Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Tiền Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xác định các nhân tố ảnh hưởng, đồng thời phân tích đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến việc mở rộng tín dụng tại Agribank Tiền Giang đối với DNNVV trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Trên cơ sở đó, nghiên cứu sẽ có những đề xuất, kiến nghị nhằm góp phần mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ĐỖ THỊ NGỌC HÂN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỞ RỘNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ĐỖ THỊ NGỌC HÂN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỞ RỘNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 80 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: TS. BÙI DIỆU ANH TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
TÓM TẮT Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm khoảng hơn 90% tổng số doanh nghiệp hiện có tại Việt Nam, và hạn chế lớn nhất kiềm hãm sự phát triển của Doanh nghiệp nhỏ và vừa chính là nguồn vốn. Trong khi đó hoạt động tín dụng là hoạt động tạo ra nguồn lợi nhuận chủ yếu của các Ngân hàng thương mại trong đó, Doanh nghiệp nhỏ và vừa là thị trường đầy tiềm năng trong điều kiện kinh tế Việt Nam. Thực tế hiện tại thị phần cho vay Doanh nghiệp nhỏ và vừa đang còn ở mức rất thấp, chưa đáp ứng nhu cầu tín dụng của Doanh nghiệp cũng như chưa xứng tầm với năng lực của các Ngân hàng thương mại. Chính vì vậy việc mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa cần phải được quan tâm và nghiên cứu để góp phần tạo nguồn lực cho các Doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc cạnh tranh, phát triển thị trường cũng như gia nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu đồng thời mang lại nguồn lợi nhuận cho ngân hàng. Với đề tài ” Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – chi nhánh Tiền Giang”, thông qua mô hình phân tích nhân tố khám phá để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa với các biến độc lập trong mô hình, tác giả đã xác định được: uy tín, thương hiệu ngân hàng, chính sách tín dụng, điều kiện cấp tín dụng, chính sách marketing, mối quan hệ của doanh nghiệp, chính sách hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa của Chính phủ và địa phương có ảnh hưởng cùng chiều với mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa. Từ kết quả thực nghiệm trên, tác giả đề xuất một số khuyến nghị nhằm mang lại những hiệu quả tích cực trong việc mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – chi nhánh Tiền Giang.
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tôi do TS. Bùi Diệu Anh hướng dẫn. Kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Người cam đoan Đỗ Thị Ngọc Hân
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi đã nhận được sự động viên và giúp đỡ tận tình từ phía thầy cô, gia đình, đồng nghiệp và bạn bè. Tôi xin trân trọng cảm ơn Quý Trường Đại Học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh, Phòng đào tạo sau đại học, đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Bùi Diệu Anh đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Sự hướng dẫn, giúp đỡ của Cô đã giúp đề tài nghiên cứu của tôi được sâu sắc và hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Ban Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang, gia đình, bạn bè và các anh chị em đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập thông tin, điều tra số liệu trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu này. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của Quý Thầy Cô, bạn bè và đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn!
