Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu tổng hợp một số aurone và hoạt tính sinh học của chúng

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:132

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung nghiên cứu là: Tổng hợp một số aurone với các nhóm thế khác nhau; xác định cấu trúc phân tử các chất tổng hợp được bằng phương pháp phổ hiện đại như phổ cộng hưởng từ hạt nhân (1H NMR và 13C NMR) kết hợp kĩ thuật phổ hai chiều (COSY, HSQC và HMBC) và phổ MS; khảo sát hoạt tính sinh học của các aurone đã tổng hợp được với 4 dòng tế bào ung thư là ung thư gan HePG2, ung thư phổi SK- LU-1, ung thư biểu mô KB, ung thư vú MCF7 và với tế bào thường NIH- T3.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu tổng hợp một số aurone và hoạt tính sinh học của chúng

̣ ̣ ̀ ̣ ĐAI HOC QUÔC GIA HA NÔI ́ TRƯƠNG ĐAI HOC KHOA HOC T ̀ ̣ ̣ ̣ Ự NHIÊN  PHẠM THỊ HẰNG NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP MỘT SỐ AURONE VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA CHÚNG. ̣ ̣ ̣ LUÂN VĂN THAC SI KHOA HOC ̃ ̀ ̣ Ha Nôi – 2015
̣ ̣ ̀ ̣ ĐAI HOC QUÔC GIA HA NÔI ́ TRƯƠNG ĐAI HOC KHOA HOC T ̀ ̣ ̣ ̣ Ự NHIÊN  PHẠM THỊ HẰNG NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP MỘT SỐ AURONE VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA CHÚNG Chuyên nganh: Hoá ̀ hữu cơ Ma sô: 6044 ̃ ́ 0114 ̣ ̣ ̣ LUÂN VĂN THAC SI KHOA HOC ̃ NGƯƠI H ̀ ƯƠNG DÂN KHOA HOC ́ ̃ ̣ TS. Nguyễn Quốc Vượng PGS.TS. Nguyễn Văn Đậu ̀ ̣ Ha Nôi – 2015
LỜI CẢM ƠN Luận văn này được hoàn thành tại Viện Hóa sinh biển – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và kinh phí thực hiện được tài trợ bởi quỹ Nafosted, Mã số đề tài 104.01010.10 (34 Hóa). Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã nhận được nhiều sự giúp đỡ quý báu của thầy cô, các nhà khoa học cũng như đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất, sự cảm phục và kính trọng nhất đến TS. Nguyễn Quốc Vượng và PGS. TS. Nguyễn Văn Đậu những người thầy đã tận tâm hướng dẫn khoa học, động viên, khích lệ và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo khoa Hóa học trường Đại học Khoa Học Tự Nhiên ĐHQG Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn tập thể cán bộ phòng Công nghệ Hóa dược đã nhiệt tình giúp đỡ, động viên tôi trong học tập cũng như trong quá trình thực nghiệm để hoàn thiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến toàn thể gia đình, bạn bè và những người thân đã luôn quan tâm, khích lệ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Học viên Phạm Thị Hằng MỤC LỤC CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM................................................................................... 41 KẾT LUẬN............................................................................................................... 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................. 82 PHỤ LỤC.................................................................................................................. 99 DANH MỤC CÁC BẢNG BẢNG 1 ÁI LỰC LIÊN KẾT VỚI NBD2 CỦA PGP CỦA DẪN XUẤT AURONE........8 BẢNG 2 SỰ ỨC CHẾ CYCLIN-DEPENDENT KINASES CDK1, CDK2 VÀ CDK4 BỞI AURONE MIMIC VÀ FLAVOPIRIDOL.............................................................................9 BẢNG 3 ÁI LỰC CỦA CÁC AURONE TRONG LIÊN KẾT VỚI THỤ THỂ ADENOSINE (KI, ΜM)........................................................................................................... 11 BẢNG 4 SỰ PHÂN CẮT DNA VÀ ĐỘC TẾ BÀO CỦA CÁC HỢP CHẤT................12 BẢNG 5 KHẢ NĂNG ỨC CHẾ THÌNH THÀNH MẠCH CỦA MỘT SỐ DẪN XUẤT AURONE................................................................................................................................ 13 BẢNG 6 KHẢ NĂNG ỨC CHẾ VIRUS CÚM CỦA MỘT SỐ AURONE....................18 BẢNG 7 KHẢ NĂNG ỨC CHẾ VIRUS VIÊM GAN C CỦA CÁC AURONE.............19 BẢNG 8 KẾT QUẢ THỬ HOẠT TÍNH.......................................................................77
