Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố tác động đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu kiểm tra các nhân tố tác động đến cấu trúc dựa vào lý thuyết cấu trúc vốn truyền thống nhằm giúp các doanh nghiệp Việt Nam có thể dựa vào các nhân tố này để đưa ra cấu trúc vốn mục tiêu phù hợp với doanh nghiệp này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố tác động đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam

B! GIÁO D"C VÀ #ÀO T$O TR%&NG #$I H'C KINH T( TP. HCM --------------- LÊ TH) KIM TUY*N CÁC NHÂN T+ TÁC #!NG #(N C,U TRÚC V+N C-A CÁC DOANH NGHI.P NIÊM Y(T TRÊN SÀN CH/NG KHOÁN VI.T NAM LU0N V1N TH$C S2 KINH T( TP. H! Chí Minh – N"m 2013
B! GIÁO D"C VÀ #ÀO T$O TR%&NG #$I H'C KINH T( TP. HCM --------------- LÊ TH) KIM TUY*N CÁC NHÂN T+ TÁC #!NG #(N C,U TRÚC V+N C-A CÁC DOANH NGHI.P NIÊM Y(T TRÊN SÀN CH/NG KHOÁN VI.T NAM Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã s#: 60340201 LU0N V1N TH$C S2 KINH T( NG$%I H$&NG D'N KHOA H(C: GS – TS TR)N NG(C TH* TP. H! Chí Minh – N"m 2013
! L!I CAM "OAN Tôi xin cam !oan r"ng lu#n v$n “Các nhân t% tác !&ng !'n c(u trúc v%n c)a các doanh nghi*p niêm y't trên sàn ch+ng khoán Vi*t Nam” là công trình nghiên c+u c)a riêng tôi.! D, li*u !-.c s/ d0ng trong lu#n v$n là trung th1c !-.c thu th#p t2 nh,ng ngu3n !áng tin c#y và các k't qu4 trình bày trong lu#n v$n ch-a !-.c công b% t5i b(t k6 công trình nghiên c+u nào tr-7c !ây. N'u phát hi*n có b(t k6 gian l#n nào, tôi xin ch8u toàn b& trách nhi*m tr-7c H&i !3ng. !! ! ! ! ! TP.HCM, tháng 11 n$m 2013 Tác gi# lu$n v%n Lê Th& Kim Tuy'n
M!C L!C TRANG PH! BÌA L"I CAM #OAN M!C L!C DANH M!C K$ HI%U CÁC CH& VI'T T(T DANH M!C CÁC B)NG Tóm t!t ........................................................................................................................................ 1 1. Gi"i thi#u chung ..................................................................................................................... 2 1.1. L$ do ch%n &' tài.................................................................................................................. 2 1.2. M(c tiêu nghiên c)u ........................................................................................................... 4 2. T*ng quan các k+t qu, nghiên c)u tr-"c ............................................................................. 5 2.1. Các l$ thuy+t truy'n th.ng .................................................................................................. 5 2.1.1. l! thuy"t tr#t t$ phân h%ng ............................................................ 5 2.1.2. L! thuy"t &ánh &'i ......................................................................... 5 2.1.3. L! thuy"t th(i &i)m th* tr+(ng ....................................................... 6 2.1.4. L! thuy"t chi phí &%i di,n .............................................................. 6 2.2. Các nghiên c)u th/c nghi#m t0 nh1ng qu.c gia &ang phát tri2n trên th+ gi"i .............. 7 3. Ph-3ng pháp nghiên c)u .................................................................................................... 12 3.1. D1 li#u.................................................................................................................................. 1 3.2. Cách xác &4nh các bi+n &-a vào mô hình ........................................................................ 12 3.3. Mô hình -"c l-5ng ........................................................................................................... 13 3.4. Ph-3ng pháp -"c l-5ng ................................................................................................... 15 3.5. Ki2m &4nh Hausman v' s/ phù h5p c6a mô hình FEM hay mô hình REM .................. 16 4. K+t qu, mô hình ................................................................................................................... 17 4.1. Th.ng kê mô t, ................................................................................................................. 17 4.2. Phân tích h# s. t-3ng quan gi1a các bi+n ....................................................................... 19
