intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp tại địa bàn Tp.HCM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

34
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn thực hiện nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn Tp.HCM. Từ việc nhận diện nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của chúng, luận văn gợi ý một số chính sách cần thiết nhằm nâng cao tính khả thi của việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn Tp.HCM.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp tại địa bàn Tp.HCM

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM NGUYỄN VŨ THANH GIANG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI ĐỊA BÀN TP.HCM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Tp. Hồ Chí Minh - Năm 2017
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM NGUYỄN VŨ THANH GIANG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI ĐỊA BÀN TP.HCM Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HUỲNH LỢI Tp. Hồ Chí Minh - Năm 2017
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn thạc sĩ kinh tế “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị tring doanh nghiệp tại địa bàn TP.HCM” là nghiên cứu của riêng tôi và được sự hướng dẫn bởi giảng viên Tiến Sĩ Huỳnh Lợi. Các nội dung trong bài nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và đáng tin cậy. Những số liệu, bảng biểu, phân tích, nhận xét, đánh giá được chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau và được cung cấp ghi nguồn rõ ràng trong mục tài liệu tham khảo. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2017 Tác giả Nguyễn Vũ Thanh Giang
  4. MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ................................................................................. DANH MỤC BẢNG BIỂU ...................................................................................... DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................. PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................1 1. Tính cấp thiết đề tài: ................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu: ............................................. 2 3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 3 4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 3 5. Kết cấu dự kiến của luận văn ..................................................................... 4 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ........................................... 5 1.1. Tổng quan về các công trình nghiên cứu nước ngoài: .............................. 5 1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu trong nước: .............................. 8 1.3. Kết quả kế thừa và phát triển .................................................................. 10 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT.................................................................... 13 2.1. Tổng quan về kế toán quản trị.................................................................. 13 2.1.1. Khái niệm ............................................................................................ 13 2.1.2. Chức năng ........................................................................................... 14 2.1.3. Đặc điểm kế toán quản trị .................................................................. 18 2.1.4. Nội dung kế toán quản trị và sự thay đổi trọng tâm thông tin của KTQT ............................................................................................................ 19 2.2. Lý thuyết nền ảnh hưởng đến nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến áp dụng kế toán quản trị ...................................................................................... 23 2.2.1. Lý thuyết bất định .............................................................................. 24 2.2.2. Lý thuyết xã hội học ........................................................................... 24 2.2.3. Lý thuyết đại diện ............................................................................... 25 2.2.4. Lý thuyết tâm lý .................................................................................. 26 2.2.5. Lý thuyết dự phòng ............................................................................ 27 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 30 3.1. Khung nghiên cứu và quy trình nghiên cứu: ........................................... 30 3.1.1. Khung nghiên cứu .............................................................................. 30 3.1.2. Quy trình nghiên cứu ......................................................................... 31 3.1.3. Xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM: ................ 32 3.2. Phương pháp nghiên cứu định tính .......................................................... 33
  5. 3.2.1. Thiết kế nghiên cứu định tính: ........................................................... 33 3.2.2. Kết quả thảo luận chuyên gia ............................................................. 34 3.3. Phương pháp nghiên cứu định lượng:...................................................... 36 3.3.1. Xây dựng các thang đo: ...................................................................... 36 3.3.2. Phương pháp đo lường và tính toán dữ liệu: ..................................... 37 3.3.3. Thiết kế nghiên cứu định lượng: ........................................................ 38 3.3.4. Mô hình hồi quy: ................................................................................ 39 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 41 4.1. Kết quả nghiên cứu ................................................................................... 41 4.1.1 Thông tin về các công ty được khảo sát .............................................. 41 4.1.2. Mức độ vận dụng KTQT ở các công ty được khảo sát ...................... 43 4.1.3. Khảo sát các yếu tố tác động đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp trên địa bàn TP.HCM ........................................................... 43 4.2. Kết quả phân tích ...................................................................................... 52 4.2.1. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) của biến độc lập ....................... 52 4.2.2. Phân tích hồi quy ................................................................................ 53 4.3. Kết quả và thảo luận ................................................................................. 57 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 63 5.1. Kết luận ..................................................................................................... 63 5.2. Kiến nghị ................................................................................................... 64 5.3. Hạn chế và kiến nghị hướng nghiên cứu tiếp theo................................... 68 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 70 Tài liệu tham khảo trong nước ............................................................................... Tài liệu tham khảo nước ngoài ............................................................................... PHỤ LỤC ................................................................................................................. Phụ lục ..................................................................................................................... Phụ lục 1: Bảng tổng hợp kết quả các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước .......................................................................................................................... Phụ lục 2: Kết quả khảo sát .................................................................................... Phụ lục 3: Bảng câu hỏi khảo sát ............................................................................ Phụ lục 4: Danh sách chuyên gia ............................................................................
