Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm ở các trường trung học phổ thông huyện Vũng Liêm tỉnh Vĩnh Long

Chia sẻ: Tiểu Ngư | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là tìm hiểu cơ sở lý luận về hoạt động của GVCN và quản lí hoạt động của GVCN tại trường THPT; phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của GVCN và quản lý hoạt động của GVCN tại các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long; đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm ở các trường trung học phổ thông huyện Vũng Liêm tỉnh Vĩnh Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Văn Vũ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN VŨNG LIÊM TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh –2019 0
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Văn Vũ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN VŨNG LIÊM TỈNH VĨNH LONG Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VÕ THỊ BÍCH HẠNH Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu do cá nhân tôi thực hiện. Các tài liệu được sử dụng trong luận văn này đều được trích dẫn đầy đủ, chính xác và được ghi trong phần danh mục tài liệu tham khảo. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Người thực hiện Nguyễn Văn Vũ
LỜI CẢM ƠN Với tấm lòng chân thành, đầu tiên tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy/Cô Khoa Khoa học Giáo dục; phòng Sau đại học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh về sự nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt khóa học. Đặc biệt, tôi cũng xin trân trọng cảm ơn TS.Võ Thị Bích Hạnh, Cô đã hướng dẫn, tận tình giúp đỡ, động viên và đóng góp những ý kiến quý báu cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để luận văn này được hoàn thành. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn quý Thầy/Cô trong Ban Giám hiệu, GVCN, giáo viên bộ môn trường THPT Nguyễn Hiếu Tự, trường THPT Võ Văn Kiệt, trường THPT Hiếu Phụng, trường THCS-THPT Hiếu Nhơn, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian qua. Với sự cố gắng, nỗ lực của bản thân trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của quý Thầy/Cô và bạn bè đồng nghiệp để luận văn này được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Vĩnh Long, ngày 25 tháng 03 năm 2019 Tác giả Nguyễn Văn Vũ
MỤC LỤC MỞ ĐẦ U 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QL HOẠT ĐỘNG CỦA GVCN LỚP ............ 8 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................ 11 1.2.1. Khái niệm hoạt động ........................................................................................ 11 1.2.2. Khái niệm quản lý ............................................................................................ 11 1.2.3. Chức năng của quản lý ..................................................................................... 12 1.2.4. Khái niệm giáo dục .......................................................................................... 14 1.2.5. Khái niệm quản lý giáo dục ............................................................................. 15 1.2.6. Khái niệm hoạt động CN lớp. .......................................................................... 18 1.2.7. Khái niệm quản lý hoạt động của GVCN lớp .................................................. 19 1.3. Những vấn đề lý luận về hoạt động CN lớp............................................... 20 1.3.1. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của GVCN ........................................................ 20 1.3.2. Mục tiêu, nhiệm vụ, phương pháp hoạt động của GVCN lớp. ....................... 22 1.3.3. Nội dung hoạt động của GVCN lớp ở trường THPT ....................................... 23 1.4. Nội dung QL hoạt động của GVCN lớp ở trường THPT ........................ 31 1.4.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động của GVCN ở trường THPT. ............................ 31 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động của GVCN ở trường THPT. .............. 32 1.4.3. Chỉ đạo hoạt động của GVCN ở trường THPT. .............................................. 33 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động của GVCN lớp ở trường THPT. ....................... 33 1.4.5. QL các điều kiện cho hoạt động của GVCN lớp. ................................................ 35 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc QL hoạt động của GVCN lớp. ............... 35 1.5.1. Đặc điểm phát triển tâm, sinh lý HS THPT ..................................................... 35 1.5.2. Nhận thức của lãnh đạo, giáo viên, HS, phụ huynh của nhà trường về hoạt động CN lớp và sự phối hợp của các đối tượng. ........................................................ 37 1.5.3. Chương trình và kế hoạch dạy học ...................................................................... 38 1.5.4. Tình hình CSVC của nhà trường, kinh phí đầu tư cho các hoạt động CN. ..... 38 1.5.5. Môi trường kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương .......................................... 38
1.5.6. Chính sách, chế độ đối với GVCN lớp ................................................................ 39 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN VŨNG LIÊM, TỈNH VĨNH LONG. ............................................................................................................... 41 2.1. Đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội, GD của huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ................................................................................................................ 41 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long .................. 41 2.1.2. Khái quát về kinh tế, văn hóa, xã hội huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long ...... 42 2.1.3. Về GD và ĐT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ......................................... 