©n v« c¬ vµ ph©n h÷u c¬, trong c¸c lo¹i ph©n bãn ®-îc sö dông kh«ng nh÷ng c©n ®èi vÒ tû lÖ mµ ph¶i c©n ®èi víi l-îng hÊp thô ®Ó bï l¹i l-îng thiÕu hôt do c©y trång lÊy ®i tõ ®Êt. V× vËy n«ng nghiÖp n-íc ta nãi chung vµ MiÒn B¾c nãi riªng kh«ng thÓ chÊp nhËn ®­îc nguyªn lý “ tuyÖt ®èi kh«ng sö dông ph©n hãa häc vµ thuèc trõ s©u hãa häc” ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn chóng ta ngµy cµng trång nhiÒu gièng c©y trång cã n¨ng suÊt cao. §Þnh h-íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng ®ang ®Æt ra yªu cÇu sö dông ph©n bãn hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. Tr-íc hÕt ph¶i 13
  14. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 t¨ng c-êng sö dông ph©n h÷u c¬ cïng víi c¸c biÖn ph¸p kü thuËt kh¸c nh-: cµy vÆn r¹, cµy vïi c¸c lo¹i phô phÈm c©y trång (®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i c©y hä ®Ëu) hoÆc trång xen lo¹i c©y hä ®Ëu lín c©y bãng m¸t ë v­ên cµ phª hay v­ên c©y ¨n qu¶… Trªn c¬ së ®ã dïng mét lo¹i ph©n bãn hãa häc hîp lý bãn c©n ®èi cho mçi lo¹i c©y trång trong hÖ thèng c¬ cÊu c©y trång trªn tõng lo¹i ®Êt. KÕt qu¶ ®iÒu tra t×nh h×nh sö dông ph©n bãn ë viÖn thæ nh-ìng – n«ng hãa vµ c¸c viÖn, tr-êng §¹i Häc N«ng NghiÖp tõ n¨m 1995 ®Õn nay cho thÊy mét sè h¹n chÕ vÒ viÖc sö dông ph©n bãn MiÒn B¾c n-íc ta nh- sau: - ViÖc bãn ph©n míi chØ chó träng ë ®ång b»ng n¬i cã mét sè c©y trång cã l-îng n«ng s¶ hµng hãa t­¬ng ®èi lín nh­ : lóa, ng«, l¹c, khoai t©y, rau vô ®«ng…ë ®Êt ®åi nói,ng-êi ta chØ chó träng bãn ph©n cho c¸c vïng chuyªn canh nh- chÌ, mÝa. Trong 10 n¨m qua, tû lÖ bãn ph©n N, P, K ®· c©n ®èi h¬n (tû lÖ N: P: K cña c¸c n¨m 1990, 1995, vµ 2000 lµ 1: 0,12 : 0,05; 1: 0,46 : 0,12; 1:0,44 :0,37 t-¬ng øng. Tuy nhiªn, tû lÖ bãn ph©n NPK vÉn cßn mÊt c©n ®èi, ®Ëc biÖt ®èi víi c©y trång trªn ®Êt dèc (tû lÖ kali cßn rÊt thÊp so víi tû lÖ ®¹m, l©n). Do c«ng t¸c khuyÕn n«ng vÒ kü thuËt bãn ph©n c©n ®èi ch-a ®-îc lµm tèt vµ t©m lý -a chuéng ph©n ®¹m cña n«ng d©n nªn viÖc t¨ng bãn ®¹m ®· trÇm träng thªm sù mÊt c©n ®èi dinh d-ìng trong ®Êt lµm hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ph©n bãn ch-a cao. - L-îng ph©n bãn trªn mét ha tuy ®· ®-îc t¨ng