4.3. K+t qu, -"c l-5ng c6a mô hình h7i quy .......................................................................... 22 4.3.1. H-i quy trong giai &o%n t'ng th) t. n/m 2007 - 2012 ................ 22 4.3.1.1. Mô hình bình ph+0ng bé nh1t g2p ........................................... 22 4.3.1.2. Mô hình các nhân t3 4nh h+5ng c3 &*nh.................................. 25 4.3.1.3. Ki)m &*nh Hausman ................................................................. 28 4.3.1.4. Mô hình bình ph+0ng bé nh1t g2p khi có thêm bí"n lãi su1t ... 30 4.3.1.5. Mô hình các nhân t3 4nh h+5ng c3 &*nh trong giai &o%n t. 2007 - 2012 khi có thêm bí"n lãi su1t .......................................................... 32 4.3.1.6. Mô hình các nhân t3 4nh h+5ng ng6u nhiên trong giai &o%n t. 2007 - 2012 khi có thêm bí"n lãi su1t ........................................................... 34 4.3.1.7. Ki)m &*nh Hausman ................................................................. 37 4.3.2. H-i quy trong giai &o%n sau kh7ng ho4ng kinh t" t. n/m 2009 - 2012 ............................................................................................................... 39 4.3.2.1. Mô hình bình ph+0ng bé nh1t g2p ........................................... 39 4.3.2.2. Ki)m &*nh Hausman v8 s$ phù h9p c7a mô hình FEM hay mô hình REM trong giai &o%n t. 2009 - 2012 .................................................... 41 4.3.2.3. Mô hình các nhân t3 4nh h+5ng c3 &*nh.................................. 44 4.3.2.4. Mô hình bình ph+0ng bé nh1t g2p khi có thêm bí"n lãi su1t cho vay giai &o%n sau kh7ng ho4ng (2009-2012) ................................................ 46 4.3.2.5. Ki)m &*nh Hausman ................................................................. 49 4.3.2.6. Mô hình các nhân t3 4nh h+5ng ng6u nhiên trong giai &o%n t. 2009 - 2012 khi có thêm bí"n lãi su1t ........................................................... 51 4.4. Gi,i thích k+t qu, nghiên c)u .......................................................................................... 54 5. K+t lu8n ................................................................................................................................. 57 DANH M!C TÀI LI%U THAM KH)O PH! L!C
!
DANH M!C C!M T" VI#T T$T C%m vi&t t't Tên ()y (* ti&ng Anh Tên ()y (* ti&ng Vi+t S! giao d"ch ch#ng khoán HOSE HoChiMinh Stock Exchange TP H$ Chí Minh S! giao d"ch ch#ng khoán HNX HaNoi Stock Exchange Hà N%i T& l' n( trên t)ng ngu$n LEV Leverage ratio v*n T& l' tài s+n c* ,"nh trên TANGI Tangibility t)ng tài s+n PROFIT Profitability Kh+ n-ng sinh l(i. GROW Growth opportunity C. h%i t-ng tr/!ng NDTS Non-debt tax shield T0m ch1n thu2 phi n( LIQ Liquidity Tính thanh kho+n VOL Earnings volatility/risk Bi2n ,%ng c3a thu nh4p SIZE Firm size Quy mô c3a công ty SPP Share price performance Giá c) phi2u th5c hi'n LS level of interest rates Lãi su0t cho vay Ph/.ng pháp bình ph/.ng OLS Ordinary Least Squares nh6 nh0t
Mô hình các nhân t! "nh REM Random Effects Model h#$ng ng%u nhiên Mô hình các nhân t! "nh FEM Fixed Effects Model h#$ng c! &'nh IMF International Monetary Fund Qu( ti)n t* qu!c t+ !
