Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên

Chia sẻ: Trạc Thanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:117

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM PHẠM THANH HOÀN BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM PHẠM THANH HOÀN BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã ngành: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Thúy Hằng THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan những gì viết trong luận văn là do sự tìm tòi, học hỏi của bản thân và sự hướng dẫn tận tình của TS. Vũ Thị Thúy Hằng. Mọi kết quả nghiên cứu cũng như ý tưởng của tác giả khác, nếu có đều được trích dẫn cụ thể. Đề tài luận văn này cho đến nay chưa được bảo vệ tại bất kỳ một hội đồng bảo vệ luận văn thạc sĩ nào và cũng chưa hề được công bố trên bất kỳ một phương tiện nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về những lời cam đoan trên! Thái Nguyên, tháng 10 năm 2018 Tác giả luận văn PHẠM THANH HOÀN i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành cuốn luận văn này, trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành của mình đến TS. Vũ Thị Thúy Hằng đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn. Tôi chân thành cảm ơn Ban chủ nhiệm Khoa, các Thầy Cô giáo Tâm lý giáo dục trường Đại học Thái Nguyên. Tôi chân thành cảm ơn các bạn bè đồng nghiệp thuộc các trường PTDTBT THCS Trên địa bàn huyện Nậm Pồ. Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả những người thân của tôi đã quan tâm động viên và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Với khả năng nghiên cứu của bản thân còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi xin kính mong được sự chỉ dẫn và đóng góp của các chuyên gia, các Thầy Cô và các bạn đồng nghiệp để đề tài này được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 10 năm 2018 Tác giả luận văn PHẠM THANH HOÀN ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG PTDTBT THCS .............................................................................. 6 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 6 1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................... 9 1.2.1. Hoạt động trải nghiệm ............................................................................... 9 1.2.2. Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm ................................................. 12 1.2.3. Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm ................................ 14 1.3. Một số vấn đề lý luận về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường PTDTBT THCS .............................................. 16 1.3.1. Vai trò, ý nghĩa của hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên THCS .......................................................................................... 16 1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng ................................................................................. 17 iii
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên .................. 18 1.3.4. Các phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng năng lực TCHĐ cho đội ngũ giáo viên THCS .................................................................................... 19 1.4. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên trường phổ thông dân tộc bán trú THCS ................. 20 1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt độngt rải nghiệm cho giáo viên ...................................................................................................... 20 1.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ......................................................................................... 21 1.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ......................................................................................... 23 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên .................................................................................. 23 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đển quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho GV các trường PTDT bán trú THCS.............................. 24 1.5.1. Năng lực quản lý và nhận thức của Cán bộ quản lý về hoạt động trải nghiệm .............................................................................................. 24 1.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng từ phía đội ngũ giáo viên ..................................... 25 1.5.3. Chính sách giáo dục ................................................................................. 25 1.5.4. Đặc điểm văn hóa và các điều kiện cơ sở vật chất, kinh tế phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV ở địa phương .............. 26 Chương 2. THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PTDT BÁN TRÚ THCS HUYỆN NẬM PỒ TỈNH ĐIỆN BIÊN ................ 28 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và tình hình giáo dục của huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên .................................................................... 28 2.1.1. Sơ lược về huyện Nậm Pồ ....................................................................... 28 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội huyện Nậm Pồ ............................................... 29 2.1.3. Tình hình giáo dục và đào tạo của huyện ................................................ 30 iv