lªn (ë c¸c n¨m 1990 – 1995 – 2000 tæng l-îng bãn N +P2O5 +K2O (kg /ha) lµ 58,7 : 117,7 : 170,8 t-¬ng øng, chñ yÕu trªn ®Êt ®ång b»ng vµ so víi c¸c n-íc ph¸t triÓn th× møc ph¸t triÓn trªn vÉn cßn thÊp (ë Mü, Hµn Quèc, Ph¸p, NhËt B¶n tæng l-îng NPK tiªu thô kho¶ng 240 – 400 kg/ha). Trªn ®Êt ®åi nói cña n-íc ta, møc sö dông ph©n bãn cßn thÊp h¬n nhiÒu, ®Æc biÖt ph©n kali ®-îc bãn qu¸ Ýt nh- ®· nªu ë trªn. - Sö dông ph©n bãn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng sinh th¸i vµ c¸c thöa ruéng ë c¸c tiÓu vïng. V× vËy trång trät ë c¸c vïng ®ång b»ng ®· chia cho c¸c hé gia ®×nh, nªn l-îng ph©n bãn cho nhu cÇu cña mçi lo¹i c©y trång còng rÊt kh¸c nhau, phô thuéc vµo kh¶ n¨ng ch¨n nu«i vµ tiÒm lùc kinh tÕ cña mçi hé. MÆt kh¸c, diÖn tÝch ®Êt trång trät cña mçi hé gia ®×nh ë vïng ®ång b»ng lµ rÊt thÊp, trung b×nh lµ 14
  15. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 0,3 ha/ hé, h¬n n÷a l¹i chia ra rÊt nhiÒu thöa ruéng ë c¸c tiÓu ®Þa h×nh trong x· (trung b×nh mçi hé cã tõ 4-5 thöa, nhiªu n¬i mçi hé cã tíi 10-12 thöa ruéng ) nªn ®Ó t¹o t©m lý cho n«ng d©n kh«ng muèn bãn ph©n ®Çy ®ñ cho c©y trång ë mçi thöa cña m×nh. Trªn ®Êt ®åi nói, viÖc ®Çu t- cho ph©n bãn l¹i rÊt thÊp, ®Æc biÖt ®èi víi c©y c«ng nghiÖp, c©y thùc phÈm l©u n¨m, c©y ¨n qu¶, c©y rõng ®ång cá. Ng-êi ta rÊt Ýt chó träng ®Õn bãn ph©n cho c¸c vïng trång rõng trong kÕ ho¹ch phñ xanh ®Êt trèng, ®åi träc. - Sö dông ph©n bãn cßn g©y nguy c¬ « nhiÔm m«i tr-êng. Sö dông ph©n chuång vµ ph©n r¸c kh«ng hîp vÖ sinh g©y ra nhiÒu bÖnh vÒ ®­êng h« hÊp, tiªu hãa…¶nh h-ëng tíi søc kháe céng ®ång. Ph©n v« c¬ thuéc nhãn chua sinh lý (ure, SA, K2SO4, KCL, supe l©n cßn d- l-îng axit) ®· lµm chua hãa ®Êt nªn ®· lµm nghÌo kiÖt c¸c ion bazo vµ lµm xuÊt hiÖn nhiÒu nguyªn tè ®éc h¹i mµ chñ yÕu lµ Al 3+, Fe3+, Mn2+ di ®éng cã h¹i cho c©y trång, lµm gi¶m ho¹t tings sinh häc cña ®Êt. Ngoµi ra, viÖc bãn nhiÒu vµ bãn muén ph©n ®¹m cho rau ®· lµm t¨ng lªn ®¸ng kÓ hµm l-îng nitrat trong s¶n phÈm rau. - ChÊt vµ l-îng c¸c nguyªn tè dinh d-ìng cña nhiÒu lo¹i ph©n bãn kh«ng ®¶m b¶o n©n khi sö dông ®· ¶nh h-ëng xÊu ®Õn c©y trång. Bãn c¸c lo¹i ph©n nµy kh«ng nh÷ng kh«ng t¨ng n¨ng suÊt c©y