  6. DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 2.1: Các chức năng kế toán quản trị Hình 2.2: Khung lý thuyết đại diện Hình 2.3: Khung lý thuyết tâm lý Hình 2.4: Khung lý thuyết dự phòng Hình 3.1: Khung nghiên cứu Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu
  7. DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: Thang đo và diễn giải thang đo .............................................................. 36 Bảng 4.1: Kết quả số lượng khảo sát ...................................................................... 41 Bảng 4.2: Thông tin các công ty khảo sát .............................................................. 42 Bảng 4.3: Kết quả mức độ vận dụng KTQT trong các công ty khảo sát ................. 43 Bảng 4.4: Nhận thức của chủ doanh nghiệp ........................................................... 43 Bảng 4.5: Cronbach’s alpha của biến PERC .......................................................... 44 Bảng 4.6: Chiến lược kinh doanh........................................................................... 45 Bảng 4.7: Cronbach’s alpha của biến STRA .......................................................... 46 Bảng 4.8: Quy mô doanh nghiệp ........................................................................... 47 Bảng 4.9: Cronbach của biến SIZE ........................................................................ 47 Bảng 4.10: Văn hóa doanh nghiệp ......................................................................... 48 Bảng 4.11: Cronbach alpha của biến CULT ........................................................... 48 Bảng 4.12: Trình độ chuyên môn của nhân viên kế toán ........................................ 49 Bảng 4.13: Cronbach alpha của biến QUAL .......................................................... 50 Bảng 4.14: Chi phí để tổ chức KTQT .................................................................... 50 Bảng 4.15: Cronbach alpha của biến COST ........................................................... 51 Bảng 4.16: Phân tích nhân tố chính thức kết quả của biến độc lập ......................... 62 Bảng 4.17: Phù hợp của hồi quy .......................................................................... 533 Bảng 4.18: Kết quả hồi quy ................................................................................... 54 Bảng 4.19: Hệ số tương quan a .............................................................................. 54
  8. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh TQM Total Quality Management AMT Advanced Manufacturing Technology KTQT Kế toán quản trị CNTT Công nghệ thông tin PGS.TS Phó Giáo sư – Tiến sĩ EFA Exploratory Factor Analysis DN Doanh nghiệp JIT Just in Time ASI Accounting Systems, Inc.