i MỤC LỤC MỤC LỤC .................................................................................................................. i DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................v DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... vi DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... vi CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................................1 1.1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................1 1.2. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu....................................................................2 1.3. Mục tiêu của đề tài .............................................................................................3 1.3.1. Mục tiêu tổng quát ...........................................................................................3 1.3.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................................3 1.4. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................3 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................4 1.5.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................4 1.5.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................4 1.6. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................4 1.7. Đóng góp của đề tài ............................................................................................4 1.8. Bố cục của đề tài .................................................................................................5 CHƯƠNG 2: LƯỢC KHẢO CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU VỀ MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................6 2.1. Cơ sở lý thuyết về mở rộng tín dụng đối với DNNVV ....................................6 2.1.1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................................................................6 2.1.1.1. Khái niệm và phân loại DNNVV ....................................................................6 2.1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................................................7 2.1.1.3. Vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa ..........................................................11 2.1.2. Tín dụng ngân hàng đối với DNNVV ...........................................................13 2.1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng .....................................................................13 2.1.2.2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ...............14
ii 2.1.3. Mở rộng tín dụng DNNVV của NHTM ........................................................15 2.1.3.1. Khái niệm mở rộng tín dụng ngân hàng đối với DNNVV ............................15 2.1.3.2. Sự cần thiết phải mở rộng tín dụng đối với DNNVV ...................................15 2.1.3.3. Các chỉ tiêu chủ yếu phản ánh mở rộng tín dụng DNNVV ..........................16 2.2. Các nghiên cứu lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm về mở rộng tín dụng đối với DNNVV tại ngân hàng thương mại ..........................................................18 2.2.1. Các nghiên cứu lý thuyết ...............................................................................18 2.2.2. Nghiên cứu thực nghiệm về mở rộng tín dụng đối với DNNVV tại ngân hàng thương mại ......................................................................................................20 2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng đối với DNNVV tại NHTM ...................................................................................................................................22 2.3.1. Nhóm nhân tố thuộc về ngân hàng ...............................................................22 2.3.1.1. Uy tín, thương hiệu của Ngân hàng .............................................................22 2.3.1.2. Chính sách tín dụng .....................................................................................23 2.3.1.3. Chính sách marketing ..................................................................................24 2.3.2. Nhóm nhân tố thuộc về DNNVV ...................................................................25 2.3.2.1. Điều kiện cấp tín dụng .................................................................................25 2.3.2.2. Mối quan hệ của DNNVV .............................................................................27 2.3.3. Nhân tố thuộc về chính sách hỗ trợ DNNVV của Chính phủ và địa phương ...................................................................................................................................28 2.3.3.1. Chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế ........................................................28 2.3.3.2. Xây dựng môi trường pháp lý theo hướng hỗ trợ DNNVV ..........................29 2.3.3.3. Cơ sở hạ tầng được đầu tư phát triển ..........................................................29 2.3.3.4. Sự quan tâm hỗ trợ của Chính phủ và địa phương ......................................29 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................30 CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ MÔ HÌNH ĐỊNH LƯỢNG .........................................31 3.1. Quy trình xây dựng mô hình ...........................................................................31 3.2. Xây dựng mô hình nghiên cứu ........................................................................31 3.2.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất .........................................................................36 3.2.2. Giả thuyết nghiên cứu....................................................................................37
iii 3.3. Dữ liệu nghiên cứu ...........................................................................................38 3.3.1. Xác định kích cỡ mẫu ....................................................................................38 3.3.2. Phương pháp chọn mẫu.................................................................................39 3.4. Phương pháp thu thập số liệu .........................................................................39 3.4.1. Dữ liệu thứ cấp ...............................................................................................39 3.4.2. Dữ liệu sơ cấp .................................................................................................40 3.5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................40 3.5.1. Phân tích thống kê mô tả ...............................................................................40 3.5.2. Đánh giá độ tin cậy của các thang đo nhân tố (Cronbach‘s Alpha) ...........40 3.5.3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)..............................................................41 3.5.4. Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến ............................................................42 3.5.5. Các kiểm định giả thuyết của mô hình .........................................................42 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......44 4.1. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu ....................................................................44 4.2. Kiểm định mô hình đo lường ..........................................................................45 4.2.1. Kiểm định chất lượng thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha .......45 4.2.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)..............................................................47 4.3 Phân tích hồi quy đa biến .................................................................................49 4.4. Kiểm định giả thuyết hồi quy ..........................................................................53 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................58 5.1. Kết luận .............................................................................................................58 5.2. Gợi ý chính sách ...............................................................................................58 5.2.1. Gợi ý chính sách đối với Agribank nhằm mở rộng tín dụng đối với DNNVV ...................................................................................................................................59 5.2.1.1. Chính sách Marketing ..................................................................................59 5.2.1.2. Chính sách tín dụng .....................................................................................61 5.2.1.3. Chính sách nâng cao thương hiệu và uy tín của Ngân hàng .......................62 5.2.2. Gợi ý chính sách dành cho DNNVV .............................................................63 5.2.3. Gợi ý chính sách đối với Chính phủ và địa phương .....................................64 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo .......................................68
iv TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................69 Tài liệu tiếng Việt ....................................................................................................69 Tài liệu tiếng Anh ....................................................................................................70 PHỤ LỤC 01 ............................................................................................................72 PHỤ LỤC 02 ............................................................................................................75 PHỤ LỤC 03 ............................................................................................................80 PHỤ LỤC 04 ............................................................................................................82 PHỤ LỤC 05 ............................................................................................................90 PHỤ LỤC 06 ............................................................................................................94
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam CBTD Cán bộ tín dụng CIC Trung tâm thông tin tín dụng CNTT Công nghệ thông tin DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa ĐCTC Định chế tài chính EFA Phân tích nhân tố khám phá KMO Kaiser – Meyer – Olkin MRTD Mở rộng tín dụng NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại Sig. Mức ý nghĩa quan sát SMEs Doanh nghiệp nhỏ và vừa SPSS Phần mềm thống kê cho khoa học xã hội TCTD Tổ chức tín dụng TDNH Tín dụng ngân hàng TNHH Trách nhiệm hữu hạn UBND Ủy ban nhân dân
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Bảng tóm tắt các chỉ tiêu định lượng phản ánh mở rộng tín dụng DNNVV ...................................................................................................................................16 Bảng 3.1: Tổng hợp và đề xuất biến ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng DNNVV ....32 Bảng 4.1: Đặc điểm đối tượng khảo sát ....................................................................44 Bảng 4.2: Kết quả tổng hợp hệ số Cronbach’s Alpha của các biến ..........................46 Bảng 4.3: Kiểm định KMO các thang đo mở rộng tín dụng .....................................47 Bảng 4.4: Kiểm định KMO của biến phụ thuộc .......................................................49 Bảng 4.5: Hệ số hồi quy đa biến của mô hình ..........................................................50 Bảng 4.6: Hệ số phương sai ANOVA của hồi quy tuyến tính ..................................50 Bảng 4.7: Hệ số hồi quy Coefficients .......................................................................51 Bảng 4.8: Kết luận các giả thuyết .............................................................................53 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ................................................................................31 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu của đề tài ..................................................................36
1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1. Lý do chọn đề tài Hoạt động tín dụng là hoạt động tạo ra nguồn lợi nhuận chủ yếu của các Ngân hàng thương mại (NHTM), trong đó Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVVN) là thị trường đầy tiềm năng trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội nước ta trong thời gian tới, việc đẩy mạnh phát triển các DNNVV là một nhiệm vụ quan trọng, vì các DNNVV đã và đang là động lực cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Chính vì lẽ đó, việc mở rộng tín dụng DNNVV được đánh giá là cần thiết và sẽ được các ngân hàng chú trọng trong thời gian tới. Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và khốc liệt trong cuộc chạy đua tìm kiếm và giữ chân khách hàng giữa các NHTM đòi hỏi mỗi ngân hàng cần phải có những chiến lược kinh doanh, quản lý, chăm sóc cũng như phương pháp tiếp cận khách hàng hiệu quả. So với các NHTM khác, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Tiền Giang (sau đây gọi tắt là Agribank Tiền Giang) có được ưu thế về quy mô, mạng lưới giao dịch, bề dày lịch sử, uy tín với khách hàng. Trong những năm gần đây, Agribank Tiền Giang luôn phấn đấu tăng trưởng tích cực trên nhiều phương diện, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Tuy nhiên, những ưu thế này là chưa đủ trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các NHTM như hiện nay, khách hàng không chỉ quan tâm đến quy mô, thương hiệu mà còn ở chất lượng dịch vụ tín dụng, khả năng đáp ứng vốn và chính sách khách hàng. Vì những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Tiền Giang” làm đề tài luận văn của mình, với mong muốn góp phần giúp mở rộng hoạt động tín dụng đối với DNNVV, góp phần tăng nguồn thu nhập, hiệu quả hoạt động cho đơn vị mình công tác.