DANH MỤC CÁC HÌNH HÌNH 1 KHUNG CƠ BẢN CỦA FLAVONOID............................................................4 HÌNH 2 CẤU TRÚC CHUNG CỦA CHALCONE.........................................................4 HÌNH 3 CẤU TRÚC CHUNG CỦA FLAVONOID........................................................4 HÌNH 4 KHUNG CỦA AURONE.................................................................................4 HÌNH 5 CÔNG THỨC CHUNG CỦA CÁC PHÂN NHÓM TRONG LỚP MAJOR FLAVONOID............................................................................................................................ 5 HÌNH 6 CÔNG THỨC CHUNG CỦA CÁC PHÂN NHÓM TRONG LỚP ISOFLAVONOID...................................................................................................................... 5 HÌNH 7 CÔNG THỨC CHUNG CỦA CÁC PHÂN NHÓM TRONG LỚP NEOFLAVONOID.................................................................................................................... 5 HÌNH 8 CÔNG THỨC CHUNG CỦA CÁC PHÂN NHÓM TRONG LỚP MINOR FLAVONOID............................................................................................................................ 5 HÌNH 9 HAI ĐỒNG PHÂN CẤU HÌNH (Z), (E) CỦA AURONE..................................6
HÌNH 10 CẤU TRÚC CỦA CÁC HYDROXY AURONES............................................7 HÌNH 11 ÁI LỰC LIÊN KẾT CỦA CÁC FLAVONOID VỚI P-GLYCOPROTEIN (PGP)....................................................................................................................................... 8 HÌNH 12 HOẠT TÍNH SÀNG LỌC GỐC TỰ DO DPPH CỦA CÁC AURONE VÀ ACID ASCORBIS................................................................................................................... 15 HÌNH 13 MỘT SỐ AURONE VÀ AURONOL HOẠT ĐỘNG ỨC CHẾ KÍ SINH TRÙNG.................................................................................................................................. 16 HÌNH 14 CÁC AURONE CÓ KHẢ NĂNG KHÁNG KHUẨN, KHÁNG NẤM.............17 HÌNH 15 CÁC AURONE VÀ AURONOL CÓ KHẢ NĂNG CHỐNG VIÊM................18 HÌNH 16 SƠ ĐỒ CHUNG TỔNG HỢP AURONE.....................................................22 HÌNH 17 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP BENZOFURAN-3(2H)-ONE THEO HOUBEN - HOESCH................................................................................................................................ 22 HÌNH 18 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP BENZOFURAN-3(2H)-ONE THEO FRIEDEL - CRAFTS................................................................................................................................. 23 HÌNH 19 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CHALCONE THEO PHƯƠNG PHÁP CLAISEN - SCHMIDT............................................................................................................................... 