DANH M!C CÁC B"NG, BI#U B$ng 2.1: Tóm t!t h" s# tác $%ng kì v&ng c'a các bi(n $#i v)i m*c $òn b+y c'a công ty B$ng 4.1: Th#ng kê mô t, B$ng 4.2: Phân tích h" s# t-.ng quan gi/a các bi(n B$ng 4.3: K(t qu, h0i quy mô hình bình ph-.ng bé nh1t g%p t2 2007 – 2012 B$ng 4.4: K(t qu, h0i quy mô hình các nhân t# ,nh h-3ng c# $4nh (FEM) t2 2007 – 2012 B$ng 4.5: K(t qu, ki5m $4nh Hausman t2 2007 - 2012 B$ng 4.6: K(t qu, h0i quy mô hình bình ph-.ng bé nh1t g%p t2 2007 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.7: K(t qu, h0i quy mô hình các nhân t# ,nh h-3ng c# $4nh (FEM) t2 2007 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.8: K(t qu, h0i quy mô hình các nhân t# ,nh h-3ng ng6u nhiên (REM) t2 2007 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.9: K(t qu, ki5m $4nh Hausman t2 2007 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.10: K(t qu, h0i quy mô hình bình ph-.ng bé nh1t g%p t2 2009 – 2012 !"#$% &'(()% !"# $%&'# ()*# +,-# .""/01# 23!# *4"&5# 5676# 8"9&# $7,# (':&5# '"-&5# (6&'#*)#;#?#
B$ng 4.14: So sánh k(t qu, FEM trong giai $o7n sau kh'ng ho,ng kinh t( (2009 – 2012) và t8ng th5 s# quan sát (2007 – 2012) B$ng 4.15: K(t qu, h0i quy mô hình bình ph-.ng bé nh1t g%p t2 2009 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.16)%So sánh k(t qu, Pooled OLS sau khi thêm bi(n lãi su1t cho vay vào mô hình trong giai $o7n sau kh'ng ho,ng kinh t( (2009 – 2012) và t8ng th5 s# quan sát (2007 – 2012) B$ng 4.17: K(t qu, ki5m $4nh Hausman t2 2009 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.18: K(t qu, h0i quy mô hình các nhân t# ,nh h-3ng ng6u nhiên (REM) t2 2009 – 2012 khi có thêm bi(n lãi su1t B$ng 4.19: So sánh k(t qu, REM sau khi thêm bi(n lãi su1t cho vay vào mô hình trong giai $o7n sau kh'ng ho,ng kinh t( (2009 – 2012) và t8ng th5 s# quan sát (2007 – 2012)
1 Tóm t!t Bài nghiên c!u s" d#ng d$ li%u t& báo cáo tài chính c!a 137 công ty niêm y!t trên hai sàn ch!ng khoán HOSE và HNX trong 6 n"m (2007 - 2012). Nghiên c!u này nh"m ki#m tra các nhân t! "nh h#$ng t%i c&u trúc v!n d$a vào các l% thuy&t truy'n th(ng là l% thuy&t )ánh )*i, l% thuy&t tr+t t$ phân h,ng, l% thuy&t )-nh th.i )i#m th- tr/.ng và l% thuy&t chi phí ),i di0n. 12ng th.i nghiên c3u tác )4ng c!a cu4c kh!ng ho5ng kinh t& 2008 )&n s$ thay )*i c!a các nhân t( tác )4ng )&n c6u trúc v(n. K&t qu5 nghiên c3u cho th6y trong toàn b4 th.i gian thì các nhân t( tác )4ng )&n t7 l0 )òn b8y nh/ sau c9 h4i t"ng tr/:ng (-), quy mô doanh nghi0p (+), kh5 n"ng sinh l;i (-), t6m chi các nhân t( tác )4ng t>i c6u trúc v(n.
