Luận văn đề tài : Tình hình hoạt động của các DNNN và một số các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư trong các DNNN ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:54

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong quá tình hội nhập Kinh tế quốc tế, vấn đề nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh trạnh của doanh ngiệp nhà nước ( DNNN) được đặt ra hết sức cấp bách. Đảng ta cũng chỉ rõ “ Chính sách tài chính quốc gia hướng vào việc tạo ra vốn và sử dụng vốn có hiệu quả trong toàn xã hội, tăng nhanh sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn đề tài : Tình hình hoạt động của các DNNN và một số các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư trong các DNNN ở Việt Nam hiện nay

LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Tình hình ho t ng c a các DNNN và m t s các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng v n u tư trong các DNNN Vi t Nam hi n nay.” 1
2
L i nói u Trong quá tình h i nh p Kinh t qu c t , v n nâng cao hi u qu và kh năng c nh tr nh c a doanh ngi p nhà nư c ( DNNN) ư c t ra h t s c c p bách. ng ta cũng ch rõ “ Chính sách tài chính qu c gia hư ng vào vi c t o ra v n và s d ng v n có hi u qu trong toàn xã h i, tăng nhanh s n ph m xã h i và thu nh p qu c dân”. Trong ó v n s d ng v n có hi u qu là m t trong nh ng v n ư c Chính Ph , xã h i và các Doanh nghi p c bi t quan tâm. i h i § ng toàn qu c l n th VI ánh d u m t bư c ngo c i v i chính sách và cơ ch kinh t nói chung, th trư ng và S n xu t kinh doanh nói riêng. Các DNNN ư c quy n t ch hơn trong ho t ng s n xu t kinh doanh, nhưng cùng v i nó, DNNN ph i i m t v i s c nh tranh gay g t trên th trư ng. Các DNNN u ph i ch u trách nhi m trư c ng v n mình b ra, làm sao cho có lãi hòng mong s t n t i và phát tri n ư c. Ch này không còn như ch bao c p ngày xưa, n u làm ăn thua l s do Nhà nư c gánh h t. Vì v y DN luôn tìm m i gi i pháp sao cho s d ng v n có hi u qu nh t. V n là m t y u t c n thi t và quan tr ng ti n hành s n xu t kinh doanh, ng th i nó cũng là ti n các doanh nghi p t n t i, phát ti n và ng v ng trong cơ ch th trư ng. Tuy nhiên, hi n nay DNNN cũng ang ng trư c khó khăn b t l i v v n, b máy ch m thích ng v i s bi n i c a th trư ng, l m t ng n c, trung gian, nhi u s ràng bu c l n nhau, ph n l n cán b r t th ng. M t khác, DNNN là m t b ph n quan tr ng c a n n kinh t qu c gia, gi vai trò ch o trong n n kinh t Nhà nư c. Có ý nghĩa quy t nh ns nghi p Công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c và trong quá trình h i nh p. V y huy ng v n âu- s d ng v n u tư như th nào cho hi u qu không ch là câu h i cho các DNNN mà con cho h u h t các doanh nghi p ang ho t ng trong n n kinh t th trư ng. Do ó, i tìm l i gi i v v n và 3
nâng cao hi u qu s d ng v n u tư cho khu v c DNNN là v n mang tính th i s và thi t th c. Qua nghiên c u em quy t nh ch n tài “ Tình hình ho t ng c a các DNNN và m t s các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng v n u tư trong các DNNN Vi t Nam hi n nay”. 4