2.2. Khái quát quá trình khảo sát ....................................................................... 31 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 31 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 31 2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 32 2.2.4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 32 2.2.5. Công cụ khảo sát...................................................................................... 32 2.2.6. Xử lý kết quả khảo sát ............................................................................. 33 2.3. Thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên....................................... 34 2.3.1. Thực trạng nhận thức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường .............. 34 2.3.2. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ........... 35 2.3.3. Thực trạng hình thức hoạt động trải nghiệm ở các trường PTDT bán trú THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ......................................................... 36 2.3.4. Đánh giá của CBQL, GV về hiệu quả hoạt động trải nghiệm ở các trường PTDT Bán trú THCS ............................................................................. 37 2.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng năng lực TC hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ .................................. 38 2.4.1. Thực trạng nội dung bồi dưỡng về hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ...................................... 38 2.4.2. Thực trạng hình thức, phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .................... 39 2.4.3. Thực trạng kết quả hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .... 42 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .... 43 2.5.1. Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .......... 43 2.5.2. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ........ 45 v
2.5.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ................................ 47 2.5.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ........................................................................................ 49 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ...................................... 51 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .................................................... 53 2.6.1. Những ưu điểm ........................................................................................ 53 2.6.2. Những hạn chế ......................................................................................... 54 2.6.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ.................................................................................................... 56 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PTDT BÁN TRÚ THCS HUYỆN NẬM PỒ TỈNH ĐIỆN BIÊN ........................................................................................... 59 3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp ................................................................. 59 3.1.1. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 59 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa............................................................................... 59 3.1.3. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 60 3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ các biện pháp ...................................................... 61 vi
3.2. Các biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực TC hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ............................................................................................. 61 3.2.1. Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho CBQL, giáo viên và các lực lượng có liên quan về tổ chức hoạt động trải nghiệm trong giáo dục ở trường PTDT Bán trú THCS ................................................................... 61 3.2.2. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên ........................................................................................................... 65 3.2.3. Tổ chức thiết kế chuyên đề bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDTBT THCS theo định hướng đổi mới giáo dục .............................................................................................................. 67 3.2.4. Tăng cường huy động các nguồn lực tham gia hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ............................... 72 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng TC HĐTN cho giáo viên.......................................................................................... 74 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 76 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của của các biện pháp đề xuất .......................... 76 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 85 PHẦN PHỤ LỤC vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BD : Bồi dưỡng CBQL : Cán bộ quản lý CNH : Công nghiệp hoá CT : Chương trình ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GDPT : Giáo dục phổ thông GV : Giáo viên HĐH : Hiện đại hoá HĐTNST : Hoạt động trải nghiệm sáng tạo QLGD : Quản lý giáo dục SGK : Sách giáo khoa THCS : Trung học cơ sở iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm của GV các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .......................................................................................... 