Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:138

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là khảo sát và phân tích thực trạng công tác quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức các trường THPT tỉnh Bà RịaVũng Tàu. Chúng tôi nhận thấy còn nhiều bất cập, hạn chế trong công tác này. Từ đó, chúng tôi muốn đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Bích Diệp QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH BÀ RỊA- VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Bích Diệp QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH BÀ RỊA- VŨNG TÀU Chuyên ngành : Quản lí Giáo dục Mã số : 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HUỲNH LÂM ANH CHƯƠNG Thành phố Hồ Chí Minh – 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi, các số liệu, nội dung trong luận văn là trung thực. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2017. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Bích Diệp
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Lãnh đạo Trường ĐHSP Hồ Chí Minh, Khoa Khoa học Giáo dục, Phòng Sau Đại học, Giảng viên trong và ngoài nhà trường đã nhiệt tình giảng dạy, hướng dẫn, tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Đặc biệt, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với TS. Huỳnh Lâm Anh Chương, người thầy, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn với những kiến thức sâu rộng, kinh nghiệm quý báu. Đồng thời, tôi xin chân thành cảm ơn: - Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh và các sở, ban ngành liên quan trong tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu; - Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Trưởng, Phó phòng, chuyên viên Sở Giáo dục và Đào tạo Bà Rịa-Vũng Tàu; - Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên các trường THPT trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu; - Gia đình, bạn bè và đồng nghiệp,… Đã động viên khích lệ, đóng góp ý kiến, cung cấp tài liệu, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng chắc chắn luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn quý báu của Hội đồng khoa học, các thầy giáo, cô giáo và đồng nghiệp để tác giả tiếp tục hoàn thiện luận văn của mình, góp phần vào sự phát triển của ngành giáo dục và đào tạo tỉnh BRVT. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2017. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Bích Diệp
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng biểu MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..............................................7 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................................7 1.2. Những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT ...............................................................................10 1.2.1. Khái niệm thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT..........10 1.2.2. Mục đích thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT ...........16 1.2.3. Nguyên tắc thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT ........18 1.2.4. Nội dung thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT ...........19 1.2.5. Hình thức thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT ..........22 1.3. Những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT ..................................................................24 1.3.1. Khái niệm quản lý hoạt động TĐKT công chức, viên chức ở trường THPT ..................................................................................................24 1.3.2. Phân cấp trong quản lý hoạt động TĐKT công chức, viên chức ở trường THPT ..................................................................................................28 1.3.3. Chức năng quản lý hoạt động TĐKT công chức, viên chức ở trường THPT. .................................................................................................31 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến Quản lý hoạt động thi đua khen thưởng. .....................40 1.4.1. Yếu tố khách quan............................................................................................40 1.4.2. Yếu tố chủ quan ...............................................................................................40
Tiểu kết chương 1 ........................................................................................................43 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH BÀ RỊA - VŨNG TÀU ............44 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, dân số và điều kiện kinh tế - xã hội tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu .......................................................................................................44 2.1.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, dân số ................................................................44 2.1.2. Khái quát điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................45 2.1.3. Tình hình phát triển Giáo dục và Đào tạo tỉnh BRVT .....................................46 2.2. Khái quát về quá trình khảo sát ..............................................................................48 2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................48 2.2.2. Đối tượng khảo sát ...........................................................................................49 2.2.3. Địa bàn khảo sát ...............................................................................................49 2.2.4. Nội dung khảo sát.............................................................................................49 