trång vµ chÊt l-îng n«ng s¶n mµ cßn g©y thiÖt h¹i kinh tÕ cho c¸c hé n«ng d©n. C¸c lo¹i ph©n nµy chñ yÕu thuéc c¸c nhãm : Ph©n trén (ph©n hçn hîp), ph©n h÷u v¬ sinh häc, ph©n vi sinh, ph©n h÷u c¬- kho¸ng, ph©n bãn l¸ do c¸c ®¬n vÞ t- nh©n s¶n xuÊt b»ng c¸c ph-¬ng thøc l¹c hËu hoÆc cè ý lõa ®¶o. C¸c lo¹i ph©n ®ã kh«ng ®¹t tiªu chuÈn ViÖt Nam vÒ liÒu l-îng, tû lÖ c¸c nguyªn tè dinh d-ìng vµ hµm l-îng c¸c nguyªn tè ®éc h¹i, khi bãn sÏ g©y « nhiÔm m«i tr-êng. - ë n-íc ta viÖc s¶n xuÊt vµ më réng diÖn tÝch rau an toµn ®· ®-îc triÓn khai ë hÇu hÕt c¸c thµnh phè lín nh-: Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, L©m §ång, §µ L¹t…DiÖn tÝch trång rau an toµn t¨ng dÇn qua c¸c n¨m tõ 162 ha n¨m 1995 ®Õn n¨m 1999 ®¹t 1082,5 ha ®-a s¶n l-îng rau an toµn tõ 259 tÊn ®Õn 14 ngh×n tÊn 15
  16. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 rau an toµn mçi n¨m( theo sè liÖu së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n – Hµ Néi. Ngoµi ra nhiÒu ®Þa ph-¬ng ®· x©y dùng nhiÒu m« h×nh s¶n xuÊt rau an toµn nh-: H¶i Phßng, §µ N½ng, Vinh, VÜnh Phóc, B¾c Ninh… Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu kh¶o nghiÖm cña viÖn N«ng Hãa Thæ Nh-ìng n¨m 2006 ë diÖn réng vµ diÖn hÑp cña mét sè c©y trång trong n¨m 2002-2003 trªn mét sè lo¹i ®Êt miÒn b¾c[19]: Trªn c©y lóa phun Bio-plant-99 trªn lóa cña ®Êt miÒn b¾c t¨ng 9,9 ®Õn 15,0 t¹/ ha, thu nhËp thªm 1547.500- 2567.500 ®ång/ha. Cßn khi phun Pro-plant-99 t¨ng tõ 8,0-10,6 t¹/ha thu nhËp thªm 942.900 – 1422.900 ®ång/ha. Khi phèi hîp 2 lo¹i ph©n trªn vµ gi¶m 25 % l-îng ph©n bãn v« c¬ (N, P, K) lµm t¨ng 6,2 ®Õn 17,2 t¹/ha thu nhËp thªm 742.400- 2918.400 ®ång/ha. (nguån ViÖn N«ng Hãa Thæ Nh-ìng). Trªn c©y b¾p c¶i: Khi phun ph©n Super vegetable trªn c©y b¾p c¶i ë ®Êt Hµ T©y t¨ng 64 ®Õn 72 t¹/ ha, lµm gi¶m l-îng nitrat 3.8mg/kg vµ thu nhËp thªm 9.167.500 – 19.368.500 ®ång/ha. Khi phun Pro-plant-9 t¨ng 76 – 84 t¹/ha gi¶m hµm l-îng nitrat 29 mg/kg thu nhËp 10.742.900 – 10.942.900 ph©n bãn v« c¬ lµm t¨ng 96 t¹/ha thu nhËp thªm 14.136.900 – 14.140.700 ®ång/ha. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña trung t©m Hµ T©y trªn c©y rau c¶i b¾p t¹i x· Song Ph-¬ng, huyÖn Hoµi §øc(2004) cho thÊy khi sö dông ph©n Bio-plant, Pro- plant, Super vegetable 11 -2 – 7 vµ ph©n ®¬n ®Ó s¶n xuÊt rau an toµn tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l-îng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n 1.470.000 h¹n chÕ phun thuèc phßng trõ dÞch h¹i vµ ®¶m b¶o ®-îc søc kháe cña ng-êi trång rau vµ gi¶m « nhiÔm m«i tr-êng. Theo nguån tin tõ Së khoa häc – C«ng nghÖ tØnh VÜnh Phóc, n¨m 2007 cho biÕt nh»m kh¶o nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ t¸c dông cña ph©n bãn h÷u c¬ thÕ hÖ míi ®èi víi c¸c lo¹i c©y trång ë tØnh VÜnh Phóc. N¨m 2006, Trung T©m øng dông vµ chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ VÜnh Phóc thùc hiÖn ®Ò tµi:” Nghiªn Cøu thö nghiÖm ph©n bãn h÷u c¬ cao ph©n tö Polyhumate ®Ó s¶n xuÊt rau an toµn t¹i tØnh 16
  17. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 VÜnh Phóc” môc tiªu cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu, thö nghiÖm ph©n bãn cao ph©n tö trong s¶n xuÊt rau an toµn cho tØnh. Theo dâi sù sinh tr-ëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt thu ®-îc sau khi dïng ph©n bãn Polyhumate so víi ph©n bãn th«ng th-êng ®-îc sö dông trong trång rau ë tØnh VÜnh Phóc lµm c¬ së ®Ó øng dông trong thùc tiÔn. Trung t©m ®· x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn thùc tÕ víi diÖn tichs1000 m2 t¹i x· §Þa Trung – VÜnh Yªn – VÜnh Phóc c¸c lo¹i rau tham gia thÝ nghiÖm lµ : c¶i xanh, cµ chua, c¶i b¾p ®-îc trång 3 vô trªn n¨m. Ph©n bãn ®-îc sö dông lµ lo¹i: ph©n Super K – Humate USA do c«ng ty Vinacal Air Supply Products (Mü) s¶n xuÊt vµ ®-îc ph©n phèi ®éc quyÒn ë ViÖt Nam bëi c«ng ty TNHH ph©n bãn An T-êng H-ng- Sµi Gßn. Thµnh PhÇn ding d-ìng cña ph©n bãn nh- sau: N: 90%,P: 9%, K: 9%, K- humate 4% tæng kho¸ng ®a l-îng vµ trung l-îng 0,5 %, tæng vi l-îng 2200 ppm. KÕt qu¶ thùc nghiÖm cña ph©n K- humate trªn rau c¶i b¾p; ®-îc trång ë vô thu vµ vô ®«ng n¨m 2006, gièng NS – Coss, c©y gièng 25 ngµy tuæi, cã 5-6 l¸ mËy ®é trång 1200 l¸/sµo theo mËt ®é 50 60 cm. Bè trÝ 2 c«ng thøc thÝ nghiÖm/vô mçi c«ng thøc víi diÖn tÝch lµ 120 m2, nh¾c l¹i 3 lÇn. C«ng thøc thÝ nghiÖm dung ph©n K-humate ®-îc bè trÝ: ph©n h÷u c¬ hoai môc 