35 Bảng 2.2. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng các hình thức HĐTN ở các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ........... 36 Bảng 2.3. Đánh giá của CBQL và GV về hiệu quả HĐTN ở các trường PTDT Bán trú THCS ..................................................................... 37 Bảng 2.4. Thực trạng nội dung bồi dưỡng HĐTN cho GV trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ .................................................... 38 Bảng 2.5. Thực trạng triển khai các hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ ........... 40 Bảng 2.6. Tần suất sử dụng các phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN ................................................................................... 41 Bảng 2.7. Đánh giá của CBQL, GV về kết quả hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .................................................................... 42 Bảng 2.8. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .......................... 43 Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL và GV về thưc trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ............... 45 Bảng 2.10. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ ............................................ 47 v
Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL và GV về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDT Bán trú THCS huyện Nậm Pồ .......................................................................................... 49 Bảng 3.1. Đánh giá của CBQL, GV về mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực TC HĐTN cho giáo viên PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ .................................................... 77 Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực TC HĐTN cho giáo viên PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ .................................................... 79 vi
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trải nghiệm là phương thức học tập hiệu quả, là phương thức học gắn với thực tiễn. Thông qua hoạt động trải nghiệm, con người được thể nghiệm, kiểm nghiệm về sự vật, hiện tượng, các mẫu hành vi, các mối quan hệ,… để kiến tạo, phát triển hệ thống kiến thức, kỹ năng, tình cảm, hệ thống năng lực vững chắc cho bản thân. Do vậy, trải nghiệm chính là con đường hiệu quả để con người phát triển năng lực các nhân, thích ứng với yêu cầu ngày càng cao của cuộc sống. Ý thức được tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm đối với sự phát triển năng lực cá nhân, trong quá trình triển khai thực hiện nghị quyết 29- QĐ/TW của Đảng Cộng sản Việt Nam về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng chương trình phổ thông tổng thể mới và xác định hoạt động trải nghiệm là hoạt động bắt buộc trong giáo dục nhà trường phổ thông. Theo kế hoạch, chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ được triển khai trong một vài năm tới. So với chương trình phổ thông hiện hành, chương trình phổ thông mới bên cạnh hệ thống các môn học còn có hoạt động trải nghiệm - hoạt động bắt buộc trong giáo dục nhà trường phổ thông. Đây là điểm mới khá rõ nét của chương trình giáo dục phổ thông mới. Hoạt động trải nghiệm một phần hoạt động giáo dục trước đây trong nhà trường, nhưng trong bối cảnh mới, yêu cầu mới, hoạt động trải nghiệm có những sắc thái và yêu cầu cao hơn. Đây là thách thức đặt ra cho các nhà quản lý giáo dục. Để chuẩn bị cho những thay đổi trong giáo dục các nhà trường phổ thông sắp tới, cơ quan quản lý giáo dục, các nhà trường cần có sự chuẩn bị chu đáo để đón nhận sự thay đổi, làm chủ sự thay đổi sẽ diễn ra khi thực hiện chương trình mới. Do đó, bồi dưỡng giáo viên về năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên trong các nhà trường, trong đó có các trường THCS, có ý nghĩa quan trọng nhằm nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên và năng lực của đội ngũ giáo viên các nhà trường đáp ứng những yêu cầu mới. 1
Trường phổ thông dân tộc bán trú THCS là trường chuyên biệt dành cho con em dân tộc ít người độ tuổi trung học cơ sở. Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, các trường PTDT Bán trú THCS tất yếu nằm trong sự vận động, chuẩn bị các điều kiện cần thiết đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông của ngành giáo dục các tỉnh khu vực miền núi. Huyện Nậm Pồ của tỉnh ĐIện Biên là một trong những địa phương có hệ thống trường PTDT Bán trú THCS, thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo con em dân tộc ít người, chủ yếu là dân tộc Mông. Do những đặc thù khó khăn về điều kiện địa lý, địa bàn văn hóa, điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên các trường, công tác bồi dưỡng giáo viên về các mặt trong đó có năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm là yêu cầu bức thiết đặt ra. Là hiệu trưởng của một trong những trường phổ thông dân tộc bán trú THCS thuộc địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, sự gắn bó với giáo dục vùng cao và trách nhiệm đối với sự phát triển nhà trường đã thôi thúc tôi quan tâm đến vấn đề làm thế nào để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nhà trường đáp ứng yêu cầu đổi mới. Cá nhân tôi nhận thức được những khó khăn đối với giáo viên nhà trường khi tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh và luôn mong muốn giúp giáo viên nhà trường vượt qua những khó khăn, giúp giáo viên cập nhật, nâng cao trình độ, năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm để thực hiện có chất lượng và kết quả hoạt động trải nghiệm trong chương trình phổ thông mới. Do vậy, nghiên cứu nhằm tìm kiếm các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường phổ thông dân tộc bán trú THCS ở huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên là nghiên cứu có ý nghĩa. Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường phổ thông dân tộc bán trú THCS huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2