2.2.5. Phương pháp khảo sát ......................................................................................49 2.3. Thực trạng thực hiện công tác thi đua, khen thưởng CC, VC ở các trường THPT tỉnh BRVT..................................................................................................50 2.3.1. Thực trạng về nhận thức của CC, VC đối với công tác thi đua, khen thưởng ....................................................................................................50 2.3.2. Thực trạng thực hiện công tác TĐKT CC, VC ở các trường THPT tỉnh BRVT ......................................................................................................53 2.4. Thực trạng quản lý công tác thi đua, khen thưởng CC,VC các trường THPT tỉnh BRVT.............................................................................................................60 2.4.1. Nhận thức về vai trò, trách nhiệm của Hiệu trưởng các trường THPT đối với quản lý công tác thi đua, khen thưởng CC,VC ..................................60 2.4.2. Công tác quản lý về lập kế hoạch thi đua khen thưởng .................................61 2.4.3 Công tác quản lý về tổ chức thực hiện thi đua khen thưởng ..........................64 2.4.4. Công tác quản lý về chỉ đạo thi đua khen thưởng ..........................................67 2.4.5. Công tác quản lý về kiểm tra, đánh giá thi đua khen thưởng .........................70
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng CC,VC ở các trường THPT tỉnh BRVT ...............................................................74 2.5.1. Đánh giá chung ................................................................................................74 2.5.2. Nguyên nhân thực trạng ...................................................................................76 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................................77 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH BÀ RỊA- VŨNG TÀU ...........78 3.1. Các biện pháp quản lý hoạt động TĐKT công chức, viên chức ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu .................................................................................78 3.1.1 Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và ý nghĩa của công tác TĐKT cho công chức, viên chức ...............................................................................78 3.1.2. Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện nội dung thi đua phù hợp, gắn với mục tiêu, nhiệm vụ của từng năm học ...........................................................82 3.1.3. Kiện toàn bộ máy tổ chức và chỉ đạo Hội đồng thi đua, khen thưởng nhà trường hoạt động có hiệu quả ..................................................................86 3.1.4. Tạo động lực cho công tác thi đua, khen thưởng ...........................................88 3.1.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức, thực hiện công tác TĐKT .............................................................................................................92 3.1.6. Xây dựng tiêu chí thi đua phù hợp, gắn với nhiệm vụ công tác của công chức, viên chức trong từng giai đoạn nhất định .............................................94 3.1.7. Đổi mới quy trình đánh giá thi đua nhằm đảm bảo tính chính xác, khách quan và công bằng ..........................................................................................98 3.2. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..........................................................................104 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3............................................................................................105 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................................106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................110 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TT Viết tắt Viết đầy đủ 1. BCH Ban Chấp hành 2. BRVT Bà Rịa-Vũng Tàu 3. CBQL Cán bộ quản lý 4. CC Công chức 5. CSTĐ Chiến sĩ thi đua 6. ĐDDH Đồ dùng dạy học 7. GDĐT Giáo dục và đào tạo 8. GV Giáo viên 9. HS Học sinh 10. KT – XH Kinh tế - Xã hội 11. LĐTT Lao động tiên tiến 12. QLGD Quản lý giáo dục 13. SKKN Sáng kiến kinh nghiệm 14. THCS Trung học cơ sở 15. THPT Trung học phổ thông 16. UBND Ủy ban nhân dân 17. VC Viên chức 18. XHCN Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Quy ước điểm đối với câu có 3 mức ..........................................................50 Bảng 2.2. Quy ước điểm đối với câu có 5 mức ..........................................................50 Bảng 2.3. Nhận thức về mục đích của công tác thi đua, khen thưởng .......................51 Bảng 2.4. Nhận thức về vai trò của công tác thi đua, khen thưởng ở các trường THPT tỉnh BVRVT ....................................................................................52 Bảng 2.5. Nhận thức về tác dụng, ý nghĩa của công tác thi đua, khen thưởng ..........52 Bảng 2.6. Kết quả công tác thi đua “Dạy tốt - Học tốt” .............................................54 Bảng 2.7. Kết quả thi đua thường xuyên của các trường THPT ................................55 Bảng 2.8. Nội dung TĐKT .........................................................................................56 Bảng 2.9 Nội dung TĐKT .........................................................................................57 Bảng 2.10. Hình thức tổ chức công tác thi đua, khen thưởng ......................................58 Bảng 2.11. Hình thức tổ chức công tác thi đua, khen thưởng ......................................58 Bảng 2.12. Mức độ tham gia công tác thi đua thường xuyên của CC, VC ..................58 Bảng 2.13. Kết quả khảo sát nguyên nhân của việc CV,VC ít hào hứng tham gia thi đua hiện nay (Ý kiến của 91 CC,VC quản lý và 150 VC chuyên môn) thể hiện qua Bảng 2.13 ........................................................59 Bảng 2.14. Vai trò, trách nhiệm của Hiệu trưởng đối với công tác thi đua, khen thưởng ở các trường THPT tỉnh BRVT (Ý kiến của 91 CC,VC quản lý) ......................................................................................................60 Bảng 2.15. Lập kế hoạch TĐKT (Ý kiến của 150 VC chuyên môn) ...........................62 Bảng 2.16. Lập kế hoạch TĐKT (Ý kiến của 91 CC, VC quản lý) .............................63 Bảng 2.17. Kiện toàn bộ máy tổ chức, nâng cao hiệu quả công tác của Hội đồng thi đua, khen thưởng nhà trường (Ý kiến của 150 VC chuyên môn) ........64 Bảng 2.18. Kiện toàn bộ máy tổ chức, nâng cao hiệu quả công tác của Hội đồng thi đua, khen thưởng nhà trường (Ý kiến của 91 CC, VC quản lý) ...........65 Bảng 2.19. Thực hiện các chế độ, chính sách TĐKT (Ý kiến của CC, VC quản lý) ......................................................................................................66 Bảng 2.20. Công tác phát hiện, bồi dưỡng và nhân rộng các điển hình tiên tiến (Ý kiến của 91 CC,VC quản lý và 150 VC chuyên môn)..........................67
Bảng 2.21. Công tác quản lý về chỉ đạo thi đua khen thưởng (Ý kiến của 150 VC chuyên môn) ........................................................................................68 Bảng 2.22. Công tác quản lý về chỉ đạo thi đua khen thưởng (Ý kiến của 91CC, VC quản lý) ................................................................................................69 Bảng 2.23. Xây dựng tiêu chí và quy trình đánh giá TĐKT (Ý kiến của 150 VC chuyên môn) ..............................................................................................70 Bảng 2.24. Xây dựng tiêu chí và quy trình đánh giá TĐKT (Ý kiến của 91CC, VC quản lý) ................................................................................................71 Bảng 2.25. Công tác kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức, thực hiện công tác thi đua, khen thưởng (Ý kiến của 150 VC chuyên môn) ................................72 Bảng 2.26. Công tác kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức, thực hiện công tác thi đua, khen thưởng (Ý kiến của 91 CC,VC quản lý)....................................73 Bảng 3.1. Phân loại các nhóm đối tượng thi đua .......................................................95 Bảng 3.2. Tiêu chuẩn thi đua cho từng nhóm đối tượng ............................................96
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngay từ khi Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Đảng, Chính phủ và Bác Hồ đã rất quan tâm đến công tác thi đua, khen thưởng. Ngày 11 tháng 6 năm 1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Đảng, Nhà nước ta lần đầu tiên phát động phong trào Thi đua ái quốc. Từ đó, Người lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta liên tục phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước, làm cho các phong trào thi đua yêu nước phát triển hết sức mạnh mẽ, động viên thu hút tất cả các giai cấp, tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo, các nhân sĩ, trí thức tham gia. Người khẳng định rõ: “Thi đua là yêu nước, ai yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người yêu nước nhất” [26, tr.473]. Phong trào thi đua yêu nước do Người khởi xướng và lãnh đạo những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp đã nhanh chóng phát triển thành phong trào sâu rộng và liên tục qua nhiều thập kỷ, trong mỗi giai đoạn lịch sử cách mạng đã có biết bao phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực. Trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo (GDĐT), Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất quan tâm đến công tác thi đua, khen thưởng. Năm 1968, trong thư gửi các cán bộ, cô giáo, thầy giáo, công nhân, nhân viên, học sinh các cấp, Người căn dặn: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt” [27, tr.245]. Ý thức được vai trò và tầm quan trọng của công tác thi đua, khen thưởng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, thực hiện sứ mệnh “Nâng cao dân trí - phát triển nhân lực - bồi dưỡng nhân tài phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam” mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho ngành giáo dục, thực hiện lời dạy của Bác, ngay sau khi có Chỉ thị 39-CT/TW ngày 21/5/2004 của Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng, Ban cán sự Đảng và lãnh đạo Bộ GD&ĐT đã tổ chức cho đội ngũ cán bộ chủ chốt của ngành học tập, nghiên cứu nội dung Chỉ thị và đề ra các giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng. Phát huy phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” đã được triển khai từ giai đoạn trước, từ năm học 2006 - 2007 đến nay, ngành giáo dục đã có những đổi mới quan trọng trong chỉ đạo và đánh giá công tác thi đua, khen thưởng, thông qua cuộc vận động “Hai không”, với 4 nội dung: “Nói không với tiêu cực trong thi cử, bệnh thành tích, vi