500kg/sµo, NPK 15 kg/sµo, kali 6kg/sµo, ure 10kg/sµo, ®-îc phun khi bãn lãt, kÕt qu¶ thùc nghiÖm cho thÊy cã sù kh¸c biÖt gi÷a c«ng thøc dïng ph©n K-humate vµ c«ng thøc kh«ng dïng ph©n K-humate, träng l-îng trung b×nh/b¾p cña c«ng thøc cã dïng ph©n cao h¬n c«ng thøc kh«ng dïng ph©n K-humate, n¨ng suÊt t¨ng 276,5kg/sµo KÕt qu¶ thùc nghiÖm ph©n K- humate trªn c©y rau c¶i xanh ngät Hång C«ng, ®-îc trång 3 vô/n¨m, gièng trång khi c©y cã 2-3 l¸ thËt, mËt ®é trång 700 - 1200 c©y/sµo, kho¶ng c¸ch trång 25 x 30 cm. + C«ng thøc gåm ph©n K-hunate 2 kg/sµo, ph©n h÷u c¬ hoai môc, NPK 15 kg/sµo, Kali 4kg/sµo, Ure 6 kg/sµo. +C«ng thøc kh«ng sö dông ph©n K-humate, ph©n chuång 500 kg/sµo,NPK 15 kg/sµo, Kali 4kg/sµo, Ure 6 kg/sµo 17
  18. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 KÕt qu¶ thùc nghiÖm cho thÊy víi c«ng thøc dïng ph©n K-humate c¸c chØ tiªu sinh tr-ëng vÒ th©n l¸ ®Òu t¨ng, ®-êng kÝnh t¨ng 7,3 %, chiÒu dµi l¸ t¨ng 6.8%, ®é réng cña l¸ t¨ng 10% n¨ng suÊt b×nh qu©n t¨ng 31,1%. KÕt qu¶ thùc nghiÖn trªn c©y cµ chua 3 vô/n¨m víi gièng Red Crown, mÆt ®é trång 3500-4000 c©y/ha, kÝch th-íc lµ 60 x 40 cm. + C«ng thøc mét: gåm ph©n K-humate 4 kg/sµo, ph©n h÷u c¬ hoai môc 700 kg/sµo, NPK 7 kg/sµo, Kali 10 kg/sµo, ure 8 kg/sµo. + C«ng thøc hai: kh«ng dïng ph©n K-humate, c¸c thµnh phÇn tû lÖ ph©n kh¸c gi÷ nguyªn nh- c«ng thøc 1. KÕt qu¶ thùc nghiÖm cho thÊy: Khi dïng ph©n K-hunate träng l-îng qu¶ cµ chua trung b×nh cao h¬n so víi kh«ng dïng ph©n lµ 18,02 % vµ n¨ng suÊt lµ 13,6 %. Còng theo th«ng cña Së N«ng NghiÖp VÜnh Phóc cho biÕt : kÕt qu¶ ph©n tÝch 3 mÉu rau ®-îc lÊy ngÉu nhiªn, t¹i khu vùc x©y dùng m« h×nh, cho thaays100% mÉu rau dïng ph©n K-humate ®¹t tieu chuÈn chÊt l-îng rau an toµn. 2/3 mÉu rau ®èi chøng kh«ng ®¶m b¸o an toµn vÖ sinh thùc phÈm. VÒ kinh tÕ: §èi víi m« h×nh s¶n xuÊt c¶i b¾p, coonh thøc dïng ph©n K- humate thu ®-îc 1.931.800 ®ång/ sµo chi phÝ s¶n xuÊt 566.500 ®ång/sµo, l·i 1.465.300 ®ång/ sµo, c«ng thøc kh«ng dïng ph©n K-humate thu ®-îc 1.667.600 ®ång, chi phÝ s¶n xuÊt 241.500 ®ång/ sµo, l·i 1.326.400 ®ång/ sµo. M« h×nh s¶n xuÊt c¶i xanh: + c«ng thøc dïng ph©n K- humate thu ®-îc 1.080.400 ®ång/ sµo, chi phÝ s¶n