23 HÌNH 20 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP 5B THEO MIN ZHANG..............................................24 HÌNH 21 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CÁC HỢP CHẤT 17A VÀ 17B..................................25 HÌNH 22 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CÁC HỢP CHẤT 18, 19, 20 LÀ SẢN PHẨM O- ALKYL HÓA 5B..................................................................................................................... 26 HÌNH 23 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP HỢP CHẤT 23 THEO HAMID NADRI.......................26 HÌNH 24 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP HỢP CHẤT 28 THEO WALTER M.B........................26 HÌNH 25 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP HỢP CHẤT 31 VÀ 34................................................27 HÌNH 26 CÁC CON ĐƯỜNG TỔNG HỢP AURONE QUA NGƯNG TỤ GIỮA BENZOFURANONE VÀ BENZALDEHYDE..........................................................................28 HÌNH 27 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP MỘT SỐ HYDROXYAURONE THEO SABRINA OKOMBI................................................................................................................................ 29 HÌNH 28 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP 6,7-DIHYDROXYAURONE THEO S. VENKATESWARLU.............................................................................................................. 29
HÌNH 29 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP DẪN XUẤT DIMETHOXYAURONE THEO C. BENEY ............................................................................................................................................... 30 HÌNH 30 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP DẪN XUẤT TRIMETHOXYAURONE THEO NICHOLAS J. LAWRENCE................................................................................................... 31 HÌNH 31 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP AUREUSIDIN THEO DAVID BOLEK........................32 HÌNH 32 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP AUREUSIDIN THEO ZHAO X...................................32 HÌNH 33 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP AUREUSIDIN THEO JUN NISHIDA..........................33 HÌNH 34 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT AURONE THEO HAI CHEN..........33 HÌNH 35 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CÁC DẪN XUẤT AURONE THEO SURESH KUMAR ............................................................................................................................................... 34 HÌNH 36 CƠ CHẾ TỔNG HỢP CHALCONE THEO PHƯƠNG PHÁP THÔNG THƯỜNG............................................................................................................................... 34 HÌNH 37 DẠNG ANION DELOCALIZED CỦA HỢP PHẦN BENZALDEHYDE.......35 HÌNH 38 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP DẪN XUẤT CHALCONE THẾ 4-HYDROXY THEO M.R.JAYAPAL....................................................................................................................... 35 HÌNH 39 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CHALCONE 71 THEO XIAOMING ZENG................35 HÌNH 40 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP AUREUSIDIN THEO ANASTASIA DETSI................36 HÌNH 41 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP AURONE TỪ CHALCONE SỬ DỤNG TTN/ MEOH. 37 HÌNH 42 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP AURONE THEO GOPAL BOSE...............................37 HÌNH 43 : SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CÁC AURONE CÓ CÁC NHÓM THẾ KHÁC NHAU. ............................................................................................................................................... 42 HÌNH 44 SƠ ĐỒ TỔNG HỢP CHẤT TRUNG GIAN 5B...........................................56 HÌNH 45 SƠ ĐỒ CƠ CHẾ HÌNH THÀNH MUỐI 3....................................................57 HÌNH 46 SƠ ĐỒ PHẢN ỨNG THỦY PHÂN MUỐI 3 VÀ ĐÓNG VÒNG BENZOFURANONE.............................................................................................................. 58 HÌNH 47 CƠ CHẾ PHẢN ỨNG NGƯNG TỤ TẠO AURONE VỚI XÚC TÁC BASE 62 HÌNH 48 CƠ CHẾ PHẢN ỨNG NGƯNG TỤ TẠO AURONE VỚI XÚC TÁC ACID..63