2 phạm đạo đức nhà giáo và việc ngồi nhầm lớp”; cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ chí Minh”; cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và cuộc vận động“Dân chủ - Kỷ cương - Tình thương - Trách nhiệm”, gắn việc thực hiện các cuộc vận động với phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt”. Đây là bước đột phá trong công tác thi đua của ngành, tạo không khí mới, chấn chỉnh kỉ cương, xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, thúc đẩy các hoạt động dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần vào những thành tựu phát triển của đất nước trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế. Công tác thi đua, khen thưởng trong các trường trung học phổ thông (THPT) của cả nước nói chung và của tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu nói riêng thời gian qua, nhìn chung có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát triển GDĐT, kinh tế - xã hội, an ninh - chính trị của tỉnh nhà. Tuy nhiên, vị trí và vai trò của công tác thi đua, khen thưởng nói chung bị giảm sút, nhận thức về vấn đề này còn chưa đồng đều, dẫn đến hiệu quả phong trào thi đua còn thấp, còn mang tính hình thức; danh hiệu thi đua của một số cá nhân không thuyết phục được quần chúng lao động trong đơn vị; có những gương điển hình tiên tiến chưa được phát hiện và khen thưởng kịp thời; việc xác định các tiêu chí, thành tích để bình chọn các danh hiệu thi đua còn mang định tính, thiếu chặt chẽ; có đơn vị chưa quan tâm đúng mức, khen thưởng còn dễ dãi, chưa làm đúng quy trình, chưa phản ánh đúng sự tiến bộ của cá nhân và tập thể đơn vị; việc phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến chưa đáp ứng được yêu cầu theo tinh thần Chỉ thị 39-CT/TW ngày 21/5/2004 của Bộ Chính trị; trong chỉ đạo còn buông lỏng, thiếu kế hoạch bồi dưỡng, chăm lo, xây dựng điển hình; còn lúng túng trong triển khai, nhân rộng điển hình tiên tiến. Một trong những hạn chế nói trên là do công tác quản lý thi đua khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT chưa được quan tâm đúng mức. Công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn các văn bản Nhà nước liên quan đến công tác này chưa được bài bản, chú trọng. Các tiêu chí, quy trình đánh giá thi đua khen thưởng chưa khoa học, chưa bám sát hướng dẫn của Bộ giáo dục, Sở giáo dục, UBND tỉnh nên việc đánh giá vẫn còn lung túng, chưa đồng bộ.Thi đua chưa trở thành động lực thực sự mạnh mẽ động viên, cổ vũ công chức (CC), viên chức (VC) trong nhà trường;
3 khen thưởng chưa gắn chặt với công tác thi đua, chưa phát huy mạnh mẽ tác dụng khuyến khích động viên thi đua, nhất là trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Để khắc phục tình hình trên, một trong những vấn đề đặt ra cần giải quyết đó là phải đổi mới quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT. Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên tôi chọn đề tài nghiên cứu “ Quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, khảo sát và phân tích thực trạng công tác quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. Chúng tôi nhận thấy còn nhiều bất cập, hạn chế trong công tác này. Từ đó, chúng tôi muốn đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hơn. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động thi đua, khen thưởng các trường THPT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT tại tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. 4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 4.1. Luận văn này tập trung khảo sát thực trạng và xây dựng biện pháp quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng đối với công chức, viên chức ở các trường THPT công lập tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. 4.2. Đối tượng khảo sát gồm: các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, chủ tịch công đoàn, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên, nhân viên các trường THPT và cán bộ phụ trách công tác thi đua, khen thưởng Sở GDĐT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. 4.3. Thời gian: 02 năm, từ 2016 đến 2017 5. Giả thuyết khoa học Trong thời gian qua, công tác quản lý thi đua, khen thưởng công chức, viên chức các trường THPT trên địa bàn tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu đã đạt được những kết quả quả nhất định trong lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập, đặc biệt là trong công tác tổ chức
4 và kiểm tra, đánh giá. Những biện pháp quản lý mà luận văn đề xuất có đủ cơ sở khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn, mang tính đồng bộ và khả thi chắc chắn góp phần khắc phục những hạn chế và bất cập nói trên. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu 6.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý công tác thi đua, khen thưởng công chức, viên chức trong trường THPT. 6.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. 6.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu nhằm khắc phục những hạn chế và bất cấp trong công tác quản lý thi đua, khen thưởng công chức, viên chức hiện nay ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận 7.1.1. Tiếp cận hệ thống - cấu trúc - HĐTĐKT và QLHĐTĐKT là một hệ thống gồm: mục đích, nội dung, chủ thể, khách thể, hình thức, phương pháp- biện pháp, các điều kiện. Các thành tố này có mối liên hệ biện chứng với nhau - Quản lý HĐTĐKT ở các trường THPT được phân cấp từ cấp Bộ đến cấp trường THPT, là một nội dung của quản lý trường THPT. 7.1.2 Tiếp cận lịch sử-logic - Xem xét và phân tích HĐTĐKT và QL HĐTĐKT cho công chức, viên chức tại các trường THPT theo một quá trình từ trước đến nay, ở trong và ngoài nước. - Xem xét mối liên hệ giữa lý luận và thực tiễn để tìm những giải pháp hiệu quả cho công tác QL HĐTĐKT cho CB,VC. 7.1.3 Tiếp cận thực tiễn - Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng HĐTĐKT và QL HĐTĐKT nhằm đánh giá những kết quả đạt được và những tồn tại, yếu kém của một địa bàn, cụ thể là tỉnh BRVT.