I. V N VÀ HI U QU S D NG V N U TƯ- I U KI N T N T I VÀ PHÁT TRI N C A DOANH NGHI P NN TRONG N N KINH T TH TRƯ NG: 1. Khái ni m v v n: ti n hành b t kỳ m t quá trình s n xu t kinh doanh nào cũng c n ph i có m t lư ng v n nh t nh. Trong n n kinh t th trư ng, v n là i u ki n tiên quy t, có ý nghĩa quy t nh t I các bư c ti p theo c a quá trình kinh doanh. V i vai trò và t m quan tr ng như v y, vi c nghiên c u ph i b t u t vi c làm rõ khái ni mcơ b n c a v n s n xu t kinh doanh c a Doanh nghi p. Theo quan i m c a Mac, v n là giá tr em l i giá tr th ng dư, là m t u vào c a quá tình s n xu t. Tuy nh nghĩa c a Mac mang m t t m khái quát l n nhưng do b h n ch b I nh ng i u ki n khách quan lúc b y gi nên Mac ã quan ni m ch có khu v c s n xu t v t ch t m i t o ra giá tr th ng dư cho n n kinh t . Paul. A, Samuelson, nhà kinh t h c thu c trư ng phái “ tân c i n” ã th a k quan ni m v y u t s n xu t c a trư ng phái c i n và phân chia các y u t u vào c a quá trình s n xu t ra thành ba lo i ch y u là t ai, lao ng và v n. Theo ông, v n là các hàng hoá ư c s n xu t ra ph c v cho m t quá tình s n xu t m i, là u vào cho ho t ng s n xu t c a m t DN, ó là máy móc, trang thi t b , nhà xư ng, nguyên v t li u, công c , d ng c … Trong quan ni m v v n c a mình, Samuelson không c p n các tài s n tài chính, nh ng gi y t có giá có th chuy n i em l i l i nhu n cho DN, ông ã ng nhÊt v n v i tài s n c nh c a DN. Còn trong cu n kinh t h c c a David Begg, tác gi ã ưa ra hai nh nghĩa: V n hi n v t và v n tài chính c a DN. V n hi n v t là d tr các hàng 5
hoá ã s n xu t ra các hàng hoá khác, v n tài chính là ti n và các gi y t có giá c a DN. Như v y, David Begg ã b sung v n tài chính vào nh nghĩa v n c a Samuelson. Nhìn chung, th c ch t v n chính là bi u hi n b ng ti n, là giá tr b ng ti n, là giá tr cu tài s n mà doanh nghi p ang n m gi . Trong n n kinh t th trư ng, v n ư c quan ni m là toàn b giá tr ng ra ban u và trong các quá trình s n xu t ti p theo c a doanh nghi p. V n là m t u vào c a quá trình s n xu t kinh doanh, các tác gi ã th ng nh t v n v i tài s n c a DN. V n và tài s n là hai m t hi n v t và giá tr c a m t b ph n ngu n g c s n xu t mà DN huy ng vào quá trình s n xu t vµ kinh doanh. 2. c trưng cơ b n c a v n: - V n pha i di n cho m t lư ng tài s n nh t nh , có nghĩa là v n ư c bi u hi n b ng giá t c a tài s n h u hình và vô hình c a doanh nghi p. - V n ph i v n ng sinh l i, t ư c m c tiêu kinh doanh c a doanh nghi p - V n ph i ư c tích t và t p trung n m t lư ng nh t nh, có như v y m i có th phát huy tác d ng u tư vào s n xu t kinh doanh. - V n ph i g n li n v i ch s h u nh t nh, không th có ng v n vô ch và không ai qu n lý. - V n ư c quan ni m như m t hàng hoá c bi t, có th mua bán quy n s d ng v n trên th trư ng. 3. Phân lo i v n: Hi n nay, có r t nhi u cách phân lo i v n theo các giác ti p c n khác nhau. a. Theo ngu n hình thành, v n doanh nghi p chia làm hai lo i là v n ch s h u và v n vay: 6
- V n ch s h u là ngu n v n c a các ch s h u, ngu n óng góp c a các nhà u tư. V n này không ph i là kho n n và doanh nghi p không c n ph i cam k t thanh toán. Ngu n v n này cho bi t ư c ti m l c tài chính c a m t doanh nghi p vì ây là cái mà DN th c s có. V n ch s h u bao g m v n pháp nh và v n t b sung. V n pháp nh là s v n t i thi u các DN ph i có thành l p. Là s v n do pháp lu t quy nh i v i t ng ho t ng và nghành ngh kinh doanh. V n t b sung là v n do DN t huy ng ơc , ch y u l y t l i nhu n l i c a DN. - V n vay là ngu n v n chi m t l l n trong ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p. Vì i v i m t DN ho t ng trong n n kinh th th trư ng, v n ch s h u óng vai trò quan tr ng nhưng ch chi m t l nh trong t ng ngu n v n. áp ng nhu c u v n cho s n xu t kinh doanh, DN ph i tăng cư ng huy ng các ngu n v n khác dư I hình th c vay n , liên doanh liên k t, phát hành trái phi u và các hình th c khác. b. Căn c vào th i gian huy ng và s d ng v n có th chia v n c a DN thành hai lo i là v n thư ng xuyên và v n t m th i: - V n thư ng xuyên bao g m v n c a ch s h u và v n vay dài h n, ây là ngu n v n có tính ch t n nh mà DN có th s d ng. Ngu n v n này ư c dành cho vi c u tư mua s m tài s n c nh và m t s tài s n lưu ng t i thi u thư ng xuyên c n thi t cho ho t ng s n xu t kinh doanh c a Doanh nghi p - V n t m th i là ngu n v n có tính ng n h n mà DN có th s d ng áp ng nh ng nhu c u t m th i, b t thư ng trong ho t ng s n xu t kinh doanh. Ngu n v n này là các kho n vay ng n h n t ngân hàng và các t ch c tín d ng. 7
c. Căn c vào vai trò và c i m chu chuy n giá tr c a v n khi tham gia vào quá trình s n xu t kinh doanh, có th chia v n s n xu t kinh doanh c a DN thành hai b ph n là v n c nh và v n lưu ng. -V nc nh là m t b ph n c a v n s n xu t kinh doanh ng ra hình thành tài s n c nh c a DN. V n C dùng mua s m các tài s n c nh có hình thái v t ch t và không có hình thái v t ch t. Vì th , v n c nh quy t nh quy mô c a tài s n C , c i mv n ng c a tài s n c nh l i quy t nh ec i m tu n hoàn và chu chuy n c a v n C . Giá tr c a tài s n c nh ư c kh u hao d n vào quá trình s n xu t. - V n lưu ng là nh ng tài s n ng n h n thư ng xuyên luân chuy n trong quá trình s n xu t kinh doanh. Nó ch tham gia vào m t chu kỳ s n xu t n chu kỳ s n xu t sau l i ph i s d ng các i tư ng lao ng khác. Vì v y, giá tr c a nó ư c d ch chuy n m t l n vào giá tr s n ph m tiêu th . c i m này quy t nh s v n ng c a v n lưu ng hay hình thái v n lưu ng. d. Căn c vào cơ c u v n, v n trong SXKD c a DN ư c chia thành v n s n xu t và v n u tư. - V n s n xu t là toàn b giá tr tư li u s n xu t ư c DN s d ng h p lý và có k ho ch vào vi c s n xu t nh ng s n ph m theo k ho ch. V n này ư c huy ng t nhi u ngu n khác nhau, tuỳ t ng lo i hình c a DN. V n s n xu t bao g m tư li u lao ng và i tư ng lao ng. ây là hai y u t cơ b n nâng cao hi u qu ho t ng s n xu t kinh doanh trong b t kỳ ơn v kinh t nào. i tư ng lao ng t o nên th c th s n ph m còn tư li u lao ng là phư ng ti n chuy n hoá i tư ng lao ng thành th c th s n ph m . Gi a chúng có m I quan h khăng khít không th tách r I trong quá trình s n xu t. -V n u tư là ti n tích lu c a xã h i, c a các cơ s s n xu t kinh doanh, d ch v , là ti n ti t ki m c a dân và v n huy ng t các ngu n khác 8
ư c ưa vào s d ng trong quá trình s n xu t xã h i, nh m duy trì ti m l c s n có và t o ra ti m l c m i. Quá trình s d ng v n u tư xét v m t b n ch t chính là quá trình th c hi n s chuy n hoá v n b ng ti n thành v n hi n v t t o nên nh ng y u t cơ b n c a s n xu t kinh doanh. 