Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/ TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:130

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, nhằm đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục của các nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/ TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM PHẠM THỊ HỒNG TUYẾT QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM PHẠM THỊ HỒNG TUYẾT QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Luận văn: “Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/ TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương” sử dụng những thông tin được ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã được tổng hợp, xử lí. Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực, chưa hề được sử dụng và công bố ở bất kỳ một công trình nghiên cứu nào khác. Thái Nguyên, ngày 11 tháng 6 năm 2016 Tác giả Phạm Thị Hồng Tuyết Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo, các cơ quan trường học trên địa bàn thị xã Chí Linh và đồng nghiệp. Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo trường Đại học sư phạm Thái Nguyên, các thầy giáo, cô giáo phòng Đào tạo, Khoa Tâm lý giáo dục, các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo trong và ngoài Trường Đại học sư phạm Thái Nguyên đã giảng dạy và hướng dẫn nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, em xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền, người đã trực tiếp, tận tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hải Dương, Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Chí Linh, các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh; cảm ơn các đồng chí, đồng nghiệp, đã tận tình giúp đỡ và cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến để việc điều tra nghiên cứu và hoàn thành luận văn được thuận lợi. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về năng lực và kinh nghiệm nghiên cứu cho nên luận văn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Tác giả xin trân trọng tiếp thu những ý kiến chỉ bảo, góp ý xây dựng của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo và đồng chí, đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện hơn nữa luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn ! Tác giả Phạm Thị Hồng Tuyết Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...............................................................iv DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ v DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ............................................................vi PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................... 3 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ............................................................... 4 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 4 6. Giả thuyết khoa học ....................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 4 8. Cấu trúc của luận văn..................................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC............................................................................. 6 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................. 6 1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới .................................................................... 6 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ...................................................................... 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................... 11 1.2.1. Đánh giá ................................................................................................. 11 1.2.2. Đánh giá học sinh tiểu học..................................................................... 13 1.2.3. Đánh giá học sinh Tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ..... 14 1.2.4. Quản lý ................................................................................................... 14 1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá học sinh tiểu học ....................................... 15 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn
1.3. Một số vấn đề cơ bản về đánh giá học sinh theo Thông tư 30/ 2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học .................................................... 16 1.3.1. Đặc điểm của học sinh tiểu học ............................................................. 16 1.3.2. Đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học..................................................................................................... 18 1.4. Một số vấn đề về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học ............................................... 25 1.4.1. Lập kế hoạch đánh giá học sinh ............................................................. 25 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá học sinh ...................................... 27 1.4.3. Chỉ đạo triển khai thực hiện hoạt động đánh giá học sinh .................... 28 1.4.4. Kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá học sinh.................................... 29 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học ....................... 30 1.5.1. Yếu tố chủ quan ..................................................................................... 30 1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................. 31 Kết luận chương 1 ............................................................................................ 32 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG ............................ 