5 - Đề xuất những biện pháp khắc phục tồn tại và nâng cao hiệu quả QL HĐTĐKT trong nhà trường THPT. 7.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các nội dung chủ yếu trong các tài liệu, các văn kiện của Đảng, chỉ thị của Thủ tướng chính phủ, các văn bản của Bộ GDĐT, Sở, Phòng có liên quan đến HĐTĐKT và QL HĐTĐKT nhằm xây dựng hệ thống cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu. 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp điều tra giáo dục - Mục đích: Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích thu thập thông tin về thực trạng và biện pháp QL HĐTĐKT tại các trường THPT tỉnh BRVT. - Nội dung: Nội dung điều tra gồm 2 nội dung chính: thực trạng HĐTĐKT và QL HĐTĐKT ở các trường THPT, tính cần thiết và khả thi của hệ thống biện pháp QL HĐTĐKT. - Công cụ: Sử dụng 03 phiếu hỏi cho 02 đối tượng, cụ thể: Đối tượng 1: 91 người gồm: Ban giám hiệu, chủ tịch công đoàn, tổ trưởng chuyên môn; cán bộ phụ trách công tác thi đua khen thưởng ở Sở Giáo dục và Đào tạo. Đối tượng 2: 150 người gồm: giáo viên, nhân viên của 15/32 trường THPT tỉnh BRVT. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn - Mục đích: Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích thu thập thông tin về đề xuất các biện pháp mới có tính cần thiết và khả thi trong QL HĐTĐKT tại các trường THPT tỉnh BRVT. - Nội dung: Nội dung phỏng vấn về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp mới đề xuất QL HĐTĐKT trong nhà trường THPT. - Công cụ: Sử dụng 01 hệ thống câu hỏi cho 2 loại đối tượng phỏng vấn như sau: Đối tượng 1: 05 CBQL ( 03 hiệu trưởng, 02 cán bộ phòng giáo dục trung học của Sở GDĐT). Đối tượng 2: 03 giáo viên và 02 nhân viên.
6 7.2.3. Nhóm các phương pháp thống kê toán học Sử dụng phương pháp toán thống kê và phần mềm SPSS phiên bản 22.0 để xử lý kết quả điều tra. 8. Cấu trúc luận văn - Mở đầu + Lý do chọn đề tài + Mục đích nghiên cứu + Khách thể và đối tượng nghiên cứu + Giới hạn và phạm vi nghiên cứu + Nhiệm vụ nghiên cứu + Phương pháp nghiên cứu - Nội dung Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT. Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu.