4. Vai trò c a v n i v i DNNN trong n n cơ ch th trư ng: V m t pháp lý: Khi mu n thành l p, i u ki n u tiên là DN ph i có m t lư ng v n nh t nh do pháp lu t quy nh cho t ng lo i DN.Ngư c l i, vi c thành l p DN không th th c hi n ư c theo i u 4-chư ng II Quy ch qu n lý Tài chính và H ch toán kinh doanh i v i DNNN. N u trong quá trình ho t ng kinh doanh, v n i u l c a DN không t i u ki n mà pháp lu t quy nh,thì cơ quan có th m quy n quy t nh thành l p DN ó ph i c p b sung v n i u l cho DN, ho c gi m nghành ngh kinh doanh cho doanh nghi p ho c ph i tuyên b ch m d t ho t ng như: phá s n, gi i th , sát nh p…Như v y, v n có th ư c xem như là i u ki n tiên quy t mb os t n t i tư cách pháp nhân c a DN trư c PL. V m t kinh t : Trong ho t ng s n xu t kinh doanh, v n là y u t quy t nh s t n t i và phát tri n c a DN. V n không nh ng m b o kh năng mua s m máy móc thi t b , nhà xư ng mà nó còn m b o quá trình s n xu t ư c di n ra liên t c. V n quy t nh năng l c c a DN, nó xác l p v th c a DN ó trên thương trư ng. i u ki n c n tr ng th i bu I hi n nay là ph i kh ng ng ng nâng cao máy móc thi t b , công ngh có th ti n k p v i các nư c khác.. mu n t ư c i u này thì c n ph i có v n. V n cũng quy t nh s m r ng ph m vi ho t o ng c a doanh nghi p. Có v n giúp DN u tư và m r ng s n xu t, xâm nh p th trư ng m i, t ó m r ng th trư ng tiêu th s n ph m, nâng cao uy tín c a DN trên th trư ng. 9
5 . Nh ng v n liên quan n hi u qu s d ng v n: 5.1 Quan ni m v hi u qu s d ng v n trong s n xu t kinh doanh: Ó ánh giá trình qu n lý, i u hành ho t ng s¶n xu t kinh doanh c a DN, Ngư i ta s d ng thư c o hi u qu s d ng v n s n xu t kinh doanh cu DN ó. Hi u qu SXKD ư c ánh giá trên hai giác là hi u qu kinh t và hi u qu xã h i. Trong ph m vi c a DN, ngư i ta ch y u quan tâm n hi u qu kinh t . ây là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình s d ng các ngu n l c c a các DN t ư c k t qu cao nh t trong quá trình kinh doanh v i chi phí th p nh t. Hi u qu là m t khái ni m ư c s d ng khá r ng rãi trong ngôn ng hi n i. c bi t, trong khoa h c kinh t , khái ni m này có m t v trí r t quan tr ng. Tuy nhiên, không ph i khi nµo nó cũng ư c hi u m t cách rõ ràng, th ng nh t. Trong “ Kinh t h c “ c a P.A. Samuenlson và W.D>Nordhaus, dư I góc toàn b n n kinh t “ Hi u qu t c là s d ng m t cách h u hi u nh t các ngu n l c c a n n kinh t Ó tho mãn nhu c u mong mu n c a con ngư i”. Trong cu n “ it i n kinh t th trư ng: H Vĩnh aß vi t:” Hi u qu kinh t còn g i là “hi u ích kinh t , là so sánh gi a chi m d ng và tiêu hao trong ho t ng kinh t ( bao g m lao ng v t hoá và lao ng s ng ) v i thành qu có ích t ư c. Nói m t cách ơn gi n, ó là s so sánh gi a u vào và u ra, gi a chi phí và k t qu . Nó là thư c o khách quan ánh giá các chính sách kinh doanh, ho t ng kinh t . Nói chung, s n ph m có ích cho xã h i ư c s n xu t ra cùng m t s lư ng, ch t lư ng thì lư ng lao ng chi m d ng và tiêu hao ít thì hi u qu kinh t s cao, ngư c l i là kém. Trong ho t ng kinh t , dư I góc t ng th , s n xu t ra c a c I v t ch t c n s d ng các ngu n l c như v n, lao ng, t ai…V n ây ư c hi u là máy móc, thi t b …nh ng s n ph m không ư c s d ng cho 10