2 1.2. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Chủ đề “Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng đối với DNNVV” đã nhận được nhiều sự quan tâm của các chuyên gia thông qua ý kiến phân tích, trao đổi trên các diễn đàn, báo điện tử, tạp chí chuyên ngành có uy tín. Đây cũng là vấn đề được nhiều học viên lựa chọn nghiên cứu để thực hiện luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành tài chính ngân hàng. Các nghiên cứu chủ yếu đã tham khảo: Nghiên cứu của TS. Võ Đức Toàn (2012) về “Tín dụng đối với DNNVV của các NHTM cổ phần trên địa bàn TP.HCM”, đề tài đã nêu lên được thực trạng cũng như đề ra các giải pháp nâng cao và mở rộng tín dụng DNNVV của các NHTM cổ phần trên địa bàn TP.HCM. Tác giả đã sử dụng phương pháp thống kê, phân tích thống kê, điều tra khảo sát, bên cạnh đó tham vấn ý kiến của các nhà quản lý doanh nghiệp, nhà hoạch định chính sách, chuyên gia trong lĩnh vực TDNH đối với DNNVV. Luận văn của tác giả Đồng Thị Kim Chi (2013) “Mở rộng tín dụng đối với các DNNVV của các Ngân hàng thương mại trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”, Đại học Kinh tế TP. HCM. Luận văn đưa ra 4 yếu tố tác động đến mở rộng tín dụng DNNVV theo thứ tự như sau: (1) chất lượng dịch vụ tín dụng, (2) giá cả tín dụng, (3) vấn đề về từ chối cấp tín dụng, (4) tiếp tục cấp tín dụng. Luận văn đề xuất các giải pháp nhằm mở rộng hoạt động tín dụng này trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. Cho đến nay có khá nhiều đề tài nghiên cứu về mở rộng tín dụng DNNVV. Các đề tài nghiên cứu chủ yếu tập trung phân tích, đánh giá thực trạng mở rộng tín dụng DNNVV và đã khám phá ra được các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng loại hình tín dụng này. Nhìn chung, các đề tài chủ yếu dựa vào số liệu về hoạt động tín dụng DNNVV để phân tích, tổng hợp và đánh giá, chưa hoặc áp dụng rất ít mô hình nghiên cứu cụ thể nào để đánh giá sự mở rộng tín dụng DNNVV. Ở đề tài này, tác giả sử dụng phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh kết hợp với điều tra khảo sát để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng đối với DNNVV trong bối cảnh Agribank đang trong quá trình cổ phần hóa. Trong quá trình nghiên cứu tác giả đã chọn lọc, kế thừa những ý tưởng liên quan đến đề tài nhằm phục vụ cho việc
3 phân tích làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản, xác định được các nhân tố ảnh hưởng và giúp cho quá trình tìm hiểu, đề xuất đưa ra các kiến nghị, có tính thực tiễn cao nhằm mở rộng hoạt động tín dụng cho DNNVV tại Agribank Tiền Giang trong thời gian tới. 1.3. Mục tiêu của đề tài 1.3.1. Mục tiêu tổng quát Xác định các nhân tố ảnh hưởng, đồng thời phân tích đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến việc mở rộng tín dụng tại Agribank Tiền Giang đối với DNNVV trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Trên cơ sở đó, nghiên cứu sẽ có những đề xuất, kiến nghị nhằm góp phần mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang trong thời gian tới. 1.3.2. Mục tiêu cụ thể Để đạt được mục tiêu tổng quát trên, luận văn tập trung nghiên cứu, phân tích để làm sáng tỏ các mục tiêu sau: - Mục tiêu thứ nhất: Nghiên cứu, xác định các nhân tố ảnh hưởng và đánh giá, đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang. - Mục tiêu thứ hai: Đưa ra những đề xuất, kiến nghị nhằm góp phần mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang. 1.4. Câu hỏi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nhằm giải đáp các câu hỏi sau: Câu hỏi 1: Các nhân tố nào ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang? Câu hỏi 2: Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang như thế nào? Câu hỏi 3: Những đề xuất, kiến nghị nào nhằm góp phần mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang trong thời gian tới?