2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDTBT trung học cơ sở. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT trung học cơ sở huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. 4. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT trung học cơ sở huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên đã được quan tâm nhưng còn nhiều hạn chế. Nếu nghiên cứu đề xuất được các biện pháp quản lý khoa học, phù hợp với đặc điểm đội ngũ giáo viên cũng như điều kiện thực tế của nhà trường thì sẽ góp phần nâng cao năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên, góp phần thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới đạt hiệu quả và chất lượng. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý công tác bồi dưỡng năng lực TC hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT trung học cơ sở. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng năng lực TC hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT trung học cơ sở trên địa bàn huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. Xác định nguyên nhân của thực trạng đó. 3
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên ở các trường PTDTBT trung học cơ sở trên địa bàn huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. 6. Phạm vi nghiên cứu - Đề tài nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên của Hiệu trưởng trường PTDT Bán trú THCS nhằm đề xuất các biện pháp quản lý của Hiệu trưởng để nâng cao chất lượng bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tại các trường PTDT Bán trú THCS. - Đề tài tiến hành khảo sát thực trạng quản lý công tác bồi dưỡng năng lực TC hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT trung học cơ sở trên địa bàn huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên trong thời gian từ tháng 9/2017 đến tháng 9/2018. Đối tượng khảo sát là CBQL, GV và HS ở 03 trường PTDTBT trung học cơ sở huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên bao gồm: Trường PTDTBT trung học cơ sở Nà Bủng, Trường PTDTBT trung học cơ sở Na Cô Sa và Trường PTDTBT trung học cơ sở Nà Khoa. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phương pháp: Phân tích các đề tài đã được nghiên cứu trong và ngoài nước; văn kiện của Đảng và Nhà nước liên quan đến đề tài để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, tổng hợp, hệ thống hoá các tri thức chủ yếu trong các công trình nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Tham dự và quan sát trực tiếp các buổi bồi dưỡng năng lực trải nghiệm cho học sinh tại các trường PTDTBT THCS trong huyện. Quan sát các hoạt động tự bồi dưỡng hoạt động trải nghiệm của giáo viên, các biện pháp tổ chức bồi dưỡng hoạt động trải nghiệm đã được triển khai nhằm thu thập các thông tin có liên quan đến đối tượng nghiên cứu. 4
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn sâu CBQL phòng, CBQL nhà trường, giáo viên các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. Trao đổi với chủ thể vấn đề nghiên cứu về nội dung và hình thức liên quan đến đề tài. - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Thu thập thông tin từ đội ngũ cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên của các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên nhằm tổng kết các kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng năng lực tổ chức năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDTBT THCS trong huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên và thực trạng bồi dưỡng năng lực tổ chức năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường PTDTBT THCS trong huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. - Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Được sử dụng nhằm xin ý kiến tư vấn về cơ sở lý luận của đề tài và các biện pháp được đề xuất. 7.3. Phương pháp bổ trợ Phương pháp xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê toán học. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT THCS Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực TC hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường PTDTBT THCS huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG PTDTBT THCS 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong những năm gần đây, tổ chức hoạt động trải nghiệm trong giáo dục trở thành hướng nghiên cứu thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học, các nhà sư phạm trong nước. Các nghiên cứu đã tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau. Cuốn sách “Tổ chức các hoạt động giáo dục trong trường trung học theo định hướng phát triển năng lực học sinh.” (Đinh Thị Kim Thoa, Bùi Ngọc Diệp, 2014) đã trình bày khái niệm, bản chất , đặc điểm của hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Các tác giả khẳng định: hoạt động trải nghiệm trong nhà trường là cơ sở quan trọng để thực hiện giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Từ đó, các tác