  9. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết đề tài: Hiện nay, trong giai đoạn lập kế hoạch chiến lược nhằm đưa ra những chiến lược trong kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam nói chung cũng như các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM nói riêng không thể không kể đến vai trò cực kì quan trọng của kế toán quản trị.Với chức năng chủ chốt là thu thập, phân tích, tổng hợp nhằm cung cấp thông tin và kiểm tra kiểm soát các hoạt động kinh tế tài chính, kế toán quản trị đã và đang khẳng định được bản chất công cụ thực sự quan trọng, một nhu cầu cần thiết khách quan cho sự tăng trưởng kinh tế nếu được vận dụng và phát huy tác dụng tối đa trong môi trường quản lý doanh nghiệp. Với tốc độ và mức độ cạnh tranh như hiện nay ngày càng khốc liệt,sức ép giá thành sản phẩm,sự tiến bộ nhanh chóng của kỹ thuật trong việc tự động hóa cao dẫn đến nhu cầu về thông tin càng cao của các nhà quản trị trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ,đặc biệt là các thông tin có liên quan đến các hoạt động nội bộ mà họ không thể rút ra từ các báo cáo của kế toán tài chính. Dựa vào thông tin của kế toán quản trị thì các nhà quản lý sẽ đơn giản hơn trong việc tính toán, hoạch định, dự toán sau đó là đưa ra sách lược kinh doanh phù hợp. Nếu xét trong từng bộ phận cụ thể trong doanh nghiệp, việc quản lý giờ công, tiền lương của phòng nhân sự, việc quản lý danh sách khách hàng, chiến lược bán hàng, mức lợi nhuận sản phẩm của phòng kinh doanh, chi phí sản phẩm của xưởng sản xuất...đang rất cần sự kiểm soát thật chặt chẽ. Điều đó càng làm nổi bật sự cần thiết khi kế toán quản trị lại mang đến thông tin và kiểm soát đó. Kế toán quản trị đang trở thành một điều không thể thiếu để nhà quản trị trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát huy tối đa trong việc quản lý doanh nghiệp.Bên cạnh đó, kế toán quản trị phục vụ công tác đề xuất giải pháp, kế hoạch kinh doanh như lập kế hoạch ngắn hạn, tổ chức phương án kinh doanh dài hạn, giám sát tiến độ kinh doanh, đóng góp cải thiện lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp vừa và nhỏ với chi phí thấp và sản phẩm cách biệt.
  10. 2 Cùng với xu hướng hội nhập,phải đứng trước với những cơ hội và thách thức mới,các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM với quy mô sản xuất nhỏ,tiếp cận nguồn vốn khó khăn,sử dụng lao động trình độ thấp đặc biệt là chưa quen vận dụng các công cụ quản trị nói chung cũng như KTQT nói riêng nên họ vẫn còn gặp nhiều bất lợi khi cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn.Khi môi trường kinh doanh thay đổi theo xu hướng hội nhập toàn cầu,một thách thức lớn đặt ra cho các nhà quản trị của các doanh nghiệp vừa và nhỏ là phải vận dụng các công cụ kỹ thuật quản trị mới để ứng phó nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh của daonh nghiệp mình.Tuy nhiên,do nền kinh tế thị trường Việt Nam hình thành muộn so với các nước trên thế giới nên phần lớn bộ phận kế toán tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn bỡ ngỡ ít nhiều với việc vận dụng KTQT. Qua những nghiên cứu trước đây cho thấy rằng tỷ lệ vận dụng KTQT vào hoạt động quản trị trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn thấp,hầu hết là vận dụng những công cụ kỹ thuật truyền thống nên hiệu quả công tác quản trị chưa cao. Do đó, việc nghiên cứu nhằm nhận diện và lượng hóa mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ,giúp nâng cao nhận thức của nhà điều hành ,quản lý doanh nghiệp về KTQT cũng như giúp họ nhận rõ khả năng,điều kiện vận dụng KTQT của doanh nghiệp mình là vấn đề quan trọng và cần thiết. Vì tính cấp thiết đó, tác giả xin chọn đề tài: “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TP.HCM” để phục vụ nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu:  Mục tiêu nghiên cứu: Luận văn thực hiện nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TP.HCM.Từ việc nhận diện nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của chúng,luận văn gợi ý một số chính sách cần thiết nhằm nâng cao tính khả thi của việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TP.HCM.
