Luận văn Thạc sĩ Khoa học Kinh tế: Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình

Đại học Kinh tế Huế<br /> <br /> PHẦN MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) có vai trò to lớn trong việc phát triển<br /> kinh tế xã hội của đất nước. Việc phát triển DNNVV cho phép khai thác và sử dụng<br /> có hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn vốn, công nghệ và thị trường;<br /> tạo công ăn, việc làm cho người lao động; góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế;<br /> giảm bớt chênh lệch giàu nghèo; hỗ trợ cho sự phát triển của các doanh nghiệp lớn;<br /> duy trì và phát triển các ngành nghề truyền thống....<br /> Với một số lượng lớn, chiếm hơn 97% tổng số DN trên cả nước, các<br /> <br /> Đ<br /> <br /> DNNVV đã tạo công ăn việc làm cho người lao động, đóng góp đáng kể vào GDP<br /> <br /> ại<br /> <br /> và kim ngạch xuất khẩu, đang khẳng định vai trò không thể thiếu của mình trong<br /> <br /> ho<br /> <br /> quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước.<br /> <br /> ̣c k<br /> <br /> Việt Nam nói chung và huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình nói riêng, việc<br /> phát triển các DNNVV là điều kiện tiền đề để khai thác tốt các tiềm năng, thế mạnh<br /> <br /> in<br /> <br /> của nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo<br /> <br /> h<br /> <br /> hướng hiện đại. Sự tồn tại và phát triển của loại hình doanh nghiệp này trong nền<br /> <br /> tê<br /> <br /> kinh tế thị trường là tất yếu khách quan và là một trong những nhiệm vụ quan trọng<br /> <br /> ́H<br /> <br /> của Đảng, Nhà nước cũng như chính quyền địa phương các cấp.<br /> Trong những năm gần đây, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách cho các<br /> <br /> ́<br /> uê<br /> <br /> DNNVV trên nhiều mặt từ việc hỗ trợ tiếp cận các nguồn lực (đất đai, vốn, công<br /> nghệ...), đến hỗ trợ phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm, mở rộng quan hệ với bạn<br /> hàng, khách hàng... Nhờ đó, các DN này đã có bước phát triển mạnh cả về số lượng,<br /> năng lực kinh doanh và khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, bản thân DN và sự hỗ trợ của<br /> Nhà nước còn nhiều hạn chế, vì thế chưa phát huy hết tiềm năng đối với các DNNVV.<br /> Đối với huyện Quảng Trạch, phần lớn các DN trên địa bàn là DNNVV.<br /> Trong những năm qua, nhiều văn bản pháp lý quan trọng liên quan đến phát triển<br /> DN luôn được Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ quan tâm ban hành, bổ<br /> sung, sửa đổi cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế đất nước.<br /> <br /> 1<br /> <br /> Đại học Kinh tế Huế<br /> <br /> Trong đó, quan trọng là Luật Doanh nghiệp năm 1999, Luật Doanh nghiệp năm<br /> 2005 được ban hành kèm theo các Thông tư, Nghị định thi hành. Luật Doanh<br /> nghiệp đã thúc đẩy các DNNVV trên địa bàn huyện Quảng Trạch đã có bước phát<br /> triển mạnh về số lượng, về năng lực sản xuất và đã có những đóng góp đáng kể cho<br /> sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.<br /> Để góp phần thúc đẩy sự hình thành và phát triển loại hình DNNVV trên địa<br /> bàn huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình, nhằm huy động tối đa tiềm năng về vốn,<br /> lao động, mặt bằng... trong nhân dân, cần thiết phải nghiên cứu để tìm những biện<br /> pháp phù hợp thúc đẩy các DNNVV trên địa bàn phát triển cả về số lượng lẫn chất<br /> lượng. Đây là vấn đề cấp thiết và có tính cơ bản, lâu dài đối với huyện Quảng Trạch<br /> <br /> Đ<br /> <br /> trong quá trình hội nhập ngày một sâu rộng. Chính vì lẽ đó, trong quá trình thực tập<br /> <br /> ại<br /> <br /> tôi đã lựa chọn đề tài: “Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn huyện<br /> <br /> 2. Mục tiêu của đề tài<br /> <br /> 2.1. Mục tiêu chung<br /> <br /> in<br /> <br /> ̣c k<br /> <br /> kinh tế của mình.<br /> <br /> ho<br /> <br /> Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình" làm luận văn tốt nghiệp cao học ngành Quản lý<br /> <br /> h<br /> <br /> Đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp để phát triển DNNVV trên địa<br /> <br /> ́H<br /> <br /> 2.2. Mục tiêu cụ thể<br /> <br /> tê<br /> <br /> bàn huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình.<br /> <br /> - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển DNNVV.<br /> <br /> ́<br /> uê<br /> <br /> - Đánh giá thực trạng phát triển các DNNVV trên địa bàn huyện Quảng<br /> Trạch - tỉnh Quảng Bình trong thời gian từ năm 2012 đến năm 2016.<br /> - Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm phát triển DNNVV trên địa bàn<br /> huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình trong thời gian tới.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu: Là các doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định theo<br /> Luật doanh nghiệp 2005.