33 2.1. Khái quát về tình hình phát triển giáo dục của thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ............................................................................................... 33 2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng .............................................................. 34 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................. 34 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................. 35 2.2.3. Phạm vi và đối tượng khảo sát............................................................... 35 2.2.4. Xử lý kết quả khảo sát ........................................................................... 35 2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương......... 36 2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu của hoạt động đánh giá HS theo Thông tư 30 .............................................................................................. 36 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá học sinh theo Thông tư 30 ..... 38 2.3.3. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh ................................ 41 2.3.4. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư 30 ..... 44 2.3.5. Về kết quả đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ở các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ................. 46 2.3.6. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương............................................................................... 50 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ............................................................................................... 53 2.4.1. Thực trạng nhận thức của CBQL và đội ngũ GV về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh ............................................................... 53 2.4.2. Thực trạng lập kế hoạch quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh ....... 54 2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh .................................................................................. 57 2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh ................ 59 2.4.5.Thực trạng kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh ........................................................................... 63 2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quản lý hoạt động đánh học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương ........................................................................ 66 Kết luận chương 2 ............................................................................................ 69 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ CHÍ LINH, TỈNH HẢI DƯƠNG ............................ 70 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................... 70 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ........................................................................... 70 3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ........................................................ 70 3.1.3. Đảm bảo tính thừa kế và phát triển ........................................................ 71 3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi .......................................................... 71 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT tại các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh hải Dương ................................................................................................ 71 3.2.1. Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, cha mẹ học sinh về đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT .................. 71 3.2.2. Đổi mới hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT đồng bộ với đổi mới nội dung, phương pháp dạy học. .......... 74 3.2.3. Bồi dưỡng năng lực đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT cho đội ngũ giáo viên ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh .... 75 3.2.4. Đẩy mạnh ứng du ̣ng công nghê ̣ thông tin trong quản lý hoa ̣t đô ̣ng đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ....................... 83 3.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ............................................................ 85 3.3. Mố i quan hê ̣ giữa các biêṇ pháp ............................................................... 86 3.4. Khảo nghiê ̣m tính cầ n thiế t và khả thi của các biêṇ pháp đã đề xuấ t ....... 88 3.4.1. Khái quát về khảo nghiê ̣m ..................................................................... 88 3.4.2. Phân tích kế t quả khảo nghiê ̣m .............................................................. 88 Kế t luận chương 3 ............................................................................................ 93 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 94 1. Kết luận ........................................................................................................ 94 2. Khuyến nghị ................................................................................................. 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 97 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lý CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên HS Học sinh KTĐG Kiểm tra đánh giá KT-XH Kinh tế - xã hội Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .............................................. 37 Bảng 2.2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học và hoạt động giáo dục khác theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học ................... 