43 2.1.4. Quá trình xây dựng và phát triển của các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. .......................................................................................................... 45 2.2. Tổ chức khảo sát .......................................................................................... 46 2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................ 46 2.2.2. Nội dung khảo sát............................................................................................. 46 2.2.3. Khách thể khảo sát ........................................................................................... 47 2.2.4. Cách thức xử lí số liệu khảo sát ....................................................................... 48 2.3. Thực trạng về hoạt động CN lớp ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ................................................................................................. 48 2.3.1. Nhận thức của CBQL, GV về vai trò của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ...................................................................................... 48 2.3.2. Thực trạng về thực hiện các hoạt động của GVCN lớp tại các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ........................................................................... 50 2.4. Thực trạng về QL hoạt động của GVCN lớp ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ........................................................................... 54 2.4.1. Thực trạng về nhận thức của CBQL, GVCN về mức độ quan trọng của các nội dung QL hoạt động của GVCN lớp. .................................................................... 54 2.4.2. Thực trạng về việc xây dựng kế hoạch QL hoạt động của GVCN lớp. ........... 56 2.4.3. Thực trạng về việc tổ chức thực hiện các nội dung QL hoạt động của GVCN lớp. ................................................................................................................. 58 2.4.4. Thực trạng về việc chỉ đạo thực hiện các nội dung QL hoạt động của GVCN lớp. ................................................................................................................. 60
2.4.5. Thực trạng về việc thực hiện kiểm tra, đánh giá các nội dung QL hoạt động của GVCN lớp. ........................................................................................................... 61 2.4.6. Thực trạng về sự ảnh hưởng của các yếu tố đến QL hoạt động của GVCN lớp............................................................................................................................... 62 2.5. Đánh giá thực trạng hoạt động của GVCN và thực trạng QL hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ........... 64 2.5.1. Điểm mạnh ....................................................................................................... 65 2.5.2. Điểm yếu .......................................................................................................... 65 2.5.3. Nguyên nhân .................................................................................................... 67 CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG THPT HUYỆN VŨNG LIÊM, TỈNH VĨNH LONG ............... 69 3.1. Cơ sở để đề xuất biện pháp .............................................................................. 69 3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 69 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................................... 69 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ....................................................................... 70 3.3. Đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của GVCN lớp tại các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. ............................... 70 3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của CBQL, GV, HS về vai trò của GVCN và vai trò của đổi mới quản lý hoạt động của GVCN lớp. ............................ 71 3.3.2. Biện pháp 2: Bồi dưỡng năng lực thực hiện các hoạt động của GVCN. ......... 73 3.3.3. Biện pháp 3: Tăng cường công tác kiểm tra đánh giá hoạt động của GVCN lớp............................................................................................................................... 85 3.3.4. Biện pháp 4: Tăng cường phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường. ........................................................................ Error! Bookmark not defined. 3.3.5. Biện pháp 5: Tăng cường đầu tư tài chính, CSVC phục vụ các hoạt động của GVCN lớp. ........................................................................................................... 90 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 91 3.5. Khảo sát mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động của GVCN lớp ở trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long 91 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................ 96
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết đầy đủ Viết tắt Bộ Giáo dục và đào tạo Bộ GD-ĐT Cán bộ quản lí CBQL Cơ sở vật chất CSVC Chủ nhiệm CN Điểm trung bình ĐTB Giáo viên GV Giáo viên bộ môn GVBM Giáo viên chủ nhiệm GVCN Hiệu trưởng HT Học sinh HS Mức độ cấp thiết MĐCT Mức độ khả thi MĐKT Phó Hiệu trưởng PHT Phụ huynh học sinh PHHS Sở Giáo dục - Đào tạo Sở GD - ĐT Thứ hạng TH Trung học phổ thông THPT Thứ tự TT
DANH MỤC CÁC BẢNG TT Ký hiệu Tên bảng Trang Thống kê đội ngũ CB-GV-CNV các trường THPT 1 Bảng 2.1 46 huyện Vũng Liêm. Thống kê số liệu huy động HS ra lớp và tỉ lệ HS bỏ 2 Bảng 2.2 47 học. 3 Bảng 2.3 Thống kê kết quả xếp loại học lực. 47 4 Bảng 2.4 Thống kê kết quả xếp loại hạnh kiểm. 47 5 Bảng 2.5 Bảng thống kê số lượng tham gia khảo sát. 49 Kết quả khảo sát nhận thức của CBQL, GV về vai trò 6 Bảng 2.6 51 của GVCN. Khảo sát mức độ thực hiện các hoạt động của GVCN 7 Bảng 2.7 53 lớp. Khảo sát mức độ quan trọng của các nội dung QL hoạt 8 Bảng 2.8 57 động GVCN lớp. Kết quả khảo sát về mức độ xây dựng kế hoạch QL 9 Bảng 2.9 59 hoạt động của GVCN lớp.