<br /> 4. Phạm vi nghiên cứu<br /> 4.1. Không gian: Huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Đại học Kinh tế Huế<br /> <br /> 4.2. Thời gian:<br /> - Số liệu thứ cấp được thu thập trong giai đoạn 2012 - 2016<br /> - Số liệu sơ cấp được tiến hành điều tra năm 2017<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> 5.1.Phương pháp thu thập số liệu<br /> Số liệu thu thập gồm 02 nguồn chính, đó là số liệu thứ cấp và số liệu sơ cấp.<br /> + Số liệu thứ cấp: Số liệu từ các trang thông tin điện tử chuyên ngành, báo<br /> cáo chính thức, niên giám thống kê của Tổng cục Thống kê, Cục Thống kê tỉnh<br /> Quảng Bình, Chi cục Thống kê huyện Quảng Trạch, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở<br /> Công Thương và các tài liệu sách báo, tạp chí khác.<br /> <br /> Đ<br /> <br /> Căn cứ vào kết quả ĐTDN hàng năm của Cục Thống kê Quảng Bình; tiến<br /> <br /> ại<br /> <br /> hành thu thập, rà soát, trích lược, tổng hợp và xử lý số liệu trên phần mềm chuyên<br /> <br /> ho<br /> <br /> ngành của Tổng cục Thống kê ban hành áp dụng trong cả nước.<br /> <br /> ̣c k<br /> <br /> + Số liệu sơ cấp: Số liệu được tổ chức điều tra, phỏng vấn thông qua bảng<br /> hỏi; tổng hợp, phân tích từ phiếu điều tra của 81 DNNVV (tương ứng 81 phiếu);<br /> <br /> in<br /> <br /> trong đó 2 DN thuộc lĩnh vực NLTS, 31 DN thuộc lĩnh vực CN-XD và 48 DN<br /> <br /> h<br /> <br /> thuộc lĩnh vực TMDV. Về chức vụ thì có 8 phiếu hỏi giám đốc/phó giám đốc DN,<br /> <br /> 5.2. Phương pháp tổng hợp, phân tích<br /> <br /> ́H<br /> <br /> tê<br /> <br /> 24 phiếu hỏi cấp trưởng/ phó trưởng phòng và 49 phiếu hỏi nhân viên.<br /> <br /> - Sử dụng phần mềm excel và SPSS để tổng hợp thông tin từ các DNNVV<br /> <br /> ́<br /> uê<br /> <br /> trên địa bàn huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình.<br /> <br /> - Phân tổ thống kê để phân tổ các DN theo hình thức sở hữu, lĩnh vực SXKD,<br /> vốn SXKD, lao động, doanh thu, lợi nhuận.<br /> - Phân tích xu hướng để thấy xu hướng phát triển của doanh nghiệp trong<br /> giai đoạn nghiên cứu bằng chỉ tiêu tốc độ phát triển định gốc và tốc độ phát triển<br /> bình quân.<br /> - Kiểm định ANOVA để kiểm định ý kiến đánh giá của các chuyên gia về<br /> các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Đại học Kinh tế Huế<br /> <br /> 6. Nội dung nghiên cứu<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của<br /> đề tài gồm 03 chương.<br /> Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiển về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.<br /> Chương 2. Thực trạng phát triển DNNVV trên địa bàn huyện Quảng Trạch tỉnh Quảng Bình.<br /> Chương 3. Một số giải pháp cơ bản nhằm phát triển DNNVV trên địa bàn<br /> huyện Quảng Trạch - tỉnh Quảng Bình.<br /> <br /> ại<br /> <br /> Đ<br /> h<br /> <br /> in<br /> <br /> ̣c k<br /> <br /> ho<br /> ́H<br /> <br /> tê<br /> ́<br /> uê<br /> 4<br /> <br /> Đại học Kinh tế Huế<br /> <br /> CHƯƠNG I<br /> CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN<br /> DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA<br /> 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA<br /> 1.1.1. Khái niệm và tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV)<br /> 1.1.1.1. Khái niệm DNNVV<br /> Doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường được hiểu là một tổ chức kinh tế có<br /> tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký theo quy định của pháp<br /> luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh của mình.<br /> Theo từ điển Bách khoa toàn thư: Doanh nghiệp vừa và nhỏ là những doanh<br /> <br /> Đ<br /> <br /> nghiệp có quy mô nhỏ bé về mặt vốn, lao động hay doanh thu.<br /> <br /> ại<br /> <br /> DNNVV là những cơ sở sản xuất kinh doanh vì mục đích lợi nhuận, có quy mô<br /> doanh nghiệp trong những giới hạn nhất định theo các tiêu thức vốn, lao động, doanh thu,<br /> <br /> ho<br /> <br /> giá trị thu được trong từng thời kỳ theo quy định của từng quốc gia.<br /> <br /> ̣c k<br /> <br /> Ở Việt Nam, ngày 30/6/2009, Chính phủ đã ban hành Nghị định số<br /> 56/2009/NĐ-CP về trợ giúp phát triển DNNVV. Nghị định đã đưa ra một định nghĩa<br /> <br /> in<br /> <br /> chung về DNNVV để các ban ngành, địa phương, các tổ chức trong và ngoài nước có<br /> <br /> h<br /> <br /> căn cứ xác định đối tượng thực hiện chính sách và các biện pháp trợ giúp DNNVV<br /> <br /> tê<br /> <br /> phát triển. Theo đó, DNNVV là cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định<br /> <br /> ́H<br /> <br /> pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn<br /> <br /> ́<br /> uê<br /> <br /> hoặc số lao động bình quân năm[1].<br /> 1.1.1.2. Tiêu chí xác định DNNVV<br /> <br /> Theo tiêu chí của Ngân hàng Thế giới, DN siêu nhỏ là DN có số lượng lao động<br /> dưới 10 người, DN nhỏ có số lượng lao động từ 10 đến dưới 50 người, còn DN vừa có<br /> từ 50 đến 300 lao động.<br /> Ở mỗi nước, người ta có tiêu chí riêng để xác định DNNVV. Ở Việt Nam, nhìn<br /> chung đều dựa vào hai tiêu chí chủ yếu là số lượng lao động và tổng vốn đầu tư để xác<br /> định loại hình DNNVV. Nhưng ở mỗi nước, mức độ định lượng rất khác nhau.<br /> <br /> 5<br /> <br />