  11. 3  Câu hỏi nghiên cứu:  Việc ứng dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TP.HCM chịu tác động bởi những nhân tố nào?  Mức độ tác động của các nhân tố đến việc vận dụng kế toán quản trị của những doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TP.HCM như thế nào? 3. Phạm vi nghiên cứu Với thời gian hạn chế,tác giả giới hạn phạm vi nghiên cứu tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM đã, đang và có ý định vận dụng KTQT trong tương lai.Đề tài được khảo sát trên tổng thể khoảng 120 doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ trên địa bàn Thành Phố Hồ Chí Minh. Đối tượng tham gia khảo sát là những người đang giữ vị trí quản lý doanh nghiệp, làm về lĩnh vực kế toán quản trị hoặc những nhân viên có nhiệm vụ liên quan. 4. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng 2 phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Phương pháp định tính: Dùng công cụ phỏng vấn kết hợp với xin ý kiến chuyên gia để xác định các nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM.Từ đó, tác gả sẽ sử dụng kết quả thảo luận để làm cơ sở để xây dựng bảng câu hỏi phục vụ cho công tác khảo sát. Phương pháp định lượng: Dùng công cụ khảo sát để tập hợp các dữ liệu bằng cách chọn mẫu và gửi bảng khảo sát trực tiếp đến các đối tượng có liên quan đến việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn TP.HCM.Từ đó tiếp tục dùng công cụ phần mềm SPSS để kiểm định dữ liệu tập hợp từ các cuộc khảo sát để kiểm tra lại độ tin cậy của các thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT và đo lường được mức độ tác động của các nhân tố đó.
  12. 4 5. Kết cấu dự kiến của luận văn Ngoài phần mở đầu, bài nghiên cứu bao gồm 5 chương: Chương 1: Tổng quan về nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị Chương 2: Cơ sở lý thuyết Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Kết quả nghiên cứu Chương 5: Kết luận và kiến nghị
  13. 5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 1.1. Tổng quan về các công trình nghiên cứu nước ngoài: Hòa theo sự biến đổi của nền kinh tế thị trường, kế toán quản trị cũng có những thay đổi riêng biệt tại những thời điểm khác nhau. Pierce và O’Dea (1998) trong bài nghiên cứu về vận dụng kế toán quản trị tại các doanh nghiệp ở Ireland,với phương pháp nghiên cứu định tính,đã cho biết những công cụ truyền thống của kế toán quản trị như các chỉ tiêu tài chính về đo lường và đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp luôn luôn mang lại hiệu quả cao. Đồng thời nghiên cứu này cho rằng các công cụ kỹ thuật hiện đại trong kế toán quản trị chỉ mang tính bổ trợ chứ hoàn toàn không có khả năng thay thế chức năng truyền thống. Những kỹ thuật hiện đại được nhắc đến trong nghiên cứu của tác giả trên như: đo lường năng lực phi tài chính, phân tích lợi ích khách hàng, điểm chuẩn, phân tích chất lượng về giá, phân tích lợi ích kênh phân phối, mục tiêu về giá thành, vòng đời của giá thành…Những kỹ thuật kế toán quản trị truyền thống như: ngân sách, phân tích biến trạng, định giá chuẩn, phân tích ROI, định giá biên, tính linh động của ngân sách, phân tích điểm gãy… Trong nghiên cứu “Management accounting education at the Millennium”, (Michael W Maher, 2000) với phương pháp nghiên cứu định tính cũng đã bày tỏ rõ quan điểm rằng vai trò quan trọng của việc triển khai công tác kế toán quản trị trong bối cảnh hội nhập thị trường tự do của thế giới. Nghiên cứu này ngoài ra cũng cho chúng ta thấy được kế toán quản trị có vai trò định