tiêu dùng c a các h gia ình, mà ti p t c óng vai trò u vào, là phư ng ti n s n xu t cho quá trình s n xu t ti p theo. Các ngu n l c trên là khan hi m. Do ó, n y sinh v n c n s d ng như th nào có l i ích cao nh t t nh ng ngu n l c h n ch cho trư c. ó là v n hi u qu . Hi u qu kinh t là khái ni m ph n ánh m c s d ng có ích các ngu n l c khan hi m nh m tho mãn nhu c u c a m i ngư i. Nâng cao hi u qu kinh t là m c tiêu c a các doanh nghi p s n xu t kinh doanh và cũng là m c tiêu chung c a toàn xã h i. V m t lư ng, hi u qu kinh t bi u hi n m I tương quan k t qu thu ư c và chi phí b ra th c hi n nhi m v s n xu t kinh doanh. K t qu thu ư c càng cao so v i chi phí b ra thì hi u qu kinh t càng cao. V m t ch t, vi c t ư c hi u qu kinh t cao ph n ánh năng l c và trình qu n lý, ng th i cũng òi h i s g n bó gi a vi c t ư c nh ng m c tiêu kinh t và m c tiêu xã h i. Trong n n kinh t th trư ng, khi ti n hành s n xu t kinh doanh, m i DN u có m c tiêu khác nhau tuỳ thu c vào giai o n phát tri n và i u ki n c a t ng DN. Các DN u theo u I nhi u m c tiêu khác nhau nhưng suy cho cùng u hư ng t I vi c làm tăng giá tr tài s n c a mình. Vì v y, DN h t s c quan tâm v n làm sao vi c s d ng ngu n v n mình có nh m t hi u qu cao nh t v i chi phí u vào th p nh t có th . Hi u qu s d ng v n c a DN là quan h gi a u ra và u vào cu quá trình kinh doanh hay c th là quan h gi a toàn b k t qu kinh doanh v i toàn b chi phí c a quá trình s n xu t kinh doanh ó. 5.2 Vai trò c a vi c nâng cao hi u qu s d ng v n u tư: Trư c h t, nâng cao hi u qu s d ng v n s u tư s em l i cái l i cho DN là nhi u nh t. Vì v y, ây là m c tiêu c a h u h t các DN. m b o quá trình ho t ng s n xu t kinh doanh cu các DN, c n ph i có ba y u t cơ b n : V n, lao ng, k th ât, công ngh . Hi n nay, nư c ta ang có 11
ngu n lao ng d I dào, vi c thi u lao ng ch y u ch nh ng ngành òi h i công ngh , chuyên môn cao. Nh ng v n này chúng ta hoàn toàn có th kh c ph c ư c n u chúng ta có ti n ào t o và ào t o l i. V n công ngh , k thu t cũng không khó khăn ph c t p vì có th nh p k thu t, công ngh , kinh nghi m qu n lý tiên ti n c a nư c ngoài n u chúng ta có kh năng v v n và qu n lý s d ng v n có hi u qu trong ho t ng này. V n g c, n u bi t khai thác và s d ng úng m c ích, có hi u qu s làm cho ngu n v n này s tăng d n và giúp cho vi c gi i quy t các v n trên nêu ra. T o i u ki n cho DN tăng cư ng kh năng c nh tranh trên th trư ng , m r ng xu t kh u, nâng cao hi u qu ho t ng s n xu t kinh doanh. M i DN l i là m t t bào kinh t trong t ng th các thành ph n kinh t . N u m i DN làm ăn có lãi, t t nhiên là ph i s d ng v n có hi u qu , thì s óng góp nên m t ph n nh c a nó cho toàn n n kinh t phát tri n. Hi u qu kinh doanh cao nh t khi s v n b vào kinh doanh là t i thi u và t hi u qu kinh doanh cao nh t. Nâng cao hi u qu s d ng v n t c là m t hình th c ti t ki m t i a s v n b ra và s d ng h p lý s v n ó có th thu ư c m t ơn v l i nhu n max. Trư c ây, trong cơ ch t p trung quan liêu bao c p, DNNN coi ngu n v n c p phát t ngân sách nhà nư c ng nghĩa v i “ cho không” , nên khi s d ng nhi u doanh nghi p không c n quan tâm n hi u qu , kinh doanh thua l ã có Nhà nư c bù p. i u ó gây ra tình tr ng vô ch trong qu n tr và s d ng v n d n n lãng phí v n và hi u qu kinh donah th p. Theo s li u th ng kê cho th y vi c s d ng tài s n c nh ch t 50%-60% công su t thi t k , ph bi n ch ho t ng 1 ca trên ngày, vì v y h s sinh l i c a ng v n th p. Khi nư c ta chuy n sang cơ ch kinh t th trư ng có s i u ti t c a nhà nư c theo nh hư ng xã h i ch nghĩa, các doanh nghi p bu c ph i 12