39 Bảng 2.3. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá sự hình thành và phát triển một số năng lực của học sinh ...................................... 39 Bảng 2.4. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá sự hình thành và phát triển một số phẩm chất của học sinh ................................... 40 Bảng 2.5. Thực trạng thực hiện cách thức đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .............................................. 42 Bảng 2.6. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .............................................. 44 Bảng 2.7. Kết quả đạt được về phẩm chất Bảng 2.8. Kết quả đánh giá năng lực học sinh tiểu học năm học 2014 - 2015 ........................ 49 Bảng 2.9. Nhận thức của CBQL và GV về ý nghĩa của quản lí hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT .................................................................................... 53 Bảng 2.10. Kết quả thực hiện các nội dung của công tác lập kế hoạch quản lí hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ................................................................ 55 Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL, và GV các trường tiểu học về thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ................................................ 57 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
Bảng 2.12. Kết quả thực hiện các nội dung chỉ đạo đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ........................................ 59 Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL và GV các trường tiểu học về kết quả kiểm tra, giám sát thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ........................................................... 63 Bảng 3.1. Kế hoạch đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/TT-BGDĐT ...... 77 Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về tính cầ n thiế t của các biêṇ pháp đã đề xuấ t ............................................................................ 89 Bảng 3.3. Đánh giá của CBQL, GV về tiń h khả thi của các biêṇ pháp đã đề xuấ t ..................................................................................... 90 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ: Biểu đồ 2.1. Thực trạng cách thức đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ............................................................... 42 Biểu đồ 2.2. Thực trạng các hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT .......................................................... 45 Biể u đồ 3.1. Mức đô ̣ cầ n thiế t của các giải pháp ......................................... 89 Biể u đồ 3.2. Mức đô ̣ khả thi của các giải pháp ............................................ 91 Biể u đồ 3.3. Mức đô ̣ cầ n thiế t và khả thi của các biêṇ pháp ....................... 91 Sơ đồ: Sơ đồ 3.1. Mố i quan hê ̣ giữa các biêṇ pháp Error! Bookmark not defined. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sự chuyển biến mạnh mẽ của nền KT-XH cùng với quá trình hội nhập sâu rộng vào quá trình toàn cầu hoá của nước ta đã đặt ra nhiệm vụ cho ngành GD&ĐT nước nhà phải đào tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng cao, có đầy đủ phẩm chất và năng lực phục vụ cho sự nghiệp CNH - HĐH đất nước. Nhận thức được tầm quan trọng của GD&ĐT, trong nhiều năm qua Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên nhằm phát triển hệ thống giáo dục quốc dân. Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI đã nêu rõ: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ GV và CBQL là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp” [3; tr.23]. Quán triệt tinh thần đó, trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo mạnh mẽ việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học ở tất cả các bậc học, trong đó tập trung nhiều vào giáo dục phổ thông. Đối với giáo dục tiểu học, ngoài việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa, Bộ GD&ĐT chỉ đạo từ các Sở, Phòng GD&ĐT đến các trường thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh và ngày càng tiếp cận đến chuẩn đánh giá quốc tế về kết quả học tập và rèn luyện của học sinh tiểu học. Bộ GD&ĐT đã chủ trì nhiều hội thảo khoa học, đề tài và công trình nghiên cứu về đổi mới dạy học, nhất là đổi mới đánh giá học sinh tiểu học. Bởi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học sinh là một nội dung hết sức quan trọng, nó là khâu cuối cùng không những đánh giá độ tin cậy của quá trình dạy học mà còn tác động lớn đến quá trình nâng cao chất lượng dạy học. Cùng với sự phát triển của lý luận dạy học hiện đại và cùng với yêu cầu đổi mới nội dung, phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN1 http://www.lrc.tnu.edu.vn