hướng hành vi quản trị trong doanh nghiệp. Chi phí trong mỗi tổ chức rất đa dạng, nhưng để kiểm soát chi phí có thể dùng các cách phân loại chi phí như: Chi phí chênh lệch, chi phí toàn bộ, chi phí trách nhiệm. Trên cơ sở phân loại chi phí, tác giả đã xác định các quy trình phân tích thông tin chi phí căn cứ vào các báo cáo phân tích chi phí, báo cáo đánh giá trách nhiệm quản lý. Những dữ liệu này là nguồn thông tin đắc lực nhằm nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp. Trong nghiên cứu này tác giả Maher đề cao vai trò
  14. 6 quan trọng của toán học song hành với kế toán quản trị hiện đại. Tuy nhiên, nghiên cứu chưa ứng dụng vào thực tiễn các doanh nghiệp mà vẫn còn là những nghiên cứu giấy. Năm 2012, nghiên cứu của Ahmad về thực trạng vận dụng kế toán quản trị ở các doanh nghiệp tại Malaysia, với phương pháp nghiên cứu định tính đưa ra kết luận là các công cụ truyền thống vẫn được sử dụng rất rộng rãi và hoàn toàn không có khả năng bị thay thế bởi các công cụ hiện đại (kỹ thuật hỗ trợ ra quyết định, kế toán quản trị chiến lược) và vị trí quan trọng của kế toán quản trị trong điều hành doanh nghiệp. Bài nghiên cứu là kết quả kế thừa của “Management accounting education at the Millennium”, (Michael W Maher, 2000) do đó chỉ tập trung nghiên cứu lý thuyết về công cụ hiện đại công cụ truyền thống của kế toán. Tiếp đến đây là những nghiên cứu mà tác giả tìm kiếm được có đề cập đến các nhân tố tác động lên việc vận dụng kế toán quản trị: Nghiên cứu “Factors influencing the alignment of accounting information systems in small and medium sized Malaysian manufacturing firms” của Noor Azizi Ismail và Malcolm King (2007), với phương pháp nghiên cứu định lượng, tác giả đã đưa ra các nhân tố có khả năng tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị gồm: mức độ tác động của công nghệ thông tin lên quy trình vận hành doanh nghiệp, nhận thức về kế toán quản trị của người chủ doanh nghiệp, trình độ nhân viên kế toán trong doanh nghiệp, doanh nghiệp cạnh tranh, quy mô sản xuất. Trong nghiên cứu của Alper Erserim (2012). “Những tác động của văn hoá tổ chức, đặc tính doanh nghiệp và môi trường bên ngoài của doanh nghiệp lên kế toán quản trị: nghiên cứu doanh nghiệp lĩnh vực công nghiệp tại Thổ Nhĩ Kỳ”, với phương pháp nghiên cứu định lượng đã kiểm định thành công hai nhân tố chính yếu ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp sản xuất tại Thổ Nhĩ Kỳ bao gồm: văn hóa doanh nghiệp và thiết kế tổ chức doanh nghiệp. Công trình “Management Accounting practices in Jordan-A contingency approach” của Khaled Abed Hutaibat (2005), đối tượng nghiên cứu là ngành công nghiệp của Jordan, khảo sát những công ty có quy mô lớn và vừa, với phương pháp
  15. 7 nghiên cứu kết hợp định tính với định lượng. Qua đó, tác giả đã chỉ ra việc vận dụng kế toán quản trị bị ảnh hưởng bởi: quy mô doanh nghiệp, mức độ cạnh tranh, lĩnh vực kinh doanh và mức độ sở hữu của cổ đông nước ngoài. Với cách tiếp cận ngẫu nhiên, số lượng mẫu của bài nghiên cứu lại không lớn dẫn đến kết quả của nghiên cứu chỉ được thực hiện trên một phần nhỏ lượng doanh nghiệp lớn và vừa tại Jordan. Trong khi đó, có sự chênh lệch giữa Việt Nam và Jordan trong môi trường kinh doanh cũng như văn hóa sở tại, tập trung vào nghiên cứu tác động trên các doanh nghiệp lớn và vừa mà bỏ qua mức độ ảnh hưởng lên các doanh nghiệp tầm trung và nhỏ. Năm 2008, Abdel-Kader và Luther thực hiện một bài nghiên cứu định lượng có quy mô mẫu là 658, đây là số lượng những