chuy n mình theo cơ ch m i, m i có th t n t i và phát tri n ư c. C nh tranh gay gay g t gi a thành ph n DNNN v i các thành ph n kinh t khác. B I v y, không ch DNNN mà ã là DN thì luôn ph i t hi u qu s d ng v n lên hàng u. Nâng cao hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p pha m b o các i u ki n sau: - Ph i khai thác ngu n v n m t cách tri t nghĩa là không v n nhàn r I mà không s d ng, không sinh l i - Ph i s d ng v n m t cách h p lý và ti t ki m - Ph i qu n tr v n m t cách ch t ch nghĩa là không v n b s d ng sai m c ích , không v n th t thoát do buông l ng qu n tr . Ngoài ra ,doanh nghi p pha thư ng xuyên phân tích ánh giá hi u qu s d ng v n nhanh chóng có bi n pháp kh c ph c nh ng m t h n ch và phát huy nh ng ưu i m c a DN trong qu n tr và s d ng v n. 6. Các ch tiêu nh m ánh giá hi u qu s d ng v n c a DN: 6. 1. Các ch tiêu ánh giá t ng h p T nh nghĩa chung v hi u qu là ánh giá m c s d ng có ích các ngu n l c, m t s tác gi ã c th hoá thành so sánh gi a k t qu và chi phí và ã ng ng 2 phương pháp so sánh trong toán h c là hi u s và t s . T ó: a. Hi u qu = K t qu - Chi phí = Doanh thu – Chi phí = L i nhu n. b. Hi u qu = K t qu /Chi phí. Ho c có th s d ng : doanh thu Hi u qu s d ng toàn b v n = Tæng sè vèn sö dông b×nh qu©n trong kú 13
Ch tiêu này còn ư c g i là vòng quay c a toàn b v n, nó cho bi t m t ng v n em l i bao nhiêu ng doanh thu, vì v y nó càn l n càng t t. L i nhu n Doanh l i v n=  T ng s v n s d ng bình quân trong kỳ Ch tiêu này còn ư c g i là t su t l i nhu n trên v n. Nó ph n ánh kh năng sinh l i c a m t ng v n u tư. Nó cho bi t m t ng v n u tư em l i bao nhiêu ng l I nhu n. L i nhu n Doanh l i v n ch s h u =  V n ch s h u bình quân trong kỳ Ch tiêu này ph n ánh kh năng sinh l i c a v n ch s h u, tình s d ng v n c a ngư i qu n tr doanh nghi p. Ch tiêu này càng l n càng t t. Tuy nhiên ch itêu này có h n ch là nó ph n ánh m t cách phi n di n. Do m u s ch c p n v n ch s h u bình quân trong kỳ, trong khi h u h t các doanh nghi p , ngu n v n huy ng t bên ngoài chi m m t t l không nh trong t ng ngu n v n. Do ó, n u ch nhìn vào ch tiêu này nhi u khi ánh giá thi u chính xác. Ba ch tiêu trên cho ta m t cái nhìn t ng quát v hi u qu sö d ng v n c a doanh nghi p. Ngoài ra, ngư i ta còn s d ng m t s ch tiêu khác như t su t thanh toán ng n han, s vòng quay các kho n ph i thu.. Tuy nhiên như ta ã bi t ngu n v n c a doanh nghi p ư c phân làm hai lo i là v n c nh(VC§ ) và v n lưu ng (VL ). Do ó, các nhà phân tích không ch quan tâm n vi c o lư ng hi u qu s d ng v n cu t ng ngu n v n mà còn chú tr ng n hi u qu s d ng c a t ng b ph n c u thành ngu n v n c a doanh nghi p ó là VC và VL . 14
6.2. Ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng v n c nh ánh giá hi u qu s d ng VC ngư i ta s d ng nh ng ch tiêu sau: Doanh thu thu n Hi u su t s d ng VC =  V nc nh s d ng bình quân trong kỳ Ch tiêu này cho bi t m t ông v n c nh t o ra ư c bao nhiêu ng doanh thu thu n trong m t năm. L i nhu n S c sinh l i c a v n c nh =  V nc nh s d ng bình quân trong kỳ Ch tiêu này cho bi t trung bình m t ng VC t o ra vbao nhiêu ng l I nhu n. Ch tiêu này càng l n càng ch ng t vi c s d ng VC là có hi u qu . Ngoài hai ch tiêu trên , ngư i ta còn s d ng nhi u ch tiêu khác ánh giá hi u qu s d ng VC như: h s i m i tái s n c nh, h s lo i b tài s nc nh.. 6. 3. ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng v n lưu ng Khi phân tích ánh gía hi u qu s d ng VL , ngư i ta thư ng dùng các ch tiêu sau: Doanh thu thu n Hi u su t s d ng VL =  VL s d ng bình quân trong kỳ Ch tiêu này cho bi t m t ng VL s d ng bình quân trong kỳ t o ra ư c bao nhiêu ng doanh thu thu n 15