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN Viết tắt Viết đầy đủ ABCG2 ATP binding cassette subfamily G member 2 Ac Nhóm acetyl AIDS Acquired immunodeficiency syndrome ATP Adenosin triphosphat Bn Nhóm benzyl
nBu Nhóm nbutyl tBu Nhóm tertbutyl CC Column chromatography (Sắc ký cột) CDK Cyclindependent kinases CL Cutaneous leishmaniasis COSY Correlated Spectroscopy mCPBA mChloroperbenzoic acid DCM Diclometan DEPT Distortionless Enhancement by Polarisation Transfer (phổ DEPT) DME Dimethoxyethane DMF N,NDimethylformamit DNA Deoxyribonucleic acid DPPH 1,1diphenyl2picrylhydrazyl EC50 Effective concentration 50% (nồng độ có hiệu quả 50%) ESIMS Electrospray Ionization Mass Spectrometry (Phổ khối lượng phun mù điện tử ) Et Nhóm ethyl FDA Food and Drug Administration (Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ) HCV Hepatitis C virus (virus viêm gan C) Hep G2 Human hepatocellular carcinoma cell line (dòng tế bào ung thư gan) HIV Human immunodeficiency virus HMBC Heteronuclear Multiple Bond Correlation
HPLC High Performance Liquid Chromatography HSQC Heteronuclear Single Quantum Coherence IC50 Imhibitory Concentration 50% (nồng độ ức chế 50%) IR Infrared spectroscopy (phổ hồng ngoại) K562 Chronic myelogenous leukemic cell line (dòng tế bào ung thư máu cấp) Human epidemoid carcinoma cell line (dòng tế bào ung thư biểu KB mô) LDA Lithium diisopropylamide LPS Lipopolysaccharide LU Lung carcinoma cell lines (dòng tế bào ung thư phổi) MCF7 Human breast adenocarcinoma cell line (dòng tế bào ung thư vú) MDR Multiple drug resistance Me Nhóm methyl MEM methoxyethoxymethyl MIC Minimal inhibitory concentration (nồng độ ức chế tối thiểu) MOMCl Methylchloromethyl ether NBD2 Nucleotide binding domain 2 NMR Nuclear Magnetic Resonance Spectroscopy (Phổ cộng hưởng từ hạt nhân) Pgp Pglycoprotein PGE2 Prostaglandin E2 Ph Nhóm phenyl
PPA Polyphosphoric axit PTT Tribromide trimethylphenylammonium RNA Ribonucleic acid TBAF Tetra nbutylammonium fluoride TBATB ntetrabutylammonium tribromide TBDMS tertbutyldimethylsilyl TLC Thin layer chromatography (Sắc ký lớp mỏng) THF Tetrahydrofuran TMS Trimethylsilan TTN Thallium (III)nitrate VL Visceral leishmaniasis
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học MỞ ĐẦU Cùng với sự phát triển của xã hội loài người là sự phát sinh các bệnh nan y như ung thư, HIV, tiểu đường...Nền y học hiện đại của nhân loại đang đứng trước những thách thức vô cùng to lớn, và nó chỉ có thể được giải quyết triệt để khi các nhà khoa học tìm ra các loại thuốc mới có khả năng chữa trị những căn bệnh nguy hiểm trên. Vì vậy, trong những năm gần đây việc tổng hợp các hợp chất có hoạt tính sinh học cao và ứng dụng chúng vào thực tế đang là một trong những hướng phát triển mạnh mẽ của hóa học hữu cơ hiện đại. Các aurone, với khung (2benzylidenebenzofuran3(2h)one) tạo thành một lớp chất của các hợp chất flavonoid, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sắc tố màu sáng của hoa, rau quả trong tự nhiên. Mặc dù những nghiên cứu về hoạt tính sinh học của lớp chất này còn hạn chế nhưng những sản phẩm tự nhiên và những hợp chất tổng hợp tương tự của chúng đã được chứng minh là các hợp chất có triển vọng về hoạt tính sinh học cao với phổ rộng bao gồm: hoạt tính chống ung thư, hoạt tính kháng khuẩn, chống oxi hóa, và chống bệnh tiểu đường..... Các hợp chất aurone đã trở thành đối tượng cho các nhà khoa học nghiên cứu tổng hợp hay phân lập nhằm tìm kiếm các hợp chất có giá trị điều trị bệnh các bệnh hiểm nghèo hiệu quả. Để góp phần vào việc tìm kiếm các hợp chất aurones có hoạt tính sinh học cao, chúng tôi đã tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu tổng hợp một số aurone và hoạt tính sinh học của chúng”, mục tiêu của đề tài là tổng hợp một số aurone và đánh giá hoạt tính sinh học của chúng. Nội dung nghiên cứu là:  Tổng hợp một số aurone với các nhóm thế khác nhau. 1