Kết quả khảo sát về mức độ tổ chức thực hiện các nội 10 Bảng 2.10 61 dung QL hoạt động của GVCN lớp. Kết quả khảo sát về mức độ chỉ đạo thực hiện các nội 11 Bảng 2.11 63 dung QL hoạt động của GVCN lớp. Kết quả khảo sát về thực hiện kiểm tra, đánh giá các 12 Bảng 2.12 64 nội dung QL hoạt động của GVCN lớp. Kết quả khảo sát mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến 13 Bảng 2.14 65 QL hoạt động của GVCN lớp. Khảo sát mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các 14 Bảng 3.1 97 biện pháp quản lí hoạt động của GVCN lớp.
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết số 29-NQ/TW tại hội nghị trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo đã nêu mục tiêu: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực”(Đảng Cộng sản Việt Nam, 2013). Tiếp tục Văn kiện đại hội Đảng khóa 12 đã nêu “Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội. Xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Đề cao trách nhiệm của gia đình và xã hội phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ. Tiếp tục phát triển và nâng cấp cơ sở vật chất - kỹ thuật cho các cơ sở giáo dục, đào tạo. Đầu tư hợp lý, có hiệu quả xây dựng một số cơ sở giáo dục, đào tạo đạt trình độ quốc tế.” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2016). Để thực hiện mục tiêu giáo dục “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, 1
phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc” (Luật Giáo dục 2005). Ngành giáo dục đào tạo cần đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra-đánh giá.Tiếp tục phát triển và nâng cấp cơ sở vật chất (CSVC) – trang thiết bị dạy học. Xây dựng đội ngũ giáo viên (GV) đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Bên cạnh đó, cần có sự nỗ lực cố gắng của đội ngũ cán bộ quản lí (CBQL) và giáo viên, trong đó giáo viên chủ nhiệm (GVCN) là lực lượng đặc biệt quan trọng. GVCN là người trực tiếp tổ chức và duy trì hoạt động của lớp học, trực tiếp thực hiện việc giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh (HS). GVCN còn là cầu nối quan trọng giữa nhà trường - gia đình - xã hội.Chính vì vậy, GVCN là nhân tố quyết định thắng lợi hay thất bại của nhiều kế hoạch hoạt động trong trường phổ thông. GVCNcó vai trò, nhiệm vụ quan trọng được quy định trong điều lệ trường trung học phổ thông. Ngoài nhiệm vụ của người giáo viên, GVCN có vai trò như: Tìm hiểu và nắm vững HS trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp; cộng tác chặt chẽ với gia đình HS, chủ động phối hợp với các giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo dục HS của lớp mình chủ nhiệm (CN); nhận xét, đánh giá và xếp loại HS cuối kỳ và cuối năm học, đề nghị khen thưởng và kỷ luật HS, đề nghị danh sách HS được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp, hoàn chỉnh việc ghi vào sổ điểm và học bạ HS; báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với hiệu trưởng (HT). Trên thực tế về vai trò, hoạt động CN lớp, quản lí hoạt động của GVCN lớp ở cáctrường trung học phổ thông (THPT) huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long hiện nay. GVCN đã phát huy được vai trò của mình, có sự ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục của nhà trường. Tuy nhiên, một bộ phận GVCN chưa theo kịp được với sự biến đổi tâm lý của HS, chưa có sự điềuchỉnh phương pháp giáo dục phù hợp, theo lối mòn trong giáo dục, chưa có nhiều đổi mới trong hình thức tổ chức các hoạt 2
động. Công tác kiểm tra, quản lí hoạt động của GVCN chưa được thực hiện thường xuyên, chưa đổi mới các hình thức, phương pháp kiểm tra. Xuất phát từ những lý do nêu trên, bản thân lựa chọn đề tài “Quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long” 2. Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu cơ sở lý luận về hoạt động của GVCN và quản lí (QL) hoạt động của GVCN tại trường THPT. Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của GVCN và quản lý hoạt động của GVCN tại các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu Khách thể nghiên cứu: Hoạt độngcủa GVCN ở các trường THPT. Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng quản lý hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. 4. Giả thuyết khoa học Công tác QL hoạt động của GVCN chủ nhiệm ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long thời gian vừa qua đã đạt nhiều kết quả trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động của GVCN. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn còn những hạn chế như nội dung kiểm tra đánh giá hoạt động của giáo viên chủ nhiệm chưa thật sâu sát. Vì vậy, việc tìm hiểu cơ sở lý luận và khảo sát, phân tích, đánh giá đúng thực trạng hoạt động của giáo viên chủ nhiệm và quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm tại các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long sẽ là cơ sở đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động này. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 3
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động của GVCN và quản lí hoạt động của GVCN ở trường trung học phổ thông. 5.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lí hoạt động củaGVCN ở một số trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. 5.3.Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động của GVCN ở một số trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. 6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp luận nghiên cứu 6.1.1. Quan điểm hệ thống- cấu trúc Quan điểm hệ thống cấu trúc: Nghiên cứu công tác quản lí hoạt động của GVCN một cách toàn diện, trên nhiều mặt dựa vào việc phân tích đối tượng thành các bộ phận trong một chỉnh thể. Kết quả nghiên cứu được trình bày một cách hệ thống và có cấu trúc theo một trình tự khoa học. Đồng thời các biện pháp được đề xuất phải dựa trên một quy trình cụ thể. Vận dụng quan điểm hệ thống-cấu trúc vào đề tài này, nghiên cứu thực trạng công tác quản lí hoạt động của GVCN ở các trường THPT. Trong đó, nghiên cứu công tác quản lí hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long cần nghiên cứu một hệ thống bao gồm những yếu tố cấu thành như: Chủ thể quản lí, đối tượng quản lí, mục tiêu quản lí, chức năng quản lí, nội dung quản lí, phương pháp quản lí, công cụ quản lí, kết quả quản lí. Khi đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lí hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long, các biện pháp được sắp xếp trong mối liên hệ chặt chẽ với nhau và theo một chỉnh thể thống nhất. 6.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Quan điểm lịch sử - logic: Tìm hiểu, phát hiện sự nảy sinh phát triển của công tác quản lí hoạt động của GVCN trong những khoảng thời gian và không gian cụ thể với những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể để điều tra khách quan nhất. Việc đề 4
xuất, khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí được thực hiện theo một trình tự khoa học. Mỗi sự vật hiện tượng đều có quá trình phát triển từ quá khứ, hiện tại và tương lai. Ba thời kỳ này có mối quan hệ mật thiết với nhau. Vì thế cần dựa vào quan điểm này để đề xuất các biện pháp cho công tác quản lí hoạt động của GVCN đảm bảo phù hợp với thực tiễn, đồng thời thừa hưởng những ưu điểm, kết quả đạt được trong quá khứ cũng như khắc phục những hạn chế nhằm hướng đến sự phát triển trong tương lai. 6.1.3. Quan điểm thực tiễn Quan điểm thực tiễn: Trên cơ sở xuất phát từ các vấn đề cấp thiết của thực trạng công tác quản lí hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long còn hạn chế, từ đó người nghiên cứu đề xuất các biện pháp nhằm góp phần khắc phục những hạn chế, nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động của GVCN ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. 6.2. Phương pháp nghiên cứu 6.2.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp các tài líệu, các công trình nghiên cứu khoa học trong nước và ngoài nước, các bài báo, các tạp chí chuyên ngành, các văn kiện của Đảng và Nhà nước.Các văn bản hướng dẫn của ngành và hệ thống hóa cơ sở lý thuyết có líên quan đến quản lý hoạt độngcủa GVCN nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho đề tàinghiên cứu. 6.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 6.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Xây dựng phiếu điều tra bằng hệ thống câu hỏi để khảo sát các đối tượng liên quan đến nội dung nghiên cứu như: - Ban giám hiệu - Giáo viên chủ nhiệm Tại 4 trường THPT trong huyện Vũng Liêm gồm: 5