4 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.5.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang. Đối tượng quan sát là các DNNVV trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. 1.5.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Luận văn nghiên cứu về vấn đề mở rộng tín dụng đối với DNNVV tại Agribank Tiền Giang. - Phạm vi thời gian: đề tài sử dụng các số liệu khảo sát thực tế, khảo sát tiến hành từ tháng 02/2019 đến 03/2019. 1.6. Phương pháp nghiên cứu Luận văn này dùng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với nghiên cứu định lượng. - Nghiên cứu định tính: được thực hiện bằng cách thảo luận với các cấp quản trị tại ngân hàng để tìm hiểu các yếu tố, từ đó xây dựng nên thang đo nháp, đề cương thảo luận được chuẩn bị trước (xem Phụ lục 01). Mục đích của nghiên cứu định tính nhằm phát hiện những yếu tố có ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng, xây dựng lý thuyết phù hợp với mô hình nghiên cứu. - Nghiên cứu định lượng: được thực hiện khảo sát khoảng 150 đối tượng theo cách lấy mẫu thuận tiện nhằm phát hiện những sai sót các bảng câu hỏi và kiểm tra thang đo. Sau đó xây dựng đựợc một bảng câu hỏi khảo sát chính thức và tiến hành khảo sát. Sau đó tiến hành phân tích các nhân tố khám phá với phần mềm SPSS 23.0 sẽ được thực hiện để phân tích và tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng tín dụng DNNVV, qua đó đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến việc mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang. 1.7. Đóng góp của đề tài Luận văn nghiên cứu với mục đích xác định các nhân tố ảnh hưởng và phân tích mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến mở rộng tín dụng DNNVV, từ đó đi sâu nghiên cứu mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang, để đưa ra những đề
5 xuất và kiến nghị. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm của đề tài sẽ góp phần đề xuất các gợi ý, kiến nghị cho các nhà hoạch định chiến lược kinh doanh, các nhà quản trị tại Agribank Tiền Giang có cái nhìn đầy đủ và toàn diện hơn về việc mở rộng tín dụng đối với DNNVV từ đó góp phần mở rộng quy mô tín dụng cho ngân hàng. Ngoài ra, luận văn góp phần vào hoạt động kinh doanh ngân hàng tại Agribank Tiền Giang, cũng như là tiền đề cho các luận văn khác về mở rộng tín dụng DNNVV tại Agribank Tiền Giang. 1.8. Bố cục của đề tài Ngoài phần phụ lục và danh mục các tài liệu tham khảo, luận văn được chia thành năm chương, bao gồm: - Chương 1: Giới thiệu đề tài nghiên cứu - Chương 2: Lược khảo cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu về mở rộng tín dụng đối với Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại. - Chương 3: Thiết kế mô hình định lượng. - Chương 4: Phân tích và thảo luận kết quả nghiên cứu - Chương 5: Kết luận và kiến nghị