7 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THI ĐUA, KHEN THƯỞNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Khi đề ra học thuyết bất hủ của mình, Các Mác và Ăng ghen đã nghiên cứu mọi mặt đời sống và hoạt động của con người. Các ông xem xét hai khái niệm: Tinh thần tích cực lao động và Tinh thần chủ động sáng tạo của những người lao động, trong sự thống nhất biện chứng về hoạt động của con người. Trong bộ Tư bản, Tập 1, khi nghiên cứu quy luật phát triển của chủ nghĩa tư bản, Các Mác phân tích rõ nguyên nhân làm cho thi đua là tất yếu trong nền sản xuất hiện đại theo cơ chế thị trường. Thi đua làm tăng năng suất lao động, Các Mác cho rằng, trong quản lý muốn cho sản xuất phát triển, cần biết “thúc đẩy tinh thần thi đua và kích thích sức sống của những người riêng rẽ”, làm cho họ “vứt bỏ được những giới hạn cá nhân” phát triển ý thức tập thể sẽ tạo ra được một động lực to lớn thúc đẩy sản xuất phát triển. Ph. Ăng ghen chủ trương phát triển xã hội mà trong đó bên cạnh các năng lực, thiên hướng cá nhân cũng giữ vai trò quan trọng. Người ta không dừng ở chỗ được phân công làm việc. “Như thế trong xã hội cộng đồng, sự thi đua sẽ được thúc đẩy, và chính ngay việc sản xuất cũng sẽ có hứng thú; cái lõi tham gia sản xuất, mà lại chỉ muốn coi việc sản xuất đó là một phương tiện để kiếm lời, sẽ không còn chi phối đến mọi quan hệ xã hội nữa” [28]. Trong những điều kiện lịch sử mới, Lê Nin đã phát triển tư tưởng của nhà sáng lập ra chủ nghĩa cộng sản khoa học. Lê Nin chỉ ra rằng thi đua có tính tự phát trong quá trình hợp tác lao động, có “sự tiếp xúc xã hội” của con người sẽ thay đổi về chất trong chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN). Ở đây thi đua có tổ chức vì sự tiến bộ của bản thân mỗi người tham gia thi đua và toàn xã hội. Tính tất yếu và mục đích tốt đẹp của thi đua trong xây dựng chủ nghĩa xã hội, Lê Nin cho rằng chỉ có trong điều kiện xã hội
8 mới, tính tháo vát, tinh thần thi đua, óc sáng kiến của đông đảo quần chúng nhân dân mới được phát huy rộng rãi. “Chủ nghĩa xã hội không những không dập tắt thi đua, mà trái lại, lần đầu tiên, đã tạo ra khả năng áp dụng thi đua một cách thật sự rộng rãi, với một quy mô thật sự to lớn, ...” [19, tr.246]. Trong sơ thảo lần đầu tác phẩm: “Những nhiệm vụ trước mắt của chính quyền Xô viết”, Lê Nin khẳng định rõ: “Tổ chức thi đua phải chiếm một địa vị quan trọng trong số những nhiệm vụ kinh tế của chính quyền Xô viết” [20, tr.185]. Các nhà kinh điển mới chỉ bàn đến thi đua trên lĩnh vực kinh tế trong xây dựng chủ nghĩa xã hội. Vận dụng sáng tạo những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về thi đua, thi đua XHCN vào hoàn cảnh nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nâng quan niệm về thi đua lên tầm tư tưởng, đường lối chính trị, coi thi đua là biểu hiện của lòng yêu nước của mỗi người Việt Nam. Thi đua yêu nước là cốt cách, phẩm chất đạo đức của người Việt Nam yêu nước. Người đã khởi xướng việc tổ chức các phong trào thi đua trên các lĩnh vực đời sống xã hội ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam giành được chính quyền sau cuộc Cách mạng Tháng Tám và bắt tay vào xây dựng chế độ xã hội mới. Trong giai đoạn từ năm 1945 - 1998, Nhà nước ta đã ban hành 1 quốc lệnh, 15 sắc lệnh, 6 quyết nghị, 5 pháp lệnh và nhiều nghị định, thông tư, chỉ thị để tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng. Suốt chiều dài hơn 60 năm xây dựng đất nước công tác thi đua, khen thưởng đã bám sát được chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, kịp thời đề ra những phương pháp tổ chức thực hiện phù hợp với yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng; đã khơi dậy và phát huy cao độ lòng yêu nước, ý chí quật cường, tinh thần hy sinh cao cả, chủ nghĩa Anh hùng cách mạng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sau một thời gian dài công tác thi đua, khen thưởng “bị buông lỏng”[1], ngày 03/5/1998 Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn mới. Tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 35-CT/TW, ngày 21/5/2004 Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 39-CT/TW về tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến. Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số