- Trường THPT Nguyễn Hiếu Tự - Trường THPT Võ Văn Kiệt - Trường THPT Hiếu Phụng - Trường THPT Hiếu Nhơn Thực hiện các bản hỏi rõ ràng, cụ thể, thích hợp đối với từng đối tượng cụ thể. 6.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn. Đối tượng phỏng vấn: - Ban giám hiệu - Giáo viên chủ nhiệm Nội dung phỏng vấn: Liên quan đến những hoạt động của giáo viên đã thực hiện trên lớp, công tác quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm, sự phối hợp giữa lực lượng trong và ngoài nhà trường. Phỏng vấn lại những nội dung còn chưa rõ trong quá trình điều tra bằng bản hỏi. 6.2.2.3. Phương pháp hỗ trợ Sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lý và phân tích các số liệu từ các phiếu hỏi thu thập được. 7. Giới hạn của đề tài Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long bao gồm các trường - Trường THPT Nguyễn Hiếu Tự - Trường THPT Võ Văn Kiệt - Trường THPT Hiếu Phụng - Trường THPT Hiếu Nhơn Về chủ thể quản lí và đối tượng quản lí: - Chủ thể quản lí: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng. 6
- Đối tượng quản lí: Giáo viên chủ nhiệm lớp 8. Cấu trúc luận văn MỞ ĐẦU Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lí hoạt động chủ nhiệm lớp Chương 2. Thực trạng quản lí hoạt động của giáo viên chủ nhiệm ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Chương 3. Biện pháp quản lí hoạt động chủ nhiệm ở trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM. 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Hoạt động CN lớp giữ một vị trí quan trọng và có vai trò trong nhà trường, đặc biệt đối với HSTHPT, những năm học cuối cấp, các em đang ở lứa tuổi thành niên, các em đang đứng trước ngưỡng cửa mới, trước những lựa chọn mới về học vấn, nghề nghiệp trong tương lai. Trong thời gian qua, vấn đề QL hoạt động CN lớp ở các trường phổ thông đã được nhiều tác giả, nhà khoa học nghiên cứu. Các vấn đề nghiên cứu, khảo sát đã cung cấp cho những nhà QL, giáo viên những kết quả nhất định, được công bố dưới các hình thức là tài liệu, bài viết, báo cáo khoa học, sách tham khảo, luận văn... Trong đó có một số công trình tiêu biểu về vấn đề này như sau: - Tác giả Nguyễn Thanh Bình.(2011). với tài liệu “Một số vấn đề trong công tác CN lớp ở trường THPT hiện nay”. Dựa trên kết quả nghiên cứu của đề tài công tác CN lớp trong trường phổ thông của Viện nghiên cứu sư phạm và căn cứ nhu cầu của GVCN, các tác giả đã chia sẻ với đội ngũ GV đang làm công tác CN ở các trường THPT những tri thức và kỹ năng làm CN lớp. Đồng thời, kết quả nghiên cứu của các tác giả còn có thể sử dụng trong bồi dưỡng giáo viên về công tác CN lớp hiện nay. Nội dung nghiên cứu của các tác giả gồm những vấn đề chung về người GVCN lớp ở trường THPT, nội dung này đề cập đến vị trí chức năng nhiệm vụ của người GVCN. Phân tích đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT, những khó khăn người GVCN gặp phải, nêu ra mục tiêu, đề xuất biện pháp, những việc làm cần thiết để nâng cao hiệu quả công tác CN lớp. Tác giả đã nêu những luận cứ lý luận thực tiễn nhằm nâng cao nhận thức cho CBQL và GVCN, cần làm cái gì, làm như thế nàolà nội dung đã trình bày, tài liệu bồi dưỡng các kỹ năng của GVCN từ kỹ năng lập kế hoạch CN đến tổ chức,QL tập thể. tiếp cận cá nhân, tổ chức giáo dục toàn diện, đánh giá và phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Đặc biệt là nội dung đã được cập nhật những cách tiếp cận phù hợp với đổi mới tư duy hướng vào người học trong giáo dục hiện nay. 8