2 1. Gi"i thi#u chung 1.1 L$ do ch%n &' tài C6u trúc v(n là m4t )' tài )ã )/;c th$c hi0n r6t nhi'u tr/>c )ây. Tuy nhiên cho )&n nay )' tài này v?n ti&p t@c )/;c các nhà kinh t& trên th& gi>i quan tâm và nghiên c3u. K# tA khi Modigliani và Miller công b( nghiên c3u c!a hB vào n"m 1958, v6n )' c6u trúc v(n )ã t,o ra l;i ích to l>n cho các nhà nghiên c3u tài chính. Tuy nhiên gi5 )-nh c!a Modigliani và Miller là th- tr/.ng v(n hoàn h5o và giá tr- c!a các công ty )4c l+p v>i c9 c6u v(n c!a nó, do )ó n; và v(n ch! s: hCu là thay th& hoàn h5o cho nhau. Tuy nhiên, m4t khi gi5 )-nh th- tr/.ng v(n hoàn h5o )/;c n>i lDng, l$a chBn c6u trúc v(n tr: thành m4t y&u t( quan trBng trong qu5n l% và )i'u hành doanh nghi0p. 1i'u này )ã m: )/.ng cho s$ phát tri#n nghiên c3u l% thuy&t v' c6u trúc v(n và phân tích th$c nghi0m. T*ng h;p các nghiên c3u tr/>c )ây v' c6u trúc v(n ta th6y nghiên c3u v' c6u trúc v(n d$a trên 2 l% thuy&t truy'n th(ng là l% thuy&t tr+t t$ phân h,ng, l% thuy&t )ánh )*i và sau )ó là l% thuy&t )-nh th.i )i#m th- tr/.ng và l% thuy&t chi phí ),i di0n. K# tA khi l% thuy&t c!a MM v' trúc v(n ra ).i, sau )ó ch! y&u là các nghiên c3u v' l% thuy&t, nghiên c3u th$c nghi0m chE th$c s$ bn là nghiên c3u các công ty l>n trên sàn giao d-ch ch3ng khoán t,i MG (Titman và Wessels n"m 1988, Rajan và Zingales n"m 1995, Wald n"m 1999). ChE có m4t s( ít bài nghiên c3u th$c hi0n phân tích : các th- tr/.ng
3 khác nh/ Demirguc-Kunt, và Maksimovic (2001), Giannetti (2003), và De Jong, Kabir, và NguyHn (2008). Qua nhCng bài nghiên c3u trên ta th6y r=ng ngoài các nhân t( truy'n th(ng nh/ l;i nhu+n, quy mô công ty, c9 h4i t"ng tr/:ng, thu&,…thì c6u trúc v(n c!a mIi qu(c gia sJ khác nhau do ch-u tác )4ng c!a các y&u t( nh/ th# ch& pháp lu+t, v"n hóa, môi tr/.ng kinh doanh,… Vì v+y c6u trúc v(n tuy là )' tài không m>i nh/ng luôn )/;c các nhà kinh t& quan tâm và nghiên c3u. C6u trúc v(n không có m4t công th3c c@ th#, mIi qu(c gia )'u có nhCng )i#m khác bi0t, không th# )em nghiên c3u c!a qu(c gia này )# áp )Kt lên qu(c gia khác. 12ng th.i c6u trúc v(n t,i mIi qu(c gia có th# khác nhau tùy tAng giai )o,n phát tri#n c!a qu(c gia )ó. Trong bài nghiên c3u này chúng ta sJ d$a trên nhCng l% thuy&t truy'n th(ng c!a c6u trúc v(n )# )' xu6t nhCng nhân t( tác )4ng ch! y&u )&n c6u trúc v(n : th- tr/.ng vi0t nam. MKt khác Vi0t Nam b/>c vào giai )o,n kh!ng ho5ng kinh t& tA tháng 9/2008. Tác )4ng c!a cu4c kh!ng ho5ng lên n'n kinh t& vi0t nam r6t trFm trBng. H0 qu5 c!a cu4c kh!ng ho5ng là GDP suy gi5m (5,3% vào n"m 2012), nhà n/>c th
4 1.2 M(c tiêu nghiên c)u Ki#m tra các nhân t( tác )4ng )&n c6u trúc v(n d$a vào l% thuy&t c6u trúc v(n truy'n th(ng nh=m giúp các các doanh nghi0p Vi0t Nam có th# d$a vào các nhân t( này )# )/a ra c6u trúc v(n m@c tiêu phù h;p v>i doanh nghi0p mình. Nghiên c3u tác )4ng c!a cu4c kh!ng ho5ng kinh t& )&n s$ bi&n )4ng c!a các nhân t( 5nh h/:ng )&n c6u trúc v(n c!a các doanh nghi0p Vi0t Nam.