6 CHƯƠNG 2: LƯỢC KHẢO CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU VỀ MỞ RỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 2.1. Cơ sở lý thuyết về mở rộng tín dụng đối với DNNVV 2.1.1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa 2.1.1.1. Khái niệm và phân loại DNNVV Theo khoản 7 Điều 4 Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 ngày 26 tháng 11 năm 2014 thì doanh nghiệp được hiểu: Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay để tạo thuận lợi cho việc quản lý, hỗ trợ cho các doanh nghiệp phát triển, người ta thường phân loại doanh nghiệp theo các hình thức như sau: - Căn cứ vào quan hệ sở hữu về vốn và tài sản. - Căn cứ vào mục đích kinh doanh. - Căn cứ vào lĩnh vực kinh doanh. - Căn cứ vào quy mô kinh doanh. Chính nhờ cách phân loại như vậy góp phần giúp Nhà Nước có được những chiến lược và những chính sách phù hợp cho các loại hình doanh nghiệp khác nhau trong từng thời kỳ, từng giai đoạn kinh tế xã hội khác nhau. Theo điều 3 Nghị định số 56/2009/NĐ-CP về trợ giúp phát triển DNNVV Chính Phủ ban hành ngày 30/06/2009 thì khái niệm DNNVV được nêu rõ: DNNVV là cơ sở kinh doanh đã được đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp) hoặc số lao động bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên), ngoài
7 các tiêu chí trên Nghị định này còn căn cứ vào ngành kinh doanh để phân loại, cụ thể: QUI MÔ Doanh nghiệp siêu Doanh nghiệp nhỏ Doanh nghiệp vừa nhỏ Số lao Tổng Số lao Tổng Số lao động nguồn vốn động nguồn vốn động KHU VỰC I. Nông, lâm 10 người 20 tỷ đồng Từ trên 10 Từ trên 20 Từ trên 200 nghiệp và trở xuống trở xuống người đến tỷ đồng đến người đến thủy sản 200 người 100 tỷ đồng 300 người II. Công 10 người 20 tỷ đồng Từ trên 10 Từ trên 20 Từ trên 200 nghiệp và trở xuống trở xuống người đến tỷ đồng đến người đến xây dựng 200 người 100 tỷ đồng 300 người III. Thương 10 người 10 tỷ đồng Từ trên 10 Từ trên 20 Từ trên 50 mại và dịch trở xuống trở xuống người đến tỷ đồng đến người đến vụ 50 người 50 tỷ đồng 100 người Tùy theo tính chất, mục tiêu của từng chính sách, chương trình trợ giúp mà cơ quan chủ trì có thể cụ thể hóa các tiêu chí nêu trên cho phù hợp.1 2.1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa Thứ nhất: Tổ chức bộ máy quản lý gọn nhẹ, linh hoạt, có khả năng thích nghi cao Một trong những lợi thế của DNNVV là có bộ máy quản lý gọn nhẹ. Do quy mô Doanh nghiệp nhỏ, số lượng lao động không đông vì vậy bộ máy quản lý ít người, nhỏ gọn. Chính điều này giúp cho chủ doanh nghiệp có cơ hội gần gũi hơn với người lao động, dễ dàng trong nắm bắt thông tin, quản lý người lao động hiệu 1 Nghị định số 56/2009/NĐ-CP về trợ giúp phát triển DNNVV- Điều 3
8 quả hơn. Bộ máy gọn nhẹ cũng giúp cho DNNVV trở nên năng động, linh hoạt, phản ứng nhanh nhạy trước sự thay đổi của thị trường, những quy định, thể chế mới nên ít chịu tổn thất lớn khi môi trường kinh doanh biến động, khả năng thu hồi vốn đầu tư nhanh. Thứ hai: Về nguồn vốn hình thành Trong hoạt động kinh doanh, nguồn vốn được xem là điều kiện tiên quyết, là nền tảng cơ bản không thể thiếu. Nguồn vốn của một Doanh nghiệp được thể hiện bằng nhiều dạng khác nhau như: máy móc thiết bị, nhà kho, nhà xưởng, nguyên nhiên liệu sản xuất… Đối với DNNVV, nguồn vốn được hình thành từ các nguồn sau: - Nguồn vốn chủ sở hữu: vốn chủ sở hữu của DNNVV bao gồm các bộ phận chủ yếu sau: nguồn vốn góp ban đầu của chủ sở hữu doanh nghiệp, nguồn vốn từ lợi nhuận