doanh nghiệp đang có hoạt động kinh doanh tại Anh với quy mô hơn 300 nhân viên. Tác giả đã chỉ ra được việc vận dụng kế toán quản trị bị ảnh hưởng bởi các nhân tố bao gồm: độ bất ổn cao của môi trường kinh doanh, nguồn lực khách hàng, mức độ phân quyền của tổ chức, độ lớn quy mô và và các công nghệ tiên tiến được áp dụng như AMT, TQM... Trong nghiên cứu “Current state and prospects of cost accounting development for sugar industry enterprise” (Vitaliy Chudovets, 2013) với phương pháp nghiên cứu định lượng,đã đề cập đến những nhân tố góp mặt trong lịch sử hình thành kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp sản xuất đường. Các nhân tố chi phối lên sự hình thành kế toán quản trị chi phí trong doanh bao gồm lĩnh vực sản xuất kinh doanh, cấu trúc bộ máy quản lý, nguồn nhân lực và máy móc thiết bị. Tác giả cho rằng có sự khác nhau trong việc xác định và ghi nhận chi phí sản xuất. Sự khác nhau là do tính đặc thù của tổ chức sản xuất và tính đa dạng sản phẩm. Việc xác định chi phí và phân bổ chi phí sản xuất phụ thuộc rất lớn vào kinh nghiệm thực tiễn của nhà quản lý, sự hiệu quả trong ứng dụng công nghệ thông tin, sự thành thạo nghiệp vụ của đội ngũ kế toán. Trên cơ sở những vấn đề lý thuyết và thực tiễn, bài nghiên cứu định hướng giải pháp phân loại chi phí trong quá trình sản xuất đường. Công trình nghiên cứu đã đề cập gồm cả kế toán tài chính và kế toán quản
  16. 8 trị chi phí. Tuy nhiên, nhu cầu thông tin chưa được nhắc đến, đây là một điểm có lẽ tác giả nghiên cứu đã thiếu sót.  Nhận xét Từ những nghiên cứu trước đây, có thể thấy được nhu cầu ngày càng đa dạng của doanh nghiệp dẫn đến tiến trình và định hướng ứng dụng của kế toán quản trị thay đổi tích cực từ việc vận dụng kế toán quản trị vào doanh nghiệp bằng những công cụ truyền thống cũng như hiện đại. Sự thay đổi xuất phát từ: nhu cầu toàn cầu hóa, ứng dụng công nghệ hiện đại vào quản lý, sự phát triển kinh tế tri thức, nhu cầu người tiêu dùng, sự thay đổi cấu trúc doanh nghiệp. Từ đây, càng ngày càng có nhiều tác giả thực hiện những nghiên cứu thực nghiệm xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố bằng phương pháp định lượng, cung cấp nguồn thông tin đáng tin cậy hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý và vận hành doanh nghiệp. 1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu trong nước: Đến nay thì các doanh nghiệp ở Việt Nam chưa tiếp cận được với công tác quản trị doanh nghiệp thông qua vận dụng kế toán quản trị vào quản trị. Cụ thể là vẫn chưa có nhiều công trình nghiên cứu trong nước về các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị vào các doanh nghiệp. Dưới đây là mốt số ít các nghiên cứu được tổng hợp gồm: Nguyễn Minh Thành (2017), “Yếu tố ảnh hưởng đến kế toán quản trị tại doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh điện”, tạp chí tài chính 04/09/2017. Bài viết đã nêu ra được những nhân tố ảnh hưởng từ bên trong doanh nghiệp, cụ thể là doanh nghiệp sản xuất kinh doanh điện như : uy trình SXKD điện; Sản phẩm điện; Doanh thu; Chi phí; Mục tiêu phát triển DN của chủ sở hữu; Trình độ của nhà quản trị DN; Trình độ của người làm KTQT và ứng dụng công nghệ thông tin... là những yếu tố ảnh hưởng tới nội dung KTQT tại các DN điện. Ngoài ra còn có các yếu tố bên ngoài cũng tác động lên việc vận dụng kế toán trách nhiệm đó là môi trường cạnh tranh, môi trường thể chế của quốc gia… Các nhân tố đều có một tác động nhất định đến công tác vận dụng kế toán trách nhiệm vào doanh nghiệp.