giả đưa ra các hướng dẫn dưới hình thức yêu cầu và lưu ý đối với GV để tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm thành công. [24] Trong công trình“Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường phổ thông” (Nguyễn Thị Liên (ch.b.), 2016), các tác giả đã trình bày cơ sở xác định và đưa ra quan điểm về hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo tiếp cận hoạt động. Khẳng định hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục, từ đó đưa ra những yêu cầu chung và giới thiệu về cách phân loại và kỹ thuật tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường phổ thông. [11] Trong “Kỷ yếu hội thảo hoạt động trải nghiệm sáng tạo của học sinh phổ thông và mô hình trường Phổ thông gắn với sản xuất, kinh doanh tại địa phương”(2014 ) của Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức tại Tuyên Quang vào tháng 8/2014, các nhà khoa học đã đưa ra quan điểm nhiều chiều về khái niệm, tính chất, nội dung, hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng dẫn thực 6
hiện và đánh giá về hoạt động trải nghiệm. Các bài báo trong kỷ yếu đã đưa ra những quan điểm khác nhau về khái niệm hoạt động trải nghiệm, nhưng thống nhất đó không phải là hoạt động xa lạ trong giáo dục học sinh ở nhà trường mà đó là sự tích hợp lại các nội dung của nhiều chương trình giáo dục trước đây được thực hiện trong nhà trường. Nội dung kỷ yếu cũng đề cập đến kinh nghiệm tổ chức đối với hoạt động trải nghiệm từng cấp học ở nước ngoài, nêu ra các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. [3]. Tác giả Đinh Thị Kim Thoa với bài “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo - Góc nhìn từ lý thuyết “học từ trải nghiệm” vận dụng lí thuyết học từ trải nghiệm của Kolb (1984) để tìm hiểu về hoạt động trải nghiệm sáng tạo. [3, tr.48]. Theo tác giả, để phát triển sự hiểu biết khoa học, chúng ta có thể tác động vào nhận thức của người học; nhưng để phát triển và hình thành năng lực (phẩm chất) thì người học phải trải nghiệm... Trong bài “Mục tiêu năng lực, nội dung chương trình, cách đánh giá trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo” tác giả Đinh Thị Kim Thoa lại đề câp đến mục tiêu năng lực với đề xuất của nhóm nghiên cứu về các năng lực chuyên biệt hình thành thông qua hoạt động trải nghiệm là: Năng lực tổ chức hoạt động; Năng lực vận dụng kiến thức tổng hợp vào thực tiễn; Năng lực tích cực hóa bản thân; Năng lực khám phá và sáng tạo; Năng lực định hướng và lựa chọn nghề nghiệp. Bài báo đưa ra những nguyên tắc lựa chọn nội dung là: Phù hợp ( nội dung lựa chọn cần phù hợp với độ tuổi học sinh, phù hợp với điều kiện địa phương, điều kiện nhà trường…); Khoa học - giáo dục (nội dung phải đảm bảo tính logic và khoa học, tính giáo dục, tính thẩm mỹ và tính đạo đức…); Thời sự (nội dung lựa chọn cần đáp ứng với những yêu cầu của xã hội ở thời điểm giáo dục); Gắn kết (gắn với đời sống thực tiễn của địa phương, đất nước và hòa nhập quốc tế); Mục tiêu: nội dung lựa chọn phải có ưu thế để đạt được mục tiêu năng lực đề ra. Tác giả cũng nhấn mạnh tiêu chí chỉ số và chất lượng của hoạt động trải nghiệm trong đánh giá các hoạt động trải nghiệm. Bài “Tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo - cơ sở để phát triển mô hình trường phổ thông gắn với sản xuất, kinh doanh tại địa phương” của tác giả 7
Nguyễn Tất Thắng phân tích mối liên hệ và vai trò của hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong trường đối với việc gắn giáo dục nhà trường với sản xuất và lao động ở địa phương. Bài “Thiết kế hoạt động trải nghiệm sáng tạo gắn với dạy học phát triển năng lực cho học sinh„ của tác giả Đặng Văn Nghĩaphân tích làm nổi bật yêu cầu trong dạy học giáo dục chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận định hướng và phát triển năng lực học sinh;… Nhìn chung, các bài báo trong kỷ yếu hội thảo đã thể hiện đây là công trình có nhiều ý nghĩa trong xác định tầm quan trọng, ý nghĩa, nội dung tổ chức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường, là tài liệu tham khảo để luận văn kế thừa và vận dụng phù hợp theo tiếp cận của đề tài. Trong công trình “Kĩ năng xây dựng và tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học” (Nguyễn Mậu Đức, Nguyễn Thị Hằng, Nguyễn Quang Linh, 2016), các tác giả đã xác định hoạt động trải nghiệm là một phương thức học tập thiết yếu của con người, từ đó tác giả đã hệ thống hóa các kỹ năng xây dựng và tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học như là việc triển khai một phương thức học tập hữu ích cho người học; phân tích khái niệm, đặc điểm, vai trò của hoạt động trải nghiệm đối với sự phát triển nhận thức, tình cảm của người học, mục đích giáo dục của trường trung học. [6] Tác giả Bùi Ngọc Diệp trong bài “Hình thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường phổ thông“ đưa ra quan điểm hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường, khẳng định hoạt động trải nghiệm thực chất là hoạt động giáo dục nhưng có tính chất đặc biệt, người học là chủ thể lập kế hoạch, trải nghiệm các tình huống đa dạng, từ đó phát triển hiểu biết và kỹ năng tương ứng cho bản thân. Từ đó, tác giả nêu ra hệ thống các hình thức và yêu cầu kỹ thuật để tổ chức thành công các loại hình hoạt động trải nghiệm là: Tổ chức diễn đàn, : Tổ chức trò chơi, Tổ chức diễn đàn, sân khấu tương tác, CLB, tham quan,dã ngoại, tổ chức hội thi, tổ chức dã ngoại, sân khấu tương tác, hoạt động chiến dịch, hoạt động nhân đạo. [4] 8