L i nhu n S c sinh l i c a VL =  VL s d ng bình quân trong kỳ Ch tiêu này cho bi t c m t ng VL tham gia vào ho t d ng s n xu t kinh doanh trong kỳ thì t o ra ư c bao nhiêu ng l i nhu n. Ch tiêu này càng l n càng t t. ng th i, ánh giá hi u qu s d ng VL , ngư i ta cũng c bi t quan tâm nt c luân chuy n VL , vì trong quá trình s n xu t kinh doanh VL không ng ng v n ng qua các hình thái khác nhau. Do ó, y nhanh t c luân chuy n VL s góp ph n gi i quy t v nhu c u v n cho doanh nghi p, góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n. xác nh t c luân chuy n VL , ngư i ta s d ng các ch tiêu sau” Doanh thu thu n S vòng quay c a VL =  VL s d ng bình quân trong kỳ Ch tiêu này còn ư c g i là h s luân chuy n VL , nó cho bi t VL ư c quay m y vòng trong kỳ. N u s vòng quay tăng thì ch ng t hi u qu s d ng VL tăng và ngư c l i. Th i gian c a m t kỳ phân tích Th i gian c a m t vòng luân chuy n =  S vòng quay c a VL trong kỳ Ch tiêu này th hi n s ngày c n thi t cho VL quay ư c m t vòng, th i gian c a m t vòng luân chuy n càng nh thì t c luân chuy n c a VL càng l n và làm rút ng n chu kỳ kinh doanh, v n quay vòng hi u qu hơn. 16
6. 4 Các ch tiêu ánh giá hi u qu tài chính c a ho t ng u tư khác: Là m c áp ng nhu c u phát tri n ho t ng SXKD d ch v và nâng cao I s ng ngư i lao ng tr ng d án u tư trên cơ s s v n u tư mà d án ã s d ng so v i các kỳ khác nhau Các k t qu thu ư c do th c hi n u tư Etc=  S v n u tư ã th c hi n t o ra k t qu trên Etc có hi u qu khi Etc> Etc0 - Giá tr th i gian c a ti n: Chính là giá tr c a ng ti n khi mu n mua m t th hi n t i so v i vi c cũng mua th ó th i i m quá kh . Nó cũng ph thu c vào -Vi c giá tr gia tăng do s d ng vi c này mà ko s d ng vào vi c khác - Vào các y u t ng u nhiên tác ng, hay l m phátv..v +T su t sinh l i v n u tư : ánh giá m c L i nhu n thu n thu ư c t 1 ơn v v n u tư WiPV RRi = --------------------------- IV0 Trong ó WiPV là l i nhu n thu n thu ư c năm i theo m t b ng giá tr khi hi u qu u tư phát huy tác d ng IV0 T ng s ti n v n u tư + Th i h n thu h i c a v n u tưT: 17
Xác nh kho ng th i gian s V n u tư b vào thu h i l i ư c hoàn toàn. Th i h n thu h i v n u tư có th xác nh theo th i h n thu h i v n u tư gi n ơn( ký hi u là T) và th i h n thu h i v n u tư có tính n y u t th i gian c a ti n ( th i h n thu h i v n u tư có chi t kh u( ký hi u là T’) Th i h n thu h i v n u tư gi n ơn T xác nh kho ng th i gian s v n u tư b vào thu h i l i ư c hoàn toàn v i gi nh t l chi t kh u r=0. Nó tho mãn phương trình sau: K = ∑Cfi trong ó I=(1,n) T: Th i h n thu h i v n u tư gi n ơn Cfi- Dòng ti n năm I ( Cfi= Bi-Ci= l I nhu n + kh u hao) K- T ng v n u tư ban u + Th i h n thu h i v n u tư có tính n y u t th i gian c a ti n ( phương pháp tr d n ho c c ng d n) G i Ki là s v n u tư quy v năm i thu h i ti p Cfi là l i nhu n + kh u hao năm i Di= Ki-Cfi là s v n u tư ã thu h i m t ph n t i năm i s chuy n sang năm i + 1 thu h i ti p C ng d n theo công th c K= ∑ (Bi-Ci)/(1+r)i , i= (1,t) + T l thu h i n i t i (IRR) Có th hi u t l thu h i n i t i IRR là t l lãi do d án em l i. N u ta huy ng v n v i lãi su t r th c hi n m t d án em l i lãi su t IRR thì - n u IRR