- Nhà xuất bản Đại học sư phạm Hồ Chí Minh (2018) kỷ yếu hội thảo “Công tác QL trường THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông”. Kỷ yếu hội thảo công tác QL trường THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông khu vực đồng bằng sông Cửu Long, bao gồm các bài viết liên quan đến vấn đề GD-ĐT, bồi dưỡng nhà giáo, CBQL, nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay và thời gian sắp tới. Đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng CBQL ở trường THPT, phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán. Trong đó có những vấn đề liên quan đến công tác CN lớp như đổi mới giờ sinh hoạt CN ở trường THPT của tác giả Huỳnh Thị Thùy Dung, biện pháp QL giáo dục giá trị gia đình cho HS trung học vùng đồng bằng sông Cửu Long của tác giả Trịnh Văn Anh. - Nhóm tác giả Phan Thế Sung, Lưu Xuân Mới(2000) với tài liệu “Tình huống và cách ứng xử tình huống trong QL giáo dục và đào tạo”. Nội dung nghiên cứu được trình bày tài liệu gồm những vấn đề phương pháp ứng xử các tình huống trong dạy và học nói riêng và tình huống trong QL giáo dục nói chung. Các tác giả đã lựa chọn những tình huống tương đối tiêu biểu xuất hiện trong các lĩnh vực từ việc lập kế hoạch QL đến khâu tổ chức nhân sự, xây dựng đội ngũ giáo viên, từ việc chỉ đạo các hoạt động giáo dục diễn ra trong nhà trường cũng như ngoài xã hội đến việc kiểm tra đánh giá. Nội dung tài liệu giúp cho GV, CBQL có cách ứng xử phù hợp, vừa có tính khoa học vừa có tính nghệ thuật, mềm dẻo linh hoạt, có lý có tình, trách cách xử lý rập khuôn, máy móc. - Nhóm tác giả Nguyễn Việt Hùng – Hà Thế Truyền (2013) với tài liệu “Chương trình bồi dưỡng thường xuyên – Modun THPT 31,32 – Hoạt động của GVCN”. Tài liệu cung cấp cho người học về vị trí vai trò của GVCN, ý nghĩa nội dung của phương pháp lập kế hoạch CN lớp ở trường THPT, cách thiết lập kế hoạch CN. Sau khi có kế hoạch công tác CN lớp, hoạt động của GVCN là một trong những năng lực cần thiết quan trọng trong các năng lực làm công tác CN, học tập chương trình này giúp cho người học biết tổ chức các hoạt động được thực hiện trong kế hoạch công tác CN. Nội dung cụ thể bao gồm: Tìm hiểu các hoạt động của GVCN 9
liên quan đến xây dựng tập thể lớp CN; nghiên cứu và tìm hiểu hoạt động của GVCN về chỉ đạo tổ chức thực hiện các hoạt động học tập nhằm nâng cao chất lượng dạy học; nghiên cứu và tìm hiểu hoạt động của GVCN về chỉ đạo tổ chức thực hiện các nội dung giáo dục toàn diện; nghiên cứu và tìm hiểu hoạt động của GVCN trong việc phối hợp với các lực lượng tham gia giáo dục HS. - Tác giả Hà Nhật Thăng (2004) với tác phẩm “Phương pháp công tác của người giáo viên CN ở trường Trung học phổ thông”.Tác giả đã trình bày vai trò người giáo viên CN lớp ở trường trung học phổ thông trong giai đoạn hiện nay. Nội dung và phương pháp của giáo viên CN lớp với tập thể HS. Công tác phối hợp của giáo viên CN với các lực lượng khác trong nhà trường. Công tác phối hợp của giáo viên CN với việc liên kết các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường và một số mô hình tổ chức hoạt động giáo dục. - Tác giả Đặng Diễm Hương (2014) với luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Quản lý công tác giáo viên CN lớp tại trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội -Amsterdam”. Đề tại đã thực hiện khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng công tác giáo viên CN lớp và quản lý công tác giáo viên CN lớp ở trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội - Amsterdam. Đề xuất một số biện pháp quản lý công tác giáo viên CN lớp. - Tác giả Nguyễn Thị Mai Nguyệt (2014) với luận văn thạc sĩ Quản lí giáo dục “Quản lí hoạt động CN lớp ở trường THPT thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên”. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động CN lớp ở trường THPT thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, luận văn đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động CN lớp của nhà trường nhằm nâng cao nhận thức, năng lực, nghiệp vụ cho đội ngũ GVCN lớp và đảm bảo đạt chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Một số bài viết đăng trên Tạp chí giáo dục, trang mạng giaoduc.net; một số luận văn thạc sĩ nghiên cứu công tác CN lớp, hoạt động CN lớp ở các đơn vị công tác khác nhau trong cả nước. Tuy nhiên, nghiên cứu vấn đề QL hoạt động của GVCN lớp ở các trường THPT huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long trong giai đoạn hiện nay thì chưa có tác 10