  17. 9 Trần Ngọc Hùng (2016), “Các yếu tố tác động đến việc vận dụng KTQT trong các DN nhỏ và vừa tại Việt Nam”, Luận án tiến sĩ, ĐH Kinh tế TP.HCM. Qua bài nghiên cứu của mình, với phương pháp nghiên cứu định tính kết kết với định lượng, tác giả đã phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị vào DN nhỏ và vừa tại Việt Nam như: Mức độ sở hữu của nhà nước trong doanh nghiệp, mức độ cạnh tranh của thị trường, văn hóa doanh nghiệp, mức độ nhận thức của nhà điều hành doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, chi phí cho việc tổ chức KTQT và cuối cùng là chiến lược doanh nghiệp. Từ kế quả nghiên cứu, tác giả đã đưa ra các giải pháp cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Ngoài ra còn có các kiến nghị đến các cơ quan ban ngành của chính phủ, các trung tâm xúc tiến, cùng công cụ kỹ thuật KTQT. Đào Khánh Trí (2015), “Các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng KTQT cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM”, luận văn, Đại học công nghệ TP.HCM. Bài nghiên cứu với phương pháp nghiên cứu định tính kết kết với định lượng ,đã phân tích những nhân tố tác động đến kế toán quản trị như: nhận thức của nhà quản lý, thị trường cạnh tranh, hệ thống công nghệ thông tin. Qua đó, tác giả cũng có đưa ra được một số giải pháp về hệ thống công nghệ thông tin, giải pháp nên cao trình độ kế toán cùng những kiến nghị đến các cơ quan nhà nước, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp dễ vận dụng kế toán quản trị vào hoạt động của doanh nghiệp để mang lại lợi ích cao hơn. Nguyễn Ngọc Vũ (2017), “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc lĩnh vực phi tài chính ở TP.HCM, luận văn, Đại học kinh tế TP.HCM. Bài viết với phương pháp nghiên cứu định tính kết kết với định lượng đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc lĩnh vực phi tài chính. Cùng với những cơ sở lý thuyết và thực trạng đã được kiểm chứng, người viết đưa ra các giải pháp xoay quanh vấn đề là làm sao để giúp các DNVVN tại địa bàn TP.HCM có thể vận dụng được KTQT vào doanh nghiệp của mình dựa trên việc xây dựng một hệ
  18. 10 thống thông tin tích hợp giữa KTTC và KTQT nhằm nâng cao hiệu quả việc quản lý mà không phải tốn thêm nhiều chi phí.  Nhận xét Hiện nay, tại Việt Nam đã có rất nhiều những nghiên cứu của các bạn sinh viên, những tác giả có uy tín, hay những đối tượng có quan tâm nghiên cứu về việc ứng dụng kế toán quản trị vào điều hành doanh nghiệp. Những bài nghiên cứu này trải dài và phân tích những ngóc ngách thuộc những lĩnh vực kinh doanh khác nhau, để xây dựng nên lượng thông tin đáng kể làm nền tảng ứng dụng cho đội ngũ quản trị doanh nghiệp. Song, ứng dụng phương pháp định tính lẫn định lượng vào nghiên cứu là chưa được nhiều, do đó những biện pháp hay hướng đề xuất còn mơ hồ thiếu tính thực tiễn và khó ứng dụng. Đây chắc hẳn là vấn đề mà những doanh nghiệp Việt Nam còn đang gặp phải và bế tắc trong hướng đi. Một lần nữa có thể khẳng định rằng đã có rất nhiều công trình khoa học nghiên cứu về kế toán quản trị nhiều đề tài khác nhau, các phạm vi khác nhau tại Việt Nam hay trên toàn thế giới. Một số sự khác biệt trong vận dụng kế toán quản trị vào doanh nghiệp như: quy mô doanh nghiệp, văn hoá nội bộ, môi trường, trình độ nhân viên kế toán, đội ngũ quản lý... không thể vận dụng một cách rập khuôn, máy móc từ những mô hình trước. Qua dẫn chứng lẫn kết quả nghiên cứu thực tiễn, có thể thấy tính cấp thiết khi thực hiện nghiên cứu các yếu tố tác động này tại thị trường Việt Nam cụ thể là tại TP.HCM, để các doanh nghiệp có thể nhận diện được mô hình ứng dụng phù hợp, có hướng quản trị đúng đắn để ứng dụng kế toán quản trị một cách hiệu quả và ít tốn kém. 1.3. Kết quả kế thừa và phát triển Trong lịch sử hình thành và phát triển của kế toán, trải qua hàng chục năm kế thừa và phát triển, có vô số các công trình của các nhà nghiên cứu về những yếu tố tác động lên kế toán qản trị, sự vận dụng của kế toán quản trị bao hàm cả vai trò của kế toán quản trị khi là công cụ của đội ngũ quản trị trong việc điều hành doanh nghiệp. Những thông tin cần nắm bắt mang tính chất tài chính hay phi tài chính đều
  19. 11 được thể hiện rõ nét thông qua dữ liệu mà bộ phận kế toán cung cấp. Một số nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước như trên đều nói lên được phần nào về lý thuyết của kế toán quản trị, một số lý thuyết tuy chỉ còn là nghiên cứu trên bàn giấy song cung cấp được phần nào cho người đọc cái nhìn khoa học hơn về kế toán nói chung hay kế toán quản trị nói riêng, kể cả vai trò của nó trong quản trị doanh nghiệp. Đúc kết từ kết quả nghiên cứu, dưới đây là một số kết quả kế thừa và cần phát huy cho bài nghiên cứu: Qua việc xem xét các kết quả nghiên cứu trước, tác giả phát triển vào ý nghiên cứu mới đã được vài tác giả nghiên cứu ở Việt Nam đó là phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp cụ thể là các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM.Các nhân tố bao gồm lĩnh vực sản xuất kinh doanh, cấu trúc bộ máy quản lý, nguồn nhân lực quy mô doanh nghiệp,nhận thức của chủ doanh nghiệp...đã được đề cập đến trong mô hình trước đây, từ đó tác giả sẽ kiểm định,phân tích xem các nhân đó có phù hợp với quy mô doanh nghiệp, văn hóa của doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM hay không. Từ nghiên cứu thực nghiệm,tác giả sẽ đánh giá mức độ tác động của những nhân tố này đến việc vận dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp nhằm giúp ích cho hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM.
  20. 12 Kết luận chương 1 Từ những công trình nghiên cứu mà tác giả đã nêu ra ở trên, chúng ta có thể nhận thấy: Kế toán quản trị có lịch sử phát triển lâu đời trên toàn thế giới, được hình thành dựa trên nhu cầu phục vụ cho việc cung cấp thông tin cho bộ phận quản lý của doanh nghiệp. Thực trạng của thị trường hiện nay rất cạnh tranh khiến cho doanh nghiệp luôn luôn tìm cách phát triển mở rộng thị trường, quy mô, tìm cách tăng doanh thu, tăng lợi nhuận. Kế toán quản trị ngày càng trở thành một công cụ hỗ trợ quản trị hiệu quả và tối ưu. Một số bài nghiên cứu đã đề cập đến việc vận dụng kế toán quản trị phụ thuộc và ảnh hưởng bởi các nhân tố như: nhận thức của chủ doanh nghiệp, cách thức tổ chức, đặc điểm kinh doanh…song những đặc điểm này vẫn còn mang tính đặc thù của mỗi doanh nghiệp, loại hình doanh nghiệp. Những yếu tố này cũng ít nhiều góp phần làm nền tảng nghiên cứu, dần trở thành một công vụ hữu ích phối hợp mới mục tiêu quản trị. Những bài nghiên cứu này cũng ít nhiều vạch ra được một số lý luận cơ bản về kế toán quản trị nói chung, vài rõ vai trò của nó và có xu hướng đi sâu vào loại hình kinh doanh đặc thù. Tuy nhiên những mô hình trước đây về các nhân tố cảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT liệu có phù hợp với đặc điểm kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp vừa và nhỏ tại TP.HCM hay không là vấn đề này mà tác giả hướng tới trong những phần trình bày dưới đây.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2