5 2. T*ng quan các k+t qu, nghiên c)u tr-"c &ây 2.1 Các l$ thuy+t truy'n th.ng 2.1.1 L$ thuy+t tr/t t0 phân h1ng L% thuy&t này )/;c nhi t7 l0 n; th6p.
6 D$a vào l% thuy&t này các công ty sJ tìm c6u trúc v(n t(i /u c!a mình b=ng vi0c xác )-nh sJ tài tr; bao nhiêu n; và bao nhiêu v(n c* phFn nh=m t(i thi#u hóa chi phí sM d@ng v(n và t(i )a hóa giá tr- doanh nghi0p. 2.1.3 L$ thuy+t th2i &i3m th4 tr-2ng O t/:ng c9 b5n c!a l% thuy&t này là các nhà qu5n l% nhìn vào )i'u ki0n hi0n nay : c5 hai th- tr/.ng n; và v(n c* phFn. N&u hB cFn tài tr;, hB sM d@ng b6t c3 th- tr/.ng nào mà hi0n nay có vP thu+n l;i h9n. Doanh nghi0p sJ phát hành c* phi&u m>i khi giá c* phi&u t"ng cao và sJ tài tr; b=ng n; khi lãi su6t th6p. N&u không có th- tr/.ng nào thu+n l;i, hB có th# trì hoãn vi0c phát hành. Thay vào )ó, n&u )i'u ki0n hi0n t,i thu+n l;i m4t cách b6t th/.ng, các công ty cNng sJ t"ng huy )4ng v(n ngay c5 khi công ty không có nhu cFu v(n : th.i )i#m hi0n t,i. Trong nghiên c3u c!a Graham và Harvey (2001), nhCng nhà qu5n tr- tài chính thAa nh+n r=ng hB luôn mu(n gia nh+p vào th- tr/.ng c* phi&u )úng lúc. Vi0c phát hành hay mua l,i c* phi&u c!a hB ph@ thu4c vào vi0c c* phi&u có giá tr- th- tr/.ng cao h9n hay th6p h9n giá tr- th+t c!a nó. M@c tiêu c!a nhà qu5n tr- tài chính trong vi0c gia nh+p th- tr/.ng )úng th.i )i#m là )# gi5m thi#u t(i )a chi phí sM d@ng v(n và t"ng giá tr- doanh nghi0p. 2.1.4 L$ thuy+t chi phí &1i di#n L% thuy&t ),i di0n xu6t hi0n tA nhCng n"m 1970. NhCng nghiên c3u )Fu tiên t+p trung vào nhCng v6n )' v' thông tin b6t cân x3ng giCa ng/.i s: hCu và qu5n l% trong ngành b5o hi#m (Spence và Zeckhauser, 1971), và nhanh chóng tr: thành m4t l% thuy&t khái quát nhCng v6n )' liên quan )&n h;p )2ng ),i di0n trong các lQnh v$c khác (Jensen và Meckling, 1976; Harris và Raviv, 1978). L% thuy&t này v' c9 b5n d$a trên s$ ch6p nh+n r=ng c* )ông và ng/.i ),i di0n sJ có khuynh h/>ng mâu thu?n quy'n l;i v>i nhau. Vì b5n
7 ch6t s: hCu v(n là khác nhau nên c* )ông và ng/.i ),i di0n công ty tuy v' hình th3c là cùng h/>ng )&n l;i ích cho công ty, nh/ng v' b5n ch6t thì l,i th/.ng có )(i kháng l;i ích. Theo l% thuy&t ),i di0n khi giám )(c không s: hCu c* phi&u hoKc s: hCu không )áng k# c* phi&u c!a công ty thì giám )(c th/.ng không c( g