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học  Xác định cấu trúc phân tử các chất tổng hợp được bằng phương pháp phổ hiện đại như phổ cộng hưởng từ hạt nhân (1H NMR và 13 C NMR) kết hợp kĩ thuật phổ hai chiều (COSY, HSQC và HMBC) và phổ MS.  Khảo sát hoạt tính sinh học của các aurone đã tổng hợp được với 4 dòng tế bào ung thư là ung thư gan HePG2, ung thư phổi SK LU1, ung thư biểu mô KB, ung thư vú MCF7 và với tế bào thường NIH T3. 2
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN 1.1. CÁC HỢP CHẤT FLAVONOID. 1.1.1. Hợp chất flavonoid Flavonoid (hoặc bioflavonoid) (bắt nguồn từ Latin flavus nghĩa là màu vàng, màu của flavonoid trong tự nhiên) là nhóm hợp chất phenolic đa vòng, được tìm thấy rộng rãi trong thực vật, chúng là loại chất chuyển hóa trung gian của thực vật. Các flavonoid là một trong những nhóm hợp chất phong phú và đa dạng và bậc nhất trong tự nhiên. Cho đến nay, có hơn 15 000 [1] hợp chất flavonoid đã được biết về cấu trúc, chúng có mặt không những chỉ trong thực vật bậc cao mà còn trong một số thực vật bậc thấp, thậm chí còn có cả trong loài tảo [2, 3]. Về cấu trúc hoá học [4, 5, 6, 7] flavonoid có khung cơ bản 15 nguyên tử carbon gồm 2 vòng phenyl A và B nối với nhau qua một mạch 3 carbon theo kiểu C6C3C6 (hình 1) 3' 2' 4' 3 B C 5' 4 2 6' A 5 C C 6 3
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học Hình 1 Khung cơ bản của flavonoid Trong đa số trường hợp ở một đầu mạch 3 carbon có một nhóm chức carbonyl, chúng được xem là dẫn xuất 1,3diphenylpropan1one, hợp chất này được gọi là dihydrochalcone (Hình 2). Hay 3 carbon đóng vòng với vòng A và tạo nên dị vòng có oxi (vòng C). Như vậy, flavonoid có cấu trúc chung cơ bản C 6C3 C6 phenylbenzopyran với vòng aryl (vòng B) có thể ở các vị trí 2,3 hoặc 4 của vòng benzopyran (Hình 3). 3' 3 1 4' 2' 2 4 8 2' 3' A B O 2 1' 1 7 1' 5' 5 A C B 4' 6' 6 6 3 5 4 6' 5' O Hình 2 Cấu trúc chung của chalcone Hình 3 Cấu trúc chung của flavonoid Trong một số trường hợp, dị vòng C (6 cạnh) còn được thay thế bằng dị vòng 5 cạnh (furran) (Hình 4): 3' 7 1 2' 4' 6 O 2 1' B A 5' C 5 6' 3 4 O Hình 4 Khung của Aurone Dựa vào vị trí của gốc aryl (vòng B) và các mức độ oxi hóa của mạch 3C, flavonoid được chia thành 4 loại chính [8]. Hình 5, Hình 6, Hình 7 và Hình 8 chỉ ra công thức chung của từng phân nhóm trong mỗi lớp flavonoid: major flavonoid, isoflavonois, neoflavonoid, minor flavonoid [8, 9, 10, 11, 12, 13] 4
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học Major flavonoid Flavonol Flavone Flavanone Flavanol Anthocyanidin O O O O O OH OH O O O Hình 5 Công thức chung của các phân nhóm trong lớp major flavonoid Isoflavonoid Isoflavone Isoflavanone Isoflavanol Isoflavane O O O O O O OH Hình 6 Công thức chung của các phân nhóm trong lớp isoflavonoid Neoflavonoid 4-Arylcoumarin Neoflavene O O O Hình 7 Công thức chung của các phân nhóm trong lớp neoflavonoid Minor flavonoid Aurone Auronol Chalcone OH O O O O O Hình 8 Công thức chung của các phân nhóm trong lớp minor flavonoid 5