xuÊt 434.000 ®ång/ sµo, l·i 646.400 ®ång. + C«ng thøc kh«ng dïng ph©n K- humate thu ®-îc 799.700 ®ång /sµo, chi phÝ s¶n xuÊt 309.000 ®ång/sµo l·i 490.700 ®ång/sµo. M« h×nh s¶n xuÊt cµ chua, c«ng thøc dïng ph©n K-humate thu ®-îc 2.241.600 ®ång/sµo chi phÝ s¶n xuÊt 589.000 ®ång/ sµo, l·i 1.652.600 ®ång/sµo, c«ng thøc kh«ng dïng ph©n thu ®-îc 1.973.100 ®ång chi phÝ s¶n xuÊt 589.000 ®ång/sµo l·i 1.652.600 ®ång/sµo. LÇn ®Çu tiªn tØnh VÜnh Phóc thµnh c«ng hiÖu qu¶ ph©n bãn h÷u c¬ polyhumate trong s¶n xuÊt rau an toµn, tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc ta thÊy n«ng 18
  19. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 d©n sö dông ph©n bãn h÷u c¬ thÕ hÖ míi nãi chung vµ ph©n K- humate nãi riªng trong s¶n xuÊt rau an toµn viÖc dïng ph©n bãn nµy ®· mang l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm cho ng-êi tiªu dïng. 2.4 §iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh 2.4.1 NhiÖt ®é C¸c c©y trong hä bÇu bÝ ®Æc biÖt lµ c©y d-a rÊt nh¹y c¶m víi s-¬ng gi¸ nhÊt lµ nhiÖt ®é thÊp d-íi 00 C, cã tuyÕt vµ khi nhiÖt ®é vµo ban ®ªm trong kho¶ng tõ 3 – 4 0 C. V× vËy d-a vµ c¸c lo¹i bÇu bÝ ng« yªu cÇu khÝ hËu Êm ¸p vµ kh« gi¸o ®Ó s¶n xuÊt lín. C¸c gièng d-a lµ nh÷ng c©y -a thÝch khÝ hËu Êm ¸p, cã kh¶ n¨ng chèng chÞu nãng tèt nh-ng kh«ng chÞu ®-îc rÐt vµ s-¬ng gi¸. BÝ ng«, d-a hÊu vµ d-a bë lµ nh÷ng c©y chèng chÞu nãng tèt, nhiÖt ®é cao tíi 35- 40 0 C c©y vÉn sinh tr-ëng vµ ph¸t triÓn b×nh th-êng. HÇu hÕt sinh tr-ëng tèt nhÊt ë nhiÖt ®é 23- 30 0 C. NhiÖt ®é thÊp d-íi 10 0C sù sinh tr-ëng gÆp trë ng¹i vµ ngõng ho¹t ®éng. Ng-ìng nhiÖt ®é ban ngµy 25 – 30 0 C vµ ban ®ªm lµ 16- 18 0C hoa c¸i sÏ xuÊt hiÖn sím. ( Theo gi¸o tr×nh c©y rau T¹ Thu Cóc, Hå H÷u An, Nghiªm ThÞ BÝch Hµ ) ®· nghiªn cøu vµ cho kÕt qu¶ ë b¶ng nh- sau : Tªn C©y NhiÖt §é N¶y MÇm NhiÖt §é Sinh Tr-ëng >160C 300C D-a hÊu Opt 30 0C chÞu nhiÖt ®é cao >12 – 13 0C 20 – 25 0C D-a chuét Opt 25 – 300C 50C th× nguy hiÓm >13 – 15 0C 40 0C BÝ Xanh Opt 25 – 300C th× ngõng sinh tr-ëng D-a th¬m 30 – 350C 18 – 320C Kh¶ n¨ng th-¬ng m¹i cña hä bÇu bÝ, d-a lµ rÊt lín nh-ng h¹n chÕ vÒ ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu nªn kh«ng cã loµi bÇu bÝ nµo cã thÓ gieo trång ngoµi trêi trong 19