9 39-CT/TW, ngày 07/4/2014 Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng. Luật Thi đua, khen thưởng ra đời năm 2003, có hiệu lực thi hành ngày 01/7/2004 và được sửa đổi, bổ sung năm 2005, 2013 cùng các văn bản pháp quy của Nhà nước như Nghị định số 122/2005/NĐ-CP ngày 04/10/2005 của Chính phủ quy định tổ chức làm công tác thi đua, khen thưởng; Nghị định số 42/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng; Nghị định số 65/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2013, ... đã từng bước thực hiện đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, đưa công tác này vào nề nếp đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Trên cơ sở những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua, khen thưởng mang tính lý luận, để phục vụ cho công tác chuyên môn, nghiệp vụ cũng như nhu cầu học tập nghiên cứu, trong những năm gần đây đã có một số đề tài nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến công tác thi đua, khen thưởng như: Luận văn Thạc sĩ của tác giả Dương Thị Thanh: “Đổi mới quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng ở địa phương”, Hà Nội 2007; Luận văn Thạc sĩ của tác giả Hoàng Thu Huyền: “Biện pháp chỉ đạo công tác thi đua, khen thưởng ở Trường Đại học Sư phạm Hà Nội”, Hà Nội 2011; Đề tài khoa học cấp Bộ của tác giả Ngô Viết Sơn: “Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng tại các cơ sở đào tạo bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục”, Hà Nội 2009. Các đề tài nhìn chung đã đề cập đến các khía cạnh khác nhau của công tác thi đua, khen thưởng, đề xuất được những giải pháp để giải quyết một số vấn đề trong thực tiễn và có những đóng góp nhất định về mặt lý luận. Tuy nhiên, hầu hết các công trình nghiên cứu tập trung vào đổi mới công tác quản lý thi đua, khen thưởng ở địa phương; đổi mới công tác thi đua, khen thưởng ở các cơ sở đào tạo bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục; biện pháp chỉ đạo công tác thi đua, khen thưởng ở một Trường Đại học..., chưa có công trình nào nghiên cứu về quản lý công tác thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT.
10 Mặt khác, quản lý công tác thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT còn nhiều bất cập, thực hiện chưa tốt. Đây cũng là một trong những lý do phải khẩn trương thực hiện các biện pháp quản lý công tác thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT một cách có cơ sở khoa học, có tính khả thi, góp phần nâng cao chất lượng GDĐT đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. 1.2. Những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở các trường THPT 1.2.1. Khái niệm thi đua, khen thưởng công chức, viên chức ở trường THPT 1.2.1.1. Thi đua, khen thưởng * Thi đua Trong bộ Tư bản, Tập 1, khi nghiên cứu quá trình hợp tác giữa con người và con người trong lao động sản xuất, thấy được hiện tượng diễn ra một cách khách quan trong quá trình hợp tác lao động, Các Mác đã đưa ra khái niệm về thi đua: Thi đua nảy nở trong quá trình hợp tác lao động, trong hoạt động chung và kế hoạch của con người. Sự tiếp xúc xã hội tạo nên thi đua và sự nâng cao theo lối đặc biệt nghị lực sinh động tăng thêm nghị lực cho riêng từng người [10, tr.474]. Bàn về ngày thứ bảy lao động cộng sản, Lê Nin đã nói đến thi đua XHCN đó là phong trào lao động tự nguyện, góp sức giải quyết khó khăn, xây dựng xã hội mới của quần chúng lao động được giải phóng khỏi ách áp bức bóc lột. Lê Nin coi đây là một sáng kiến vĩ đại, chính quyền cách mạng cần chăm lo, tổng kết, phổ biến sáng kiến kinh nghiệm. Phêđôxêép, nhà khoa học Viện Hàn lâm khoa học Liên Xô trước đây cho rằng: Thi đua là sự đọ sức trong lao động và sáng tạo, mang đặc tính của con người trong xã hội, được sinh ra bởi sự hợp tác lao động và bởi mối quan hệ xã hội của con người trong quá trình sản xuất...; Thi đua XHCN là mối quan hệ xã hội mới có lịch sử. Nó mang tính sáng tạo xã hội của giai cấp công nhân, ... Thi đua XHCN xuất hiện như là nhiệt tình cách mạng là hành động tự giác của quần chúng lao động - những người đã tổ chức sản xuất xã hội theo kiểu mới trong lao động, … Ngay từ khi Nhà nước ta mới ra đời Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chú trọng đến công tác thi đua, khen thưởng. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thi đua tồn tại