để lại, nguồn vốn từ phát hành cổ phiếu. - Nguồn vốn tín dụng ngân hàng (TDNH): là một trong những nguồn vốn quan trọng nhất không chỉ đối với DNNVV nói riêng mà còn đối với hệ thống các Doanh nghiệp nói chung. Đặc biệt, đối với các DNNVV, nguồn vốn TDNH là rất quan trọng trong quá trình hình thành, phát triển và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Nguồn vốn TDNH đảm bảo cho Doanh nghiệp có đủ vốn sản xuất kinh doanh, đầu tư mở rộng sản xuất. - Phát hành trái phiếu công ty: để huy động vốn trên thị trường ngoài các nguồn vốn trên, DNNVV còn có thể huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu để huy động vốn từ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, ngoài mức độ hấp dẫn của trái phiếu như lãi suất, kỳ hạn huy động thì vấn đề mấu chốt để huy động được nguồn vốn này là uy tín của Doanh nghiệp trên thị trường nên đối với DNNVV hình thức huy động này ít mang lại hiệu quả. - Các khoản chiếm dụng vốn từ nhà cung cấp: đối với một số Doanh nghiệp có uy tín thì tỷ lệ nguồn vốn chiếm dụng từ phía nhà cung cấp so với tổng nguồn vốn là tương đối cao. Trong thực tế, đa số các nhà cung cấp đều có chính sách “bán
9 chịu” để tìm kiếm, thu hút và duy trì khách hàng. Mức độ huy động vốn từ các nhà cung cấp ít hay nhiều tùy thuộc rất nhiều vào uy tín của Doanh nghiệp. - Huy động vốn ứng trước: loại nguồn vốn này có được do khách hàng (bên mua hàng hóa, dịch vụ) ứng trước và sau đó Doanh nghiệp có trách nhiệm phải cung cấp sản phẩm, dịch vụ. - Nguồn vốn của bạn bè và gia đình: ngoài huy động nguồn vốn ứng trước từ khách hàng thì hầu hết các Doanh nghiệp vẫn cần huy động thêm nguồn tiền mặt, nguồn huy động tốt nhất và dễ dàng nhất là từ gia đình và bạn bè. Nguồn vốn để hình thành và phát triển DNNVV có quy mô nhỏ vì vậy việc huy động vốn của DNNVV tương đối dễ dàng so với các Doanh nghiệp lớn. Đây cũng là một trong những lợi thế của các DNNVV. Thứ ba: Có tính tự chủ cao Đa phần các DNNVV có người trực tiếp quản lý, điều hành là chủ sở hữu, số lượng các chủ sở hữu ít (thường là những thành viên trong gia đình hoặc bạn bè góp vốn làm ăn) do đó giúp DNNVV có phản ứng nhanh, tự chủ trong các quyết định kinh doanh, đầu tư. Thứ tư: Trình độ quản lý, nguồn nhân lực, kỹ thuật công nghệ còn hạn chế Hoạt động của DNNVV mang nặng tính gia đình nên việc tổ chức, quản lý chưa thể hiện sự chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, việc tuyển dụng và sử dụng lao động cũng tương đối đơn giản, đa số lao động không qua đào tạo nghề một cách bài bản nên tay nghề của lao động không cao mà chỉ làm việc theo kinh nghiệm, truyền nghề theo kiểu tự nhiên, người trước hướng dẫn cho người sau nên trình độ không đồng đều, quy trình, thao tác trong sản xuất không đảm bảo làm ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng và giá thành sản phẩm. Tình trạng này là do quy mô các DNNVV còn nhỏ, nguồn vốn để đầu tư đào tạo chuyên môn cho người lao động còn thấp. Hơn nữa đầu tư cho nhân lực là đầu tư dài hạn, không mang lại lợi ích trực tiếp cho Doanh nghiệp trong ngắn hạn nên không khuyến khích các Doanh nghiệp đầu tư cho nguồn lực này.