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học 1.1.2. Các hợp chất aurone Aurone (=2Benzylidenebenzofuran3(2H)one) thuộc nhóm flavonoid có màu vàng (auro theo tiếng Latinh có nghĩa là vàng kim loại). Khung của chúng có 15 nguyên tử carbon như các flavonoid khác nhưng ở dị vòng (C) chỉ có 5 cạnh. Các phân tử aurone có chứa một cấu tử benzofuranone kết hợp với cấu tử benzylidene ở vị trí số 2. Trong tự nhiên, các aurone được tìm thấy ở thực vật, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sắc tố của hoa và rau quả. Aurone có 2 đồng phân cấu hình (Z) và (E), hầu hết các aurone ở dạng cấu hình (Z), là cấu hình ổn định hơn cấu hình (E) [2] (Hình 9). Số lượng cũng như sự phân bố trong cây của các aurone cũng bị hạn chế. So với các flavone thì aurone là hợp chất ít gặp trong tự nhiên, có khoảng trên 100 aurones (năm 2009) [ 48] đã được tìm thấy từ các nguồn tự nhiên, chủ yếu là thực vật có hoa, một vài loài dương xỉ, rêu và tảo nâu biển. 7 1 2' B O 6 O2 5 A C 5' 3 4 O O (Z)Aurone (E)Aurone Hình 9 Hai đồng phân cấu hình (Z), (E) của aurone Cả 2 đồng phân E và Z đều được tìm thấy trong tự nhiên nên nhóm chất này rất đa dạng.Đặc biệt là các dẫn xuất có chứa nhiều nhóm hydroxy bao gồm aureusidin, sulfuretin, maritimetin và bracteatin ( Hình 10) 6
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học OH O OH O OH HO O HO O OH OH HO OH Aureusidin Bracteatin O O HO O HO O OH OH OH OH OH Maritimetin Sulfuretin Hình 10 Cấu trúc của các hydroxy aurones 1.2. HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA AURONE Mặc dù là lớp chất hiếm gặp trong tự nhiên nhưng những hợp chất auron đã thể hiện nhiều hoạt tính sinh học quí báu như chống ung thư, chống virus, chống viêm, chống oxy hóa, trị bệnh tiểu đường, các bệnh về da, kháng nấm, kháng khuẩn.... 1.2.1. Aurone trong hóa học trị liệu ung thư 1.2.1.1. Aurone như là chất điều chỉnh sự kháng đa thuốc qua protein Pgp Trong chương trình với mục đích phát hiện ra những flavonoid có khả năng điều chỉnh sự kháng đa thuốc của các tế bào ung thư, Boumendjel A. và cộng sự đã lựa chọn một số đại diện như aurone, chalcone, flavone, flavonols, isoflavones để nghiên cứu về khả năng liên kết với nucleotidebinding domain (NBD2) của Pglycoprotein (Pgp) và cho thấy aurone ức chế Pgp hiệu quả hơn cả, được thể hiện qua các giá trị hằng số phân ly K D ở Hình 11 [21, 22, 23, 24, 25, 26, 27]. 7
Phạm Thị Hằng Luận văn Thạc sĩ khoa học 4' 4 4' 2' 7 1 MeO 6 1 MeO O 1' O1 MeO 4' OH 3 1' 4 4 OH O OH O OH O Aurone K D =1,3 M Chalcone K D =4,6 M Flavone K D =6,3 M 4' OH 1 1 1 4' HO 7 O HO 7 O 1' HO 7 O 1' 3 4 1' 4 3 OH 4 OH O 4' OH O OH O OH Flavonol K D =5,9 M Flavanone K D =36,5 M Isoflavone K D =26,5 M Hình 11 Ái lực liên kết của các flavonoid với Pglycoprotein (Pgp) (KD là hằng số phân ly) Nghiên cứu về ái lực liên kết của một số dẫn xuất của aurone: 4,6 dimethoxyaurones và 4hydroxy6methoxyaurones với NBD của Pgp, Boumendjel A. và cộng sự cho kết quả ở Bảng 1. Ở Bảng 1 cho thấy 4,6dimethoxyaurone (KD = 7,0 ± 1,1 µM) ít hoạt động hơn 4hydroxy6methoxyaurone (KD = 1,32 ± 0,33 µM). Đặc biệt, các dẫn xuất halogene aurone (4’halogene) là hoạt động mạnh nhất. Các ái lực liên kết tăng cùng với việc tăng kích thước của các halogen (I > Br > Cl > F). Sự thay thế hydrogen của 4hydroxy6methoxyaurones ở vị trí 4’ bởi nguyên tử brome làm tăng ái lực liên kết lên 8,8 lần (KD = 1,32: 4’H và 0,15: 4’Br). Sự hiện diện của các nguyên tử khác với halogen (CN, N(CH3)2, 3’,4’,6’OMe) là không thuận lợi cho khả năng liên kết với NBD2 của Pgp như thể hiện qua các hằng số K D [22, 26, 28, 29]. Ngoài ra, trong nghiên cứu in vitro về khả năng điều chỉnh Pgp qua trung gian kháng đa thuốc (MDR), Boumendjel và cộng sự phát hiện ra rằng 4,6 dimethoxyaurone có khả năng gây độc tế bào trên các tế bào K562 và có khả năng gây độc tốt như cyclosporine A một loại thuốc đang được sử dụng để điều trị những trường hợp kháng đa thuốc (MDR) [25]. Bảng 1 Ái lực liên kết với NBD2 của Pgp của dẫn xuất aurone 8