việc kiểm tra đánh giá học sinh trong nhà trường nói chung cũng cần được đổi mới và quản lý một cách hiệu quả. Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 09 tháng 6 năm 2014 của Chính phủ đã khẳng định đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục đào tạo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục nước nhà. Đổi mới kiểm tra, đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy các quá trình khác như đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức tổ chức hoạt động dạy học, đổi mới quản lý. Đồng thời nó cũng đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo viên đó là phải áp dụng đa dạng các hình thức đánh giá: đánh giá bằng trắc nghiệm, bằng kiểm tra viết kiểu tự luận, vấn đáp,....trong quá trình kiểm tra, đánh giá học sinh. Bên cạnh đó việc kiểm tra, đánh giá học sinh phải được tiến hành một cách thường xuyên. Ngoài việc kiểm tra khối lượng kiến thức học sinh thu nhận được, GV cần phải tập trung đánh giá khả năng tư duy, kỹ năng phân tích, tổng hợp, vận dụng thực tiễn của học sinh. Đối với bậc tiểu học, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT, Thông tư “Quy định Đánh giá học sinh Tiểu học”, theo đó giáo viên tiểu học khi kiểm tra, đánh giá học sinh phải coi trọng đánh giá năng lực và phẩm chất học sinh; phải thực hiện đánh giá thường xuyên bằng nhận xét đối với học sinh; phải thực hiện đánh giá toàn diện học sinh thông qua đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của học sinh theo mục tiêu giáo dục tiểu học; đồng thời phải có sự phối hợp của cha mẹ học sinh trong hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh. Tuy nhiên hiện nay việc đổi mới kiểm tra, đánh giá trong các trường tiểu học trên toàn quốc nói chung và trường tiểu học trên địa bàn thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương nói riêng đang còn nhiều bất cập. Một trong những nguyên nhân cơ bản nhất của tình trạng nêu trên là do công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở các trường tiểu học còn chưa theo kịp yêu cầu đổi mới. Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh lâu nay vẫn thực hiện theo cách truyền thống, chỉ chú trọng kiểm tra kiến thức sách vở mà chưa để ý đến cơ sở Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN2 http://www.lrc.tnu.edu.vn
khoa học, tính quy chuẩn của việc thiết lập đề kiểm tra. Các đề kiểm tra chủ yếu là nhằm đánh giá việc nhớ, việc hiểu kiến thức, kỹ năng thực hành, mà ít chú ý đánh giá khả năng học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống trong thực tiễn. Việc đánh giá học sinh bằng nhận xét còn chưa được giáo viên hiểu đúng và thực hiện còn nhiều lúng túng, hiệu quả chưa cao. Những thực tế đó đòi hỏi chúng ta cần phải có những biện pháp thiết thực trong việc quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách đồng bộ và khoa học, phù hợp với từng đơn vị, từng nhà trường trong hệ thống giáo dục. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương” để nghiên cứu với mong muốn nâng cao chất lượng đánh giá học sinh trong bối cảnh mới từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các nhà trường tiểu học ở thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, nhằm đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh học theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục của các nhà trường. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học. 3.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng việc quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. 3.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương và khảo nghiệm các biện pháp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN3 http://www.lrc.tnu.edu.vn
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. 4.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung vào việc nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương trong năm học 2014-2015. 6. Giả thuyết khoa học Việc đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương đã có những kết quả nhất định, song vẫn còn những tồn tại, bất cập, điều này do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân thuộc về yếu tố quản lý. Nếu nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT một cách khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn các trường tiểu học ở thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương thì sẽ nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các trường tiểu học. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu, phân tích, so sánh, tổng hợp các tài liệu, tư liệu sách báo, công trình khoa học, văn bản, chỉ thị thể hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về quản lý giáo dục, quản lý đánh giá học sinh, đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Nhằm thu thập thông tin thực tiễn từ CBQL, GV và học sinh các trường tiểu học thị xã Chí Linh về quản lý Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN4 http://www.lrc.tnu.edu.vn
hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT; trên cơ sở đó phân tích và đánh giá thực trạng vấn đề này. - Phương pháp trò chuyện: Nhằm thu thập thông tin bổ sung sau khi điều tra bằng phiếu hỏi nhằm thu thập các ý kiến sâu hơn của GV và học sinh để phục vụ hoạt động phân tích và đánh giá thực trạng. - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm (hồ sơ quản lý của các trường thuộc phạm vi nghiên cứu): Tiến hành phân tích các sản phẩm của hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học, từ đó nắm bắt được các thông tin chung, phục vụ cho việc đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT- BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. - Phương pháp xin ý chuyên gia: trao đổi, xin ý kiến lãnh đạo phụ trách bậc Tiểu học của Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT, Hiệu trưởng các trường tiểu học có uy tín… để hoàn thiện các giải pháp đề xuất. 7.3. Phương pháp sử dụng toán thống kê Để có được các số liệu khoa học, đề tài sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra, từ đó phục vụ cho hoạt động phân tích, đánh giá thực trạng và khảo nghiệm. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở trường tiểu học. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ở các trường tiểu học thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN5 http://www.lrc.tnu.edu.vn
PHẦN NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30/2014/TT-BGD&ĐT Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới Trên thế giới, ngay từ thế kỷ thứ V trước Công nguyên, các nhà hiền triết phương đông như Khổng Tử và các nhà triết học Cổ đại phương tây như Platon, Democrit, Aristot, Xocrat đã đề cập và đặt nền móng cho việc hình thành lý luận dạy học sau này. Bước sang thời kì trước TBCN lý thuyết về dạy học nói chung và kiểm tra, đánh giá học sinh nói riêng có những bước phát triển mới và đạt được nhiều thành tựu trong nghiên cứu. Đến thế kỷ XIX, để kiểm tra đánh giá đúng học sinh, các nhà giáo dục Mỹ, Anh đã nêu một phương pháp đánh giá mới bằng trắc nghiệm khách quan bên cạnh phương pháp tự luận truyền thống thông qua bộ thang đo năng lực nhận thức và quy trình đánh giá. Bước sang thế ký XX, các công trình nghiên cứu chủ yếu tập trung vào một số nội dung chính như làm sáng tỏ chức năng kiểm tra đánh giá tri thức học sinh đối với việc góp phần phát huy tính tích cực, tự lực, độc lập, hứng thú của học sinh trong hoạt động học tập; tìm ra các hình thức đánh giá tri thức thích hợp với từng nhóm đối tượng học sinh, từng môn học, việc này được thể hiện rất rõ trong công trình nghiên cứu của V.M.Palonxki với công trình “Những vấn đề dạy học của việc đánh giá tri thức”; F.I.Peerovxki với công trình “Cơ sở lý luận và thực tiễn của kiểm tra tri thức”; X.V.Uxova với “Con đường hoàn thiện của việc kiểm tra, đánh giá tri thức, kỹ năng” tiếp tục nghiên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN6 http://www.lrc.tnu.edu.vn
cứu và khẳng định vai trò của kiểm tra đánh giá đối với việc củng cố, hoàn thiện tri thức của học sinh. Nghiên cứu lý thuyết chung về đánh giá trong lớp học như công trình của C.A. Paloma và Robert L. Ebel "Measuring Educational Achievement" (Đo lường thành tích giáo dục) mô tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh giá học sinh ở các trường phổ thông ở Mỹ. Qua công trình này cho thấy việc đánh giá học sinh cần tập trung vào đánh giá các năng lực được học sinh thể hiện trong quá trình kiểm tra và đánh giá; Cuốn "Measurement and Evaluation in Teaching" (Đo lường và đánh giá trong dạy học) của Norman E. Gronlund giới thiệu tới GV và những người đang theo học nghiệp vụ sư phạm về những nguyên tắc và quy trình đánh giá cần thiết cho việc dạy học hiệu quả. Trong tác phẩm này đã tiếp tục khẳng định rằng năng lực của người học là đối tượng của các đánh giá và đo lường sư phạm, nếu không thể đánh giá được các năng lực của người học thì việc đánh giá chỉ có tính hình thức và đã vi phạm các nguyên tắc đánh giá. Trong cuốn "A Teacher's Guide to Assessment" (Hướng dẫn GV đánh giá) do D.S. Firth và H.G.Macintosh lại viết rất cụ thể, chuyên sâu về những lý luận cơ bản của đánh giá, cho điểm và cả cách thức đánh giá bằng nhận xét của giáo viên đối với học sinh. Đây là cuốn sách gợi mở rất nhiều cho nhà quản lý trong công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo tiếp cận phát triển năng lực. Ngoài ra, với cuốn tài liệu thể hiện xu hướng đánh giá hiện đại đang thịnh hành của Anthony J.Nitko, Đại học Arzôna (Mỹ) mang tên "Educational Assessment of Students” (Đánh giá học sinh) một lần nữa đã đề cập đến rất nhiều nội dung của đánh giá học sinh, bao gồm: Phát triển các kế hoạch giảng dạy kết hợp với đánh giá; các đánh giá về mục tiêu, hiệu quả; đánh giá học sinh. Không chỉ vậy, cuốn sách còn cho rằng: Đánh giá học sinh còn là trách nhiệm to lớn của người hiệu trưởng trong nhà trường. Như vậy, tác phẩm này Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN7 http://www.lrc.tnu.edu.vn
đã nêu lên vai trò, tầm quan trọng của công tác quản lý trong đánh giá học sinh nói chung. Bên cạnh đó có những nghiên cứu cụ thể về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường hiện nay, cụ thể là: cuốn "Monitering Educational Achivement” của N.Postlethwaite (2004); cuốn "Monitering Evaluation: Some Tools, Methods and Approches" do Worbank phát hành (2004); cuốn "Managing Evaluation in Educational" của Kath Aspinwall, Tim Simkins, John F. Wilkinson and M. John Mc Auley (1992); cuốn "Mười bước tiến tới hệ thống giám sát và đánh giá dựa trên kết quả" của Jody Zall Kusek, Ray C.Rist (2005),... Trong các cuốn tài liệu này đã chỉ cho người đọc thấy các nghiệp vụ quản lý cần thực hiện để quản lý hoạt động đánh giá học sinh như thế nào cho hiệu quả, làm thế nào cần đánh giá học sinh trong bối cảnh đổi mới giáo dục trong phạm vi toàn cầu. Đặc biệt, cuốn tài liệu của UNESCO có bàn đến đánh giá học sinh tại Việt Nam "Monitoring Educational Achievement" (Giám sát thành tích giáo dục) đã giải thích ý nghĩa của khái niệm "giám sát thành tích giáo dục", chỉ ra các nhóm tiêu chí được đánh giá và một số vấn đề đặt ra đối với các nhà quản lý giáo dục trong công tác quản lý nhà trường nói chung và quản lý hoạt động đánh giá học sinh nói riêng. Những năm gần đây, lĩnh vực nghiên cứu về kiểm tra đánh giá và đo lường trên thế giới đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Có thể nói, hầu hết các tác giả tiêu biểu như Huges, Ducan Harri, A.J.Nitko,... đã tập trung nghiên cứu và làm sáng tỏ định nghĩa, chức năng, vai trò của kiểm tra đánh giá đối với việc phát triển tri thức, năng lực, đặc biệt là tính tích cực, tự giác của học sinh, giúp các em tự tin hơn trong học tập và tự đánh giá kết quả học tập của mình. Từ tổng quan những nghiên cứu trên, có thể rút ra kết luận: Các nhà nghiên cứu giáo dục đều khẳng định tầm quan trọng của đánh giá và đổi mới đánh giá trong quá trình dạy học. Họ cho rằng, nếu đánh giá được tiến hành có Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN8 http://www.lrc.tnu.edu.vn