8 thu4c vào )òn b8y tài chính h9n so v>i các công ty nhD. Nguyên nhân có th# là do công ty l>n sM d@ng v(n c* phFn hoKc sM d@ng l;i nhu+n giC l,i nh/ m4t ngu2n chính trong c6u trúc v(n. K&t qu5 th3 hai là tính thanh kho5n c!a các công ty và t7 l0 n; cho th6y m(i quan h0 tiêu c$c )áng k#. Thanh kho5n c!a các công ty )/;c )o b=ng t7 l0 tài s5n ngc )ó : chI có m(i t/9ng quan ngh-ch giCa quy mô công ty và c6u trúc v(n. K&t qu5 : )ây không nh=m ph! )-nh các k&t qu5 nghiên c3u tr/>c )ó mà )ây chính là phát hi0n m>i cho th6y nét khác bi0t trong c6u trúc v(n c!a Malaysia so v>i các n/>c khác. Bassam Fattouh, Pasquale Scaramozzino và Laurence Harris (2005) th$c hi0n nghiên c9 c6u v(n t,i Hàn Qu(c tA n"m 1991 cho )&n n"m 1999. Khi quan sát th6y có s$ gia t"ng trong t7 l0 n; trung bình c!a các công ty Hàn Qu(c. Bài nghiên c3u sM d@ng ph/9ng pháp h2i quy quantile )# khám phá s$ thay )*i c!a t7 l0 n; trên v(n giCa các doanh nghi0p và theo th.i gian.
9 Các tác gi5 tìm th6y b=ng ch3ng rõ ràng v' tính không )2ng nh6t trong c9 c6u v(n c!a doanh nghi0p. T7 l0 n; trung bình tA n"m 1997 t"ng cao hoàn toàn do các công ty trong các th+p phân v- trên c!a phân ph(i tác )4ng. T/9ng t$, s$ suy gi5m trong t7 su6t l;i nhu+n trung bình trong cùng th.i kL có th# )/;c bc c!a các công ty và t7 l0 t"ng tr/:ng có tác )4ng t7 l0 thu+n v>i n; theo giá tr- th6p c!a n;, nh/ng có tác )4ng t7 l0 ngh-ch : giá tr- cao c!a n;. Ng/;c l,i, t7 trBng tài s5n c( )-nh ròng có tác )4ng không )áng k# : giá tr- th6p c!a t7 l0 n;, nh/ng l,i có tác )4ng tích c$c )áng k# vào giá tr- trung bình hoKc cao c!a t7 l0 n;. Các quan sát phi tuy&n trong các y&u t( quy&t )-nh c6u trúc v(n phù h;p v>i l% thuy&t chi phí ),i di0n c!a c6u trúc v(n. NhCng k&t qu5 này có % nghQa quan trBng cho bài 1997 chính sách tái c9 c6u doanh nghi0p d?n )Fu t,i Hàn Qu(c. N&u có th#, v6n )' tái c6u trúc nên )/;c thi&t k& l,i )# làm gi5m t7 l0 )òn b8y, k&t qu5 c!a bài nghiên c3u cho th6y r=ng các y&u t( 5nh h/:ng )&n s$ l$a chBn c6u trúc v(n c!a các công ty có )òn b8y cao có tác )4ng khác v>i các công ty có )òn b8y th6p. Guihai HUANG và Frank M. SONG (2006) )ã th$c hi0n bài nghiên c3u v' nhCng nhân t( tác )4ng )&n c6u trúc v(n t,i th- tr/.ng Trung Qu(c. Bài nghiên c3u sM d@ng ph/9ng pháp OLS và tobit v>i c9 s: dC li0u là 1200 công ty )/;c niêm y&t t,i Trung Qu(c tA n"m 1994 - 2003. K&t qu5 nghiên c3u cho th6y MKc dù Trung Qu(c )ang trong quá trình chuy#n )*i tA n'n kinh t& t+p trung sang n'n kinh t& th- tr/.ng, và nhà n/>c v?n là c* )ông chi ph(i hFu h&t các công ty niêm y&t, các y&u t( 5nh h/:ng )&n c6u trúc v(n c!a các công ty : các qu(c gia khác cNng gây ra 5nh h/:ng t/9ng t$ )&n c6u trúc v(n c!a các công ty Trung Qu(c.