Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Phát triển doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế

MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Trong xu thế toàn cầu hóa kinh tế quốc tế và cuộc cách mạng khoa học và<br /> công nghệ diễn ra mạnh mẽ, đầu tư nước ngoài đóng vai trò quan trọng đối với sự<br /> phát triển của mỗi nước, nhất là các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.<br /> Quốc gia nào thu hút được nhiều và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn quốc tế thì quốc<br /> gia đó có cơ hội tăng trưởng kinh tế nhanh, rút ngắn khoảng cách về trình độ phát<br /> <br /> Ế<br /> <br /> triển so với các nước công nghiệp. Chính vì thế, sự cạnh tranh quốc tế trong lĩnh<br /> <br /> U<br /> <br /> vực thu hút đầu tư nước ngoài những năm gần đây diễn ra mạnh mẽ, các quốc gia<br /> <br /> ́H<br /> <br /> trên thế giới đang bị cuốn hút vào hoạt động đổi mới thể chế, cải thiện môi trường<br /> kinh doanh, tổ chức lại hoạt động của các doanh nghiệp nhằm thu hút được nhiều<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> nguồn vốn quốc tế cho đất nước.<br /> <br /> Thừa Thiên Huế đang phấn đấu trở thành thành phố đô thị loại một nên càng<br /> <br /> H<br /> <br /> cần thiết phải có nhiều khu công nghiệp, nhiều dự án đầu tư vào địa bàn. Chính vì<br /> <br /> IN<br /> <br /> thế, phát triển các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là một bước<br /> <br /> K<br /> <br /> nhằm góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của chính doanh nghiệp,<br /> kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài đến với Huế, cũng như đóng góp vào tổng giá trị<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> sản xuất của Tỉnh nhà.<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính<br /> sách tạo điều kiện để doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phát triển thuận lợi.<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> Vì vậy, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đã đạt tốc độ tăng trưởng khá cao,<br /> là cầu nối quan trọng với thế giới về chuyển giao công nghệ, giao thương quốc tế<br /> của nước ta nói chung và tỉnh Thừa Thiên Huế nói riêng. Hằng năm, các doanh<br /> nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã đóng góp đáng kể vào ngân sách của Tỉnh. Tuy<br /> nhiên, trong thời gian qua, do sự biến động của tình hình kinh tế thế giới lẫn trong<br /> khu vực nên các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa<br /> Thiên Huế cũng có nhiều thay đổi, điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chiến lược<br /> phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh nhà. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Phát triển<br /> <br /> 1<br /> <br /> doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế” làm đề<br /> tài luận văn tốt nghiệp cao học của mình.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu đề tài<br /> Cho đến nay đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về tình hình đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài, trong đó có:<br /> - “Phát triển đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế”<br /> của TS. Hà Xuân Vấn, nghiệm thu 2005, đề tài nghiên cứu cấp Bộ<br /> <br /> Ế<br /> <br /> - “Hoàn thiện môi trường chính sách thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước<br /> <br /> U<br /> <br /> ngoài”, nghiệm thu 2008, đề tài nghiên cứu cấp Bộ<br /> <br /> ́H<br /> <br /> - “Thực trạng và giải pháp về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh<br /> Thừa Thiên Huế” của Tô Viết Thân, luận văn thạc sĩ nghiệm thu năm 2005<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> Và một số bài báo của TS. Hà Xuân Vấn, PGS.TS. Mai Văn Xuân về đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài trong giai đoạn từ 2005 - 2008<br /> <br /> H<br /> <br /> Như vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về kinh tế có vốn đầu tư nước<br /> <br /> IN<br /> <br /> ngoài ở phạm vi và thời gian khác nhau. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên<br /> <br /> K<br /> <br /> cứu phát triển doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh<br /> Thừa Thiên Huế giai đoạn 2006 – 2011 dưới góc độ khoa học kinh tế chính trị. Do<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> đó, đề tài luận văn không trùng với các công trình khoa học đã được công bố<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> 3. Mục tiêu và nhiệm vụ<br /> 3.1. Mục tiêu<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng các doanh nghiệp có vốn đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Tỉnh Thừa Thiên Huế, qua đó tác giả đưa ra một<br /> số giải pháp nhằm phát triển các doanh nghiệp trong hoạt động thu hút và sử dụng<br /> vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.<br /> 3.2. Nhiệm vụ<br /> - Nghiên cứu lý luận về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và các doanh nghiệp<br /> có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.<br /> - Các nhân tố ảnh hưởng đến việc phát triển các doanh nghiệp có vốn đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài<br /> <br /> 2<br /> <br /> - Những kinh nghiệm về phát triển doanh nghiệp có vốn FDI của các nước<br /> và một số địa phương<br /> - Đánh giá thực trạng của các doanh nghiệp có vốn FDI ở Thừa Thiên Huế<br /> - Những nguyên nhân và hạn chế của trong việc phát triển các doanh nghiệp<br /> có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài<br /> - Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển các doanh nghiệp có vốn đầu tư<br /> trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế<br /> <br /> Ế<br /> <br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> U<br /> <br /> 4.1. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> ́H<br /> <br /> Đề tài nghiên cứu các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên<br /> địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> 4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài<br /> <br /> - Về không gian: Các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên<br /> <br /> H<br /> <br /> địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế<br /> <br /> IN<br /> <br /> - Về thời gian: Nghiên cứu từ năm 2006 – 2011 và đề ra giải pháp đến năm<br /> <br /> K<br /> <br /> 2020<br /> <br /> - Về nội dung: Nghiên cứu doanh nghiệp FDI trong công tác huy động và sử<br /> <br /> O<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> Đề tài sử dụng các phương pháp như:<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> - Phương pháp chung: Phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp so<br /> sánh, phân tích, tổng hợp, phương pháp thống kê.<br /> - Phương pháp thu thập thông tin: + Số liệu thứ cấp: Sách chuyên ngành và<br /> <br /> tham khảo, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, tạp chí cộng sản, tạp chí<br /> nghiên cứu kinh tế, niên giám thống kê…<br /> + Số liệu sơ cấp: trong số 64 doanh<br /> nghiệp, dự án có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, đề tài<br /> phân loại thành từng nhóm, bao gồm: các doanh nghiệp có vốn 100% từ nước<br /> ngoài, doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài. Tác giả lựa chọn 8 doanh nghiệp<br /> <br /> 3<br /> <br /> thuộc lĩnh vực công nghiệp, du lịch và dịch vụ. Qua đó, tác giả sử dụng các phương<br /> pháp điều tra như: phỏng vấn, phát phiếu điều tra. Ngoài ra, tác giả thu thập ý kiến<br /> chuyên gia và các nhà doanh nghiệp, từ đó làm cơ sở để phân tích, tính toán, tổng<br /> hợp và đánh giá khả năng phát triển của các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp<br /> nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế<br /> 6. Kết quả nghiên cứu<br /> Hệ thống hóa lý luận về các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước<br /> <br /> Ế<br /> <br /> ngoài, phân tích, tổng hợp số liệu, đánh giá các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước<br /> <br /> U<br /> <br /> ngoài trong hoạt động thu hút vốn và sử dụng vốn để đưa ra một số giải pháp đối<br /> <br /> ́H<br /> <br /> với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thừa<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> Thiên Huế<br /> 7. Kết cấu của đề tài bao gồm:<br /> <br /> H<br /> <br /> CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP<br /> <br /> IN<br /> <br /> CÓ VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI<br /> CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP<br /> <br /> K<br /> <br /> NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DOANH<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> O<br /> <br /> NGHIỆP CÓ VỐN FDI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ<br /> <br /> 4<br /> <br /> NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DOANH<br /> NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI<br /> 1.1. Những vấn đề chung về doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài<br /> 1.1.1. Khái niệm<br /> 1.1.1.1. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)<br /> <br /> Ế<br /> <br /> - Đầu tư trực tiếp nước ngoài (Foreign Direct Investement – FDI) là phương thức<br /> <br /> U<br /> <br /> đầu tư quốc tế quan trọng trong tình hình thế giới hiện nay. FDI được thực hiện giữa<br /> <br /> ́H<br /> <br /> các nước công nghiệp phát triển với nhau, giữa nước công nghiệp phát triển với<br /> <br /> TÊ<br /> <br /> nước đang phát triển. Trong thời gian gần đây, nhiều nước đang phát triển cũng đã<br /> tham gia FDI, thực hiện các dự án đầu tư ở nước khác.<br /> <br /> H<br /> <br /> “ Đầu tư trực tiếp nước ngoài là việc nhà đầu tư nước ngoài đưa vốn bằng<br /> <br /> IN<br /> <br /> tiền hoặc bất kỳ tài sản nào sang nước khác để tiến hành các hoạt động đầu tư”<br /> [10,12]<br /> <br /> K<br /> <br /> FDI có liên quan chặt chẽ với ODA. Trong điều kiện bình thường hóa quan<br /> <br /> ̣C<br /> <br /> hệ giữa hai nước, thì ODA là nguồn vốn tạo cơ sở hỗ trợ cho các doanh nghiệp của<br /> <br /> O<br /> <br /> nước viện trợ thực hiện dự án FDI ở nước nhận viện trợ.<br /> <br /> ̣I H<br /> <br /> FDI có quan hệ mật thiết với FPI, cả hai đều là đầu tư chủ yếu của tư nhân,<br /> bổ sung cho nhau và thúc đẩy lẫn nhau; những nước có cơ chế và luật pháp phù hợp<br /> <br /> Đ<br /> A<br /> <br /> với thông lệ quốc tế thì sẽ thu hút được cả hai nguồn vốn đầu tư quốc tế này. Tuy<br /> vậy, nếu FPI là đầu tư ngắn hạn thì FDI là đầu tư dài hạn, các dự án FDI thường có<br /> thời hạn là 10 năm, 20 năm, 50 năm và dài hơn.<br /> Theo báo cáo đầu tư thế giới năm 1999 của UNCTAD thì “FDI là hoạt động đầu tư<br /> bao gồm mối quan hệ dài hạn, phản ảnh lợi ích và quyền kiểm soát lâu dài của một<br /> thực thể thường trú ở một nền kinh tế (nhà đầu tư nước ngoài hoặc công ty mẹ nước<br /> ngoài) đối với một doanh nghiệp thường trú ở một nền kinh tế khác với nền kinh tế<br /> <br /> 5<br /> <br />