- n u IRR >r d án s lãi t c NPV>0 + Thông qua ch tiêu NPV lãi quy v th i i m hi n t i NPV=Cfi/(1+r)n + Thông qua ch tiêu NFV lãi quy v th i i m trong tương lai NFV=Cfi*(1+r)n Ch tiêu ánh giá hi u qu Kinh t xã h i -Ph thu c vào m c óng góp vào ngân sách nhà nư c -S ch làm vi c tăng thêm t ng năm và c I d ¸n S làm vi c tăng thêm = S lao ng thu hút thêm - S lao ng m t vi c làm II. Khái quát tình hình ho t ng và hi u qu s d ng v n trong các DNNN Vi t Nam hi n nay: 1. Vai trò c a DNNN trong n n kinh t th trư ng: K t thúc năm 2000, nư c ta ã t dư c nh ng thành t u áng ph n kh i. m c dù t c phát tri n có ch m hơn nh ng năm trư c ây, song v cơ b n n n kinh t - xã h i v n n nh. óng góp vào thành t u chung ó có vai trò to l n c a các DN, trong ó c bi t nh n m nh là h th ng doanh nghi p nhà nư c. Nhìn l i trong nh ng năm i m i, DNNN ã không ng ng ư c c ng c phát tri n nh m phát huy vai trò ch o c a nó trong n n kinh t th trư ng theo nh hư ng XHCN. Trong cu c kh ng kho ng tài chính khu v c t gi a năm 1997 n năm 1998 càng cho th y rõ vai trò c a DNNN trong n n kinh t qu c dân. Trong óng góp chung ó th hi n trên h u h t các lĩnh v c công nghi p và ho t ng XNK. Trong s n xu t công nghi p, năm 2000, DNNN t giá tr s n lư ng 69.588 t VN b ng 46% giá tr s n lư ng công nghi p. áng chú ý là nh ng 19
s n ph m i n, than, d u khí, d ch v bưu chính vi n thông.v. v Nhà nư c thông qua nh ng DNNN ho c các liên doanh do Nhà nư c tham gia th c hi n vai trò ch o, chi ph I s phát tri n c a n n kinh t qu c dân. So v i năm 1997, giá tr s n lư ng công nghi p khu v c DNNN tăng 7,9%, các s li u tương ng c a khu v c DN ngoài qu c doanh là 6,7%; khu v c có v n u tư nư c ngoài tăng 23,3%- là năm tăng cao nhÊt so v i các năm trư c. Ph i chăng, s tăng trư ng áng quý t i khu v c DNNN ã t o i u ki n gián ti p cho khu vùc DN có v n u tư nư c ngoài tăng trư ng m nh. c bi t, tháng 11,12/1999 khu vùc DN này ã tăng nhanh là d u thô t 12,5 tr u t n- tăng 23,9%; s a h p tăng 22,8%; qu n áo d t kim tăng 23%; gi y , bìa các lo i tăng 18,3%/ ch t t y r a tăng 31%/ xi măng tăng 93,7%.. Trong ho t ng XNK, DNNN v n gi vai trò ch o v kim ng ch và nh ng m t hµng tr ng y u, mũi nhon và quy t nh trong m r ng ho c thâm nh p th trư ng m i. Dù cơ ch XNK ã r t thông thoáng, m r ng nm i thành ph n kinh t nhưng không l c lư ng nào có th thay th ư c DNNN trong vi c XK d u thô, g o, thu s n, d t may, cà phê, chè, cao su.. và NK xăng d u , phân bón, s t thép, th c ăn CN cho gia súc v…v Và ch có DNNN m i th c s óng vai trò i u ti t th trư ng, cân i cung c u, bình n giá c i v i nh ngm t hàng thi t y u c a n n kinh t qu c dân. Trong b i c nh có nhi u bi n ng th trư ng khu v c và trên th gi i, năm 1998 m c tăng giá i v i hàng tiêu dùng là 9,2% trong khi t c tăng trư ng GDP kho ng 6%…th hi n nh ng c g ng l n c a chúng ta cũng là th hi n s óng góp áng ghi nh n c a DNNN. n nay qua nhi u l n s p x p, khu v c DNNN ã hình thành nh ng DN l n, t o th øng v ng ch c và gi vai trò tr c t trong liên doanh liên k t. Ch tính trong s d án v n u tư ư c c p gi y phép n gi a năm 1995, thì i tác Vi t Nam là các tæ ch c kinh t ngòai qu c doanh chi m 2% s d án và chưa n 1% v n ăng ký. Cơ c u kinh t qu c doanh ang 20