  20. §å ¸n tèt nghiÖp Ph¹m V¨n Quý – KN901 c¸c th¸ng mïa ®«ng ë sø l¹nh. V× vËy nh÷ng n¬i nµy ph¶i trång trong nhµ kÝnh, nhµ lîp b»ng chÊt dÎo, nhê vËy cã thÓ s¶n xuÊt d-a trong suèt mïa ®«ng. Tõ khi ng-êi ta t¹o ra ®-îc gièng bÝ ng« cã vá dµy cã thÓ b¶o qu¶n trong vµi th¸ng th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i trång bÝ ng« trong ®iÒu kiÖn b¶o vÖ. ë NhËt B¶n vµ mét sè n-íc trªn thÕ giíi, d-a th¬m cã gi¸ trÞ cao nªn th-êng ®-îc trång trong nhµ kÝnh. Nh-ng nÕu nhiÖt ®é thÝch hîp th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i trång d-a th¬m trong nhµ kÝnh. D-a chuét, d-a th¬m vµ bÝ ng« yªu cÇu ®Êt Êm ¸p ®Ó n¶y mÇm, nhiÖt ®é b×nh th-êng tèi thiÓu tõ 10- 180C. ¶nh h-ëng cña nhiÖt ®é tíi qu¸ tr×nh lµ rÊt lín v× vËy ph¶i nghiªn cøu kü míi ®i ®Õn quyÕt ®Þnh khi nµo vµ ë ®©u cã thÓ gieo th¼ng nh÷ng lo¹i rau ®ã. NhiÖt ®é tèi thiÓu cho d-a chuét n¶y mÇm lµ 15,5 0C, nhiÖt ®é tèi ®a 40,50C, nhiÖt ®é thÝch hîp lµ >15,5 – 350C. NhiÖt ®é thÝch hîp cho sinh tr-ëng l¸ lµ 20 0C. ë 120C c©y sinh tr-ëng rÊt chËm, ë nhiÖt ®é thÊp kÐo dµi (150C) c¸c gièng sinh tr-ëng rÊt khã kh¨n, ®èt ng¾n , l¸ nhá, hoa ®ùc mµu nh¹t, vµng óa. ë 50C hÇu hÕt c¸c gièng d-a chuét ®Òu cã nguy c¬ bÞ chÕt rÐt, khi nhiÖt ®é lªn cao 40 0C c©y ngõng sinh tr-ëng, hoa c¸i kh«ng xuÊt hiÖn. L¸ bÞ hÐo khi nhiÖt ®é trªn 40 0C. HÇu hÕt c¸c gièng d-a chuét ®Òu qua giai ®o¹n xu©n hãa ë nhiÖt ®é 20 – 220C. C¸c gièng d-a lµ nh÷ng c©y -a thÝch khÝ hËu Êm ¸p nªn cã kh¶ n¨ng chèng chÞu nãng tèt. BÝ ng«, d-a hÊu vµ d-a bë lµ nh÷ng c©y chÞu nãng tèt, nhiÖt ®é cao. NhiÖt ®é cao tíi 35 – 40 0C c©y sinh tr-ëng, ph¸t triÓn b×nh th-êng. HÇu hÕt sinh tr-ëng tèt ë nhiÖt ®é 23 – 30 0C. NhiÖt ®é thÊp ®Õn 100C sù sinh tr-ëng gÆp nhiÒu trë ng¹i vµ ngõng ho¹t ®éng. Nõu nhiÖt ®é ban ngµy 25 – 30 0C vµ ban ®ªm 16- 180C hoa c¸i sÏ xuÊt hiÖn sím ( theo gi¸o tr×nh T¹ ThÞ Thu Cóc, Hå H÷u An, Nghiªm ThÞ BÝch Hµ). 2.4.2 ¸nh s¸ng D-a lµ c©y -a ¸nh s¸ng ngµy ng¾n, thêi gian chiÕu s¸ng 10 – 12 giê/ngµy, hoa c¸i ra sím vµ ë vÞ trÝ thÊp. Ph¶n øng cña d-a chuét ®èi víi ¸nh s¸ng cßn phô 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2